0
Franco's troepen naderen Lerida
DIJKSTRA'S METAALWAREN- EN
VERLICHTINGSORNAMENTEN FABRIEK
Het nieuws van heden
OP 12 KM. VOOR DE
STAD
Uruguay blijft
democratisch
Ts j echo-Slo waki j e
en de Polen
TTTj-y
h-w:
SPAARNE 65
DE „BAUD" VERLOREN
GEACHT
Japanners vragen
versterkingen
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
WOENSDAG 30 MAART 1938 AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARCAN& No. 21097
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling)voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27M ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
De rechtsche troepen ontmoeten
slechts weinig tegenstand
bij hun opmarsch
Hevige bombar
dementen
FRONT IN CATALONIE, 30 Mrt.
Bombard ementen
Spaansche schepen vrijgelaten
Een interview met den nieuwen
president
Een concentratiekamp
tot belooning
Voor de nazi's van Salz-
kammergut
Vijfhonderd zieken op
een oorlogsschip
Het Weer
m
Slacht Mexico de kip
met gouden eieren?
Het Congres in buitengewone
zitting bijeengeroepen
Eischen om autonomie
In het Tsjecho-Slowaaksche
parlement
DE NIEUWE GARNIZOENEN
EN REEDS BESTAANDE^
Scherpe verwijten der Poolsche
pers aan Praag
Parijsche werkgevers
vergaderen
Geen beslissing voor de fabrieken
ontruimd zijn
Werk hervat
Wilde olifanten vallen
pelgrims aan
de modellen van ons fabrikaat vindt U in de toonzalen
Voor elk vertrek, voor iedere beurs kunt U slagen
Van verdere pogingen tot vlot
brengen mag geen succes
worden verwacht
De toestand in Sjantoeng schijnt
kritiek te worden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN
Lentenummer
Voor onze nationale
vrijheid
In één dag ruim f 8000
bijeengebracht
De steenkool-invoer in
België
De legerbegrooting der
Ver. Staten
Door 't Huis van Afgevaardigden
aangenomen
De bevolking van
Tsjecho-Slowakije
Duitsch-Belgische onder
handelingen
Vulkaan in werking
Winnetou's opvolgers
vertoornd
MANUFACTURENMAGAZIJN
VERBRAND
De bovenbewoners konden
tijdig vluchten
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
(Havas). Begunstigd door schitte
rend weer hebben de rechtsche troe
pen voor Fraga hedenochtend den
opmarsch aan beide zijden van den
Rio Segre voortgezet. Om negen uur
bevond de voorhoede van het leger
van Yague zich op nog slechts 12
K.M. van Lerida.
SARAGOSSA, 30 Maart. (Reuter). De Ma-
rokkaansche troepen onder bevel van generaal
Yague zijn langs den oostelijken oever van
de Cinca verder opgerukt, uitgaande van de
beide bruggehoofden te Fraga en Mas al
Correig.
De correspondent van Reuter hoorde Woens
dag te Mas al Correig uit de richting van Lerida
hevige ontploffingen en later op den middag ste
gen groote rookwolken op aan den horizon, zoo
dat men veronderstelt, dat de petroleumtanks
yan Lerida zijn opgeblazen.
Ten zuiden van de Ebro hebben de troepen uit
Navarra den tegenstand van de regeeringstroe-
pen ten Oosten van Caspe gebroken. De troepen
van Franco rukken thans voort zonder op veel
tegenstand te stuiten. Ook ten oosten van Bar-
bastro rukken de rechtschen op.
Het communiqué van het groote rechtsche
hoofdkwartier meldt o.a.:
In den sector van Albarracin sloegen wij met
kracht een aanval van den vijand af. Aan het
front van Aragon zijn wij verder opgerukt. De
vijand deed een tegenaanval, doch moest zich
met achterlating van meer dan 200 dooden te
rugtrekken. In den sector van Caspe braken wij
den tegenstand van den vijand en hakten een
vijandelijke brigade in de pan. In den sector ten
Noorden van Fraga trokken wij over de Rio
Cinca te Santa Lecina en bezetten verscheidene
stellingen op den linkeroever, o.a. de dorpen Bel-
ver, Osso en Alduhevar. In den sector van Bar-
bastro zijn wij eveneens op verscheidene plaat
sen over de Cinca getrokken.
