Poolsche critiek op
Volkenbond
den
Japansche mariniers hebben
Tsingtau bezet
7
Voorstel Ludlow
afgewezen
V oorzitterschap
R.K. Staatspartij
Het nieuws van heden
VEREENIGDE katholieke pers
Mïcescoe's bezoek
aan Praag
KOLONEL KOC WORDT
VERVANGEN
Chautemps heeft
succes
Nieuwe aanslagen
in Palestina
DE BAROMETER
BïBi
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13«66
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
DINSDAG 11 JANUARI 1938 - OCHTEND SLAB
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20962
>,De tot nu toe gevolgde
methoden wankelen
Twee tegengestelde stroomingen
brengen het instituut in ge
vaar, meent Beek
Het grondstoffen- en
emigratie-vraagstuk
Het Volkenbondsvraagstuk
Kolonel Beek, de Poolsche minister van
Buitenlandsche Zaken
Het Amerikaansche Huis van
Afgevaardigden neemt het
amendement niet in
behandeling
Een waarschuwing van
Roosevelt
Overeenstemming met Benesj
Hodza en Krofta
Het Weer llllllllllllllllllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIjl
Mr. dr. P. J. Witteman heeft zich
bereid verklaard een eventueele
benoeming te aanvaarden
Communisten hebben
geen succes
Samenwerking tusschen Noorsche
socialisten en communisten niet
tot stand gekomen
Felle brand in Midden-
Italië
Bestuursgebouw te Ascoli Piceno
in vlammen
-
ÉÉJ
Bet mvtsche slaaschvn _Hranswte» is uit Portsmouth naar de Middellandsche Zee
9ies^okken
Generaal Skwarczinski de nieuwe
leider van het Poolsche
Eenheidskamp
Tokio herhaalt zijn
alternatief
De Chineezen beweren, dat hun
luchtvloot wel kleiner, maar
technisch belangrijk
beter is
Soetsoegoe eischt
oorlogsverklaring
Felle strijd om Tsining
De incidenten
Ook de Fransche werkgevers zijn
bereid te onderhandelen
Polen bevreesd voor
mond- en klauwzeer
Het leven is schoon
Britsch archeoloog gedood;
Joodsch koopman zwaar
gewond
i/ju/sss.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct, Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. &ij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces «Omroepers" zie de rubriek.
ft
WARSCHAU, 10 Jan. (P.A.T.) De Pool
sche minister van Buitenlandsche Zaken,
Beek, heeft in de Landdagcommissie voor
Buitenlandsche Zaken een rede gehouden
over den internationalen toestand. Hij
hoemde de laatste jaren een tijdvak van
groote veranderingen in de grondslagen der
internationale politiek, gekenmerkt door
het wankelen der tot dusverre gevolgde
niethoden. Het einde van dit proces is ech
ter nog niet bereikt.
Onze nabuurbetrekkingen aldus Beek
^aarvan het belangrijkste deel gevormd wordt
a°or de niet-aanvalsverdragen met Sovjet-
^Usland en Duitschland, zijn onafhankelijk
»an eenige instelling of procedure op inter
nationaal gebied.
T>e bondgenootschappen met Frankrijk en
■Roemenië, die niet met het Volkenbondspact in
ttrüd zijn, dateeren uit een tjjd, dat de orga
nisatie van den Bond nog niet geheel vast
swnd. Deze bondgenootschappen werden dan
°°k niet beschouwd als aanvulling op andere
Overeenkomsten. Het is een feit van beteekenis,
juist in de twee laatste jaren de strekking
Oezer overeenkomsten en haar levensvatbaar
heid duidelijk aan den dag traden.
Het internationale leven is niet zoozeer
ln zijn inhoud als wel in zijn vorm ver
zwakt. Polen houdt zich niet afzijdig van
het zoeken naar nieuwe vormen.
De vestiging van ambassades te Tokio en
Warschau bewijst, dat er een geest van wel
willendheid in de Poolsch-Japansche betrek
kingen bestaat. Polen heeft verder een groeien-
he belangstelling voor de Oostzee-staten er
hecht veel gewicht aan de versterking van de
^menwerking met het Donaubekken.
