Onze politiek in dezen
ernstigen tijd
Permanent conflict tusschen
Polen en Litauen
WEERKRACHT EN
VOLKSKRACHT
DEMARCATIELIJN ALS
GRENS
Kerkelijk leven
VRIJDAG 18 MAART 1938
Duitschlands recht was te goed om
door zulke slechte middelen
te worden verdedigd
Mr. Verschuur's eerste
voorzittersrede
Het zwaard smeden
SCHIPPER BIJ LOSSEN
ZWAAR GEWOND
Stuwadoorsbaas staat terecht
DE VOORDEELEN VAN EEN
RENTEKAART
EEN RAADSLID STEMDE
ZIJN BROER
De Kroon vernietigde het
raadsbesluit
ALBATROSS-VLIEGTUIGEN
Dezen zomer op alle Europeesche
lijnen der Imperial Airways
EEN „ORANJE-VLOOT"
OP STAPEL
Groote deelneming aan den
modellenbouw-wedstrijd
MOND- EN KLAUWZEER
Weezenrente krachtens de
Invaliditeitswet
Ingezonden Mededeeling)
RHEUMATISCHE RUGPIJN
Hoe zij zich er van bevrijdde
BELANGSTELLING VOOR EEN
KORAALVISCH
Wetenschap en gastronomie
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Wilna de twistappel
Het ongeluk met de
„Ooievaar"
Cassatieberoep verworpen
HET GRAF VAN J. Pz. COEN
Belangrijke ontdekking te Batavia
Geldinzameling voor 't graf
NAAR DE MISSIE
Geen audiëntie
Rotterdam, 17 Maart.
Partijvoorzitter mr. dr. T. J. Ver
schuur heeft in de groote Schouw
burgzaal van de St. Josephgezellen-
vereeniging, tegenover het D. P
station zijn eerste groote politieke
rede in zijn nieuwe kwaliteit gehou
den.
De zaal is goed gevuld. De Rotterdamsche
kiezers, met den Deken van hun stad, den
Koogeerw. Heer Kanunnik van Heeswijk in
hun midden, toonen levendige belangstelling in
Wat de nieuwe voorzitter hun zal zeggen. Met
lang-aanhoudend applaus begroeten zij den
ïobusten mr. Verschuur na een rede van
hir. van Maarseveen, die een overzicht gaf van
Wat het gemeen overleg tusschen Regeering en
Tweede Kamer in de zittingsperiode van het
hieuwe kabinet reeds tot stand bracht op
het spreekgestoelte.
Een hoffelijkheid, die mr. Verschuur beant
woordde met eenige vriendelijke woorden aan
het adres van Rotterdam, dat zich met zijn
schitterende outillage aan de spits der wereld
havens handhaaft en dat nog altijd een voor-
heeldigen ondernemersgeest toont.
Nu verwijt men ons, katholieken, aldus mr.
Verschuur, dat wij den ondernemingsgeest ver
lammen door staatsbemoeiing; dat wij het eco
nomisch leven in een broeikas willen plaatsen;
dat wij de moeilijke verhoudingen niet zien en
door ingrijpen meer bederven dan goedmaken.
Wij zijn dankbaar voor die waarschuwingen.
Men doet zelfs goed, ons die nu en dan voor
dogen te houden.
Maar achterlijk en onwaardig noemen wij
het tegenover eiken maatregel, welke in het
economisch leven eenig sociaal element inbrengt,
te plaatsen een eeuwig en onveranderlijk:
..neen". Achterlijk en zonder eenig ideaal is
dat nihilisme. Neen, neen, klinkt het iederen
dag uit een hier in Rotterdam (de N. R. Crt.
Red.) verschijnend blad, dat de ordening,
die het bedrijfsleven zich zelf schenkt, wel niet
hennen moet om zoo heftig te razen tegen
elke poging van de Overheid daarin de sociale
Êerechtigheid te doen meespreken.'Om elk po
gen van ordening bij zijn lezers gehaat te ma
ken, krijt deze krant het uit voor het is
heel verschrikkelijk katholiek. Dit is het
dhti-papisme aanjagen. Geen jammerlijker be
drijf is in ons land denkbaar. Maar ook geen
Zekerder teeken, dat men goede argumenten te
kort komt. Wij rekenen er stellig op, dat óók
Vele liberalen deze wijze van bestrijding zullen
df keur en.
