We luisteren naar
FINANCIEN
1
Dr. v. Marum
De weerstoestand
Dagfilm
VRIJDAG 21 JANUARI 1938
Indië in afwachting
Groote belangstelling in alle krin
gen en in alle plaatsen
NA DE VAN DER WIJCK-RAMP
Nieuw onderzoek biedt geringe
kans op waardevolle
gegevens
DEFENSIE-UITVOERRECHT
Afdeelingsverslag van den
Volksraad
FRAUDE BIJ HOUTVESTERIJ
Werklijsten zijn vervalscht
N.S.B.-ERS IN INDIË ZIJN
ONTSTEMD
GEEN GRATIEVERLEENING
IN INDIË
Stads- of Spatbordlampjes noodig
MIDDENSTANDSRAAD
Een mengverbod of -gebod
voor margarine?
LIJK AANGESPOELD
Van te Breskens verdronken man
VERDWENEN MEISJE WEER
TERECHT
OBLIGATIES DER NED.
SPOORWEGEN
DRIELING GEBOREN
Kon. Ned. Middenstandsbond
Taxegedeelte consumptiemelk
Ned. Bond van Aquarium-
vereenigingen
SOMBER WEER MET
BEWOLKING
Later eenige opklaring
en iets kouder
HET MUSEUM VAN HET
STAAT SBOSCHBEHEER
Toenemende belangstelling
Een geleerde, die Haarlem be
roemd heeft gemaakt over
de geheele wereld
Herdenkingsavond in
Teyler's museum
Arts te Haarlem
Zaterdag 22 Januari
Zijn jeugdliefde
Huishoudelijke voorlichting
Werkverschaffing en waterstand
SCHAKEN
GROOTE SIMULTAANSÉANCE
TE AMERSFOORT
Fine en Kmoch spelen
De Cultuur Mij. „Sindang Sari" is voorne
mens een interim-dividend uit te keeren
van 4 pCt. over het boekjaar 1937. Over 1936
bedroeg het totaal-dividend 5 pCt. tegen
4 pCt. over 1935.
De Natonale Mij. van Belgische Spoorwe
gen boekte in Decj.l. aan bedrijf sontvang-
liepen fr. 249.1 millioen tegen jr. 209.9 mill-
in December 1936; de bedrijf suitgaven be
liepen fr. 249.1 millioen tegen ffr. 209.9 mill-
Met in acht neming van de financieele ver
plichtingen, die in het afgeloopen jaar aan
zienlijk zijn gedaald, sluit de maand Decem
ber met een tekort van fr. 39.4 millioen te
gen fr, 18 millioen het vorig jaar.
In de Londensche City neemt men aan.
dat de onderhandelingen tusschen Roose
velt en de zakenwereld ten slotte tot een of
ander' resultaat zullen leiden.
Bonnet overhandigde aan zijn opvolger
Marchadeau de portefeuille van Financiën.
Deze zal den ingeslagen koers van zijn voor
ganger blijven volgen. In verband hiermede
ziet men de herwaardeering van den goud
voorraad van de Bank van Frankrijk tege
moet. De hieruit voortspruitende boekwinst
zou gedeeltelijk bestemd worden tot aanzui
vering van het debetsaldo der schatkist bij
de Bank van Frankrijk en voor een deel tot
het versterken der deviezen en goudreserves
van het valuta-egalisatiefonds.
De „New-York Times" deelt mede, dat
het ministerie van Arbeid in Mexico den
Britschen en. Amerik. petroleummijen heeft
bevolen, de loonsverhooging van 33l/z pCt-,
door het ministerie op 18 December vastge
steld, te betalen. Bij weigering zullen de
mijen de wettelijke gevolgen, zooals beslag
op haar bezittingen, onder het oog moeten
zien.
President Roosevelt heeft aan Roped,
staatssecretaris van Handel en aan de Na
tional Business Advisory Council medege
deeld, voornemens te zijn, een nieuwe com
missie van advies te benoemen, die met de
regeering zal overleggen omtrent alle pun
ten der regeeringspolitiek.
De Continental Oil declareert op de ge
wone aandeélen een dividend van 0.25-
Over 1937 werd totaal uitgekeerd 1.50.
De General Motors zal spoedig beginnen
met de productie van dieselmotoren op
groote schaal.
De American Smelting and Refining heeft
opnieuw den koperprijs verlaagd, n.l. van
0.10yz tot O.lOVi per lb. en verlaagde
den koper schrootprijs van 0.08% tot
0.08%. Andere primaire koperproducenten
zijn gevolgd. Verwacht wordt een verdere
verlaging, aangezien de verwerkers niet in
staat zijn, de hoogere prijzen op de ver
bruikers af te wentelen.
