Binnen- en buitenlandsche gevaren voor Praag r SCHUDT UW LEVER WAKKER VOOR 25 CENT NATIONALE PAASCHLOTERIJ DE STOKEBRAND REGEERING EN VOLK KALM Is Ln TEN BATE VAN DE ACTIE „VOOR GOD" TREKKING REEDS 29 APRIL A.S. LAAT - GEEN - KAART -VERLOREN - GAAN Neuscafarrh Kerkelijk leven Pater Hendrichs S.J. f DONDERDAG 24 MAART 1938 BUITENLANDSCH OVERZICHT Sudeten-Duitschers versterkt NIEUWE C.A.O. IN DE TYPOGRAFIE A.N.T.B. spreekt zich uit voor aanvaarding ervan CLANDESTIENE BROED MACHINES Een was er geborgen in een kleerkast O-SLOWAKIJE THANS BEGRENSD IS HOE TSJ l Het conflict in het veenbedrijf Uitbreken van een staking zeer waarschijnlijk Mr. J. G. Geerlings eervol ontslagen Twee steuren aangevoerd Toscanini voor de radio Uitzending van bijzondere beteekenis Academische examens EEN FRAAIE COMFORTABELE EN RUIME FORD-V-8 CLUBCOUPE, WAARDE f 2000.- ZONDAG 27 MAART, uifdeeling van lof-kaarten aan alle R.K. Kerken in Nederland Stakers ïn de Peel weer aan het werk Een onjuiste voorstelling van feiten PRINS BERNHARD RIJDT WEDER PAARD DE ZWENDEL TE OSS VlCKS Va-tro-now De bekende Jezuïetenpater plotse ling overleden te Den Haag MISSIONARISSEN VAN HET H. HART Een philosophicum te Raalte Naar de Missie VROUW VERDRONKEN Door de duisternis misleid? Het Tsjecho-Slowaaksche parlement be staat uit drie honderd afgevaardigden. Voor eenige dagen bedroeg de regeerings- meerderheid 185 zetels. Daar tengevolge der ge beurtenissen in Oostenrijk de Duitschers in de Tsjecho-Slowaaksche republiek sterk in bewe ging zijn gekomen en het begrijpelijk is, dat zij de verdeeling in partijen in eigen boezem als een overleefd onding gaan beschouwen, zijn twee Duitsche partijen uit de regeeringsmeer- derheid getreden. De Landbond ging met 5 man naar de groote Duitsche partij, de Sudeten- Duitsche partij van den nationaal-socialist Henlein, over en schakelde zich gelijk, de Chris telijk Sociale Partij, zes afgevaardigden tellende, zal deze in het parlement bij de troepen van Henlein voegen, maar de formeele zelfstandig heid der partij zal voorloopig blijven gehand haafd, wat natuurlijk een w'assen neus is. Door het uittreden van deze partijen verliest de re- geeringsmeerderheid elf zetels. Gaat dus terug Van 185 zetels op 174. De partij van Henlein is Van 44 op 55 gestegen en is thans de grootste partij in het Praagsche parlement. Zooals wij reeds zeiden, is het begrijpelijk, dat de Duitsche minderheid in Tsjecho-Slowakije, 3.3 millioen zielen tellende, in deze tijden behoefte heeft aan eenheid. In plaats van nu het vrijwillige ont- bindingsbesluit der twee kleine afzonderlijke Duitsche dwergpartijtjes als wijs toe te juichen, geeft in het Nationale Dagblad de heer Rost van Tonningen hun een ezelstrap na en scheldt hen uit, omdat zij samengewerkt hebben met de regeeringspartijen, die volgens dezen heet bestaan louter en alléén uit „marxistische mis leiders van Joodschen bloede en uit knechten van het politieke Katholicisme." De leugen en laster liggen er zóó dik boven op, dat weerleg ging niet noodig is. In Praag blijft ten overstaan van de gebeur tenissen in het naburige Duitschland groote en waardige kalmte heerschen. Men ver trouwt op zijn militaire kracht en op zijn bond genootschappen, vooral op Frankrijk, dat plechtig blijft verklaren, Tsjecho-Slowakije ter hulp te zullen komen, wanneer het mocht worden aan gevallen van buiten of van binnen (door de Su deten). Men