Onze politiek is redelijk en christelijk. Onze
«ischen dragen geen specifiek katholiek brand-
dierk, doch wij kunnen ze als gemeengoed van
dlle christenen beschouwen en er een positief-
christelijk kabinet op bouwen. In het thans
zittende kabinet stellen wij het volste ver
trouwen. Natuurlijk niet zonder ons recht op
critiek prijs te geven. Dat ware afstand doen
Van de gezonde democratie. Gezonde demo
cratie eischt echter óók een goede verdeeling
Van verantwoordelijkheid. De kiezers hebben
hen afgevaardigden eenmaal hun vertrouwen
geschonken, dat vertrouwen moeten zij blijven
®chenken. Aan de afgevaardigden de vrijheid
Zélf te beoordeelen of de verwezenlijking van
ons program met voldoenden ernst wordt na
gestreefd. Aan hèn in hoofdzaak de critiek en
he waardeering.
Gaan wij aan die verantwoordelijkheidsver-
heeling wrikken, dan werken wij het verval van
he democratie in de hand, een verval, waarvan
Wij in Frankrijk een betreurenswaardig voor
beeld zien. Geen land heeft zoozeer voor Hitier
gewerkt als Frankrijk met zijn volslagen staat
kundige bandeloosheid.
Willen wij in den gruwelijken ernst van deze
hagen tusschen de uitersten van verworden de
mocratie en geweldrégime paraat blijven, dan
•boeten wij vóór alles één blijven.
Komend tot de gebeurtenissen van de laat-
8te week, zeide mr. Verschuur o.m. het vólgen
de:
Er is in de wijze, waarop Duitschland zich
opricht, iets groots en bewonderenswaardigs:
eh men zou gaarne hebben gezien, dat dit volk
met zijn hooge ontwikkeling, zijn vlijt en or-
ganiseerend vermogen niet ware verzeild tot een
levensbeschouwing, die de vrijheid van den
geest wil opheffen en het Christendom uit
dien. Waartoe heeft het de leer noodig van
he superioriteit van zijn ras een theorie,
Welke geen wetenschappelijk man (ten minste
buiten Duitschland) ernstig kan nemen? Waar
om moet een dom boek als dat van Rosenberg
tot staats-cultuur worden verheven. In alle
landen verschijnen nu en dan domme boeken,
hat is niet zoo erg. Maar dat het niet met
argumenten mag worden weerlegd dat is van
Oen droeven ernst, welke in de geschiedenis
bijna geen weerga heeft.
Waarom? Naar mijne meening is het
eigenlijke, groote recht van Duitschland te
goed om zoo bedorven te worden in de
schatting der geheele wereld. Duitschland
is een land, dat leeft, en andere naties zijn
er, die afsterven, die zich zelf dooden.
Voor de Nederlandsche regeerders moet het
thans gebeurde, de recente afwijkingen der in
ternationale politiek van de wegen des rechts,
he les bevatten dat schier geen offer te groot
kan zjjn om het eenig middel tot handhaving
van ons recht, het zwaard, te smeden.
Over de grenzen wordt niet gepraat, zegt
Mussolini, die worden verdedigd. Zoo ook zeg-
ken. wij;
Over ons onafhankelijk volksbestaan wordt
biet niemand gepraat, dat wordt verdedigd,
Ms het, wat God verhoede, noodig wordt
De werkloosheid
Daar is ook een tweede front, dat én onze
*ulkskracht én onze onafhankelijkheid aan-
het front der werkloosheid.
Mr. dr. T. J. Verschuur
Wij herbergen een leger van meer dan 400.000,
die werken willen en geen kans krijgen. Zij
zijn reeds jaren lang werklooze van beroep.
Zorgen wij niet goed voor ze? Zeker, onze steun
bedragen zijn de hoogste ter wereld. Maar dal
belet niet, dat wij een leger ontzenuwde men-
schen binnen onze grenzen houden, vatbaar
voor elke geestelijke besmetting. Wat moet ons
volk geestelijk sterk zijn, dat het bij de laat
ste verkiezing Mussert en Moscou met hun ver
dwazing, die ons beiden willen wijs maken, dal
het tusschen hen beiden gaat, kloek buiten de
deur heeft gewezen.
