Seyss Inquart Rijksstadhouder van Oostenrijk I Dr. Colijn voor de radio Hoe zou iemand kunnen glimlachen op een dag als deze?" HET LEGER ZWEERT TROUW AAN HITLER Schuschnigg nog te Weenen DE BRITSCH-IERSCHE BESPREKINGEN Hedenavond om 7.50 uur r J Veelzeggende woorden van minister Hore-Belisha Dat valt op H. M. BAKKER Het nieuws van heden m TAC K'*M£5S58 BERLIJNS BETREKKINGEN MET PRAAG DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE- NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per weekper kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27lA ct. per week, per kwartaal f3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM DINSDAG 15 MAART 1938 - AVONDBLAD DRIE EN ZESTIGSTE .JAARGANG No. 21071 Buitenlandsche journalisten door Duitsche soldaten gevangen gehouden in het minis terie van Buiten landsche Zaken Duitsch-Oostenrijksche grenspalen verbrand Geen enkele aanhanger van het oude regiem ter dood gebracht Bondstroepen in Muenchen De laatste dagen waren „opwin dend", verklaren de Oosten rijksche soldaten Zonder resultaat geëindigd Het WeeriuiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii| mum Nieuwe landkaart van het Duitsche rijk Een onderhoud Beck- Hitler te Weenen Mevrouw Dollfuss' vlucht Een ontroerend relaas 99 Wie de meening van het volk wil kennen, moet naar Downing- street gaan, als er een ministerraad wordt gehouden Het Britsche flegma Het is thans mogelijk, dat vrouwen in Roemeenschen staatsdienst treden. Een der eerste bevoorrechten legt den eed af, Caspe door rechtschen bezet Regeeringstroepen kunnen Cata- lonië nog slechts langs de kust bereiken Gratieverzoek door Moskou verworpen Zeventien doodvonnissen reeds voltrokken? Uit Vaticaanstad GEN. CRONJÉSTRAAT 135 - TELEF. 11657 DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Volgens de „Times" kan een initiatief van Hitier verwacht worden Regeling van kwestie der minderheden Motie in Britsche Lagerhuis NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek WEENEN, 15 Maart. (D. N. B.). De Duitsche Rijkskanselier Adolf Hitler heeft hedenmiddag op den „Heldenplatz" te Weenen een rede gehouden. Hierin deelde hij mede, dat hij den Oostenrijkschen Bondskanselier Dr. Seyss Inquart benoemd heeft tot „Rijksstadhouder" voor het land Oostenrijk. De nieuwe Rijksstadhouder Seyss Inquart Was hedenmiddag de eerste, die den Führer bij de feestelijke ontvangst door de stad Wee nen op den Heldenplatz verwelkomde. In zijn begroetingsrede, die herhaaldelijk door de bevolking luide werd toegejuicht, zeide Seyss Inquart o.m.: „Oostenrijk is thans een land van het Duit sche Rijk. Aan het Duitsche volk, aan heel de Wereld verkondig ik, dat Adolf Hitler als Führer en Rijkskanselier zijn intocht heeft gehouden in den burcht van de oude Rijkshoofdstad. Het ideaal, waar eeuwenlang de Duitsche geschiedenis voor heeft gevochten, waar mil- lioenen der beste Duitschers hun bloed voor vergoten hebben, is vandaag bereikt. De Ost- ffiark is teruggekeerd. Het groote Duitsche Rijk is weder opgestaan, het „volksduitsche" Rijk is geschapen. Mijn Führer, waarheen ook de weg zal lei den, wij zullen volgen." Tijdens deze toespraak cirkelden talrijke vliegtuigen over de honderdduizenden, die op den Heldenplatz waren samengestroomd. In antwoord op de rede van Seyss Inquart zeide Hitier: „In weinig dagen heeft zich binnen de Duit sche volksgemeenschap een omwenteling vol trokken, die wij heden weliswaar in den vollen omvang zien, maar welks beteekenis eerst latere geslachten volledig zullen begrijpen. In de laatste jaren is door de machthebbers van het thans opgeheven régime vaak gespro ken over de bijzondere missie, die in hun oogen dit land moest vervullen. Volgens hen was de taak van deze zoogenaamde zelfstandigheid van het land Oostenrijk, die in de vredesverdragen opgelegd en van de genade van het buitenland afhankelijk was, de vorming van een