Nieuwe Symphonisc Serie
Wilde geruchten te Weenen
Lichtvoorziening
Wieringermeer
ALLEEN EEN
LIBERALEN-KWAAL?
HET GEVAAR IS VOORBIJ
DINSDAG 1 FEBRUARI 1938
PIJNSTILLENDE WATTEN
CONCERTO, type 8904
PRIJS FL. 219.-
HARMONIE VOOR OOG EN OOR
amI
IEDER rechtgeaard Nederlander wil in
deze dagen van uur tot uur medeleven
met het geluk der Koninklijke Familie.
Geen betere schakel is denkbaar dan een ont
vanger uit Philips' Nieuwe Symphonische
Serie! Vraagt Uw handelaar demonstratie
en proefplaatsing!
Overeenkomst bereikt omtrent
de basis der practische
verwezenlijking
Een erfenis uit Amerika
plek.best, rijdt
HOEST. KEELPUH
GRIEP, RHEUMATIEK
STEKER IR DE ZUenl
Belangstelling van het Prinselijk
Paar
RECHTERHAND AFGERUKT
Jongen bij ontploffing van donder
bus ernstig gewond
Toestand blijft delicaat
AANRIJDING TE LISSE
Meisje vrij ernstig gewond
Hij was gelukkig geen „scherp"-
schutter!
Onbekende rijk gestorven oom
verblijdt een Brabantsche familie
DE DRIELING IN MONSTER
BUITENLANDSCH OVERZICHT
V\
■4 lA'
FANTASIA, type 803 A
PRIJS FL. 345.-
ARABESQUE. type 802 A
PRIJS FL. 249.-
BERCEUSE, type 667 A
PRIJS FL. 137.«
POLONAISE,
batlerijontvanger, type 697 B
PRIJS FL.14S.- (excl. batterijen),
OUVERTURE, type 461 A
PRIJS FL. 98.50
VAS'
Na
hede
verb,
feest
uur
M>
men
toon
ling,
reed;
perk
heug
den
giste
gezi*
Zate
stel
uit.
In
digei
verdi
De t
band
van
stan.
huldi
nog
Intej
s
NEE
1931
1931
193!-
193;
19332*
19331*
193:
193*
193t
193f
193
193*
1931
1931
1937
1937
1937 j
1937
BEL*
2e Re
i
Tab.
Hyp.I
Tab.L
Fr. ö-j
'ttiNJ
m.kw
>->bU?i
Obligi
Obi ra,
L v02
Binne
100
ra.l
«1-lOi
tlOJ-
193i
lU3J(q
ivouv*
blSTl
Oblig
-lX,
1932
UOS7
o«
By K,
BvKï
..uM!
500-1.
2500-
500-1
2500-
SER
ObL
l'öj.
Oblif,
TUR
Tel
T 2-
ZW
192ö
1927
JA1
1 50C
Oblij;
BO*
1927
.!R
Oblijg
1805®
ObL sp
K 10-
Parat
Sao
Ooft*.
oOOi
<J0lu.
Perotl
Peri
l'ert
LU
Gecc
PHft
3e
7
ars
SYMPHONIE, type 750 A
PRIJS FL. 175..
Toen de dorpen in de Wieringermeer in 1932
gereed kwamen, zijn deze onmiddellijk van
electrlciteit en leidingwater voorzien, waarvoor
de provinciale Noord-Hollandsche bedrijven
werden ingeschakeld. Daar het hier aanvanke
lijk een onrendabel gebied betrof, bleef het Rijk
tegenover de provincie aansprakelijk voor een
exploitatietekort. Wat de waterleiding betreft,
is dit tekort door voortgezette bebouwing in
middels in een overschot omgezet, terwijl ook
de verliezen op de electriclteitsvoorzienlng in de
dorpen tot een minimum zijn teruggeloopen.
Naarmate de bebouwing aan de buitenwegen
toenam, deed zich de behoefte aan leidingwater
sterk gevoelen, vooral in die gedeelten van den
polder, waar goed bronwater niet kon worden
aangeboord. Met financleele medewerking van t
Rijk en provincie kon de waterleidingaanleg
ook in de buitenwegen in het afgeloopen jaar
worden verzekerd. Een belangrijk deel is reeds
van een buizennet voorzien, waarop aansluiting
mogelijk is tegen normale tarieven, welke ook
in het overige verzorgingsgebied van het
Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord-
Holland gelden.
