Japan werpt de schuld op
John Allison
De eerste ontvangst van
Van Zeelands rapport
Herziening van de
Grondwet
Het nieuws van heden
Deze zou een Japanner
geslagen hebben
u
De Vereenigde Staten
zijn gereserveerd
Een bril van KEIP
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 5970
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voot
Haarlem* 25 cent per weekper kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VRIJDAG 28 JANUARI 1938 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20993
Het Amerikaansche protest van
17 Januari j.l. is in krachtige
bewoordingen gesteld
Stroom van wapens uit
Rusland naar China
Handgranaten geworpen
Hitier niet naar den
H. Vader
Felle aanval van de „Angriff" op
het Vaticaan
Het arbeidsstatuut van
Chautemps
De Fransche premier doet een
beroep op het volk
-
Prins Louis Ferdinand van Pruisen en zijn verloofde Grootvorstin Kyra van
Rusland brachten Donderdag een bezoek aan ex-keizer Wilhelm ter gelegenheid
van diens 79sten verjaardag. Het prinselijk paar tijdens een wandeling in Doorn in
gesprek met een kennis
Belangstelling voor de
Niagara-brug
Alleen de electriciteitsbedrijven
hebben reeds een millioen
dollar schade
In 36 uur naar Amerika
De toekomst van het trans-
atlantische verkeer
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii^
Humor is geen misdaad
Koning Carol van Roemenië ontving dezer dagen de ridders van de Orde van
Ferdinand I. Op de foto ziet. men den nieuwen premier, Goga; rechts van hem
prof. Nicolas Joga, een zijner belangrijkste medewerkers. Achter Koning Carol
kroonprins Michael
Oostenrijks verweer
tegen de nazi's
Seiss Inquart gaat een maand
met verlof
Het denkbeeld van een conferentie
van vijf met deelneming
der V. S. zou niet
mogelijk zijn
Duitschland wacht op
Londen
Plechtige afkondiging zoowel in
Nederland als in Ned.-Indië,
Suriname en Curasao
De indruk te Berlijn
houden Uw oogen op peiL
Nazi's gearresteerd in
Brazilië
COMMUNISTEN GEAR-
RESTEERD
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Tentoonstelling Gesina Bouvé
(teekeningen en grafisch werk)
KUNSTHANDEL „PICTURA"
Craigavón antwoordt
De Valera
De Iersche eischen een uitdaging
genoemd
HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
SJANGHAI, 28 Jan. (Havas) De woord
voerder der Japansche ambassade heeft van
ochtend aan de pers verklaard, dat zich op
25 Januari te Nanking een „zeer ernstig
incident" heeft voorgedaan.
John Allison, de tweede secretaris van de
Amerikaansche ambassade, die met den
auto van de ambassade uitreed, heeft een
der mannen van de Japansche militaire po
litie, die hem wildie begeleiden, geslagen en
beleedigd.
De algemeene regeling, die overigens door
Allison is goedgekeurd en sedert Nanking bezet
is in alle gevallen wordt toegepast, is, dat bui-
tenlandsche diplomaten worden geëscorteerd,
wanneer zij in de stad uitgaan.
De woordvoerder voegde hier aan toe, dat
de Japansche autoriteiten betreurden te moeten
constateeren, dat Allison, ondanks zijn offi-
cieele functie, lederen keer, dat hij daartoe ge
legenheid krijgt, ongerechtvaardigde critiek
levert op het Japansche leger.
De Amerikaansche protestnota, die 17 Ja
nuari overhandigd is en vandaag is gepu
bliceerd, was de krachtigste sedert de Ame
rikaansche protesten ten aanzien van het
incident met de Panay.
De nota verklaarde, dat de tot dusverre door
de Japansche regeering gedane stappen ter
bescherming van de Amerikaansche rechten en
belangen niet in staat schenen te zijn te waar
borgen, dat in den vervolge de belangen en
eigendommen van Amerikaansche onderdanen
in China niet het voorwerp zouden zijn van
aanvallen van den kant der Japansche strijd
krachten.
Hieraan werd toegevoegd, dat de Ameri
kaansche regeering onmogelijk overeen
stemming kan zien tusschen de voortdu
rende veronachtzaming van de Amerikaan
sche belangen en de verzekeringen, die ver
vat zijn in de Japansche nota van 24 De
cember j.l., waarin verklaard wordt, dat
strenge bevelen gegeven waren aan de in
China opereerende Japansche strijdkrach
ten, om de Amerikaansche rechten en be
langen te eerbiedigen.