Het ministerie van landsverdediging meldt
o.a.:
Oostelijk leger: De nationalisten slaagden erin,
Barbastro te bezetten en de Rio Cinca tusschen
Pueyo en Zaidin, Abizanda en El Grado te pas-
seeren.
De luchtmacht van den vijand bombardeerde
in den ochtend Lerida, Tijdens een luchtgevecht
haalden wij boven de stad drie vliegtuigen neer,
twee ten oosten van Zaidin en nog een in de
nabijheid van Albacete.
Naar vernomen wordt, is Portbou heden
nacht en bij het aanbreken van den dag tot
driemaal toe hevig door rechtsche vliegtuigen
gebombardeerd. De vliegtuigen richtten hun
bommen op den internationalen tunnel en op
het station, waar talrijke goederentreinen
stonden. Twee personen zouden gedood zijn.
De rechtsche luchtmacht heeft gisterochtend
Tortosa gebombardeerd, waarbij elf personen ge
dood en verscheidene gewond werden en aan
zienlijke materieele schade werd aangericht.
Ook Castellon werd gebombardeerd, en ook
hier vielen talrijke, slachtoffers. In den middag
werd Tarragona vanuit de lucht gebombardeerd.
Een bom kwam op een school terecht, waardoor
verscheidene slachtoffers vielen.
Het Hooggerechtshof te Belfast heeft besloten
het Spaansche schip „Cobetas", dat in de haven
van Belfast werd vastgehouden terug te geven
aan de Spaansche regeering, aangezien deze het
schip in bezit had, op het oogenblik, dat het in
beslag werd genomen. Ook werd besloten vier
andere in beslag genomen schepen vrij te laten,
zonder evenwel nader te omschrijven aan wien
deze schepen zullen worden teruggegeven.
In een interview met den correspondent van
Reuter heeft de nieuwgekozen president van
Uruguay o.m. verklaard, dat hij er prijs op zou
stellen, wanneer leden der oppositiepartijen tot
de regeering zouden willen toetreden.
Hij heeft deelgenomen aan de revolutie van
1933, omdat hij een tegenstander was niet van
de aan het bewind zijnde personen, maar van
het régime, dat op dat oogenblik door de
grondwet geëischt werd.
De generaal verklaarde voorts een tegen
stander te zijn van een totalitaire regee
ring, of die nu linksch of rechtsch is. Uru
guay, zoo zeide hij, is 'n democratisch land
en zoolang ik president ben, zal het een de
mocratisch land blijven.
Ten opzichte van de immigratieproblemen
zeide de generaal, dat het land onderbevolkt is
en daarom immigranten wenscht, die het land
kunnen bewerken. „Wij wenschen geen immi
granten, die slechts een ernstig werkloosheids
probleem in het leven zouden roepen. Wij zul
len geen onderscheid maken naar hun land van
oorsprong, doch zullen uiteraard verheugd zijn,
wanneer het meerendeel komt uit landen, wel
ker burgers in het verleden getoond hebbgn
2ich te kunnen assimileeren met de Uruguee-
zen."
Generaal Baldomir verstond hieronder ook
Angelsaksers.
Werkelijk antisemietisme bestaat naar zijn
meening in het land niet. Uruguay zal zijn deel
moeten opnemen van de joden, wier bestaan
onmogelijk gemaakt wordt in sommige deelen
van Europa. „Ik ben een tegenstander van
rassenhaat in iederen vorm en deze zal hier
onder mijn regeering, noch onder een andere,
naar ik meen, vasten voet krijgen."
WEENEN, 30 Maart (Reuter). In Salzkam-
mergut, nabij Salzburg, zal een groot concen
tratiekamp worden ingericht. Gouwleider
Eigruber heeft bekend gemaakt, dat dit con
centratiekamp geplaatst zou worden te midden
van de nationaal-socialisten van Salzkam-
mergut en onder hun hoede, bij wijze van be
looning voor hun diensten aan den Anschluss
bewezen.
HONOLOELOE, 30 Maart (Reuter) Het
Amerikaansche vliegtuigmoederschip „Lexing
ton", dat aan de manoeuvres in de Stille Zuid
zee deelneemt, is hier binnengeloopen, aangezien
aan boord 500 man lijdende zijn aan amandel
ontsteking. De zieken blijven aan boord,
EE VERWACHTING: Meest matige, Wes-
telijke tot Zuidwestelijken wind, zwaar EE
bewolkt tot betrokken, in het Noorden =E
weinig of geen regen, in het Zuiden waar- j=
schijnlek droog weer, weinig verandering
in temperatuur.
