Polen gereed voor een inval
Luchtaanvallen op Barcelona
eischen 600 dooden
ULTIMATUM VAN 48
UUR OVERHANDIGD
De Rijksdag wordt
ontbonden
Handelsaccoord
Italië-Engeland
DE STAD OPNIEUW
GEBOMBARDEERD
ONEENIGHEID IN HET
BRITSCHE KABINET
Consistories ten
Vaticane
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
De toestand te
Weenen
Troepen zouden op twee plaatsen
aan de Litausche grens zijn
samengetrokken
Groote betoogingen te
Warschau
"---v
LITAUEN ff.
Nieuwe verkiezingen op den dag
der volksstemming
De Valera over de
Iersche eenheid
Hetze tegen katholieken
Zonder vereeniging van Ierland
blijft iedere overeenkomst
gebrekkig
Volgens de „Financial Timeszou
op alle punten overeenstem
ming zijn bereikt
De volksstemming in
Oostenrijk
Ook Oostenrijkers in het buiten
land kunnen stemmen
De Spaansche regeering vraagt het
recht om wapens te koopen in
de Vereenigde Staten
Buitenlandsche troepen
in Aragon
Caspe gevallen
De zusters van den Koning van Albanië vertoeven in Amerika, waar zij
inrichtingen voor. de opvoeding van. de jeugd bezoeken
-Twee eischen gesteld aan
Chamberlain
Toespraak van den H, Vader ter
gelegenheid van de a.s. heilig
verklaringen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
De agenda van den
Rijksdag
Verklaring van de regeering
eenig punt
Eens dragen,
Steeds vragen 11
VRIJDAG 18 MAART 1938 AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21077
Gravin Fugger von Czernin zoek
AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE i
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN
Hitler na de gelijkschakeling van Oostenrijk te Berlijn terug
WARSCHAU, 18 Maart (Havas) Naar
Verluidt heeft de Poolsche regeering een
nota gezonden aan haar gezant te Tallinn,
die de nota overhandigde aan den minis
ter van Buitenlandsche Zaken van Estland.
Deze zond haar op zijn beurt aan de re
geering van Litauen.
In officieele klingen bewaart men het diep
ste stilzwijgen omtrent deze nota.
Van officieele zijde wordt thans wel beves
tigd, dat het ultimatum, dat Polen aan Li
tauen heeft gezpnden, een termijn van 48 uur
bepaalt.
De Poolsche apenbare meening blijft opge
bonden door de spanning tusschen Polen en
Litauen en de geheele pers, behalve de offi
cieuze bladen, schrijven met vette letters, dat
t'olen genoeg heeft van het stilzwijgen van
Litauen.
Donderdagavond hebben meer dan honderd
duizend personen betoogd op het Maarschalk
lilsoedski-plein, om te protesteeren tegen de
Provocaties van Litauen en te eischen, dat de
hormale betrekkingen tusschen Polen en Li
tauen zouden worden hersteld.
De betoogers verklaarden zich geheel ter be
schikking van maarschalk Smigly Rydz te
stellen. Onder leiding van generaal Skwar-
czynski, den leider van het kamp der natio
nale vereeniging, trokken de betoogers voorbij
de woning van maarschalk Smigly Rydz.
Deze vertoonde zich op het balkon en werd
luide toegejuicht. Gelijke betoogingen werden
Behouden te Krakau, Wilna, Lwow en Lublin.
Een bijzondere Havascorrespondent
meldt, dat volgens bepaalde inlichtingen
gemotoriseerde Poolsche troepen op twee
punten aan de Poolsch-Litausche grens
samengetrokken zouden zijn.
Ingeval van een afwijzend antwoord op het
Poolsche ultimatum zouden de Poolsche troe
pen het grondgebied van Litauen binnendrin
gen en den weg inslaan naar Kaunas (Kow-
ho), dat 80 K.M. van de grens is gelegen. Zy
Souden zoodoende de Litausche hoofdstad
Waarschijnlijk den 19en Maart, den naamdag
van maarschalk Joseph Pilsoedski, binnen
rukken.