Volgens een rapport van den Amerikaan-
schen ambassadeur aan het Departement van
Staat, heeft het Japansche kabinet, na bestu
deering ,van de Amerikaansche nota, een offi
cier van hoogen rang van het Japansche leger
door het Departement van Oorlog bevel ge
geven zich naar Nanking te begeven ten einde
een onderzoek in te stellen en de noodige maat
regelen te nemen voor de voorkoming van een
herhaling van dergelijke feiten.
Op de vraag, of de schildwacht, die verant
woordelijk is voor het incident met den se
cretaris der Amerikaansche ambassade, ge
straft zal worden, antwoordde de woordvoerder
der Japanners, dat deze schildwacht zijn
plicht heeft gedaan. Hij voegde hieraan toe,
dat iedereen die de Japansche schildwachten
niet gehoorzaamt, niet alleen een klap kan
krijgen, doch ook beschoten kan worden.
Op de vraag, waarom de Japansche com
mandant het gebeurde heeft vergoelijkt, wan
neer de schildwacht toch in zijn recht stond,
zeide de woordvoerder, dat dit een gebaar van
hoffelijkheid beteekent.
De Japansche militairen, aldus zeide hij
voorts, hebben ernstig een ander geval nage
gaan, dat zich Dinsdag heeft voorgedaan, en
waarbij Allison ook betrokken was.
Toen een Japansche politiebeambte
probeerde in den auto van Allison te stap
pen om dezen te escorteeren, sloeg Allison
naar den Japanner en noemde hij hem een
imbeciel.
Twee Japansche officieren zullen binnen
kort per vliegtuig van Tokio naar Nanking
vertrekken, om er een onderzoek in te stel
len naar den toestand na de jongste klachten
over het gedrag der Japansche militairen.
In zijn verklaring over het eerste incident
zeide de woordvoerder, dat Allison vergezeld
was van een anderen Amerikaan en Japan
sche gendarmes. Hij stelde een onderzoek in
naar een geval van aanranding van een Chi-
neesche vrouw, dat zich op Amerikaansch ge
bied zou hebben voorgedaan. De beide Ameri
kanen gingen een door Japansche soldaten be
zet gebouw binnen. Toen zij dat niet wilden
verlaten, kregen zij beiden klappen in het ge
zicht.
Het Amerikaansch protest van Woensdag
zal volgens den woordvoerder van het Japan
sche ministerie van Buitenlandsche Zaken
spoedig worden gepubliceerd. Hij voegde hier
aan toe, dat het niet de bedoeling is thans
den volledigen tekst van het protest te publi-
ceeren.
Hedenmorgen zijn handgranaten geworpen
naar een kantoorgebouw aan den Nankingweg
te Sjanghai, waar Japansche censoren toezicht
houden op de Chineesche pers. De granaten
stuitten af op het houtwerk en kwamen op
straat tot ontploffing. De schade is gering; ei
werden geen arrestaties verricht.
In de Pransche concessie kwam eveneens een
handgranaat tot ontploffing bij het huis van
den oud-burgemeester Tsjen Soen.
betrouwbare bronnen zijn ia Noord-
China berichten binnengekomen, welke een
bevestiging vormen van de recente berich-
ten uit Hankau, volgens welke aanzienlijke
hoeveelheden Sovjet-Russische wapenen
China binnenstroomen.
Deze wapenen bestaan bijna uitsluitend uit
pantserwagens en vliegtuigen. Tot voor kort
hebben nauwkeurige waarnemers minimaal 600
pantserwagens door Sinkinang naar Kansoe
zien komen, evenals 200 vliegtuigen, welke mee-
rendeels jagers waren, terwijl er zich ook een
aantal meermotorige bombardementstoestellen
onder bevonden.
In gezaghebbende kringen te Moskou ver
klaart men, dat de berichten over het vertrek
van generaal Bluecher naar het Verre Oosten
met het oog op een „demonstratieve mobilisa
tie" van iederen grond ontbloot zijn.
De leiders van de „Voorloopige regeering der
republiek China" hebben een officieele verkla
ring uitgegeven, waarin zij bekend maken niet
in betrekking te staan tot Tsjang Kai Sjek, en
vastbesloten zijn een duurzamen vrede in Oost-
Azië te vestigen in samenwerking met het Ja
pansche rijk.
Berichten uit de bladen uit Tsingtau melden,
dat onder de Japanners in Noord-China de
meening veld wint, dat Japan afstand moet
doen van zijn concessie in Tientsin, teneinde
behulpzaam te zijn bij een gezonden groei van
het nieuwe regime, voor zoover dit er naar
streeft een duurzamen vrede te bevestigen en
de vriendschap met Japan te bevorderen.
