Chautemps' worsteling met de communisten Q3HEEQ Het défilé der kinderwagens DE NIEUWE CONVERSIELEENING FRANKRIJK MOET LOS UIT HUN GREEP Roemenië en de naturalisaties ALS 'N STILZWIJGENDE AFSPRAAK Kerkelijk leven Uit Vaticaanstad WOENSDAG 19 JANUARI 1938 BUITENLANDSCH OVERZICHT Het nieuwe kabinet zeer broos Herziening door een snelle proce dure volgens de bestaande wetten Verklaring van mevrouw Lupescoe VERKEERSONDERWIJS Geen verplicht leervak Het St. Franciscus- Liefdewerk te Rome De kardinalen Salotti en Boetto wijdden het Instituut van San Filippo Neri in Witter dan wit Boycot-actie in Indië tegen Italië? Na interventie van den Italiaan- schen gezant zou een onder zoek ingesteld worden Letland en het Vaticaan Katholieke theologische faculteit te Riga Branden op Britsche oorlogsbodems Officieel onderzoek naar mogelijke sabotage wordt ingesteld De vrijwilligerskwestie Subcommissie te Londen vergaderde weer HET LUCHTVERKEER MET EINDHOVEN DE ERFENIS VAN NEELTJE PATER Nakomelingen zien in, dat geen resultaat te bereiken is op de pijnlijke plek, bestrijdt HOEST, KEELPUH GRIEP, PNEUMATIEK STEKEN IN DE ZUehz PIJNSTILLENDE WATTEN Eiken morgen brengen de jonge moeders van Baarn aan het paleis haar groet Een vast bezoek om 12 uur Kard. Lavitrano aanvaardt het bestuur over de Eparchie van Piana dei Greci Dr. J. BAAL TIJDELIJK NAAR EUROPA Na kort verblijf in ons land naar Rome Rijwielachterlichtje gestolen Dader tot een week gevangenis straf veroordeeld JEUGDIGE INBREKERS GEVAT Ze hadden tallooze insluipingen op hun geweten MODERN KATH. JEUGDWERK Het lustrum van de Kruisvaart SCHIPPER VERDRONKEN Door de duisternis misleid, te water geraakt HET HOOGE WATER Er waren heden oude journalistieke rotten, die elkander levendig vroegen: „Is het nieuwe ministerie-Chautemps al geval len?" Dit teekent den toestand. Het nieuwe Kabinet, het vierde, dat Chautemps in den loop der jaren vormde, is gevoelig en broos als Kraakporceiein. Er is niet veel noodig, om het weer in het niet te doen verdwijnen. Zeer zwak op de beenen staande kabinetten hebben echter in Frankrijk het wel eens verrassend lang uit gehouden. Dit is de eenige troost voor Chau temps. Toen Lebrun, de president der Fransche republiek, Chautemps Weer als formateur be riep, was de oplossing der crisis weer bij het uitgangspunt teruggekeerd. Hij werd als eerste beroepen na het uitbreken der crisis. Maar toen weigerde hij. Er kwam een soort beurtspel van formateurs aan de beurt. In dien tusschentijd moest het volksfront zijn onmacht bekennen, nog verder de vereischte maatregelen te nemen. Noch Blum noch Chautemps, de twee hoofden der volksfrontregeering achtereenvolgens, trad af tengevolge van een parlementair votum. Het door Blum geleide Kabinet ging heen, om dat de Senaat geen genoegen wilde nemen met de financieele voorstellen. Chautemps trad af, omdat de communisten hem de handen bonden en de socialistische ministers hem in den steek lieten, omdat zij het den communisten niet wilden doen. Zoo was het logisch, dat Chau temps weer in aanmerking kwam, een nieuwe combinatie op de been te brengen. Men zal de regeeringsverklaring van het Kabinet, dat bijna geheel is samengesteld uit nog al tamme radi calen en naar rechtsch knipoogende Paul-Bon- cour-socialisten en meer zulke elementen, en de daarop volgende stemming over de vertrouwens kwestie moeten afwachten, om te ervaren, of het nieuwe Kabinet-Chautemps eenige levens vatbaarheid zal toonen. Het Kabinet is vrij van sociaal-democratische ministers (fractie-Blum) en vanzelfsprekend van communistische minis ters. De sociaal-democraten hebben echter steun toegezegd, de communisten natuurlijk niet. Chautemps koopt den steun der