vertrouwt ook op de geruststellen- de verzekeringen van Göring aan den Tsjechi- schen gezant te Berlijn op het tijdstip, dat de Duitsche troepen Oostenrijk binnenrukten, ver zekeringen, die inhielden, dat Duitschland te genover Tsjecho-Slow"akije geenszins vijandelijke Plannen koesterde, al verheelt men zich niet, dat Göring's verzekeringen weer zijn achter haald en verzwakt door de dreigende passage Uit Hitler's laatste Rijksdagsrede, waarin hij Weer sprak van de „millioenen voor de Duit sche poorten", waarmede niet anders dan de Sudeten bedoeld konden zijn. Niet alleen de re geering te Praag, die gisteren trouwens zéér wijs den velen buitenlandschen correspondenten do grootste reserve in hun berichtgeving aanbe val, blijft kalm, maar ook het volk, de „man van de straat". De groote menigte heeft over het Duitsche gevaar twee theorieën, die door den Praagschen correspondent van de N. R. Crt. duidelijk uiteen worden gezet: De eerste is de theorie-van-uitblazen, van-op-adem-komen, de zoogenaamde digestie-theorie. Zij berust op het axioma, dat Duitschland om het nieuwe brok te verwerken en zich in Oostenrijk te consoli- deeren, een periode van betrekkelijke rust noo dig heeft, gedurende welke zelfs een te uit bundige activiteit van de Sudeten-Duitsche partij niet gewenscht zou zijn. In dit verband wijst men op de beweringen, dat de Henleinistische 6enator Endhuber zijn felle rede in den Senaat op eigen gelegenheid zou hebben gehouden, en niet in opdracht der partij, alsmede op het feit, dat de volgende zittingen van Kamer en Senaat Volkomen zonder beroering zijn verloopen. De tweede theorie is die der geradicaliseerde ondermijning. Volgens deze gaat de Henlein- Partij tot een krachtig offensief over, dat ook de activisten zou moeten meesleepen, die en dat vergeet men maar al te vaak in de oogen der Henleinisten blijkens hun verkie zingscirculaire destijds als grooter vijanden Werden beschouwd dan de Tsjechische „onder drukkers". Er is deze week een leidersraad der Sudeten-Duitsche partij gehouden, waarop uiterst radicale eischen zouden zijn gesteld: 1. drie minister-portefeuilles, 2. verbanning van de Joden uit de pers en 3. opheffing van het bond genootschapsverdrag met Rusland. Het eerste succes der radicalisatie is geweest het uittreden van Landbond en Christelijke So ciale Partij uit het regeeringsblok. Wanneer men nu beide theorieën met elkander combineert, ontstaat een derde een gemengde. Duitschland zou een digestie-periode zóó van noode hebben, dat het van buiten-af tegen Tsje cho-Slowakije heusch niets zou ondernemen. In plaats daarvan echter, geeft het zijn Sudeten- duitschen hulptroepen in Tsjecho-Slowakije zelf last tot verhoogde sappeurs-acTlviteit. Maar het is nu de vraag, of dit werk ook door de meest riskante nationale concessies te stuiten ware anders gezegd, of de Henleinisten eigenlijk wel binnen het kader der huidige grenzen tevreden gesteld willen worden. In dit licht moet ook de nieuwe formuleering worden gezien, waarin Frankrijk, zrooals boven reeds aangeduid, opnieuw zijn trouw aan het bondgenootschap betuigt: het zal Tsjecho-Slowakije bijspringen bij een aanval van buiten zoowel als van binnen. De grondlegger van den Tsjecho-Slowaak- schen staat, Thomas Masaryk, heeft een maal het wijze woord gesproken: „opge wondenheid is geen programma." Het is te hopen, dat zoowel regeering als volk zich in deze moeilijke