Generaal Matsoei thans in
ongenade gevallen
Zal Parijs Londen
volgen
Het nieuws van heden
De hoofdweg naar
Valencia bedreigd
KABINET VAN PRAAG
GERUCHTEN OM KONING
CAROL
DE BAROMETER
TOKIO IS ONTEVREDEN
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE*
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 GIRO 5970
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f3.58
WOENSDAG 23 FEBRUARI 1938 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21037
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Nieuwe samenstelling der Tsjecho-
Slowaaksche regeering in
voorbereiding
Geen gevolg van
Hitler's rede
Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 773.4
Vorige stand: 771.9
Als de Britsche onderhandelingen
met Italië slagen, zou Frank
rijk tot hetzelfde kunnen
overgaan
De verklaringen van
Delbos
Generaal Franco, onder wiens persoonlijke leiding de nationalisten in den sector
van Teruel een overwinning op de regeeringstroepen hebben behaald, raadpleegt
de stafkaart
De nationalisten lieten Teruel vijf
kilometer achter zich
Rechtsche kruisers
getroffen
Bombardementen
Centraal Europa onder
Duitsche leiding?
De Tsjechen voelen niets voor het
plan van Von Papen
Het Weer
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Eden zal spreken voor
zijn kiezers
Zijn heengaan geen kwestie van
ondergeschikte beteekenis
Een Russisch schip in
Japan vastgehouden
Bruno Mussolini te
Rome terug
Door een groote menigte ver
welkomd
De Britsch-Iersche
besprekingen
Voorbereidend overleg in het
Lagerhuis
In opdracht van het gemeentebestuur van Bussum heeft Willy Sluiter een schilderij
van H. M. de Koningin vervaardigd, dat bestemd is voor de nieuwe raadzaal
De Straat van Gibraltar, de toegang tot de Middellandsche Zee. De oorlogsbodems
op de foto geven een beeld van de voorzorgsmaatregelendie op dit
gevaarlijke punt zijn genomen
Japan zou een verzoenend gebaar
willen maken jegens de mo
gendheden in China
Uitbreiding van het
gezag van Peiping?
Motie tegen den Führer
Lading dynamiet te
vroeg ontploft
Vier arbeiders in Fransche steen
groeve omgekomen
De gevechten in de
Belgische kamer
Voorstel tot opheffing van parle
mentaire onschendbaarheid
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Bü een ongeluk in een Fransche steengroeve
kwamen vier arbeiders om het leven.
Indien de Britsche onderhandelingen met Italië
slagen, zou Frankrijk hetzelfde onder de oogen
kunnen zien, verklaarde Delbos.
De Spaansche nationalisten bedreigen bij Teruel
den hoofdweg naar Valencia. Twee rechtsche
kruisers zouden bij een bombardement van de
kustplaatsen getroffen zijn.
Generaal Matsoei is officieel teruggeroepen
door Tokio en vervangen door Hota.
Memorie van antwoord aan de Eerste Kamer
over de begrooting van Sociale Zaken.
Begrafenis van vier slachtoffers van de vlieg
ramp in Indië.
Harderwijk stelt terrein beschikbaar voor
kazernebouw.
Nu door de rede van Hitier ook Tsjecho-Slo-
wakije in het centrum der belangstelling is ko
men te staan, is het van belang te wijzen op de
daar al maanden lang loopende geruchten over
hervorming van het kabinet, die thans vaste
re vormen hebben aangenomen, maar absoluut
niet in verband staan met de rede van Hitier.
In October van dit jaar zal Tsjecho-Slowa-
kije, naar de N.R.Crt. meldt, zijn 20-jarige on
afhankelijkheid herdenken. In verband hier
mede is eenigen tijd geleden de suggestie ge
opperd, de coalitie van 8 partijen uit te brei
den met 2 oppositiepartijen. De fsjecho-Slo-
waaksche bladen hebben zich al maanden lang
en niet steeds op de vriendelijkste wijze
met deze „jubileumregeering" bezig gehouden,
welke beschouwingen grootendeels praematuur
waren.