Van Poolsche zijde zou men op geringen te-
Benstand van het Litausche leger rekenen, en
taen gelooft, dat het leger tot de bevolking
een oproep zou richten, waarin het aftreden
der regeering geëischt wordt en er bij den pre
sident op wordt aangedrongen, een ander ka
binet te benoemen, dat bereid is, diplomatieke
betrekkingen met Polen aan te knoopen. Wan-
heer aan deze voorwaarden zou worden vol
daan, zouden de Poolsche troepen zich uit
Kaunas en van het Litausche grondgebied te
rugtrekken.
De Poolsche journalisten zijn gewaarschuwd,
dat zij in den loop van den dag eventueel
baar het ministerie van Buitenlandsche Za
ken zouden kunnen worden geroepen voor 'n
buitengewone persconferentie. Voor 't oogen-
blik toonen regeeringskringen zich terughou
dender dan ooit.
Maarschalk Smigly Rydz, de opperbevelheb
ber van het Poolsche leger, is hedenochtend
ta Wilna, nabij de Litausche grens, aangeko
men, waar hij door de bevolking met enthou
siasme werd begroet.
Vandaag zullen te Wilna groote, tegen Li
tauen gerichte, betoogingen worden gehouden.
Lp door de betoogers aangenomen moties zul-
1611 aan Smigly. Rydz worden yoorgelegd.
-OOST ZEEi
SPANNING TUSSCHEN POLENen LITAUEN
_RIGA
u8mL£
<UfÜB6.
'EMEC\
KAUNAS/^. V"
TJLSlQ^-^Sju^.
KOmGSBsX - /wiLN/i*
'DUITSCHLC5
Aiüf 3»
/WAR SCHWj/v
'üJELOSTCKJ
0
HPLAATSV.H.INCIDENT LUBLIK 0 lOOi/uK*
De gezant van Litauen te Parijs, Kimas,
heeft Donderdagavond namens zijn regee
ring den Poolschen ambassadeur te Parijs
medegedeeld, dat de regeering van Litauen
bereid is een.diplomatiek vertegenwoordiger
aan te wijzen, die met een vertegenwoor
diger van de Poolsche regeering samen zou
kunnen komen, om den toestand op te hel
deren.
Minister Beek heeft Donderdag de ambassa
deurs van Engeland, Frankrijk en Italië ont
vangen.
Litauen heeft nog geen beslissing genomen
omtrent het antwoord op het Poolsche ultima
tum. Men is van meening, dat de regeering een
tegenvoorstel op de Poolsche eischen zal indie
nen.
Het Duitsche Nieuwsbureau verneemt uit
Warschau, dat de eerstvolgende zitting van den
Senaat, waar de minister van Buitenlandsche
Zaken, Beek, het woord zal voeren, om te
spreken over de Poolsch-Litausche kwestie, op
22 Maart bijeen zal komen.
BERLIJN, 18 Maart. United Press bericht
aan haar bladen van betrouwbare zijde ver
nomen te hébben, dat de Rijksdag na de zit
ting van heden zal worden ontbonden. Hierna
zullen nieuwe verkiezingen worden uitgeschre
ven.
Deze verkiezingen ziullen samenvallen met
de volksstemming in Oostenrijk op 10 April
WEENEN, 17 Maart (Reuter). Gravin
Fugger von Czernin, de verloofde van
Schuschnigg, wordt vermist. Vrijdagavond
heeft zij haar flat verlaten en sindsdien
heeft men niets meer van haar vernomen.
Haar vrienden gelooven, dat zij in het paleis
Belvedère zou kunnen zijn, doch zij kunnen
geen bevestiging krijgen van hun vermoeden.