en benaarde tijden aan dit woord zullen houden. Rust en beleid kunnen wonderen werken. De toestand is en blijft precair. Tsjecho- Slowakije heeft een totale grenslengte van 4110 K.M., waarvan niet minder dan 2100 K.M. met Duitschland (ter vergelijking: Nederland slechts 520 K.M.). Verdediging zal moeilijk vallen. Er zijn Tsjechen, die verdediging zelfs „waanzin" vinden. Maar dat zijn er maar weinigen. Praag is bereid tot tegenweer, als het moet. Het staat er anders voor dan Oostenrijk. Het heeft grensversterkin- gen, weermacht, geest van tegenweer, bondge nootschappen met Frankrijk en Rusland. Al deze elementen zal Praag zóó trachten te versterken en op te voeren, dat een eventueele aanval ge lijk komt te staan met het risico van een we reldoorlog. Dit is de sterkte van Praag. En deze is niet gering. 'En werkt hevig preventief. De Algemeene Ned. Typografenbond heeft met overgroote meerderheid besloten zijn leden te adviseeren het nieuwe collectieve arbeidscon tract te aanvaarden. Dezer dagen zal een referendum onder de le den worden gehouden. De Barneveldsche politie heeft in samenwer king met ambtenaren van den Crisis-Opspo ringsdienst een vijftal clandestiene broedma chines in beslag genomen, met een gezameljjk vermogen van 5500 eieren. Hoe moeilijk zulk een opsporing kan zijn, bleek aan een adres, waar men terecht kwam in een slaapkamer, die keurig gemeubeld was en waar in zich o.a. een onopvallende kleerkast bevond. Slechts de aanwezigheid van een kleinen ther mometer aan die kast bracht de ambtenaren op het idee, dat zij wel eens iets anders dan linnengoed e.d. kon bevatten. Bij nader onder zoek bleek dan ook, dat er hier 3000 eieren op uitkomen stonden. In tal van woningen zijn dezer dagen huis zoekingen verricht. Daarbij is de politie een maal op verzet gestuit, zoodat zij zich genood zaakt zag eerst de bewoners in verzekerde be waring te stellen, voordat men huiszoeking kon verrichten. AUSSIG REICHE-N KOMENTAU SAATZ D NACHOD ©PRAAG TROPPAU ZWITTAU MUTSCH^/y STERN BS Q OLMÜ?Z BROD SCHUTTENHOFEN WlGLAU NEUHAUS NEUTITSCHEIN S BRÜNN f ZN AIM RUMAU LUNDENBG. KREM. atislava LITAUE/r ENGEL BE4-GI&4Ï POlEn i> H O N G ARIJE HONGARljf - t'ROEMENIE FRANKRIJK Ó.ZWLD uvrj r: (TALIE STREKEN IN TSJECHO-SLOWAKIJE JOEGO- (ft SLAVIÉ Li WELKE DOOR DUITSCHERS WORDEN BEWOOND. ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN en U zult 's morgens „kiplekker" uit bed springen. lederen dag moet Uw lever minstens een liter gal in Uw ingewanden doen stroomen. Wanneer deze stroom van gal onvoldoende is, verteert Uw voedsel niet, het bederft. U voelt U opgeblazen, U raakt verstopt. Uw lichaam is vergiftigd en U bent humeurig, vwelt U ellendig en ziet alles somber in. De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen. U moet CARTER'S LEVERPILLETJES nemen om een liter gal vrij te doen stroomen en U zult weer geheel fit zijn. Onschadelijk, plantaardig, zacht, on overtroffen om de gal te doen stroomen. Eischt Carter's Leverpilletjes bij apothekers en drogisten, f. 0.75. Woensdagavond is te Emmen een zeer druk bezochte vergadering gehouden van afdeelings- besturen en vertrouwensleden van den Neder- landschen Bond van land- en veenarbeiders in verband met de dreigende staking in het veen- bedrijf. Het hoofdbestuurslid, J. v. d. Ham en de districtsbestuurder te Emmen, H. A. Buissink, hebben in deze vergadering den stand van zaken toegelicht en