Minister Eden afgetreden
Hitler over verleden
en heden
Franco's troepen in Teruel
binnengedrongen
Balans over de „machtsovername" opge
maakt en de buitenlandsche betrek
kingen besproken
.-un:
Prinses Juliana
maakt het goed
OTTGERINË 11561
OOK LORD CRANBORNE
GAAT HEEN
NA OMSINGELING VAN
DE STAD
JAPANNERS OVER DE
GELE RIVIER
De erkenning van
Mandsj oekwo
Het nieuws van heden
STOOMEN
VERVEN
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 21 FEBRUARI 1938 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21033
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voot
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
13.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
Diepgaande meeningsverschillen
met minister-president Cham
berlain noodzaakten Eden
ontslag te nemen
Lord Halifax volgt Eden
voorloopig op M Hmax
I.ONDEN, 21 Febr. De Britsche minister van Buitenland
sche Zaken, Anthony Eden, is afgetreden. Ook de Onder
staatssecretaris van hetzelfde ministerie, Lord Cranborne,
heeft zijn ontslag ingediend. Minister-president Chamberlain
heeft beide ontslagen aanvaard. Eden is afgetreden naar aan
leiding van diepgaande meeningsverschillen met den premier
inzake de politiek ten opzichte van Duitschland en Italië.
Afscheidsbrief van Eden
aan Chamberlain
Nog meer veranderingen?
Mussolini reist Hitier
tegemoet
Groote parade in Florence
De verdedigers lieten zich in een
verbitterd gevecht ter
plaatse dooden
De linkschen vluchten
in wanorde
De verdediging moeilijk
De Chineezen in Duitschland diep
teleurgesteld
Chineesch protest
Prinses Beatrix is een vol
komen gezonde baby
Officieel mededeeling gedaan
te Tokio
De stakingen in Frank
rijk
4e TAAL IN ZWITSERLAND
STOPPEN
PERSEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT
.VEERTIEN BLADZIJDEN
N.V. DE „HOUTWERF"
Kampersingel 20-24 - Tel. 11932 (2 lijnen)
Het Weer
HOTEL „DEN HOUT"
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 GIRO 5970
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Anthony Eden is Zondag afgetreden als minister van Buitenlandsche Zaken,
omdat hij diepgaande meeningsverschillen had met Chamberlain inzake de Britsche
politiek ten opzichte van Italië en Duitschland. Hierboven ziet men Eden, luide
toegejuicht door de menigte, bij zijn aankomst in Downingstreet om de
kabinetszitting bij te wonen
Eden zal vandaag in het Lagerhuis een ver
klaring afleggen, welke gevolgd zal worden door
een verklaring van Chamberlain, die een verda
ging van het Huis zal voorstellen. Waarschijnlijk
zullen hierop debatten volgen.
Omtrent het verloop van de gisteren gehouden
kabinetszitting, waarin Eden besloot af te tre
den, vernemen wij nog het volgende:
Nadat Zaterdag het Britsche kabinet reeds
langdurig had vergaderd, kwamen Zondagmid
dag te omstreeks drie uur de ministers wederom
bijeen. Het publiek begreep, dat er wel een zeer
belangrijke reden moest zijn, dat het kabinet
op Zondag vergaderde. Reeds in de ochtend
bladen werd melding gemaakt van geruchten,
dat Eden zou aftreden.
Tjjdens deze kabinetszitting hebben de pre
mier en verscheidene ministers getracht, Eden
over te halen, op zijn besluit om af te treden,
dat hij des morgens medegedeeld had, terug te
komen. Aan het einde van de vergadering was
Eden niet overtuigd. Maar hij gaf toe nog eenige
oogenblikken te zullen nadenken.
Eden begaf zich toen naar het Foreign
Office, waar hij van gedachten wisselde met
eenige zijner rechtstreeksche medewerkers.
