1
In het woon
wagenkamp
Ned. R.K. Volksbond
s
„Cultuur en Beschaving"
C. A. M. JONCKBLOEDT
WOENSDAG 16 FEBRUARI 1938
De Haarlemsche
geldleeningen
R.K. VOLKSBOND
Viering eerste lustrum van
Kring Haarlem-Noord
ONTWIKKELINGSAVOND
Programma Radio-Centrale
Ons huisje" en het
kleine kapelletje
De moeilijkheden waarmee kape
laan de Wit te kampen heeft
Gebrek aan krachten
Het kerkje
„Ons huisje"
3'/2 millioen sigaren per week
Kent U onze BERTENJA-ELITE-SER1E 8, 10 en 12 cent.
ST. JEANNE D'ARC
Lezing J. B.'Schuil
Katholiek voorvechter, politicus
en organisator wordt Vrijdag
zestig jaar
Onbetaalbare „kapstok"
Toen kwam Heemstede
Kunstavond St. Odilia
Godsdienstigheid
Raadslid
Bouwer
STAD
haar drie dagen lang toe te laten, maar ten
slotte mocht ze het kasteel binnenkomen en
ze vond den Koning onmiddellijk, hoewel ze
hem nooit tevoren gezien had en hij zich te
midden van vele menschen had verborgen.
Ondanks vele tegenwerking kreeg ze toch een
leger en daarna ontzette ze het door de En-
gelschen belegerde Orleans en won veldslag na
veldslag. Haar Godsvertrouwen, idealisme,
liefde voor haar vaderland en gehoorzaamheid
aan wat de „Stemmen" haar bevalen, over
wonnen alle moeilijkheden. Het was een groote
dag voor haar, toen de Fransche Koning in
Reims, dank zij haar bevrijding van Frankrijk,
gekroond werd. Binnen twee maanden had ze
het geheele gebied van de Loire van vijanden
gezuiverd. Dikwijls moest ze dwars tegen de
plannen van den Generalen staf van het leger
ingaan. Na Reims, het hoogtepunt van haar
leven, werd ze martelares. De verovering van
Parijs mislukte, doordat het grootste deel van
het hof tegen haar was, en te Compiègne werd
ze gevangen genomen. Slechts 3 maanden had
haar glorietijd geduurd en toch hoe grootsch
was die glorietijd! Twee keer probeerde ze
tegen de waarschuwingen van de „Stemmen"
in, te vluchten, maar tevergeefs. Tegen een
zeer groote som werd ze verkocht aan de
Engelschen. Drie maanden duurde het proces
tegen haar, gevoerd door 42 rechters. Onver
schrokken, raak en gevat en dikwijls ook zeer
mooi, gaf ze antwoord op alle vragen. Slechts
een keer was ze zwak en bekende ze, dat ze ge
logen had over de „Stemmen". Maar vlak daar
op nam ze dit weer terug en hield vol met de
Hemelsche Stemmen gesproken te hebben. Ze
werd toen (op 19-jarigen leeftijd) wegens
hekserij en misleiding veroordeeld en verbrand
op den brandstapel, na het laatste H. Sacra
ment te hebben ontvangen.
In 1456 werd haar proces een der beroemd
ste der wereldgeschiedenis al herzien en zij
werd volkomen gerehabiliteerd. In verschillende
tooneelstukken en boeken is haar leven beschre
ven. Ook de Kerk heeft het onrecht haar aan
gedaan, goedgemaakt en haar in 1920 Heilig
verklaard. Paus Pius XI (de heer Schuil noemt
abusievelijk Pius IX) heeft haar tot Patrones
van Frankrijk uitgeroepen.
Gisteravond en hedenavond wordt in het ge
bouw St. Bavo het eerste lustrum gevierd van
den kring Haarlem-Noord van den R.K. Volks
bond.
Voorzitter, de heer J. Gortzak, sprak een
openingswoord en memoreerde dat de kring
bijna 500 leden telt. De eerste vijf jaren
waren hoofdzakelijk gewijd aan de op
leving van het godsdienstig leven, en naar oor
deel van personen van gezag met gunstig re
sultaat. De tweede vijf jaren zal gewerkt wor
den aan de verjonging der organisatie. We
moeten de jongeren tot ons trekken en vooral
personen onder de 35 jaar.
