Bonnet neemt opdracht tot
kabinetsvorming aan
Groote veldslag bij Soetsjau
te verwachten
I
BESPREKINGEN MET DE
RAD. SOCIALISTEN
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
Tsang Kai Sjek trekt
zijn troepen samen
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13*66
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27Vi ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
ZONDAG 16 JANUARI 1938 - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20972
Blijkens een motie van de socia
listische Kamergroep, blijft
deze de leiding van het
bewind opeischen
De houding van Léon
Jouhaux
Socialisten wenschen Volks-
frontregeering
Verklaring der C.G.T.
Bonnet zet zijn program uiteen
Stoyadinowitsj te
Berlijn
De besprekingen begonnen
GAY DA BIJ GOGA
Fascisten vergaderen
in Madrid
Politie arresteert 153 aanhangers
eener fascistische organisatie
Economische toestand
in Amerika
Roosevelt voert besprekingen met
werkgevers en arbeiders
Fransche fabriek door
stakers ontruimd
Japan aanvaardtvolgens Domei,
de Chineesche uitdaging om
een oorlog op langen duur
pan te gaan
Vertrekt de Chineesche
gezant uit Tokio?
Chineesche generaals
terechtgesteld
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii|
Roosevelt benoemt een
nieuwen rechter
Geen fanatiek aanhanger van
de New Deal
Duitsche pers gaat naar
Roemenië
Belangstelling van Berlijn voor
het nieuwe bewind
Hitler's vredeswenschen
Sir Thomas Inskip ziet er een
oprecht verlangen in
Drama in de woestijn
Tien pelgrims van honger en dorst
omgekomen
Samenwerking is
noodzakelijk
Oproep van oud-president Hoover
Twee arrestaties te
Clermont
Engeland en de
Volkenbond
Geen gemeenschappelijke Fransch-
Britsche verklaring ten gunste
van Genève
Canada's vijfling bezit
een half millioen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
K Si Bk
Het heilige niet ontwijden
Daranyi tegen het
nieuw-heidendom
WAAROM NOG ELDERS ERGERNIS
WANNEER DE ROEMER PRIMA IS?
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
PARIJS, 15 Jan. (Havas). Georges
Bonnet, de minister van Financiën in
de afgetreden regeering, heeft na zijn
hesprc "ringrh van vandaag, den presi
dent van de Republiek, Lebrun, me
degedeeld, dat hij erin toestemt een
nieuwe regeering te vormen.
In den loop van den dag heeft Bonnet met
'al van politieke persoonlijkheden voorbespre
kingen gehouden.
Om 13 uur 20 heeft hij in het ministerie van
financiën de journalisten ontvangen, wien hij
de volgende mededeeling deed:
Ik heb vanmorgen weer eenige politieke per
soonlijkheden gesproken. O.a. heb ik een lang
durig en hartelijk gesprek gevoerd met Leon
Blum.
Voorts heb ik mijn radicale vrienden ontmoet,
Caillaux, Sarraut, Daladier en Chautemps, als-
inede Paul-Boncour, die mij allen nadrukkelijk
hebben aangemoedigd mijn pogingen tot het
einde vol te houden.
Vanmiddag begeef ik mij naar het Elisée, om
den president der Republiek op de hoogte te
brengen van mijn besprekingen.
Om 14 uur 50 kwam Georges Bonnet aan bij
het Elisée. Aan de journalisten verklaarde hij.
dat hij zijn raadplegingen voortzet. Hij zal naar
het Elisée terugkeeren in den namiddag om zijn
definitieve antwoord mede te deelen, en wel na
de vergadering der radicaal-socialistische Ka-
öiergroep.
Na de vergadering der radicaal-socialisti
sche fractie begaf Bonnet zich opnieuw naar
den president, wien hij mededeelde de op
dracht tot vorming van een regeering te
kunnen aanvaarden.
De socialistische Kamergroep heeft eenstem
mig de volgende motie aangenomen:
„Op den tweeden dag van de regeeringscrisis,
memoreert en bevestigt de socialistische Kamer-
er oep de houding, welke zij van den eersten dag
af heeft aangenomen.