Iets meer dan een uur later keerde hij terug
naar zijn collega's die om half acht weer
bijeen gekomen waren en deelde mede, dat
zijn besluit onherroepelijk was.
Eden woonde deze tweede zitting slechts vier
minuten bij. Toen kwam hij naar buiten en
begaf zich naar het tegenover liggende ministe
rie van Buitenlandsche Zaken. Eden werd door
de menigte luide toegejuicht en begroet met den
kreet: „Wij willen Eden en geen pact met Italië."
Vijf minuten na 't einde van de tweede bij
eenkomst bracht men van 't Foreign Office naar
Downingstreet een dier roode doozen, waar
in belangrijke officieele documenten vervoerd
worden. De menigte vroeg zich toen reeds af
of deze doos de ontslagaanvrage van Eden be
vatte. Inderdaad had Eden, na van Downing
street vertrokken te zijn, een uur in zijn bu
reau doorgebracht. Hij vertrok van daar, voor
afgegaan door den detective, die hem gewoon
lijk vergezelt. Deze droeg een pak documenten.
Eden heeft in een brief aan Chamberlain
van den volgendon inhoud mededeeling
gedaan van zijn aftreden als Britsch mi
nister van Buitenlandsche Zaken.
„De gebeurtenissen der afgeloopen dagen
hebben een diepgaand meenirvgsverschil tus-
schen ons doen ontstaan over een besluit, dat
van groot belang is op zichzelf en ver-gaand
Wat de gevolgen er van betreft. Ik kan het
Parlement geen politiek aanbevelen waarmede
ik het niet eens ben. Afgezien daarvan zie ik
steeds meer in, evenals gij, dat er ook verschil
van opvatting tusscnen ons besftaat batref-
fende de actueele internationale problemen,
alsmede over de methode, volgens welke wy
moeten trachten die op te lossen.
Het kan niet in 's lands belang zijn, dat die
genen, die geroepen zijn om zijn zaken te lei
den, niet vlot samenwerken; dat zy ten volle
inzien, verschillende opvattingen te koeste
ren en toch hopen, dat de geschillen zich
niet zullen herhalen. Dit geldt zeer speciaal
voor de betrekkingen tusscnen den eersten
minister en het ministerie van Buitenland
sche Zaken.
Het is om die redenen, dat ik met groot
leedwezen heb besloten, u en uw collega's te
verlaten, met wie ik gedurende jaren var.
groote moeilijkheden en spanning heb samen
gewerkt.
Laat mij eindigen met een persoonlijke op
merking. Ik zal nooit de hulp en den raad
kunnen vergeten, die gij mij steeds zoo be
reidwillig hebt gegeven, zoowel vóór als tij
dens uw premierschap. Onze meeningsver
schillen, welke zy ook mogen zijn, kunnen
die herinneringen niet doen verdwijnen en
evenmin onze vriendschap beïnvloeden."
Minister-president Chamberlain heeft in zijn
antwoord uiting gegeven aan zijn diep leed
wezen en dat van zijn collega's over Eden's
ontslag. De premier betreurt dit des te meer.
omdat meeningsverschillen, als die welke zyn
ontstaan, in geenerlei wijze betrekking hebben
op de uiteindelijke doelstellingen of beginselen
van de politiek. De premier eindigt met een
warme dankbetuiging voor Eden's loyale en
vriendschappelijke medewerking en met de
verzekering, dat niets van hetgeen gebeurd is.
zijn bewondering voor Eden's gaven of zijn
genegenheid voor Eden heeft aangetast.
De vraag doet zich thans voor, of de mi
nisters, die ten aanzien van de Buitenlandsche
politiek de opvattingen van Eden deelen, zyn
voorbeeld zullen volgen. Eden zelf heeft, naar
men meent te weten, alle moeite gedaan om
te voorkomen, dat een kabinetscrisis uit zijn
aftreden zou voortvloeièn.