uiteengezet op welke gronden de hoofdbesturen der arbeidersorganisaties hun eisch van 10 pCt. loonsverhooging gesteld hebben. Zij baseeren dezen eisch op de gevolgen van de depreciatie van den gulden, waardoor de koopkracht der loonen ongeveer met de verleen de 10 pCt. is achteruitgegaan. De werkgevers stellen daartegenover het standpunt, dat de bedrijfsuitkomsten geen loons verhooging toelaten. Woensdag is bekend geworden, dat alle afdee- lingen der federatie arbitrage weigeren. Beide sprekers oefenden critiek op het beleid der re geering, in verband met de werking van de steunregeling voor fabrieksturf. Aan het slot der besprekingen hebben de hoofdbestuursleden van de arbeiders volledigen steun verlangd bij het voeren van den strijd, zoo noodig op de sterkste wijze. Hierdoor is het uit breken van een staking zeer waarschijnlijk ge worden. BUITENZORG, 24 Maart (Aneta) Met ingang van 20 April is aan mr. J. G. Geerlings, lid van het Hooggerechtshof, op verzoek eer vol ontslag verleend onder dankbetuiging voor de bewezen diensten. De trawllogger Sch 130 en de schokker HD 47 hebben hedenochtend aan den vischafslag te Scheveningen twee steuren aangevoerd, die resp. 27 en 24 K.G. wogen. Woensdagavond heeft zich een voor Neder land wel zeer bijzondere gebeurtenis voorge daan, toen Arturo Toscanini een studio-concert van het Residentie-orkest, dat door de V.A.R.A. werd uitgezonden, leidde. Terwijl tot nog toe slechts weinigen in de gelegenheid waren persoonlijk tegenwoordig te zijn bij de hooggestemde uitvoeringen, die de groote dirigent gaf, heeft nu ieder, die een ra diotoestel bezat, de bijna gelijke vreugde van hem te hooren kunnen genieten. Strikt radio-phonisch beschouwd is dit con cert een bijzonderheid geweest, omdat Toscanini in Amerika, waar hij herhaaldelijk voor de microfoon speelt met zijn orkesten, een subtiele studie heeft gemaakt van de klankverhoudin gen. Zoo bleken de onvermijdelijke geluidsvervor mingen door een weloverwogen opstelling der microfoons, door een om de pauken heenge plaatst scherm en door kleine wijzigingen in de plaatsing van blaasinstrumenten en altviolen, tot een minimum te zijn teruggebracht. De uitzending geschiedde vanuit het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen in Den Haag. Daar heerschte den geheelen dag al de span ning of de uitzending al of niet voortgang zou hebben. Des voormiddags had de maestro na melijk de uitgeschreven orkestrepetitie voor het concert van Vrijdag afgelast, omdat hij zich te vermoeid voelde. Maar hij heeft zijn woord gestand gedaan en even na half acht, drie kwartier voor den aanvang van het concert, was hij reeds in het gebouw aanwezig. Mevrouw Toscanini, Bronislaw Hubermann er slechts weinige introducé's mochten de uitvoe ring bijwonen. Zij, die aan de luidsprekers hebben geluisterd, zullen verwonderd hebben gestaan over de bril- lante reproductie van de uitgevoerde werken. Hier behoefde men geenszins de suggestie, dat de meest vermaarde dirigent ter wereld het orkest leidde, want uit duizenden concerten zou men wil en opvatting hebben kunnen on derscheiden. Het programma opende met de Ouverture „Anacreon", waarop de Symphonie van Haydn „Die Uhr" volgde. De muziek was puur en gran dioos van stijl. Welke onvergelijkelijke evenwich tigheden met dit orkest-apparaat te bereiken zijn hoorde men in „L'après-midi d'un faune". Als 'ooit Richard Strauss' „Tod und