De Joden van Weenen in de knel
Britsch kabinet
eensgezind
Terreinwinst van
Franco
Zware nederlaag
der Japanners
de lange levensduur
Het nieuws van heden
MEN MAG GERUST HUN
RUITEN INGOOIEN
DE BAROMETER
hummm
N.V.
GERARD A. v. d. STEUR'S
KLEEDERMAKERIJ
VEREENIGDE katholieke pers
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51— TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
^3.25. Bij onze Agenten 27H cf. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
WOENSDAG 23 MAART 1938 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 2108?
J
iÉÉÉiÊ
Het Weer
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiinniiiiiiiiiiiiiiil
Buitenlandsche politiek van
Engeland in vijf punten
vastgesteld
Mussolini heeft haast
Onze dienstplicht en
Duitschland
Niets kwaads te verwachten van
onze Oosterburen
Bij Huesca bezetten de rechtschen
een gebied van 20 bij 9 K.M.
Stijgend aantal dooden
te Barcelona
De houding van Amerika
inzake Spanje
Een colonne van 10.000 man werd
bij het Groote Kanaal
vernietigd
Amerika eischt groote
schadevergoeding
De a.s. verklaring van
Chamberlain
Pressie van metaalarbeiders op de
regeering?
Van al de ellende, welke geleden
is, krijgen de Joden de schuld;
zij moeten er voor boeten
De Wandelende Jood
vervolgt zijn dwaaltocht
Het petroleum-conflict
in Mexico
Buitenlandsche maatschappijen
weigeren nog overleg te plegen
over schadeloosstelling
Onderscheidingen voor
Pool-onderzoekers
KRUISSTR. 7-TEL. 10730
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
De Duitschers in
T s jecho-Slowakije
Z.H. de Paus over den
H. Jozef
Kabinetscrisis dreigt in
Syrië
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
De intocht van de nationalistische troepen in Caspe
Hoogste barometerstand: 765.8 te Riga.
Laagste barometerstand: jÊ
718.9 te Janmayen.
S VERWACHTING: Zwakke tot matigen
5 veranderlijke wind, nevelig tot licht be-
I wolkt, waarschijnlijk droog weer, weinig
verandering in temperatuur.
5 Zon op v.m. 5.59 onder n.m. 6.16 uur. E
Licht op n.m. 6.46. Maan op v.m. 1.25
onder v.m. 9.35. Laatste kwartier 24 Maart
LONDEN, 23 Maart (Havas). De Brit
sche bladen van alle richtingen melden,
dat tusschen de ministers definitieve over
eenstemming tot stand schijnt te zijn ge
komen ten aanzien van de hoofdpunten der
Britsche politiek.
Deze punten worden als volgt opgesomd:
1. Engeland heeft belang bij handhaving
van den vrede in de geheele wereld.
2. Vernieuwing van de welomschreven ver
wachtingen, die Engeland aangegaan heeft, o.a.
kgenover Frankrijk.
3. Behoud van de vrije beschikking ten aanzien
*'an Tsjecho-Slowakije.
4. Handhaving van de politiek van niet-
*btnenging in Spanje.
5. Afwachten ten aanzien van Duitschland,
öoch bespoedigen van de Britsch-Italiaansche
besprekingen.
De bladen vermelden niet alleen een
stemmig deze punten, doch ook schijnen
de oppositie-organen thans niet meer te
gelooven aan de meeningsverschillen, die
deze politiek in den boezem van het kabi-
het zou hebben doen ontstaan.
De „Times" geeft geruststellende berichten
®ver den voortgang der onderhandelingen met
^°me. De „Daily Mail" geeft zelfs meer dan
geruststellende berichten over de Britsch-Ita-
•jaansche besprekingen; het blad maakt mel-
Wbg van de mogelijkheid van een bezoek van
piano aan Londen, om reeds de volgende maand
^®t accoord te onderteekenen.
De „News Chronicle" meent te weten, dat
^fussolini gaarne zou zien, dat nog vóór
het bezoek van Hitier aan Rome op 9 Mei
a.s. een accoord tot stand komt.
De verlenging van den militairen diensttijd
h Nederland is voor de „Deutsche All-
«enieine Zeitung" een reden om de vreedzame
j. Voelingen van Duitschland jegens Nederland
j,6 betoonen, dat gemeend heeft niet de aan-
^sdingen van een niet-aanvalspact of een
v aKai'b°rg van het Duitsche rijk in overweging
ehoeven te nemen.
ja"°igens het blad wenscht Groot-Duitsch-
de handhaving van vriendschappelijke
trekkipgen met Nederland.