sociaal-democra ten door de belofte zijn programma op den geest van het volksfront te zullen inspireeren De crisis heeft ondertusschen heel wat scher ven en breuken gemaakt. Ten eerste is de breuk tusschen radicalen en communisten volledig. Ten tweede heerscht er groote spanning tus schen radicalen en socialisten, niettegenstaande de toegezegde ondersteuning aan Chautemps. Blum is heel boos op de radicalen. En ten derde zijn er scherven in den boezem der radicale en socialistische partijen. Bij de radicalen was en is de helft voor een volledige breuk met de socialisten en communisten en de andere helft daartegen. Bij de socialisten wilden sommigen tot iederen prijs de communisten in de regee ring zien, terwijl anderen desnoods weer met Chautemps zonder de communisten wilden sa menwerken. Monsieur Chautemps maakt mis schien nog een goede kans op de jammerlijke verdeeldheid. Het was noodzakelijk, dat er een spoedig einde aan de crisis kwam. Niet het minst met het oog op de buitenlandsche poli tiek. In wezen ging het er bij deze crisis om, of de radicale en socialistische volksfrontgroe- pen definitief met de communisten in het bin nenland wiiden breken, daardoor tegen de on gebreidelde sociale agitatie zouden kunnen op treden en zich tevens zouden kunnen ontwor stelen aan den druk, welken het gouvernement van Moskou via de Fransche communisten op den Qual d'Orsay uitoefent. Een bericht van de Petit Parisien, volgens hetwelk de houding van de Frankfche communisten in de Kamer ingegeven werd door het verlangen naar uit breiding van het Fransch-Russisch pact, is natuurlijk niet te controleeren. Maar het spreekt boekdeelen, dat de communisten dit maal niet alleen bereid waren als ministers op te treden, maar zelfs den eisch daartoe herhaal delijk stelden. De communistische ministers had den dan den verkregen invloed Willen aanwen den om aan te dringen op het sluiten van een accoord tusschen de generale staven van beide landen. De neiging daartoe is in Frankrijk in den laatsten tijd veel minder geworden. De offi cieuze Temps schreef in dit verband: „Bij een nieuwen toestand behoort een nieuwe inspan ning van aanpassing en vernuft, zonder iets van de beginselen en verbintenissen prijs te géven." Het is duidelijk, dat de Temps hier op de Sovjet-Unie doelt. De radicalen staan op een tweesprong. Hoe weinig sympathie zij ook den commu nisten toedragen, hoe scherp zij ook de scha de ondervinden, die het pact met de Sovjet Unie Frankrijk en Engeland berokkent, hoe grof de communisten ook Delbos en in het algemeen den Quai d'Orsay aanvallen, en hem verwijten Rusland buiten spel te laten het bericht van de Petit Parisien, dat de Sovjet- regeering den Franschen gezant daaromtrent heeft aangesproken, is wel waarschijnlijk zij zijn in groote meerderheid toch huiverig zich van hen, en daarmede van de socialisten, los te maken, waarna zij geen andere keuze zouden hebben dan op zich zelf te blijven, of bij beslissende stemmen met het centrum en zelfs met rechtsch samen te gaan. Kort voor de verkiezingen kan dit zijn voordeel hebben, de tijd is daarvoor blijkbaar nog niet rijp. Hier komt nog bi), dat zij rekening moeten houden met de betrekkelijke verzwakking van de Fransche weermacht ten opzichte van die van andere landen en de aanmerkelijke verzwak king van den Volkenbond, door welke twee feiten de Fransche diplomatie zeer wordt ge handicapt. De antipathie der Franschen tegen de com munisten moet wel toenemen, nu bekend is ge worden, wat in de opperste Sovjet te Mos kou is gezegd. De afgevaardigde Sdanof zei- de o.a.: „Ik begrijp niet, wat thjns in Frank rijk gebeurt. Hoe is het mogelijk, dat de re geering van een land, waarmede wij in vrij nauwe