Ook wordt er aan gedacht, dat zij zich ergens
schuil houdt, of probeert de grens over te
komen.
De vervolging van Joodsche elementen te
Weenen neemt van uur tot uur scherper vormen
aan. Een groot aantal personen heeft zelfmoord
gepleegd. Niet minder dan acht rechters zijn
afgezet, omdat zij van Joodsche afkomst zijn.
In gezaghebbende kringen weet men nog
niets omtrent het doen en laten van
Schuschnigg. Zelfs weet men niet of hij zich
in arrest bevindt.
Officieele kringen beweren, dat belangrijke
Opslagplaatsen van wapenen en voorraden van
tegen Hitier gerichte vlugschriften zijn ontdekt
in een aantal Katholieke kerken en kloosters
in de buurt van Linz. Zelfs wordt beweerd, dat
wapenen gevonden zijn in het gewelf van de
kathedraal te Linz.
Het verluidt, dat een aantal priesters is
gearresteerd,
DUBLIN, 18 Maart (D.N.B.) In een radio
toespraak tot het Iersche volk, heeft de minis
ter-president De Valera gezegd, dat elke over
eenkomst met Engeland, welke de kwestie der
aaneensluiting van Ierland onopgelost laat, ge
brekkig is. Geen overeenkomst over kwesties
van financiën, handel of verdediging kan het
Iersche volk tevreden stellen. Zoo lang de kwes
tie der vereeniging niet geregeld is, blijft er een
open wond, een bittere herinnering aan het ver
leden en een bron van gevaren in crisistijden.
LONDEN, 18 Maart. De Financial Ti
mes zegt uit de meest bevoegde bron ver
nomen te hebben, dat op alle punten over
eenstemming is bereikt in de besprekingen
tusschen Engeland en Italië ter herziening
van de handels- en betalingsovereenkomst.
Het nieuwe pact, aldus het blad, is tot
stand gekomen en verwacht wordt dat het
spoedig geteekend zal worden.
De oorspronkelijke overeenkomst, welke in
1936 werd opgesteld, bepaalde dat 70 pet. van
de opbrengst van den Italiaanschen uitvoer naar
Groot-Brittannië gebruikt zou worden om den
loopenden handel te financieren, 27 pet. om de
handelsschulden te verrekenen en 3 pet. om fi-
nancieele schulden te vereffenen.
De meeste, zoo niet alle, van de handelsschul
den zijn, naar vernomen wordt, gedelgd, en de
nieuwe overeenkomst zal zich bezig houden met
de nieuwe toewijzing van de 27 pet. welke voor
heen voor dat doel waren gereserveerd.
BERLIJN, 17 Maart. (Havas) De Fuehrer
heeft bepaald, dat Oostenrijkers, die in het
buitenland vertoeven, deel zullen kunnen ne
men aan de volksstemming van 10 April.
Staatssecretaris Bohle heeft opdracht gekregen
de maatregelen hiertoe te nemen.
BARCELONA, 18 Maart (Reuter). Laat
in den avond tusschen tien minuten voor
half elf en elf uur hebben Donderdag op
nieuw vliegtuigen van Franco aanvallen ge
daan op Barcelona. By dezen aanval
zouden twintig personen gedood zön. Vol
gens de 'aatste schatting zouden gisteren
by d<" luchtaanvallen op Barcelona in to
taal zeshonderd personen gedood zyn. Het
aantal gewonden schat men op minstens
duizend.
Het opruimen van de puinen, welke een ge
volg zijn van de voortdurende bombardementen
duurt nog voort. Onmiddellijk na de aanval
len kwamen auto's met politie die alle mannen
dwongen te helpen bij het ruimingswerk. Onder
de puinen worden nog vele dooden gevonden.
De eerste hulpdiensten werken op volle kracht
en zoo snel mogelijk.
De Spaansche regeering heeft zich tot de
Vereenigde Staten gewend om erkenning te
verkrijgen van het recht in de Vereenigde Sta
ten wapens te koopen.
