Weenen en Boedapest
erkennen Franco
I
Kwamen vredesvoorstellen van
China te laat?
vereenigde katholieke pers
Erkentelijkheid jegens de as Rome-Eerlijn;
sympathie met het anti-Kominternpact;
waarschuwing aan den Volkenbond
Rechtsgeli j kheid
voor Hongarije
Het nieuws van heden
Arabieren staken
te Safad
De Samoa-clipper
vergaan
Na meent Japan te
kunnen eischen
Bloedig gevecht in
Joego-Slavië
rJy 7: J
DE BAROMETER
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
DONDERDAG 13 JANUARI 1938 - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20966
communiqué na de conferentie
over de protocollen van Rome
gepubliceerd
Samenwerking met alle
staten van goeden wil
De Volkenbond
Potest tegen strenge maatregelen
der Engelsche autoriteiten
vergadering van den
V olkenbondsraad
Ministers trekken naar Genève
Frankrijks oudste "bouwwerk, de toren
van Karei den Groot en te Tours, wordt
gerestaureerd
Alle inzittenden om het leven
gekomen
7%
Wwmm
Recrutenwerving in Engeland, Moeder proeft het eten, dat haar zoon in dienst
voorgezet zal krijgen
Het
H tuur.
Tsjang Kai Sjek zal ervan moeten
afzien de centrale macht in
China te vertegenwoordigen
Niet-Japansche schepen
op den Jangtse geweerd
De Japanners te Tsingtau
Brand in een klooster
bij de Niagara
Met groote moeite wisten zusters
en kinderen zich te redden
Een Britsch-Duitsch
handelsverdrag
Talrijke dooden en gewonden bij
botsing tusschen Serviërs
en Mohammedanen
Linksche aanvallen bij
Teruel verminderd
In de stad zelf zouden nog
rechtsche haarden van
weerstand zijn
Door de spoorboomen
gereden
Onderhandelingen zouden
gaande zijn
Drie inzittenden van auto bij
Hamburg gedood
Benoemingen in België
Janssens zou president van
de Nationale Bank
worden
Roosevelt's bespreking
met de zakenlieden
Thans een boodschap betreffende
de anti-trustwetten?
Agitatie in het leger in
Portugal
Illegale actie te Lissabon ontdekt
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces .Omroepers" zie de rubriek.
BOEDAPEST, 12 Jan. (Havas.) Na af-
van de drie-mogendheden-conferen-
üe te Boedapest is het volgende gemeen
schappelijke communiqué gepubliceerd:
De vertegenwoordigers der Italiaansche, Oos-
f^rijksch'e en Hongaarsche r-egeeringen heb-
eens te meer met voldoening de positieve
esuitaten en de gunstige ontwikkeling van de
jjcccorden van Rome geconstateerd. Zij heb-
atl opnieuw uiting gegeven aan hun gemeen-
^happeiijken wil, in den geest der protocollen
j^M politieke en economische activiteit en hun
artelijke samenwerking intensiever te maken.
De vertegenwoordigers van oostenrijk en
Hongarije gaven in dit verband uiting aan
hun sympathie voor de nauwe samenwer
king, die tusschen Italië en Duitschland
hestaat, een samenwerking, die vereeu
wigd is in de as RomeBerlijn en die een
nieuwe en belangrijke waarborg voor den
vrede en den wederopbouw beteekent.
De vertegenwoordigers van Oostenrijk gaven
6en uiteenzetting van hun politiek, die zij ba
rren op de harmonie van de beginselen dei
j^otocollen van Rome en het Duitsch-Oosten-
^'Jksche accoord van Juli 1936. De vertegen
woordigers van Hongarije en Italië hebben hun
afgeheele voldoening over deze politiek tot
iting gebracht.
t>e vertegenwoordigers van Oostenrijk en
fMngarije bevestigden hun krachtigen afweer
an het communisme, en begroetten met sym
pathie het Duitsch - Italiaansch - Japansche
Mi-Kominternpact, dat op dezelfde beginse-
is geïnspireerd. Zij bevestigden hun vast-
eslotenheid, de communistische propaganda
J1 hun onderscheidenlijke landen met al hun
achten te bestrijden.