BERLIJN, 28 Jan. (Havas). Volgens in
lichtingen uit goede bron te Berlijn schijnt het
vrijwel zeker te zijn, dat Hitier tijdens zijn ver
blijf te Rome geen bezoek aan Z. H. den Paus
zal brengen.
Kort voor diens aankomst zal Je H. Vader
waarschijnlijk naar Zijn buitenverblijf Caste!
Gandolfo vertrekken.
De „Angriff", die Woensdag reeds het Vati
caan ervan beschuldigde, dat het tegen Duitseh-
land intrigueert in Tsjecho-Slowakije, viel Don
derdag den H. Stoel opnieuw aan, in verband
met zijn politiek in Amerika. In een artikel, met
het opschrift „Het Vaticaan slaat alarm in de
Vereenigde Staten" beschuldigt het blad de
Kerkelijke autoriteiten ervan, dat zij in de Ver
eenigde Staten politieke en religieuze steun
punten zoeken om een anti-Duitsche politiek
te kunnen voeren.
PARIJS, 28 Jan. (Havas). Donderdagavond
heeft Chautemps door de radio een rede uitge
sproken ter gelegenheid van de indiening bij
net parlement van het moderne arbeidsstatuut.
Spr. wees er op, dat de tekst, zooals die op het
oogenblik is, nog gewijzigd kan worden. Hij
vroeg zijn landgenooten echter met klem voor-
oordeelen en hartstochten op zijde te stellen en
op den oprechten oproep, dien de regeering
richt tot beide partijen met het oog op een
sociale toenadering en kalmeering, te antwoor
den met even oprecht begrip.
Het gaat er thans om het instrument voor
den socialen vrede te vervolmaken, met be
houd van de wet in de gedachte van sociale
samenwerking.
„De veiligheid van Frankrijk, zoo besloot
Chautemps, is niet alleen afhankelijk van zijn
verlangen naar vrede en van de kostbare
vriendschappen, die het omgeven. Zij ligt in de
eerste plaats in de zekerheid van zijn kracht,
die gelegen is in zijn leger, zijn solide financi-
eele armatuur, den noodzakelijken groei van
zijn productie, maar vooral ook in het schouw
spel, dat wij moeten bieden van eenheid, tucht
en arbeidsliefde."
NIAGARA FALLS, 28 Jan. (Reuter). Vijf
tienduizend bezoekers uit Canada en de Ver
eenigde Staten zijn bij de Niagara-watervallen
aangekomen om naar ae verwoeste brug te
kijken. Het ijs, dat de brug heeft vernield, zakt
de Niagara af. Alle huizen en gebouwtjes wor
den meegesleurd.
De schade wordt door de commissie van toe
zicht 'op de electriciteitsbedrijven van Ontario
geschat op 1 millioen dollar, voor zoover het
haar bedrijf betreft. Het gebouw dier onderne
ming was meer dan twintig meter hoog, doch
is nog slechts voor een meter of acht zicht
baar boven het ijs.
MORTHFIELD (Vermont), 27 Jan. (A.N.P.)
De Amerikaanscheonderstaatssecretaris van
Luchtvaart, E. P. Warner, heeft voorspeld, dat
de afstand BostonParijs in 1940 binnen 36
uur afgelegd zal worden. Hiertoe zullen vol
gens hem toestellen gebruikt' worden, welke
vijftien tot twintig personen kunnen vervoeren.
Het zal echter slechts een wekelijksche dienst
worden, tenzij men een route over New-Found-
land heeft gevonden.
S Hoogste barometerstand 775.2 te Lissabon
Laagste barometerstand 715.5
te Seydisfjord
1 VERWACHTING: Zuid-Westelijke tot
Westelijken wind, betrokken met regen,
later tijdelijk opklarend, aanvankelijk
veel zachter.
g STORM WAARSCHUWINGSDIENST:
Geseind te 9.45 uur aan alle posten:
„Wordt verwacht storm uit het Zuid-
Westen".
1| Zon op v.m. 7.50 onder n.m. 4.36 uur.
Licht op n.m. 5.06. Maan op v.m. 5.39
onder n.m. 1.51. Nieuwe Maan 31 Januari
illllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllliH
Toen Fritz Schoenpflug, een Oostenrijksch
caricatuur-teekenaar, die vooral bekendheid
heeft verworven met zijn schetsen uit het mili
taire leven, zich voor den rechter had te ver
antwoorden wegens „beleediging van het leger",
gaf laatstgenoemde als zijn meening te kennen,
dat humor geen strafbaar feit was.