De belangrijkste groep van de Kamermeerder
heid is in haar recht en haar plicht, wanneer
sij de leiding van het bewind opeischt, overeen
komstig de door het algemeene kiesrecht ont
vangen aanwijzingen. Het land heeft een meer
derheid en een regeering van het Volksfront
gewild. De socialistische Kamergroep zou geen
andere kunnen aanvaarden.
De socialistische Kamergroep, die de proef van
het tweede Volksfrontministerie, onder leiding
der radicalen, tot het einde toe heeft vergemak
kelijkt en gesteund, heeft het recht zich te ver-
Wonderen over het verloop, dat de crisis tot
dusver heeft genomen."
Het dagelijksch bestuur van de C. G. T. heeft
Vanmorgen opnieuw een vergadering gehouden,
tijdens welke een verklaring is aangenomen, die
Vanmiddag ter kennis wordt gebracht van de
leden van het nationaal comité van het Volks
front.
Naar aanleiding hiervan verklaarde Leon Jou
haux, de secretaris der C. G. T., dat het dage
lijksch bestuur uiteraard het als zijn plicht be
schouwt, uit naam van de millioenen arbeiders.
Welke het vertegenwoordigt, het Volksfront in
tact te houden en te handhaven.
In de vergadering van de parlementsfractie
®n het partijbestuur van de radicaal-socialisti-
Sche partij spraken de vergaderden hun ver
trouwen uit in Bonnet als kabinetsformateur.
Georges Bonnet zette in de vergadering zijn
besprekingen uiteen, welke hij heeft gehad met
Leon Blum. Deze deelde hem mede, op welke
moeilijkheden hij stuitte bij het verkrijgen van
medewerking van de socialisten.
Bonnet zette vervolgens uiteen met welk
BERLIJN, 15 Jan. (D.N.B.) Hedenmorgen
k de Joego-Slavische minister-president, Stoya
dinowitsj, te Berlijn aangekomen, waar hij
door verschillende autoriteiten ontvangen werd
^ijn eerste gang leidde naar het gedenkteeken
Lnter den Linden, waar hij een krans neerlegde.
Vervolgens begaf de Joego-Slavische premier
?*ch naar Goering, met wien hij een onderhoud
bad.
Later op den dag heeft Stoyadinowitsj een
'angdurig onderhoud gehad met den Duitschen
minister van Buitenlandsche Zaken, Von Neu-
mth. Ook heeft de Zuid-Slavische gast een be-
mek gebracht aan het vliegveld Tempelhof,
*aar de nieuwe gebouwen werden bezichtigd,
programma hij een regeering zou willen
vormen. In groote trekken is dit programma
gelijk aan dat van de vorige regeering, n.l.
sociale vrede, regeling van den arbeid en
handhaven van de openbare orde.
Bonnet rekent er zelfs op enkele hervormingen
te kunnen doorvoeren, zooals pensioen voor
oude arbeiders.
Ten aanzien van de monetaire moeilijkheden
Verklaarde Bonnet dat de begrooting in even
wicht is, zoodat hij geen nieuwe belastingen zal
hoeven te vragen. Hij rekent erop, dat het feit,
dat de portefeuille in handen van den minister
president zal zijn, voldoende zal zijn om het
vertrouwen te herstellen.
Hij herinnerde vervolgens aan het beroep, dat
op hem is gedaan toen hij nog ambassadeur
was te Washington om de financieele crisis
op te lossen en het Volksfront te handhaven.
Ook wees hij op zijn politiek verleden en zijn
aanhankelijkheid aan de democratische in
stellingen.
Chautemps gaf vervolgens een overzicht van
de omstandigheden, welke ertoe leidden den
communist Chamette te antwoorden. Hij gaf
niet toe aan politieke overwegingen, doch hij
wil een einde maken aan de aanvallen op den
franc.
Nadat Georges Bonnet vanavond te 19.05 uur
het Elysée had verlaten, begaf hij zich onmid
dellijk naar het ministerie van financiën, waar
hij zijn besprekingen is begonnen.
