I
BUICK-CHEVROLET I
Jaarverslag M.T.S.
Haarlem, 23 Febr.
€le groot li*v.
N.V. AUTOGARAGE VAN LENT
De grootste rijkdom
Kort en volledig
WOENSDAG 23 FEBRUARI 1938
De Haarlemsche 3 °/o
leening
Het groote gezin
10 pet. korting op electriciteit?
AL IS DE DIEFSTAL NOG ZOO
SNEL....
Maar de politie is sneller!
TONG TEGEN HOOFDINSPEC
TEUR UITGESTOKEN
wi| ontvingen
verschillende maten
en kleuren
98 groote houtstraat 98
LEDENCONCERT H.O.V.
OFFICIAL DEALER
VOOR HEEMSTEDE - AERDENHOUT
ZANDVOORT - BENNEBROEK
HAARLEMMERMEER EN AALSMEER
RAADHUISSTR. 53-65 - HEEMSTEDE
TELEFOON 28 810
Vraagstuk van de werkloosheid
der technici is opgelost
Meestbevolkte M.T.S.
van ons land
Geringe werkloosheid
Solist: Willem Andriessen
piano
Gevonden dieren en voorwerpen
Willem Andriessen
Vliegtuigbouwkunde
VERHUUR CONCERTGEBOUW
B. en W. tegen het voorstel-
v. Tetering
EGMOND ABDIJ
Lezing van Dom Beekman
AGENDA
Bioscopen
24 Februari
Bioscopen
STAD
Evenals verleden week Dinsdag het geval is
geweest met een 3 pet. conversieleening van Den
Haag, is ook j.l. Maandag de inschrijving op de
Haarlemsche conversieleening mislukt. Wel ver
zekerde men ons van de zijde van het gemeen
tebestuur, dat het niet tegengevallen was, maar
het resultaat is toch verre van een succes. Daar
voor is natuurlijk allereerst 't onlangs gevormde
beleggingsfront, waarin, zooals wij meldden, alle
groote professioneele beleggingsinstellingen, de
levensverzekeringsmaatschappijen, de pensioen
fondsen, de spaarbanken en zelfs de Rijksfond
sen vereenigd zijn, verantwoordelijk. Dit front
heeft ten doel zich te verzetten tegen leeningen,
welke op gunstiger voorwaarden worden aan
geboden dan die, welke onlangs de Staat aan
ging tegen een rente van 3—3% pet. De 3 pet.
leening van Haarlem maakte het trouwens wat
deze voorwaarden betreft wel wat erg bont.
Want niet alleen werd hier een rente gepresen
teerd van 3 pet. tegen een koers van 9914 pet.,
maar ook zou in de eerste zeven jaar in het ge
heel niet worden afgelost en vervolgens jaarlijks
tot 1971, met natuurlijk steeds de mogelijkheid
van vervroegde aflossing. De tijd bleek nog niet
rijp te zijn om de geldschieters met dergelijke
voorwaarden tevreden te stellen.
De vraag mag worden gesteld, welk standpunt
een overheidslichaam in dezen tijd van gestage
rentedaling bij het uitschrijven van geldleenin-
gen moet innemen.
Moet de Overheid, de wet van vraag en aan
bod volgende, trachten den rentevoet zooveel
mogelijk te drukken of heeft zij tot plicht om ook
den geldleeners een redelijke rente van hun geld
te waarborgen? Zooals wij verleden week hebben
uiteengezet is er veel geld. De geldbezitters
(hierbij niet alleen aan rijkaards te denken,
maar ook aan spaarbanken, pensioenfondsen
enz.) willen dat graag uitleenen. Ook zijn er vele
buitenlanders, die probeerden hun geld in Ne-
derlandsche leeningen te steken, omdat hun ka
pitaal in het eigen land niet veilig is. Deze geld
schieters hebben tot nu toe tegen elkaar opge
boden met het gevolg, dat de rente omlaag ge
drukt werd en thans een peil nadert, waarvan de
geldwereld zegt, dat de uiterste grens bereikt is.
Tijdelijk heeft het beleggingsfront met zijn boy
cot van sommige leeningen succes, maar hoe lang
zal dat duren? Voorloopig zullen zij, die geld
disponibel hebben, wel even hun geld vasthou
den in de hoop, dat zy over een paar maanden
een half procent méér rente van hun geld kun
nen maken dan nu, doch wat zal er gebeuren
als er geen leerlingen meer aan de markt ko
men? Dan begint het aanbieden van geld op
nieuw en het is de vraag of het beleggingsfront
dan niet ineenzakt.
De vraag, welke wij stelden: heeft de Over
heid ten deze een plicht? is dus niet van ac
tualiteit ontbloot.