Intusschen heeft de minister-president Hodza
eenigen tijd geleden de partijen van de coalitie
over dit denkbeeld gepolst en heeft hun ver
zocht, omdat tevens een aantal wijzigingen van
personen zou worden aangebracht, hun wen-
schen dienaangaande kenbaar te maken. Dit in
leidende overleg is nu ten einde en de minis
ter-president zal dezer dagen zijn besprekingen
beginnen, die tot de definitieve veranderingen
zullen leiden. Eerst daarna zouden de bespre
kingen over een mogelijke verbreeding van de
coalitie kunnen beginnen. Intusschen geeft de
regeering te Praag te verstaan, dat de opne
ming van een of twee oppositiepartijen voor
al een gebaar zal zijn in den geest van de een
heid, waarin men de onafhankelijkheid wil
herdenken. De verbreeding van het kabinet zal
h.i. alleen moreele waarde hebben, daar de be
staande coalitie reeds de meerderheid in het
parlement heeft. Samenwerking met de partij
van Henlein ligt niet in de bedoeling.
Hedenmorgen gingen te Amsterdam hard
nekkige geruchten, dat Koning Carol van
Roemenië vermoord zou zijn. De persafdeeling
van de Roemeensche regeering heeft, naar ver
luidt, deze geruchten gedementeerd.
Wij hebben ons in verbinding gesteld met
het Roemeensche consulaat-generaal te
Amsterdam, waar men ons mededeelde, dat
men te- bevoegder plaatse in Boekarest
verklaart hiervan niets te weten. Het con
sulaat-generaal beschouwt dit als een
tegenspraak.
SALAMANCA, 23 Febr. (Reuter). De
rechtschen beweren bij de verovering van
Teruel 3000 krijgsgevangenen gemaakt te
hebben. Zij staan thans vijf kilometer ten
Zuiden van de verlaten stad en bedreigen
den hoofdweg naar Valencia.
Het ministerie van Defensie te Barcelona
heeft een communiqué gepubliceerd, waarin ge
zegd wordt, dat de rechtschen Teruel niet zijn
binnengetrokken, voordat de regeeringstroepen
haar verlaten hadden. De regeeringstroepen
zijn nog meester in Villa Espesa, Castralvo en
Castellar.
De luchtmacht der nationalisten heeft twee
maal Barcelona gebombardeerd en materiee'ie
schade aangericht. In den middag hebben de
kruisers „Canarias", Baleares" en „Almirante
Cervera" met twee andere oorlogsschepen en
drie vliegtuigen Sagunto en de haven van Va
lencia gebombardeerd. Een burger werd gedood,
terwijl twee personen verwondingen opliepen.
Watervliegtuigen bombardeerden vervolgens Sa
gunto, waar vijftig bommen groote schade aan
richtten. Het Fransche schip „Prado" werd
getroffen door een bom, waardoor een lid der
bemanning gewond werd.
Republikeinsche vliegtuigen hebben ver
volgens de vijandelijke schepen gebombar
deerd. Waarschijnlijk is de „Almirante Cer
vera" getroffen, terwijl later nog eenschip
moet zijn getroffen, daar men een groote
rookkolom waarnam.
Het internationale comité van het Roode
Kruis te Genève heeft den beiden partijen In
Spanje een adres doen toekomen betreffende
luchtbombardementen en hun noodlottige ge
volgen voor de burgerbevolking. Een dringend
beroep wordt op de beide regeeringen gedaan
om af te zien van bombardementen van het
achterland en van plaatsen, die geen militair
doel vormen. De beide regeeringen worden uit-
genoodigd dringend de mogelijkheid te bestu-
deeren van een wederzijdsche overeenkomst te
dien aanzien.
In officieele Duitsche kringen verklaart men,
dat Duitschland volkomen het standpunt van
Italië in de Spaansche kwestie deelt.