In den Amerikaanschen Senaat wordt een
algeheele opheffing van de belasting op de
onverdeelde winsten krachtig bepleit en een-
grondige herziening van de kapitaalwinst
belasting geëischt
De Louis-Nashville keert een onveranderd
dividend uit van 2.50 per aandeel.
De Amerikaansche Senator Wheeler ver
klaarde dat het spoorwegvraagstuk niet
door verhooging der tarieven en nieuwe
credieten kan worden opgelost, doch wel
door een financieele reorganisatie, waar'
door de vaste lasten worden verlaagd.
De Erie Raïlr. boekte in December j.l. een
netto-winst van 35.000 tegen 1.27 mm-
in December 1936. In het geheele jaar. 192"
13.61 millioen tegen 16.33 millioen in het
geheele jaar 1936.
De electriciteitsproductie in de Vereen-,
Staten bedroeg in de week per 15 Januari
j.l. 2.115 millioen K.W.U., hetgeen een vet'
mindering toont van 6.6 pCt. ten opzichte
van de overeenkomstige week van het vorW
jaar.
Het Pond Sterling bewoog zich heden
ochtend te Amsterdam op 8.963A8.97Vi tv.'
sl. 8.97Vaj; de Dollar op 1.79%—1.79tv.
1.79 9/16); de Frank op 5.90—5.97Va (V- f'
6.04); de Belga op 30.34—30.38 (v. sl. 30-41/
en de Zwitsersche Frank op 41.45él-0"
(vorig slot 41.48V2).
De Industrial Rayon Corp.. heeft de
kunstzijde-prijzen verlaagd tot een niveon
dat 0.05 per lb. lager ligt dan dat van d»
andere belangrijke producenten. Men
wacht van deze laatsten eveneens een prijs
verlaging.
voetbal
Het R.K. Ned. elftal te
Haarlem
Wedstrijd, tegen het Haarlemsche
districtselftal
BATAVIA, 21 Jan. (Aneta). De stemming in
Indië, in afwachting van de groote gebeurte
nis, kan als volgt worden gekenschetst.
Allerwegen is men vervuld van de diepste ge
voelens van hoop op een voorspoedig verloop
van hetgeen te wachten staat en men smeekt
Gods Zegen hiervoor af.
Ook in de voorbereidingen voor de feest
vreugde komt de geweldige belangstelling,
welke in alle kringen heerscht, tot uiting. Dit
is niet alleen in de hoofdstad te constateeren
en in andere groote steden, maar de berichten
over de voorbereiding toonen voldoende aan,
dat men ook in de kleinste plaatsen en in alle
uithoeken van den Archipel niet bij de groo-
tere centra van de Indische samenleving wil
achterblijven.
De hertenkamp van het paleis te Buiten
zorg (een ruimte welke te vergelijken valt met
den hertenkamp te 's-Gravenhage) is tijdelijk
omgevormd tot feestterrein ten behoeve van
de Buitenzorgsche jeugd, die op den grooten
dag ten getale van vierduizend daar zal op
trekken. De Gouverneur-Generaal zal voor
deze jeugddemonstratie des morgens vroeg
vóór zijn vertrek naar Batavia, op den feest
dag en des avonds als hij van de hoofdstad na
bijwoning der plechtigheden en feestelijkheden
terugkeert, belangstelling toonen.
Het leven in de hoofdstad draagt thans ge
heel den stempel van de komende gebeurtenis.
Zelfs het zakenleven wordt er door beïnvloed.
Vergaderingen worden uitgesteld en transac
ties worden verschoven tot na de groote da
gen. Het uitgaand publiek neemt, inzake uit
gaven. blijkbaar eenige reserve in acht, ten
einde op de feestdagen zelf de schade te kun
nen inhalen.
De radio, welke anders op zekere uren sluit,
ls thans, voor zoover het de N. I. R. O. M.
aangaat, tot middernacht in den aether. Een
enkele particuliere radiovereeniging is zelfs
dag en nacht in dienst.
De Aneta-telefoon staat niet stil. Het hoog
tepunt van de duizenden informaties werd wel
bereikt toen in den namiddag gisteren een
vliegmachine boven de stad verscheen. Ieder
een had toen, zooals men beweerde, tenminste
twee of vier oranjelinten gezien. Het is name
lijk de bedoeling, dat de K. N. I. L. M. op deze
wijze de geboorte van een prinses of prins
aankondigt. De duizenden, die zich dat hadden
Ingebeeld, wilden zich telefonisch nog zeker
heid verschaffen.
BATAVIA, 21 Jan. (Aneta) Eenigen tijd
geleden werd gemeld, dat de mogelijkheid zou
bestaan, dat opnieuw een duiker-onderzoek zou
geschieden naar het wrak van de „Van der
Wijck", zulks in verband met een eventueels
rechtszaak tegen een der leden van den état-
major.