Vervolgens sprak hij een opwekkend woord
voor Herwonnen Levenskracht. Het comité was
in staat gesteld zijn bekende reclameplaat van
AFDEELING HAARLEM
Donderdag 17 Febr., 's avonds 8 uur,
in Gebouw „St. Bavo" spreekt onze
Dioc. Adviseur Dr. OLIEROOK over
i
GRATIS TOEGANG
belangstellenden.
voor leden en
De Commissie voor Arbeidersontwikkeling,
onderafdeeling van den R. K. Volksbond, houdt
Donderdagavond as., des avonds acht uur, in
gebouw St. Bavo een ontwikkelingsavond, waar
als spreker op zal treden de Diocesane Adviseur,
de Zeereerw. heer Dr. Olierook uit Amsterdam,
met het onderwerp: „Cultuur en Beschaving."
Dit zeer mooie en belangrijke onderwerp zal
zeker een groot aantal katholieken naar het ge
bouw St. Bavo doen gaan. De toegang is geheel
gratis.
Zie ook advertentie in dit blad.
de stuiversactie te verspreiden. Voorzitter ver
wachtte dat zeer velen het formulier ingevuld
zouden inleveren, opdat de wachtlijst van 150
patiënten spoedig opgeheven zal worden.
De muziekvereeniging „St. Caecilia" had
reeds enkele nummers gegeven en vervolgde nu
haar programma. Dan was de beurt aan de
R.K. Mannenzangvereeniging „St. Caecilia."
Vooreerst trad op het kinderkoor van St.
Caecilia, ook onder leiding van directeur den
heer H. Bak, daarna het mannenkoor, beide
verdienstelijk eenige liederen ten gehoore bren
gend.
Na de pauze was het de R.K. Tooneelvereeni-
ging „Vita Nova" die met een blijspel: „Het
Wereldwonder" de aanwezigen wist te boeien.
Wij gelooven dat deze bonte avond als ge
heel genomen een aardige avond was en ho
pen, dat de feestavond van heden beter be
zocht zal zijn dan gisteren. Het is zeker een
gang naar het gebouw St Bavo waard.
DONDERDAG 17 FEBRUARI
Progr. 1: Hilversum II.
Progr. 2: Hilversum I.
Progr. 3: 8.00 Keulen, 9.50 Diversen, 10.35 Pa
rijs Radio, 12.05 Radio PTT, 12.20 Parijs Radio,
tf
In den plensenden regen hebben wij een
harmonium overgebracht naar het popperig
kleine kerkje in 't woonwagenkamp aan den
Oudenweg. Een goed gebruikt harmonium
als plaatsvervanger van het aftandsche,
moegespeelde oude, welks longen piepten
bij ieder luchthapje. Een ouderdomskwaal,
die ook de stem, eertijds zoo forsch en
krachtig,de stem, die zoo dikwijls verhe
ven liederen had gezongen in dat kleine
kerkje van de woonwagenmenschen, had
aangetast.
Er werd een ander instrument, beter bij
stem en met goede longen, opgescharreld en
met kapelaan P. de Wit van de Amsterdam-
straatparochie, reden wij naar het woonwagen
kamp, meteen de gelegenheid te baat nemend
daar eens rond te neuzen.
Het kamp, waarop momenteel een veertig
wagens staan, heeft een vloer van cement, die
nat was en vol met allerlei rommel. Onder-
deelen van voorhistorische automobielen, schil
len, papieren, hoopjes afval. De wagens in een
bonte variatie van kleuren met hier en daar
een rookenden schoorsteen, met waschlijntjes en
heel veel kinderen, boden een min of meer
troosteloozen aanblik. Maar dat kan ook aan
de weergoden gelegen hebben.
Het houten kerkje is met de sacristie mee
even grooter dan een middelmatige huiskamer.
Maar links van het altaar staat een kribbe.
En een vijftal heiligenbeeldjes op consoles en
het kleine, heel eenvoudige altaar geven de
zelfde sfeer, die ook in de groote kathedralen
is, die alle godshuizen gemeen hebben.
Naast het kerkje is nog een houten gebouw
tje, eenige jaren geleden van door particulie
ren bijeengezamelde gelden evenals het
kerkje gebouwd met de oorspronkelijke be
doeling het als schooltje te laten dienen.
Want voor de woonwagenkinderen bestaat er
geen school en ook zij moeten het leven door,
dat nu eenmaal eenige ontwikkeling vraagt.