Een officier had den teekenaar aangeklaagd
in verband met een afbeelding, waarop de
prachtige uniform van een soldaat der keizerlijke
garde van vóór den oorlog vergeleken werd met
het grijze tenue van tegenwoordig. De rechter
ontsloeg Schoenpflug van rechtsvervolging en
zeide, dat men goed onderscheid moest maken
tusschen humor en spotternij.
WEENEN, 28 Jan. (Havas). Het onderzoek der
politie naar het Weensche nationaal-socialisti-
sche centrum, dat voortgezet wordt, zonder dat
nieuwe elementen aan het licht zijn gekomen,
heeft grooten weerklank gevonden in Oosten-
rijksche politieke kringen. Het is nog niet be
kend wat de uitwerking zal zijn dezer gebeur
tenissen op de binneiilandsche politiek en de
Duitsch-Oostenrijksche betrekkingen, te meer
niet, daar de Duitsche bladen tot dusverre geen
commentaar hebben geleverd. Het heeft echter
de aandacht getrokken, dat êeiss Inquart, de
uitgesproken nationaal gezinde, dien de regee
ring benoemde tot lid van den staatsraad met
de taak een toenadering der pro-Duitsche op
positie te bevorderen, vandaag een verlof van
een maand heeft gevraagd en gekregen.
Erich Bohle, de leider der Duitschers in het
buitenland, is Donderdag te Weenen aangeko
men, waar hij een conferentie heeft geleid, die
georganiseerd was door de Oostenrijksch-Duit-
sche Liga die een groot-Duitsche richting
heeft. In den loop der conferentie werden de
koloniale eischen behandeld. Bohle, die ook het
woord voerde, trachtte aan te toonen, dat
Oostenrijk economisch en naar gevoelens belang
heeft bü een terugkeer der oude koloniën naar
Duitschland. Heden vertrekt Bohle naar Ber
lijn.
WASHINGTON, 28 Jan. (Havas). De Ame
rikaansche staatssecretaris Huil heeft tegen
over vertegenwoordigers van de pers verklaard,
dat Van Zeeland een nuttige bijdrage heeft ge
leverd over de door hem bestudeerde proble
men. Hij weigerde echter een meening uit te
spreken over de door Van Zeeland voorgestel
de oplossingen.
Overigens is het rapport van Van Zeeland
in de Vereenigde Staten een sympathiek, doch
gereserveerd onthaal te beurt gevallen. Men
juicht het beoogde doel meer toe dan de be
pleite methoden.
Het denkbeeld van een conferentie van
vijf met Amerikaansche deelneming schijnt
te moeten worden afgewezen, daar de Ver
eenigde Staten zich in geen enkele oecono-
mische controverse met Europeesche landen
willen begeven.
De eenig mogelijke samenwerking moet langs
diplomatieken weg worden gevestigd en men
preciseert, dat de Amerikaansche samenwerking
beperkt zal zijn door:
1. De bestaande wetten, zooals de Johnson-
Naar wij vernemen, ligt het in het
voornemen van de regeering, dat de
plechtige afkondiging van de jongste
grondwetsherziening zal plaats vin
den zoowel in Nederland, als in
Nederlandsch-Indië, Suriname en
Curagao. Beoogd wordt daardoor
uitdrukking te geven aan de staats
rechtelijke gelijkstelling van de over-
zeesche gebiedsdeelen met het Rijk
in Europa sinds 1922, en zoodoende
ook bij deze gelegenheid de gedachte
der rijkseenheid te versterken.
De wijzigingswetten zijlen, naar
in de bedoeling ligt, in de vier
gebiedsdeelen op een nader te be
palen dag op één zelfde tijdstip, n.l.
te half drie des namiddags Neder-
landschen tijd, d.i., in verband met
het tijdsverschil, denzelfden dag
's avonds in Ned.-Indië en 's ochtends
in Suriname en in Curagao, worden
opgenomen in 't officieele publicatie
blad (in Nederland: het Staatsblad,
in Ned.-Indië: het Staatsblad van
Ned.-Indië, enz.) en worden voorge
lezen in een plechtige openbare zit
ting van het hoogste rechtscollege en
in Nederland tevens, als gebruikelijk,
in een zitting van de gerechtshoven
en arrondissements-rechtbanken. Ge
lijktijdig zal het besluit van publicatie
in de vier gebiedsdeelen worden
voorgelezen bij het openbaar be
stuur, te weten: in Nederland in alle
gemeenten, van de pui of voor de
deur van het huis der gemeente en
te Batavia, Paramaribo en Willem
stad van het paleis van den gouver
neur-generaal en gouverneur.