Maar het proces van ontzenuwing vreet
voort. Honderd duizenden jongemannen
heeft u de foto's uit Oostenrijk goed beke
ken? loopen hier rond, die alle hoop drei
gen te verliezen en zich aan minderwaar
digheidsbesef overleveren. Er zullen lieden
opstaan, om aan deze ontredderde zielen
een mooie toekomst voor te spiegelen, die
zich in de toekomst brani zien met geweer
en met macht, met posten en ambten. Gij
zijt aangewezen als hoofd van het post
kantoor, gij als directeur van de gasfabriek.
Jullie wordt gewapende politie en moogt
joden doodslaan. Enzoovoorts. Begrijpt gij,
dat dit op ontzenuwde jongemannen als een
geestelijke bevrijding, een verandering, een
heroprichting kan werken?
Aan deze beide fronten onze landsgrenzen
en het front der werkloosheid mogen wij strij
den met de leuze van den goeden padvinder:
Wij doen ons best.
De voorzitter van de vergadering, dr. Lucas,
dankte mr. Verschuur onder luide instemming
der aanwezigen voor zijn krachtige woorden.
Voor de Rotterdamsche rechtbank moest te
recht staan de 54-jarige stuwadoorsbaas K. F. F.,
wonende te Rotterdam, verdacht van het ver
oorzaken van zwaar lichamelijk letsel door
schuld.
5 Juni van het vorig jaar was hij in de haven
van Rotterdam bezig met het, door middel van
een stoomlier, lossen van een schip met rijst-
balen. Bij iederen hijsch werden 10 balen rijst
a 100 K.G. per baal van een zeeschip naar een
binnenvaartschip overgebracht. Toen dit schip
bijna vol was, wilde de schipper, J. C. v. Kessel,
eenige rijstzakken verleggen, daarbij niet ziende
dat juist een hijsch met balen daalde. Op het
laatste oogenblikken werd hij door het schreeu
wen van de bootslieden opmerkzaam, doch het
was reeds te laat, om het geheele lichaam in
veiligheid te brengen. Door het snel wegkruipen
kwam zijn rechterbeen in een verdraaiden toe
stand te staan, waarna de hijsch balen er op
neerdaalde. Het been werd zwaar gewond, met
het gevolg, dat het later geheel geamputeerd
moest worden.
Aan F. was nu ten laste gelegd, dat het
ongeluk aan zijn onvoorzichtigheid te wijten
is. Hij had namelijk tijdig moeten waarschuwen.
F. ontkende echter alle schuld en trachtte dit
met bewijzen aan te toonen.
De officier van justitie requireerde een geld
boete van 40 subs. 10 dagen hechtenis.
Verdachte's raadsman pleitte vrijspraak.
Uitspraak 29 Maart a.s.
De gemeenteraad van Uithuizen had 25
November een lid van het Burgerlijk Arm
bestuur benoemd, echter eerst na loting, om
dat bij een herstemming tusschen de heeren
IJ. Dopmd Sr. en W. T. Huizinga elk (5 stem
men had verkregen. De loting wees uit, dat
eerstgenoemde tot lid van genoemd college was
gekozen. Echter was dit geschied met medewer
king van het raadslid D. Dopma, broer van den
benoemde, waarom de bemoeiing van de Kroon
werd ingeroepen. Deze hield er rekening mee,
dat art. 52 der Gemeentewet den raadsleden ver
biedt, mede te stemmen o.m. over benoemingen
die hun bloed- of aanverwanten, tot den derden
graad ingesloten, persoonlijk aangaan. In het
zelfde artikel staat nog, dat een benoeming ge
acht wordt iemand persoonlijk aan te gaan,
wanneer hij behoort tot die personen, tot wie
de keuze bij een herstemming is beperkt.
Daar het laatstgenoemde het geval was bij de
herstemming, vernietigde de Kroon het betrok
ken raadsbesluit.
