Frankrijk blijft trouw aan de vriendschap met Engeland Graaf Grandi staat in hoog aanzien te Londen I m REDE VAN DELBOS IN DE FRANSCHE KAMER De eisch tegen Ds. Niemoeller Egypte en het Suez-kanaal VOLKSFRONT-MEETING VERBODEN Japan volledig verantwoordelijk Het nieuws van heden DE BAROMETER .J VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS ZONDAG 27 FEBRUARI 1938 - OCHTENDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 5970 f3.25. Bh onze Agenten 27H ct. per week, DACBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM per kwartaal t3.58 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voot Haarlem 25 cent per week; per kwartaal DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21044 Als het vaderland in gevaar verkeert, kennen wij slechts één partij: Frankrijk" De onafhankelijkheid van Oostenrijk Het pact met Rusland Trouw aan Volkenhond Buitenlandsche Zaken. Rede van Flandin Besprekingen met Duitschland Nazi's in Hongarije gearresteerd Actie tegen regeeringspersonen Brand in Universiteit van Gent Het Weer Een jaar en tien maanden gevangenisstraf Vreemde inmenging bij de verde diging zal niet worden geduld WËBÊÈËSËËËÊm Zijn tact en diplomatiek instinct zijn volmaakt Het Engelsche volk mag hij graag lijden, maar het klimaat van het Zuiden mist hij zeer Fascist, die den Duce stipt gehoorzaamt Hü is zes jaren lang ambassadeur te Londen geweest, en weinig diplomaten heb ben, ondanks de langdurige wrüving tus schen Londen en Rome, in hooger aanzien gestaan dan hij. Fransche socialisten en commu nisten ontstemd over dezen maatregel der regeering VIJF DOODEN BIJ ONGELUK OP DE SAVE bestaande uit vüf koppen, kwam om het leven. Het Britsche antwoord op de waarschuwing van Tokio Moderne woninginrichting DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Japansche schepen tot zinken gebracht Chineesche vliegtuigen boven den Jangtse WAAROM NOG ELDERS ERGERNIS WANNEER DE ROEMER PRIMA IS? Ir-M v vu mm mi mm ii u i n z-i*2. Vorige stand; 767.4 NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. PARIJS, 26 Febr. (Havas). In de Fran- sche Kamer heeft Delbos, de minister van Bui tenia ndsche Zaken, ter beantwoording van de sprekers in het debat over de bui- tenlandsche politiek, een rede gehouden. Hierin zeide hij, dat de regeering er zeker van is de algemeene instemming van net par lement te krijgen voor het ontwerp ter ver sterking der nationale defensie. Als Frankrijk in gevaar verkeert zal het aanstonds profijt trekken van zijn algeheele nationale solidari teit. Nergens is deze zoo snel te verwezenlijken Als het vaderland in gevaar is, is er slechts één partij: Frankrijk. Delbos noemde het een dwaling te verklaren dat Frankrijk geïsoleerd is en dat een oorlog "onvermijdelijk is. Op deze wijze lokt men ca tastrofen uit. (Applaus). Frankrijk zal trouw blijven aan al zijn vriendschappen, o.a. met Groot-Brittannië. Het wil zjjn erfdeel gewaarborgd zien en het wil zijn krachtsinspanning doen samen gaan met die van alle volken, welke den vrede willen handhaven. Delbos herinnerde aan de rede van Péri, die zou wenschen dat Frankrijk optrad als gen darme van de wereld tegen alle aanvallers. Maar dit politiek maximalisme zou niet zijn te verantwoorden tegenover de werkelijke hin derpalen. Delbos wijst erop, dat Frankrijk zijn pogingen op doeltreffende wijze heeft beperkt. Indien men van Frankrijk echter eischt dat het in China Of in Spanje tusschenbeide komt, moet men ook spreken over het gevaar, dat een dergelijke interventie kan medebrengen. Delbos gelooft niet aan het noodlot van een oorlog. Teneinde dit gevaar te