Nader wordt gemeld, dat Lord Halifax
voorloopig belast is met de leiding van het
ministerie van Buitenlandsche Zaken.
i
ROME, 21 Febr. (Havas). Mussolini zal Hit-
Ier, wanneer deze in Mei a.s. naar Italië komt,
tot Florence tegemoet reizen. Te Florence zal
ook de groote parade van het ItaHaansche leger
worden gehouden, terwijl te Rome voornamelijk
de fascistische jeugdorganisaties voor beide
staatslieden zullen defileeren,
In de rede, die Hitier Zondag voor den Rijksdag gehouden heeft, maakte hij
allereerst de balans op over de afgeloopen jaren, en beschouwde vervolgens
de verhouding van Duitschland tot het buitenland.
Hij kondigde allereerst een versterking der militaire machtsmiddelen aan,
vervolgens herhaalde hij nadrukkelijk de koloniale eischen. In het conflict in
het Verre Oosten koos hij de zijde van Japan en besloot tot erkenning van
Mandsjoekwo. Geschilpunten met Frankrijk zijn er niet meer; met Engeland
blijft slechts de koloniale kwestie hangende. Gezamenlijke besprekingen acht
Hitier nutteloos. Ten aanzien van de minderhedenkwestie meent hij, dat ge
weld onvermijdelijk zal blijken, wanneer ontspanning op den duur uitblijft.
Hij verklaarde den oorlog aan de internationale pers, en noemde o.a. het ge
rucht over een verdeelingsplan der Nederlandsche koloniën een misdadige
vervalsching.
Een uitdrukkelijke verklaring over de onafhankelijkheid van Oostenrijk,
die algemeen verwacht werd, bleef uit.
(Vervolg elders in dit blad)
SARAGOSSA, 20 Febr. (Havas).
Naar vernomen wordt zijn de troepen
van Franco er Zondagmorgen in ge
slaagd Teruel te omsingelen, waarop
zij erin slaagden de buitenwijken der
stad binnen te dringen.
De laatste sprong der rechtschen naar Teruel
heeft tot verbitterde gevechten met de blanke
wapens aanleiding gegeven. De verdedigers van
Teruel lieten zich ter plaatse dooden.
De troepen van Franco zyn vanuit het
Noorden en Noordoosten meer dan tien kilo
meter de stad binnengedrongen.
De rechtsche troepen, die Zondagmorgen Te
ruel geheel omsingeld hadden, zetten des mid
dags hun opmarsch in Oostelijke en Zuidooste
lijke richting voort. Een legerafdeeling daalde
af naar het dorp Fuebla de Val Verde door de
Sierra de Camperena, met als as van den op
marsch den weg van Teruel naar Valencia.
Deze weg, evenals de spoorweg van Saragossa
naar Valencia, die parallel daarmede loopt, is
over verscheidene kilometers afgesneden. Een
andere legerafdeeling, die meer Noordelijk ope
reerde, is opgerukt naar de Sierra de Guba en
naar Castillar. De troepen, die zich ten Zuid
oosten van Teruel bevonden, kregen tenslotte
contact met die, welke voorbij Teruel getrokken
zijn, langs het Noorden; Teruel bleef daarbij in
de achterhoede.
Volgens een mededeeling uit Saragossa
zouden de nationalisten by de gevechten,
welke Zaterdag in de buurt van Teruel zijn
In Engeland zijn dezer dagen drie
nieuwe onderzeebooten van stapel ge-
loopen. De grootste, de „Triumph"
heeft een waterverplaatsing van 1090 ton
geleverd, verscheiden duizenden gevange
nen hebben gemaakt.
De verliezen der linkschen aan manschap
pen en materiaal zijn volgens deze mede
deeling zeer belangryk.
De regeeringstroepen zouden zich in wan"
orde terugtrekken.
De weg naar Valencia wordt beheerscht door
de rechtschen, daar zij Mansueto hebben be
zet.