BOEKAREST, 15 Jan. (Havas). De directeur
der Giornale d'Italia, Virginio Gayda, is in
Boekarest aangekomen. Volgens sommige bla
den zou de Italiaansehe journalist met een offi
cieuze opdracht bij de Roemeensche regeering
belast zijn. Gayda werd ontvangen door den
minister-president Goga.
Te Bremen liep 'n nieuw Noorsch schip
van stapel. De „Oslofjord" meet 17.000 t.
De Roemeensche minister van Buitenlandsche Zaken, Mieescoe, heeft met zijn
echtgenoote een bezoek gébracht aan Belgrado, waar hij door Stojadinowitsj
werd ontvangen
MADRID, 15 Jan. (Havas). De politie van
Madrid heeft 153 personen in hechtenis ge
nomen, die deel uitmaakten van een fascis
tische organisatie.
De voornaamste leiders werden verrast in een
huis, waar zij gewoonlijk vergaderden. De or
ganisatie droeg een militair karakter en was uit
verschillende afdeelingen samengesteld, o.m. een
afdeeling voor het inzamelen van geld onder
rechtsche kringen, bestemd om hulp te verlee-
nen aan ambtenaren, die tot vijanden van het
bewind waren verklaard.
WASHINGTON, 15 Jan. (Reuter.) Roosevelt
heeft vijf kwartier lang besprekingen gevoerd
met vijf vertegenwoordigers van de financieele
wereld, de industrie en de arbeiders, waaronder
Thomas Lemont van J. P. Morgan and Com
pany, Owen Young, de president van de General
Electric en de arbeidersleider John Lewis.
Sprekende namens zijn groep zeide John
Lewis na afloop: ..Wij hebben gesproken over
den ernst van den bestaanden economischen
en industrieelen toestand. Wij kwamen tot de
conclusie, dat het wenschelijk is om, zoo moge
lijk, met den president en de regeering een defi
nitief programma op te stellen." De besprekin
gen zullen worden voortgezet.
VALENCIENNES, 15 Jan. (Havas.) Na lang
durige onderhandelingen van de stakers, die
de textiel-fabrieken van d'Odomez bezet hiel
den, met de vertegenwoordigers van de regee
ring, hebben de stakers erin toegestemd de
fabriek te ontruimen.
TOKIO, 15 Jan. (Reuter). Naar gemeld
w°rdt, bedraagt het aantal Chineesche
manschappen, samengetrokken langs de
spoorlijnen van TientsinPoekau en van
Loenghai onder persoonlijk bevel van maar
schalk Tsjang Kai Sjek, in totaal ongeveer
400.000.
Alles duidt er op, volgens Domei, dat wel
licht binnenkort de grootste veldslag der
huidige vijandelijkheden zich ter verdedi
ging van Soetsjau zal afspelen.
Het agentschap Domei publiceert een nota
over de Japansche politiek in China, waarin
verklaard wordt, dat de Japansche regeering,
om den toestand te redden, bereid geweest zou
zijn, om rechtstreeks met Tsjang Kai Sjek te
onderhandelen, indien zijn regeering haar
houding ten opzichte van Japan had willen
wijzigen,
Na den val van Nanking, de officieele hoofd
stad van China, zoo vervolgt Domei, staakten
de Japansche legers hun opmarsch, teneinde
de Chineesche regeering een kans te geven haar
houding te herzien.
De gebeurtenissen, die hierop volgden toonden
echter aan, dat inplaats.van een wijziging van
de zijde van den Chineeschen opperbevelhebber,
deze zijn medewerking verleent aan de Chinee
sche organisaties om den uitputtenden oorlog
tegen Japan vol te houden.
Dit, zoo eindigt Domei, heeft Japan ge
noodzaakt, China's uitdaging te aanvaarden,
en een oorlog van langen duur aan te gaan,
teneinde de anti-Japansche stemming in
China tot in haar wortels te vernietigen.