Het blijkt, dat het departement der Marine
hierover wel door het parket is gepolst, doch het
heeft in zijn antwoord gewezen op de techni
sche moeilijkheden, alsmede op de geringe kans,
welke zou bestaan, dat dit onderzoek waarde
volle gegevens voor de Justitie zal opleveren.
BATAVIA, 21 Jan. (Aneta) In het afdee
lingsverslag van den Volksraad inzake het de
fensie-uitvoerrecht werd klaarheid verzocht
omtrent de beteekenis dezer heffing, in verband
met de kosten-verdeeling voor defensie tusschen
Nederland en Ned.-Indië.
Van verschillende zijden werd ernstig bezwaar
gemaakt tegen het onderhavige ontwerp.
Talrijke andere leden stemden echter in met
de voorgenomen heffing.
SEMARANG, 21 Januari (Aneta) By de
houtvestery te Semarang is fraude ontdekt,
welke gepleegd is door een mantri, te Salatiga
werkzaam. De fraude is gepleegd door verval-
sching van de werklijsten. Het is nog niet be
kend, of slechts één persoon hierby betrokken
is. Evenmin is het bedrag bekend. De hout
vester Stoutjesdijk heeft zich naar Salatiga be
geven voor een onderzoek.
PADANG, 21 Jan. (Aneta) In de afdeeling
Padang van de N.S.B. heerscht ontstemming
over het optreden van ir. Mussert tegen den
organisatieleider ir. Van der Laaken.
Verscheidene leden hebben bedankt.
Het „Bat. Nieuwsblad" verneemt, dat het vast
staat, dat ter gelegenheid van de geboorte van
It da afstand tusscheiV derf*' uijerstep^*
zijkant van uw auto eti de buitenzijde
van het koplampglas soms ook grootet
dan 40 centimeter?
Dat moogt u wel eens nameten, want
to dat geval hebt
de(n) Oranjetelg geen gratie aan veroordeel
den zal worden verleend.
31 Augustus 1936 zijn de gewone remissies
van straf verleend, daarna in Januari 1937 de
extra-gratieverleeningen en ten slotte in Augus
tus 1937 opnieuw de gewone remissies.
Men meent te bevoegder plaatse, dat het nu
voorloopig genoeg is, vooral omdat immers op
31 Augustus van dit jaar weer de gewone re
missies verleend zullen worden.
In de laatste vergadering van den Midden-
standsraad is o.m. gesproken over een meng
verbod. Etetoogd werd, dat een menggebod het
boterverbruik stellig niet zal ten goede komen.
De verbruiker van melange, voor de keus ge
steld om boter of onvermengde margarine te
gebruiken, kiest om financieele redenen onver
mijdelijk de margarine, daar ook bij de tegen
woordige prijzen de boter te duur is.
Een menggebod ontneemt ook aan de men
gers het vrijwel eenige verweermiddel, dat hun
tegen de in een conventie vereenigde margarine-
fabrieken is overgebleven.
De raad besloot deze zaak nader te doen be
spreken met den Regeeringscommissaris voor
handel en nijverheid bij de uitvoering der Land-
bouwcrisiswet, die van het voor en tegen van
een menggebod volkomen op de hoogte is.
Bij den Middenstandsraad is een groot aan
tal aanvragen ingekomen van vereenigingen in
allerlei branches, welke op een tijdelijk vesti
gingsverbod in die branches aandringen.
De Vereeniging van Nederlandsche Gemeen
ten is, op voetspoor van het Rijk, dat een
Rijksinkoopbureau oprichtte, overgegaan tot het
stichten van een Centraal Inkoopbureau voor de
Gemeenten. In opdracht van den Raad hebben
zijn voorzitter en secretaris ten bureele van de
Vereeniging gewezen op de bezwaren, die bij
den middenstand tegen zulk een bureau bestaan.
Het bereikt misschien economische voordeelen.
maar ten koste van zeer belangrijke sociale
nadeelen. Zij legden er den nadruk op, dat in
dien de gemeenten zekerheid wenschen, dat zy
tegen redelijke prijzen artikelen zullen kunnen
bekomen, dit doel ook te bereiken is zonder in
koopbureau, doch met inschakeling van de mid
denstandsorganisaties.
Op hun voorstel, dat een delegatie uit
het bestuur der Vereeniging van Nederlandsche
Gemeenten omtrent deze aangelegenheid een
bespreking zou hebben met een delegatie uit den
Raad, waarvan geen der leden eenig belang
heeft bij den handel, was bij het eind van 1937
nog geen bericht ontvangen.
Daar de nood onder de kleine middenstan
ders zeer groot is, heeft de Raad besloten het
vraagstuk der steunverleening van kleine zelf
standigen opnieuw ter hand te nemen.