SALAMANCA, 23 Maart. (Havas). Radio
Nacional heeft medegedeeld, dat de troepen
van Franco over een lengte van twintig
kilometer het front van de regeeringstroepen
negen kilometer achteruit hebben gedrongen
bij Huesca.
Duizenden krijgsgevangenen werden ge
maakt. De opmarsch duurt nog voort.
In het communiqué van het groote hoofdkwar
tier wordt o.m. gezegd:
In het veroverde gebied bezetten wij de dorpen
Lierta en Arascues, La Sierra de Gratal, La
Mesatas de Coronas, de heuvels Cuatro, Cuar-
tos, Mescariellos, Lomas de San Juan, Vande
Cabrito, Lavanduesca, Torrelierta, het kasteel
van Orus, Casa Manantial, Lafuentes, Carra-
nela, Lasardeta en verscheidene hoogst belang;
rijke hoogten.
De groote weg van Huesca, die tot dusver door
de linkschen werd bezet, werd tijdens den op
marsch gepasseerd.
Volgens de laatste statistieken bedraagt
het aantal dooden van de bombardementen
op Barcelona meer dan 920. Het aantal ge
wonden is meer dan twaalfhonderd.
Niettegenstaande den regen wordt 't ruimings-
werk voortgezet en nog steeds worden lijken ge
vonden. Het blad „Vanguardia" berichtte, dat
elf leden van een gezin door een enkele bom
werden gedood.
De Amerikaansche Minister van Buitenland
sche Zaken, Huil, heeft medegedeeld, dat hij
op verzoek van den Spaanschen ambassadeur
het juridische probleem van neutraliteit en het
verbod van uitvoer van wapenen naar Spanje
heeft bestudeerd. Hij is tot de slotsom gekomen,
dat het Congres moet beslissen over een wijzi
ging van de houding van de Vereenigde Staten
inzake het Spaansche conflict.
SJANGHAI, 23 Maart. (Reuter). De
ongeveer 10.000 man sterke Japansche co
lonne, die na een snellen opmarsch langs
den spoorweg Tientsin-Poekau het Groote
Kanaal had bereikt, is volgens berichten
van Chineesche zijde door de Chineesche
strijdkrachten, die een omtrekkende bewe
ging hadden uitgevoerd, in de pan gehakt.
Volgens dezelfde berichten zijn de Japan
ners teruggedrongen tot de stellingen, die zy
zes dagen geleden, toen zij hun offensief be
gonnen, bezetten, en is het gevaar, dat de Ja
pansche strijdkrachten zich nabij Hsoetsjau
samenvoegen, afgewend.
De Japanners hebben de laatste drie dagen
geen enkel succes aan dit front gemeld, en op
alle vragen verklaren zij, over geen inlichtin
gen te beschikken.
Het gebied tusschen Soetsjau en het Kei-
zer-kanaal, aan beide zijden van den spoorweg
Tientsin-Poekau, is, aldus meldt het D. N. B„
de laatste twee dagen het tooneel van ver
woeden strijd geweest. De Chineezen hebben
vertwijfelde pogingen gedaan den opmarsch
der Japanners over het Keizerkanaal in Zui
delijke richting te stuiten, en de Japanners,
die op enkele plaatsen reeds het Keizerkanaal
waren gepasseerd, terug te dringen.
In het Noorden der provincie Sjansi zijn
in de komende dagen belangwekkende ver
anderingen te verwachten. Het Chineesche
roode leger, alsmede andere verspreide dee-
len van de Chineesche strijdkrachten heb
ben Woetai ingenomen en rukken thans
in Noordelijke richting op naar Tatoeng.
Het schijnt, dat zij zich willen vereenigen
met andere troependeelen in het gebied ten
Zuiden van Soeijoean.
De Chineesche roode troepen hebben, deels
met succes, aanvallen ondernomen op de Ja
panners in de omgeving van Tokio en andere
plaatsen ten N. O. van de „knie" van de Gele
Rivier en zij schijnen voorbereidingen te tref
fen voor een beslissenden slag tegen de Ja
panners.
Het Amerikaansche departement van Bui
tenlandsche Zaken heeft, volgens de Telegraaf,
aan de Japansche regeering een nota doen
toekomen, waarin schadevergoeding wordt ge-
eiseht voor de gezinnen van drte Amerikaan
sche burgers, die gedood, en 40, die gewond
werden, alsmede vergoeding van de schade,
veroorzaakt door de vernietiging van de ka
nonneerboot „Panay."