De betrekkingen met den H. Stoel zijn ver
sterkt. Het Palestijnsche vraagstuk is naar de
theening van de Poolsche regeering een vraag
stuk van Europeeschen omvang.
De Poolsche politiek heeft geenszins den in»
med ondergaan van de verergering der inter
zonale crisis. Deze crisis, aldus de minister,
staat vooral in veerband met het Volkenbonds-
saagstuk. Twee tegengestelde stroomingen ko-
^eh te Genève tot uiting.
De practijk heeft bewezen, dat de vol
ledige toepassing der beginselen van het
Pact boven de krachten van den Bond gaat.
Tevens kan men een oplaaiing der doctri-
haire hartstochten waarnemen, die den
Volkenbond steeds moeilijker taken willen
epleggen.
,De Poolsche diplomatie heeft er naar ge-
Steefd, tegen die gevaarlijke tegenstelling op
treden. Dat wil niet zeggen, dat het zoeken
/Sar betere oplossing van conflicten een ver-
êeefsche onderneming zou zijn.
Maar een toestand, waarbij het statuut
van een instituut, dat als universeel be
hield is, slechts door zekere staten wordt
toegepast-, kan niet voortduren. Daar ligt
oorzaak van de Volkenbondscrisis, die
hog verergerd werd door het uittreden van
verscheidene mogendheden van den eersten
rang.
Het is ook niet mogelijk, dat slechts en-
hele staten de uit het pact voortgroeiende
Plichten dragen, vooral wanneer het die
Plichten betreft, die zij eventueel automa
tisch zouden moeten nakomen.
Dok mag de Volkenbond, zooals Eden zoo
JiUst gez6gd neeft, geen tegen andere blokken
jpricht blok zijn. Wij willen de Volkenbonds-
risis niet erger maken, maar wij moeten de
Rf'chten kennen, die op ons rusten en de be-
j hselen, volgens welke door de internationale
stellingen besluiten worden genomen.
wij respecteeren, aldus Beek, ieders recht tot
et regelen van zijn zaken naar zijn eigen op-
atting, op voorwaarde, dat hij niet anderen
c'Jn opvattingen wil opleggen. Terwijl Polen
teh positieve houding aanneemt jegens initia-
c'even, zooals die van de niet-inmengings-
°mmissie, moet het voorbehoud maken tegen
j/e methode, dat men den Volkenbond beslis-
j*Psen wil opdringen, die door een groep sta-
buiten den Bond genomen zijn. De ver-
f Pakking van den Volkenbond moet bij de
Peeringen een versterkt gevoel van indivi-
Qpeele verantwoordelijkheid wekken. Daarom
volgt Polen met belangstelling de pogingen
s Pet aanknoopen van onderhandelingen tus-
jPen verschillende hoofdsteden, in de overtui-
dat, dank zij de ervaring en de objectieve
-cordeeling van den toestand door de Euro-
t6esche staten, Polen niet geplaatst wordt
^genover bepalingen van internationale sa-
®nwerking, die in strijd zouden zijn met de
vcranderlijke beginselen van zijn politiek en
zÜn levensbelang.
Men hoort veel spreken over plannen tot
Pervorming der internationale economische
etl financieele betrekkingen. Wij moeten
Vaststellen, dat deze plannen geenszins suc-
Ces zullen hebben, als men de oogen geslo-
houdt voor de beteekenis van de vraag
stukken van grondstoffen en emigratie.
WASHINGTON, 10 Jan. (Havas) Het
Amerikaansche Huis van Afgevaardigden
heeft met 208 tegen 188 stemmen besloten
het amendement-Ludlow, strekkende tot het
instellen van een volksstemming voor het
deelnemen aan een oorlog door de Ver-
eenigde Staten, niet in behandeling te
nemen.
Tevoren was in het congres een schrijven
van president Roosevelt voorgelezen, waarin
hij waarschuwt, dat het aannemen van het
amendement op de grondwet inzake het refe
rendum over een oorlog, iederen president
in zijn buitenlandsche politiek zou hinderen.