betrekkingen staan, op eigen grondgebied het bestaan van organisaties toestaat, welke de terreur tegen de Sovjet-Unie willen Uitoefe nen en organiseeren. Hiertegen moeten de volkscommissarissen doeltreffende maatrege len nemen." Een opwekking dus tot inmenging in Frankrijks binnenlandsche zaken. Intus- schen houden de Fransche communisten nog een slag om den arm tegenover Chautemps. Zij hebben zich niet vastgelegd op een starre motie, maar alleen in de wandelgangen htm houding aangegeven. Verscheidene communis tische afgevaardigden verklaarden, dat zij het betreurden, dat geen ernstige pogingen waren gedaan, een regeering te vormen, waartoe zij waren uitgenoodigd, en dat zij niet de in stemming hadden ontmoet van alle bij het volksfront aangesloten partijen zonder uitzon dering. „Daarom", zoo verklaarde o.a. Ramet- te, „hebben wij aan de vertegenwoordigers der linksche fracties verzocht, hun standpunt voor te behouden, zooals wij ook het onze voorbe houden, tot het oogenblik waarop de regeering zich aan de Kamer zal voorstellen, want naar haar programma meer nog dan naar haar mannen zullen wij haar beoordeelen." Hieruit blijkt, dat Moskou alles in het werk wil stel len, om contact te houden, ook met de nieu we regeering-Chautemps, zoolang het maar eenigszins gaat. De vrees voor een nieuwe orienteering der buitenlandsche Fransche po litiek domineert in Moskou. Wat de binnen landsche politiek aangaat, is de wil der com munisten naar de macht ongebroken. De Humanité schrijft dreigend: „Chautemps heeft niet de regeering gevormd, welke door het land werd verwacht. De werkende massa wenscht, dat het volksfront blijft en zal blijven. Zij wil een regeering naar het beeld van het volks front en zulk een regeering zal zij hebben." Chautemps gaat intusschen in zee. Ver geefs zoekt men naar een duurzame meerder heid voor hem. De parlementaire basis van het kabinet bestaat uit 118 radicaal-socialisten en een vijftigtal republiek-socialisten of ver wante groepen, zoodat men bij elkaar niet tot een derde van de Kamer komt. Chautemps is geen oplossing. De dingen in Frankrijk drij ven naar een definitieve oplossing. Naar con solideering of naar revolutie? Dit is de bange vraag. BOEKAREST, 18 Jan. (Havas.) Onder voor zitterschap van Goga is de ministerraad bijeen gekomen. Na de beraadslagingen is een commu niqué uitgegeven, waarin gezegd wordt: De minister van Justitie heeft een uiteenzet ting gegeven van de schikkingen van het wets- decreet op de herziening der frauduleus door vreemdelingen verkregen naturalisaties. Besloten werd, dat de herziening geschieden zou met een snelle procedure volgens de be staande wetten en in het kader van de interna tionale verdragen betreffende de minderheden. Het geheel der operatie zal de taak zijn van de rechtsorganismen, die de lijsten, welke door de gemeenten zullen worden opgesteld, zullen be- studeeren, waarbij het principe van openbare aangifte voor Iedere valsche verklaring zal aan vaard worden. Het wetsdecreet zal over enkele dagen zijn definitieven vorm krijgen en onmid dellijk worden toegepast. Twee Roemeensche bladen der uiterste rech terzijde, de „Calendarul" en de „Cuvantul", die eenigen tijd geleden werden verboden, zul len binnenkort weer mogen verschijnen. De „Daily Herald" meldt uit Boekarest, dat de reisverslaggever van dit blad, Easterman, een onderhoud heeft gehad met mevrouw Mag- da Lupescoe, de vriendin van koning Carol; de vrouw, die door de wereld wordt beschouwd als „de macht achter den Roemeenschen troon". Mevrouw Lupescoe aeide o.a.: „Ik machtig u te verklaren, dat ik niet in het minst de be doeling heb Roemenië te verlaten. Mocht ik op eenig oogenblik naar het buitenland