Het geëischte bedrag bedraagt 2.214.000
dollar, waarvan 1.945.670 voor de „Pa
nay" en 268.300 dollar voor de gezinnen
der slachtoffers.
LONDEN, 23 Maart (Reuter). Men meent
te weten, dat Chamberlain Donderdag in het
Britsche Lagerhuis zal verklaren, dat Engeland
zekere verplichtingen uit het handvest van den
Volkenbond heeft, die het zal nakomen, en zal
bevestigen, dat Engeland Frankrijk te hulp
moet komen, indien dat land wordt aangevallen,
welke verplichting eveneens zal worden nage
komen.
In Britsche arbeiderskringen wordt de uit-
noodiging van Thomas Inskip aan de secreta
rissen van de twee voornaamste vakvereenigin-
gen in de metaalindustrie om een bespreking
met hem te houden, met reserve bezien.
In vakvereenigingskringen is men vast be
sloten zooveel mogelijk partij te trekken uit de
noodzakelijkheid, waarin de regeering zich
schijnt te bevinden om een beroep te doen op
de arbeiders, het bewapenings-programma uit
te voeren. Men verwacht, dat de arbeidersbe
weging hiervan gebruik zal maken om invloed
uit te oefenen op de buitenlandsche politiek
van de regeering.
De Lockheed-Super-Electra „Ekster" maakte Dinsdag op Schiphol de vereischte
proefvluchten voor het Nationaal Luchtvaart Laboratorium. De „Ekster" tijdens
een landingsproef, waarbij aan de achterzijde der vleugels de remkleppen zijn
uitgeschoven
Het voor rekening van de Turksche regeering gebouwde karteeringsvliegtuig
is Dinsdag op Schiphol voor de autoriteiten voorgevlogenDe bezichtiging van
het toestel
(Van een bijzonderen correspondent)
Dinsdag, dag van het défilé der Duitsche
troepen, van S.A. en S.S. en andere heel
en half militaire corpsen voor A-dolf
Hitier. De duizenden Schupo's, voor wie een
uitstapje van Berlijn naar Weenen wel zoo
aangenaam is als de eentonige dagdienst in
hun eigen wijken, marcbceren zingend over
den Ring naar de stadsdeelen, waar zij dienst
hebben te doen in plaats van de Weensche po
litie, welke in massa den eed van trouw aan
het nieuwe regiem heeft moeten afleggen. De
Schupo's laten tenminste weer eens wat nieuws
hooren. Iedereen zingt hier in deze dagen:
„Heute gehort uns Deutschland, morgen die
ganze Welt!"
De Schupo's hebben het nationaal-socialisti-
sche zangrepertoire een paar bladzijden verder
opengeslagen en zingen luidkeels over den
Ring, toegejuicht door duizenden en duizenden
toeschouwers, die weer opnieuw de straten en
pleinen omranden:
„Kameraden, Soldaten
Stellt die Juden und die Bonzen an die Wand."
Dat is de politie die zingt.
Is het wonder, dat de nieuwe kameraden van
Weenen zich dat geen tweemaal zeggen laten
en de daad bij het woord voegen? Ze zetten de
Joden wel niet tegen den muur, maar maken
hun het leven, om te beginnen alvast, vrij zuur.
De echte Nationaal-Socialistische-anti-Jood-
sche actie naar Neurenbergsch recept zal eerst
na den dag der Volksstemming beginnen.
Van Joden is op de straten niet veel te zien
en zelfs café's in de binnenstad, waar bijna
uitsluitend Joden plachten te komen, liggen
thans verlaten. Men kan door straten loopen,
waar geen een winkel de luiken open gedaan
heeft. Wie wel zijn zaak heeft geopend, riskeert
veel. Opgeschoten jongens en meisjes trekken
door de straten om voor Joodsche zaken te de-
monstreeren. We zien een jongeman met een
soort wapenstok een spiegelruit van een luxe
zaak inslaan. De glasscherven kletteren op
straat, algemeene vreugde. Een politie-agent
laat begaan. In den winkel roert zich niemand,
blijkbaar denkt mén daarbinnen: Liever blöo
Jan, dan dóo Jan."