Verklarung" heeft geïmponeerd, dan was het wel dezen keer, toen het in geweldige dynamische spanningen groeide tot een compositie van enorme struc tuur. Het concert duurde tot ongeveer tien uur. In de pauze sprak Willem Pijper over Toscanini's leven. GRONINGEN. Geslaagd voor het doctoraal examen klassieke taal en letteren de heer R. E. H. Westendorp—Boerma te Groningen en voor het doctoraal examen rechten de heer A. Veenhoven te Groningen. TILBURG (Kath. Economische Hoogeschool) Geslaagd voor het doctoraal examen in de eco nomische wetenschappen de heer J. J. C. N. Wouters, Eindhoven. Geslaagd voor het candidaatsexamen in de economische wetenschappen de heer F. A. van Keulen, Venlo. (slechts één der 15 hoofdprijzen) aan hem die dien prijs trekt uit de Goedgekeurd bij Ministrieel Besluit van 5 Febr. '38 No. 1179 Zooals het A.N.P. Maandag berichtte, waren 45 arbeiders van de ruim 300 tewerkgestelden aan de werkverschaffing in de Sevenumsche Peel in staking gegaan. Als oorzaak van deze staking werd aangehaald, dat de beste ploeg slechts een uurloon kon maken van 16 ets. per uur en men dus bij een werktijd van 50 uur hoogstens 8 gld. per week kon verdienen. Naar de directeur van de Limburgsche Bin- nenkolonisatie ons echter mededeelde, is een dergelijke voorstelling van feiten geheel bezij den de waarheid. Het uurloon in deze Limburg sche werkverschaffing wordt berekend op een basis van 22 ets. per uur. Dit wil niet zeggen, dat elke arbeider in de werkverschaffing zoo veel malen 22 ets. krijgt als hij uren gewerkt heeft. Het is evengoed mogelijk, dat hij daar beneden blijft als bovenuit komt a.1 naar ge lang van zijn arbeidsprestatie. Over het alge meen werkt men in dergelijke werken op een z.g. contractloon. Het te bewerken terrein wordt verdeeld in vakken en elke ploeg arbeiders in dit geval bestaande uiO acht man krijgt zulk een vak aangewezen. Niet overal is de grond en dus het werk gelijk; er wordt veel van de vak kundigheid, de rechtschapenheid en de erva ring van den opzichter die het werk leidt, ge- eischt om het een en ander naar billijkheid te regelen. De prijs van het werk moet nu zoo vastgesteld worden, dat een normale ploeg in behoorlijk arbeidstempo een uurloon van 22 ets. bereikt. Wordt minder werk verzet dan wordt een geringer uurloon verdiend, bij hoogere prestatie stijgt dit uurloon boven 22 ets. per uur. Afgezien van de arbeidsprestatie kan het loon verschillen In verband met de gemeente, van waaruit de arbeider afkomstig is. Voor elke gemeente is n.l. ministerieel een bepaald uurloon vastgesteld. Is dit b.v. op 24 ets. be paald, dus een elfde meer dan het basis-uurloon bij de Binnenkolonisatie, dan krijgt een arbei der uit die gemeente een „toeslag" van een elfde op het door hem verdiende uurloon. Dit loon kan bovendien nog met andere toeslagen b.v. kindertoeslag worden verhoogd. Uit de uurloonstaten van de werkverschaffing blijkt, dat de arbeiders der yenraysche ploe-, gen, die in staking zijn gegaan, een gemid deld uurloon bereikten van 19.6 ets., ongere kend eventueele toelagen. Daarnaast wezen de staten uit, dat er ook verschillende ploegen waren, die uurloonen maakten van 23,7; 25; tot 27 ets. per uur. In de Sevenumsche Peel zijn thans een 300- tal menschen aan den arbeid. Van de circa 100 arbeiders uit Venray, meenden er 45 het werk te moeten neerleggen, ofschoon de uitvoerder hun nog een trainingstoeslag heeft