Officieel heeft men te Berlijn nog niet be
vestigd dat Duitschland zijn instemming
heeft betuigd met de voorstellen inzake het
terugtrekken der vrijwilligers, doch men
geeft toe, dat Duitschlands houding in over
eenstemming zal zijn met die van Italië.
PRAAG, 23 Febr. (Havas). Het TsjechOrSlo-
waaksche blad „Der Montag" maakt melding
van een interview, dat Von Papen heeft ver
leend aan de Amerikaansche pers en waarin hij
heeft gezegd, dat het Duitsch-Oostenrijksche
verbond een eerste stap is naar een „gemeene-
best" van de landen van Centraal Europa on
der Duitsche leiding. Von Papen achtte dit ge-
meenebest noodzakelijk, aangezien de economi
sche banden tusschen de landen van Centraal
Europa door den oorlog zijn verscheurd, het
geen een voortdurend gevaar voor den vrede is.
In Tsjechische kringen worden deze uitlatin
gen in verband gebracht met zekere passages
uit de rede van Hitler. Men verklaart evenwel,
dat de Tsjechen op deze voorstellen niet in
willen gaan. Het^blad „Ceske Slovo" ziet hier
in een aanwijzing, dat Duitschland zijn plan
begint te verwezenlijken, en hierbij steun vindt
in Engeland bij de groep-Garvin, welke over
tuigd is, dat de toekomst van Duitschland in
Centraal Europa ligt en niet in Afrika. Het
blad voegt hieraan toe, dat men dan vergeet,
dat de landen in Centraal Europa individueele
naties zijn.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiË
Hoogste barometerstand 773.8 te Lerwick
Laagste barometerstand 743.5 te Ingö
1 VERWACHTING: In het Noorden
meest zwakke veranderlijke wind, zwaar
EE bewolkt tot betrokken, weinig of geen
neerslag, weinig verandering in tempe-
ratuur; in het Zuiden zwakke tot mati- EE
gen wind uit Oostelijke richtingen, ge-
deeltelijk bewolkt, weinig of geen neer- EE
slag, temperatuur om het vriespunt des {E
nachts, overdag weinig verandering in EE
temperatuur.
Ël Zon op v.m. 7.02 onder n.m. 5.25 uur.
Licht op n.m. 5.55. Maan op v.m. 2.46
onder v.m. 10.51. Nieuwe Maan 2 Maart.
LONDEN, 23 Febr. (Havas) Chamberlain's
verklaring over de grenzen der werkzaamheden
van den Volkenbond heeft in de Britsche krin
gen, die in hét werk van den Volkenbond be
lang stellen, een zekere sensatie gewekt. De
voorzitter van de Volkenbondsvereeniging, prof.
Murray, noemde de verklaring bedrieglijk. De
Engelsche afdeeling van den Wereldbond voor
den Vrede heeft de verwante organisaties uit-'
genoodigd krachtig te protesteeren tegen de-
omstandigheden van Eden's ontslag, en te,
éischen, dat geen onderhandelingen met Italië
geopend worden, alvorens van dit land een dui
delijk bewijs van goeden wil verkregen is.
Men verneemt, dat Eden Vrijdag a.s. voor
zijn kiezers zal spreken over de motieven
van zijn aftreden. Hij zal er den nadruk op
leggen, dat zijn gezondheid niet tot die mo
tieven gerekend moet worden, en dat zijn
heengaan niet beschouwd mag worden als
een probleem van ondergeschikte beteeke
nis.
De debatten in het Lagerhuis werden gister
avond gesloten met een verklaring, die de mi
nister van Landbouw, Morrison, namens de re
geering aflegde.
Toen de communist Gallacher hem vroeg
waarom de regeering niet aan het geheele
land vroeg zich uit te spreken, antwoordde
de minister, dat de regeering zulks zal doen,
zoodra de tijd daartoe gekomen is.
