Een nieuwe grondwet wordt
in Roemenië voorbereid
B
Grosse Dessauer bij proef
vlucht verongelukt
Auto in Frankrijk
verongelukt
Het nieuws van heden
MIVA krachtig
MISSIE machtig
Verkiezingen uitgesteld
voor onbepaalden tijd
Buitenlandsche
bladen geweerd
Dertien millioen
werkloozen
GROOTE PROPAGANDA.
VERGADERING
HEDENAVOND
PATER HENRICUS 0.M.CAP.
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 5970
VRIJDAG 11 FEBRUARI 1938 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21017
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voot
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
I
UsÊ
Miy
In het definitief samengestelde
kabinet van oud-premiers
ontbreken slechts Goga
en Manioe
Staat van beleg over
het geheele land
Tallooze moeilijkheden
De orthodoxe kerk in
Joego-Slavië
£en delegatie had een onderhoud
met Stoyadinowitsj
Proclamatie van den koning
Blijft Von Papen nog te
Weenen?
Hij zou opnieuw met het gezant
schap belast worden
De bestuurder, bioscoop-directeur
Du Mée uit Amsterdam en de
beide mede-inzittenden
bleven ongedeerd
Een gevaarlijke plek
De Spaansche bacillen-
affaire
Het Weer
Alle Fransche en Engelsche kran
ten in Duitschland in
beslag genomen
Op eenige groote Duitsche zeeschepen
zijn de brandweerlieden in asbest-
uniformen gestoken om eventueele
vuurhaarden zoo van dichtbij mogelijk
te kunnen bestrijden
De herdenking van het tweede lustrum
te Tilburg- De rector-magnijicus prof.
Zijn
der Katholieke Economische Hoogeschool
dr. Cobbenhagen bij het uitspreken van.
rede
De ramp aan boord der
„Petrakis Nomikos"
Onderzoek voor den Raad van
de Scheepvaart
Zorglijke economische toestand
in de Vereenigde Staten
Getuigenverhoor
Oud vice-kanselier te
Berlijn gearresteerd
In verband met deviezen-handel
Frankrijks tekort acht
milliard
Het dubbele van het geraamde
tekort
Afdeeling Jongeren R.K. Staatspartij
BEGRIJPEN EN AANGRIJPEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Verlengde diensttijd
in Oostenrijk
Van één jaar voor alle diensten op
achttien maanden gebracht
wol"
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
De verzorging der in China opereerende Japansche troepen kost aan Japan veel
geld. Het uitladen van een Japansch transportschip op de Gele Rivier
BOEKAREST, 11 Febr. (Havas) Gister
avond is de nieuwe Roemeensche regeering
definitief samengesteld. Zij bestaat bijna
geheel uit oud-minister-presidenten; Goga
en Manioe weigerden echter toe te treden
tot de combinatie van „nationale concen
tratie".
De regeering is als volgt samengesteld:
Minister-president: Miron Christea, patriarch
der Orthodoxe kerk; vice-president en Buiten-
landsche Zaken ad interim: Tatarescoe; Han
del en Nijverheid: Argetoianoe; Binnenland-
Eche Zaken: Galinescoe; Landbouw en Coöpe-
ratie: Ionescoe Sisesti; Arbeid: Nitzesko; Leger
eh ad interim Luchtvaart en Marine: Antones-
Coe.
Ministers zonder portefeuille zijn: Jorga,
^ngelescoe, Vaida Voivode, generaal Vaitoino
eh Mironescoe, allen oud-minister-president.
Generaal Theodorescoe, die benoemd is tot
°nder-staatssecretaris aan het legerministerie,
leemt ad interim de zaken van Justitie waar.
Gnder-staatssecretaris van Gezondheid is Cos-
wnescoe, onder-staatssecretaris van Onderwijs
fomandi.
Goga, de afgetreden minister-president,
heeft aan de pers medegedeeld, dat de ko
ning hem zijn voornemen had kenbaar ge
maakt de macht toe te vertrouwen aan een
„nationale regeering", die de bijzondere
taak zou hebben het land een nieuwe grond
wet te geven. De partijen zouden ontbon
den en de verkiezingen voor onbepaalden
tijd uitgesteld worden.
G°ga voegde aan zijn verklaringen toe, dat
"U den koning deze formule had afgeraden.