Medelijden heeft de geldwereld, waar de wet
van vraag en aanbod immer in al haar onver
biddelijkheid toepassing heeft gevonden, eigen
lijk niet verdiend en laten wij eerlijk zijn: de
liberale economie-leer vraagt er ook niet om.
Ook zijn wij er zeker van, dat vele financiers al
de consequenties daarvan willen aanvaarden,
omdat zij het een gezond uitziekingsproces ach
ten. Maar de mentaliteit in onze samenleving is
in de laatste jaren toch wel veranderd en het
staat ons tegen de liberale theorie in al haar
soms harde gevolgen toe te passen.
Door de rentedaling komen vele menschen in
moeilijkheden. Niet alleen particulieren, waaron
der kleine renteniers, die hun inkomen uit hun
verdiend kapitaaltje door de verlaging van de
rente bijna tot op de helft zien verminderd, maar
ook groote instellingen die in moeilijkheden
dreigen te geraken.
Een voorbeeld. Een levensverzekeringsmaat
schappij, die haar berekeningen van premies en
uitkeeringen baseerde op een gemiddelden rente
voet van 3% tot 4 pet., behoorde daarmede tot
de uiterst solide zaken. Aangenomen werd, dat
deze rentebasis van 3% tot 4 pet. tot in lengte
van jaren als normaal zou kunnen gelden. Op
deze berekeningen werden dan niet alleen de
premies gebaseerd, maar werden ook de uitkee
ringen vastgesteld. Wanneer echter zoo'n levens
verzekeringsmaatschappij, zooals nu het geval is,
geen 3 pet. meer van haar geld kan maken
doch slechts 3 pet. en straks misschien maar
2% of 2 pet., dan zakt die heele berekening in
elkaar en is de mogelijkheid van een déconfiture
niet uitgesloten en het zou zelfs mogelijk kun
nen zijn, dat zij haar betalingen moet staken of
dat zij haar uitkeeringen moet verlagen.
Zooals het met de levensverzekeringen is,
staat het ook met pensioenfondsen. Spaarban
ken b.v. zouden genoodzaakt kunnen worden de
rente van bij hen gedeponeerde gelden te ver
lagen. Zooals gezegd gold gedurende minstens
een menschenleeftijd lang een rentebasis van
3% a 4 pet. normaal. Het is dus duidelijk, dat
als de gangbare rente daar geruimen tijd aan
zienlijk beneden zou dalen, die toestand als nor
maal zou zijn te beschouwen en er reden zou
zijn voor de Overheid, voor raadsleden, voor le
den van Provinciale Staten of Staten-Generaal,
om te overwegen of het wel op haar weg zou
liggen die ontwrichting van gevestigde toestan
den zonder meer in de hand te werken door het
leenen tegen lagere rente dan een redelijk te
achten rente te bevorderen.
Men vergete ook niet, dat het niet alles winst
^^hristus heeft aan Zijn Kerk voor
speld, dat xij om Zijnentwille vervol
gingen zou moeten verduren. Zalig zij,
die vervolging lijden om de Gerechtig
heid, want hunner is het Koninkrijk der
Hemelen.
is als een Overheidslichaam een lagere rente be
taalt. Het inkomen van hen, die van de rente
moeten leven, wordt door de verlaging minder en
dus wordt het belastbaar inkomen lager, zoodat
er minder belasting betaald wordt, minder aan
liefdadige instellingen wordt gegeven, minder
luxe voorwerpen worden gekocht, enz. Mochten
trouwens de pensioenfondsen door den lageren
rentestandaard ook in moeilijkheden komen, dan
zullen de tekorten ook door de Overheid moeten
worden aangezuiverd.
Wij zullen er voor heden niet verder op in
gaan, doch willen maar zeggen, dat er aan het
vraagstuk der renteverlaging meer vastzit dan
een eenvoudig grijpen van de rente, welke onder
den drang der abnormale tijdsomstandigheden
op de open geldmarkt wordt aangeboden.
De heer Schaafsma, raadslid voor de C. D. U.
stelt den Raad voor aan gezinnen met meer
dan 4 kinderen beneden de 18 jaren en waar
van het jaarlijksch inkomen beneden de 1.200
ligt een reductie te verleenen op hun gas-,
water- en electriciteitsverbruik van 10 pCt.
Om kwart voor twaalf gistermiddag deed een
loodgieter aangifte van diefstal van zijn voor
een perceel aan de Gedempte Gracht even on
beheerd staand rijwiel. De politie stelde onmid
dellijk een onderzoek in en het mocht haar ge
lukken op een der buitenwegen een 21-jarigen
koopman aan te houden, die in het bezit was van
de gestolen fiets.
Naar het bureau in de Smedestraat overge
bracht bekende de man voorts nog eenige dagen
geleden een rijwiel, staande in de Potgieterstraat
en een uit de Slachthuisstraat gestolen te heb
ben.