Donderdagmiddag werd aan het bureau van
politie te Overveen medegedeeld, dat aan het
Bloemendaalsche strand een lijk was aange
spoeld.
Uit 't door de politie ingesteld onderzoek bleek
het een lijk te zijn van een man. Het lijk was
in verren staat van ontbinding. In de kleeding
waren enkele briefjes aanwezig, welke er op
wezen, dat het een persoon uit Breskens (Zee
land) moest zijn.
De politie heeft zich in verbinding gesteld
met den burgemeester van Breskens. die mede
deelde, dat inderdaad in het begin van Decem
ber van het vorig jaar een inwoner van zyn
gemeente, een zekere J. J., overeenkomende met
hetgeen op het lijk gevonden is, verdronken
was.
De burgemeester heeft de famlie hiervan in
kennis gesteld.
Het lük is naar de algemeene begraafplaats
te Bloemendaal overgebracht.
De vórige week is bericht, dat te Den Haag
werd vermist een 16-jarig dienstmeisje. Op 10
Januari verliet het kind in overspannen toe
stond de ouderlijke woning, nadat zy kort te
voren gezegd had, zich te zullen verdrinken.
Donderdag is het meisje echter uit eigen be
weging in de ouderlijke woning teruggekeerd.
Het heeft verklaard met een vriendin naar Am
sterdam te zijn geweest op zoek naar werk. Het
tweetal had de nachten in logementen doorge
bracht.
Naar aanleiding van een persbericht, als
zouden coupons en lossingen, vervallen in
den loop van 1937, van 'de obligaties der Ne
derlandsche Spoorwegen niet meer worden
voldaan, vernemen wij van bevoegde zijde, dat
deze mededeeling niet juist is, doch dat inte
gendeel de Spoorwegen hebben besloten be
doelde stukken wel te betalen.
In verband hiermede kan nog worden me
degedeeld, dat het hier betreft een klein
restant, nj. ongeveer ƒ1.400.000, van het oor-
spronkelyk aan spoorwegobligaties uitstaand
bedrag, groot 410 millioen, voor welk bedrag
tot 1 Januari j.l. de gelegenheid was openge
steld de betreffende obligaties om te wisselen
in staatsobligaties.' Behoudens het bovenge
noemde bedrag van ƒ1,4 millioen is voor alle
obligaties van die gelegenheid gebruik ge
maakt.
In het gezin A. van P. te Nieuwe Schans is
vanochtend een drieling geboren.
In de dezer dagen te Den Haag gehouden
Bondsraadsvergadering van den Kon. Ned.
Middenstandsbond is de heer Ed. G. Schür-
mann by enkele candidaatstelling als voorzit
ter herkozen.
Nederlandsche Zuivelcentrale. 23 t/m 29 Jan.
Consumptiemelk regeeringscontract, taxege
deelte 7.25 cent, eventueel verhoogd met premie
of verminderd met kwaliteitsafdracht. Overmelk
regeerings-minimumprijs 6.50 cent.
Afdracht bij levering in consumptie van an
dere dan taxemelk 2.50 cent.
De Nederlandsche Bond van Aquariumver -
eenigingen houdt 6 Februari te 's-Hertogen-
bosch een congres van de by dien bond aan
gesloten vereenigingen, waarop ook Belgische
en Duitsche vereenigingen tegenwoordig zullen
zyn.
moeten,-en vooral bij geringe
lichaamsbeweging tijdens het
werk voor regelmatige
darmfunctie zorgen door
HET IDEALE LAXEERMIDDEL
Verpakkingen a 10 tabletten fl. -.55,
buisjes a 30 tabletten fl. 1.20.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii
Een daalgebied uit het uitgestrekte gebied
van lagen luchtdruk in 't hooge noorden trok
naar de Noorsche kust en veroorzaakt weer een
warmen storm, die tot ver in de Poolzee de
temperatuur boven het vriespunt brengt. Het
opvolgende stijggebied ligt over Schotland en
Ierland, met geruimde winden en een geringe
afkoeling. In Engeland en om de Noordzee is
het nog zeer zacht, op IJsland is het voor het
oogenblik zeer rustig weer, met lichte vorst. Het
gebied van hoogen luchtdruk over Frankrijk
bleef stand houden, dat over Scandinavië week
terug naar Finland. In Zuidoost-Europa is de
luchtdruk nog stijgende. In Zwitserland viel
veel neerslag en de felle koude en de sneeuwval
op de Alpenstations houden aan. In Duitschland
werd het iets kouder en in Zuidwest-Frankrijk
ligt weer een gebied van lichte vorst. In Cen
traal Europa is het weer meest betrokken en
nevelachtig, in Zweden vriest het nauwelijks.
Voorloopig zal het karakter van 't weer
weinig veranderen en bewolkt en somber
blyven, met later eenige opklaring en iets
kouder.