Vroeger kregen zij onderricht in de Spaarn-
wouderstraat, waar nu de Centrale Werkplaats
voor werkloozen gevestigd is. Doch deze kin
deren zijn niet leerplichtig. Zij vallen noch on
der het Buitengewoon Lager Onderwijs, noch
onder het Onderwijs voor schipperskinderen en
de ouders kunnen hun spruiten wel beter ge-
Het is feest geweest bij de KAREL I Sigarenfabrieken te
Eindhoven, in verband met het feit, dat 180 personen,
die resp. gedurende 25 en 12'/2 jaar in haar dienst
waren, door de directie werden gehuldigd. Zij heb
ben in die tijd, mede door hun capaciteiten, de
steeds toenemende populariteit der KAREL I Sigaren zich
zien ontwikkelen en met duizenden andere employé's
hebben zij eraan meegewerkt, dat thans het voor een
Nederlandse sigarenfabriek fantastische aantal van
wordt verkocht. De vraag naar KAREL I Sigaren neemt
nog steeds toe, omdat - ondanks de lagere prijzen - de
superieure kwaliteiten niet alleen volledig zijn ge
handhaafd, doch zoo mogelijk nog zijn verbeterd.
Door bekwaamheid, vakkennis en samenwerking is
bereikt dat tienduizenden rokers zeggen
omII
esluit om twee geldleeningen aan te gaan,
eetl van ruim twaalf millioen tegen 3 rente
etl één van ruim vier millioen tegen 214
^nte, eenige sensatie gewekt.
Nog wel niet zoo lang geleden heeft de Staat
een 33leening een vrij groot suc-
geoogst, maar de Indische conversieleening
5,'as kort tevoren een fiasco geworden en men
Verwachtte niet, dat een gemeentebestuur het
ïah zou durven met leeningen te komen, op
°orwaarden, welke nóg ongunstiger zijn dan
e van den Staat. Met belangstelling wordt in
''iiancieele kringen het resultaat van de Haar-
'e<bsche emissie afgewacht, hoewel ingewijden
<le 3 leening een redelijke kans geven. Aan
Succes van de 214 leening echter wordt op
open markt in het geheel niet gedacht. Wij
Afnemen intusschen, dat de emittent, de
^cassobank, er in geslaagd is de vier millioen
'a8en 2ondershands te plaatsen.
Juist een dezer dagen is bekend geworden,
®*t zich in Nederland een „beleggingsfront"
Üevormd heeft, waarin alle levensverzekerings
maatschappijen, de voornaamste particuliere
^hsioenfondsen, de groote spaarbanken en de
^ijksfondsen (de juistheid van dit laatste
^°rdt door het Amsterdamsch Effectenblad in
'tijfel getrokken) vertegenwoordigd zijn. Het
^bel daarvan is met elkaar van gedachten te
Wisselen om een breeder inzicht te krijgen op
e°onomisch en financieel terrein en te voor
komen, dat de verschillende groote beleggers
^gen elkaar worden uitgespeeld.
t>e bedoeling is dus niet, in te gaan tegen
een natuurlijke daling van den rentevoet. Dit
2°U trouwens ook niet wel mogelijk zijn, want
m vereenigden zich de groote beleggers van
&eld, allen, die geld hebben uit te leenen zal het
Ifont wel nimmer kunnen omvatten. Er is
tamelijk veel buitenlandsch kapitaal, dat in
Nederland, dank zij den gaven gulden, beleg
ging zoekt en deze beleggers, die het standpunt
huldigen van safety first, bekommeren zich
minder om een half procent rente dan om vei
lheid. Zij vooral zijn het waarschijnlijk, die
®0n rentevoet zoo angstwekkend doen dalen.
Angstwekkend natuurlijk alleen uit het oog-
ÖUnt van den belegger. Voor den Staat, de
Provincies en de gemeenten, die hun hoogere
fente in lagere zien veranderd, beteekent het
Oen aanzienlijke vermindering van lasten.
®lagen de conversieleeningen van Haarlem bij -
voorbeeld, dan beteekent dat voor onze stad
t 100.000 per jaar verlichting. Doch tegenover
heze winst van de openbare lichamen staan dan
zorgen van de beleggers. Daar zijn de parti-
cUliere beleggers, die nimmer de hoogste rente
hebben gevraagd (wij hebben het over de solide
Seldleeners) en nu hun inkomen tot op de helft
men teruggebracht. Daar zijn vooral de pen
sioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen,
hie doorgaans hun premies op een rentevoet
van 4 berekend hebben en nu zullen moeten
Vergaan tot premieverhooging. Onder hen zijn
°ok de groote Rijksinstellingen, zooals de
^Paarbank, de Rijksverzekeringsbank. De
levensverzekeringsmaatschappijen hebben be-
teids besloten met ingang van 1 April a.s. voor
hieuwe af te sluiten posten de premie te ver-
hoogen, verschillende spaarbanken hebben hun
fente moeten verlagen.
