Seyss Inquart Rijksstadhouder
van Oostenrijk
I
Dr. Colijn voor de
radio
Hoe zou iemand kunnen glimlachen
op een dag als deze?"
HET LEGER ZWEERT
TROUW AAN HITLER
Schuschnigg nog
te Weenen
DE BRITSCH-IERSCHE
BESPREKINGEN
Hedenavond om 7.50 uur
r
J
Veelzeggende woorden van
minister Hore-Belisha
Dat valt op
H. M. BAKKER
Het nieuws van heden
m TAC K'*M£5S58
BERLIJNS BETREKKINGEN
MET PRAAG
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE-
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27lA ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
DINSDAG 15 MAART 1938 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE .JAARGANG No. 21071
Buitenlandsche journalisten door
Duitsche soldaten gevangen
gehouden in het minis
terie van Buiten
landsche Zaken
Duitsch-Oostenrijksche
grenspalen verbrand
Geen enkele aanhanger van het
oude regiem ter dood
gebracht
Bondstroepen in
Muenchen
De laatste dagen waren „opwin
dend", verklaren de Oosten
rijksche soldaten
Zonder resultaat geëindigd
Het WeeriuiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii|
mum
Nieuwe landkaart van
het Duitsche rijk
Een onderhoud Beck-
Hitler te Weenen
Mevrouw Dollfuss'
vlucht
Een ontroerend relaas
99
Wie de meening van het volk wil
kennen, moet naar Downing-
street gaan, als er een
ministerraad wordt
gehouden
Het Britsche flegma
Het is thans mogelijk, dat vrouwen in Roemeenschen staatsdienst treden. Een der
eerste bevoorrechten legt den eed af,
Caspe door rechtschen
bezet
Regeeringstroepen kunnen Cata-
lonië nog slechts langs de
kust bereiken
Gratieverzoek door
Moskou verworpen
Zeventien doodvonnissen reeds
voltrokken?
Uit Vaticaanstad
GEN. CRONJÉSTRAAT 135 - TELEF. 11657
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Volgens de „Times" kan een
initiatief van Hitier
verwacht worden
Regeling van kwestie
der minderheden
Motie in Britsche Lagerhuis
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
WEENEN, 15 Maart. (D. N. B.). De
Duitsche Rijkskanselier Adolf Hitler heeft
hedenmiddag op den „Heldenplatz" te
Weenen een rede gehouden. Hierin deelde
hij mede, dat hij den Oostenrijkschen
Bondskanselier Dr. Seyss Inquart benoemd
heeft tot „Rijksstadhouder" voor het land
Oostenrijk.
De nieuwe Rijksstadhouder Seyss Inquart
Was hedenmiddag de eerste, die den Führer
bij de feestelijke ontvangst door de stad Wee
nen op den Heldenplatz verwelkomde.
In zijn begroetingsrede, die herhaaldelijk
door de bevolking luide werd toegejuicht, zeide
Seyss Inquart o.m.:
„Oostenrijk is thans een land van het Duit
sche Rijk. Aan het Duitsche volk, aan heel de
Wereld verkondig ik, dat Adolf Hitler als Führer
en Rijkskanselier zijn intocht heeft gehouden
in den burcht van de oude Rijkshoofdstad.
Het ideaal, waar eeuwenlang de Duitsche
geschiedenis voor heeft gevochten, waar mil-
lioenen der beste Duitschers hun bloed voor
vergoten hebben, is vandaag bereikt. De Ost-
ffiark is teruggekeerd. Het groote Duitsche Rijk
is weder opgestaan, het „volksduitsche" Rijk
is geschapen.
Mijn Führer, waarheen ook de weg zal lei
den, wij zullen volgen."
Tijdens deze toespraak cirkelden talrijke
vliegtuigen over de honderdduizenden, die op
den Heldenplatz waren samengestroomd.