De Japansche regeering heeft over deze
politiek een communiqué uitgegeven van den
volgenden inhoud: De verbindingsconferentie
tusschen de regeering en het keizerlijke hoofd
kwartier heeft volledige overeenstemming be
reikt over den tekst van een .verklaring, waarin
de politiek der .regeering ten opzichte van
China wordt vastgesteld. Vanavond om 8 uur
zal een buitengewone kabinetsraad gehouden
worden.
Naar Domei uit Tokio meldt, heeft een
ambtenaar der Chineesche ambassade te
Tokio zes hutten eerste klasse en twee hut
ten derde klas besproken op de Empress of
Asia, die op 20 Januari a.s. van Yokohama
naar Sjanghai en Hongkong vertrekt.
Volgens Chineesche telegrammen zijn te
Hankau drie Chineesche generaals terecht
gesteld n.l. generaal Han Foe Tsjoe, de gouver
neur van Sjangtoeng, wegens plichtsverzaking,
en Li Two Tsjoean, en Wan Foe Lin wegens
muiterij onder.hun troepen.
1 VERWACHTING: Stormachtige tot 1
H krachtigen, later afnemende wind uit ES
Westelijke richtingen, aanvankelijk op-
klarend, later weer zwaar bewolkt tot EE
betrokken, regenbuien, aanvankelijk koeler. EE
E VERDERE VOORUITZICHTEN: Krim- 1
pende en afnemende, later weer toene-
mende wind.
H STORIVf WAARSCHUWINGSDIENST |j
EE Geseind Zaterdagavond te 20 uur aan alle
posten: Wordt verwacht storm uit het
Noord-Westen.
filllllllllllillllllillllllllllllllIlllillllllllllllllilllllllllllllllli
WASHINGTON, 15 Jan. (Reuter). President
Roosevelt heeft Stanley Reed benoemd tot sol-
licitor general en rechter bij het Hooggerechts
hof, als opvolger van Sutherland.
Reed is 53 jaar oud, waarmede het aantal
zeventigjarigen aan het Hooggerechtshof tot
drie personen is verminderd.
Reed werd reeds lang als candidaat voor dez
functie beschouwd. Hij heeft reeds verscheidene
New Deal kwesties in het Hoogste Gerechtshof
betwist. Reed wordt beschouwd als een uitste
kend jurist, met liberale denkbeelden. Hij is
geenszins een fanatiek aanhanger van de New
Deal.
BOEKAREST, 15 Jan. (Havas) Bevoegde
Roemeensche autoriteiten zijn officieel door Ber
lijn ervan in kennis gesteld, dat binnenkort ver
scheidene permanente vertegenwoordigers der
Duitsche pers in Roemenië zullen aankomen.
Men leidt hieruit af, dat Duitschland voor
Roemenië een verhoogde belangstelling heeft,
sedert de anti-semietische regeering van Goga
aan het bewind is.
LONDEN, 15 Jan. (Havas). In zijn kies
district te Havant in Hampshire heeft de Brit-
sche minister voor de Coördinatie der verde
diging, Sir Thomas Inskip, een rede gehou
den, waarin hij de Britsche plannen tot ver
sterking der luchtverdediging verdedigde.
De minister maakte vervolgens een toespe
ling op den wensch naar vrede, waaraan Hitier
uiting heeft gegeven. Thomas zeide, dat een
dergelijke verklaring aanvaard dient te worden
als een oprecht verlangen van den „Fueher".
„Ik ben bereid zijn woorden zoo op te vatten
aldus de minister om het tot stand ko
men van betere Duitsch-Britsche betrekkingen
te bevorderen."
JERUSALEM, 15 Jan. (Reuter). In de on
metelijke Syrische woestijn, die zich uitstrekt
tusschen Irak en Saoedisch Arabië, zijn tien
Mohammedaansche pelgrims van honger en
dorst omgekomen.
Dit drama is aan het licht gekomen, toen een
kameelenpatrouille van het Transjordaansche
Arabische legioen den eenigen overlevende aan
trof, die in een toestand van volkomen uitput
ting verkeerde.