De karretjes werden in beslag genomen bij een
rijwielhersteller te Amsterdam, die ze voor 4
per stuk had gekocht. De zwijntjesjager is in
bewaring gesteld.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft van
daag het vonnis van den politierechter te Haar
lem bevestigd, waarbij een 35-jarige schilder
tot een week gevangenisstraf is veroordeeld,
omdat hij zijn tong had uitgestoken naar een
inspecteur van politie.
Ook de procureur-generaal had bevestiging
van het vonnis geëischt.
1
Aan het jaarverslag van de Middelbare Tech
nische School te Haarlem is het volgende ont
leend:
In 1937 was het aantal aanmeldingen wederom
veel grooter dan het vorige jaar, n,l. 336 tegen
over 282. De aanmelding van candidaten met
een einddiploma H.B.S. b 5 j. c. was ook dit jaar
buitengewoon groot. Dit alles maakte, dat in het
tweede studiejaar een extra-klasse moest worden
ingevoerd naast en behalve de volle bezetting
van het eerste studiejaar. Ook is gebleken dat
vele candidaten met een einddiploma H.B.S. b
5 j. c. zich inplaats van voor 1 Juli eerst in Sep
tember aanmeldden, dus veel te laat om nog een
plaats te verkrijgen. Bij tijdige aanmelding zou
dus het aantal aanmeldingen voor onze M. T. S.
nog grooter geweest zijn dan hierboven opge
geven.
De totale bezetting van de school was begin
September 526 leerlingen, waarvan 117 in het
practische leerjaar, 409 krcg'en onderricht op de
M. T. S.. De M. T. S. te Haarlem is daarmede
de meest bevolkte M. T. S. in ons land geworden.
De goede vooruitzichten, die zich reeds in
het vorige jaar voor Scheepsbouwkundigen
hadden geopend en de opleving in de ma
chine-industrie, welke reeds in het vorige
jaar was geconstateerd, verbeterden zich in
sterker mate met gunstige gevolgen oor de
afgestudeerden, thans van alle afdeelingen.
Het aantal werkloozen verminderde tot 32
of 2.78 pet. van 't totaal aantal gediplomeer
den, in aantal dus 24 minder dan in het vo
rige jaar, ondanks het feit, dat er in Juli
1937 wederom 121 nieuwe afgestudeerden op
Wie in den loop der laatste jaren de z.g.
„eerste uitvoeringen" van werken op orkestraal
gebied door ons Haarlemsche Orkest heeft bij
gewoond, moet mét ons wel eens tot de con
clusie gekomen zijn, dat dit is uitgegroeid tot
een respectabel aantal. Werken, zoowel van
klassieken als van romantischen en meer mo
dernen aard, welke het Haarlemsche publiek
anders nooit, tenzij misschien door de radio of
door het bijwonen van uitvoeringen elders, zou
hebben gehoord. Laat het dan misschien zijn,
dat dergelijke uitvoeringen, tengevolge van de
door geldnood belemmerde expansie van Ijet
orkest, in klankrijkdom en in raffinement wat
minder glansrijk waren dan men het van een
onzer grootere orkesten gewend is, de kennis
making was er niettemin, en het verwijt van
stagneeren op een eenmaal veroverd terrein
kan allerminst aan de leiding onzer Haarlem
sche Orkestvereeniging worden verweten. Men
pleegt dit, blijkbaar omdat het slechts pro
vinciaal orkestje maar een vijftigtal musici
telt, in de muziekpers nogal eens onopge
merkt te laten voorbijgaan, en we meenen ons
zelfs te herinneren, dat eerste uitvoeringen in
Nederland van nieuw muzikaal werk onvermeld
zijn gebleven. En het is geen chauvinisme, wan
neer we dat bij de gelegenheid van enkele
nieuws eerste uitvoeringen van heden en van
Vrijdagavond nog eens opmerken. Immers het
teekent een van de groote verdiensten van ons
eigen Haarlemsche orkest, waaraan het tevens
zijn recht en reden van bestaan ontleent.
Zoo ging gisteravond in eerste uitvoering de
vierde Symphonie van Anton Bruckner, de Ro
mantische genoemd. Nu is Bruckner's sympho-
nische kunst inderdaad voor den doorsnee toe
hoorder niet steeds even toegankelijk. Maar
evenals men schilderijen moet leeren zien om
de schoonheid ervan te ontdekken, evenzeer
moet men den muzikalen rijkdom leeren sma
ken, die in Bruckner's eigenaardig romantische
muziek in overvloed te vinden is. Doch het pu
bliek, dat de H.O.V.-concerten geregeld bezoekt
en dit is allengs een stevige schare gewor
den is het zoeken van dit contact met den
componist wel toevertrouwd. Overigens is de
bijzondere kunst van Bruckner, met haar diep
menschelijken maar ook dien godsdienstigen in
slag, voor het Haarlemsche publiek geen „terra
incognita", al is het ruim vier jaar geleden,
naar we meenen, dat we zijn derde Symphonie.
die in d. kl. terts, op een ledenuitvoering hoor
den vertolken door ons Haarlemsch ensemble.