gaan, dan kan dat slechts tijdelijk zijn en om zuiver per soonlijke redenen. Gij kunt er evenwel zeker van zijn, dat ik steeds zal terugkeeren. Alle praatjes en berichten, dat ik weg zal gaan, zijn zonder grond. Roemenië is mijn geboorteland, en ik zal er blijven." Dit antwoord kan volgens den correspondent beteekenen, dat haar vriendschap met koning Carol blijft bestaan, ondanks alle pogingen die te vernietigen. Mevrouw Magda Lupescoe is de dochter van een Joodschen herbergier te Jassy, die reeds in zijn jongensjaren Grieksch-Katholiek was geworden en met een Christen-vrouw was ge huwd. Zijn dochter werd opgevoed in een Grieksch- Katholiek klooster. De K.N.A.C, heeft zich korten tijd geleden tot den raad van ministers gewend met het verzoek het daarheen te leiden, dat 't verkeers- onderwijs als verplicht leervak in de Lager On derwijswet zou worden opgenomen. In antwoord op dit adres deelt de minister van Onderwijs mede, dat hij den hoofdinspec teurs van het lager onderwijs verzocht heeft in 'n vergadering met de inspecteurs van iedere hoofdinspectie hen op te wekken de aandacht van gemeente- en schoolbesturen te vestigen op den „Leidraad voor het verkeersonderwijs", uit gegeven door het Verbond van vereenigingen voor veilig verkeer. Aangezien den minister uit vorige rapporten van de hoofdinspecteurs is gebleken, dat in 't algemeen op bevredigende wijze is voldaan aan vroeger door de regeering gegeven aanbevelin gen, om in het leerplan te doen opnemen pe riodieke en verplichte behandeling van de ver keersregels, meent hij zich hiertoe te kunnen beperken en kan hij geen vrijheid vinden aan het verzoek tot opneming van het leervak „ver keersonderwijs" in de Lager Onderwijswet te voldoen. Onze Romeinsche correspondent schrijft ons: Zondag, 16 Januari, is onder de hooge be langstelling van Hunne Eminenties de Kar dinalen Salotti en Boetto alhier het Insti tuut van San Filippo Neri ingewijd. Dit Instituut staat ten dienste van het apos tolaat der Zonen van de Goddelijke Voorzie nigheid, een apostolaat, dat veel overeenkomst vertoont met het Sint Franciscusliefdewerk in Nederland. Ter gelegenheid van de opening van het Instituut heeft Kardinaal Pacelli aan Don Orione, den stichter van de Zonen van de God delijke Voorzienigheid, een schrijven gericht, waarin hij hem de bijzondere tevredenheid ver zekert van den H. Vader, die aan Don Orione en zijn volgelingen Zijn Apostolischen Zegen verleent. worden Uw tanden indien U poetst met rube 60 en 40 et. Doos 20 ct. IVOROL SEMARANG, 19 Januari (Aneta) Naar „de Locomotief" verneemt, heeft de Italiaan- sche gezant te 's-Gravenhage er de aandacht van den minister van Buitenlandsche Zaken, den heer Patijn, op gevestigd, dat in Ned.- Indië en voornamelijk op Sumatra een boycot actie zou voorkomen tegen Italiaansche goede ren. Dé minister heeft den gouverneur-generaal verzocht een onderzoek te willen doen instel len, waartoe thans opdracht gegeven is aan de hoofden van gewestelijk bestuur. Aneta kan hieraan toevoegen, dat inderdaad dit onderzoek is verzocht, doch dat men niet veel resultaat hiervan behoeft te verwachten, aangezien van het bestaan van een boycot actie tot dusverre niets is gebleken. RIGA, 18 Jan. (D. N. B.) Naar aanleiding van de reis van den minister van Buitenland sche Zaken van Letland, Munters, naar Rome, wordt o.a. gemeld, dat hij met het Vaticaan wil onderhandelen over de oprichting van een Ka tholiek-theologische faculteit aan de universi teit van Riga. LONDEN, 18 Jan. (Havas) In de Britsche pers zjjn den laatsten tijd mededeelingen ver schenen over branden aan boord van Britsche oorlogsbodems. Dit heeft te Londen zekere op winding veroorzaakt. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat men hier te doen heeft met sabotage en de admiraliteit heeft 'n rechtbank benoemd om een onderzoek in te stellen. LONDEN, 18 Jan. (Reuter) in het na afloop van de vandaag gehouden vergadering van de sub-commissie der niet-inmengingscom- missie gepubliceerde communiqué wordt slechts gezegd, dat men het eens is geworden over een aantal kwesties en dat machtiging is verleend aan de beide partijen in Spanje, die zekere op merkingen over het Britsche plan hebben ge maakt, een antwoord te zenden, dat tegen de volgende vergadering, op 21 Januari a.s. te houden, zal worden voorgelegd. De binnenlandsche luchtlijn op Eindhoven zal op 28 Maart worden heropend. Waarschijnlijk zal de dienst op Eindhoven voortaan in het winterseizoen niet meer zal worden gestaakt. De actie der talrijke nakomelingen van Neeltje Pater heeft, naar we vernemen, niet het door hen vurig gehoopte succes opgeleverd. In hun orgaan „Ons Recht" doen de organi satoren hierover de mededeeling, dat geen on verdeeld kapitaal meer aanwezig is en dat het instellen van een actie tegen families, wier voor ouders de gelden en vruchten van Neeltje Pater hebben verkregen, enorme kapitalen zou ver slinden. Daarom zal practisch nimmer een posi tief resultaat kunnen worden bereikt. Hiermede zal aan de actie dus wel spoedig een einde komen. doozen h 35 en 55 ct. (Van onzen specialen verslaggever) Een dagelijksch défilé langs 't prinselijk paleis! Den wachtenden buiten ontgaat het, den fotografen valt het nauwelijks op, maar toch herhaalt het zich eiken morgen: het défilé der jonge moeders van Baarn, het défilé der kinderwagens. Het is als een stilzwijgende afspraak, maar eiken morgen weer komen zij den drukken straatweg af: de kinderwagens, de jonge moe ders. Zij versmaden de rustige boschpaden, waar het in dit stille winterweer met het ruischen van den ijlen wind en den geur van het voch tige mos heerlijk toeven is, maar gaan trouw dezelfde richting: naar het paleis. Alleen of getweeën, eenvoudig of luxueus ge kleed, hun kinderwagens van elke snit, modem model en blinkend gepoetst, of wel verouderd van lijn, komen de jonge vrouwen, de moeders, onder de hooge boomen dicht langs het hek. Zij turen over het gazon naar de deuren en ven sters van het paleis, even staan zij als in ge dachten en 't is een zwijgende groet, dien zij brengen aan het prinselijk huis. Er schuilt iets ontroerends in dit tafereel, dat zich telkens en telkens herhaalt. Want zij, de jonge moeders, kijken naar het Paleis met zoo heel andere oogen dan de vele nieuwsgierigen langs den weg. Dezen hopen iets te zien, iets mede te maken, maar dé "moedert; dëelgeftoöten aan het groot en zoet mysterie, weten en be grijpen, en wenschen niets meer dan aan die stille verwantschap, die geen rang of stand kent, uiting te geven. Door de hooge vensters van hotel Trier, van achter onze koffie, kijken wq eiken morgen naar dit défilé. Er zijn vele jonge moeders in Baarn. Eenmaal telden wij in twintig minuten tfjd veertien kinderwagens. Wij verdiepen ons verder in het raadsel, hoe het mogelijk is, dat volgens de officieele gege vens, in verband met de reeds vermelde be schuit-met-muisjes-distributie, de bijna 4000 Baarnsche gezinnen in totaal slechts 12.000 zie len opleveren. Maar er wonen veel bejaarde menschen, die hun laatste levensdagen in deze heerlijke om geving willen slijten. Ook zij komen vaak langs het paleis. Er is Onze Romeinsche correspondent meldt ons: Zondag 6 Januari heeft Kardinaal Luigi Lavitrano, Aartsbisschop van Palermo, plechtig het ambt aanvaard van Apostolisch Administra tor der Eparchie van Piana dei Greci. De Kar dinaal heeft bij deze gelegenheid Mons. Giu