Een der eerste daden van de nieuwe regee-
fitig
was de uitbreiding van den staat van be-
'6S> die na den moord op Duca voor Boekarest
etl de meeste groote steden in de provincie
*as afgekondigd, tot het geheele land.
Alle bevoegdheden, die de wet en de regle
menten toekennen voor de handhaving van de
openbare orde, worden door de militaire auto
riteiten uitgeoefend. De commandanten der
departementen hebben de functie van prefect
gekregen. De censuur op de pers is strenger ge
worden. De politie blijft overigens onder com
mando van den minister van Binnenlandsche
2&ken.
De val van het kabinet-Goga, aldus Havas, is
^gelijkertijd veroorzaakt door de moeilijkhe
id, die het op binnenlandsch politiek terrein
Ohtmoette, en door de reacties, die zijn buiten-
kthdsche optreden bij een groot deel der Roe
meensche openbare meening wekten. De on
zekerheid, die heerschte sedert het aan het be-
Ü^hd komen van de racistische nationaal-
"kristelijke partij, de toenemende inzinking in
zakenleven tengevolge van de maatregelen
BELGRADO, 11 Febr. (Stefani). Voor de eerste
j^kal sedert zes maanden heeft zich Donderdag
j hoogste delegatie der orthodoxe kerk in
°ego-siavië naar minister-president Stoyadi-
P°witsj begeven, met wien zü zich een half uur
Pderhicld.
Dit bezoek wordt beschouwd als een teeken
de voledige overeenstemming, die tusschen
r5 regeering en de orthodoxe kerk tot stand is
Vekomen.
tegen de Joden, de omvang, die de beweging
der IJzeren Garde kreeg, en vooral de bloedige
incidenten tijdens de verkiezingscampagne, de
den een ernstigen toestand van spanning in het
land ontstaan. Bovendien had de nationaal-
Christelijke partij slechts negen procent der
stemmen gekregen bij de verkiezingen van De
cember, en had zij slechts de medewerking
kunnen verwerven van de Duitsche en Hon-
gaarsche minderhedengroepen voor de verkie
zingen op 2 Maart a.s.
In het geheele land vieren de Joden den val
van de regeering-Goga, ofschoon de feestelijk
heden van bescheiden karakter blijven, omdat
men de IJzeren Garde niet wil prikkelen.
De Joodsche bladen, die door het ministerie-
Goga verboden waren, maken zich thans ge
reed weer te verschijnen.
Bij de nieuwe regeering is een krachtig Rus
sisch protest ingediend, in verband met he
verdwijning van den zaakgelastigde Boetenko.
De koning heeft een proclamatie tot het Roe
meensche volk gericht, waarin hij zegt, dat de
propaganda bij verschillende verkiezingen on
rust in leven en ziel van de natie heeft gebracht.
Het gevolg daarvan was een geest, die het be
staan van het volk ondermijnt. De duvzame
belangen van het vaderland moeten beschermd
worden. „Daarom, aldus de koning, heb ik een
regeering van verantwoordelijke mannen ge
vormd, die bezield zijn van de grootste vader
landsliefde en vrij staan van alle partij-actie.
Deze mannen zullen de beschikking hebben over
voldoenden tijd om uitsluitend voor het welzijn
van het vaderland te werken. Deze regeering
zal het staatsbestuur aan politieke invloeden
onttrekken; zij zal veranderingen in de grond
wet brengen, die beantwoorden aan de niéuwe
behoeften en aan de verlangens van de natie.
Ik ben vastbesloten dezen nieuwen weg te be
treden, in de overtuiging, dat daarop het heil
van het vaderland ligt."
De liberale partij heeft een mededeeling ge
publiceerd, waarin zij zegt, dat zij de nieuwe re
geering geen moeilijkheden in den weg wil leg
gen. Niettemin stelt zij er prijs op te verklaren,
dat de leden der partij, die zitting hebben ge
nomen in de nieuwe regeering, dit uitsluitend
als oud-raadsleden van de kroon hebben ge
daan.
BERLIJN, 11 Febr. (Havas). Uit gewoonlijk
goed ingelichte bron wordt vernomen, dat Von
Papen, de op 4 dezer teruggeroepen gezant te
Weenen, opnieuw belast zal worden met het be
heer over het gezantschap aldaar.
De benoeming van Kriebel, den consul-gene
raal te Sjanghai, tot gezant te Weenen, zou la
ter geschieden.