waarlijk groot Duitsch Rijk te verhinderen en daarmede den weg naar de toekomst van het Duitsche volk toe te grendelen. Ik proclameer thans voor dit land zijn nieuwe missie. Zij is in over eenstemming met het gebod, dat eens de Duit sche kolonisten uit alle gouwen van het oude Rijk hierheen geroepen heeft. De oudste Ost- mark van het Duitsche volk moet het jongste bolwerk van de Duitsche natie en daarmede van het Duitsche rijk worden. Ik spreek uit naam van de millioenen mensehen van dit wonderschoone Duitsche land, uit naam van Stiermarkers, van de Neder- en Opperoostenrijkers, van de Ka- rinthiërs, van de Salzburgers, de Tirolers en vooral uit naam van de stad Weenen, wanneer ik de verzekering geef: dit land is Duitsch, het heeft zijn missie begrepen, het zal haar uitvoeren en het zal door niemand overtroffen worden in trouw aan de groot-Duitsche volksgemeenschap. Ik kan derhalve op dit uur aan het Duitsche volk het grootste eindrapport van mijn leven Uitbrengen. Als Führer en kanselier van de Duitsche natie en van het Rijk meld ik voor de historie thans het toetreden van mijn Heimat tot het Duitsche Rijk. Hitier besloot zijn rede met een „Sieg Heil" op Duitschland en zijn nieuwe onderdeel, op de nationaal-socialistische partij en op de weer- •macht van het Rijk. Von Ribbentrop heeft, naar Reuter meldt, De Rijksstadhouder van Oostenrijk de leiding over het Oostenrijksche Departe ment van Buitenlandsche Zaken op zich geno men. Het Oostenrijksche leger is begonnen met het afleggen van den eed van trouw aan het nieuwe regiem. Men verwacht, dat de eedsaflegging reeds vandaag tegen 20 uur zal zijn afgeloopen. De formule luidt: Ik zweer voor God on voorwaardelijk te zullen gehoorzamen aan den Pührer van het Rijk en van het Duitsche volk, Hitier, opperbevelhebber van het leger en ik verklaar als dapper soldaat te allen tijde mijn leven hiervoor te zullen geven." Gisterennacht zijn te Salzburg de grenspalen tuschen Oostenrijk en Duitschland onder groot enthousiasme verbrand, een welsprekend sym bool van den spoed, waarmede Oostenrijk als afzonderlijke eenheid heeft opgehouden te be staan. Ondertusschen gaan de nationaal-socialisten onophoudelijk voort met hun invloed in leger en staat te versterken. l» In het Oostenrijksche ministerie van Bui tenlandsche Zaken heeft zich een ernstig in cident voorgedaan met buitenlandsche jour nalisten. De leidende journalisten, die zich, zooals gisteravond was verzocht, hedenochtend naar het ministerie van Buitenlandsche Za ken hadden begeven voor het afhalen van een vergunning om de ontvangst van Hitier te verslaan, zijn daar vastgehouden. Toen de journalisten, in wier gezelschap zich een hooge Oostenrijksche officier bevond, zich naar den gewonen uitgang begaven, wees een Duitsche schildwacht hen barsch terug, verklarende, dat hij or der had gekregen onmiddellijk te schieten, indien de trap niet werd ontruimd. De Oostenrijksche officier scheen zich zeer gekrenkt te gevoelen, doch evenals de persvertegenwoordigers achtte hij het be ter, aan het bevel gevolg te geven. Er waren strenge orders gegeven om iede- ren uitgang van de kanselarij te sluiten, en practisch bevonden de journalisten zich dan ook in arrest. Nadat zij zoo ongeveer een uur waren vastgehouden, kregen de buitenlandsche journalisten verlof, het ministerie te verlaten. WEENEN, 15 Maart. (Havas). Van welin gelichte zijde wordt vernomen, dat Schusch nigg zich nog steeds in zijn woning te Wee nen bevindt als gevangene op zijn eere- wcord. Hetzelfde is het geval met baron Werkmann, een der leidende legimitisten. Men heeft plechtig verzekerd, dat sedert het overnemen van de macht door de nationaal-so cialisten geen enkel aanhanger van de vorige regeering ter dood is gebracht. Te Linz zijn tien joden gearresteerd wegens ..optreden in strijd met de belangen der natie". Hun vermogen is voor een deel in beslag geno men. Op