seppe Pemicario, die hem in zijn nieuwe ambt als wijbisschop werd toegevoegd, tot bisschop gewijd. De plechtigheid voltrok zich in de ka thedraal van Piana dei Greci, de kerk van San Demetrio, waarin den dag tevoren op plechtige wijze het beeld geïnstalleerd was van de Madonna Odigitria. Na afloop van de plech tigheid, die geheel volgens den Byzantijnschen ritus verliep, heeft Kardinaal Lavitrano de richtlijnen geformuleerd, volgens welke hij zijn geestelijk bestuur zou voeren. Hij sprak den wensch uit, dat het geestelijk leven van de 'Eparchie zoodanig mocht zijn, dat het den schismatieken broeders een aansporing zou zijn om terug te keeren tot Rome. Maandagavond is Z. E. Kardinaal Piazza, Patriarch van Venetië, te Rome gearriveerd in verband met de plechtigheden in zijn titel kerk, de San Prisca, op Dinsdag, het feest van de H. Prisca. De Kardinaal heeft een Pontifi cale Mis opgedragen en een Pontificaal Lof gehouden. Dr. J. G. A. Baal S. J„ superior der Je zuïeten in het Apostolisch vicariaat van Ba tavia zal binnenkort tijdelijk naar Europa ver trekken. Vermoedelijk zal hij zich aan boord van de „Baloeran", die per 2 Februari uit Priok vertrekt, inschepen om, na een kort verblijf in Nederland, naar Rome te gaan als vertegen woordiger der Nederlandsche Jezuïeten in Ned.-Indië op de algemeene bijeenkomst der orde, die op 12 Maart zal beginnen. een oude dame in een zieikenwagentje, die zich eiken morgen op denzelfden tijd voorbij het hek laat rijden, er even stil houdt en dan weer verder gaat. Soms staat zij daar tusschen twee kinderwagens in. En ook wandelt eiken dag een bejaard echtpaar langs de prinselijke residentie, heel langzaam en zonder woorden. Op een vaste plek blijven zij staan en kijken zwijgend naar het paleis. Herinnert zij, her innert hij zich diezelfde vreugdevolle verwach ting, eens, vele jaren terug, in hun eigen jonge gezin? Wellicht hebben zij dezelfde gedachten, maar zij behoeven ze niet meer te uiten. Hij reikt haar den arm en langzaam gaan zij huns weegs. Trouw op dat oogenblik laat dan de klok|»in den koekoek op het paleis twaalf heldere slagen hooren. Het leven rond het paleis ging ook heden nog zijn gewonen gang. Om elf uur reed Prins Bernhard, gewapend met zijn filmtoestel, uit in de richting Amersfoort. Lachend groette hij de wachtenden voor het hek. In het Badhotel vierde de directeur, de heer H. de Graaff, van daag zijn verjaardag, waarbij het hem, plots het hoofd van een groote internationale fami lie, uiteraard niet aan belangstelling ontbrak. Vanmorgen is in het arrondissement Zutphen de eerste strafzaak wegens diefstal van een rij wielachterlichtje berecht. Zoowel de politierechter, mr. A. H. van der Giesen, als de substituut-officier van Justitie, mr. W. J. H. Stam, was van meening, dat tegen dezen diefstal van dit nieuwe voorwerp in dienst der algemeene veiligheid streng moet worden opgetreden. ,,De 20-jarige fabrieksarbeider W. F. uit De venter, die dezen diefstal had gepleegd, werd dan ook, conform den eisch, veroordeeld tot een week gevangenisstraf. Door de recherche te IJmuiden is een goede vangst gedaan met de aanhouding van twee jeugdige personen, die verdacht worden betrok ken te zijn bij insluipingen, waarbij o.m, geld werd ontvreemd. De beide jongens, die respectievelijk veer tien en zeventien jaar oud zijn, bleken de laatste maanden maar liefst zes inbraken te hebben gepleegd in huizen, waarvan de be woners tijdelijk afwezig waren. Zij hadden zich toegang daartoe verschaft door het ver breken van ruiten of' door middel van val sche sleutels. De opbrengst der inbraken werd besteed voor bioscoopbezoek, snoeperijen en zelfs voor het aanschaffen van inbrekerswerk tuigen De