bezweren, moet men alle doeltreffende krachtsinspanning met elkaar verbinden. Het bondgenootschap tusschen Frankrijk en Engeland beheerscht de wisselvalligheden dei- politiek. De minister van Buitenlandsche Zaken moet een gereserveerde houding aannemen ten aan zien van de Britsche regeeringscrisis, doch hu wilde een oprechte hulde brengen aan Eden. wiens vriendschap en groote qualiteiten hij reeds sedert lang kon 'waardeeren. Delbos herinnerde er aan, dat Chamberlain bij menige gelegenheid de partij van Frankrijk heeft gekozen en memoreerde de Fransch- Britsche besprekingen, waarbij Chautemps en hijzelf met Chamberlain en Eden van gedach ten hebben gewisseld. De minister zette uit een onder welke omstandigheden de vraag stukken van het behoud van den status quo in de Middellandsche Zee en van de erkenning van het Italiaansche keizerrijk aan de orde kwamen. Frankrijk is onmiddellijk betrokken bij de besprekingen welke Groot-Brittannië voert en zal deze besprekingen met aandacht blijven volgen. Frankrijk blijft aan Groot-Brittannië nauw verbonden door den gemeenschappelijken parle mentairen bewindsvorm en door beider streven naar rechtvaardigheid en vrede. (Levendig ap plaus. 1 De Fransch-Britsche vriendschap is de veilig ste slagboom tegen de gevaren die den vrede be dreigen Delbos herinnerde vervolgens aan de geest driftige ontvangsten hem bereid bij zijn reis door Midden-Europa en uitte onder toejuichin gen zijn erkentelijkheid jegens de bevriende re geeringen tn volken, die den vertegenwoordiger van Frankrijk hartelijk ontvingen. De reis had ten doel de politieke en economische betrekkin gen met Frankrijks vrienden te versterken. Het Fransch-Russische pact valt binnen het kader van onzt Volkenbondspacten. Frankrijk zal het loyaal toepassen door het buiten en bo ven de politieke hartstochten en de politieke propaganda te plaatsen. De Fransche regeering staat trouw in de eerste gelederen van de verdedigers van den Volkenbond en dit zal zoo blijven. De Volken bond heeft moeilijkheden ontmoet, maar de Fransche regeering ziet in die moeilijkheden bewijzen van gemaakte fouten. Delbos is van meening, dat de groote demo cratieën te zeer aan, haar kracht twijfelen. Europa bevindt zich op een gevaarlijk hellend Delbos, Frankrijks minister van vlak, wat betreft de bewapeningen; als het die niet beperkt, dan loopt het gevaar ten gronde te gaan. Delbos prees zich gelukkig een politiek van non-interventie in Spanje gevolgd te hebben, welke den vrede redde. „Er is aan onze vloot bevel gegeven onze schepen met kracht te beschermen. Frankrijk zal er voor waken, dat de onafhankelijkheid van Spanje geëerbiedigd wordt, want het be treft hier het recht van de volken over zich zelf te beschikken, en de veiligheid van onze grenzen." Vervolgens verklaarde Delbos, dat de on afhankelijkheid van Oostenrijk een essen tieel element voor den Europeeschen vrede is. De aanwezigheid van een kleine minderheid in Oostenrijk kan een inmenging van buiten niet rechtvaardigen. „Ik wil eveneens nog eens verklaren, dat de verplichtingen, welke Frankrijk jegens Tsjecho- Slowakije op zich heeft genomen, zoo noodig ge trouw zullen worden nagekomen." De moeilijke toestand mag niet worden ver ergerd door polemieken van volk tegen volk De regeering zal volkomen haar kalmte bewa ren. „Indien wij aan zekere binnenlandsche stroomingen weerstand bieden, gelooft gij dan, dat wij minder vastberaden zijn ten opzichte van de gevaren van buiten?" Delbos herinnert dan aan de groote lijnen van de buitenlandsche politiek van Frankrijk, welke gebaseerd is op zijn banden met den Volkenbond. Hij