De lezer vergeve ons inmiddels dat we onze
bespreking van dit Dinsdagavondconcert met
de tweede programma-helft zijn begonnen en
daarmee dan ook maar voortgaan. Onze opmer
king van het begin leidde hiertoe als vanzelf.
Wat dan de uitvoering betreft dezer „Woud-
Symphonie" met haar indrukwekkende klank
schilderingen, met haar sugestief weergegeven
woud-atmosfeer, we mogen dirigent Schuur
man wel van harte gelukwenschen met het be
haalde resultaat. Het is een prestatie gewor
den, welke eerbied afdwong, voor zijn leiders
capaciteiten in de eerste plaats, voor de wijze
ook waarop het orkest deze omvangrijke en, om
de talrijke modulaties, zoo uiterst moeilijke par
tituur, heeft geïnterpreteerd. Het is afgezien
van enkele kleinere vlekjqs wat rhythme en in
tonatie betreft een werkelijk imposante her
schepping geworden. Deze eerste uitvoering was
een succes, hetwelk door herhaling slechts be
vestigd kan worden. Het is niet onmogelijk, ja,
zelfs zoo goed als zeker, dat de toehoorders nog
niet voor de volle honderd procent den enor-
men rijkdom dezer partituur hebben kunnen
smaken. Maar het enthousiast applaus, den uit
voerenden na het triomfantelijk slot gebracht,
en dat tot een ovatie uitgroeide, waarin
Schuurman zijn musici welverdiend liet deelen.
heeft wel bewezen, dat men de kennismaking
met Bruckner's vierde op zeer hoogen prijs
heeft gesteld. Het is wel ondoenlijk hier uit te
weiden over al de schoonheden van Bruckner's
schepping. Wij zullen misschien gelegenheid
hebben hierop in een langere analyse nog eens
terug te komen. Moeilijk is het, te zeggen, welk
der vier deelen nu eigenlijk wel het meest
boeide. Ze hebben alle hun eigen rijke schoon
heid, van vorm zoowel als van klank. Naar on
zen smaak is de vertolking van het Scherzo
met die heerlijke jachtfanfares en de Landler
wel het best geslaagd. Maar ook de milde wee
moed van het Andante werd treffend weerge
geven.
En dan mogen we, ons retrogradeTverslag
voortzettend, wel opnieuw met buitengewone
voldoening het optreden vermelden van onzen
oud-stadgenoot Willem Andriessen, die de aan
wezigen dezen avond weer heeft laten genieten
van zijn groote pianistische gaven met heel den
inzet zijner levendig muzikale persoonlijkheid
Het Piano-concert in f. kl. terts (op. 21) van
Chopin, met al zijn abrupte wisselingen van
hard en teeder, met zijn uitbundig Larghetto
een der gloeiendste liefdesbetuigingen in klan
ken uit de piano-literatuur, was daarvoor wel
bij uitstek geschikt. Een echte Chopin-uiting.
vol poëzie, vol drang opwaarts, met schoone,
stemmingsvolle modulaties. Wel mist men hier
den grooten vorm van andere klassieke piano
concerten dit was immers niet het fort van
Chopin wel is de orkestbegeleiding soms
eenigszins verwaarloosd ten gunste van den so
list-, maar dit behoort bij Chopin nu eenmaal
bij de „défauts de ses qualités", welke men
zonder meer en gaarne aanvaardt. Al de hier
boven opgesomde kwaliteiten vonden we in de
brillante vertolking door Willem Andriessen
terug, en dat is zeker voldoende gezegd. Een
langdurige hartelijke ovatie werd den kunste
naar, die een gaarne geziene figuur is op het
Haarlemsche Concertzaalpodium, na het ver
klinken van het slot-accoord van het Allegro
Vivace gebracht. En met spontaan gebaar
dankte de kunstenaar op zijn beurt weer voor
de hulde door een heerlijk poëtisch gespeelde
Berceuse van Chopin, waarmee hij zijn enthou
siast gehoor opnieuw aan zich verplichtte.
Het orkest vervulde zijn, zooals gezegd, niet
uitgebreide taak met liefde en accuratesse.
In de „Manfred"-Ouverture van Rob. Schuur-
mann trouwens had het gelegenheid gehad zich
onder Schuurman's pittige leiding voldoende in
te spelen.
Het is een uitvoering geworden, welke in de
annalen van de H.O.V. met een extra streep
mag worden onderlijnd. Moge nog in dit seizoen
een reprise van Bruckner's machtige werk wor
den gegeven. We meenen te weten, dat men
velen hiermee een groot genoegen zal doen.