Zoo is er dus ook een keerzijde aan de me-
hailie en daarom is wel te verwachten, dat de
hlgemeene rentevoet niet veel lager dan 3
2ai dalen en dat 214 en 2 alleen onders
hands, waarschijnlijk van buitenlanders, zal
hunnen worden bedongen en dan nog alleen
voor leeningen met niet te langen looptijd.
Een gevaar van het goedkoope geld is, dat de
°Verheidslichamen wat al te gemakkelijk zul
len overgaan tot het doen uitvoeren van groote
berken.
De heer J. B. Schuil heeft gisteren een zeer
boeiende lezing gehouden voor de Ver. van
huisvrouwen over St. Jeanne d'Arc.
Zij is een heroïsche, zuivere en verheven
Vrouwenfiguur, aldus spr., die als een witte
vlam door Frankrijk is gegaan. Haar invloed
°P Frankrijk is zeker even groot geweest als
Uie van Napoleon. In Nederland weet men nog
Geinig van haar af. Men denkt haast, dat zij
e«n sprookje is geweest als haar leven niet zoo
Soed vastlag in de Parijsche archieven.
Domremy is maar een gehuchtje in Lotha
ringen en toch is het een gewijde plaats voor
he Franschen, omdat daar St. Jeanne d'Arc,
he heilige heldin en martelares, in 1412 geboren
m. Frankrijk verkeerde toen in grooten nood.
Voor de helft was het door de Engelschen
veroverd en in de rest van het land heerschten
he pest en de burgeroorlog. De Engelsche Ko-
Uing pretendeerde ook de Fransche Kroon,
Niettegenstaande er een Fransche Koning was,
hie echter nog ongekroond en een zwakkeling
^as. Zijn vader was krankzinnig en zijn moeder
verloochende hem. Om dit laatste zegt men,
hat Frankrijk door een vrouw (die moeder)
Verloren ging, maar door een andere vrouw
iSt. Jeanne d'Arc) is gered.
St. Jeanne was een eenvoudig boerenmeisje,
hat lezen noch schrijven kon, vroom en zacht
aardig en toch flink. Haar ouders waren wel
gesteld. Op 13-jarigen leeftijd hoorde zij de
stemmen van St. Margerite, St. Catrien en den
®ngel Michael de beelden daarvan stonden
'U de dorpskerk en die stemmen spoorden
haar aan naar den Koning te gaan en het land
5* redden. Ze vertelde hierover aan niemand
*ets, omdat haar vader had gezegd, dat hij nog
Uever zijn dochter wilde dooden, dan haar aan
bet hoofd van een leger te zien, zooals hij
eens gedroomd had. 16 jaar oud, trok ze weg
haar eenigste ongehoorzaamheid aan haar
°Uders om haar taak te volbrengen. Ze werd
eerst barsch afgewezen, maar tenslotte trok ze
boch met zeven begeleiders 400 K.M. lang
hwars door de vijanden heen naar den Koning,
een tocht zeker even grootsch als de tocht van
Napoleon over de Alpen. De Koning weigerde
Er zijn zoo van die verdienstelijke figu
ren in onze Katholieke gemeenschap, die
een courant bij een ongezochte gelegenheid
eens in 't zonnetje dient te zetten, omdat zij
daardoor en zij bij uitstek opnieuw
kan bewijzen hoe prominenten geheel on
baatzuchtig een groot leekenapostolaat ver
vullen. Zoo'n figuur, in gouden lijst gevat,
is de heer C; A. M. Jonckbloedt te Heem
stede, die Vrijdag 18 Februari zestig jaar
wordt.
Wij zochten hem op in zijn vriendelijke wo
ning aan de Kerklaan en praatten eens gezellig
over hoogtepunten in die zestig jaren, die begon
nen te Haarlem, daar waar vader Jonckbloedt
die thans overgrootvader had kunnen zijn
een bordje met het predicaat „Meester Timmer
man" op zijn gevel liet prijken. De jonge Karei
zocht als elfjarige jongeling zijn geluk in de
krullen en ontwikkelde zich vijf jaar lang des
avonds op de Burgeravondschool, opdat hij voor
zijn tijd tot de besten zou behooren. Hij werd
aannemer en hij heeft er nooit spijt van ge
had. Talrijke vereenigingen in Haarlem en
Heemstede zegenen thans nog het oogenblik
van zijn geboorte, omdat zij veel, heel veel aan
hem te danken hebben. En om hiervan een
bewijs te geven, volgt hier een simpel, docu
mentair, maar veelzeggend lijstje van zijn lee-
ken-apostolaat.