De vertegenwoordigers van Oosten
rijk en Hongarije hebben aan de Ita-
liaansche vertegenwoordigers mede-
deeling gedaan van hun besluit, over
te gaan tot formeele erkenning van
de regeering van generaal Franco als
de wettige regeering van Spanje en al
zijn bezittingen en koloniën.
De vertegenwoordigers der drie mogendheden
zijn van meening, dat zulk een besluit een
werkelijke bijdrage vormt voor de normalisee
ring der betrekkingen tusschen Spanje en de
andere landen en voor de pacificatie van
Europa.
De vertegenwoordigers van Oostenrijk en
Hongarije, na acte te hebben genomen van de
gerechtvaardigde en ernstige redenen, die de
regeering van Italië ertoe gebracht hebben, zich
uit den Volkenbond terug te trekken, en na de
verstrekkende gevolgen te hebben geconstateerd,
die een dergelijk besluit medebrengt voor de
samenstelling, het doel en de mogelijkheden van
deri Volkenbond, verklaarden, dat de Volken
bond niet het karakter van een ideologisch blok
kan en mag dragen.
In een dergelijk geval zouden Oostenrijk en
Hongarije zich voorbehouden, hun betrekkingen
met den Volkenbond aan een nieuw onderzoek
te onderwerpen.
De vertegenwoordigers van Italië en
Oostenrijk hebben opnieuw bevestigd, dat
hun regeeringen de volkomen rechtsgelijk
heid van Hongarije op het gebied van de
militaire bewapening erkennen. De ver
tegenwoordigers der drie regeeringen ach
ten de snelle verwezenlijking van dit be
ginsel noodzakelijk.
De vertegenwoordigers van Italië en Oosten
rijk verklaarden, dat hun regeeringen met zeer
groote belangstelling de ontwikeling der betrek
kingen tusschen Hongarije en Roemenië vol
gen. Zij zijn van oordeel, dat een bevredigend
resultaat van de Hongaarsch-Roemeensche be
trekkingen aanzienlijk zou bijdragen tot de con
solideering van den vrede in het Dónaugebied.
De vertegenwoordigers der drie regeeringen
waren het er -over eens, dat de uitbreiding van
het handelsverkeer tusschen de drie landen, op
de onlangs uitgewerkte grondslagen, met alle
middelen moet worden voortgezet. Zij bevestig
den hun gemeenschappelijken wil, samen te
werken met alle staten, welker politieke actie
gericht is op den waren vrede en wederopbouw
en de beste verstandhouding tusschen de naties
JERUSALEM, 12 Jan. (Reuter). De Ara
bieren te Safad staken sedert drie dagen,
k't protest tegen het handhaven van het
Verbod zich 's avonds op straat te bevin
den en de strenge huiszoekingen van de
Militairen. De Arabieren hebben reeds een
aantal petities gericht tot de autoriteiten,
daarin wordt geklaagd over de ernstige
Maatregelen.
(j Het verbod zich 's avonds op straat te bevin-
jk is Zaterdag j.l. uitgevaardigd, in verband
et de herhaalde schietpartijen.
tfoi sP°ren, welke door den man, die de pe-
'eutn-pijpleiding heeft vernield, -waren ach-
l>i!\elaten, leidden naar een huis in een dorp
Hazareth. Het huis werd met dynamiet opge-
'Ik,
■?2eh. en het dorp moet een gemeenschappe-
e boete van twee honderd pond sterling be-
aMn.
hooge Arabische Comité heeft officieel
^bend, dat buiten Palestina besprekingen
rdep gevoerd tusschen Joden en Arabieren.
De Arabieren zijn wel bereid met de
fitsche regeering te onderhandelen, op
®r°ndslag van het memorandum, dat door het
°oge comité aan de permanente manda
ten-
hiëi
commissie en den minister van Kolo-
h is overhandigd.
ify^DSSEL, 12 Jan. (Belga) De Belgische
k'aa van Buitenlandsche Zaken, Spaak, zal
°M riChijniiik Zondag naar Genève vertrekken,
V«i te nemen aan de vergadering van den
geriJMbondsraad. Van Langenhove, secretaris-
t>cj1( raa' van het departement van Buitenland-
Zaken, is tweede gedelegeerde.