J. S.
Inlichtingen aan het bureau van politie, uit
sluitend tusschen 11 en 13 uur.
Terug te krijgen:
Handschoenen en ceinturen, Politiebureau
Smedestraat; Das, Mooy, Archipelstraat 79;
Glassnij-apparaat, Zeilmaker, Stuijvesantstraat
43; Hond, Loeverijn, Brouwersplein 6 rood; Kat,
Kennel Kleist, Houtvaarpad 206; Pakje wol,
Paschier, Graaf Willemstraat 6; Portemonnaie
met inhoud, Zurel, Leidschestraat 24 rood; Rij
wielplaatje, Wiarda; Hendrik Roozenlaan 19;
Stempel, Moser, Colensostraat 52 rood; Schoen
tje, Donkerlo, Lange Heerenvest 104 B.; Spaar-
zegels, Hoek, Centaurusstraat 30.
de arbeidsmarkt zijn gebracht. De afdeelin
gen Scheepsbouwkunde en Vliegtuigbouw-
kunde zijn geheel uitverkocht en ook de af-
deeling Bouwkunde, die in de laatste jaren
slechte cijfers vertoonde, gaf dit jaar gun
stige resultaten.
De afd. Electrotechniek was in verhouding de
minst gunstige, maar wij kunnen zeggen dat van
elke afdeeling het cijfer beneden het normale
ligt, dat men altijd moet verwachten ten g'evolge
van minder gelukkige omstandigheden of toe
valligheden.
Ook na het afsluiten van dit jaarverslag bleef
de stroom van aanvragen van werkgevers voort
duren. Men kan met recht zeggen dat voor het
jaar 1937 het vraagstuk der werkloosheid voor
onze technici was opgelost. Naar onze meenling
mag dit echter niet leiden t»t een te groot opti
misme voor de toekomst. Afgescheiden daarvan,
dat verschillende bevoegde personen in het be
drijfsleven gelooven, dat de groote opleving van
stand zal houden en in hoofdzaak slechts een
gevolg is van het snelle tempo der herbewape
ning moet toch op het gevaar worden gewezen
dat de noodzakelijkheid om de productiekosten
blijvend te beperken tot minder gunstige salaris
sen zal blijven voeren, ook al zou binnenkort de
vraag het aanbod overtreffen.
Wij willen echter hopen dat de noodzaak die
in 1937 geleid had tot veelal onvoldoende betaling
van afgestudeerde technici, dus van telkens op
nieuw geselecteerde jongelieden met een lang
durige en intensieve opleiding na de lagere
school, door de grootere vraag toch nog zal
worden overwonnen en tot verbetering van de
salarissen der middelbare technici zal leiden.
De afdeeling Vliegtuigbouwkunde, in Sep
tember 1936 geopend met 20 leerlingen, le
verde in Juli 1937 de eerste vliegtuigbouw-
kttndigen met een wettig erkend diploma af.
De 17 geslaagden vonden onmiddellijk plaat
sing. Ook verder was de afdeeling een groot
succes, blijkende uit het grcot aantal aan
meldingen van nieuwe leerlingen, n.l. in to
taal 99 candidaten.
Met September van den nieuwen cursus waren
in totaal voor deze afdeeling ingeschreven 89
leerlingen, terwijl 38 candidaten, die wel voor
het toelatingsexamen waren geslaagd, weg'ens
plaatsgebrek moesten worden afgewezen. Het
groot aantal leerlingen in het eerste en tweede
studiejaar zal het mogelijk maken voor de plaat
sing in het laatste jaar een bijzondere selectie
toe te passen, waardoor inderdaad de meest
bruikbare krachten zullen worden afgeleverd en
ook rekening kan worden gehouden met de af
zetmogelijkheid van vliegtuigbouwkundigen. Be
sprekingen met bedrijfsleiders doen ons echter
verwachten, dat de toekomst van de ingeschre
venen zich gunstig zal ontwikkelen en dat wij
ons dus niet te groote beperking zullen behoeven
op te leggen. Ook blijven wij er steeds naar stre
ven de opleiding voor de vliegtuigbouwkunde
zooveel mogelijk parallel te doen loopen met die
van de afdeelingen werktuigbouwkunde en
scheepsbouwkunde zoodat onze gediplomeerde
vliegtuigbouwkundigen ook zeer gbed bruikbaar
zullen zijn in andere bedrijven dan speciaal de
vliegtuig- of luchtvaartbedrijven.
De heer A. H. G. Fokker heeft de geheele op
leiding nagegaan en was zeer tevreden daarover.
Hij gaf een drietal motoren ten geschenke. En
ook gaf hy zich moeite op zijn fabriek een cur
sus voor de opleiding van leerlingen in het prac
tische leerjaar te organiseeren.
Een van de kleinere lokalen, tot nu toe ge
bruikt als magazijn, werd ingericht tot labora
torium voor vliegtuigbouwkunde.