Het aantal bezoekers van deze instelling neemt
jaarlijks toe en bedroeg in 1937 3348 personen.
Van deze waren er 1169 niet-ingezetenen der
gemeente Utrecht, onder wie zich 43 buiten
landers bevonden.
Evenals in de voorafgaande jaren werd het
museum ook in dit verslagjaar door verschei
dene gezelschappen en vereenigingen bezocht.
Verschillende docenten by het middelbaar en
lager onderwijs kwamen met hun schoolklas
sen de verzamelingen bezichtigen.
In den loop van het verslagjaar werd het
museum met belangrijke aanwinsten verrijkt.
Zoo heeft de kunstschilder F. Huysmans te
Nunspeet een decoratieven achtergrond voor
den reebok geschilderd, in verband waarmede
de opstelling daarvan is gewijzigd. De architect
C. de Haas, te Hollandsche Rading, is er in
geslaagd, een gelukkige aansluiting bij de archi
tectuur van de zaal en de voorwerpen in de
onmiddellijke omgeving te bereiken.
Van Dr. A. A. C. Sprangers ontving het mu
seum een herbarium ten geschenke, waarover
Dr. P. G. Tiddens hem namens den heer De
Vries te Utrecht de beschikking had gegeven.
De verzameling houtmonsters werd door be
middeling van Prof. A. te Wechel te Wage-
ningen bijgewerkt.
Op 18 December 1937 werd een tentoonstel
ling geopend van zes groote, door den kunst
schilder P. J. van Boxel te 's-Gravenhage ver
vaardigde schilderijen van Staatsnatuurmonu-
menten op Texel (De Muy, de Slufter, de Wes
terduinen enz.). Deze tentoonstelling, die tot
11 Januari 1938 geopend is gebleven, heeft veel
belangstelling getrokken.
In de aula van Teyler's Museum te Haarlem
werd gisterenavond een herdenkingsavond ge
houden, gewijd aan Dr. M. v. Marum, de een
eeuw geleden gestorven directeur van Teyler's
Physisch en Naturalienkabinet en secretaris van
de Hollandsche Maatschappij van Wetenschap
pen te Haarlem.
Prof. A. Fokker herinnerde er in een korte
inleiding aan, dat Dr. v.-Marum een levendigen
geest had, in staat om zich te verdiepen in
steeds nieuwe wetenschappen. Voor Teyler's
stichting heeft hy achtereenvolgens zyn zorgen
gewijd aan de natuurkunde, de scheikunde, de
geologie en de bibliotheek. Hij kwam in 1782 met
het plan om door nasporingen en het aanleggen
van een verzameling de wetenschap te dienen.
In 1784 directeur geworden, liet hij een inge
nieuze en op nieuwe beginselen gegrondveste
electriseermachine vervaardigen nog steeds
aanwezig die naar schatting wel een 100.000
volt kon opwekken. Op zijn reizen naar Parijs
leerde hij Lavoisier en diens nieuwe scheikun
dige theorieën kennen, welke hij ook in Neder
land wilde verbreiden. Maar daarbij ondervond
hij zeer veel tegenstand van zijn medegeleerden.
In Londen kocht hij optische toestellen maar hij
kon er geen model van een stoommachine
machtig worden omdat men daar vreesde dat
men dat model op het vasteland in het groot
zou gaan nabootsen. Hij vereenvoudigde de toe
stellen noodig om Lavoisier's theorieën te bewij
zen waardoor deze algemeen werden aanvaard.
Universiteiten in het buitenland volgden zijn
voorbeeld.
Toen in 1795 de Fransche overheersching
in ons land kwam en 3 commissarissen op
dracht kregen om in Nederland schatten te
vergaren voor de Parijsche musea wist Dr.
v. Marum, dank zij zyn persoonlijke rela
ties met twee hunner, te voorkomen, dat
ook de verzamelingen van Teyler's Museum
naar Parijs zouden moeten verhuizen. Het
behoud van die verzamelingen is dus aan v.
Marum te danken.
In 1798 gaat hy de geologie bestudeeren, in
1803 de botanie en oud geworden, werd de bi
bliotheek nog door hem uitgebreid en verbeterd.
Op 71-jarigen leeftijd nam hij nog proeven.
Mej. Dr. A. M. Muntendam uit Amsterdam
schetste hierna uitvoeriger v. Marum's leven en
werk. v. Marum werd geboren in een tijd, waar
in er groote belangstelling was voor de weten
schappen. Van de Latijnsche school te Delft
daar werd hij in 1750 geboren behoorde hij
tot de beste leerlingen. De familie verhuisde
naar Groningen, waar hij aan de universiteit
studeerde. Van zyn jeugd af had hij een voor
liefde voor het kweeken van planten. Hij pro
moveerde tot doctor, vroeger dan hij zelf be
paald had, waardoor zijn proefschrift nog niet
af was, omdat zyn promotie luister moest bij
zetten aan een bezoek van stadhouder Willem
V aan de hoogeschool. Twee weken later pro
moveerde hij ook tot doctor in de geneeskunde.