In antwoord op de rede van Seyss Inquart
zeide Hitier:
„In weinig dagen heeft zich binnen de Duit
sche volksgemeenschap een omwenteling vol
trokken, die wij heden weliswaar in den vollen
omvang zien, maar welks beteekenis eerst latere
geslachten volledig zullen begrijpen.
In de laatste jaren is door de machthebbers
van het thans opgeheven régime vaak gespro
ken over de bijzondere missie, die in hun oogen
dit land moest vervullen. Volgens hen was de
taak van deze zoogenaamde zelfstandigheid van
het land Oostenrijk, die in de vredesverdragen
opgelegd en van de genade van het buitenland
afhankelijk was, de vorming van een waarlijk
groot Duitsch Rijk te verhinderen en daarmede
den weg naar de toekomst van het Duitsche
volk toe te grendelen. Ik proclameer thans
voor dit land zijn nieuwe missie. Zij is in over
eenstemming met het gebod, dat eens de Duit
sche kolonisten uit alle gouwen van het oude
Rijk hierheen geroepen heeft. De oudste Ost-
mark van het Duitsche volk moet het jongste
bolwerk van de Duitsche natie en daarmede
van het Duitsche rijk worden.
Ik spreek uit naam van de millioenen
mensehen van dit wonderschoone Duitsche
land, uit naam van Stiermarkers, van de
Neder- en Opperoostenrijkers, van de Ka-
rinthiërs, van de Salzburgers, de Tirolers
en vooral uit naam van de stad Weenen,
wanneer ik de verzekering geef: dit land
is Duitsch, het heeft zijn missie begrepen,
het zal haar uitvoeren en het zal door
niemand overtroffen worden in trouw aan
de groot-Duitsche volksgemeenschap.
Ik kan derhalve op dit uur aan het Duitsche
volk het grootste eindrapport van mijn leven
Uitbrengen. Als Führer en kanselier van de
Duitsche natie en van het Rijk meld ik voor de
historie thans het toetreden van mijn Heimat
tot het Duitsche Rijk.
Hitier besloot zijn rede met een „Sieg Heil"
op Duitschland en zijn nieuwe onderdeel, op de
nationaal-socialistische partij en op de weer-
•macht van het Rijk.
Von Ribbentrop heeft, naar Reuter meldt,
De Rijksstadhouder van Oostenrijk
de leiding over het Oostenrijksche Departe
ment van Buitenlandsche Zaken op zich geno
men.
Het Oostenrijksche leger is begonnen met
het afleggen van den eed van trouw aan het
nieuwe regiem.
Men verwacht, dat de eedsaflegging reeds
vandaag tegen 20 uur zal zijn afgeloopen.
De formule luidt: Ik zweer voor God on
voorwaardelijk te zullen gehoorzamen aan den
Pührer van het Rijk en van het Duitsche volk,
Hitier, opperbevelhebber van het leger en ik
verklaar als dapper soldaat te allen tijde mijn
leven hiervoor te zullen geven."
Gisterennacht zijn te Salzburg de grenspalen
tuschen Oostenrijk en Duitschland onder groot
enthousiasme verbrand, een welsprekend sym
bool van den spoed, waarmede Oostenrijk als
afzonderlijke eenheid heeft opgehouden te be
staan.
Ondertusschen gaan de nationaal-socialisten
onophoudelijk voort met hun invloed in leger
en staat te versterken.
l»
In het Oostenrijksche ministerie van Bui
tenlandsche Zaken heeft zich een ernstig in
cident voorgedaan met buitenlandsche jour
nalisten. De leidende journalisten, die zich,
zooals gisteravond was verzocht, hedenochtend
naar het ministerie van Buitenlandsche Za
ken hadden begeven voor het afhalen van een
vergunning om de ontvangst van Hitier te
verslaan, zijn daar vastgehouden.