Hoogste barometerstand 772.3
te Avord (Frankrijk)
r_: Laagste barometerstand 733.2
te Stensele (Zweden)
Zon op 5.42 - onder 6.28 - Licht op 6.58 EE
EE Maan op v.m. 4.47 onder nam. 5.18
31 Maart N.M. j|
NEW YORK, 30 Maart. (Reuter). Vol
gens berichten uit Mexico heeft president
Cardenas na ontvangst van een nota der
Amerikaansche regeering, waarin tegen de
onteigening van de Amerikaansche en
Britsche oliemaatschappijen wordt gepro
testeerd, het Congres in buitengewone zit
ting bijeengeroepen.
Naar Havas uit Washington meldt worden
de verklaringen, die de Amerikaansche ambas-
Geheel onverwacht heeft het Engelsche Koningspaar wederom een bezoek ge
bracht aan een arbeiderswijk te Londen. Zoowel de bouwstijl der nieuwe huizen
blokken als het interieur der woningen trokken de belangstelling der vorstelijke
bezoekers
sadeur, Daniels, te Mexico heeft afgelegd, in
welingelichte kringen te Washington beschouwd
als een aanwijzing, dat door voortzetting der
diplomatieke besprekingen tusschen Washing
ton en Mexico getracht zal worden, tot een
minnelijke schikking te geraken, en meent men
dat de verklaringen van den ambassadeur niet
als een protest dienen te worden beschouwd.
In diplomatieke kringen te Washington
heeft men den indruk, dat de regeering der
Vereenigde Staten besloten heeft, president
Cardenas aan zijn lot over te laten.
De onteigening der Amerikaansche petro-
leum-maatschappijen vormt namelijk den laat-
sten maatregel van een lange reeks decreten,
die de Mexicaansche president in strijd met de
Amerikaansche belangen heeft uitgevaardigd,
niettegenstaande de bijzonder vriendschappe
lijke houding van Washington. Het schijnt, dat
het staatsdepartement voorloopig een afwach
tende houding zal aannemen.
Sommige kringen teekenen zeer juist de
situatie, door te zeggen, dat Mexico door zijn
houding de kip met gouden eieren heeft ge>
slacht.
PRAAG, 29 Maart (Havas). In Senaat en
Kamer hebben Slowaaksche, Duitschq, Hon-
gaarsche en Poolsche autonomisten verklarin
gen voorgelezen, waarin zij voor hun onder
scheiden minderheden autonomie opeischten.
tfcOEMOR
X~DEN HELDER
f^DEKOOY
O OEN HAAG
HOEKVAN HOLLAND
OORDRECHTO
EL BUR
SINGE
OGRONINGEN
O ASSEN
STEENW1JK
O KAMPEN
•ZWOLLE
OOLDEÖpOEK
HARDERWIJK
MIL LIG EN
DEVENTER
iapÊBoorn
ZUTFEN
IJMUlDEN,
HAARLËJ
O int»
O S OESTER BERG HARSKAMP
UTRECHT -i oEDE
O ROTTERDAM
m. DOESBURG
^ARNHEM
NIJMEGEN o
.jyÖOR/NCHEM *~.r>S'-y
GRAvJÉ*—-CV/T^
DEN BOSCH
O BREDA
.ROOSENDAAL*.
O BESTAANDE GARN120ËNEN
•Jf LUCHTVAART
JL NIEUWE GARNIZOENEN
CHIERVAN HEBBEN REEDS GARNIZOEN)
TILBURG DEVENTER DEN BOSCH
VENLO O
WEERT
•ROERMOND
O MAAST RICHT.
WARSCHAU, 30 Maart (Havas). De toon
der Poolsche regeeringspers wordt tegenover
Tsjecho-Slowakije steeds scherper.
Tot de regeering te Praag worden twee verwij
ten gericht. Ten eerste, dat zij de Polen als
tweede-rangsburgers behandelt en hen voortdu
rend aan vervolgingen en plagerijen bloot stelt,
en ten tweede, dat zij de anti-Poolsche activi
teit, welke van de Komintern uitgaat, toelaat.
Het regeeringsorgaan „Express Poranny"
schrijft: „Indien de regeering te Praag geen ein
de maakt aan deze anti-Poolsche campagne on
der leiding der Tsjechische afgevaardigden, zal
zij voor dit optreden de volle verantwoordelijk
heid moeten aanvaarden en er zich niet over
dienen te verwonderen, dat men haar niet als
een element van vrede in Europa beschouwt."