Den eersten stap in 't vereenigingsleven zette
hij dertig jaar geleden, toen hij een der op
richters werd van de R.K. Middenstandsver-
eeniging te Haarlem. Eenige jaren nam hij
daarvoor het secretariaat waar. Van de op
richting af tot ongeveer drie jaar geleden was
hij bestuurslid van den R.K. Bond van Bouw-
patroons. Verder lid van den Raad van Ar
beid, van de Haarlemsche St. Vincentiusver-
eeniging, 22 jaar bestuurslid van de Militairen-
vereeniging en thans eerelid.
Dat was buiten het politieke element,
waarover straks het lijstje voor de bloemen
stad.
In 1921 vestigde hij zich te Heemstede, vast
besloten zich niet te laten overhalen voor een
bestuurslidmaatschap van eenige organisatie.
„Als ze je eenmaal ontdekt hebben," aldus
de zestigjarige, „gebruiken ze je als kapstok
en vragen je overal voor
Maar in Heemstede wisten ze Karei Jonck
bloedt al heel gauw te vinden, zoodat hij daar
thans is: voorzitter van het R.K. Armbestuur,
Parochie H. Bavo; voorzitter van het College
van Regenten van „Huize St. Bavo"; voor
zitter der R.K. Leesvereeniging „St. Joannes";
vice-voorzitter van het R.K. Jeugdwerk; be
stuurslid van de R.K Middenstandsvereeniging
en voorzitter van het Algemeen Comité tot het
verleenen van ontwikkeling en ontspanning
aan werkloozen.
1.20 Ned. Brussel, 2.20 Danmarks Radio, 3.20
Keulen, 4.20 London Regional, 5.20 Fr. Brussel,
6.20 Keulen, 6.45 Weenen, 8.20 Fr. Brussel, 10.20
Fr. Brussel, 10.30 Keulen, 11.20 Diversen.
Progr. 4; 8.00 Ned. Brussel, 9.20 Diversen,
10.35 °London Regional, 11.25 Droitwich, 12.05
Keulen, 1.20 Droitwich, 2.20 London Regional,
3.30 Pauze, 3.35 Droitwich.
Progr. 5 8.007.00 Diversen.
7.00 Eigen gramofoonplatenconcert: Geva
rieerd programma:
1. Ich wollt'ich war ein Huhn. 2. Solveigslied,
3. Love is a dancing thing. 4. Die goeie ouwe
tijd, 5. Piano Medley No. 24, 6. Der Freischütz,
7. Goodnight my love. 8. Taras Boubla. 9. Im
Mexico. 10. Ave Maria. 11. The broken record.
12. Choir boy. 13. Hora.
8.0012.00 Diversen.
Wie een uitnoodiging heeft ontvangen voor
den kunstavond van den Ned. R.K. Blinden-
bond „St. Odilia", rayon Haarlem, wordt drin
gend verzocht zoo spoedig mogelijk op te ge
ven of men er al of niet gebruik van wenscht
te maken. Er zijn n.l. vele aanvragen reeds bin
nen en in geval er plaatsen over zouden zijn,
wil men trachten deze nog bijtijds te verkoo-
pen.
bruiken dan hen te laten leeren.
Ze kunnen vader helpen met aan de huizen
te bellen voor den scharensliep en de kleinere
kunnen dienen om medelijden op te wekken als
moeder in de stad gaat bedelen.
Zij stuurden hun kinderen niet naar de
Spaarnwouderstraat. We hebben geen klom
pen, geen schoenen en geen kleeren voor de
kinderen, zeiden ze. Als je ze per se op school
wilt hebben, zorg dan maar, dat ze er fat
soenlijk uit komen te zien.
Toen werd het schooltje gebouwd, waar
in den eersten tijd, een onderwijzeres des
ochtends aan alle woonwagenkinderen van
klein tot groot de beginselen der wijsheid
bracht. Dat was geen gemakkelijke taak,
om die kinderen, die altijd leefden in een
onbeteugelde vrijheid, den géheelen och
tend vast te houden en hun dingen bij te
brengen, waar ze zich dikwijls in het minst
niet voor interesseerden.
4 a 5 maal per week kwam kap. de Wit om
godsdienstonderwijs te geven. Maar zooals ka
pelaan de Wit, die diocesaan directeur van het
woonwagenwerk is, ons vertelde, in vele ge
vallen kwamen de kinderen niet, werden ze
door de ouders geëxploiteerd, of ze hoefden
niet van thuis. En dwingen kan men ze niet.