£;p.e Doolsche minister van Buitenlandsche
t$er,®n> Deck, zal waarschijnlijk Zaterdag a.s. via
■1b. naar Genève vertrekken,
WASHINGTON, 12 Jan. (Reuter). De
President van de Pan American Airways,
Trippe, heeft medegedeeld, dat de geheele
bemanning van de bij Port Apia verongeluk
te Samoa-clipper om het leven is gekomen.
Trippe verklaarde, dat op grond van de radio
berichten van de vlootbasis der Vereenigde
Staten op Samoa, vaststaat, dat de geheele
bemanning is omgekomen te ongeveer 20.30
uur plaabselijken tijd. Het vliegtuig is verbrand
de oorzaak van den brand is niet bekend. Trippe
voegde hieraan tje, dat waarschijnlijk de brand
is ontstaan door het laten wegloopen van
benzine, hetgeen noodig was om het toestel het
gewicht te geven, dat noodig is voor een
landing..
Te San Francisco werd bericht, dat het vloot-
station te Honoloeloe heeft medegedeeld, dat
het hulpschip „Avocej," het wrak van de Samoa-
clipper tracht te bergen.
VERWACHTING: Matige, later toenc- j|
mende, tot Zuid-West of Zuid krimpende Ei
wind, aanvankelijk tijdelijk opklarend, la- Ej
ter weer toenemende bewolking met waar-
schijnlijk regen, iets zachter des nachts,
overdag weinig verandering in tempera-
VERDERE VOORUITZICHTEN: Onzeker.
I STORMW A AKSCHi: WIN G SDIENST
|j Geseind Woensdagavond te 19.40 uur
aan de posten van IJmuiden tot de Bel-
gische grens: ËE
„Stormsein neerhalen, blijft op uw
hoede".
lillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillinilllllllilllfK
TOKIO, 12 Jan. (Havas.) Soenrokoe Jos-
joka schrijft in de Japansche „Kaizo":
„Op 2 December j.l. heeft Tsjang Kai
Sjek den Duitschen ambassadeur Traut-
mann opgedragen de Japansche regeering
de volgende vredesvoorstellen te doen: de-
militarisatie van Noord-China, toezicht op
de anti-Japansche elementen, en economi
sche samenwerking tusschen Japan en
China."
Josjoka is van meening, dat deze voorstellen
wel in het begin van November aanvaardbaar
geweest zouden zijn, doch niet meer in De
cember, toen de instelling van het nieuwe be
wind té Peiping reeds in een definitief sta
dium was gekomen. Van toen af kon alleen
het Japansche leger uitmaken, welke regee
ring in China den voorrang zou hebben.
Voortzetting van de onderhandelingen
met Tsjang Kai Sjek is slecht mogelijk, als
deze afziet van de opvatting, dat hij de
centrale macht van China vertegenwoor
digt.
In welingelichte kringen meent men te we
ten, dat de Japansche regeering ter gelegen
heid van de keizerlijke conferentie Tsjang Kai
Sjek een boodschap heeft doen toekomen,
waarbij den maarschalk een nieuwe termijn
wordt gelaten voor de aanvaarding der Ja
pansche voorwaarden, die hem einde Decem
ber zijn medegedeeld.
Indien Tsjang na afloop van dezen termijn
geen bevredigend antwoord heeft gegeven, zou
men overgaan tot toepassing van de maat
regelen, waartoe de keizerlijke conferentie be
sloten heeft.
Het is uitgelekt, dat de Japansche mi
nister van Financiën, K'aya, in de gisteren
gehouden kabinetszitting zijn collega's een
plan heeft voorgelegd, om de internatio
nale betalingsbalans in evenwicht te
brengen.