Toen hij gepasseerd werd bij de benoeming van
lector, ging hij zich van de weeromstuit op de
electriciteit toeleggen en vond een electriseer
machine uit. In 1776 vestigde hij zich als arts
te Haarlem. De doktershonoraria waren hier
echter lager dan elders, maar Haarlem was een
wetenschappelijk centrum door de Holl. Maat
schappij der wetenschappen. Het stadsbestuur
benoemde hem tot lector. In 1777 werd hij di
recteur van het naturalienkabinet van genoemde
Mij. en hy trouwde met de rijke, hoewel tien
jaar oudere dochter van zyn boekdrukker, die
HILVERSUM I. 1875 M. en 415.5 M.
VARA-Uitzending)
8.00 Gramofoonmuziek.
10.20 Uitzending voor Arbeiders in de Con
tinubedrijven.
12.001.45 Gramofoonmuziek.
2.00 Reportage.
2.20 Viool en piano.
2.45 Amateurs-uitzending.
3.15 Causerie over Marokko.
3.45 VARA-Orkest m. m. v. solist.
4.30 Esperanto-uitzending.
4.50 „Kris-Kras door Nederland".
5.40 Declamatie.
6.00 Orgelspel.
6.30 „De Wielewaal" en reportage.
7.00 Filmland.
8.00 Herhaling SOS-Berichten.
8.03 Berichten ANP. VARA-Varia.
8.15 VARA-Orkest, „Fantasia" en solisten.
9.15 „En nuOké!"
10.30 Toespraak.
10.40 Gramofoonmuziek.
10.50 Declamatie.
11.00 Zang en orgel.
11.30 Berichten.
11.3512.00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II. 301.5 M.
(KRO-Ultzending)
8.009.15 en 10.00 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstige causerie.
12.00 Berichten.
12.15 De KRO-Melodisten m. m. v. solist en
gramofoonmuziek.
2.00 Halfuurtje voor de rijpere Jeugd.
2.30 Gramofoonmuziek.
3.05 Kinderuurtje.
4.05 Gramofoonmuziek.
4.15 KRO-Kamerorkest en gramofoonmuz.
5.30 Esperantomeuws.
5.45 De KRO-NachtegaaltJes.
6.15 Gramofoonplaten.
6.20 Journalistiek weekoverzicht.
6.45 Gramofoonmuziek.
7.00 Berichten.
7.15 „Nieuwe stroomingen in de econo
mische wetenschap", causerie.
7.35 Actueele aetherflitsen.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.15 Overpeinzing met muzikale omlijsting.
8.35 Berichten.
8.40 KRO-Orkest.
9.00 Gramofoonmuziek.
9.15 Cabaret-programma.
9.25 The Hawaian Friends.
9.35 De KRO-Melodisten.
9.55 Vervolg Cabaret-programma.
10.15 Vervolg KRO-Melodisten.
10.30 Berichten ANP.
10.40 Filmpraatje.
10.5612.00 Gramofoonmuziek.
DROITWICH. 1500 M.
11.20 Gramofoonmuziek.
12.05 Het BBC-Northern orkest.
12.50 Gramofoonmuziek.
1.20 Het Aston Hippodrome-orkest.
2.20 Gramofoonmuziek.
3.20 Orgelspel.
3.50 Het Bridgewaterkwintet.
4.20 Zang en piano.
5.00 Declamatie.
5.20 Harry Roy's Band.
6.20 Berichten.
6.50 Sportpraatje.
7.05 Reportage.
7.30 De BBC-Zangers.
7.50 Radiojournaal.
8.20 Variété-programma.
9.20 Berichten.
9.40 Amerikaansch overzicht.
9.55 Sportreportage.
10.25 Het BBC-orkest en solist.
11.35 Ambrose en zijn Band.
11.50 Orgelspel.
12.1012.2o Berichten.
RADIO PARIS. 1648 M.
8.55 Gramofoonmuziek.
9.50 Conservatorium-orkest.
11.50 Gramofoonmuziek.
12.20 Pianovoordracht.
12.35 Bailly-orkest en zang.
3.20, 4.05, 6.05 en 8.35 Zang.
8.50 Radiotooneel.
10.25 Populair concert.
11.2012.20 Jo Bouillon's dansorkest.
KEULEN. 456 M.
8.50 Solistenconcert.
11.20 Omroeporkest
1.35 Will Glahe's orkest.
2.20 Zang.
3.20 Omroeporkest, militair orkest en
solisten.
5.30 en 6.30 Gramofoonmuziek.