En zoc tegen Paschen, als door het voorjaar
de zwerversnatuur van de woonwagenbewoners
boven komt en velen het kamp verlaten, kon
men het schooltje wel sluiten. En werkelijk ge
beurde dat dan ook. Van Paschen tot half Oc
tober stond het er nutteloos.
Bij gebrek aan belangstelling voor een school
wordt het nu als clubhuis gebruikt.
Op een klein bordje staat „Ons huisje Het
is het huis geworden van de „Madeliefjes", de
„Boterbloemen", de „Zonnestralen' en de
„Tuinders", zooals de verschillende clubjes ge
noemd werden. Dan is er nog een club voor de
vrouwen en een voor de oudere meisjes, die
daar breien en andere nuttige dingen leeren en
waar goede boeken worden voorgelezen. Het
boek, dat nu wordt gelezen, „Het kindeke Je
zus in Vlaanderen" van Felix Timmermans, valt
al heel erg in den smaak bij de vrouwen van
de woonwagens. Het handelt immers over een
jongetje, dat evenals zij en evenals al hun kin
deren in een woonwagen werd geboren.
Maar met dat al staat het clubhuis nog
het grootste gedeelte van den tijd leeg. En
dat komt uitsluitend door gebrek aan da
mes, die een clubje zouden willen leiden.
Per slot van rekening kunnen kap. de Wit
en zijn kleine staf medewerksters niet alles
alleen. En er is nog zooveel werk te verrich
ten.
Afgezien van het leiden van clubjes zijn er
dames noodig voor het wagenbezoek, menschen,
die een contact kunnen vormen met de wel
doeners en die de winkeliers zouden bewerken
voor het goede doel een en ander beschikbaar
te stellen.
Want rijkdom heer.scht er niet bij de kamp
bewoners. Alleen zij, die in het bezit zijn van
een verhuisbiljet, komen in aanmerking voor
Deze laatste functie is wel een zeer belang
rijke. Acht jaar is hij van deze commissie de
motor. Ruim 120 mannen nemen deel aan de
langzamerhand opgerichte cursussen irij bouw
kundig teekenen, E.H.B.O., hout- en koperbe
werking, Esperanto, plafitkunde, autogeen las-
schen, etc.
30% der Heemsteedsche werkloozen profi
teert van dit ontwikkelingswerk, waarvoor in
dertijd minister Slingenberg, wethouder van
Liemt en vele andere autoriteiten op dit terrein
hun bijzondere belangstelling toonden.
„Dit werk zou nooit mogelijk geweest zijn,
wanneer Heemstede niet zijn eigen zelfstandig
karakter had," verklaarde de heer Jonckbloedt.
„Hoe bent U in de politiek terecht gekomen?"
vroegen wij.
„Het was heelemaal mijn bedoeling- niet,
maar toen men mij in 1913 vroeg, stelde ik voor
mij candidaat te stellen in een district, waarin
ik zeker niet gekozen zou worden. Tot verbazing
van velen kwam er een herstemming en tot nog
grootere verbazing van mijzelf werd ik met
één stem meerderheid in den Haarlemschen
raad gekozen. De Nieuwe Haarlemsche Courant
schreef toen nog een artikel over „De waarde
van één stem". Tot 1921 bleef ik in de vroed
schap en ik trad af wegens vertrek naar Heem
stede. In die jaren was ik lid der commissies
van Openbare Werken, tramplannen, Hout en
plantsoenen, spoor- en overlaadhaven.
Te Heemstede kwam ik 30 December 1929 in
den raad. Daar ben ik lid der commissie voor
Openbare Werken, grondbedrijf en steunver
lening en gedelegeerde voor maatschappelijk
hulpbetoon en de woningvereeniging ,,'t Oude
Posthuis".
Ingewijden vertelden ons hoezeer de Ka
tholieke fractie is ingenomen met haar des
kundige op het gebied van openbare wer
ken, omdat groeiend Heemstede zoo enorm
veel met dit onderdeel van gemeentebeleid
te maken heeft. De heer Jonckbloedt heeft
een helderen betoogtrant, overweegt zijn
woorden in den raad en wordt alleszins als
deskundige beschouwd. Steeds vecht hij er
voor om Heemstede bij zijn ontwikkeling
ondersteuning van Maatschappelijk Hulpbe
toon. De steun bedraagt dan maximum 2.50
per week, en verder brood en brandstof. Maar
slechts de helft van de menschen is in het
bezit van een verhuisbiljet en als men dan
nog weet, dat in Haarlem en enkele andere
gemeenten in de omgeving de ventvergunnin
gen voor hen zijn ingetrokken, dan begrijpt
men niet, hoe ieder aan den kost komt, iedereen
dag weer en dat er dikwijls armoe wordt ge
leden aan den Oudenweg.