Donderdagavond is een Nederlandsche
personen-auto, bestuurd door den heer Du
Mée uit Amsterdam, tusschen Maubeuge
en St. Quentin over den kop geslagen. De
inzittenden bekwamen geen letsel.
De heer Du Mée, directeur-eigenaar van het
Rialto-theater te Amsterdam, was met zijn
echtgenoote en den heer Ch. van Lier, verte
genwoordiger van het filmverhuurkantoor
Filmtrust te Amsterdam, per auto op weg naar
Parijs.
Dicht bij het plaatsje Guise (Fr.) geraak
te de bestuurder op een weggedeelte, waar
reeds dagen lang door vijf paarden ge
trokken mestwagens den grooten weg over
steken. De auto begon in de dikke brij te
slingeren, gleed naar den kant van den
weg en sloeg daar in een greppel om, zoo
dat hij met de vier wielen naar boven kwam
te liggen.
Wonderlijk genoeg bekwamen de heer Du
Mée en zijn echtgenoote, noch de heer Van
Lier eenig letsel.
's Morgens reeds was op dezelfde plek een
groote vrachtauto omgeslagen, terwijl nog geen
half uur na het ongeluk van den heer Du Mée
een Belgische auto een salto maakte.
BAYONNE, 11 Febr. (Havas). In verband met
de bacillen-affaire wordt vernomen, dat de elec-
tricien Escoriaza en Arana in het republikein-
sche leger gediend hebben en na de bezetting
van Bilbao naar Bayonne waren gevlucht. De
markies en de student Martin y Bomejo zijn na
tionalisten. De markies de Portago zou den stu
dent opdracht gegeven hebben, aan Escoriaza
en Arana chloroform en twee tuben bacillen te
overhandigen. Dit zou Dinsdag in een bar ge
schieden.
Volgens de verklaringen van Martin en Es
coriaza zouden zij drie Spaansche republikeinen,
die naar Frankrijk gevlucht zijn, met chloro
form mceten bedwelmen en in geval van verzet
zelfs dooden.
Van Baskische zijde heeft men verklaard, dat
beide mannen door de Baskische vluchtelingen
reeds geruimen tijd gewantrouwd werden.
Hoogste barometerstand: 781.5 te Valentia
5 Laagste barometerstand: 744.6 te Ingö. Er
1 VERWACHTING: Aanvankelijk nog
krachtige, later afnemende, Noordelijke
tot Westelijken wind, gedeeltelijk bewolkt,
later weer toenemende bewolking, af-
EE nemend buiïg, koude nacht, later iets
EE zachter.
EE Zon op v.m. 7.27 onder n.m. 5.03 uur.
EE Licht op n.m. 5.33. Maan op n.m. 1.23 =j
H onder v.m. 4.49. Volle Maan 14 Februari. EE
ilHIIIIIIIIilllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllliïlllllllllllllllllllIll
BERLIJN, 11 Febr. (Havas). Alle Fran
sche en Engelsche bladen zijn hedenmorgen
in Duitschland in beslag genomen.
De gebeurtenissen in Duitschland, aldus be
richt de Weensche correspondent van het
„Handelsblad", hebben ook nog ergens anders
weerklank gevonden. En wel onder het Oosten-
rijksche officierscorps.
Men weet hoe men daar wel erg ontevreden
is over de wijze, waarop de wapenbroeder uit
den wereldoorlog bij zijn geschiedschrijving
veel te veel eer voor zichzelf opeischt en hij
het aandeel zoowel als de kwaliteiten van den
Oostenrijkschen soldaat en officier verkleint;
maar hoe men toch ook steeds met groot res
pect en afgunst kijkt naar dat groote Duitsche
leger, dat weer tot een schitterend uitgeruste
macht kon groeien.
Het feit echter, dat daar in het Derde Rijk
generaals en hooge officieren zich moeten
laten welgevallen door de leiders van de regee-
rende partij aan den dijk te worden gezet, doet
den Oostenrijkschen officier zeker niet meer
verlangen, ook in zijn eigen land met dergelijke
toestanden kennis te maken. Wat dat betreft,
voelt de Oostenrijksche officier zich toch maar
in een heel wat veiliger positie! Ook hij kan
thans zeggen: „dat zijn glas wel klein is, maar
dat hij uit zijn eigen glas drinkt." Het voor
uitzicht, dat een der bekende Oostenrijkschs
nationaal-socialistische leiders hem wat zou
kunnen commandeeren, is zeker voor een be
roepsmilitair met veel standsbewustzijn, niet
aanlokkelijk. Het leger, de trouwe steun van
het regiem van Schuschnigg, volgt de gebeur
tenissen in het andere Duitsche land met groote
aandacht, en spiegelt er zich zacht aan.