7.20 Omroepdansorkest, Theaterorkest, ko
ren en solisten.
9.5012.20 A. Goronzy en Walter Raatzke
met hun orkesten.
BRUSSEL. 322 en 484 M.
322 M.
12.20 Gramofoonmuziek.
12.50 Omroeporkest.
1.50 Gramofoonmuziek.
2.20 Muzikale voordracht (met gr.pl.).
3.20 Omroepkleinorkest.
4.20 Trio Jef Maes.
5.20 Omroeporkest.
6.35 en 7.20 Omroepsalonorkest.
8.20 Radiotooneel met muziek.
.-.3012.20 Gramofoonmuziek.
484 M.
12.20 Gramofoonmuziek.
12.50 Omroepsalonorkest.
1.30 Choura Kouznetzoff's orkest.
1.502.20 Gramofoonmuziek.
3.20 Engelsch programma.
4.20 Blaasorkest.
4.50 Gramofoonmuziek.
5.35 Paul Godwin's orkest.
6.35 Luiksch A Capella koor.
7.35 en 8.2o Gramofoonmuziek.
8.50 uit Parijs: Symphonieconcert, radio
tooneel en gevarieerd programma.
11.00 Fud Candrix' orkest.
11.2012.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER. 1571 M.
7.20 Radiotooneel met muziek.
9.20 Berichten.
9.40 Sportnieuws.
9.50 Viool en viola.
10.05 Weerbericht.
10.2012.15 Anton Goronzy en Walter
Raatzke met hun orkesten.
100.000 gld. bij het huwelijk meebracht tegen hij
maar f 8000 's jaars. Het nu hoogere inkomen
stelde hem in staat groote buitenlandsche rei
zen te maken, waarop hij o.a. Goethe ontmoette,
die hem met bijzondere beleefdheid ontving. De
reizen naar Parys en Londen en de gevolgen
daarvan hebben wij boven al vermeld. In 1784
werd hij directeur van het Natuurkundig kabi
net van Teylerstichting. Als oprecht prinsge
zind werd hij in 1788 door Prins Willem V tot
lid van de Vroedschap (gemeenteraad) van
Haarlem benoemd, maar van politiek had hij
toch eenafkeer.
In 1803 stichtte hij een botanischen tuin
„Plantlust" aan het Z. B. Spaarne te Haarlem
en keerde 'daarmede tot zijn jeugdliefde terug.
Daar kweekte hij o.a. Dahlia's, toen nog een in
Europa onbekende bloem. In 1794 werd hy se
cretaris van de Holl. Mij. der Wetenschappen
en ook onder Koning Lodewijk Napoleon en la
ter na de restauratie van Neêrlands onafhan
kelijkheid kreeg hij verschillende eervolle be
noemingen. Zoo is hij lid van het Kon. Insti
tuut van Wetenschappen te Amsterdam geweest
en behoorde hij tot de 600 notabelen, die in
1833 over een grondwet moesten stemmen.
Napoleon bracht in 1811 een bezoek aan
Haarlem, aan het Teylermuseum en was
toen allesbehalve vriendelijk jegens v. Ma
rum, maar die wist Napoleon's gezindheid
geheel om te draaien zoodat hij zelfs een
aanvullend jaargeld kreeg en in 1810 lid van
den Municipalen Raad van Haarlem werd,
waarvan hij echter de helft der vergaderin
gen verzuimde.
Op 81-jarigen leeftyd overleed zyn echtge-
noote, die altijd trouw zijn brieven had geco-
pieerd en die bepaalde dat jaarlijks aan de wee
zen van het Doopsgezinde Weeshuis te Haarlem
ieder één gld. moet uitgekeerd worden als
nieuwjaarsgeschenk. Dit gebeurt nog altijd.
In 1826 stelde v. Marum de bibliotheek van
Teylerstichting open voor het publiek en hij
wist haar uit te breiden en te verbeteren. Tot
aan het einde van zijn leven in 1837 is hij
geestelijk actief gebleven.
Prof. Fokker besprak hierna nog de vraag of
v. Marum een groot man is geweest, v. Marum
is rakelings langs groote ontdekkingen gegaan.
Zoo wist hij ammoniak tot vloeistof te verdich
ten maar waarom ging hij toen niet probeeren
andere gassen te condenseeren? De tragiek van
zijn leven is geweest dat hij in zijn jeugd in de
hoogte gestoken werd. Daardoor kreeg hij een
groote zelfverzekerdheid over zich, die hem
echter in staat heeft gesteld over aanvallen te
zegevieren. Twee keer heeft hij zijn leven ver
anderd: toen hij voor lector gepasseerd werd en
toen in Haarlem een patiënt van hem, den ont
werper van het Museumgebouw, stierf.
v. Marum was een goed mensch, gedragen
door een diep religieus besef en een uitne
mend geleerde, die Haarlem, de Holl. Mij.
van wetenschappen en Teylerstichting be
roemd gemaakt heeft over de geheele we
reld.
