Werkten Trotzkisten samen
met de Rijksweer?
I
De moord op den
pastoor te Lubom
LONDEN
ONTHULLINGEN VAN
KRESTINSKI
De gevolgen der
overstroomïng
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
groot diner in
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voot
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bii onze Agenten 27V2 et. per week, DACBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
per kwartaal f3.58
ZATERDAG 5 MAART 1938 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTICSTE JAARGANG No. 21055
„De bekentenissen in het proces
te Moskou zijn gewelddadig
afgeperst," zegt Trotzki
Ook Rosengolz bekent
Volgens hem was één derïoornaamste doel
Scheffer weerlegt verklaringen
Donkozakken eischen
terechtstelling
Telegram van advocaten
Het bombardeeren der
burgerbevolking
De kosten grooter dan de voor
deden, meent Amerika
Schade in Californië op 25 millioen
dollar geschat
Aanval op parlements
lid of mystificatie?
Afgevaardigde zou op weg naar
het parlement van bezwarende
documenten beroofd zijn
Doel der New Deal
onveranderd
„Wij volgen nog steeds denzelfden
koers," verklaart Roosevelt
Een vooruitstrevend
Maharadja
Maaltijden en muziek als
contactmiddel
In het kamp te Waalsdorp worden momenteel verschillende nieuwe uniformen
beproefd, waaruit uiteindelijk een keus v oor de algemeene legerdracht zal worden
gedaan
Zijn priesterlijke ijver had den
haat der communisten
opgewekt
In koelen bloede
neergeschoten
President Benesj
De dijkdoorbraak aan het Albertkanaal tusschen Antwerpen en Herew-
thals heeft duizenden hectaren land onder water gezet
Democratie in de practijk
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiii
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
N.V. KLEEDERMAKERIJ
GERARD A. v. d. STEUR
Een tegenspraak van
Salamanca
Beweringen over Duitsche onder
zeeërs aan de Spaansche kus
ten zijn onjuist
De Zweedsche hotels
gaan weer open
Regeling van het conflict in het
hotelbedrijf
De Marine-begrooting
van Engeland
Vlootbouwprogramma kon er niet
in worden opgenomen
Ontploffing in brouwerij
te New-York
Missionarissen blijven
op hun post
Zij weigeren 't bedreigde Kaifeng
te verlaten
Von Ribbentrop neemt
voorstellen mee
Bij zijn bezoek aan Londen
Arrestatie na den aan
slag op Ito Abe
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 5970
HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
De Chineesche legerleiding geeft zich veel moeite om de weerbaarheid van het le
ger te verhoogen. Op talrijke plaatsen worden in het Chineesche Rijk de jonge
mannen gedrild. Naar men berekend heeft zou men aldus elke maand dertig
duizend geschoolde soldaten naar het front kunnen sturen
MOSKOU, 5 Maart. (Tass.) In de avond
zitting: van Vrijdag van het groote proces
te Moskou werd Rosengolz, de vroegere
Volkscommissaris voor den Buiteniandschen
Handel, verhoord. Hij bekende, dat na het
vertrek van Trotzki naar het buitenland
tusschen Trotzki en hem een briefwisseling
is ontstaan, waarbij Krestinski zijn bemid
deling verleende.
- In Karlsbad heeft de zoon van Trotzki, Sedof,
aan Rosengolz aanwijzingen van zijn vader
overhandigd, om zich in verbinding te stellen
met Toechatsjefski. Ook kreeg hij opdrachten
inzake den buiteniandschen handel met
IXiitschland en Japan. Rosengolz heeft Sedof
uit'de gelden van het volkscommissariaat voor
Buitenlandsche Zaken door bemiddeling van een
Duitsche firma driehonderd duizend dollar ge
geven, bestemd voor Trotzki. Ook andere be
dragen werden aan Trotzki overgemaakt.