Eenzelfde behoefte trad op ten aanzien van
electrische energie, zoowel voor licht als voor
kracht. De belangrijke kapitaalsuitgaven, welke
aan de stroomvoorziening verbonden waren en
de onzekerheid omtrent de te verwachten af
name van electrische energie maakten het be
zwaarlijk een rentabiliteitsberekening op te
zetten, waarvan met eenige waarschijnlijkheid
mocht worden verwacht, dat zij de practische
werkelijkheid' zou benaderen.
Na moeizame onderhandelingen tusschen
de directie van het P.E.N. en de directie van
de Wieringermeer is thans overeenstemming
bereikt omtrent de basis, waarop de elec-
triciteitsvoorziening practisch te verwezen
lijken is. Het Rijk zal in de aanlegkosten
met een belangrijk bedrag partlcipeeren,
terwijl de provincie naast een deel der aan
legkosten het exploitatierisico op zich
neemt.
De stroomvoorziening zal geschieden met
een eenfaslg kabelnet met een distributie
spanning van pl.m. 3000 volt, ter lengte van
ongeveer 240 K.M., terwijl bij elk gebouw of
groep van gebouwen transformatie ge
schiedt in 220 dan wel 380 volt.
De electriclteitsvoorzienlng in de Wieringer
meer vormt een welkom object voor werkver
schaffing en dit is ook een van de redenen,
welke mede op de beslissing, om daartoe over
te gaan, van invloed zijn geweest.
Binnen eenige maanden zullen de werken
aanvangen, zoodat op het einde van dit jaar
reeds het grootste deel van het bewoonde ge
bied in de Wieringermeer over electrische ener
gie zal kunnen beschikken. De tarieven zullen
aansluiten aan die, welke ook elders in het door
het P.E.N. verzorgde gebied gelden.
Met deze beslissing is wederom een belangrijke
stap gedaan in de richting van verdere vervol
making van de outillage van de Wieringermeer,
welke door de boerenkolonisten met groote vol
doening wordt begroet.
doozen A
35 en 55 ct.
Het liberalisme is geboren uit het
individualisme. Het kreeg bij zijn
geboorte een erfelijke belasting
mee, welke in den loop der tijden zich
tot een zeer ernstige en schier onge
neeslijk schijnende ziekte heeft ont
wikkeld. Velen in de Liberale Staats
partij, den Vrijheidsbond, hebben onder
den drang der omstandigheden en dan
politieken nood, waarin hun partij is ge
raakt, dat leeren inzien en erkennen. Zij
zinnen thans op genezing en beoefenen
naarstig een mogelijk heilzaam zelfon
derzoek. Als resultaat van dit onderzoek
constateert het Liberale Weekblad in
een zeer lezenswaardig en openhartig
eerlijk artikel, dat lichtgeraaktheid en
individualisme tot een de partij scha
dende liberalen-kwaal zijn geworden.
Zoo schrijft het blad o.a. de volgende
ook voor niet-liberalen zeer behartigens
waardige woorden:
„De leiding sener politieke partij kan
goed zijn of ze kan slecht zijn. Overal
en altijd is er veel aan te merken, en
indien men de leiding slecht vindt, dan
is het de plicht van den ontevredene,
niet om er uit te loopen, maar om de
fouten te helpen verbeteren. Deze uit
tocht uit hoofde van persoonlijke be
zwaren is kleinzielig en onredelijk. Men
is niet lid eener politieke partij om haar
technische bewerktuiging of organisato
rische hoedanigheden, men is lid van
een politieke partij, omdat zij uitdruk
king geeft aan een beginsel dat men is
toegedaan, omdat zij de menschen ver-
eenigt die over de hoofdzaken van staat
en samenleving denken als wij-: Het lid
maatschap eener partij is geen quaestie
van voorkeur of liefhebberij, maar van
principes en tegenover het vaderland,
omdat onze parlementaire democratie
op de partij-indeeling berust.
Kritiek op hetgeen in en door een
partij geschiedt, is het recht, zelfs de
plicht van ieder der aangeslotenen.
Maar het is plichtverzaking de partij,
die met onze inzichten overeenkomt, te
verlaten op. grond van persoonlijke, in-
eidenteele en opportunistische motie
ven."