PARIJS, 30 Maart (Havas) Woensdagavond
hebben de werkgevers 'in de metaalindustrie van
het gebied Parijs een algemeene vergadering ge
houden. Verscheidene sprekers hebben uiteen
gezet, dat geen beslissing door de werkgevers
kon worden genomen, zoolang de fabrieken door
de stakers bezet waren. Verder werd opgemerkt,
dat geenszins de bedoeling was de collectieve
contracten te vernietigen, welke nog steeds van
kracht zijn.
De vergadering heeft haar vertegenwoordigers
gemachtigd de houding van de werkgevers te
handhaven en heeft een dagorder aangenomen,
waarin zij weigerde de verantwoordelijkheid op
zich te nemen voor een nieuwe verhooging van
de kosten van het levensonderhoud.
De Fransche bladen melden, dat 600 arbei
ders van de fabriek Ferrodo te Saint Ouen
gisteravond vrijwillig de werkplaatsen hebben
ontruimd zonder voorwaarden te stellen. Zij
zullen hedenochtend het werk hervatten.
LUCKNOV, 30 Maart (Reuter). Veertig wilde
olifanten hebben een verwoeden aanval ge
pleegd op een groote menigte pelgrims, die aan
de oevers van den Ganges samengekomen wa
ren voor de beroemde „Kumoh Mela", de heilige
ceremonie van het baden in den Ganges bij
Hardwar.
Toen de olifanten in wilden ren uit het nabije
woud naderden, stoven de pelgrims in alle rich
tingen uiteen, juist op tijd, aangezien zij anders
ongetwijfeld verpletterd zouden zijn. In de na
bijheid waren kortgeleden zes pelgrims door oli
fanten gedood.
BATAVIA, 30 Maart (Aneta) Tengevolge
van het steeds slechtere weer, gepaard met
hooge zee, is de „Baud" gedurende den afge-
loopen nacht hooger op het rif geslagen, Waar
het schip in den nacht van Zaterdag op Zondag
j.l. is gestrand. De gezagvoerder heeft heden bij
hoog water een poging gedaan het schip vlot
te brengen, hetgeen niet gelukt is.
De omstandigheden waarin het schip ver
keert, alsmede het weer zijn van dien aard,
dat van verdere pogingen tot vlot brengen
geen succes mag worden verwacht. In ver
band hiermede heeft de gezagvoerder van
de „Baud" instructies gekregen het
schip, dat als verloren moet worden be
schouwd, te verlaten. Alle menschen, die
nog aan boord waren, zijn overgegaan op
de „Albatros". De post en passagiersgoederen
zijn reeds gisteren in veiligheid gebracht
PEKING, 30 Maart. (Reuter). Van
Noord-China worden in allerijl Japansche
versterkingen naar Sjantoeng gezonden,
waar de toestand van de Japansche troe
pen ernstig is.
De Japansche legerleiding weigert iets uit te
laten over den toestand aan dit front.
Men veronderstelt, dat de Chineezen suc
cessen hebben behaald in het gebied van den
spoorweg Tientsin-Poekau en dat de Japan,
ners zware verliezen hebben geleden.
Door de jongste militaire operaties der
Chineezen aan het front langs den spoorweg
TientsinPoekau ten Noorden van het Groote
Kanaal zijn vier- tot vijfduizend man Japan
sche troepen ingesloten en worden met alge-
heele vernietiging bedreigd.
Van alle kanten stroomen Japansche verster
kingen naar den bedreigden sector toe, om hun
kameraden te redden. Zij hebben hierdoor tijde
lijk hun tegenoffensief op de andere fronten
moeten staken.
Naar Domei uit Peking meldt, heeft de
voorloopige regeering van de Chineesche Repu
bliek besloten een militaire academie op te
richten. Reeds zijn vierhonderd jongelieden
uitgezocht, die toelatingsexamen voor deze
academie zullen moeten doen.
Scherpe verwijten der Poolsche pers aan Tsje-
cho-Slowakije.
De troepen van Franco ontmoeten slechts wei
nig tegenstand bij hun opmarsch in Catalonië.
De toestand voor de Japanners in Sjantoeng
schijnt kritiek te worden.
Binnenkort zal bij de Tweede Kamer een ont
werp van een nieuwe jachtwet worden inge
diend.