aangeboden van 10 pet. en hen ernstig waarschuwde voor de gevolgen van hun daad. De staking heeft intusschen niet lang ge duurd. Dinsdagmorgen hebben de arbeiders reeds uit eigen beweging weer het werk hervat. Zij werden op de ontginning toegelaten onder voorwaarde dat de Rijksinspecteur van de werkverschaffing in Limburg dit zou goedkeu ren. Welke beslissing deze genomen heeft was op het oogenblik, dat wij deze informaties kre gen, nog niet bekend. Voor het eerst na het hem overkomen onge val heeft Z.K.H. Prins Bernhard weder paard gereden in de rijschool te Amersfoort. In zijn nieuwen auto arriveerde de Prins, die gekleed was in de uniform van Ritmeester, aan de rijschool, teneinde thans weer actief aan de rijlessen deel te nemen, die hij gedurende de laatste weken alleen als toeschouwer had bij gewoond. Voor zijn schimmel Bunny waren nieuwe har- nachementen besteld, welke de Prins zelf wilde uitzoeken en beproeven. Ongeveer een kwartier heeft Z.K.H. in het zadel gezeten en hij verklaarde na afloop, dat 't rijden hem buitengewoon goed deed. Het inrijden van het nieuwe harnachement werd daarna opgedragen aan wachtmeester Blauw. De bankier-makelaar J. G. M. v. d. H. te Oss, die op verdenking van oplichting, verduistering en valschheid in geschrifte in de marechaussee kazerne in verzekerde bewaring was gesteld, is Woensdag gevankelijk naar. Den Bosch ver voerd, teneinde ter beschikking te worden ge steld van den Officier van Justitie aldaar. Een paar dezer nieuwe druppels in ieder neusgat geneest opgezwollen slijmvliezen, verwijdert opgehoopt slijm, verzacht de prik keling en laat U weer vrij ademen. Te Den Haag is Donderdagmorgen om acht uur in de pastorie van de kerk van St. Theresia aan het Westeinde, waar hij sedert 1924 als assistent werkzaam was, plotseling overleden de bekende Jezuïeten pater F. J. E. M. Hendrichs, die zich ge durende lange jaren heeft gewijd aan het bekeeringswerk in Nederland. Zondagavond te 6 uur zullen in de paro chiekerk van de H. Theresia van Avila, Westeinde, de plechtige Metten der over ledenen gezongen worden. Maandag te half tien de Lauden, te 10 uur zal de plechtige Requiem plaats hebben, waarna de begra fenis van de kerk uit en bijzetting op het kerkhof van Huize „Mariëndaal" te Velp bij Grave zullen volgen. Pater F. L. E. M. Hendrichs werd geboren te Amsterdam op 2 April 1862. Hij doorliep het Gymnasium in zjjn geboorteplaats en studeerde vervolgens aan het „Willibrordus-college" te Katwijk. Nadien vertrok hij naar Hageveld en trad in 1881 in de orde der Jezuieten. In 1894 werd hij priester gewijd en werd nadien aangesteld tot moderator van de R. K. Studentenvereeni- ging „St. Thomas Aquinas", tot voorzitter van „Geloof en Wetenschap", enz. Pater Hendrichs gevoelde al op jeugdigen leeftijd roeping tot het bekeeringswerk. Hij ijverde voor het zielenheil der niet-Katholieken en de bekeerin gen, welke door zijn toedoen tot stand kwamen in den loop der jaren zijn talrijk. Ook op so ciaal gebied ijverde deze geestelijke. Hoofdza kelijk door pater Hendrichs' bemoeiingen kwam de R.K. Openbare Leeszaal en Bibliotheek tot stand. Ook in Amsterdam richtte hij verschei dene parochiale bibliotheken op. In 1916 werd Pater Hendrichs overgeplaatst naar het Retraitehuis Manresa, waarna hij twee jaar later geplaatst werd in een pastorie te Nijmegen. Hier kon hij meer tijd en gelegen heid voor zijn bekeerlingen