MOSKOU, 23 Febr. (Reuter). De 35 leden der
bemanning van het Russische schip „Koes-
netskstroi", dat in de haven van Hakodate
wordt vastgehouden, en de 37 passagiers zijn
thans door de Japansche autoriteiten gear
resteerd. Nog steeds is geen reden voor de aan
houding opgegeven.
PARIJS, 23 Febr. (Havas) In de wan
delgangen van de Fransche Kamer heeft
minister-president Chautemps verklaard,
dat /hij er op rekent, dat Vrijdag en Zater
dag a.s. in de Kamer de debatten over de
buitenlandsche politiek worden gehouden.
Zonder twijfel zal hij zelf Zaterdagmiddag
antwoorden op de interpellaties.
Volgens in de wandelgangen van de Kamer
vernomen inlichtingen heeft Delbos zich in de
Kamercommissie voor Buitenlandsche Zaken
zeer terughoudend en zeer evenwichtig uitge
laten. Hij herinnerde aan de verklaring van
Neville Chamberlain, dat er geen ontbinding
van de continuïteit kon bestaan in de politiek
van nauwe samenwerking en vriendschap tus
schen Frankrijk en Engeland. Op vragen naar
de passage betreffende een overeenstemming
tusschen de vier groote West-Europeesche mo
gendheden, zou Delbos tegenover de communis
ten verklaard hebben, dat het hier klaarblijke
lijk de mogelijkheid betrof van een overeen
komst, die voor allen open zou staan.
In antwoord op een vraag van Flandin
naar de houding van Frankrijk ingeval de
besprekingen tusschen Londen en Rome tot
een overeenstemming zouden leiden, gaf
0e)bos te verstaan, dat Frankrijk dan de
opening van besprekingen in denzelfden zin
onder -zekere waarborgen onder oogen zou
kunnen zien.
Op vragen naar het standpunt, dat zou wor
den ingenomen, wanneer zich internationale
moeilijkheden zouden voordoen ten opzichte van
Tsjecho-Slowakije, herinnerde Delbos er aan,
dat met deze mogendheid vele accoorden en
pacten gesloten zijn en dat de Fransche regee
ring er een eer in zou stellen haar verplichtin
gen te eerbiedigen, dat zij eventueel stappen
zou doen bij den Volkenbond en dat zij er naar
zou streven van Engeland een gelijkheid van
opvattingen te verkrijgen ten aanzien van de
aan te nemen houding.
Verscheidene malen hecftDelbos voorts uit
drukking gegeven aan zijn persoonlijke sympa
thie voor. Eden.. Hij bracht hulde aan de loyau-
teit van diens streven voor de handhaving van
den vrede en gaf de verzekering, dat overigens
g'eén tegenstelling bestond tusschen de politiek,
die Eden had gevolgd en die, welke Chamber
lain gedefinieerd heeft in het Lagerhuis, aan
gezien Eden het oneens was met den premier
over een eenvoudige kwestie van methode.
ROME, 23 Febr. (Stefani). Kapitein Bruno
Mussolini en zijn tochtgenooten zijn Dinsdag
avond uit Brazilië te Rome teruggekeerd, waar
zij door een groote menigte werden verwel
komd. Aan het station bevonden zich o.a. ook
Mussolini en Ciano.
Dinsdagavond zijn in het Britsche Lagerhuis
voorbereidende besprekingen gevoerd tusschen
de vertegenwoordigers van de Iersche en Brit
sche delegaties. Men meent te weten, dat han
delsaangelegenheden besproken zijn.
TOKIO, 23 Febr. (Reuter). Het Japan
sche keizerlijk hoofdkwartier heeft vanmor
gen medegedeeld, dat generaal Matsoei,
luitenant-generaal Asaka en luitenant-
generaal Janagawa uit het district Sjanghai
teruggeroepen zijn. Generaal Sjoenrokoe
Hata, lid van den Hoogen Raad van Oorlog,
is benoemd tot opperbevelhebber der strijd
krachten in het district ter vervanging
van Matsoei.