Sommigen zijn geloovige menschen, die hun
boeltje keurig houden, doch de godsdienstig
heid onder de vrijwel geheel katholieke ge
meenschap floreert niet. Door het nijpend ge
brek zijn velen ras-communisten geworden, die
de kerkgangers in het gezicht uitlachen. En in
deze kleine familie lijdt men heel veel aan
menschelijk opzicht.
Met Kerstmis is een triduum gehouden en
iederen avond kwamen er meer menschen luis
teren naar de predikaties van den priester. Op
den ochtend van het groote vredesfeest werden
er in de twintig communies uitgereikt een
verheugend aantal. Den communicanten werd
in „Ons huisje" een feestontbijt aangeboden.
Kerstbrood, chocolademelk enz. en bij de pas
gekregen piano zongen ze liedjes. Dan kreeg
ieder gezin een pakje met worst en koffie en
suiker.
Twee factoren zijn voor het woonwagenwerk
te Haarlem van belang.... vooreerst de abso
luut verkeerde mentaliteit bij sommigen (anti
godsdienst en anti-kerk) en deze actieve
minderheid heeft niet weinig invloed bij de
grootendeels passieve meerderheid en vervol
gens het gebrek aan technische of vakkundige
krachten, b.v. gediplomeerde krachten van de
School van Maatschappelijk Werk van mej, F.
Haye te Amsterdam.
Dat eerste is een reuzen handicap voor het
woonwagenwerk en het comité zit daar nu een
maal mee; in andere kampen is dat heel an
ders, b.v. in Loosduinen onder den rook van
het eigen landelijk karakter te laten be
houden, omdat dit absoluut een levensbe-
staan is.
De heer Jonckbloedt is ook de man geweest,
die steeds weer aandrong op saneering van het
Raadhuisplein. Tot voor een jaar stond daar
een rij onbewoonbaar verklaarde woningen, die
in het geheel niet in het kader pasten. Zijn
zoon bouwt daar thans zeer karakteristieke
landhuizen, die een sieraad voor de omgeving
zijn en het plein een voornaam uiterlijk ge
ven.
Zal Heemstede nog lang van dezen expert
profiteeren?
Op politiek gebied kan deze zestigjarige nog
carrière maken; hij is dan ook vast niet van
plan om op zijn lauweren te gaan rusten. Hij
kan méér doen en men vertrouwt op zijn kun
nen....
De naam Jonckbloedt is ten nauwste verbon
den aan het Seminarie Hageveld, welk prach
tig gebouw hij heeft aangenomen en opgetrok
ken. Het is niet mogelijk alle werken op te
sommen, zoodat wij ons bepalen tot het re
traitehuis te Noordwijkerhout, de kerk der pa
ters Capucijnen te Amsterdam en de vele, vele
Haarlemsche winkels. Het aannemersbloed
bruist nu, zooals wij boven even aantipten,
in het derde geslacht en weer zullen er moei
lijkheden zijn om te overwinnen!
Karei Jonckbloedt heeft jong bloed in de ade
ren! Meende hij daarom, dat men niet te vroeg
moet beginnen met huldigen? Er is niet meer
aan te ontkomen; zijn woning aan de Kerk
laan 30 te Heemstede zal Vrijdag te klein zijn
om allen, die hun sympathie willen betuigen, te
herbergen. Maar zijn charmante echtgenoote en
zijn kinderen roepen allen vrienden een harte
lijk welkom toe. Alleenhet laatste woord
is ook in dit geval aan de vrouwtusschen
2 en 4 uur 's middags vereenigt de familie zich
aan een déjeuner-dinatoir.U begrijpt, dat
deze intieme feestelijkheid niet gestoord mag
worden.
Heemstede, houd Uwen burger in eere! Hij
werke nog vele jaren voor de Katholieke ge
meenschap en voor het welzijn zijner ge
meentel
den Haag en in Bussum, in Alkmaar en Heer
len, waar contact mee is. Ieder kamp en iedere
wagen mag en moet wel apart worden bezien
voordat een objectief eerlijk oordeel mogelijk
is. Zou het tweede een gevolg zijn van het eer
ste? Waarom tobt het woonwagenwerk zoo met
krachten, ook al zijn ze niet gediplomeerd en
afgestudeerd? Waarom lukt in Bussum en in
Alkmaar wel wat hier een onmogelijkheid
schijnt?