Volgens mededeeling van Imperial Airways
zullen de vijf De Havilland Albatross vlieg
tuigen, die voor de maatschappij in aanbouw
zijn, nog in den loop van den zomer in dienst
gesteld worden op de Europeesche lijnen. Ze
komen niet alleen op de luchtlijn Londen-
Farijs, doch zullen eveneens naar Brussel, Keu
len, Frankfort, Praag, Weenen, Boedapest, Ba
zel, Zürich en St. Moritz vliegen.
De Albatross is een gestroomlijnd, viermoto
rig vliegtuig met een kruissnelheid van om
streeks 340 k.m. per uur, ingericht voor het
vervoer van 22 passagiers. Met deze vliegtuigen
kan men uit Londen in één uur naar Parijs,
in V/i uur naar Zwitserland vliegen.
De vijf nieuwe vliegtuigen zullen de namen
Frobisher, Falconi Fortuna, Fingal en Fiona
dragen.
De Albatross is een geheel houten vliegtuig.
Een tweemotorige versie van dit toestel, doch
geheel in metaal uitgevoerd, is op het oogenblik
in aanbouw.
Naar wij vernemen, belooft de modellenbouw
van het m.s. „Oranje", welke uitgaat van het
Nationaal Comité tot het bevorderen van be
langstelling in de Nederlandsche scheepvaart
door het bouwen van scheepsmodellen 'n groot
succes te worden.
Ongeveer 4000 handleidingen zijn geplaatst.
De vervaardigde modellen kunnen van 28
April tot en met 2 Mei worden ingezonden,
ter keuze der inzenders bij het Koloniaal In
stituut, afdeeling Volkenkunde, Linnaeusstraat
2, te Amsterdam of bij het Instituut voor
Scheepvaart en Luchtvaart, Haringvliet 68, te
Rotterdam. Aldaar zal de keuring geschieden
en vervolgens een tentoonstelling der ingezon
den modellen gehouden worden en wel te Am
sterdam van 7 tot en met 12 Mei en te Rot
terdam van 14 tot en met 19 Mei.
Ook in Nederlandsch-Indië bestaat groote
belangstelling voor dezen modellenbouw. Te
Batavia heeft zich een comité gevormd, het
welk een afzonderlijken wedstrijd organiseert.
De aantallen sterfgevallen ten gevolge van
het mond- en klauwzeer waren in de week van
6 t.m. 12 Maart de volgende (waarbij de to
taal aantallen sedert 19 September telkens
tusschen haakjes zijn geplaatst): 12 (3096)
runderen, 27 (3861) kalveren, 11 (2984) var
kens en biggen, 0 (208) schapen en 0 (49)
geiten.
De voorzitter van den Raad van Arbeid te
's Gravenhage deelt ons het volgende mede:
Nog steeds komt het voor, dat vele perso
nen niet goed op de hoogte zijn van de voor-
deelen, welke verbonden zijn aan het bezit van
een rentekaart.
Zoo blijkt in de practijk herhaaldelijk, dat
gemeend wordt, dat bij het overlijden van den
vader voor de kinderen beneden 14 jaar slechts
dan recht op weezenrente bestaat, indien die
vader een rentekaart had.
Over het hoofd wordt dan echter gezien, dat
bij het overlijden van den vader, ook al had
deze zelf nooit een rentekaart, recht op wee
zenrente voor de kinderen beneden 14 jaar
kan bestaan, indien de moeder een rentekaart
heeft (of vroeger heeft gehad), mits voor haar
op den datum van het overlijden van haar
echtgenoot minstens veertig rentezegels zijn
geplakt.
Ter voorkoming van misverstand zij opge
merkt, dat een weezenrente slechts wordt ge
geven, op grond van de verzekering van den
vader of op grond van die van de moeder. Sa-
mengang van deze renten is niet mogelijk.
Mocht recht op rente bestaan, wegens beide
verzekeringen, dan wordt de hoogste rente toe
gekend.
Het verdient derhalve aanbeveling, dat bij
het overlijden van een vader, die niet in het
bezit was van een rentekaart, de nabestaanden
zich eigener beweging in verbinding stellen
met den Raad van Arbeid, opdat nagegaan
zal kunnen worden of wellicht toch nog recht
op weezenrente bestaat.