PRAAG, 10 Jan. (Havas.) Hedenmiddag is
het volgende officieele communiqué gepubli
ceerd over de resultaten van het bezoek var.
Micescoe, den Roemeenschen minister van
Buitenlandsche Zaken, aan Praag:
Tijdens de besprekingen hebben Kamille
Krofta, de minister van Buitenlandsche Zaken
van Tsjecho-Slowakije, en Istrate Micescoe, de
minister van Buitenlandsche Zaken van Roe
menië, den internationalen toestand besproken
in verband met de Januari-vergadering van
den Volkenbondsraad. Zij hebben ook een ge-
dachtenwisseling gehad over kwesties, die tij
dens de as. zitting van den permanenten raad
der Kleine Entente aan de orde zullen komen.
De beide ministers waren gelukkig te consta-
teeren, dat een volkomen overeenstemming van
opvatting bestaat over allerlei vraagstukken,
welke besproken zijn, zoomede een volledige
instemming met de door de Kleine Entente in
de tegenwoordige internationale conjunctuur te
volgen politiek.
De besprekingen over bovengenoemde kwes
ties, welke Benesj, de presidentder Tsjecho-
Slowaaksche Republiek, en de voorzitter van
den ministerraad, Hodza, met Micescoe hebben
gehad, zijn in denzelfden geest gevoerd en
hebben tot bevredigende resultaten geleid.
Des middags is Micescoe naar Belgrado ver
trokken.
VERWACHTING: Matige, tijdelijk toene-
mende Zuid-Oostelijke tot Zuid-Westelij-
ken wind in het Noorden, in het Zuiden
j= Zuid-Westelijke tot Noord-Westelijken
wind, zwaar bewolkt met tijdelijke opkla-
EE ringen, nog kans op regenbuien, weinig 5
EE verandering in temperatuur.
n VERDERE VOORUITZICHTEN: Buiig EÊ
weer.
EE De Bilt seinde te 19.45 uur-aan alle posten:
j= „Attentiesein neer", EE
Naar wij vernemen, hebben de af
gevaardigden van den R.K.j Rijks
kieskring Haarlem in den Partijraad
aan het Dagelij ksch Bestuur van de
R.K. Staatspartij verzocht, mr. dr. P.
J. Witteman, te Bloemendaal, o.m.
lid van de Ged. Staten van Noord-
Holland, als tweede te plaatsen op
de lijst voor de aanvulling van de
voorzittersvacature in de R.K. Staats
partij. De heer Witteman heeft zich
bereid verklaard, een eventueele be
noeming 'tot voorzitter te aanvaar
den.
Zooals bekend, kon in de laatste vergadering
van den Partijraad omtrent de voorzittersbe
noeming geen overeenstemming worden be
reikt. Het bestuur had voor de vacature-Go-
seling aanbevolen als eerste mr. Teulings en
als tweede prof. de Quay. De laatste echter,
zoo luidde het, zou een benoeming waarschijn
lijk niet aanvaarden. Bij de candidaatsstelling
van mr. dr. P. J. Witteman waren de Haar-
lemsche afgevaardigden mede uitgegaan van
de overweging, dat er voordeelen verbonden
zijn aan het feit, dat de voorzitter der Staats
partij geen lid der Staten-Generaal is en daar
door beter het contact tusschen de kiezers en
de Kamerfracties kon onderhouden, als hij
niet de mede-verantwoordelijkheid droeg voor
de houding van de Kamerfracties.
OSLO, 10 Jan. (Havas.) De nationale raad
van de Noorsche arbeiderspartij heeft een re
solutie aangenomen, waarin hij verklaart, dat
de onderhandelingen tusschen de Noorsche ar
beiderspartij en de Noorsche communistische
partij aangaande de oprichting van een enkele
partij, gebaseerd op de beginselen der arbei
derspartij, mislukt zijn.
ROME, 10 Jan. (D. N. B.) Het regeerings-
gebouw der in Midden-Italië in de buurt van
de Adriatische Zee gelegen provinciale hoofd
stad Ascoli Piceno, staat sinds Zondagavond
laat in brand. De brand is in den schoorsteen
ontstaan. De woon- en ontvangvertrekken van
den prefect zijn vernietigd, doch men is er in
geslaagd een deel van het archief te redden.