manier, waarop de diefstallen gepleegd werden, doet denken aan het werk van „vaklie den". De lustrum-viering van de Kruisvaart zal Zondag 23 Januari worden ingezet met een feestelijke bijeenkomst voor de leiding der dis tricten, buurtschappen en cohorten (parochieele afdeelingen). Des middags te 3 uur is de ope ningsplechtigheid in de groote aula van het St. Aloysiuscoilege, Oostduinlaan 50, Den Haag. Tijdens deze bijeenkomst zal een declama- torium worden opgevoerd onder den titel „De Priesters", geschreven door den jongen letter kundige Gabriël Smit, met muziek van Herman Strategier. Verder wordt een dynamisch tableau met spel en zang opgevoerd, volgens een ontwerp van Anton Sweers, geschreven door drs. W. Snit- ker, onder den titel „Vijf jaar Kruisvaart", eveneens met muziek van Herman Strategier. Beide opvoeringen staan onder leiding van An ton Sweers. De bijeenkomst, die te zes uur zal eindigen, wordt besloten met een herdenkings woord van Baljuw A. A. C. van der Zoo de Jong. In den afgeloopen nacht is de 52-jarige schipper van den Deenschen kotter E 96 in de Visschershaven te IJmuiden verdronken. Het lijk is vanochtend opgehaald en naar de al gemeene begraafplaats overgebracht. Men vermoedt, dat de man, na een aantal café's te hebben bezocht, door den drank be neveld en de duisternis misleid, te water is ge raakt. Niettegenstaande van de meeste plaatsen be richten binnenkomen, dat de was van de Maas tot staan is gekomen, is de toestand te Grave, waar het water van dijk tot dijk staat, nog zeer precair. De was houdt nog voortdurend aan. Ook te Deventer wordt nog was van den IJsel verwacht Eindelijk is de regeering dan voor den dag gekomen met haar sinds lang in de lucht hangende plannen tot con versie van de 4 pCt. Staatsleeningen, waar mede een bedrag van liefst 1700 millioen is gemoeid. Het heeft geruimen tijd geduurd, alvorens die plannen den vasten vorm heb ben gekregen, welken zij nu bij de emissie bezitten. Het niet volkomen slagen van de conversie der Indische leeningen, thans eenige maanden geleden, is ongetwijfeld van invloed geweest op dien vorm, welken de regeering voor den belegger zoo aantrekke lijk mogelijk heeft trachten te maken. Het is ten zeerste toe te juichen, dat de regeering' al het mogelijke in het werk stelt om de mede ten gevolge van de buiten haar wil en wensch liggende omstandigheden van internationaal politieken aard zoo zwaar drukkende lasten van de schatkist eefligs- zins te verlichten. Indien deze conversielee- ning slaagt, zal deze ten gevolge van de renteverlaging met één percent het rijk een voordeel van 17 millioen gulden opleveren, voorwaar een niet te versmaden appeltje voor de schier onleschbaar dorstige schatkist. Voor de bezitters der 4 pet. staatsobliga ties, welke thans geconverteerd gaan wor den in 3 procent rentende schuldbewijzen, hoeveel kleine bezitters beleggen bij voor keur hun gespaarde gelden in de nog altijd meest safe en stabiel geachte Nederlandsche Staatspapieren beteekent deze conversie- leening geen onverdeeld genoegen. Na de de preciatie van den gulden is ook het door hen aan den staat geleende geld evenredig gedeprecieerd, terwijl de onkosten voor het levensonderhoud meer dan 5 procent zijn gestegen. De reeds zeer hooge belastingen kunnen niet alleen niet verlaagd worden, ge lijk velen na de devaluatie en de daarop ge volgde kortstondige opleving gehoopt had den, maar verschillende zullen zelfs ver hoogd moeten worden, terwijl er op het in stellen van nieuwe belastingen wordt ge zind. Onder deze weinig prettige verhoudin gen zien de beleggers nu de rente van hun staatsleeningen met één vierde slinken en van 4 op 3 zakken. Het is den Nederlandschen staat