De „Asahi Sjimboen" meldt, dat het plan
beoogt de controle op de buitenlandsche wis
selmarkt te verscherpen, en den buitenland-
schen handel aan te passen, om de interna
tionale betalingen met elkander in evenwicht
te brengen en den koers van den yen op het
tegenwoordige peil te handhaven.
Het blad verneemt, dat het bedrag van
den omzet van den handel met het bui
tenland en dat van het in den loop van
het jaar te produceeren goud zullen dienen
als limiet voor de internationale betalingen
van Japan.
De invoer zal tot deze grens worden beperkt.
Ieder kwartaal zullen de valuta's worden be
schikbaar gesteld.
De Japansche nationale schuld bedroeg op
31 Dec. j.l. 11.893.000.000 yen, of 1.498.000.000
yen meer dan eind 1936.
De Japansche zeestrijdkrachten te Tsingtau,
die de orde handhaven in het gebied dezer
stad, hebben nu ook de leiding overgenomen
van alle openbare instellingen der Chineesche
regeering.
Een zestigtal vertegenwoordigers der Chi
neesche burgerij heeft aangeboden mede te
werken aan de handhaving van den vrede en
de rust te Tsingtau.
De voorzitter van de Japansche vereeniging
is met meer dan 100 Japanners te Tsingtau te
ruggekeerd. Men verwacht, dat meer dan 17.000
Japanners, die pp 4 September uit Tsingtau
zijn geëvacueerd, vóór 15 Februari te Tsingtau
zullen terugkeeren.
50 Japansche vliegtuigen hebben opnieuw een
aanval op Nantsjang gedaan. Bijzonderheden
zijn nog niet bekend geworden.
De Chineesche autoriteiten te Kanton
hebben een proclamatie uitgevaardigd tot
mobiliseering van de geheele bevolking van
Kwantoeng. Alle mannen tusschen achttien
en veertig jaar zullen bij het leger worden
ingelijfd. 1
Alle vrouwen van dien leeftijd zullen worden
ingedeeld bij de hulpdiensten en den genees
kundigen dienst.
Volgens een Japanseh bericht zijn te Hong
kong drieduizend vrachtauto's van Ameri-
kaansch en Duitsch fabrikaat, bestemd voor
de Chineesche regeering, bijeengebracht. Tot
dusverre is volgens hetzelfde bericht een halve
ton munitie van Kauloen naar Kanton ver
voerd.
Aan de Britsche marine-autoriteiten te
Sjanghai is medegedeeld, dat de Japanners
niet langer doortocht kunnen verleenen
aan niet-Japansche koopvaardijschepen, die
den Jangtse bevaren. De Britsche regeering
erkent echter niet, dat Japan het recht
sou hebben zich te mengen in de Britsche
scheepvaart op den Jangtse.
Naar te Londen verluidt, is de kwestie van
de scheepvaart op den Jangtse, welke de Ja
pansche vloot-autoriteiten, voor zoover het
koopvaardijschepen van niet-Japansche 'natio
naliteit betreft, hebben trachten te beperken,
het onderwerp van talrijke plaatselijke g-e-
dachtenwisselingen tusschen de verschillende
autoriteiten. De toestand is nog duister, maar
den Britschen vertegenwoordigers is opdracht
gegeven het duidelijk te maken bij desbetref
fende besprekingen, dat de Britsche regeering
geen enkel recht van tusschenkomst in de
Britsche koopvaardij op den Jangtse kan er
kennen.
De inzamelingen in Japan voor de slacht
offers van het „Panay"-incidént heeft in to
taal 70.800 yen opgebracht. Negen tiende hier
van is aan den Amerikaanschen ambassadeur,
Grew, ter hand gesteld voor de Amerikaan-
sche slachtoffers, terwijl een tiende is over
handigd aan den Italiaanschen ambassadeur,
Auriti, voor de nagelaten betrekkingen van den
Italiaanschen journalist Sandri, die om het
leven is gekomen.
NIAGARA FALLS, 12 Jan. (Reuter). Met
groote moeite hebben 120 zusters en 150 kin
deren zich nog juist bijtijds kunnen redden, toen
brand uitbrak in het Loretto-klooster, dat bij
den Niagara-waterval is gelegen.