Het ministene van Landsverdediging te Bar
celona deelt mede, dat de rechtschen Zaterdag
alle offensieve middelen aanwendden bij hun
pogingen zich meester te maken van het by
Teruel gelegen Mansueto. Zij konden tenslotte
optrekken in de richting, waarin zij den aanval
hadden ontketend en de helling van de Santa
Barba bezetten. Zij leden daarbij evenwel zware
verliezen.
Nader meldt Barcelona: „De strijd by Teruel
is heden met verbittering voorgezet. De regee
ringstroepen, die Mansueto bezet hielden, moes
ten op de tweede linie terugtrekken, waaruit de
vijand hen, ondanks alle inspanning, niet kon
verdrijven. Ook op de linkerflank trokken de
regeeringstroepen zich op de tweede linie terug.
De verdediging van Teruel is moeilijk geworden,
doordat de vijand in de nabijheid stellingen be
zet, doch gisteren heeft men heldenmoed be
toond. Het dorp Castralvo, dat de nationalisten
beweren genomen te hebben, is nog steeds in
onze handen."
„Radio-nacional" verklaarde, dat de tegen
stand der regeeringstroepen zwakker is gewor
den.
Teruel is, militair gesproken, genomen.
Niettemin zyn de ingesloten republikeinen
begonnen met de versterking der stad en het
graven van loopgraven in de straten. De stad,
aldus het radiostation, zal haar lot echter
niet ontgaan.
HANKAU, 21 Febr. (Central News). Aan het
front langs den spoorweg Peiping—
Hankau zyn de Japanners er in geslaagd
tegenover Kaifeng de Gele Rivier over te
steken. Een colonne heeft den Noordelyken
oever reeds bereikt.
Naar Havas meldt, zijn Chineesche verster
kingen naar dit punt gezonden. Tsjengtsjau en
Kaifeng worden thans rechtstreeks bedreigd.
Het besluit van Duitschland om Mandsjoekwo
te erkennen heeft de Chineezen diep geschokt.
Tot het laatste oogenblik leken zij er zeker van,
dat een dergelijke stap niet gedaan zou worden.
Het is waarschijnlyk, dat sommige Chineesche
kringen bij wijze van represaille een boycot
van Duitsche goederen zullen voorstellen, maar
het is geenszins zeker, dat een dergelijk voorstel
gunstig onthaal zou vinden, aangezien algemeen
erkend wordt, dat de meeste Duitsche kooplie
den In China, die het meest van een boycot
te lijden zouden hebben, vrienden van China
zyn en de Chineesche zaak steunen.
De Cihneesche regeering zal haaT am
bassadeur te Berlyn heden opdracht geven
te protesteeren tegen de erkenning van
Mandsjoekwo door Duitschland.
In officieele kringen neemt men een gereser
veerde houding aan ten aanzien van de rede
van Hitier. Wel geeft men toe, dat de rede diep
teleurstellend is geweest
Generaal van Drunen en vice-admiraal Quant leggen een krans aan den voet van
het standbeeld van Koning Willem III in het hoofdgebouw van het Kon. Koloniaal
militair Invalidenhuis „Bronbeek" te Arnhem, bij gelegenheid van de viering
van het 75-jarig bestaan, welke Zaterdag plaats vond
Het communiqué van dr. J. de Groot
van hedenmiddag luidt-.
De gezondheidstoestand van H. K. H.
Prinses Juüana is thans volkomen
normaal. Het kraambed heeft ook
verder een geheel ongestoord ver
loop gehad. Hare Koninklijke Hoog
heid voelt zich zeer goed en heeft
heden reeds eenigen tijd in de buiten
lucht vertoefd.
Hiermede is het laatste medische bul
letin over Hare Koninklijke Hoogheid
Prinses Juliana verschenen.
De medische zorg voor H. K. H
Prinses Beatrix is verder opgedragen
aan dr. Carstens, kinderarts te Utrecht.