Landbouwhoogeschool
WAGENINGEN. Ingenieurs-examen koloniale
landbouw de heeren A. Garot, geb. te Semarang;
H. Marmelstein, géb. te Semarang; H. van Prehn,
geb. te Djokjakarta; J. A. Voormolen, geb. te
Maiang en H. G. de Wiljes, geb. te Bunde (D.).
'Een schutter, die gistermorgen te Beekber
gen (gemeente Apeldoorn) voor de geboorte van
het Prinsesje met een buks 51 saluutschoten
zou lossen, heeft het niet verder gebracht dan
vijf, aangezien hij door een verkeerde explosie
een verwonding aan zijn oog kreeg en zich on
der behandeling van een geneesheer moest stel
len,
Na de geboorte van het drietal meisjes in het
gezin J. A. J. de Korte te Monster was hiervan
kennis gegeven aan H. K. H. Prinses Juliana
en Prins Bernhard, onder mededeeling van de
namen, Juliana, Bernharda en Wilhelmina,
welke deze drieling had ontvangen.
In opdracht van H. K. H. Prinses Juliana en
Z. K. H. Prins Bernhard, heeft de particuliere
secretaris van den Prins aan den burgemeester
van Monster, den heer G. W. Kampschoër, tele
fonisch verzocht de gelukwenschen aan de
ouders over te brengen en naar den toestand van
moeder en kleinen te informeeren.
Aan de ouders, (de vader is reeds vele jaren
werkloos) werd namens de Vorstelijke personen
een bedrag aan geld geschonken.
De 13-jarige H. G. Korte te Rotterdam heeft
op een terrein achter de Droogdok Mij. aldaar
een niet ontplofte donderbus gevonden. Toen
hij probeerde het voorwerp aan te steken, is
dit ontploft, waardoor zijn rechterhand is af
gerukt en hij bovendien ernstige wonden aan
borst en brandwonden aan het gelaat en het
lichaam opliep. Hij is in het ziekenhuis aan den
Coolsingel in vrij zorglijken toestand opgeno
men,
In de afgeloopen week hebben wij in onzen
berichtendienst allerlei geruchten moeten
registreeren over onrust in het zoo deerlijk
verscheurde Oostenrijk, waar maar geen sta
biliteit mogelijk blijkt. Vooral Woensdag 1.1.
leek een critieke dag. Heel Weenen was vol
van wilde geruchten. Verschillende nationaal-
sociallsten zouden zijn aangehouden. De legiti
misten zouden met ondersteuning der regeering
op het punt staan een Putsch te ondernemen.
De kroonpretendent, Aartshertog Otto, zou van
Steenockerzeel naar Weenen onderweg zijn. De
nationaai-socialisten zouden een tegen-Putsch
ondernemen. Er zou een aanslag op Bondskan
selier Dr. Kurt von Schuschnigg gepleegd zijn.
Onze Weensche correspondent heeft ons ln dit
verband waardevolle informaties doen toeko
men. Er heeft gevaar gedreigd. Maar bezonnen
menschen hebben groote ongelukken verhoed.
De toestand is gevaarlijker geweest dan het
publiek wel weet. Zelfs officieele persoonlij k-
heden zijn er zich niet van bewust geweest.
Wat is er dan gebeurd?
Eigenlijk niets exorbitants. Dat een commu
nistische of socialistische of nationaal-socia-
listische leider in Oostenrijk aangehouden
wordt, is toch niets sensationeels, dat hoort
bijna tot de orde van den dag. Nu, dat was
ook dezen keer gebeurd. Nu was 't weer eens
een der leidende personen van de Oostenrijk-
sche nationaai-socialisten, een zekere dr. Tavs.
Op zich zelf nog lang geen sensationeele ge
beurtenis. De omstandigheden zijn 't, die een ze
kere opschudding veroorzaakten en vooral de
geruchten die gaandeweg ontstonden. Dr. Tavs
had aan twee heeren van het in Praag verschij
nende Slowaaksche blad „Slovansky bias" een
Interview gegeven en .zich ln dat interview (of
privé-gesprek zooals later beweerd werd) uitin
gen veroorloofd over de nationaal-socialisti-
sche oppositie en de regeering in Oostenrijk,
die den autoriteiten aanleiding gaven, dr. Tavs
aan te houden en huiszoeking bij hem te ver
richten. Op zich zelf zou dit nog niet sensatio
neel zijn. Het sensationeele lag daarin, dat de
huiszoeking plaats had in de kantoren van Dr.