besluit: „Frankrijk koestert liefde voor den vrede, maar niet voor den vrede tot iederen prijs (bijvalsbetuigingen). Nooit behoeft de regeering zoozeer gezag, het welk het vertrouwen van het parlement haar verleent." (Bijvalsbetuigingen op alle banken.) De rede van Delbos werd langdurig door de geheele Kamer toegejuicht en goedgekeurd, met uitzondering van de uiterste linkerzijde. Vooral weerklonk applaus toen Delbos sprak over de intieme betrekkingen tusschen Frankrijk en Groot-Brittannië, over het volgen van de En- gelsch-Italiaansche besprekingen en over de onafhankelijkheid van Oostenrijk en Tsjecho-slo- wakije. Langdurige toejuichingen volgden op de passage, waarin Delbos verzekerde, dat de Fran sche politiek den vrede wenschte, maar niet een vrede tot eiken prijs. Nadat de zitting van de Kamer was hervat, nam Flandin het woord. Toen hij het spreek gestoelte besteeg, werd hij door de communis ten met „Heil Hitier" begroet, terwijl de rech terzijde hem toejuichte. Flandin verklaarde, dat men thans hande lend op moet treden, aangezien de vrede, zoo als deze door het Verdrag van Versailles werd gegarandeerd, niet meer bestaat. Hij bracht hulde aan den moed van Neville Chamberlain, die erkende, dat de Volkenbond geen veiligheid meer biedt. Spreker drong erop aan, dat Frank rijk zijn samenwerking met Engeland niet be perkt tot den Volkenbond en hij vroeg de re geering of zij de Britsche formule wil aanne men. Vervolgens herinnerde hij aan de politiek van Barthou na den moord op Dollfuss, die den toestand rijp maakte voor het uit den weg rui men van het misverstand met Italië. Ook her innerde spreker aan het verdrag van Rome tot garantie van Oostenrijk, dat hij zelf heeft ge sloten en dat leidde tot de overeenkomst van Stresa. Dit had vervolmaakt moeten worden met een militair verdrag met Italië, waarbij Frankrijk gegarandeerd zou moeten zijn tegen de bezetting van het Rijnland. De Ethiopische kwestie heeft dit alles vernield. Vervolgens behandelde spreker de betrekkin gen met Duitschland. Flandin zeide, dat Cham berlain besprekingen met Duitschland heeft aangekondigd en Frankrijk zal hierna zeker vol gen. Hij vroeg, waarom men hem behandelt als agent van Hitier, wanneer hij deze besprekin gen voorspelt. Frankrijk kan zonder vrees be sprekingen voeren, want indien Duitschland een land van veroveraars is, dan is Frankrijk een land van soldaten. Tenslotte zeide hij, dat gekozen moet wor den tusschen de politiek van de communisten en een politiek van besprekingen. Tijdens de pauze keurde de commissie der linksche fracties een dagorder goed welke was ingediend door den voorzitter van de radicaal socialisten, Chichéry, waarin het vertrouwen in de regeering wordt uitgesproken voor het voe ren van Frankrijks traditioneele politiek van aanhankelijkheid aan den Volkenbond, van trouw aan de collectieve veiligheid en tot ont spanning in Europa. BOEDAPEST, 26 Febr (Havas.) De Hon- gaarsche politie heeft vijftien nationaal-socia- listen gearresteerd, die beschuldigd worden po litieke pamfletten tegen Hongaarsche regeerings personen te hebben verspreid. De nazi's bezaten een geheime drukkerij. Majoor Szalassy en zijn 71 luitenants, die 22 Februari werden gearres teerd, zijn voorloopig in vrijheid gesteld. Zij moe ten evenwel onder politiebewaking blijven. GENT, 26 Febr. (Havas). In een der zalen van de Universiteit van Gent is brand uitgebro ken, welke aanzienlijke schade heeft aangericht. S VERWACHTING: Matige tot krachtigcn wind, aanvankelijk meest Zuid, later ruimend tot Noordwest, zwaar bewolkt tot =j j= betrokken met waarschijnlijk