In 1936 werd Toechatsjefski aangespoord een
contra-revolutie te ontketenen en tegelijkertijd
werd besloten een moord op Stalin, Molotof en
Kaganowitsj te organiseeren.
Door de bekentenissen van Pjatakof tijdens
diens proces werd Trotzki beangst en hij beval
Rosengolz en Krestinski in geval van arresta
tie alles te ontkennen.
Rosengolz bekende verder met Duitsche mi
litaire kringen in verbinding te hebben gestaan.
Hij heeft o.a. generaal von Seeckt mededee
lingen verstrekt over de Sovjet-Russische lucht
vloot. Ook heeft hij aan twee Britsche jour
nalisten mededeelingen gedaan.
Na Rosengolz werd nogmaals Krestinski
verhoord, die verklaart, dat zijn onwettige
activiteit in 1921 is begonnen.
Hij vertelt dat hij in 1922, toen hij ambassa
deur te Berlijn was, in opdracht van Trotzki
een overeenkomst sloot met generaal von Seeckt,
Waarbij de Trotzkisten zich in ruil voor gel-
delijken steun verplichtten, inlichtingen over
het roode leger aan de Rijksweer te verstrekken,
en, indien zij aan het bewind zouden komen,
Ruitschland in een nieuwen wereldoorlog bij
stand te verleenen.
Naar Krestinski verklaart ontvingen de
Trotzkisten in de jaren 1923 tot 1930 van
de Duitsche Rijksweer ongeveer twee mil-
lioen Rijksmark in goud. Volgens Krestinski
stond Trotzki reeds in 1920 door bemidde
ling van Kopp in verbinding met den Duit-
schen spionnagedienst.
Verder vertelt Krestinski over zijn ontmoe
ting met Trotzki te Merano in het najaar van
1933. Trotzki wees er tijdens het onderhoud op,
dat in verband met het aan de macht komen
Van Hitier gestreefd moest worden naar een
overeenkomst met de Duitsche regeering, door
in ruil voor militaire hulp bij het grijpen naar
de macht het afstaan van een deel van het
grondgebied der Sovjet-Unie te beloven. Trotzki
gaf Krestinski opdracht, in verbinding te tre
den met Toechatsjefski en Roedsoetak. Toe
chatsjefski ging accoord met deelname van zijn
contra-revolutionnaire organisatie aan een op
stand. Hierop besloten de Trotzkisten een blok
to vormen met de rechtschen.
Na de afzetting van Toechatsjefski en Ga-
hiarnik, vreesde Krestinski de ineenstorting en
Was hij, naar hij verklaarde, zich op zijn ar-
restatie gaan voorbereiden. Hij had de verbin
ding met Trotzki toen overgedragen aan Ro
sengolz.
De rechtbank ging vervolgens over tot het
Verhoor van Rakowski.
In Mexico hebben, volgens Havas, journalis-
ten een onderhoud gehad met Trotzki, waarin
deze verklaarde dat „de verklaringen der onge
lukkige slachtoffers van het thans aan den
gang zijnde proces hun gewelddadig zijn afge
perst."
einden van het proces, de terechtstelling dei-
negen generaals in Juni 1937 te rechtvaardigen.
Voorts verklaarde Trotzki: „Ik weet zeer
goed, en dat weet ook de Pransche politie, dat
ik Krestinski niet op 10 October 1933 in Italië
heb kunnen ontmoeten, want 9 October was ik
van Saint Palais, waar ik woonde, vertrokken
naar Bagnières de Bigorre, waar ik tot den
eersten November bleef, op welken dag ik mij
te Barbizon vestigde. De onweerlegbare bewij
zen van mijn verklaringen bevinden zich in
handen van de commissie-Dewey te New York.
Het „Berliner Tageblatt" publiceert een ver
klaring van zijn correspondent te New York,
Paul Scheffer, naar aanleiding van hetfeit, dat
diens naam is genoemd in het proces te Mos
kou.