Tavs, waar ook de zoogenaamde „Siebener
Ausschuss" en kapitein Leopold, de hoofdleider
der Oostenrijksche nat.-socialisten, resideeren.
Nu is Dr. Tavs zeker niet de plaatsvervanger van
Kapitein Leopold, zooals in genoemd Slowaaksch
blad werd gemeld, ook niet diens rechterhand,
maar toch een der leidende nationaai-socialisten
en lid van den „Siebener Ausschuss" d. 1. van
de commissie, die tot taak heeft tusschen de
„nationale oppositie" en de regeering een zeke
ren modus vivendl te scheppen. Men vond „be
lastend materiaal" en dr. Tavs moest mee. Te
gelijkertijd was heel de politie en zelfs de mili
taire macht in „Bereitschaft". Geruchten vlo
gen op, gelukkig nog maar in kleine kringen, o.a.
ook dat de hoofdleider der nationaai-socialis
ten, kapitein Leopold, gevangen genomen was.
Kapitein Leopold was niet gevangen genomen,
maar wel ten Verhoor door den president van
politie ontboden, welk verhoor bijkans heel den
dag duurde. Intusschen was er een officieuze
verklaring verschenen. Deze officieuze verklaring
werd door de „Essener National-Zeitung" ge
deeltelijk gerectificeerd. De geruchten over een
regeeringsputsch ter wille van de legitimisten
en van keizer Otto eenerzijds en van een tegen-
putsch der nationaai-socialisten met aanslag op
kanselier Schuschnigg anderzijds plantten zich
voort, gelukkig bedwongen door bezonnen man
nen, die verhinderden, dat radicale elementen
ingrepen met eventueel onafzienbare gevolgen.
Alles bij elkaar: goed afgeloopen en dan spreekt
men van een storm in een glas water of van
een sisser. Dit is lichtvaardig. Het had dezen
keer ook anders kunnen zijn. Het kan niet zoo
veel lijden. Niet, dat de politie, gendarmerie en
het leger niet betrouwbaar zijn. Die doen hun
plicht, ook al zouden ze voor de meerderheid
rood of bruin zijn. Komen de massa's echter ir
beweging, dan zijn de gevolgen niet te overzien.
Dat weten we uit ondervinding.
We krijgen nog wel een naspel, maar dat dreig--
niet bloedig te worden, dat wordt gespeeld op
het diplomatieke tooneel in diplomatiek gewaad.
Het acute gevaar is Inderdaad, zooals
onze Weensche correspondent hierbo
ven uiteenzette, thans weer geweken.
Maar het latente blijft. De „Unentwegten", de
illegalen, de nationaai-socialisten in Oostenrijk
worden nog altijd te mild behandeld. Zij zullen
Het wil óns voorkomen, dat deze
beschouwing van het liberale or
gaan, dat zich via de lichtge
raaktheid en het individualisme eigenlijk
keert tegen een teveel aan liberalisme
bij individueele leden der partij, waard is
ook bij ons, in de R.K. Staatspartij, ge
hoord en overwogen te worden. Al zou
den wij niet graag onderschrijven, dat
kritiek op hetgeen in en door de partij
geschiedt, het recht, en zelfs de plicht
is van ieder der aangeslotenen im
mers recht op en plicht tot kritiek ko
men alleen tot oordeelen bevoegden en
kundigen toe wij moeten erkennen,
dat ook onder de bjj de R.K. Staatspartij
aangesloten katholieken zich soms een
al te liberaal individualisme en een al
te groote persoonlijke lichtgeraaktheid,
gepaard aan een gebrek aan werkelijke
offervaardigheid ten koste van het eigen
soms zéér eenzijdige persoonlijke mee-
ninkje openbaren. En wij schrijven dan
ook met volle instemming na, wat het Li
berale Weekblad zijn lezers voorhoudt:
„Meer dan ooit is schouder aan schou
der staan thans geboden. Persoonlijken
wrevel wreken aan de politieke gemeen
schap waarbij men behoort, is altijd uit
den booze; in de huidige periode van
ons partijleven is het een dolksteek in
den rug van de eigen zaak."
Dit klemt te meer voor ons, Katholie
ken, omdat, wat voor de liberalen slechts
„de eigen zaak" heet, voor ons het alge-
meene Katholieke belang is.