Nadat men hem voedsel en water had gege
ven, vertelde hij, dat hij met tien anderen uit
Bagdad te voet op weg was gegaan om den
pelgrimstocht naar Mekka te ondernemen. Toen
zij bij de grens van den Hedzjas waren aange
komen, werden zij evenwel door de grenswacht
teruggezonden, daar ze geen papieren bezaten.
Bij gebrek aan geld besloten zij langs den
kortst mogelijken weg naar huis terug te loo-
pen. Zij verdwaalden echter en zwierven bijna
14 dagen lang rond. De een na den ander stier
ven de bedevaartgangers, met het hoofd naar
Mekka gekeerd.
NEW YORK, 15 Jan. (Reuter). De oud
president der Ver. Staten, Herbert Hoover,
heeft een beroep gedaan op Amerika, om
met de rest van de wereld samen te wer
ken, teneinde de oorlogslasten af te schud
den.
Hoover legde er den nadruk op, dat Amerika
zichzelf niet in gevaar diende te begeven door
gebruik te maken van militair geweld om oor
logen van andere volkeren te voorkomen of te
doen eindigen, en evenmin door deel te nemen
aan economische sancties of embargo's. Wij in
Amerika, zoo verklaarde Hoover, moeten op
houden met de verwachtingen van andere lan
den hoog te spannen. Wel moeten wij samen
werken met elke gezonde internationale poging
ter bevordering van de economische en sociale
welvaart der wereld.
Hoover drong aan op verlaging der tarieven,
op het vasthouden aan de onschendbaarheid
der verdragen, o.a. van het Kellogg-pact, en op
de weigering om die voordeelen te erkennen,
welke verkregen zijn door een schending van
dit pact.
Hoewel hij een versterking van de nationale
verdedigingsmiddelen ondersteunde, verklaarde
Hoover, dat de bewapening beperkt dient te
blijven tot het uitsluitende doel om een aanval
tegen het Westelijke halfrond af te slaan, ter
wijl de bewapening ter zee zich moet aanpas
sen bij het feit, dat de Philippijnen niet langer
in de Amerikaansche verdedigingslinie zijn op
genomen.
CLERMONT FERRAND, 15 Jan. (Havas.)
De Süreté Nationale heeft twee arrestaties
verricht, t. w. van den chauffeur Maurice VaJ-
let en van den verzekeringsagent Paul d'Allée,
die beiden betrokken zijn in de affaire van
het vervoer en verbergen van wapenen.
Aboena Abraham, het nieuwe hoofd der
Koptische kerk in Abessinië
PARIJS, 15 Jan. (Havas) De Londensche
correspondent van de Matin schrijft: „Men geeft
hier te verstaan, dat de Britsche regeering,
wanneer zij zou worden gepolst over een ge
meenschappelijke FranschBritsche verklaring
ten gunste van den Volkenbond, zich tot het af
leggen van een dergelijke verklaring niet zou
kunnen binden. In dit speciale geval is men van
meening, dat het oogenblik niet gunstig is om
de netelige vraag van de toekomst van den
Bond op te werpen. Bovendien is Chamberlain
in het algemeen tegen gemeenschappelijke
FranschEngelsche gebaren te Genève, omdat
die door Berlijn en Rome zouden kunnen worden
uitgelegd als een bewijs, dat Genève slechts een
werktuig der democratische landen is, waar een
blok gevormd wordt tegen de staten, die geen
lid van den Bond zijn."
CALLANDER (Ontario), 15 Jan. (Reuter)
Hoeveel bedraagt het inkomen van de Dionne-
vij fling, dat uit de te haren behoeve gedane
beleggingen wordt getrokken? „Zeventien dui
zend dollar per jaar", heeft rechter J. A. Valin,
een der drie voogden over de kinderen, in een
inteview op deze vraag geantwoord. „Boven
dien", zoo vertelde hij, „trekken zij nog in
komsten uit auteursrechten, e. d. Haar kosten
van levensonderhoud zijn echter aanzienlijk en
beloopen ongeveer 24.000 dollar 's jaars en
wanneer de plannen, welke men met de kinde
ren heeft, vasteren vorm gaan aannemen, zal
dit bedrag nog wel aanzienlijk verhoogd moe
ten worden."