eenigen regen, later tijdelijk opklarend, aanvan- kelijk iets zachter, later kouder. S VERDERE VOORUITZICHTEN: Krim- §j pende wind met weinig of geen regen. STORDl WAARSCHUWINGSDIENST 1 Geseind Zaterdag te 19.45 uur aan alle posten: ,,WEEST OF UW HOEDE"; iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiinl T Tegen ds. Niemoeller zou, naar de N. R. Crt. uit betrouwbare bron verneemt, een gevangenisstraf van een jaar en tien maanden geëischt zijn. De eisch berust niet op landverraad, doch op overtreding van het Heimiücksgesetz, van de kanselpara graaf en op ongehoorzaamheid aan ver ordeningen van den staat. De uitspraak van de rechtbank, waarvan nog geenszins vast staat, dat dit een veroordeeling zal zijn, is waarschijnlijk a.s. Maandag te ver wachten Kerkrechtelijk staat Niemoeller onder het kerkelijke ministerie, dat door minister Kerrl en dr. Werner wordt beheerd. Dit ministerie kan ook ..og besluiten tot schorsing, tot spreek verbod en tot verbanning uit de plaats van in woning van predikanten, en op dergelijke maat regelen kan een overheidsspreekverbod volgen. CAïRO, 26 Febr. (Reuter). De leider der dissidente Wafdisten, Ahmed Maher, heeft een verkiezingsrede gehouden, waarin hü zeide, dat Egypte niet zal dulden, dat een vreemde mogendheid zich met zijn verdedi ging bemoeit. Naar aanleiding van de berichten, volgens welke Italië wil deelnemen aan de verdediging van het Suez-kanaal zeide Maher, dat volgens het Britsch-Egyptische verdrag Egypte alleen aansprakelijk is voor de bescherming van het kanaal. Britsche strijdkrachten verleenen slechts hulp, tot de reorganisatie van het Egyptische leger voltooid zal zijn. De Italiaansche gezant te Cairo heeft van morgen Mohammed Mahmoud Pasja, den eer sten minister van Egypte, medegedeeld, dat de geruchten welke in het buitenland de ronde doen, als zou Italië zekere voornemens koeste ren ten aanzien van het Suez-kanaal, van el- ken grond zijn ontbloot. De nieuwe patriarch van de Servische KerkGavrïlo, (midden) is te Belgrado op plechtige wijze geïntroniseerd. Links minister-president dr. Stojadinowitsj (Van onzen Londenschen correspondent) In diplomatieke kringen te Londen ge looft men, dat graaf Grandi, de Italiaan sche ambassadeur, Engeland zal verlaten, nadat een Britsch-Italiaansche overeen komst gesloten is. Londen leerde hem voor het eerst kennen in Januari 1930, toen hij, nog eenige jaren on der de veertig, minister van Buitenlandsche Zaken was, en als hoofd der Italiaansche de legatie de Vloötconf eren tie, welke verscheidene maanden duurde, bijwoonde. Hij viel toen op door zijn buitengewoon knap voorkomen op een conferentie, die niet bepaald uitmuntte door het uiterlijk schoon der gedelegeerden. Groot, slank en athlettsch, en bovendien hoogst in nemend, was hij de „lion" van de vele recep- W:<r^ t Carnaval te Nice. De wagen van Prins Carnaval LX in den feeststoet PARIJS, 26 Febr. (Havas). De ministers Chautemps en Sarraut hebben een bijeen komst verboden, welke gisterenavond ge houden zou worden ter gelegenheid van den vijfden verjaardag van den brand in den Duitschen Rijksdag en de arrestatie van den Duitschen communist Thaelmann. Tegen dit verbod hebben de socialisten en communisten geprotesteerd. Vanmorgen hebben Chautemps en Sarraut in de Kamer met eenige afgevaardigden der meerderheid over dit ver bod gesproken en dezen maatregel gerechtvaar digd door er op te wijzen, dat het oogenblik voor het beleggen van zulk een bijeenkomst slecht was gekozen. In een vanmiddag gehouden vergadering heb ben de linksche delegaties, die den tekst voor een motie van vertrouwen moesten