Kennen onze katholieke menschen dit werk
niet? Het aantal is toch heel wat grooter, dus
er moest naar verhouding meer keus zijn. Het
is jammer, dubbel jammer. Als katholieken mo
gen we dit werk niet opgeven, in dezen tijd van
actie minder nog dan vroeger.
„Voor God!" en wij denken er dan ook niet
I aan dezen post die vooruitgeschoven is als in
de eerste linie op het front op te geven!, aldus
kapelaan de Wit. Katholieken, komt en ziet,
als gij het woonwagenwerk kent dan voelt ge
er ook voor; onbekend maakt onbemind!
Financieele steun wordt van geen enkele in
stantie ondervonden, noch vroeger voor school
tje, nu clubhuis, noch voor exploitatie, noch
voor een leerkracht.
Moreele steun is onvoldoende, met nul als re
sultaatDe groote fout over heel de Hjn van
dit aparte werk in geheel het land op alle
kampen is deze: al te veel wordt het particu
liere initiatief aan zichzelve overgelaten. Er»
als iets noodig is dan is het de verandering
van de wet van 1918 op woonschepen en woon
wagens. In deze richting wordt gewerkt.
De meisjes ontvangen onderricht bij de Zus
ters van het ftpaarne. Deze Congregatie komt
het werk tegemoet op een waarlijk grootsche
manier. Binnenkort zien wij er de eerste vruch
ten van: vijf eerste communicantjes, 'n Aparte
leerkracht staat het werk ten dienste, de kin
deren mogen geheel den dag overblijven en
ontvangen iederen middag op geregelde tijden
warm eten (Nu van de schoolvoeding)Dat is
werkelijk een enorme steun voor het werk en
de leiding kan de Congregatie van Zusters van
Liefde uit Tilburg voor deze nobele daad niet
dankbaar genoeg zijn.
Mocht het nu maar waar wezen dat alle
katholieke meisjes van het kamp deze katho
lieke school bezochten!
De jongens bezoeken allen de openbare school
en wel in de Amsterd. buurt en Haarlemm.liede
straat. Dit is vooral in de wintermaanden en
wel bijzonder vanwege de schoolvoeding. Zij
hebben gelegenheid het godsdienstonderricht te
volgen dat aan de openbare school no. 32 in
de Noormannenstraat (Slachthuisbuurt) gege
ven wordt des Woensdags kwart voor elf.
Toezegging is er van den Alg. Overste der
Broeders van Maastricht, dat een der Eroeders
uit de Amsterdamstraat binnen niet al te
langen tijd op het kamp in „Ons huisje" club
gaat geven, o.a. figuurzagen, bijbelsche geschie
denis, zang, enz.
Het woonwagenwerk lijkt en schijnt zoo peu
terig, zoo petieterig, zoo nietswaardig en wei
nigzeggend.
Het woonwagenwerk vraagt in werkelijkheid
enorm veel tijd en een niet geringe dosis op
timisme of Godsvertrouwen.
Het woonwagenwerk kan zich nog zoo veel
zijdig uitbreiden, maar alleen met den vóór alles
moreelen steun van Katholiek Haarlem en om
geving.
Een paar weken geleden hebben de groote
meisjes, na maandenlang instudeeren, een stuk
opgevoerd „Rond Kerstmis" in de school aan
den Heerensingel. Dit werd een onverdeeld
succes. De kampbewoners werden daar getrac-
teerd e» ieder van de negen en twintig gezin
nen ontving na afloop kleeren en speelgoed.
Daar zijn ze dan ook dankbaar voor. Na
tuurlijk, het is een ruw en eigenaardig volkje,
daar in het woonwagenkamp, maar, vertelde
ons kapelaan de Wit, ze hebben toch ook veei
goede dingen. Het ontbreekt hun echter geheel
aan een sterke hand.
Wij dachten het goed een en ander omtrent
het woonwagenkamp, dat gewoonlijk door den
doorsnee-burger angstvallig gemeden en welks
bewoners hij met eenige misschien niet over
bodige reserve bekijkt, onder de aandacht van
het publiek te brengen.
Zouden er niet eenige weldoeners en voor
al een aantal dames gevonden kunnen wor
den, die iets willen bijdragen tot verhef
fing van het moreele en godsdienstige peil
van de kampbewoners?