De beklaagde Tsjernof heeft, aldus Scheffer,
gesproken van twee bezoeken, die ik hem per
soonlijk gebracht heb in het jaar 1930, toen ik
niet meer in de Sovjet-Unie woonde. Hij heeft
mij echter nooit gezien, noch ik hem, en ik heb
nooit met hem in eenigerlei verbinding ge
staan. Zijn verklaringen zijn door de Gepeoe
volkomen verzonnen.
In de stanitza's van de Donkozakken zijn,
volgens het Sovjetpersbureau, vergaderingen
gehouden, waarin de Kozakken verklaarden
trouw te zijn aan het vaderland en de commu
nistische partij. Zij zijn te allen tijde bereid
de grenzen der Sovjet Unie te verdedigen. Ook
verklaarden zij te verlangen dat de verraders
en moordenaars, die op het oogenblik te Mos
kou terechtstaan, hun gerechte straf niet zul
len ontloopen.
De bond van Bulgaarsche advocaten heeft
aan den Sovjet-Russischen gezant in Bulgarije
een telegram gezonden, met het verzoek, aan
Moskou den wensch der Bulgaarsche advocaten
over te brengen, dat aan de beklaagden in het
thans aan den gang zijnde politieke proces de
vrijheid van verdediging wordt gelaten.
NEW YORK, 4 Maart (Reuter). Strategen
van den Amerikaanschen generalen staf en
van het luchtwapen hebben, na een bestudee
ring van de oorlogstactiek en de resultaten
daarvan in China, Spanje en Abessinië, de
conclusie getrokken, dat, wanneer de Veree-
nigde Staten verwikkeld mochten raken in een
oorlog, de luchtstrijdkrachten geen bombar
dementen van burgerbevolkingen zullen onder
nemen, niet om humanitaire redenen, maar
eenvoudig omdat gebleken is, dat deze bom
bardementen de moeite en kosten niet loonen.
De algemeene conclusie, waartoe men is ge
komen, aldus de „New York Times", die dit
bericht publiceert, luidt, dat de militaire voor-
deelen niet opwegen tegen de kosten.
LOS ANGELES, 5 Maart. (Havas). De
gevolgen van de overstroomingen in Cali-
fornië zijn, voorzoover men tot dusver heeft
kunnen vaststellen: 105 dooden en 100 ver
misten.
De schade wordt op 25 millioen dollar geschat,
nog niet medegerekend de schade, die de spoor
wegen en de boeren hebben geleden.
De weerberichten voorspellen voor de komen
de dagen weder slecht weer. De bergen in de
omgeving der stad zijn met sneeuw bedekt.
BELGRADO, 4 Maart (Havas). Een ernstig
incident in de Joego-Slavische Skoeptsjina
heeft vanmiddag geleid tot het plotselinge af
breken van het debat over de begrooting van
leger en vloot, die voor het eerst sedert ver
scheidene jaren niet met algemeene stemmen
en zonder debat zal worden aangenomen.
Rasjowitsj, een tot de oppositie behoorende
afgevaardigde, die een rede moest houden,
waarin de bewapeningspolitiek werd aangeval
len, verscheen niet in de Kamer, zoodat men
daar tevergeefs op hem wachtte. Spoedig ver
nam men, dat hij op weg naar de Skoeptsjina
het slachtoffer was geworden van een aanval,
waarbij hem de documenten, die hij by zich
had, op ruwe wijze afhandig werden gemaakt.
Hedenmiddag is een communiqué gepubli
ceerd over den aanval. Volgens dit communiqué
zouden ernstige onwaarschijniykheden ontdekt
zijn in het verhaal van Rasjowitsj over den
aanval. Kringen der Skoeptsjina zouden alge
meen van opvatting zyn, dat het hier gaat om
een onhandige mystificatie, die heel eenvoudig
ingegeven is door het in werkelijkheid niet be
staan der z.g. verpletterende documenten,
waarmede Rasjowitsj de regeering bedreigde.
De zitting der Kamer is hervat om half drie.