Deze mededeeling werd gedaan door den
Spaamschen ambassadeur te Washington die
de hoop uitsprak dat andere democratische
landen, o.a. Engeland, de Spaansche regee
ring dit recht niet zouden onthouden.
Donderdag heeft volgens een bericht van Ha
vas uit Barcelona de ministerraad gedurende
twee uur vergaderd. Na de vergadering werd
een nota aan de pers gegeven, waarin werd
medegedeeld, dat de regeering den binnen- en
buitenlandschen toestand heeft bestudeerd en
belangrijke politieke en militaire maatregelen
heeft genomen. Alle ministers verklaarden door
te willen strijden tot de overwinning, aangezien
zij zeker zijn van den steun van het volk.
Voorzorgsmaatregelen zullen worden genomen,
om te beletten, dat de luchtaanvallen een pa
niek onder de bevolking teweeg brengen.
Het Spaansche persagentschap te Barcelona
heeft toegegeven, dat de troepen van Franco
zich meester hebben gemaakt van Caspe en Al-
corisa.
De speciale correspondent van Reuter te
Hendaye verklaart, na een bezoek aan alle
fronten tijdens de campagne van de vorige week,
thans in staat te zijn ongecensureerde bijzon
derheden te geven over buitenlandsche troepen,
die deelnemen aan het offensief der nationa
listen aan het front in Aragon. Het middelste
gedeelte der legerafdeeling, welke Alcaniz heeft
bezet, omvat twee volledige divisies Italiaan-
sche troepen, die elk ongeveer 12.000 man
tellen.
Daarenboven is er een gemengde divisie van
het vreemdelingenlegioen, dat voor 90 procent
der manschappen en waarschijnlijk een iets la
ger percentage der officieren uit Spanjaarden
bestaat.
De rechtsche troepen tellen vermoedelijk
180.000 man, die tot verschillende nationali
teiten hooren.
Er strijden op het oogenblik geen Duitschers
mede, behalve dan degenen, die zijn ingedeeld bij
de artillerie en de luchtmacht.
De Duitschers zijn niet bijzonder talrijk. Zij
zijn in hoofdzaak belast met technische vraag
stukken en verkeersmiddelen.
De Fransch-Spaansche grens bij Hendaye
is aan Fransche zijde gesloten voor het in
gaande en uitgaande goederenverkeer.
PARIJS, 18 Maart. (Havas). Naar de
„Oeuvre" schrijft, schijnt men in Engeland aan
den vooravond te staan van een belangrijke
wijziging in de regeering. Hore Belisha, Majoi
Elliott, Morrison en Ormsby Gore d.w.z. de
ministers van Oorlog, Schotland, Landbouw en
Koloniën zijn tegen den eersten minister in
verzet gekomen. Zij vinden een zestigtal con
servatieven aan hun zijde. Zij eischen twee
dingen van Chamberlain:
1. De regeering moet de verplichting op
zich nemen, Frankrijk te hulp te komen in
dien dit land door Duitschland Wordt aan
gevallen wanneer het Tsjecho-Slowakije te
hulp komt.
2. De regeering moet de verplichting op
zich nemen, geen enkel accoord met Italië
te onderteekenen voor de terugtrekking der
Italiaansche, Duitsche en andere buitenland
sche troepen uit Spanje.
Onze Romeinsche correspondent seint
ons d.d. 17 Maart:
Heden heeft Z. H. de Paus in verband
met de a.s. heiligverklaring van den Z. An
dreas Bobola, den Z. Giovanni Leonardi en
den Z. Salvatore da Horta een geheim en
een publiek Consistorie gehouden.
De Consistories hebben geheel overeenkom
stig het vastgestelde ritueel plaats gehad. In
het geheim Consistorie hebben de kardinalen
hun placet" uitgesproken, terwijl in het pu
bliek 'consistorie de advocaten van het Con
sistorie hun peroraties hebben uitgesproken.