Na het vuur meer dan zeven uur met in
spanning van alle krachten te hebben bestre
den, is men erin geslaagd, den feilen brand
meester te worden. Twee verdiepingen zijn vor
komen uitgebrand.
Md-us besloop Beek zyn rede.
-j
WARSCHAU, 10 Jan. (Havas). Generaal
Stanislas Skwarczinski zal worden benoemd tot
opvolger van kolonel Koe als leider van het
Poolsche kamp der Nationale Unie, dat in
Februari 1937 werd gesticht.
Men weet nog niet, of kolonel Koe het kamp
definitief zal verlaten of dat een nieuwe functie
voor hem in het leven zal worden geroepen.
De keuze van generaal Skwarczinski tot lei
der van het kamp schijnt te wijzen op een
nieuwe oriëntatie, aangezien hy een persoon-
lyke vriend is van maarschalk Smigly Rydz.
Men schünt terug te willen naar den ouden
geest van de aanhangers van Pilsoedski, waar
van een deel zich tegen kolonel Koe verzette.
mmmmm
De oorlog in China. Een afdeeling
Japanners trekt over een opgeblazen
brug
TSINGTAU, 10 Jan. (Reuter.) Japan
sche mariniers hebben vanmiddag Tsing
tau „uitgekamd", op zoek naar vrijbuiters
en andere anti - Ja pa nsche elementen.
De bezetting geschiedde zonder bloed
vergieten.
Vandaag werd een witte vlag geheschen op
den heuvel, waarop in 1897 de Duitsche vlag
werd geplaatst, toen een Duitsch eskader Tsin-
tau bezette.
De Britsche kruiser Dorsetshire, het Britsche
patrouillevaartuig Grimsby en de Amerikaan
sche kruiser Marblehead bevinden zich in de
haven van Tsingtau.
De Japansche vloot voor de stad is versterkt
met vijf torpedobootjagers.
De Japansche luchtmacht heeft heden op
nieuw het vliegveld bij Hankau aangevallen,
om te pogen de Chineesche luchtmacht te
vernietigen.
Als antwoord pogen de Chineesche bombar
dementsvliegtuigen de Japansche vliegvelden
bij Nanking, Woehoe, Hangtsjau en Sjanghai
te vernielen. Hoewel het aantal Japansche
vliegtuigen grooter is, beweren de Chineezen,
dat hun toestellen van beter type zyn. De
Chineesche bombardementsvliegtuigen bereiken
een snelheid van vierhonderd kilometer per
uur, terwyi, naar verluidt, de motoren ge-
ruischloos zijn.
De Japansche admiraliteit heeft medegedeeld,
dat luitenant-kolonel Obayashi van de Japan
sche marine-luchtmacht, die meer dan dertig
Chineesche toestellen omlaag heeft geschoten,
in een aanval op Nantsjang gesneuveld is.
Bi de omgeving van Tsining wordt ver
woed gestreden. De troepen van Japan
dreigen den spoorweg ten Westen van
Soetsjau door te snijden, en de Chineezen
doen tegenaanvallen. Het Tsining-station
is in de laatste 48 uur twee keer in andere
handen overgegaan, en nog steeds wordt
om het bezit van het station gestreden.
Generaal Tang Tsjen Tsji, oud-bevelhebber
van de Chineesche legermacht rond Nanking,
en twee andere generaals zijn van hun functie
ontheven, omdat z\j den terugtocht van Nan
king slecht hebben georganiseerd.
Te Sjanghai is een handgranaat gewor
pen naar een Italiaanschen politiepost. Een ko
lonel en soldaten waren in het posthuis, toen
de aanslag gepleegd werd, terwijl twee mannen
op wacht stonden. Niemand werd getroffen.
Op hetzelfde oogenblik werd een schot gelost.
Er zyn geen arrestaties verricht. De plaats,
waar de aanslag gepleegd werd, ligt buiten de
internationale nederzetting, doch staat onder
buitenlandsche controle.