Door het bestuur van het A. H. G. Fokker
fonds werd als studiebeurs voor twee bekwame
leerlingen in de vliegtuigbouwkunde een bedrag
van f 300 geschonken.
Totaal leerlingen
Gespecificeerd naar de afdeelingen waren er
in de afd. Bouwkunde totaal 57 leerlingen, in de
afd. Weg- en Waterbouwkunde 98, afd. Werk
tuigbouwkunde 149, electrotechniek 107, scheeps
bouwkunde 28, vliegtuigbouwkunde 73. In de afd.
Weg- ij Waterbouwkunde laatste studiejaar volg
de een vrouwelijke leerling de lessen tot en met
het eindeenamen. 121 leerling namen deel aan
het eindexamen. 17 werden afgewezen en 2 trok
ken zich terug.
Van het totaal aantal leerlingen kwamen 162
uit Haarlem, 16 uit Alkmaar, 16 uit Amsterdam,
27 uit Bloemendaal, 73 uit Den Haag, 28 uit
Heemstede, 7 uit Hengeloo, 15 uit Leiden, 11 uit
Indië, 25 uit Velsen en nog velen uit allerlei
plaatsen in alle streken van Nederland. De ge
middelde leeftijd van de leerlingen was 20 jaac.
is een goede gezondheid. Een
effectief en goedkoop middel om
Uw gezondheid en sterkte in den
wintertijd te bewaren, is Noorsche
medicinale levertraan. De
Noorsche, door de Staat gecon
troleerde medicinale levertraan
geeft U nieuwe kracht en
energie, bevordert de stof
wisseling en behoedt tegen
infectieziekten.
NOORSCHE
MEDICINALE LEVERTRAAN
WERELDBEKEND DOOR HAAR
VOORTREFFELIJKE KWALITEIT
Zooals bekend heeft het R. K. raadslid, de
heer P. J. M. v. Tetering, begin dezer maand
aan den raad voorgesteld in de 'verhuurvoor
waarden voor zalen in het Gem. Concertge
bouw een clausule in te lasschen waardoor B.
en W. bevoegd zullen zijn in zeer speciale ge
vallen nietigverklaring van de verhuur
overeenkomst voor te schrijven zonder eenige
aanspakelijkheid voor de daaruit te ontstane
schade. De heer v. Tetering deed dit voorstel
naar aanleiding van de moeilijkheden, welke hij
ondervond om de groote zaal vrij te krijgen
voor den Gala-avond op den Nationalen Feest
dag.
B. en W. deelen thans mede, dat zij formeel
niet bevoegd zijn 'n dergelijke clausule in de
voorwaarde te doen opnemen. Overigens levert
de exploitatie van het gebouw al zooveel moei
lijkheden op, dat het niet gewenscht is er nog
een bij te maken. Er is verder nog de weg van
overleg, die zeker in de meeste gevallen een
bevredigende oplossing zal kunnen brengen.
B. en W. adviseeren het voorstel-v. Tetering
niet aan te nemen.
De heer VAN TETERING deelde in de heden
middag gehouden raadsvergadering mee, dat
hy zün voorstel introk.
Aanknoopend aan de woorden van mr. De
Vilder, die als voorzitter van de R. K. Leeszaal
Dinsdagavond den spreker inleidde, begon Dom
Beekman, van de priorij van Egmond, zün cau
serie over de voormalige abdij van Egmond en
haar wederopbouw met eenige bemerkingen
over den invloed, dien deze abdy in de zes en
halve eeuw van haar bestaan heeft uitgeoefend.
Haar invloed, moet in de eerste eeuw van
haar bestaan onder het Hollandsche huis groot
geweest zijn, maar na plm. 1300 is zij waar-
schynlijk niet zoo groot geweest als wel eens
wordt aangenomen.
Tot nog toe heeft men niet tot in details
kunnen nagaan hoever zich die invloed heeft
uitgestrekt, bij gebrek aan voldoende gegevens.
Wel liggen in het Rijksarchief de documenten
gesorteerd, maar de regestenlijst, de volledige
beschrijving dezer documenten, is nog niet ge
reed, zoodat voor een breeder en beter gefun
deerd oordeel men nog wat geduld moet oefe
nen.
Dom Beekman weidde vervolgens uit over de
werkmethode der eerste Benedictijner missiona
rissen en de stichting der Egmonder abdij.
Als leden van een gebedsorde, hielden St.
Willibrord en gezellen het koorgebed in eere.
Reizend en trekkend baden zij hun getijden
onderweg, maar zoodra zich de omstandighe
den er toe leenden, stichtten zij blokhuizen,
kleine kloostertjes. Zoo'n „statie" moet in die
dagen ook gesticht zijn op de terp in Heiloo,
die nog heden de oude kerk draagt. Een van
de paar monniken, die dit kloostertje bewoon
den, was St. Adalbert, en evenals de anderen
had ook hy zijn „wijk". Zoo trok hij veelal
Westwaarts om de bewoners daar te kerstenen.