last van de directie der Oostenrijksche Posterijen zijn de postzegels met de beeltenis van Hollfuss ingetrokken, MUENCHEN, 14 Maart. (Havas) Vandaag zijn afdeelingen van het Oostenrijksche leger te Muenchen aangekomen, waar zjj geest driftig werden ontvangen. De omroeper van den zender van Muenchen haalde eenige Oostenrijksche soldaten voor de microfoon. Dezen bepaalden zich er toe te verklaren, dat de laatste dagen „opwindend" waren geweest. LONDEN, 14 Maart. (Reuter) Naar thans vernomen wordt, zijn deBritsch-Iersche besprekingen zonder resultaat geëindigd. Het is mogelijk, dat zij later in het jaar hervat zullen worden. n VERWACHTING: Matige, later wellicht krachtige, Zuidelijke tot Zuidwestelijken wind, aanvankelijk kans op mist, later zwaar bewolkt of betrokken, weinig of geen neerslag, des nachts en des ochtends zachter, overdag kouder. Hoogste barometerstand 775.8 te München Laagste barometerstand 738.6 te Vestmanoer en Seydisfjord js H Zon op 6.17 - onder 6.02 - Licht op 6.32 Hj Maan op nam. 5.39 onder v.m. 5.26 Hj 16 Maart V.M. Naar wij vernemen heeft de K.R.O. hedenmorgen de mededeeling ont vangen, dat om 7.50 hedenavond de zender ter beschikking van de regee ring gesteld moet worden. Het ligt in de bedoeling, dat dr. H. Colijn, minister-president, dan over de beide zenders een kort woord tot het Nederlandsche volk zal spreken. BERLIJN, 14 Maart (Havas). De Duitsche bladen publiceeren reeds kaarten van het nieuwe rijk, waarop de Duitsch-Oostenrijksche grens is verdwenen. Zij wijzen er op, dat Duitschland voortaan drie nieuwe buurlanden zal hebben, n.l. Joego slavië, Hongarije en Italië. Het rijk, aldus de bladen, telt thans 73 mil- lioen inwoners. De Donau is de langste rivier van Duitschland. Het Duitsche leger is vermeer derd met de 100.000 man van het Oostenrijk sche bondsleger. WEENEN, 15 Maart (Havas)Volgens een tele gram uit Rome aan de Neue Wiener Zeitung zou de Poolsche minister van Buitenlandsche Zaken, Beck, die gisteren uit Rome naar Warschau is vertrokken, te Weenen een onderhoud met Hitier hebben. Mevrouw, uw pas is niel in orde, wij kunnen u niet doorlaten! Een uitgeputte vrouw wendt zich tot haar geleider, die zijn papieren toont, naar den verantwoordelijken chef vraagt en om een telefoonge sprek met Praag verzoekt. Ik ben de Fransche consul en vergezel mevr. Dollfuss, de weduwe van den vermoorden kanselier. Kijk, die zieke jongen op de draagbaar; hij heeft kort geleden zijn been ge broken, en niemand wil hem nog in Oostenrijk verplegen. Deze scène speelde zich volgens Paris Soir Zaterdagavond af aan de Tsjecho-Slowaaksche grens. In dich te rijen komen de vluchtelingen, die een toevluchtsoord zoeken: politici, groot-industrieelen of handelaars uit Weenen, katholieken, joden, sociaal democraten en leden van het Va* derlandsche Front. Mevr. Dollfuss die in het poli- tielokaal is gebracht wacht nog steeds. Drie-en-veertig maanden geleden viel haar echtgenoot onder de sla gen van hen, die zich nu van Oos tenrijk hebben meester gemaakt. Sindsdien leefde zij teruggetrokken. De pogingen van den Franschen consul waren niet tevergeefsch. Me vrouw Dollfuss mocht zich met haar kinderen naar Bratislava begeven. Zonder het hoofd te wenden, vluchtte zij uit het land, waarvoor haar man zich had opgeofferd en dat zijn opvolger niet had kunnen instandhouden. De 74 meter lange stalen verkeer shrug over het Albertkanaal te Hasselt (België) stortte even na het passeeren van de electrische tram in, waarhij gelukkig geen persoonlijke ongelukken te betreuren waren (Van onzen Londenschen correspondent) Belangrijke gebeurtenissen, zelfs wereld gebeurtenissen, doen op Londen haar uiter- iijken invloed niet licht gelden. Daarvoor is de stad te groot. Daarvoor is bovendien de Engelschm'an te flegmatiek. Alleen de volksklassen, die zich gemakkelijker „geven", bespreken de gebeurtenissen wel eens in trams en