Toen de journalisten, in wier gezelschap
zich een hooge Oostenrijksche officier
bevond, zich naar den gewonen uitgang
begaven, wees een Duitsche schildwacht
hen barsch terug, verklarende, dat hij or
der had gekregen onmiddellijk te schieten,
indien de trap niet werd ontruimd. De
Oostenrijksche officier scheen zich zeer
gekrenkt te gevoelen, doch evenals de
persvertegenwoordigers achtte hij het be
ter, aan het bevel gevolg te geven.
Er waren strenge orders gegeven om iede-
ren uitgang van de kanselarij te sluiten, en
practisch bevonden de journalisten zich dan
ook in arrest. Nadat zij zoo ongeveer een uur
waren vastgehouden, kregen de buitenlandsche
journalisten verlof, het ministerie te verlaten.
WEENEN, 15 Maart. (Havas). Van welin
gelichte zijde wordt vernomen, dat Schusch
nigg zich nog steeds in zijn woning te Wee
nen bevindt als gevangene op zijn eere-
wcord.
Hetzelfde is het geval met baron Werkmann,
een der leidende legimitisten.
Men heeft plechtig verzekerd, dat sedert het
overnemen van de macht door de nationaal-so
cialisten geen enkel aanhanger van de vorige
regeering ter dood is gebracht.
Te Linz zijn tien joden gearresteerd wegens
..optreden in strijd met de belangen der natie".
Hun vermogen is voor een deel in beslag geno
men.
Op last van de directie der Oostenrijksche
Posterijen zijn de postzegels met de beeltenis van
Hollfuss ingetrokken,
MUENCHEN, 14 Maart. (Havas) Vandaag
zijn afdeelingen van het Oostenrijksche leger
te Muenchen aangekomen, waar zjj geest
driftig werden ontvangen. De omroeper van
den zender van Muenchen haalde eenige
Oostenrijksche soldaten voor de microfoon.
Dezen bepaalden zich er toe te verklaren,
dat de laatste dagen „opwindend" waren
geweest.
LONDEN, 14 Maart. (Reuter) Naar thans
vernomen wordt, zijn deBritsch-Iersche
besprekingen zonder resultaat geëindigd.
Het is mogelijk, dat zij later in het jaar
hervat zullen worden.
n VERWACHTING: Matige, later wellicht
krachtige, Zuidelijke tot Zuidwestelijken
wind, aanvankelijk kans op mist, later
zwaar bewolkt of betrokken, weinig of
geen neerslag, des nachts en des ochtends
zachter, overdag kouder.
Hoogste barometerstand 775.8
te München
Laagste barometerstand 738.6
te Vestmanoer en Seydisfjord js
H Zon op 6.17 - onder 6.02 - Licht op 6.32 Hj
Maan op nam. 5.39 onder v.m. 5.26 Hj
16 Maart V.M.
Naar wij vernemen heeft de K.R.O.
hedenmorgen de mededeeling ont
vangen, dat om 7.50 hedenavond de
zender ter beschikking van de regee
ring gesteld moet worden.
Het ligt in de bedoeling, dat dr. H.
Colijn, minister-president, dan over
de beide zenders een kort woord tot
het Nederlandsche volk zal spreken.
BERLIJN, 14 Maart (Havas). De Duitsche
bladen publiceeren reeds kaarten van het
nieuwe rijk, waarop de Duitsch-Oostenrijksche
grens is verdwenen.
Zij wijzen er op, dat Duitschland voortaan
drie nieuwe buurlanden zal hebben, n.l. Joego
slavië, Hongarije en Italië.
Het rijk, aldus de bladen, telt thans 73 mil-
lioen inwoners. De Donau is de langste rivier
van Duitschland. Het Duitsche leger is vermeer
derd met de 100.000 man van het Oostenrijk
sche bondsleger.
WEENEN, 15 Maart (Havas)Volgens een tele
gram uit Rome aan de Neue Wiener Zeitung zou
de Poolsche minister van Buitenlandsche Zaken,
Beck, die gisteren uit Rome naar Warschau is
vertrokken, te Weenen een onderhoud met Hitier
hebben.