Wie in het verleden verzuimd mocht heb
ben, zulk een weezenrente aan te vragen, winne
alsnog inlichtingen in bij den Raad van Ar
beid, ook al is de weduwe inmiddels hertrouwd
en/of zijn de kinderen 14 jaar geworden.
Nog kort geleden zijn renten met terugwer
kende kracht toegekend, waarbij bedragen van
ongeveer 1500. en 1800. ineens betaalbaar
gesteld konden worden.
„Ongeveer twee jaar geleden leed ik zoo hevig
aan rheumatische pijnen in mijn rug, dat ik
slechts een paar minuten achter elkaar kon
staan. Het werd steeds erger, zelfs als ik zat
of lag ging het niet over. Men raadde mij aan
iederen morgen in mijn eerste kop thee wat
Krusehen Salts te nemen en na dit een week
of twee te hebben gedaan, was ik van mijn
pijnen verlost." Mevr. W. B. te S.
Rheumatische pijnen beteekenen meestal, dat
Uw organisme niet voldoende gereinigd wordt
van de schadelijke afvalstoffen, zoodat deze
achterblijven en de oorzaak kunnen worden van
velerlei klachten. Krusehen helpt Uw afvoer
organen hun taak naar behooren te vervullen
en in korten tijd zullen Uw oude klachten dan
ook totaal verdwenen zijn. Krusehen Salts is
uitsluitend verkrijgbaar bij apothekers en er
kende drogisten a 0.40, 0.75 en 1-60 per
flacon. Let op, dat op het etiket op de flesch
zoowel als op de buitenverpakking, de naam
Rowntree Handels Mij., Amsterdam, voorkomt.
Ongeveer een week geleden verscheen in de
pers het bericht, dat enkele inwoners van
's-Gravenzande op het Terheydsche strand een
zgn. koraalvisch hadden gevangen, een prachtig
exemplaar van 34 pond. De koraalvisch is in
onze streken niet zóó algemeen en het Natuur
Historisch Instituut te Leiden stelde pogingen in
het werk, om het dier te bemachtigen, al waren
het slechts de graten.
Helaas moest geconstateerd worden, dat de
gastronomie de wetenschap vóór was geweest
de zeldzame visch was in de pan gelegd en
opgegeten.
Over de graten ontfermden zich de 's-Graven-
zandsche katten.
De Chroomleder fabriek. ,,De Amstel" te Waalwijk is Donderdag door brand
geheel verwoest. De schade wordt op ruim 1 millioen gulden geschatZeer
vele arbeiders zijn door den brand gedupeerdHet vernielde
s fabrieksgebouw
De spanning tusschen Polen en Litauen
neemt op onrustbarende wijze toe en
heden heeft de Poolsche regeering, zoo
als men onder de berichten kan lezen, een
soort ultimatum aan Litauen gericht. De on
middellijke aanleiding daartoe is een grens
incident, dat onder normale omstandigheden
van geringe beteekenis zou zijn, maar dat bijna
het karakter van een „casus belli" krijgt, nu
het plaats vindt op de grens volgens Litau-
sche opvattingen: de administratieve demar
catie-lijn van twee staten, die sinds vele
jaren geen diplomatieke betrekkingen meer met
elkaar onderhouden. Volgens Litausche be
richten zou een Poolsch soldaat de demarcatie
lijn hebben overschreden en tot zeven maal
toe op vluchtende Litauers geschoten hebben
om vervolgens zelf, op Litausch gebied, te
worden gedood. Het dooden van dien Poolschen
soldaat, waarvan de Poolsche autoriteiten, na
tuurlijk, ontkennen dat hij zijn boekje te bui
ten ging, heeft te Warschau groote beroering
verwekt. Het Poolsche Telegraafagentschap
Iskra waarschuwt Litauen dat het geduld van
Polen niet onuitputtelijk is. Na een te Vileika
gehouden meeting heeft de verzamelde menigte
in koor den kreet aangeheven: Wij willen te
gen Litauen optrekken! Laat ons naar Klai
peda (Memel) gaan! Maarschalk Smigly
Rydz zal ons van Litauen verlossen! En bij ge
legenheid van de indiening van een interpel
latie over het grensincident bij den Senaat, is
door een aantal leden uitgeroepen: Er moet
aan de provocaties van Litauen een eind ko
men!