Rechter Valin verklapte verder, dat het for
tuin van de vijfling thans 520 dollar beloopt en
waarschijnlijk een millioen dollar zal bedragen,
wanneer de vijf meisjes den achttienjarigen
leeftijd hebben bereikt. „Met uitzondering var.
een paar duizend dollar kasgeld", zoo besloot
hij verder, „wordt elke dollar in provincie- en
Dominionleeningen belegd. Het rendement van
deze obligaties bedraagt gemiddeld iets meer
dan 3 pet."
Georges Bonnet heeft verklaard de opdracht
tot vorming van een nieuwe regeering te aan
vaarden.
Maarschalk Tsjang Kai Sjek concentreert rijn
troepen bij Soetsjau.
Motorschip „Heemskerk" ter hoogte van
Littlestone in het Engelsche graafschap Kent
gestrand.
De K. L. M.-diensten ondervonden Zaterdag
door den storm vertraging.
Ontploffing in ijzergieterij te Vaassen, waarbij
een werkmeester ernstig gewond werd
Strafvervolging tegen den journalist Hansen,
omdat hij geweigerd heeft getuigenis af te leg
gen in een strafzaak.
De te water lating van de Poolsche onderzee
boot „Orzel" heeft eenige moeilijkheden onder
vonden.
New-Yorksche beurs: zeer vast-
Het is soms schrijnend te zien hoe
door menschelijke zucht tot gewin
het heilige wordt misbruikt om op
zoodanige wijze geld te verdienen dat
het ideëele doel wordt geschaad. In
menige beêvaartsplaats wordt de vro
me pelgrim bij zijn godsvrucht ont
sticht door het mercantiele. We wa
ren onlangs zelfs in het genadeoord
van Maria, waar men zich niet ontzag
den Zondag te ontwijden door hei
openhouden van allerlei winkels en
kramen in welke de leelijkste devotie-
en touristenartikelen werden verkocht.
Wat te Amsterdam bij den jaarlijk-
schen Stillen Omgang zoo weldadig
aandoet: het verre houden van recla
me, winzuchtuitgaansvermaak,
zorgzaam wordt er tegen gewaakt
wordt helaas in meerdere plaatsen
over de grenzen gemist. Erger nog:
sommigen pogen het heilige te mis
bruiken voor eigene winstdoeleinden
zonder meer. Een devote vereering, 'n
aandoenlijke piëteit onder de breede
massa wordt een enkele maal door
ongeroepenen als uitbuitings-objeet
genomen en onder het etiquet van
een heilig doel wordt een zaakje ge
dreven, dat de groote katholieke zaak
schaadt.
Laten we daarom met onze vader-
landsche voorzichtigheid en katholie
ken eerbied waakzaam blijven 't heili
ge nimmer te ontwijden door 'n schijn
van zaken doen! Op de massa der
godzoekenden mag niet parasiteeren
de zwam van winzucht.
De Hongaarsche minister-president Daranyi
is onlangs gekozen tot curator van de gerefor
meerde kerk van Josefstad te Boedapest, een
ambt, dat hij, naar hij zeide, als een dienst
voor God wil vervullen naast zijn staatsambt.
Bij deze gelegenheid nam hij ook stelling tegen
de nieuw-heidensche bewegingen, die ook in
Hongarije trachten binnen te dringen. Men
tracht tegenwoordig, zoo verklaarde de premier,
op de mode-begrippen van ras-, bloed- en
bodem-mythen, een nieuwe ordening van het
leven samen te stellen. Zeker mag men de waar
de van die begrippen niet over het hoofd zien.
Doch aanbidden kan men slechts God, den
Schepper.
Verder spoorde de premier alle christenen
aan te arbeiden voor kerk en land; hij zeide
ervoor te zullen zorgen, dat de geloofsvrede in
het land verzekerd blijft.
Heiligeweg 39-45, A'dam. A. J. v. d. MADE
X-1111 u 111n 111 ui ii11Ij ii A/y7
Stand op Zondag 1 uur van.: 7524!
Vorige stand: 745.4