Op de plaats van zijn arbeid, te Egmond, is hij
begraven; van de andere monniken weet men
niets, mogelijk dat de kerkterp nog aanwijzin
gen over hen kan geven.
Egmond was in die eeuwen het Noordeiykste
punt van Noordhollands vaste land; boven Eg
mond strekte zich slechts een duinenrij uit.
Hier landden ook de Noormannen, van hier
uit ondernamen zy hun plundertochten het
land in. Egmond moest versterkt worden en het
kerkje met St. Adalbert's graf werd met een
palisade omgeven. Het werd een kerkfort.
Uitvoerig behandelde de spreker de interes
sante en ingewikkelde geschiedenis dier dagen;
vlot en vaardig weidde hij uit over de graven,
die de abdq hebben gesticht en groot gemaakt.
Eerst kwamen Benedictinessen te Egmond,
dan monniken. Het lichaam van St. Adalbert
werd opgegraven door Dirk I en geplaatst in de
Abdij. Algemeen was het gebruik toen, om een
reliek, zoo mogelijk het lichaam van 'n heilige,
in het klooster te hebben. Velen pelgrimeerden
dan naar de kloosters en de monniken hadden
gelegenheid hun invloed ten goede zeer ver te
doen doordringen. Hoe veel gepelgrimeerd werd
in die dagen, wordt wel eens onderschat; men
ging in zeer grooten getale, en rekening hou
dend met de behoefte van dergelijke menigten
is menige eigenaardige bouw van oude abdijen
te verklaren.
Dom Beekman ging vervolgens over tot de
geschiedenis der abdij in de latere eeuwen van
haar bestaan en tot de geschiedenis der ruïnen,
waarna hij met de bekende plannen van den
heropbouw besloot.
Stippen wij slechts aan, dat de redenen tot 't
verval van den invloed der abdij zijn te zoeken
in de nadeelige bemoeizucht der Heeren van
Egmond en in de gevolgen van een economische
crisis, die menige adellijke familie er toe dreef
voor kinderen een onderdak in de kloosters te
zoeken.
Deze adellijke monnken waren nu niet juist
de yverigste en toen een hunner het zelfs tot
abt wist te brengen, daalde de invloed der abdy
zeer gevoelig.
Na de pauze werd het gesprokene op een
uitvoerige en zeer interessante wijze met een
overvloed van lichtbeelden toegelicht. Vooral de
rhythmische beelden van de abdij, zooals zy
eens worden zal, waren weer eens dubbel en
dwars het zien waard.
Mr. de Vilder vatte aller wenschen samen in
zyn slotwoord: dat de oude abdy weer spoedig
in haar ouden glans moge schitteren.
Gebouw St. Bavo: R. K. Bevolkingsbureau, 8
uur; Esperanto, 8 uur; Schaakclub, 8 uur; Kruis-
verbond, 8 uur.
Stadsschouwburg: Schoolvoorstelling Gys-
breght van Aemstel, half twee.
Toonkunstconcert, 8 uur.
Gem. Concertgebouw Tuinzaal: Ouderavond St.
Christoforusgroep, kwart over 8.
Raadzaal Prinsenhof: Gemeenteraad, half 2.
Teylermuseum: Oranjetentoonstelling 114 u.
Kunstzaal Reeker: Exposities, 105 uur.
Frans Halsmuseum: Tentoonstelling 105 u.
Rembrandttheater: „Moederlied", 2.30, 7 en
9.15 uur.
Cinema Palace: Palace Filmac 115 uur.
„Uitstel van executie", 7. en 9.15 uur.
Luxor-theater: „Saratoga", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals-theater: „Monument eener groote
liefde", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Gebouw St. Bavo: Best. Volksbond, 8 uur;
Federatie Gr.- en Fruithandel, 8 uur; R. K.
Bevolkingsbureau, 8 uur; Mannenkoor St.
Caecilia, 8 uur.
Stadsschouwburg: „De arme millionnair", door
gezelschap Saalborn-Parser voor „Geloof en
Wetenschap", kwart over 8.
Hotel „De Leeuwerik": R. K. Werknemende
Middenstand, half 9.
Frans Halsmuseum: Expositie 105 uur.
Teylermuseum: Expositie 114 uur.
Kunstzaai Reeker: Exposities 105 uur.
Gem. Concertzaal: Concert Haarlems Ge
mengd Koor, 8 uur.
Rembrandttheater; „Moederlied", 2.30, 7 en
9.15 uur.
Cinema Palace: Palace Filmac 115 uur;
„Uitstel van executie", 7 en 9.15 uur.