Men gelooft, dat de aanslag tegen een Ja
pansche patrouille, die daar passeerde, gericht
was.
Het schünt, dat tüdens de conferentie,
welke vanochtend door de leden van het
Japansche kabinet en den keizerlijken staf
is gehouden, gezegd is, dat Japan bereid is
vrede voor te stellen, doch dat, indien de
Chineesche regeering haar oppositie jegens
Japan niet zou opgeven, de oorlog zou wor
den voortgezet tot de vernietiging van het
bestuur van Tsjang Kai Sjek.
De woordvoerder van het Japansche minis
terie van Buitenlandsche Zaken heeft te ver
staan gegeven, dat de beraadslaging in hoofd
zaak betrekking had op de houding, welke de
Japansche regeering zou aannemen tegenover
de weerspannige houding der Chineesche re
geering. De woordvoerder voegde hier aan toe,
dat Jaóan hettegewwoordige regiem ia Cfetog,
dat het gevaariyk voor den vrede en het wel-
zün van Oost-Azië acht, moet omverwerpen.
Volgens de bladen zou admiraal Soetsoe
goe, na de door den minister van Buiten
landsche Zaken, Hirota, gegeven uiteenzet
ting van den toestand, geëischt hebben,
dat aan China de oorlog zou worden ver
klaard en dat de „genadestoot" zou wor
den gegeven aan de regeering van Tsjang
Kai Sjek, door haar te verhinderen wapens
en munitie te ontvangen.
Voorts wordt vernomen, dat de ministers tij
dens de beraadslagingen, welke drie uren heb
ben geduurd, verschillende maatregelen ten
aanzien van China zouden hebben bepleit, met
name oorlogsverklaring, intrekking der erken
ning van de regeering van Tsjang Kai Sjek en
de terugroeping van den Japanschen ambassa
deur te Sjanghai.
In officieele kringen te Londen zyn thans
Volledige byzonderheden ontvangen omtrent de
mishandeling van eenige Britsche beambten
van de gemeentepolitie te Sjanghai op 6 Jan.
Een der slachtoffers was de brigadier Turner,
die een Japanschen politieagent verzocht, Ja
pansche söhildwachten, die passeerende Chi
neesche boeren naar zijn meening onnoodig ruw
behandelden, te vermanen. De Japansche po
litieman beweerde hierop, dat Turner het Ja
pansche leger beleedigd liad, en verzocht een
soldaat den Brit af te ranselen. Turner werd
daarop zoo mishandeld, dat hij in het zieken
huis moest worden behandeld. Sub-inspecteur
Fowler en inspecteur West, die even later ter
plaatse kwamen en de Japansche autoriteiten
wilden kalmeeren, werden eveneens mishan
deld. Fowler werd o.a. in het gezicht geslagen.
Zy werden voorts door Japansche soldaten met
geweren bedreigd. Turner ontkent beleedigende
opmerkingen te hebben geuit.
In het protest, dat de Britsche consul-
generaal tot den Japanschen consul-gene
raal heeft gericht, verzoekt hy laatstge
noemden een onderzoek te doen instellen.
Hü vraagt voorts de verzekering, dat maat
regelen zullen worden genomen teneinde
herhaling te voorkomen.
PARIJS, 10 Jan. (Havas) De Bond van
Fransche werkgevers heeft heden den brief
van minister-president Chautemps aan zijn
voorzitter Gignoux besproken, inzake de uit-
noodiging om onder leiding van de regeering
met de werknemers-organisaties te spreken
over een nieuwe regeling van de arbeids-pro-
blemen. De bond heeft den minister-president
het volgende antwoord gezonden:
De bond is bereid iedere poging van de re
geering, om te komen tot een versterking van
den socialen vrede, te steunen.
De bond is bereid deel te nemen aan d
voorgenomen besprekingen, indien hy word,
uitgenoodigd deel te nemen overeenkomstig
de beginselen van syndicale vrijheid, zoo-
dat geen enkel monopolie, ten opzichte van
niemand zal worden geschapen.