opstellen, een krachtig protest laten hooren tegen het verbod op de bijeenkomst. Zij gaven te kennen, dat hun houding ten aanzien van de motie van vertrouwen zou kun nen afhangen van de verzekeringen, wélke hun dienaangaande zouden worden gegeven, als mede ten aanzien van de kwestie der politieke vluchtelingen. De Thaelmanncommissie heeft medegedeeld, dat de vergadering thans zal worden genouden op den lsten Maart. ties, die toen ter eere van de gedelegeerden ge geven werden, ofschoon velen der anderen, zoo als Briand, Tardieu en Gen. Dawes een veel grooter internationale vermaardheid genoten. Zijn benoeming tot ambassadeur werd een jaar later dan ook met algemeene instemming begroet: door de Britsche diplomatie, omdat zy in de benoeming van den pas afgetreden mi nister een bewijs zag van Mussolini's wil, zijn politiek op Londen te concentreeren, en door de „society" omdat hij in 1930 zulk een gun- stigen indruk gemaakt had. Graaf Grandi is een fascist uit het eerste gelid, maar in tegenstelling tot von Ribbentrop. die een Nazi uit het eerste gelid is, heeft hü de diplomatieke conventies steeds streng ge ëerbiedigd, en nooit aanstoot gegeven door in Engelsche kringen zijn fascisme te demonstree- ren, of zich in te laten met propaganda. Zijn takt en zijn diplomatiek instinct waren steeds volmaakt; hiervan gaf hij vooral blijk gedu rende de moeilijke periode der sancties, toen zijn land min of meer geïsoleerd was. Geen di plomaat stond dan ook aan het Foreign Office in hooger aanzien dan hij. De vorige week maakten verscheidene bla den sarcastische opmerkingen over het feit dat hij zich buiten Londen ophield gedurende de Duitsch-Oostenrüksche crisis. Men verdacht hem ervan dat hij zich in opdracht van zijn re geering opzettelijk buiten de hoofdstad ophield, opdat Chamberlain en Eden hem niet zouden kunnen bereiken in verband met Hitler's op treden tegen Oostenrijk. Dit is natuurlijk mogelijk, maar niet waar schijnlijk. Graaf Grandi immers bracht een zeer groot deel van zijn tijd buiten Londen door. Dit is toe te schrijven aan zijn voorkeur voor frissche lucht, ofschoon zün gewoonte, zooveel mogelijk buiten te vertoeven, vaster ge vestigd werd tijdens de periode der sancties, toen de geïsoleerde positie van zijn land hem klaarblijkelijk hinderde. Ofschoon Graaf Grandi hier vele vrienden heeft, zal het hem zeker niet verdrieten indien Sr. Mussolini hem terugroept. Want hü schiet beter op met het Engelsche volk dan met het Engelsche klimaat, en heeft hier de zon van zijn eigen land zeer gemist. Bovendien is hij geen „stadsmensch", en vindt dus weinig dat hem aantrekt in de grootste aller hoofdsteden. Als ambassadeur kan hij bovendien niet in een der voorname voorsteden wonen, doch is ge bonden aan de Italiaansche ambassade aan Portland Place overigens een gebouw en een straat waarmee menigeen niet ontevreden zou zün! Gedurende zün gezantschap heeft hij zeer veel bezoeken aan Italië gebracht, waar hij bij voorkeur vertoefde op zijn boerderij bq Bologna, want hij behoort tot een landbouwersgeslacht, en heeft de liefde van zün voorouders voor het landbouwbedrijf gehouden. Hij zal dus zonder verdriet Engeland ver laten, waar hij als diplomaat een moeilijken tijd gehad heeft, en als Italiaan steeds terug verlangde naar het warme Zuiden. Hier laat hij veel goede vrienden achter, ook onder zijr. politieke tegenstanders. Dezen hebben de ma nier bewonderd waarop hij, als fascist, zün Duce steeds stipt gehoorzaamde (zoodat hij zelfs op een post bleef, dien hij gaarne opgegeven had, zonder ooit in het minst aanstoot te geven aan zjjn Engelsche