Deze heeft na onderzoek kunnen be
vestigen, dat de jeugdige Prinses een
volkomen gezonde baby is. De voeding,
welke een geheel natuurlijke is, gaat
volkomen naar wensch. Prinses Bea
trix heeft aan het einde der eerste
week het geboortegewicht, dat 3450
gram bedroeg, reeds overschreden, ter-
wyl de wekelyksche toename in ge
wicht boven het gemiddelde is geble
ven. Prinses Beatrix weegt thans 3930
gram.
Soestdyk, 21 -Februari 1938.
Dr. J. DE GROOT
TOKIO, 21 Febr. (Reuter). De Duitsche
zaakgelastigde te Tokio heeft het gezant
schap van Mandsjoekwo aldaar officieel
mededeeling gedaan van het Duitsche be
sluit tot erkenning van Mandsjoekwo.
PARIJS, 19 Febr. (Havas). De Fransche auto
riteiten merken op, dat na de tot stand gekomen
overeenkomsten, welke een eind maakten aan
eenige arbeidsconflicten, het totale aantal sta
kers in Frankrijk thans 10.000 bedraagt, op een
gesalarieerde bevolking van ruim tien millioen.
Voor de erkenning van het Rhaetoro-
maansch als vierde taal van Zwitserland
zyn by volksstemming uitgebracht 680.000
stemmen. Tegen werden 55.000 stemmen uit
gebracht.
De federale controle op de particuliere in
dustrieën werd aangenomen met 392.000
stemmen teg.en 149.000 stemmen.
HITLER MAAKTE IN ZUN RIJKSDAGREDE
DE BALANS OP OVER DE AFGELOOPEN
VIJF JAAR EN BESPRAK DE BUITEN
LANDSCHE BETREKKINGEN VAN HEI
DERDE RIJK.
DE BRITSCHE MINISTER VAN BUITEN
LANDSCHE ZAKEN, ANTHONY EDEN, EN
DE ONDERSTAATSSECRETARIS CRAN
BORNE ZIJN AFGETREDEN.
In Duitschland werd een herderlyk schrijven van
Mgr. von Galen en een van Mgr. Preysing voor
gelezen.
Te Jerusalem zyn een aantal personen, die
verdacht worden van met terroristen te heu
len, gearresteerd.
In een steengroeve in Frankrijk werd drie
ton oorlogstuig in een geheime bergplaats
ontdekt.
In Roemenië wordt, naar uit de nieuwe
grondwet blijkt, het corporativisme ingesteld.
Naar aanleiding van de rede van Hitier
kwam het tot betoogingen in Onstenryk.
Bij een tweetal vliegongelukken kwamen acht
Italianen om het leven.
Hongarye zou tot uitbreiding van zyn bewa
pening overgaan.
De nationalisten zyn Teruel binnengerukt.
Overdracht van het monument „Marine en
Wetenschap" te Den Helder.
Inbraak in katholieke kerk te Vasen. Maria-
altaar en -beeld geheel vernield.
Staking te Losser hedenmorgen begonnen.
Brand te Losser.
Hoogste barometerstand 776.7 te Aberdeen
Laagste barometerstand 744.6 te Vardö
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
EE Noordoostelyke tot Noordwestelyken wind, EE
EE nevelig tot zwaar bewolkt, weinig of geen
regen, iets zachter.
=E Zon op v.m. 7.07 onder n.m. 5.22 uur.
Licht op n.m. 5.52. Maan op v.m. 0.50
H onder v.m. 9.29. Laatste kwartier 22 Febr.
Hillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinl
voorheen Roozen
EINDE DREEF - HAARLEM - TELEF. 15407
Van ouds het aangewezen restaurant
met de bekende keuken-reputatie
Het meest geschikte restaurant voor Diners
Aparte zalen voor extra-diners en feestmaaltijden