Minister Peck, die zich met vacantie aan de
Cóte d'Azur bevond, heeft aanleiding gevonden
zijn rust te onderbreken en is, via Weenen
naar Warschau vertrokken, om daar met zijn
ambtgenooten te overleggen over de maatrege
len, die in de bestaande omstandigheden tegen
Litauen genomen moeten worden.
Dit alles klinkt niet heel geruststellend. Het
is mogelijk dat de kwestie ook ditmaal gesust
wordt, maar er bestaat evenveel kans dat Po
len tot krachtige maatregelen zal willen over
gaan. „Zij, die zich verdedigers van den vrede
noemen" aldus het agentschap Iskra
„zouden zich thans moeten inspannen om
vreedzame middelen te vinden tot regeling van
den toestand, waarin zich de Poolsche minder
heden in Litauen bevinden en opdat de
Foolsch-Litausche grens eindelijk het karakter
van een Europeesche grens krijgt".
Wat voor Polen tusschen beide lan
den de grens is, is het voor Litauen
evenwel niet. Op alle Litausche kaar
ten is de oude grens, zooals die vóór 1920 be
stond, vóór de Poolsche generaal ZeligOwski
zich van de Litausche hoofdstad Wilna (Vil
nius) meester maakte, als de officieele schei
dingslijn tusschen Poolsch en Litausch gebied
aangegeven. De tegenwoordige grens loopt op
deze kaarten als een stippellijntje door het
Litausche land, en er is wel geen Litauer, die
er aan denkt, deze grens als een blijvende te
beschouwen. Litauen zal alleen weer betrekkin
gen van goede nabuurschap met Polen onder
houden als dit laatste land het „gestolen" ge
bied teruggeeft, zoodat de Litausche regeering
opnieuw in Wilna zetelen kan en de „vOorloo-
pige hoofdstad" Kowno kan verlaten.
Het is juist een jaar geleden dat de Litausche
minister van Buitenlandsche Zaken, Lozoraitis,
op een interpellatie in zake de Poolsch-Litau-
sche betrekkingen antwoordend, verklaarde:
„De Poolsche minister van Buitenlandsche Za
ken heeft mij medegedeeld dat POlen bereid
v/as de onafhankelijkheid van Litauen te er
kennen, maar dat het in ruil voor die erken
ning dan ook een verzoenend gebaar van
Litauen meende te mogen verwachten. De Pool
sche minister gaat evenwel met stilzwijgen het
feit voorbij, dat het geheele Poolsch-Litausche
vraagstuk in het onrecht bestaat, dat Polen
Litauen heeft aangedaan. Als de toestand, die
tusschen Litauen en Polen bestaat, eenig ter
wereld is, zooals minister Beek heeft verklaard,
ztoo treft Litauen daarvoor toch geen schuld.
Wat eenig ter wereld moet genoemd worden, is
het onrecht dat Polen Litauen heeft aange
daan. Poolsche verwijten kunnen wij niet aan
vaarden." De minister besloot met te zeggen
dat hij betreurde in de Poolsche houding geen
elementen te hebben kunnen vinden, die hem
de overtuiging schonken dat Polen inderdaad
het vraagstuk, zooals Litauen het begrijpt, zou
willen bespreken.
Tót onderhandelingen is het dus ook toen
niet gekomen en het geheele jaar is verloopen
zonder dat het vraagstuk een stap nader tot
de oplossing gekomen is. Verschillende grens
incidenten hebben aan weerszijden van de
grens of van de demarcatie-lijn de ge
moederen verhit en het ziet er thans naar uit,
dat de Polen het niet bij verontwaardigde ver
klaringen of felle artikelen in de pers zullen
laten.