Mevrouw, uw pas is niel in
orde, wij kunnen u niet doorlaten!
Een uitgeputte vrouw wendt zich
tot haar geleider, die zijn papieren
toont, naar den verantwoordelijken
chef vraagt en om een telefoonge
sprek met Praag verzoekt.
Ik ben de Fransche consul en
vergezel mevr. Dollfuss, de weduwe
van den vermoorden kanselier. Kijk,
die zieke jongen op de draagbaar;
hij heeft kort geleden zijn been ge
broken, en niemand wil hem nog in
Oostenrijk verplegen.
Deze scène speelde zich volgens
Paris Soir Zaterdagavond af aan de
Tsjecho-Slowaaksche grens. In dich
te rijen komen de vluchtelingen, die
een toevluchtsoord zoeken: politici,
groot-industrieelen of handelaars uit
Weenen, katholieken, joden, sociaal
democraten en leden van het Va*
derlandsche Front.
Mevr. Dollfuss die in het poli-
tielokaal is gebracht wacht nog
steeds.
Drie-en-veertig maanden geleden
viel haar echtgenoot onder de sla
gen van hen, die zich nu van Oos
tenrijk hebben meester gemaakt.
Sindsdien leefde zij teruggetrokken.
De pogingen van den Franschen
consul waren niet tevergeefsch. Me
vrouw Dollfuss mocht zich met haar
kinderen naar Bratislava begeven.
Zonder het hoofd te wenden,
vluchtte zij uit het land, waarvoor
haar man zich had opgeofferd en
dat zijn opvolger niet had kunnen
instandhouden.
De 74 meter lange stalen verkeer shrug over het Albertkanaal te Hasselt (België)
stortte even na het passeeren van de electrische tram in, waarhij gelukkig geen
persoonlijke ongelukken te betreuren waren
(Van onzen Londenschen correspondent)
Belangrijke gebeurtenissen, zelfs wereld
gebeurtenissen, doen op Londen haar uiter-
iijken invloed niet licht gelden. Daarvoor is
de stad te groot. Daarvoor is bovendien de
Engelschm'an te flegmatiek.
Alleen de volksklassen, die zich gemakkelijker
„geven", bespreken de gebeurtenissen wel eens
in trams en omnibussen of op andere plaatsen,
waar veel menschen bijeen zijn. Maar ook dan
zijn de commentaren meestal kort en ingetogen;
tot ontboezemingen en opgewekte gedachten-
wisseling komt het zelden. Niets is in Engeland
voor een journalist moeilijker dan de gevoelens
van „het volk" te peilen.
De „betere kringen" hullen zich steeds in
zwijgen, wat er ook gebeurt. De tubetreinen,
die van de welvarende voorsteden naar City of
Westend rijden, vervoeren iederen morgen en
iederen avond honderdduizenden menschen, die
allen in hun kranten verdiept zijn, maar nie
mand zal tot zijn buurman zeggen: „Nou, het
is wat moois met Oostenrijk" of „Waar zou dat
op uitloopen met Hitier?" opmerkingen, die
in ons bijzonder praatgrage land heden wel
schering en inslag zullen zijn, en de inleiding
tot discussies tusschen menschen, die elkaar in
het geheel niet kennen, maar toevallig een kwar
tier lang eikaars medepassagiers zijn in een
tramwagen.
Wie hier bij een crisis, gelijk thans heerscht,
de „volksstem" wil hooren, doet het best in
Downingstreet post te vatten, wanneer daar een
ministerraad gehouden wordt of belangrijke per
soonlijkheden „number 10" of het Foreign Office
bezoeken. Dan zijn de trottoirs van deze door-
loopende zijstraat van Whitehall meestal gevuld
met een menigte, zoo groot als de beperkte ruim
te (en de politie) toelaat, en de door het wach
ten verhoogde zenuwachtige stemming is oor
zaak dat men nu en dan „openbare meeningen'
te hooren krijgt.