De Raad voor de Scheepvaart is heden be
gonnen met 't onderzoek in openbare zitting
naar de omstandigheden, die op 31 October
1936 hebben geleid tot de ramp aan boord
van het Grieksche tankschip „Petrakis No-
mikos", op dat oogenblik gelegen aan de werf
Wilton-Feijenoord te Schiedam, tengevolge
waarvan veertien personen om het leven
zijn gekomen, terwijl ongeveer twintig per
sonen werden gewond.
De justitie stelde naar de oorzaak van de ramp
een onderzoek in, dat geruimen tijd in beslag
nam en eerst kortgeleden gesloten werd, waar
door de zaak eerst thans voor den Raad van de
Scheepvaart kon komen.
Er bestond veel belangstelling voor deze zaak,
waarvoor de raad niet minder dan tien getuigen
han opgeroepen.
De voorzitter, prof. mr. B. M. Taverne, opende
de zitting met het uitbrengen van een omvang
rijk verslag. Na zoowel de slachtoffers als de
dappere redders herdacht te hebben, wees spr.
er op, dat het gerechtelijk onderzoek geen resul
taat heeft opgeleverd.
De stukken zijn ter beschikking van den raad
gesteld. De commissie uit den raad is tot de
conclusie gekomen, dat er thans voor den raad
nog alle aanleiding bestaat om een onderzoek
naar deze scheepsramp in te stellen, niet zoo
zeer omdat er uitzicht op zou bestaan, dat de
raad den schuldige zoo deze al mocht bestaan
zou kunnen vinden, dien de justitie niet heeft
kunnen ontdekken, maar vooral omdat deze zaak
zooveel verschillende kanten heeft, welke voor
het scheepvaartverkeer en voor den zeeman van
het hoogste belang zijn, dat een openbaar onder
zoek ten zeerste gewenscht schijnt.
Het gebeurde met de „Petrakis Nomikos" heeft
nieuwe feiten aan het licht gebracht, waarop de
benzinecommissie wellicht niet verdacht is ge>
weest. Met name wordt het onderzoek naar de
gasvrijheid van een schip opnieuw in het mid
delpunt der belangstelling geplaatst.
Gebleken is, dat, indien de inhoud van de
zomertanks zou zijn onderzocht, daarna zeer
zeker een onderzoek naar den inhoud van de
met de zomertanks in verbinding staande zij-
bunkers zou zijn gevolgd.
Ware dit geschied, dan zou de ramp niet
hebben plaatsgehad.
Uit alles is gebleken, dat het schip bij aan
komst niet gasvrij was en dat practisch niets
gedaan is om het gasvrij te maken.
Met zekerheid heeft geen der deskundigen
kunnen vaststellen hoe de gevaarlijke crude oil,
de olie van de lading, in de bunkers is gekomen.
De Raad ziet geen heil in een hernieuwd on
derzoek naar dit feit. In elk geval zal de Raad
op de talrijke vragen, welke zich hier voordoen,
een antwoord trachten te vinden, ten einde
daarmede iets er toe te kunnen bijdragen om
een ramp als deze voor de toekomst zoo moge
lijk afdoende te verhinderen.
Het nieuwste Duitsche reuzenvliegtuig Ju 90
„Der grosse Dessauer", is tijdens een proef
vlucht nabij Dessau van groote hoogte neer
gestort en verongelukt. Drie leden der beman
ning konden zich met hun valscherm redden.
De bestuurder werd gedood. Verder is er één
gewonde.
De viermotorige Ju 90 kon 40 passagiers ver
voeren in vijf ruime cabines en was verder uit
gerust met garderobe, toiletten, pantry enz. Het
toestel kon een snelheid ontwikkelen van 350 tot
380 K.M. bij een actieradius van 1600 tot 2000
K.M. De spanwijdte bedroeg 35 Meter, de lengte
26 Meter.
verklaarde crude oil veel gevaarlijker te achten
dan benzine. Al zijn tanks, waarin zich deze olie
heeft bevonden, „practically gasfree" geweest,
dan kan zich daarin niettemin opnieuw gas
vormen.