omgeving, die verlangt en ver wacht dat een diplomaat te Londen zün positie niet misbruiken zal tot propageering van de „ideologieën" van zün land. BELGRADO, 26 Febr. (D.N.B.) Op de Save in Joego-Slavië is een met hout en mais geladen boot gezongen. De geheele bemanning, TOKIO, 26 Febr, (Reuter.) De Brit sche ambassadeur te Tokio heeft op het Japansche ministerie van Buitenlandsche Zaken het antwoord van Groot-Brittannië overhandigd op de Japansche waarschuwing met betrekking tot de bescherming der be zittingen van vreemdelingen in China. Naar verluidt behelst dit antwoord, dat de Britsche burgers vrijwillig gehoor mogen geven aan de Japansche waarschuwingen, maar dat de Britsche regeering de Japansche autoriteiten verantwoordelqk stelt ervoor te zorgen, dat geen Japansche aanvallen worden ondernomen op Britsche burgers of Britsche eigendommen in China. Ook de Duitsche zaakgelastigde heeft een bezoek gebracht aan het ministerie van Buiten landsche Zaken. Onder dit opschrift treft U vandaag een bijlage aan, die wij gaarne in de bijzondere aandacht onzer lezeressen en lezers aanbe velen. DE DIRECTIE In de Fransche Kamer bepleitte Delbos voor het behoud der vriendschap met Engeland. Egypte zal niet dulden, dat een vreemde mo gendheid zich bemoeit met de verdediging van het Suez-kanaal. Het Britsche antwoord op de Japansche waar schuwing overhandigd. De eisch tegen ds. Niemöller zou luiden: één jaar en tien maanden gevangenisstraf. Ontstemming in Fransche socialistische en com munistische kringen over het verbod van een Volksfront-meeting. Voortgezette vergadering van den Partüraadder R.K. Staatspartij; o.m. heeft mr. dr. L. N. Deckers een rede gehcuden. De commissie is samengesteld, die prae-advies moet uitbrengen over het voorontwerp wettelüke regelen in zake de verzekering tegen geldelijke gevolgen van werkloosheid. Het aantal sterfgevallen aan mond- en klauw zeer is in de week van 1319 Februari sterk afgenomen. Hevige regenval te Batavia en omgeving bracht storing in den vliegdienst. Eind Januari 1938 waren er 27.000 minder ge registreerde werkloozen dan eind Januari 1937. Rie van Veen vestigt een nieuw wereldrecord 200 meter borslcrawl. New-Yorksche beurs: stemming gemakkelük. O Godloozencongres In April wordt te Londen het Inter nationaal Godloozencongres gehou den. Ontstellend is het feit dat zoo'n congres mogelijk is. Niet in Rusland, maar in Engeland waar de Anglicaan- sche Kerk nog staatskerk heet en men groot gaat op een Christelijken naam. Hier dreigt een buitengemeen ernstig gevaar, niet van de zijde van communistische despotisme ditmaal, doch van al te lankmoedige democra tie. Dit congres is een gevaar en een ergernis: een blasphemie van den Al machtige. Vrijheid wordt hier mis bruikt voor een godslastering, voor een aanranding van een der heiligste goe deren der menschheid: het geloof. Te gen deze daad van ontkerstening moet onze actie gaan van geloof en gebed. Een apostolaat moet onder de massa gevoerd om den geloofsafval te stuiten en de menigte weer terug te brengen tot den éénen Herder en den eenigen schaapsstal. HANKAU, 26 Febr. (Reuter.) Naar het te Hankau gevestigde hoofdkwartier van de Chi neesche luchtmacht mededeelt, hebben Chinee sche vliegtuigen vanochtend een aanval gedaan op een groep Japansche oorlogsschepen op de rivier den Jangtse, 12 mijl ten Westen van Woehoe en daarbü een Japanschen torpedo jager en een kanonneerboot tot zinken gebraoht. Heiligeweg 39-45, A'dam. A. J. v. d. MADE OOK VOOR INDISCHE RIJSTTAFEL Stand op Zondag 1 uur v.m.: 769.3

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1