Niet dat ooit werkelijk druk geredeneerd wordt.
Argumenteeren doet de Engelschman bijna nooit
met iemand, dien hij niet kent; slechts enkele
klassen van burgers onder wie busconducteurs
een voorname plaats innemen achten zich
geroepen ten aanhoore van wie naar hen luis
teren wil, te vertellen hoe de dingen eigenlijk in
elkaar zitten, en wat Mussolini morgen en pre
sident Roosevelt overmorgen doen zal.
Het spijt ons voor Hitier, maar wij zouden de
waarheid tekort doen indien wij beweerden dat
de volksstem, zooals deze zich Zaterdag nu en
dan in Downingstreet liet hooren, bijzonder
streelend voor hem was. Sommige critici maakten
zelfs opmerkingen, tjje wij liever niet zullen
herhalen, daar zij veeleer hun oprechte gevoelens
dan de strikte en onbevangen feitelijke waarheid
vertolkten. Het eenige wat wij willen zeggen is
dat wanneer wij een Duitsche Nazi geweest
waren, wij ons Zaterdag in Downingstreet wat
minder behaaglijk gevoeld zouden hebben. Trou
wens: von Ribbentrop, die een Duitsche Nazi is,
trok, toen hij Vrijdag na de lunch met Cham
berlain „number 10" verliet, óók een gezicht
alsof hij zich minder behaaglijk voelde.
Maar wij hebben het voorrecht gehad een
der belangrijkste uitspraken te hooren, welke
Zaterdag (een aan uitspraken nogal rijke dag)
gedaan zijn. Mr. Hore-Belisha, de minister van
Oorlog, verliet na den ministerraad de ambts
woning van den Eersten Minister. Persfotografen
richtten hun toestellen op hem, en riepen hem
het gebruikelijk „Smile, please" „Glimlachen,
als je blieft", toe.
Dit is niet zoozeer een voorkeur van persfoto
grafen voor ministerieele glimlachen, als wel
een bijna steeds gelukkende truc om te ver
mijden dat de gefotografeerde afgetrokken kijkt,
of den blik van het toestel afwendt, en aldus
een weinig „sprekende" kiek oplevert.
Maar de gewoonlijk zeer goedmoedige en lui
mige Hore-Belisha keek ditmaal zeer ernstig.
Toen hem toegeroepen werd: „Glimlachen, als
je blieft", betrok zijn gezicht nog meer.
„Hoe zou iemand kunnen glimlachen op een
dag als deze," merkte hij op.
En hij werd gekiekt zonder glimlach.
Ondertusschen hadden wij een communiqué
betreffende de besprekingen der ministers ge
kregen iets dat bijna nooit gebeurt. De in
houd is u bekend. Maar veelzeggender dan dit
communiqué leken ons de woorden van den
minister van Oorlog: „Hoe zou iemand kunnen
glimlachen op een dag als deze."
SARAGOSSA, 15 Maart. (Havas). De
rechtsche Spaansche troepen onder gene
raal Yague hebben Maandagavond om 18
uur Caspe bezet.
Een andere afdeeling van het rechtsche leger
is tot op een kanonschot afstand den weg van
Taragon naar Valencia genaderd.
Indien de regeeringstroepen hen hier niet te
genhouden, dan zullen dezen nog slechts over
één weg beschikken om Catalonië te bereiken,
n.l. den weg langs de kust.
De rechtsche troepen bevinden zich op het
oogenblik nog zestig kilometer van Tortosa. In
de afgeloopen zes dagen hebben de troepen van
Franco een rechthoek van negentig bij zestig
kilometer bezet.