De toestand kan inderdaad niet blijven
zooals hij is. Dat er nu reeds gedurende
achttien jaar tusschen twee aan elkaar
grenzende landen geen enkele relatie bestaat,
is op zich zelf reeds hoogst abnormaal en be
treurenswaardig, maar nbg abnormaler en be
treurenswaardiger is, dat een dezer beide lan
den de hoofdstad van het andere bij zijn
grondgebied heeft ingelijfd, nadat eerst de
hooge officier, die zich van die hoofdstad mees
ter maakte, door de Polen zelf als een rebel
beschouwd werd. Om zijn rechten op Wilna te
bewijzen, beroept Polen zich uit den aard der
zaak op het plebisciet, dat onder auspiciën van
den volkenbond later gehouden werd. Maar
Litauen erkent de uitkomsten van dat plebis
ciet niet. Volgens de regeering van Kowno
heeft de toen gehouden volksstemming geen
waarde, omdat een groot aantal kiezers zich
van .stemming heeft onthouden of, ten gevolge
van de „Poolsche terreur", zich heeft moeten
onthouden.
Het is een feit, dat Litauen het gebied van
Wilna nimmer als tot Polen behoorend zal er
kennen, terwijl Polen, op zijn beurt, er niet
aan denkt de stad, waar de nationale held
Pilsoedski geboren werd, opnieuw aan Litauen
af te staan. In dezen zin is het vraagstuk dus
volkomen onoplosbaar. Het hangt tusschen bei
de staten als een dreigende wolk, waaruit van
daag of morgen een bliksemschicht verwacht
worden kan. Als Polen, op het voorbeeld van
Duitschland, de positie van de Poolsche min
derheid in Litauen een andere basis geven wil,
zonder de Litausche regeering toestemming te
vragen, kan het ergste verwacht worden.
De Hooge Raad heeft arrest gewezen in
de zaak van mevrouw D. Young, weduwe
van ir. Ch. A. A. Baudart, tegen de K.L.M.
Het beroep werd verworpen.
Bij de ramp met de „Ooievaar" op 6 Decem
ber 1931 te Bangkok is ir. Baudart om het
leven gekomen. Zijn nabestaanden iweduwe
Baudart en de twee zoons) spraken de K. L.
M. in rechte aan ter verkrijging van schade
vergoeding, doch rechtbank en Hof te 'sGra-
venhafee wezen deze actie af, voornamelijk op
grond, dat ir. Baudart bij het koopen van zijn
passagebiljet van elke actie tot schadevergoe
ding had afgezien. De nabestaanden stelden
daarop cassatieberoep in, waarbij o.a. gesteld
werd, dat hoewel iemand afstand kan doen
van een hem door de wet toegekend recht,
hij niet kan beschikken over zelfstandige aan
spraken van zijn nabestaanden.
De Hooge Raad heeft in zijn arrest overwo
gen, dat, waar vaststaat, dat in dezen het Sia-
meesche recht toepasselijk is, de vraag wat
hier naar Nederlandsch recht geldt nu hei
Hof niet spreekt over mogelijken strijd van
het Siameesche met het Nederlandsche recht
van geen belang is en de al of niet juist
heid van het door het Hof ten aanzien van
het Nederlandsche recht ingenomen standpunt
niet ter toetse behoeft te komen.
Het gaat hier niet zegt de Hooge Raad
om den plicht van den man en vader tot
onderhoud van zijn nabestaanden, doch om
de verplichting van de werkgeefster, om bij
de beweerde grove schuld van haar bestuur
der aan die nabestaanden schadevergoeding
te geven. Van de toepassing van de Siamee
sche wet, die een afwijkend beding mogelijk
en geldig acht, kan niet gezegd worden, dat
zij een gevolg teweegbrengt, dat de Neder
landsche rechtsorde niet toelaat.
Ter bestrijding van 'sHofs arrest was voorts
een beroep gedaan op bepalingen van Neder
landsch recht omtrent het gevolg van over
eenkomsten tegenover derden. De Hooge Raad
acht dit beroep ongegrond, omdat de vraag,
of aan de onderhavige aanspraak van de na
bestaanden van Baudart de tusschen hem en
de K. L. M. gesloten overeenkomst in den weg
staat, haar beantwoording niet vindt in even-
vermelde bepalingen, doch in de wetsbepalin
gen, waaruit die aanspraak voortvloeit en de-
2e Siameesche rechtsvoorschriften naar
de in cassatie onaantastbare opvatting van het
Hof in het onderhavige geval zoodanige aan
spraak uitsluiten, welke uitsluiting, zooals
reeds gezegd, niet onvereenigbaar is met de
Nederlandsche openbare orde.