De minister van Binnenlandsche Zaken noo-
digde de leiders der oppositiefracties uit zelve
het openen van een onderzoek in deze zaak te
vragen.
WASHINGTON, 5 Maart (Reuter).
Président Roosevelt heeft op een perscon
ferentie verklaard, dat de doelstellingen van
de New Deal onveranderd zijn.
Hy hoopt, dat de wet over de regeling van
loonen en werkuren nog dit zittingsjaar door
het Congres zal worden aangenomen. De re
geering, zoo zeide hij, verslapt niet in haar
stryd om een einde te maken aan bijzondere
voorrechten.
De president gaf vervolgens een overzicht van
hetgeen sinds hij vijf jaar geleden president
werd, is bereikt en besloot met de opmerking:
„Het oude schip van staat volgt nog steeds den
zelfden koers. De regeeringspolitiek is dezelfde
gebleven. Er zijn echter lieden, die methodes
en veranderingen in methodes verwarren met
vermeende veranderingen in den grondslag der
politiek."
NIEUW DELHI, 4 Maart De 25-jarige
Maharadja van Sirmoer, een staatje in het
heuvelland van Simla, heeft een nieuwe me
thode in toepassing gebracht om voeling te hou
den met zijn onderdanen. Tijdens een inspectie
tocht door zqn staat zal hij maaltüden voor de
inlanders aanrichten en muziekuitvoeringen
laten geven. Gewoonlijk ontvangen Britsch-
Indische vorsten deputaties en petities, doch de
Maharadja is van meening, dat dit gebruik
ouderwetsch is.
'mm*
Met groote plechtigheid en onder enorme
deelname van de zijde der bevolking is het
ïyk van pastoor Streich, die door een com
munist in het dorpje Lubom by Posen in
Polen gedood werd, ter aarde besteld.
Naar aanleiding van dezen moord verne
men wij nog de volgende bijzonderheden:
De moordenaar, Laurens Nowak, die zijn daad
cynisch bekend heeft, is een communist in hart
en nieren. Twaalf jaar lang heeft hij in Sovjet-
Rusland gewoond, werkte dan tijdelijk in
Foolsch-Opper-Silezië, tot hij naar Lubom by
Poznan kwam, waar hy onder de communisten
een leidende rol speelde. Zijn ophitsingen waren
jammer genoeg niet zonder succes, en 't plaatsje
werd een centrum van communistische propa
ganda in de streek rond Poznan. De geweten-
looze propaganda had hier een gunstig terrein
gevonden onder een groot aantal Polen, die te
ruggekomen waren uit Frankrijk en in groote
financieele moeilijkheden verkeerden.
Pastoor Streich probeerde dezen nood in den
geest der christeiyke liefdadigheid te lenigen.
Drie jaar geleden was hij naar Lubom gekomen,
als herder van de toen nieuw opgerichte paro
chie. Met jeugdigen, apostolischen ijver wijdde
hij zich aan de zielzorg, en het was niet te ver
wonderen, dat hij zich aldus spoedig de vijand
schap der communisten op den hals haalde. De
tegenstand werd grooter, toen hij in zijn predi
katies vastberaden waarschuwde tegen de volks
opruiers en voortdurend wees op de groote ge
varen, die de geheele menschheid van de zijde
van het communisme bedreigen.
Het was geen toeval, dat de communist Nowak
den pastoor neerschoot, toen deze na de gods
dienstoefening der kinderen den preekstoel wilde
bestygen. Aan den slaap getroffen, zakte de
priester doodelijk gewond ineen. Drie of vier
andere schoten verwondden den koster en een
jongen uit het dorp. Toen de moordenaar de
algemeene verwarring wilde benutten om te
vluchten, werd hij door enkele kerkgangers ge
grepen, en als de politie niet spoedig tusschen-
beide was gekomen, zou de woedende bevolking
hem gelyncht hebben.