Getuige had geen macht, om de gesloten ruim
ten te onderzoeken en heeft daarvan slechts de
certificaten gezien.
(De zitting duurt voort).
WASHINGTON, U Febr. (Havas). De
binnenlandsche economische toestand ver
schaft de Amerikaansche regeering veel
zorg. Men gelooft, dat het aantal werkloo
zen tot dertien millioen is gestegen. Giste
ren heeft een delegatie van arbeiders een
bezoek aan president Roosevelt gebracht en
hem verzocht de gevraagde credieten voor
werkloosheidssteun tot 500 millioen te ver-
hoogen.
Men ziet nergens voorloopers van een econo
misch herstel. Het aantal werkloozen neemt
dagelijks toe, zoodat het alle ramingen der be
grootingen voor 1938 en 1939 dreigt te over
schrijden, daar deze ramingen steunden op 't
vertrouwen, dat het zakenleven zich zou her
stellen en de werkloozen door de particuliere
nijverheid in dienst gesteld zouden worden.
Als eerste getuige werd gehoord jhr. ir. R. J.
Boddaert, directeur van het laboratorium dr.
Verwey te Rotterdam, dat op verzoek van de
werf een hernieuwd onderzoek naar de gasvrij-
<fe§$,X.oor de Éetrakis Nomikos instelde. Getuige
BERLIJN, 11 Febr. (Havas). De voormalige
Oostenrijksche vice-bondskanselier Hans Winkler
is te Berlijn gearresteerd. Hij was in het voor
jaar van 1934 naar Duitschland uitgeweken.
Sindsdien woonde hij te Berlijn als correspon
dent van te Bazel en Praag verschijnende dag
bladen. Zijn arrestatie is geschied om redenen,
die in verband staan met deviezenhandel.
PARIJS, 11 Febr. (Havas). Naar in den Fran-
schen Senaat door den minister van Financiën
erkend werd, zal het tekort op de begrooting
niet zooals geraamd vier milliard, maar acht
milliard bedragen.
Aanvang 8.30 uur in het gebouw „St. Bavo",
Smedestraat Haarlem
Spreker:
Onderwerp:
De reeds verstrekte toegangsbewijzen voor de
vergadering op 31 Januari 1938 geven toegang
tot deze vergadering. Voor zoover voorradig
worden nog kaarten verstrekt.
Namens het Bestuur:
J. C. v. LOENEN Jr., Secretaris I
Regentesselaan 29
Het nieuwe Roemeensche kabinet zal een nieu
we grondwet voorbereiden. De verkiezingen zijn
voor onbepaalden tijd uitgesteld; over het ge
heele land is de staat van beleg afgekondigd.
De enorme werkloosheid en de slechte econo
mische toestand baren de regeering van de V. S.
veel zorg.
De Belgische kabinetsraad zou heden een ver
betering van de betrekkingen met Italië over
wegen.
Bij de verkiezingen in Noord-Ierland bleken de
unionisten verreweg in de meerderheid te zijn.
Von Papen zou voorioopig als gezant te Weenen
blijven.
De Britsche Koning zal dit jaar niet naar Indië
gaan.
In Duitschland zijn hedenmorgen alle Fran
sche en Engelsche bladen in beslag genomen.
Staatscommissie inzake vaccinatieplicht inge
steld.
Winterflora 1938 te Haarlem geopend. Rede van
minister Steenberghe.
Nederlandsche auto in Frankrijk verongelukt;
geen persoonlijke ongelukken.
Raad voor de scheepvaart onderzoekt de ramp
aan boord van het Grieksche tankschip op 31
October 1936 te Schiedam.
WEENEN, 11 Febr. (Havas) In de °m~
cieele Wiener Zeitung zal Vrijdag een verorde
ning van Schuschnigg gepubliceerd worden,
welke den verplichten militairen diensttijd in
Oostenrijk met zes maanden verlengt en het
tijdstip der indiensttreding met een jaar ver
vroegt. Zoowel voor den gewapenden als den
ongewapenden dienst wordt de diensttijd ge
bracht van een jaar op 18 maanden en de
leeftijd voor indiensttreding wordt bepaald op
20 in plaats van 21 jaar
Stand op Vrijdag 1 uur n.m.; 768A
Vorige stand: 767.2