De commissie inzake huishoudelijke voorlich
ting en gezinsleiding, welke zich ten doel stelt
door voorlichting in verschillenden vorm den
toestand in gezinnen met kleine inkomsten zoo
veel mogelijk te verbeteren, heeft in samenwer
king met vele instellingen, werkzaam op het ge
bied van handenarbeid, in het bijzonder voor
werkloozen, te 's Gravenhage een tentoonstelling
georganiseerd van modellen en teekeningen.
Deze expositie, die een groot aantal modellen
van huisraad, speelgoed en gebruiksvoorwerpen
zal bevatten, geschikt om met eenvoudige mid
delen en geringe kosten tot nut van het huis
houden door niet-deskundigen te worden ver
vaardigd, wordt gehouden in het gebouw van
de voormalige Meisjes-H.B.S. aan het Bleyen-
burg No. 38 aldaar, van 21 tot en met 31 Januari
1938.
Half December tot en met 8 Januari heeft
de werkverschaffing over het geheele land stil
gelegen en werd aan de tewerkgestelden een
geldelyke ondersteuning verleend. Op Maandag
10 Januari werden de werkzaamheden hervat.
Door den hoogen waterstand, gebrek aan gele
genheid tot grondberging en onteigeningsmoei
lijkheden stagneerden de werkzaamheden aan
de rivierverbetering de Aa en zyn tydelijk, ver-
moedelyk voor 6 weken, 400 Bossche tewerkge
stelden weer ontogen Nog ruim driehonderd
Bossche tewerkgestelden konden aan het werk
blijven. Aan de ontslagenen zal een geldelijke
ondersteuning worden verleend volgens de daar"
voor geldende regeling.
De simultaan-seance, die de Schaakclub
„Amersfoort" ter gelegenheid van haar 35-jarig
bestaan had georganiseerd, vond Donderdag
avond onder groote belangstelling plaats in Ge
bouw Amicitia te Amersfoort.
De voorziter, de heer v. Raalte, beschouwde
dezen avond, waaraan 2 secundanten van
dr. Euwe hun medewerking verleenden, als een
prachtige propaganda voor de schaaksport.
De heer P. Jungman bracht daarna de geluk-
wenschen van den K.N.S.B. over.
Als stoffelijk huldeblyk overhandigde vervol
gens de heer P. J. Versluis namens den S.G.S.
een tweetal schaakklokken.
Beide simultaanspelers begonnen in snel
tempo; Fine, die 34 tegenstanders te bestrijden
had, deed in het eerste half uur 12 zetten;
Kmoch, die aan 37 borden speelde, 10 zetten in
denzelfden tyd.
Na een half uur spelen moest by Fine reeds
een tegenstander zijn Koning neerleggen, welk
voorbeeld na 30 minuten door 'n tweeden spe
ler werd gevolgd. Ook by Kmoch beten daarna
enkele tegenstanders in het zand.
Het eerste succes boekte A. Huisman uit
Amersfoort, door na 7 kwartier spelen in een
Caro Kann-verdediging van Fine te winnen (20
zetten).
Toch hielden de meeste schakers taai vol; na
2 uur spelen had Fine 7, Kmoch 3 partyen ge
wonnen, wel een bewys van het goede gehalte
der spelers.
Fine boekte zijn winstpunten met groote re
gelmaat. Na 3 uur spelen moest de laatste tegen
stander opgeven, waardoor Fine het fraaie re
sultaat behaalde van 32 gewonnen partyen, 1
verloren en 1 remise tegen v. d. Rotte, Amers
foort.
Kmoch bereikte eerst na 4% uur spelen het
eindpunt. Van de 37 partyen had hy er 35 ge
wonnen, 2 remise tegen T. Bouw en ir. K. L.
J. Kuiler, beiden uit Amersfoort. Score dus
97 pet., dus nog beter dan Fine.
„Amersfoort" kan op een mooien avond
terugzien.
Naar wy vernemen, staat het thans vast d®1
het R .K. Nederlandsch elftal in Haarlem eÊ
wedstrijd komt spelen. Dit gebeurt kort y00^
den officieelen landenwedstrijd tegen België e
als datum wordt genoemd 24 April a.s.
Als tegenstander fungeert het Katholi®1;.
HaarleHische elftal, terwyl de wedstrijd
zal vinden op het terrein van H.B.C. aan d®
Heerer.weg te Heemstede.
drieën op de voorbank vai
zitten mag alléén, al» er
dór den bestuurder 60 cm en voor
'eiken passagier 40 cm beschikbaar
is (voor 'n kind tot 12 jaari 30 cm),