Een nog typischer staaltje van anti-Jood-
sche actie zien we in de Mariahilfer-strasse
afspelen. Voor een van nikkel en glas blin
kende cafetaria een oploop. Een man met
een hakenkruis-armband kalkt met groote
halen op de ruiten: „Dies ist ein Jüdisches
Geschaft", althans hij wil dit op de rui
ten schilderen, maar het lukt hem niet,
want de kalk vloeit hem bij iederen haal
al rijkelijker uit de mouwen, onder groote
hilariteit der toeschouwers.
Dat wekt zijn toorn op en opeens pakt
hij emmer en borstel gelijk en slingert die
met een breeden zwaai door de ruiten naar
binnen: „Daar, schildert het er zelf maar
op." En weer geen protest, noch van buiten
van de politie, noch van binnen van den
eigenaar. Want deze man handelt immers
uit een onweerstaanbaren „Volkempfind-
lichen" aandrang....
In de groote actie, welke thans tegen de
Joden gaat beginnen, zullen natuurlijk tal vari
schreeuwende onrechtvaardigheden gepleegd
worden, waarvan niet alleen Joden, maar ook
anderen het slachtoffer worden. Tienduizenden
kantoorbedienden, ateliermeisjes, winkelbedien
den enz. zijn in dienst bij Joodsche firma's.
Sinds Vrijdag van de vorige week is geen dezer
Joodsche firma's nog aan het werk gebleven,
cf wel, de klanten blijven weg, met het gevolg,
dat thans een zeer groot aantal werknemers en
werkneemsters de mededeeling heeft ontvan
gen, dat ze thuis kunnen blijven.
Maar als men van Joden spreekt, heeft men
het meest begrepen op de Gallicische Ost-
Juden, die hier sinds 1918 zich hebben genes
teld. Maar welke Weener zal in de huizen, in
de smoezelige winkeltjes van deze Ost-Juden
aan den overkant van den Donau willen krui
pen, al worden ze ook met duizenden eruit ge
jaagd?
De volksstemming tegen de Joden eischt of
fers. Maar of men er beter van zal worden?
Intusschen, men maakt geen onderscheid
meer tusschen Jood en Jood, tusschen hen, die
sinds eeuwen in Weenen leven en daar in een
christelijke omgeving geacclimatiseerd zijn en
de tallooze anderen, die in Weenen onder het
roode bewind slechts een asyl gevonden heb
ben.
Tot welke gevolgen dit leidt? We kennen een
Joodschen arts uit een oude Joodsche Weensche
familie. Hij staat bekend als een edel mensch,
een vader voor zijn patiënten. Geen wonder,
dat hij een vrij drukke praktijk heeft. Sinds den
Anschluss echter is hij „erledigt". Men dreef
hem bij het ziekenbezoek in het Algemeene
Krankenhaus onder beschimpingen naar buiten
en nu durft hij nog slechts schichtig die pa
tiënten bezoeken, die te ziek zijn om hen zon
der hulp te laten.
Wanneer Schuschnigg sprak van de gelijk
berechtiging als mensch, dan heeft hij gewis
dit deel van de Joden voor oogen gehad.
Onophoudelijk vallen Kriminal-Polizei enS.A.
bij Joodsche firma's, banken, winkels, werk
plaatsen binnen, sleepen er alles weg wat geld
of archief is.
En het moet worden geconstateerd: geen
woord van afkeuring heeft iemand ervoor over.
Men heeft ellende geleden, ongeschrijfelijk. De
Joden kwamen met niets en werden rijk. Zij
krijgen de schuld van alles....
En waarheen thans? Geen land heeft plaats
voor hen. Dan maar terug naar den geboorte
grond, die hen vroeger uitspuwde en ze rijen
zich by duizenden voor het Poolsche consulaat,
voor de Spaarbank.
De Wandelende Jood vervolgt weer zijn
dwaaltocht over de wereld.
MEXICO, 23 Maart (Reuter). Op last van den
Mexlcaanschen president, Cardenas, heeft de
minister van Financiën Suarez den buitenland-
schen petroleum-maatschappyen medegedeeld,
dat hij bereid was met hen de vergoeding en
de wijze van betaling te bespreken voor de in
beslag genomen petroleumvelden.
De ambassadeur van de Vereenigde Staten te
Mexico, Daniels, heeft een onderhoud van drie
kwartier met Cardenas gehad.
De directies van de petroleum-maatschappyen
hebben medegedeeld, dat zy tot nu toe de uit-
noodiging van den minister van Financiën tot
een bespreking niet hebben aanvaard.