De besprekingen mogen in geen geval her
vormingen betreffen, welke de grondbeginselen
van vrüheid en eigendom, welke niet binnen
het bereik van de vakorganisaties vallen, aan
tasten.
WARSCHAU, 10 Jan. Ingevolge een besluit
van den woiwode van Pommeren is een be
schermingszone tegen mond- en klauwzeer in
gesteld langs de Westelijke Poolsche grens, om
te voorkomen, dat deze epidemie, die ernstig
huishoudt in Duitschland. op Boolsch gebied
«overslaat.
De Poolsche minister van Buitenlandsche Za
ken, Berk, oefende in een rede critiek uit op
den Volkenbond.
De Japanners hebben Tsingtan bezet. Admiraal
Soetsoego zou een oorlogsverklaring geëischt
hebben.
Kolonel Adam Koe wordt vervangen ais leider
van het Poolsche Kamp der nationale Unie.
Besprekingen, die Micescoe te Praag gevoerd
heeft met Benesj, Hodza en Krofta, hebben tot
overeenstemming geleid.
By aanslagen in Palestina werden een Britsch
archeoloog gedood en een Joodsche koopman
ernstig gewond.
By een vliegongeval in Argentinië kwamen
zeven personen om het leven.
Het amendement-Ludlow over het recht van
oorlogsverklaring zal niet door het Amerikaan
sche Congres worden behandeld.
De as Rome-Berlijn zon het uitgangspunt zijn
bö de besprekingen over de protocollen van
Rome, die Maandag te Boedapest zpn gevoerd.
Volgens nieuwe bekentenissen van een inge
wijde, was de „Csar" een wrkelijke para-mili
taire organisatie.
De Fransche werkgevers verklaren zich onder
eenige restricties bereid deel te nemen aan de
door Chautemps voorgestelde besprekingen met
dc werknemers.
Mr. dr. P. J. Witteman heeft zich bereid ver
klaard een eventueele benoeming tot voorzitter
van de R.K. Staatspartij te aanvaarden.
Gevangenbewaarder en werkmeester in de straf
gevangenis te Amsterdam gearresteerd; zü
brachten tegen geldelijke belooning gedetineer
den met elkaar in contact.
De directeur van het Zuiderbad te Zandvoort
in arrest gesteld, verdacht van het plegen van
verduistering en valschheid in geschrifte.
Onregelmatigheden te Middelburg; strafvervol
ging tegen den directeur van gemeente-reini
gingsdienst.
New-Yorksche beurs: Vaste stemming met slot
voor de meeste fondsen op het hoogste pe»L
Het leven is waard geleefd te wor
den. Laten we toch de klagende pessi
misten niet gelooven, dat het leven
zoo treurig en kleurloos is. Het leven
is. een Godsgeschenk en evenals alle
geschenken Gods, hoog te waardeeren.
Het leven is zeer zeker een pelgrims-
reize maar ook een pelgrimage kan
schoon en vol bevrediging zijn. We
trekken door een schoon land, al is
't óók 'n dal van tranen. Maar in die
tranen parelt de zon van Gods genade
en barmhartigheid. De wereld kan zoo
bekorend schoon zijn en het leven zoo
volop waard er iets van te maken. Al
onze krachten moeten we daarvoor
instellenGelooven we toch de pessi
misten niet. Laat ons piimist zijn als
een Sint Franciscus.
JERUZALEM, 10 Jan. (Havas). Een on
bekende heeft in de oude stad van Jeruza
lem een Joodsch koopman ernstig gewond.
De dader wist te ontkomen.
In den afgeloopen nacht zijn de telefoon-
ïynen tusschen Bethlehem en Hebron vernield.
De politie volgde de sporen, welke de boosdoe
ners hadden achtergelaten, en kwam by een
Bedoeïnenkamp en in een Arabisch dorp. Veer
tien personen werden gearresteerd; een hoe
veelheid buskruit is in beslag genomen.
Bij een roofoverval op den weg by He-
bron is de leider van een Britsche archeolo
gische expeditie, Starkey, vermoord.
Stand op Dinsdag 1 uur v.m. 743.2.
Vorige stand; 73625