overhouden dan vroeger het geval was en van dien tijd af werd zijn naam als „bekeerlingenpater" over geheel Nederland bekend. In 1923 ving hy aan met zijn bekende conferenties voor niet-Katholieken. In 1924 verscheen van zijn hand „Het Christe lijk getuigenis van de Catacomben". In April 1932 herdacht hij zijn gouden kloosterjubileum en tevens zijn zeventigsten verjaardag, welk dubbel feest in Hotel „De Wittebrug" werd gevierd, o.a. door de aanbieding van 'n hulde blijk, bestaande uit een fonds tot voortzetting van het werk onder niet-Katholieken. Pater Hendrichs heeft een werkzaam aan deel gehad in de oprichting van den R. K. Boerenbond en de R. K. Onderwijzersvereeni- ging in het Bisdom Breda, waar hij tevens medewerkte aan de oprichting van het Dagblad van Noordbrabant, terwijl het aan zijn toedoen was te danken, dat in genoemd bisdom de eer ste Katholiekendag werd gehouden. De laatste jaren was hij assistent in Den Haag. Zooals men zich herinnert hield hij dit jaar de Lijdensmeditaties in de kerk aan de Obrechtstraat te Amsterdam. De regeering erkende zijn verdiensten door hem te benoemen tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De Missionarissen van het H. Hart hebben aan den Zwolschen Straatweg te Raalte een terrein gekocht waarop in het komende najaar met den bouw van een nieuw studiehuis zal worden begonnen. Men is voornemens daar een philosophicum in te richten. Vandaag zijn uit het Moederhuis der Doch ters van het Kostbaar Bloed te Koningsbosch vertrokken Zuster Celine voor de missie te Koetoardjo en Zuster Philothea voor die te Bandjar-negara, beide in de prefectuur van Poerwokerto (Mgr. De Visser) in Midden-Java. Zij zullen zich morgen te Marseille inschepen op de Baloeran. Vanochtend om half negen is nabij den Veen- dijk te Oude-Pekela in 't Pekelerdiep drijvende gevonden het lijk van de vijftigjarige gehuwde mej. G. Witt. Zij werd sedert 16 Maart vermist. Men vermoedt, dat de vrouw door de duis ternis misleid te water is geloopen. De gebeurtenissen in Oostenrijk heb ben het Mussertiaansche Nationale Dagblad rijkelijk aanleiding gege ven om de falende, maar eerlijke man nen, die volgens hun innigste overtuiging geen heil zagen in het „Heil Hitler", met een zichzelf onteerenden haat te beschim pen en te verguizen. Heel de moeizame en ondankbare zelfverloochenende arbeid van een Mgr. Seipel, een Dr. Dollfuss en een Kurt von Schuschnigg, die tenslotte niet slagen kon, omdat men het deerlijk verminkte Oostenrijk zonder doelmatige hulp en steun prijs gaf aan een geweld dadige overmacht buiten de tot een strop wurgend nauw aangetrokken gren zen, wordt door het N.S.B.-blad thans gequalificeerd als „een stille inquisitie", een uiting van verderfelijk „politiek ka tholicisme", waartegen het Oostenrijk- sche volk is opgestaan om het weg te vagen. De hoofdredacteur van het Na tionale Dagblad, de heer Rost van Ton ningen, schijnt te vergeten, dat hij zelf als Hooge Commissaris, gedelegeerd door den „verfoeilijken" Volkenbond, zijn fi- nancieele en economische capaciteiten geruimen tijd in zwaar gesalarieerden dienst heeft gesteld van dit zgn. „volks vreemde" Oostenrijksche régime om het door een financieele saneering van het land zoo mogelijk te bestendigen. Maar al is het geheugen van den heer Rost van Tonningen ook zoo kort als hij zelf wil, het onze is langer en sterker. Door de heftige en matelooze aanvallen, welke