Het blad „Ultimas Noticias" verneemt uit
Tampico, dat de petroleumarbeiders verschei
dene hooge functionarissen van de „Huesteca Pe-
trolium" hebben opgesloten. De redenen hiervoor
zyn niet bekend. De Consul der Vereenigde Sta
ten te Tampico heeft den Amerikaanschen am
bassadeur en de.autoriteiten van het district ge
waarschuwd, teneinde de vrijlating der gevange
nen te bewerkstelligen.
MOSKOU, 23 Maart (Tass) Het presidium
van den oppersten Sovjet heeft besloten, den
marconist van het dravende Noordpoolstation,
Krenkel, en den wetenschappeiyken medewerker;.
Sjirsjof en Fjodorof den titel van „held der
Sovjet-Unie" en de Orde van Lenin te verlee-
nen. De chef van het Poolstation, de „held de:
Sovjet-Unie" Papanin, werd onderscheiden met
de Lenin-orde tweede klasse. Bovendien zullen
de vier Poolvorschers ieder een geldpremie van
30.000 roebel ontvangen,
van onze costuums moti
veert volkomen onze prijzen
Colbertcostuums van f 85.-
tot f 125.-
De ontbinding der Duitsche partytjes in Tsje
cho-Slowakije heeft ertoe geleid, dat Henlein
thans de sterkste partij is in de Tsjecho-Slo-
waaksche Kamer.
By Huesca maakte Franco weer belangrijke
terreinwinst. Het aantal dooden te Barcelona
bedraagt thans 920.
In het Britsche kabinet schünt eenstemmigheid
te heerschen ten aanzien van de buitenlandsche
politiek.
Bij het Groote Kanaal werd een Japansche
colonne van 10.000 man vernietigd.
Twee woonhuizen uitgebrand te Hoogland.
O
PRAAG, 23 Maart (Havas). De Duitsche
handwerkersparty in Tsjecho-Slowakije heeft
zich ontbonden, evenals de agrarische party, en
is samengegaan met de Henlein-party. De par
tij telde slechts weinig leden en had geen ver
tegenwoordiger in het parlement.
Men kan thans nog niet voorspellen, waar
toe het samengaan van de kleine Duitsche
partijen met de partij van Henlein zal lei
den. Henlein wordt met 49 afgevaardigden
de grootste partij in de Kamer, en naar ver
luid zoeken de Tsjechen een nieuwe poli
tieke constellatie, om hieraan het hoofd te
bieden.
Er wordt gesproken over een fusie var. de
Tsjecho-Slowaaksche agrarische party, welke
over 45 zetels beschikt, met de nationaal-
democraten, die dertien zetels hebben, of met
de Tsjechische agrariërs, die eveneens dertien
zetels hebben.
Aangezien de bond van Landbouwers uit de
regeering is getreden, heeft minister Spina ont
slag uit zijn functie verzocht. Het ontslag is
toegestaan. Spina was sinds 1926 minister.
Het verluidt, dat de Duitsche Christelijk-socia-
len nog beraadslagen over hun verdere houding.
Onze Romeinsche correspondent meldt:
Op den feestdag van den H. Jozef ontving de
H. Vader een dertigtal jonggehuwde paren. In
zijn toespraak wijdde de H. Vader een korte be
schouwing aan de groote macht van den H.
Jozef, waarop Hij het woord almachtig durfde
toepassen, evenals men dat doet op de macht
van de H. Maagd. In zekeren zin zou de H.
Vader het zelfs eerder op de macht van Sint
Jozef Willen toepassen, omdat Sint Jozef het
hoofd van het H. Gezin was. Wat zouden Jezus
en Maria aan Jozef kunnen weigeren, Jozef, die
zijn gansche leven aan hen gewijd heeft? De
H. Vader besloot Zijn toespraak met de aan
sporing den H. Jozef in alle omstandigheden des
levens aan te roepen.
BEIROETH, 23 Maart. (D.N.B.) De Syriscne
minister van Binnenlandsche Zaken, Djabri,
heeft vanmorgen zyn ontslag ingediend, dat de
president echter nog niet heeft aanvaard. De
Fransche regeeringscommissaris, graaf de
Martel, is yiings naar Damascus ontboden, om
den nieuwen toestand onder het oog te zien.
Indien het ontslag van Djabri wordt aanvaard,
acht men het aftreden van het geheele kabi-
net-Mardam niet te verhinderen.
Stand op Woensdag I uur run.: 765.5
Vorige stand: 765.3
0