Dat de moord met voorbedachten rade ge
schied was, bleek uit de bekentenis van den
dader. Hij zeide, dat hy den pastoor gedood
had, omdat hij hem haatte.
Tot drie uur in den nacht had Nowak die
weliswaar getrouwd is, maar van zijn vrouw ge
scheiden leeft in een herberg doorgebracht,
's Zondagsmorgens was hij om 8 uur opgestaan,
had heel rustig ontbeten, en zich toen naar de
kerk begeven, waar bij den pastoor in koelen
bloede doodschoot. De kogels, die hierna werden
afgeschoten, waren voor den jongen kapelaan
bestemd, die evenwel niet werd getroffen.
Het onderzoek naar de beweegredenen van den
moord wordt voortgezet. Vooral wordt de moge
lijkheid onderzocht, of Nowak de misdaad mis
schien op hooger bevel van de communistische
partij volvoerd heeft.
Indien men sterk en oprecht is in de verde
diging van den vrede, zal men hem altyd kun
nen redden! Deze moedgevende woorden sprak
Benesj, de president van de Tsjecho-Slowaak-
sche republiek, in een onderhoud, dat hij dezer
dagen met een correspondent van de Daily
Herald had.
Hij voegde er nog wat aan toe. „Ik ben
zoo zeide Benesj, in den loop van het gesprek
een boerenzoon. En dat zal ik altyd blijven,
ook nu ik president ben. Ik heb acht broers en
zusters. Twee van mijn broers zijn spoorweg
arbeiders, één is arbeider in Amerika en twee
zijn onderwijzers. Een ander is boer. Mijn beide
zusters zijn boerinnen. Ik woon in het paleis
van den president, terwijl mijn broers en zus
ters in hun dorp biyven. Voor ons is dit vol
komen natuurlijk, vooral omdat de helft van
onze ministers uit zonen en dochters van boe-
en arbeiders bestaat.
j| VERWACHTING: In het Zuiden zwakke 1
EE tot matigen, in het Noorden meest matige,
Westelijke tot Zuideiyken wind, plaatse-
|E iyke morgenmist, overigens licht tot half
H bewolkt, droog weer, overdag zachter in 't
Zuiden; in het Noorden weinig verande-
EE ring in temperatuur.
Hoogste barometerstand:
781.2 te Miinchen.
E= Laagste barometerstand:
726.6 te Seijdisfjord.
Zon op 6.40 - onder 5.44 - Licht op 6.14
EE Maan op v.m. 7.29 onder nam. 10.09
9 Maart E. K.
Het monsterproces te Moskou wordt voortge
zet.
Miiïisterieele circulaire aan de gemeentebesturen
betreffende het plaacsen van landarbeiders in
Duitschiand.
Ged. Staten van Noordholland hebben in een
geschil in de gemeente Beverwijk beslist, dat
de publicaties van afbeeldingen in filmadver
tenties niet vallen onder art. 7 der Bioscoop-
Wet.
O
U zoudt voor zoo'n diner
hooge eischen stellen aan
Uw costnum. Hoe hóóger de
pischen dïe U stelt, hoe
zékerder U terecht moet bij:
Kruisstraat 7 - Tel. 10730
SALAMANCA, 5 Maart. (Havas). Radio Na-
cional heeft in een officieele mededeeling ont
kend, dat de beweringen van den minister van
Landsverdediging te Barcelona, welke de laat
ste twee dagen zyn uitgezonden, onjuist zijn.
De bewering inzake een Duitschen generaal
Sender, die volgens de regeering commandant
zou zijn van de Duitsche strijdkrachten in
Spanje, is onjuist, want noch in Spanje, noch
in Duitschiand bestaat een generaal Sender en
de bewering over de Duitsche onderzeeërs in
de Middellandsche Zee is van hetzelfde kaüber,
STOCKHOLM, 4 Maart (Reuter). Nadat ver
scheidene dagen onderhandeld was door de be
middelingscommissie der regeering met werk
gevers en werknemers in het Zweedsche café-
en restaurantbedrijf, is een overeenstemming
tot stand gekomen. Een der bepalingen heeft
betrekking op een gemiddelde loonsverhooging
van 15 kronen per maand. De beide partijen
zullen thans nog moeten stemmen over de voor-
loopige overeenkomst. Wordt deze goedgekeurd
dan verwacht rr/bn, dat het werk op 13 Maart
hervat zal worden.