Het stoomschip „Baud" wordt als verloren be
schouwd.
O
Ijl Wij vestigen de aandacht van jjj
Ijl onze lezers op onze speciale Lente- ijj
IS bijlage, welke aan ons nummer
i*i fj?
van heden is toegevoegd. 3-
Dinsdag is bij het departement van Defensie
ƒ7653.92 binnengekomen aan vrijwillige giften
voor onze defensie.
Tot en met deze afrekening is een bedrag
van 45.712.09 ontvangen.
Bij de Vereeniging van Nationale Veiligheid
zijn per giro ontvangen 28 bijdragen, te zamen
722.50. In totaal is in de laatste dagen by
de vereeniging gestort ƒ3482.35.
WASHINGTON, 29 Maart (Reuter). Het
Amerikaansche Huis van Afgevaardigden heeft
de legerbegrooting, ten bedrage van 448.116.284
dollar (d.i. ongeveer 3.275.000 dollar meer dan
voor het loopende dienstjaar) aangenomen en
doorgezonden naar den Senaat.
Teneinde de politieke gebeurtenissen in
Tsjecho-Slowakije beter te kunnen volgen
is het van belang, de verschillende nationa
liteiten te kennen, waaruit de bevolking van
Tsjecho-Slowakije is samengesteld. Volgens
de volkstelling van 1930 telt het land
14.729.536 inwoners, die volgens hun natio
naliteiten als volgt te verdeelen zqn:
9.688.777 Tsjechen en Slowaken, 3.231.688
Duitschers; 691.923 Hongaren; 549.169 Ru
thenen; 186.624 Joden; 81.737 Polen; van
andere nationaliteiten 49.636 en 249.971 bui
tenlanders.
ERUSSEL, 29 Maart (Belga). De Belgisch—
Duitsche onderhandelingen inzake den invoer
van steenkolen in België hebben tot een over
eenkomst geleid, waarin eenige cijfers zijn
vastgesteld.
De Duitsche gedelegeerde zal vanavond naar
Berlijn terugkeeren, om zijn regeering de tot
stand gekomen overeenkomst voor te leggen.
Volgens de «Peuple" is de overeenkomst ge
baseerd op 33 pCt. van de in het eerste nalf-
jaar van 1931 ingevoerde hoeveelheden. Enge
land, Polen, Nederland en Duitschland zullen
dus 33 pCt. van de hoeveelheden, die deze lan
den in bedoelde periode hebben geleverd, kun
nen invoeren. De „Peuple" herinnert er voorts
aan, dat de regeering het contingent vreemde
steenkolen heeft verminderd tot 335.000 ton per
maand.
MOSKOU, 30 Maart (Tass) De vulkaan
Avatsjinsk op Kamsjatka, zestig kilometer van
Petropawlowsk in Sovjet-Rusland verwijderd, is
in werking getreden. De vulkaan heeft geduren
de tien jaar niet meer gewerkt. De uitbarsting
is zoo hevig, als men in veertig jaar niet meer
heeft gekend.
CASSLAKE (Minnesota), 30 Maart. Twee
honderd vertoornde Indianen hebben gisteren
den superintendent Louis Balsam uit zijn kan
toor in het reservaat van Chippewa verdreven.
Vervolgens begonnen zij een sitdownstaking.
Zij eischen betere behandelng van den kant
van het Indianenbureau te .Washington.
In den afgeloopen nacht heeft een felle
brand gewoed in het perceel Oude Soesterweg
147 te Amersfoort, waarin gevestigd is het ma-
nufacturenmagazijn J. V. N. en waarvan de
bovenverdieping verhuurd is aan het echt
paar K.
Te ongeveer twee uur werd de heer K. wakker
door een scherpe brandlucht. Hij waarschuwde
onmiddellijk zijn echtgenoote de heer N.
woont elders en verliet de woning aan de
achterzijde.
Toen de brandweer met volledig materiaal
onder commando van den heer W. van Haselen
verscheen, sloegen de vlammen, die gretig voed
sel vonden in den in den winkel aanwezigen
voorraad manufacturen, reeds fel naar buiten.
Met drie stralen op de waterleiding gelukte
het omstreeks drie uur het vuur meester te wor
den. De brandweer kon echter niet verhoeden,
dat de benedenverdieping geheel aan de vlam
men ten prooi viel. De heer N. was laag verze
kerd.
De commissaris van politie, de heer Goorhuis,
was op het terrein yan den brand aanwezig.