In een verklaring van het Japansche hoofd-*
kwartier wordt gezegd, dat de terugroeping der
drie generaals een gevolg is van de voorbe
reiding voor langdurige vijandelijkheden, die
thans in het tweede stadium zijn gekomen.
Janagawa was commandant der troepen in het
district Hangtsjau; Asaka, een oom van den
keizer, commandeerde de troepen in het dis
trict Nanking.
Volgens niet officieel bevestigde berichten
zou Matsoei zijn commando reeds gisteren aan
Hata hebben overgedragen en in het geheim
naar Tokio vertrokken zijn. In kringen van
vreemdelingen acht men de terugroeping van
Matsoei, die nog kort geleden als nationale held
werd voorgesteld, zeer belangrijk.
Men gelooft, dat Tokio een gebaar van
verzoening tegenover de mogendheden wil
maken en verwacht, dat te Sjanghai een
ontspanning tot stand zal komen na het
vertrek van Matsoei, die zich steeds agres
sief ten aanzien van de belangen der
vreemdelingen heeft getoond. Hij gaf vaak
toe aan de extremistische elementen in het
leger en voerde een politiek, die niet door
Tokio geïnspireerd werd.
Men vertelt zelfs, dat hij nooit orders van de
regeering vroeg. Deze houding stichtte niet al
leen ontevredenheid te Tokio, maar leidde ook
tot ernstige meeningsverschillen met den com
mandant der marine, die een gematigder opvat
ting had. Men meent ook te weten, dat Tokio
Matsoei verwijt, dat h(j excessen zooals de
plundering van Nanking en Hangkioe niet
heeft weten te voorkomen. Bovendien is de ge
neraal er niet in geslaagd een Chineesche re
geering in Midden-China te vormen.
Het is niet onmogelijk, dat deze misluk
kingen Tokio doen overhellen naar de in
zichten van.-het leger in Noord-China, en
dat men uitbreiding van het gezag der
regeering te Peiping tot Sjanghai en
Nanking overweegt.
Het Chineesche telegraafagentschap meldt uit
Sjanghai, dat de Duitsche kolonie aldaar een
motie heeft aangenomen, waarin afkeuring
wordt uitgesproken over Hitler's besluit tot er
kenning van Mandsjoekwo.
De Japansche troepen hebben de stad Weiking
op 20 mijl ten Noorden van de Gele Rivier en
ten Westen van den spoorweg PeipingHankau
bereikt. Zij hebben het gebied bezet, waar zich
de Britsche mijnen ten Zuid-Oosten van Tsin
Wat Sjeng bevinden.
Chineesche vliegtuigen hebben een aanval
gedaan op Taihokoe, de hoofdstad van Formosa,
en op Sjintsjikoe. Verscheidene menschen wer
den door de vallende bommen gedood.
Op een vraag van een buitenlandschen jour
nalist of het Japansche departement van Bui
tenlandsche Zaken gunstig staat tegenover een
Britsche bemiddeling in het Chineesch-Japan-
sche conflict, antwoordde de woordvoerder van
dit departement, dat de Japansche regeering
verklaard heeft te Weigeren verder in onder
handeling te treden met de regeering van Han
kau. Daarom achtte de woordvoerder het uit
gesloten, dat de buitenlandsche mogendheden
in deze aangelegenheid tusschenbeide komen
LAROCHE SUR YON (Vendée), 23 Febr.
(Havas). Dinsdagmiddag is in een steengroeve
nabij La Boissière tengevolge van voortijdig
ontploffen van een lading dynamiet een instor
ting ontstaan, waardoor vier arbeiders om het
leven kwamen.
BRUSSEL, 23 Febr. (Havas). De speciale
desbetreffende Belgische Kamercommissie
heeft met 5 tegen 4 stemmen besloten de Ka
mer voor te stellen de parlementaire onschend
baarheid op te heffen van de afgevaardigden
Marcel Henri Jaspar, Lahaut en Delbroeck, die
in Januari j.l. den afgevaardigden Syndic ge
slagen hebben.