Dit klooster is beroemd wegens zijn kostbare
kunstschatten. De kloosterschool was juist her
opend na de Kerstvacantie.
Men gelooft, dat de meeste kunstvoorwerpen
gered zijn. Het gebouw werd evenwel ernstig be
schadigd, daar de brandweer met groote moei
lijkheden te kampen kreeg wegens gebrek
aan..water.
BELGRADO, 12 Jan. (D.N.B.). In het dorp
Omarschka bij Prijesor in Bosnië is het heden,
naar gemeld wordt, tot ernstige botsingen ge
komen tusschen verscheidene honderden Ser
viërs en Mohammedanen. Het uitgangspunt der
oneenigheid zou gezocht moeten worden in het
feit, dat een jonge Serviër eenige dagen ge
leden een Mohammedaansch meisje een klap
heeft gegeven.
Met stokken, messen, knuppels, zelfs met
revolvers zouden de tegenstanders op elkan
der afgetrokken zijn. Eerst politieversterkin-
gen zouden den strijd na twee uur hebben
kunnen doen eindigen. Zes dooden, twaalf
zwaar- en vijftig lichtgewonden zouden bij
den strijd gevallen zijn, terwijl drie huizen
zouden zijn vernield.
SARAGOSSA, 12 Jan. (Havas) De activiteit
van de régeeringstroepen bij Teruel is gisteren
volgens mededeelingen van rechtsche zijde, iets
verminderd. Zij hebben slechts één aanval ge
daan, welke werd gesteund door een tiental ge
vechtswagens. De aanval werd gemakkelijk af
geslagen.
De rechtschen namen nieuwe stellingen in, en
verbeterden hun positie aanmerkelijk; de regee-
ringstroepen deden geen pogingen de verloren
stellingen te hernemen.
Een afdeeling, welke Teruel dicht genaderd is,
heeft medegedeeld, dat in destad duidelijk
schieten werd gehoord, alsmede het ontploffen
van handgranaten. Dit doet veronderstellen, dat
in de stad nog haarden van weerstand van de
rechtschen zijn.
Het Fransche ministerie van Buitenlandsche
Zaken heeft een communiqué gepubliceerd,
waarin wordt tegengesproken, dat bij Teruel een
groot aantal Fransche vrijwilligers, die dienst
zouden doen in het leger der Spaansche regee
ring zouden zijn gevallen.
Ook wordt ontkend, dat de operaties van de
regeeringstroepen aan het front van Teruel ge
leid zouden worden door officieren van het
Fransche leger.
LONDEN, 12 Jan. (Havas.) De „Evening
Standard" meent te weten, dat het Britsche
ministerie van Handel en het Foreign Office
op het oogenblik met de Duitsche regeering
onderhandelen over een nieuw handelsverdrag.
De onderhandelingen hebben ten doel een
overeenstemming tusschen de particuliere in
dustrieën van beide landen tot stand te
brengen.
Kort geleden heeft de parlementaire secre
taris van het Britsche departement van Han
del, Robert Hudson, een rondreis door het
land gemaakt, om de verschillende Kamers van
Koophandel aan te sporen, zich by bedoelde
overeenkomsten aan te sluiten,
Het communiqué na de besprekingen der drie
mogendheden te Boedapest is gepubliceerd.
Z. If. de Paus heeft een toespraak gehouden
tot de Italiaansche Bisschoppen en priesters, die
bij Mussolini zijn geweest.
Japan meent thans aan Tjang Kai Sjek de
vredesvoorwaarden te kunnen dictee ren. Hij
zal moeten afzien van het centrale bewind in
China. De Japanners zouden voornemens zijn
alle niet-Japansche schepen op den Jangtse te
weren.
Janssens zou president worden van de Natio
nale Bank van België.
De Britsche autoriteiten in Palestina hebben
opnieuw strenge maatregelen genomen. Uit
protest staken de Arabieren te Safad.
In Zuid-Afrika worden speciale voorzieningen
getroffen ten aanzien van een eventueel gebruik
van den ouden zeeweg naar Indië.