Op deze gronden verwierp de Hooge Raad t
cassatieberoep.
Zooals men zich zal herinneren is aldus
meldt Aneta/A.N.P. in aansluiting aan het des
betreffende telegrafische bericht de commis
sie voor het onderzoek naar de ligging van het
graf van Jan Pieterszoon Coen in 1935 tot de
conclusie gekomen, dat twee der onder de voor
malige goedang (pakhuis) aan het Stadhuis
plein te Batavia gelegen graven in aanmerking
komen om te worden beschouwd als dat van
Coen. Daar geen zekerheid kon worden verkre
gen en voortzetting der ontgravingen op zeer
groote moeilijkheden stuitte, heeft de Regee
ring in 1936 besloten het geheele complex gra
ven tot monument te verklaren.
Intusschen is naar men weet, een bedrag bij
eengebracht om de goedang aan te koopen en
een algemeene inzameling gehouden om dit on
ooglijke gebouw te vervangen door iets, dat
meer in overeenstemming is met de historische
beteekenis van deze plek en de piëteit voor de
daaronder liggende gebeenten.
Door de samenwerking van het Koninklijk
Bataviaasch Genootschap en de Vereeniging
Oud-Batavia is het mogelijk gebleken dit plan
te verwezenlijken, zoodat thans ter plaatse een
ingrijpende verbouwing in vollen gang is.
Daar de bodem tot monument is verklaard,
heeft het hoofd van den Oudheidkundigen
Dienst deskundig toezicht doen houden op de
werkzaamheden, voorzoover deze zich tot in den
grond uitstrekken. Daarbij zijn enkele hoogst
belangrijke vondsten gedaan, welke het onop
geloste vraagstuk van Coen's graf misschien tot
oplossing zullen kunnen brengen.
In twee niet door bovengenoemde commis
sie geopende graven zijn namelijk belangrijke
fragmenten van grafzerken met inscripties ge
vonden, een van het graf van de vrouw van
Nicolaas Overschie, directeur in Persia, gestor
ven 20 October 1642 en een van dat van de
dochter van Philip Lucas van Middelburg, Raad
van Indië, welk meisje in den leeftijd van nog
geen maand is overleden.
Thans is een onderzoek aan den gang in
hoeverre zekerheid kan worden verkregen,
dat deze beide zerken lagen in de graven,
waarop zij oorspronkelijk thuishoorden.
Mocht deze worden verkregen, dan is daar
mede tevens de plaats bepaald, waar zich
het graf van Jan Pieterszoon Coen bevindt
en zal men den stichter van Batavia en
grondvester van het Nederlandsch Gezag
in Indië op betere wijze kunnen eeren dan
tot nog toe mogelijk was.
BATAVIA, 18 Maart (Aneta). De geldinzame
ling ten behoeve van het graf van J. P.zn. Coen
leverde een netto bedrag op van totaal f 35.602;
hiervan is f 2582 uit Nederland afkomstig.
Vanuit het Moederhuis der missiezusters van
het Kostbaar Bloed te Aarle-Rixtel vertrekken
24 Maart vanaf Antwerpen: zr. M. Josefrieda
Blasig en zr. M. Silvana Geisen naar Zanzibar,
zr. M. Damianis Trampert naar Daressalam-
Morogoro.
13 April vertrekken vanaf Rotterdam naar
Durban-Mariannhill de zusters M. Pientia Sel-
horst, Idmara Thienel, Deodata Thienel, Mein-
radis Bausenwein, Theresetta Ernst, Wilfriedis
Kippes, Fredeswinda Grundhöfer, Jukundis
Leufker, Adelgisa Herrmann, Liboris Schlepp-
horst, Flaviana Casper, Franzisjfa Argendorf.
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht zal
de volgende week geen audiëntie verleenen.
Z. H. Exc. de Bisschop van Breda zal Zater
dag van deze week en Woensdag en Zaterdag
van de volgende week geen audiëntie verleenen.