omnibussen of op andere plaatsen, waar veel menschen bijeen zijn. Maar ook dan zijn de commentaren meestal kort en ingetogen; tot ontboezemingen en opgewekte gedachten- wisseling komt het zelden. Niets is in Engeland voor een journalist moeilijker dan de gevoelens van „het volk" te peilen. De „betere kringen" hullen zich steeds in zwijgen, wat er ook gebeurt. De tubetreinen, die van de welvarende voorsteden naar City of Westend rijden, vervoeren iederen morgen en iederen avond honderdduizenden menschen, die allen in hun kranten verdiept zijn, maar nie mand zal tot zijn buurman zeggen: „Nou, het is wat moois met Oostenrijk" of „Waar zou dat op uitloopen met Hitier?" opmerkingen, die in ons bijzonder praatgrage land heden wel schering en inslag zullen zijn, en de inleiding tot discussies tusschen menschen, die elkaar in het geheel niet kennen, maar toevallig een kwar tier lang eikaars medepassagiers zijn in een tramwagen. Wie hier bij een crisis, gelijk thans heerscht, de „volksstem" wil hooren, doet het best in Downingstreet post te vatten, wanneer daar een ministerraad gehouden wordt of belangrijke per soonlijkheden „number 10" of het Foreign Office bezoeken. Dan zijn de trottoirs van deze door- loopende zijstraat van Whitehall meestal gevuld met een menigte, zoo groot als de beperkte ruim te (en de politie) toelaat, en de door het wach ten verhoogde zenuwachtige stemming is oor zaak dat men nu en dan „openbare meeningen' te hooren krijgt. Niet dat ooit werkelijk druk geredeneerd wordt. Argumenteeren doet de Engelschman bijna nooit met iemand, dien hij niet kent; slechts enkele klassen van burgers onder wie busconducteurs een voorname plaats innemen achten zich geroepen ten aanhoore van wie naar hen luis teren wil, te vertellen hoe de dingen eigenlijk in elkaar zitten, en wat Mussolini morgen en pre sident Roosevelt overmorgen doen zal. Het spijt ons voor Hitier, maar wij zouden de waarheid tekort doen indien wij beweerden dat de volksstem, zooals deze zich Zaterdag nu en dan in Downingstreet liet hooren, bijzonder streelend voor hem was. Sommige critici maakten zelfs opmerkingen, tjje wij liever niet zullen herhalen, daar zij veeleer hun oprechte gevoelens dan de strikte en onbevangen feitelijke waarheid vertolkten. Het eenige wat wij willen zeggen is dat wanneer wij een Duitsche Nazi geweest waren, wij ons Zaterdag in Downingstreet wat minder behaaglijk gevoeld zouden hebben. Trou wens: von Ribbentrop, die een Duitsche Nazi is, trok, toen hij Vrijdag na de lunch met Cham berlain „number 10" verliet, óók een gezicht alsof hij zich minder behaaglijk voelde. Maar wij hebben het voorrecht gehad een der belangrijkste uitspraken te hooren, welke Zaterdag (een aan uitspraken nogal rijke dag) gedaan zijn. Mr. Hore-Belisha, de minister van Oorlog, verliet na den ministerraad de ambts woning van den Eersten Minister. Persfotografen richtten hun toestellen op hem, en riepen hem het gebruikelijk „Smile, please" „Glimlachen, als je blieft", toe. Dit is niet zoozeer een voorkeur van persfoto grafen voor ministerieele glimlachen, als wel een bijna steeds gelukkende truc om te ver mijden dat de gefotografeerde afgetrokken kijkt, of den blik van het toestel afwendt, en aldus een weinig „sprekende" kiek oplevert. Maar de gewoonlijk zeer goedmoedige en lui mige Hore-Belisha keek ditmaal zeer ernstig. Toen hem toegeroepen werd: „Glimlachen, als je blieft", betrok zijn gezicht nog meer. „Hoe zou iemand kunnen glimlachen op een dag als deze," merkte hij op. En hij werd gekiekt zonder glimlach. Ondertusschen hadden wij een communiqué betreffende de besprekingen der ministers ge kregen iets dat bijna nooit gebeurt. De in houd is u bekend. Maar veelzeggender dan dit communiqué leken ons de woorden van den minister van Oorlog: „Hoe zou iemand kunnen glimlachen op een dag als deze." SARAGOSSA, 15 Maart. (Havas). De rechtsche Spaansche