wet, waarbij de opening van credieten aan lan
den, die met hun betalingen der oorlogsschul
den in gebreke zijn gebleven, wordt verboden,
of de wet, waarbij retorsie-maatregelen worden
genomen tegen landen, die discrimineerende
maatregelen tegenover de Vereenigde Staten
hebben genomen;
2. De beginselen van de handelspolitiek van
HulL
3. De openbare meening der Vereenigde Sta
ten, welke vijandig staat tegenover iedere econo
mische of financieele concessie, welke de re
geering aan dictatoriaal bestuurde landen zou
kunnen toestaan.
Men doet evenwel opmerken, dat de Veree
nigde Staten niet zullen weigeren in samenwer
king met andere landen een oplossing van de
wereldcrisis te zoeken.
Duitsche politieke kringen verklaren, dat het
nog onmogelijk is een definitief oordeel te vellen
over het rapport van Van Zeeland.
Zij zijn nochtans van meening, dat men
hier te doen heeft met een belangwekkende
poging de moeilijkheden en tegenwoordige
problemen op te lossen.
Zij hopen, dat deze poging met succes zal
worden bekroond.
Zij voegen hieraan echter toe, dat Duitsch
land zich er niet als eerste behoeft over uit
te spreken, daar de eerste gedachte in dezen is
uitgegaan van Engeland.
Duitschland zal er zijnerzijds geen hinder
palen aan in den weg leggen.
De „Times" schrijft, dat een definitief oordeel
over gedetailleerde voorstellen een langduriger
en nauwkeuriger bestudeering vereischt. Niette
min heeft Van Zeeland in belangrijke mate bij
gedragen tot de zaak der internationale samen
werking. Het is thans aan de regeeringen het
hare te doen.
Gi. Houlstiaal naasl Luxor
RIO DE JANEIRO, 28 Jan. (Havas). Te
Petropolis in Brazilië is de zetel van de natio-
naal-socialistische partij door de politie geslo
ten. Propagandablaadjes, vlaggen en schilden
werden in beslag genomen, de leiders der orga
nisatie zijn gearresteerd.
In geheel Bulgarije zijn Donderdag driehon
derd communisten gearresteerd.
Het rapport van Van Zeeland is een niet on
gunstige, maar gereserveerde ontvangt te beurt
gevallen.
De Japanners beweren dat de Amerikaansche
ambassade-secretaris den Japanschen schild
wacht geslagen heeft.
De maatregelen der Weensche politie tegen de
Oostenrjjksche nationaal-socialisten hebben in
het geheele land weerklank gevonden.
De vertegenwoordigers der kleine staten dron
gen er in den Volkenbondsraad op aan, dat het
Geneefsche instituut zijn internationaal karak
ter behoudt.
Het is vrijwel zeker, dat Hitier tijdens zijn ver
blijf te Rome geen bezoek zal brengen aan den
H. Vader.
De wijze, waarop de Grondwetsherziening zal
worden bekend gemaakt.
Hofjager Spek mag het ziekenhuis verlaten.
bij:
GIERSTRAAT 31 - HAARLEM
VAN 29 JANUARI TOT 18 FEBRUARI
(DAGELIJKS GEOPEND VAN 10—6 UUR)
LONDEN, 28 Jan. (Havas). In een boodschap
aan de Loyalisten verklaart de eerste minister
van Ulster, Lord Craigavón, o. m.: „Eens te
meer bedreigen onze tegenstanders de grond
wettige positie van Ulster als integreerend deel
van het Vereenigd Koninkrijk. Als uw leider
heb ik het mijn plicht geacht deze uitdaging
te aanvaarde*} en u een nieuwe gelegenheid te
geven voor d» wereld getuigenis af te leggen
van uw onwrikbare vastbeslotenheid om nooit
toe te staan, dat een ryksprovincie onderwor
pen wordt aan de heerschappij van het parle
ment van Dublin, en van een volk, dat met
verachting van een plechtig verdrag alle ban
den, die Zuid-Ierland met het Britsche Rijk
verbinden, heeft verbroken.
De laatste en ernstigste uitdaging, het ver-,
zoek aan de regeering van het Vereenigd Ko
ninkrijk om Ulster op te offeren, vraagt van
uw kant een duidelijk en nauwkeurig antwoord.
Ik reken, er op dat gij dat zult geven."