niet kwalijk te nemen, dat hij als een zui nig huisvader of 'n goed koopman 't benoodigde geld zoo goedkoop mogelijk tracht te leenen en geen hoogere rente wenscht te betalen dan andere, zeker niet meer crediet- waaraige staten. Ondanks de economische crisis, ondanks de begrootingstekorten en aanzienlijk verhoogde uitgaven, is ons land, dat Gode zij dank buiten den ruïneuzen groo- ten wereldoorlog is kunnen blijven, vergele ken bij andere minder gelukkige landen in bijzondere mate credietwaardig gebleven. Vandaar dan ook dat zooveel buitenlandsch kapitaal naar Nederlandss gevhicht, dp goud voorraad van de Nederlandsche Sank zich sterk vermenigvuldigd heeft en het egalisa- I tiefonds tot nu toe werkzaam moest zijn om den gulden naar beneden in plaats van om hoog te drukken. De vergelijkenderwijs groote credietwaardigheid van ons land biedt den belegger een waarborg, dien hij gaarne met een lagere rente-opbrengst zal waardeeren, maar van den anderen kant bestaan er so- liede en betrouwbare beleggingsmogelijk heden buiten den staat om, waarbij een hoo gere rente kan worden gemaakt. En nu den ken wij niet op de allereerste plaats aan be legging in industrieën, welke bijna altijd een grooter risico met zich meebrengen, maar aan hypothecaire vorderingen, waarbij vandaag den dag gemakkelijk een rente van 4 4 y, procent te bedingen valt. Het nadeel, dat hypothecaire vorderingen minder courant zijn en niet onmiddellijk op elk gewenscht oogenblik verzilverd kunnen worden, is na tuurlijk in deze hoogere rente verdisconteerd. Om de nieuwe 3 pCts.-conversieleening aantrekkelijk te maken is het Rijk met een nieuwtje voor den dag ge komen, nl. de zgn. gestaffelde rente. Na tien jaren zal de rente automatisch verhoogd worden tot 3 y2 pCt. Door deze bepaling wil het Rijk het bezwaar ondervangen van vele beleggers tegen een leening met een zoo lan gen looptijd, dat de normale rentevoet op de kapitaalmarkt veel kans krijgt in aan zienlijke mate te veranderen, waardoor an dere waardepapieren een grootere aantrek kelijkheid zouden kunnen verwerven dan de onderhavige staatsleening. Veel meer dan een schoon gebaar maakt de regeering met deze bepaling echter niet, want zij behoudt zich het recht voor te allen tijde de betrokken leening af te lossen. Zoodra dus de normale rente, op de kapitaalmarkt te bedingen, be neden de 3 pCt. zou dalen, zal zij als een goed en zuinig beheerend huisvader de lee ning aflossen om goedkooper geld op te nemen. Stijgt de rentevoet boven 3 pCt-« dan zal zij om dezelfde redenen trachten het thans a 3 pCt. geleende geld zoo lang mogelijk vast te houden. De mogelijkheid van aflossing te allen tijde neutraliseert dan ook volkomen het mogelijk voordeel, dat de gestaffelde rente schijnt te bieden. Het koerspeil van deze staatsleening zal natuur lijk rijzen en dalen overeenkomstig de rijzing en daling van den rentevoet op de kapitaal markt. Tegen dit risico krijgt de belegger geen enkelen nieuwen waarborg. Trouwens op de particuliere geldmarkt loopt hij de zelfde kansen. Al zitten er dus aan deze conversieleening verschillende kanten, welke haar Voor den belegger niet zoo aantrekke lijk doen zijn als men van zekere zijde wel wil doen gelooven, wij mogen niet vergeter., dat het land geld noodig heeft en dat op eenigerlei wijze moet trachten te vinden. Vrijwillige inschrijving op een staatsleening zal door velen altijd nog prettiger worden gevonden dan gebrandschat te worden doof den fiscus. De gemeenschap heeft het recht ook van den belegger een offer in het alge meen belang te vragen en het is een alge meen belang dat deze leening, die 17 mil lioen bespaart, slaagt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 2