troepen onder gene raal Yague hebben Maandagavond om 18 uur Caspe bezet. Een andere afdeeling van het rechtsche leger is tot op een kanonschot afstand den weg van Taragon naar Valencia genaderd. Indien de regeeringstroepen hen hier niet te genhouden, dan zullen dezen nog slechts over één weg beschikken om Catalonië te bereiken, n.l. den weg langs de kust. De rechtsche troepen bevinden zich op het oogenblik nog zestig kilometer van Tortosa. In de afgeloopen zes dagen hebben de troepen van Franco een rechthoek van negentig bij zestig kilometer bezet. In den loop van den middag hebben de troe pen van Franco Calande bezet. Deze plaats ligt op dertien kilometer van Alcaniz en beheerscht vrijwel den geheelen weg van Montalban naar Alcaniz. De Spaansche regeering heeft de lichting 1941 onder de wapenen geroepen voor het beginnen met de premilitaire opleiding. Deze lichting om vat de jongelieden van achttien jaar. MOSKOU, 15 Maart (Reuter) Het door Boecharin, Rykof, Jagoda en veertien anderen ingediende verzoek om gratie is verworpen. Deze zeventien veroordeelden zouden vannacht reeds terechtgesteld zijn. Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d. 14 Maart: Zondag j.l. is in tegenwoordigheid van den H. Vader het tuto-decreet afgekondigd voor de heiligverklaring van den Z. Giovanni Leopardi. Behang van Bakker valt op in den gunstigen zin van het woord. Het is mooi en voornaam, rustig en modern, gezellig en aangenaam. Tochen dat is het mooie, zijn onze prijzen zéér laag. Lager dan bij ieder ander. Volgens den Berlijnschen correspondent zou een initiatief van Hitier verwacht kunnen worden met betrekking tot Tsjecho-Slowakije. Schuschnigg bevindt zich nog steeds te Weenen. Z.K.H. Prins Bernhard heeft de nieuwe hal van de Jaarbeurs geopend en er den naam Beatrix aan gegeven. Houders van spoorwegabonnementen zullen re ductie ontvangen cp de autobustarieven. De beteekenis der televisie-demonstraties op de Jaarbeurs. Tegen den assistent.stationschef te Culemborg is, wegens schuld aaan een spoorwegongeval, een maand hechtenis geëischt. H.H. Wijdingen bü de Paters van het Aller heiligst Sacrament. De 13e Nationale Bedevaart naar Dokkum dit jaar 24 en 25 Juli. Bestuursvergadering van 't K.O.V. te Utrecht, o DE FIJNPROEVER GEBRUIKT SLAOLIE LONDEN, 15 Maart (Havas). Volgens den Berlijnschen correspondent van de „Times" kan van de Duitsche diplomatie een initia tief verwacht worden met betrekking tot Ts jecho- Slowakije. Hitier zou namelijk niet in een definitieve mislukking der besprekingen tusschen Engeland en Duitschland berusten alvorens het Tsjechi sche vraagstuk te hebben geregeld. Een initiatief in de nabije toekomst, aldus de Times-correspondent, is niet uitgesloten. Het hangt af van de maatregelen van diplomatie- ken, militairen of politieken aard, diq door Tsjecho-Slowakije of andere mogendheden ge nomen zouden kunnen worden om de strategi sche positie van dit land, die steeds zeer hache lijk zal zijn, te bemantelen. Ook hangt het in zekere mate af van de binnenlandsch-politieke ontwikkelingen in Frankrijk. In elk geval zal Hitier waarschijnlijk geen gunstige gelegenheid voorbij laten gaan om de Tsjechische regeering uit te noodigen, vrede te sluiten met betrekking tot de minderheden- kwestie, zooals ook Polen gedaan heeft. Tijdens de debatten in het Britsche Lager huis hebben hertogin Atholl (conservatief), Wedgwood (labour), Macland (liberaal), Bel- lenger (labour) en miss Eleanor Rathbone (on afhankelijk) bij het bureau van het Huis een ontwerp van een motie ingediend, waarin de regeering wordt aangespoord aan de Fransche regeering de verzekering te geven, dat Enge land steun zal verleenen, ingeval de Franschen geroepen zullen worden Tsjecho-Slowakije te helpen tegen een niet-uitgelokten aanval. Stand op Dinsdag 1 uur n.m. Vorige stand: 768.5 768.4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1