In den loop van den middag hebben de troe
pen van Franco Calande bezet. Deze plaats ligt
op dertien kilometer van Alcaniz en beheerscht
vrijwel den geheelen weg van Montalban naar
Alcaniz.
De Spaansche regeering heeft de lichting 1941
onder de wapenen geroepen voor het beginnen
met de premilitaire opleiding. Deze lichting om
vat de jongelieden van achttien jaar.
MOSKOU, 15 Maart (Reuter) Het door
Boecharin, Rykof, Jagoda en veertien anderen
ingediende verzoek om gratie is verworpen. Deze
zeventien veroordeelden zouden vannacht reeds
terechtgesteld zijn.
Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d.
14 Maart:
Zondag j.l. is in tegenwoordigheid van
den H. Vader het tuto-decreet afgekondigd voor
de heiligverklaring van den Z. Giovanni
Leopardi.
Behang van Bakker valt op in
den gunstigen zin van het
woord. Het is mooi en voornaam,
rustig en modern, gezellig en
aangenaam. Tochen dat is
het mooie, zijn onze prijzen
zéér laag. Lager dan bij ieder
ander.
Volgens den Berlijnschen correspondent zou een
initiatief van Hitier verwacht kunnen worden
met betrekking tot Tsjecho-Slowakije.
Schuschnigg bevindt zich nog steeds te Weenen.
Z.K.H. Prins Bernhard heeft de nieuwe hal van
de Jaarbeurs geopend en er den naam Beatrix
aan gegeven.
Houders van spoorwegabonnementen zullen re
ductie ontvangen cp de autobustarieven.
De beteekenis der televisie-demonstraties op de
Jaarbeurs.
Tegen den assistent.stationschef te Culemborg
is, wegens schuld aaan een spoorwegongeval,
een maand hechtenis geëischt.
H.H. Wijdingen bü de Paters van het Aller
heiligst Sacrament.
De 13e Nationale Bedevaart naar Dokkum dit
jaar 24 en 25 Juli.
Bestuursvergadering van 't K.O.V. te Utrecht,
o
DE FIJNPROEVER GEBRUIKT SLAOLIE
LONDEN, 15 Maart (Havas). Volgens den
Berlijnschen correspondent van de „Times"
kan van de Duitsche diplomatie een initia
tief verwacht worden met betrekking tot
Ts jecho- Slowakije.
Hitier zou namelijk niet in een definitieve
mislukking der besprekingen tusschen Engeland
en Duitschland berusten alvorens het Tsjechi
sche vraagstuk te hebben geregeld.
Een initiatief in de nabije toekomst, aldus de
Times-correspondent, is niet uitgesloten. Het
hangt af van de maatregelen van diplomatie-
ken, militairen of politieken aard, diq door
Tsjecho-Slowakije of andere mogendheden ge
nomen zouden kunnen worden om de strategi
sche positie van dit land, die steeds zeer hache
lijk zal zijn, te bemantelen. Ook hangt het in
zekere mate af van de binnenlandsch-politieke
ontwikkelingen in Frankrijk.
In elk geval zal Hitier waarschijnlijk geen
gunstige gelegenheid voorbij laten gaan om de
Tsjechische regeering uit te noodigen, vrede te
sluiten met betrekking tot de minderheden-
kwestie, zooals ook Polen gedaan heeft.
Tijdens de debatten in het Britsche Lager
huis hebben hertogin Atholl (conservatief),
Wedgwood (labour), Macland (liberaal), Bel-
lenger (labour) en miss Eleanor Rathbone (on
afhankelijk) bij het bureau van het Huis een
ontwerp van een motie ingediend, waarin de
regeering wordt aangespoord aan de Fransche
regeering de verzekering te geven, dat Enge
land steun zal verleenen, ingeval de Franschen
geroepen zullen worden Tsjecho-Slowakije te
helpen tegen een niet-uitgelokten aanval.
Stand op Dinsdag 1 uur n.m.
Vorige stand: 768.5
768.4