Luxortheater: „Saratoga", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Frans Halstheater: „Monument eener groote
liefde", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Gisteren was het 25 jaar geleden, dat de
heer J. J. van Rijn als gewoon arbeider in
dienst trad bij de Ned. Spoorwegen te Utrecht.
Hij is thans te IJmuiden werkzaam als schaal-
knecht. De jubilaris, die een vrijen dag had,
werd te zijnen huize van verschillende zijden
gelukgewenscht, o.a. door den stationschef en
den inspecteur der Ned. Spoorwegen. Voorts
ontving hij gelukwenschen van een deputatie
van den R. K. Bond van Spoorwegpersoneel
St. Raphael en van zijn collega's.
In en om den Haarlemermeer zyn verschil
lende scholen wegens het voorkomen van de
zoo gevreesde ziekten roodvonk en mazelen ge
sloten. De scholen blijven veertien dagen ge
sloten.
De afdeeling Velsen van de Internationale
Vereeniging Bellamy belegt Donderdag a.s. in
de christeiyke school aan de Langeveldstraat
een openbare vergadering, waarin de heer M.
van der Styi het woord zal voeren.
De heer M. J. Baak, directeur van het post
kantoor te IJmuiden, zal met ingang van 1
Mei a.s. den dienst met pensioen verlaten. In
November van het vorig jaar vierde de heer
Baak onder groote belangstelling zijn 40-jarig
dienstjubileum.
De Staatscourant bevat de statuten van de
N.V. Bloembollenkweekerij en Handel voorheen
J. Bonkenburg en Co. te Heemstede en de N.V.
Haarlemsche Overhemdenindustrie P. L. Kerk
vliet te Haarlem.
Dr. A. A. G. Land uit Haarlem is benoemd
tot lid van den Universiteitsraad van 't Leid-
sche Universiteitsfonds.
Zaterdag 26 Februari a.s. hoopt de heer Mul
der den dag te herdenken, dat hy 25 jaar lang
werkzaam is als sportfotograaf.
Op het a.s. Donderdag te houden concert
van Haarlems Gemengd Koor worden uit
gevoerd La Vita Nuova van WolffFerrari en
Psalmus Hongaricus van Zoltan Kodaly en wer
ken de volgende solisten mee: Mevr. Joy Mac
Arden, sopraan, Louis van Tulder, tenor, Luc
Louman, bariton, Emmy van Eeden, vleugel,
Piet Halsema, orgel. De begeleiding geschiedt
door de H. O. V. Onmiddellijk na afloop van
het concert wordt de heer van Tulder offi
cieel gehuldigd, waarna gelegenheid is hem
persoonlijk te feliciteeren.
Der traditie getrouw zal de Chr. Oratorium-
vereeniging te Haarlem Donderdag 17 Maart
haar jaarlijksche uitvoering van Bach's
Matthaus Passion in het Gem. Concertgebouw
geven. Verleden jaar moesten wegens plaats
gebrek eenige honderden liefhebbers worden
teleurgesteld, zoodat men goed doet, zich tij dig
van kaarten te voorzien.
De H. O. V. heeft getrouw aan haar devies:
„semper crescendo" (steeds voorwaarts) 'n Beet
hoven-cyclus georganiseerd, die een waardig
slot van het seizoen zal zyn. In dezen cyclus
komen tot uitvoering: de ouverture „Colorian"
en „Fidelio". De symphonieën 1, 2, 3 („Eroica"),
5, 7, 9, waaraan medewerken het H. O. V.-koor
en de solisten Helene Ludolph, Ans Stroink,
Michael Gobets, Otto Couperus; het viool-con
cert met Louis Zimmermann als solist, het
derde piano-concert met Willem Andriessen als
solist en de aria „Ah Perfido", die door Corrie
Bijster gezongen zal worden. Marinus Adam
leidt het tweede en Frits Schuurman de ove
rige concerten. De verdere bijzonderheden vindt
men in de advertenties.
Woensdag 2 Maart zal het uitgestelde cello
recital Lanes-van der Pas in den Stadsschouw
burg worden uitgevoerd.
Vrijdag 25 Februari wordt in de R. K. Mi-
litairenvereeniging, Zoetestraat 14, om half 9,
de oprichtingsvergadering gehouden van de
amateurs-artistenclub.
Woensdag 2 Maart om kwart over 8 houdt
luitenant ter zee eerste klasse, A. Kroese, in
het café-restaurant Brinkmann voor de afd.
Haarlem en Omstreken van de Kon. Ned. Ver.
„Onze Vloot" een voordracht met lichtbeelden
over „De lotgevallen van het kruiser-eskader
onder vice-admiraal Graaf von Spee in den we
reldoorlog."
Te Heemstede overleed in den ouderdom van
71 jaar de heer J. Luining, in leven arts, oud
officier van Gezondheid by het Ned. Indische
Leger.