Mgr Antonio Bacci, secretaris van de „Brevi
ad Principes", heeft namens Z. H. den Paus
geantwoord en nogmaals de aandacht gevestigd
op de deugden van de nieuwe Heiligen.
Tenslotte heeft de H. Vader zelf een toe
spraak gehouden. De H. Vader zag in deze ver
heugende gebeurtenis der heiligverklaring een
hernieuwd bewijs van de tegenwoordigheid van
Christus in Zijn Kerk. God kent de Zijnen en
voert hen door de zwaarste beproevingen naar
de grootste triomphen. Laten wij God dank
brengen, Zijn Goedheid verheerlijken en ons
onbegrensd vertrouwen in Hem hernieuwen.
Tijdens het geheim Consistorie deed de
H. Vader aankondiging van een aantal
benoemingen, waaronder die van Kardinaal
Pietro Boetto tot Aartsbisschop van Genua.
Kardinaal Boetto werd tevens verheven tot
Kardinaal-Priester, met de titelkerk van
Sant'Angelo in Pescheria.
Tevens verzocht Kardinaal Boetto voor de
metropolitaan-kerk te Genua om het pallium,
hetgeen eveneens werd verzocht door de metro-
politaan-kerken yan Valladolid, Tarbes en
Löurdes.
Na den ondergang van den Franco-krui
ser „Baleares" vond het Engelsche oor
logsschip „Cornwall" een motorboot op
zee drijvend, waarin zich gasmaskers,
lampen, instrumenten alsmede de vlag
van de „Baleares" bevonden
De spanning tusschen Polen en Litauen neemt
toe.
Men verwacht, dat Hitier heden de ontbinding
van den Rijksdag zal aankondigen.
Bü de luchtaanvallen op Barcelona werden zes
honderd personen gedood.
Spoedige onderteekening van een handels
accoord EngelandItalië verwacht.
De Hooge Raad heeft het cassatieberoep van
de weduwe van een der omgekomenen by het
„Ooievaar"-ongeluk verworpen.
O
BERLIJN, 17 Maart (D.N.B.) De agenda
van de rijksdagzitting vermeldt als eenig punt
het aanhooren eener verklaring der rijksregee-
ring. Officieele of semi-officieele inlichtingen
over den inhoud zijn nog niet verkregen, doch
algemeen wordt vermoed, dat de verklaring be
trekking zal hebben op den toestand, ontstaan
door de aansluiting van Oostenrijk.
De „Berliner Boersenzeitung" zegt, dat deze
zitting als de belangrijkste rijksdagzitting van
de geschiedenis beschouwd kan worden. Voor
het eerst sedert de stichting van het rijk van
Bismarck zal de vertegenwoordiger van Oosten
rijk hier plaats nemen niet in de diplomaten
loge, doch by de regeeringsvertegenwoordigers.
Duitschland zou naar men volgens Havas
zegt voornemens zijn, binnenkort een ministe
rie van Marine in te stellen, met een minister
van Marine aan het hoofd.
Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 769.5
Vorige stand: 770.4
SÏIIIIIIIIIIIIIIlilllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllNIIIIIIIIIIIlillllfiï
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
HAARLEMSCHE COURANT
VERWACHTING: Meest matige, in het S
Z Noorden en Westen later wellicht toene-
IS mende Zuidwestelijke tot Zuidelijken gj
wind, half tot zwaar bewolkt of betrok- g:
ken, aanvankelijk droog weer; later in het gj
Noorden eenige kans op lichten regen,
weinig verandering in temperatuur.
Hoogste barometerstand 775.1 te München
Laagste barometerstand 735.3
te Seydisfjord
Zon op 6.10 - onder 6.07 - Licht op 6.37
Maan op nam. 9.23 onder v.m. 6.33
24 Maart L.K.