De Samoa-clipper, die bij Port Apia was neer
gekomen, is verongelukt; alle inzittenden von
den den dood.
Onderhandelingen zouden gaande zijn over de
totstandkoming van een Britsch-Duitsch han
delsverdrag
Tusschen Groot-Brittannië en Ierland zullen
besprekingen worden gevoerd over toenadering
op verschillende punten.
Algemeene beschouwingen over de Rijksbegroo-
ting in de Eerste Kamer begonnen.
Wetsontwerp in zake verzekering tegen gelde
lijke gevolgen van werkloosheid bij den Hoogen
Raad van Arbeid; Staatscommissie moet advi-
seeren over hulpverleening bij gemis aan arbeid
buiten de normale werkloosheid.
Nederlandsche delegatie naar de conferentie
van de Oslo-staten samengesteld.
Man te Zuilen vermist; hij zou eenigszins vrij
moedig omgesprongen zijn met geld van fond
sen, welke hij beheerde.
New Yorksche beurs: Stemming onregelmatig.
O
HAMBURG, 12 Jan. (D.N.B.) Nabij het
station Einfeld. is een vrachtauto door de ge-
6loten boomen van den spoor-overweg gereden.
De auto werd door een sneltrein gegrepen en
vernield; de drie inzittenden kwamen om hêt
leven. De locomotief van den trein werd be
schadigd.
BRUSSEL, 12 Jan. (Belga) De leden der
Belgische regeering hebben vanochtend een ver
gadering gehouden, welke van tien tot twaalf
heeft geduurd.
De ministers zijn het eens geworden over de
aan den koning voor te leggen voorstellen inzake
de benoemingen in de functies van gouverneur
der Nationale Bank, van president der nationale
Maatschappij voor Industrie-crediet, president
van de Nationale Credietbank voor den midden
stand, president van het herdisconto-instituut
en president van de bank voor den Belgischen
Congo.
De volgende ministerraad zal Vrijdagmiddag
worden gehouden.
Men verneemt, dat de tegenwoordige vice-gou-
verneur van de Nationale Bank, Janssens, aan
den koning zal worden voorgedragen voor de
functie van gouverneur.
Charles, de algemeene administrateur van ko
loniën, zal president worden van de bank van
den Belgischen Congo.
Heymans, de directeur der Credietbank, zou
president worden van de Nationale Maatschappij
voor Industrie-crediet.
Van Zeeland zou in geen geval worden voor
gedragen voor een benoeming tot president van
.de Nationale Bank,
y -
Het gevaar
De auto snelde voort, in den avond.
Kinderen speelden op den weg in kin
derlijke baldadigheid. In het licht van
den schijnwerper sprong een meisje
naar voren om haar genootjes nu
toch te toonen hoeveel ze durfde.
Het kind danste op den rijweg en
sprong eerst op 't laatste oogenblik
weg. De chauffeur had z'n stuur nog
omgegooid hetgeen juist bijna nood
lottig werd. Gelukkig liep alles nog
zonder ongevallen af. Zijn ook wij niet
dikwijls als dit dwaze kind zoeken
we niet in roekelooze onbezonnenheid
het gevaar? Spelen we niet vaak met
ons leven en met onze ziel! We moe
ten het gevaar niet vreezen maar ook
niet zoeken. Niet doen zooals het on
nadenkende kind
WASHINGTON, 12 Jan. (Reuter) De aan
wezigheid van Donald Richberg op de confe
rentie met de zakenlieden, die Roosevelt gis
teren heeft gehouden, heeft het vermoeden doen
rijzen, dat Richberg den president thans va»
advies dient bij de opstelling van een boodschap
betreffende anti-trustwetten.
LISSABON, 12 Jan. (Havas). De politie te
Lissabon heeft een geheime krant, „Avante"
genaamd, ontdekt, welke onder militairen werd
verspreid en waarin de onderofficieren en sol-
laten werdén aangespoord tot muiterij. Een aan
tal personen is gearresteerd.
iKi 1 -nu mi 11111111 nnu>W2.
Stand op Donderdag 1 uur v.m.: 761.3
.Vorige stand: 748.4