Maandagavond had op de haven een ern
stig ongeval plaats. Het dochtertje van den
heer H, uit de Van der Veldstraat stak den
hoek Schoolstraat—Grachtweg over, terwijl
een personenauto aankwam, die de haven wil
de oprijden. Dit oprijden geschiedde, naar wij
van omstanders hebben vernomen, met zeer
groote snelheid. De auto greep het meisje, dat
tegen den grond werd gesmakt en bleef lig
gen. Dokter van Dijk verleende de eerste hulp
en het meisje werd bij omwonenden binnenge
bracht. De politie was terstond ter plaatse en
maakte proces-verbaal op.
De bestuurder van den auto bleek eerst on
vindbaar, maar kwam naderhand weer opda
gen. De auto werd aan een onderzoek onder
worpen, terwijl het verhoor van getuigen en
bestuurder werd voortgezet op het politiebu
reau. Het kind was vrij ernstig gewond.
door blijven wroeten. 'En toch heeft Oostenrijk
het in de hand krachtiger op te treden en wel
op grond van de overeenkomst, die het 11 Juli
1936 met het Derde Rijk sloot. De Oostenrijk
sche nazi's zijn niets anders dan saboteurs van
deze overeenkomst en dienen zoowel door Oos
tenrijk als Duitschland te Worden afgeschud.
De overeenkomst van 11 Juli is ook in Duitsch
land plechtig geproclameerde leiders- en re-
geeringswil. Eerst werd door de „onverzoenlij-
ken" tegen deze overeenkomst in het openbaar
muiterij gepleegd. Zelfs het woord „verraad"
werd gebruikt. De partij-autoriteit, die steed?
als de eenige en allerhoogste werd beschouwd,
werd niet meer als zoodanig erkend. Toen bij
gelegenheid der Olympische Spelen in den zo
mer van 1936 het Olympische vuur ook door
Weenen werd vervoerd, revolteerden de Oos
tenrijksche nazi's op de straat en het kwam
tot bloedige scènes. Dit was ook voor Ber
lijn te veel en men poogde het voorgevallene
den socialisten in de schoenen te schuiven, om
de pijnlijke verrassing te verdoezelen, welke dit
schandaal had veroorzaakt. Sedert dien gaat
deze sabotage tegen 11 Juli onder verschillen
de sophisttsche verdoezelingen verder, een sa
botage, die openlijk er op is gericht haat en
tweedracht te zaaien, ln de ongeloofelijke ver
blinding, dat# daaruit Iets goeds zou kunnen
ontstaan voor de „Deutsche Sache". Met deze
elementen moest de Oostenrijksche regeering
eens en voor al opruimen!
De familie Van Wanrooy ln het Brabantsche
plaatsje Kaatsheuvel ls dezer dagen onder wel
merkwaardige omstandigheden in het bezit ge
steld van een Amerikaansche nalatenschap.
Wel is waar betreft het hier geen millioenen-
erfenis het totaalbedrag beloopt om en nabij
een kwart ton maar, waar de familie Van
Wanrooy, op een enkele uitzondering na, alles
behalve in goeden doen verkeert, is de vreug
de om den buitengewonen meevaller er niet
minder om.
In het midden der vorige eeuw woonde te
Heinkenszand, zoo vertelt Het Nieuws van den
Dag, de koperslager Gellings. Gellings was we
duwnaar, doch huwde een jonge vrouw, die nem
een zoon schonk. Toen de oude Gellings echter
op zekeren dag bij zijn dochter te Bergen op
Zoom logeerde, verdween zijn vrouw met haar
zoon, om naar Amerika uit te wijken. Deze zoon
nu, een oom van de Van Wanrooy's, heeft in de
nieuwe wereld blijkbaar fortuin gemaakt.
Korten tijd geleden is hij overleden en toen
bleek, dat er in het geheel vijf kinderen van
Gellings' halfzuster zijn, die voor ultkeering in
aanmerking komen. Twee zoons en een dochter
wonen in het gehucht Berkdijk onder rie ge
meente Kaatsheuvel en een zoon en nbg een
dochter wonen te Breda.
Zij ontvingen dezer dagen een brief van den
burgemeester van Heinkenszand, die hen over
de erfenis Inlichtte. Met medewerking van den
burgemeester en den notaris van Heinkenszand
werd via den Amerikaanschen consul te Rotter
dam alles in orde gebracht.