hij thans op de verslagenen en overwonnenen met een ontstellend ge brek aan edelmoedigheid en groothar tigheid doet, veroordeelt hij zichzelf en den arbeid, welken hij indertijd te Wee- nen in het belang van de huidige slachtoffers van het Duitsche natio- naal-socialisme heeft verricht. Vanwaar deze radicale zelfverlooche ning van weinig verheffend allooi? Het „Nationale Dagblad" wil een parallel trekken tusschen het Schuschnigg-régi- me in Oostenrijk en dat wat het de door Colijn gedulde „dictatuur van de Staats- greeppartij en haar vier ministers" noemt. Voor geen weldenkende en tot onderschei den in staat zijnde zal dit belachelijke po litieke ballonnetje opgaan. Want de toe standen en de politieke geschiedenis iri het tot een armzaligen, geen natuurlijke levensvatbaarheid meer bezittenden romp stukgehakte Oostenrijk en zijn autoritair régime verschillen van die in het demo cratische Nederland meer dan de he melsbreedte tusschen deze beide landen. Even onrechtvaardig als kortzichtige Oostenrijkers aan Seipel, Dollfuss en Schuschnigg de verantwoordelijkheid aanwreven voor bepaalde misdragingen en verschijnselen van bederf, welke zich onder hun régime in bepaalde kringen voordeden, tracht thans het Nationale Dagblad de katholieke ministers verant woordelijk te stellen voor de aan het licht getreden verwording van zekere milieu's in het plaatsje Oss. Indien het deze methode juist en rechtvaardig acht, waarom heeft de N.S.B. dan het Hitier- régime in Duitschland niet direct aan sprakelijk gesteld voor de onzedelijke aberraties van den vroegeren stafchef der S.A. Ernst Röhm en zijn consorten, die jarenlang gelegenheid hebben gehad, him algemeen bekende lusten bot te vie ren op een aanvankelijk onbedorven deel der Duitsche jongelingschap en eerst gestraft en geëxecuteerd werden, toen zij ook politiek gevaarlijk bleken? Het gaat het „Nationale Dagblad" echter blijkbaar niet om recht en rechtvaardig heid en om het meten met één enkele onvervalschte en zuiver geijkte maat, maar om het stoken van onrust en on tevredenheid, om het verdacht maken van een ieder, die niet met Mussert de politieke Doode Zee wenscht te houden, om het vergiftigen van de mentaliteit der niet tot oordeelen bevoegd en in staat zijnden. Het „Nationale Dagblad" verklaart van zichzelf, dat het van krom hout een recht vuur stookt, doch deze stokebrand verspreidt meer vuilen smook dan helder licht. Mgr. Seipel werd voor zijn politieke overtuiging bij een aanslag levensgevaar lijk gewond en vroeg clementie voor zijn aanvaller, Dr. Dollfuss stierf als marte laar voor zijn heiligste inzichten en zijn laatste woorden waren een bede om bloedvergieten te voorkomen, Kurt von Schuschnigg verloor zijn vrouw ten gevolge van een door politieke tegen standers defect gemaakte stuurinrich ting van zijn auto en hield stand, maar Mussert en zijn persorganen roepen ach en wee over een op het Blauwe Zand ge worpen steen, die den leider gelukkig niet trof. Hebben wij geen gelijk, wan neer wij zeggen, dat er een meer dan hemelsbreed verschil is tusschen Oosten rijk en Nederland, al zijn in beide lan den de stokebranden inheemsch? Ja, dat moet tegen- f woord ig als 'n aim links van den weg stilstaat. Want, wan neer die licht voert, mag alléén 'n rechts- zittend lampje bran den, dat naar voren rood en naar achte ren wit licht geeft!

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 9