LONDEN, 4 Maart. (Reuter) De reden waar
om het nieuwe vlootbouwprogramma niet is
opgenomen in de Marine-begrooting voor het
komende jaar, is, dat de volledige bijzonder
heden nog niet uitgewerkt zijn, in verband met
de weigering van Japan inlichtingen te ver
strekken over het Japansche bouwprogramma.
Het démenti van den woordvoerder der Ja
pansche marine te Tokio ten spijt, verklaart de
„Takoengpau" van meening te zijn, dat schout
bij nacht Isjimaroe, toen hij zeide, dat Japan
vlootgeiykheid met de Vereenigde Staten moet
hebben, de meening van het ministerie van
Marine weergaf.
NEW-YORK, 5 Maart (D.N.B.) Een brouwerü
in een der drukste wijken van New York ge
legen, is door een reeks ontploffingen van ko
lenstof in het ketelhuis verwoest. Door den
slag werden honderden gebouwen in de omge
ving der brouwerij beschadigd.
Tot dusver zijn vier dooden geborgen. Onge
veer twintig personen moesten met verwon
dingen naar het ziekenhuis vervoerd worden.
HANKAU, 5 Maart (Havas) Uit Kaifeng,
de hoofdstad van de provincie Honan, wordt
vernomen, dat 70 missionarissen en nonnen
vast besloten zijn, de stad, die door den op-
marsch der Japanners wordt bedreigd, niet te
verlaten.
Zij organiseeren de hulpverleening aan de
vluchtelingen, die met tienduizenden tegeiyk
uit het oorlogsgebied aankomen. Het internatio
nale Roode Kruis te Hankau heeft een bedrag
van 10.000 dollar gezonden voor het inrichten
van hospitaalkampen en de levensmiddelen
voorziening. lederen dag steken vluchtelingen op
haastig samengestelde vlotten de Gele Rivier
over, waarbij velen verdrinken.
LONDEN, 5 Maart (Havas). De Beriyn-
sche correspondent van de „News Chronicle"
meent te weten, dat Von Ribbentrop naar
Londen zal komen met een lijst van welom
schreven voorstellen, die hij aan Chamberlein
zal voorleggen.
De besprekingen zullen, naar hij meent, op
de volgende vraagstukken betrekking hebben:
1. Het koloniale vraagstuk. Duitschiand hoopt
dat Engeland zijn aanspraken zal erkennen.
2. De propaganda. Hitier zou een Britsch—
Duitsch persaccoord wenschen.
3. De minderheden. Hitier verwacht, dat
Engeland het beginsel zal erkennen, dat de
toekomst der Sudeten-Duitschers en Oosten
rijkers door een volksstemming dient te wor
den bepaald.
4. De DuitschItaliaansche betrekkingen.
Engeland zal niet mogen trachten de as Rome
Berlijn te verzwakken.
5. De FranschRussische betrekkingen.
Geen toenadering is mogelijk met Engeland en
Frankryk, aldus zou Von Ribbentrop verkla
ren, zoolang de democratische mogendheden
haar samenwerking met de Sovjets niet staken.
TOKIO, 5 Maart. (Havas). De Japansche
politie heeft in verband met den aanslag op Ito
Abe, den leider van de Party der Sociale Massa,
een arrestatie verricht. Men verwacht sensatio-
neele onthullingen, welke zouden bewijzen, dat
de aanslag is beraamd door tegenstanders van
controle op de electriciteits-industrieën.
Stand op Zaterdag 1 uur n.m.: 778.0
Vorige stand: 778.6
