Opzienbarende verklaring
van Radio Vaticana
Rechtsche troepen in het
gebied van Tarragona
Het Oostenrijksche
Episcopaat
WANDGEDIERTE
GEHEIMZINNIG SCHIP
BIJ DE CAROLINEN
TWEËERIEI POLITIEK
KATHOLICISME
Uit Vaticaanstad
Het nieuws van heden
DUIZENDEN VLUCHTEN
OVER DE GRENS
DE BAROMETER
SCHOENEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
Amerikaansche activiteit nabij
Japansch mandaatseiland
KUNSTZAAL LEFFELAAR
TENTOONSTELLING
Eens dragen,
Steeds vragen 11
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
t3.25. Bii o 3^5g P6r we DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
VRIJDAG 1 APRIL 1938 - AVONDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 21101
Ernstige waarschuwing tegen
de misleiding van wolven
in schaapskleeren
De plicht en het recht
van de Kerk
In een colonne van ruim 900 voertuigen, zestig kilometer lang, is het „Oostenrijk
sche legioen" op weg naar. Weenen de vroegere rijksgrens gepasserd
Oostenrijk is ingeschakeld in de Duitsche volksgemeenschap. Een één-schotel
maaltijd op een der pleinen van Graz
„IJzer is het meest waardevolle metaal..meer waard dan goud en zilver" aldus
g ener aal-veldmaarschalk Goering in zijn laatste rede. Op de foto Goering bij aan
dachtige beschouwing van een stuk ijzererts
Het financieele plan
van Blum
De H. Stoel heeft diens verklarin
gen niet goedgekeurd
Het Catalaansche Volksfront
vraagt dringend om vrij
willigers voor de
regeering
Felle strijd bij
Guadalajara
De positie van de Habs-
burgers
Zal aartshertog Otto Duitscher
worden?
Geen eere-burger meer
TOKIO, 1 April. (Havas). De Japansche
bladen maken melding van de beroering,
die in officieele Japansche kringen is ge
wekt door het bericht, dat in den nacht
van den 27en Maart een geheimzinnig
schip het tot de Carolinen behoorende Ja
pansche mandaatseiland Truck genaderd
is en dé kust hiervan met schjjnwerjJfcrs
heeft afgezocht.
De „Hotsji", die doorgaans de meening Van
marinekringen weergeeft, brengt deze gebeur
tenis in verband met de Amerikaansche vloot-
manoeuvres en vermeldt het gerucht, dat in
de Amerikaansche pers de ronde doet, volgens
hetwelk het gebied der manoeuvres ook de
Japansche mandaatseilanden zou kunnen om
vatten.
v/h L. F. REEKER - WAGENWEG 102
van schilderijen door
KEES LAAN - FRANS OERDER
Dagelijks van 10—5, Zondags van 24 u.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d.
1 April;
W
Hedenavond zal door Radio Vati
cana een rede worden uitgezonden
over de vraag: „Wat is politiek ka
tholicisme?"
Deze rede luidt als volgt:
Het „Schwarze Korps" van 17 Maart 1938
schreef in aansluiting op de eerste verklaring
van den Kardinaal-Aartsbisschop van Weenen
over den nieuwen toestand in Obstenrijk onder
meer het volgende:
„Het politiek katholicisme, dit infaamste van
alle politieke systemen, heeft op Oostenrijks
bodem en in de harten der Duitschers thans
de verschrikkelijkste nederlaag geleden, die het
ooit leed en voor wat ons betreft een beslissen
de nederlaag. Wij moeten van nu af aan iedere
poging om toch politiek te drijven ais misdadig
beoordeelen."
Op deze opmerking in het „Schwarze
Korps" is principieel het volgende te ant
woorden:
Ten eerste: Politiek katholicisme wil volgens
de meening van de tegenstanders der Kerk
zeggen, dat Paus of bisschoppen of geloovigen
bij hun streven ten opzichte van staat en maat
schappij slechts religieus zedelijke beginselen
voorwenden, in werkelijkheid echter aardsche
voordeelen en machtsposities willen verkrijgen
of bewaren.
Deze opvatting van politiek katholicisme be
stond reeds bij de burgerlijk-liberalen en
marxisten, zoodat in dit opzicht het nationaal-
socialisme, dat zich thans nadrukkelijk anti
liberaal en anti-marxistisch verklaart, niets
anders bestrijdt dan de liberale en marxisti
sche taal en zooals in al het andere ook in dit
opzicht hetzelfde cultuurfront inneemt.
Politiek katholicisme in den echten, wa
ren zin wanneer men tenminste dit min
der fraaie en tot allerlei misverstanden aan
leiding gevende woord gebruiken wil be-
teekent, dat Paus of Bisschoppen of geloo
vigen er naar hebben te streven, dat de be
ginselen van den Schepper en Verlosser der
wereld, zooals op alle gebieden der schep
ping, ook op het gebied van den Staat en
de Maatschappij verwerkelijkt worden.
Dit ptSitiek katholicisme is daarom in den
diepsten zin een religieus-Christelijke aange
legenheid.
Wanneer men het als misdadig wil beoor
deelen, dan beteekent dit, dat men het wezen
van het Christendom bestrijdt onder misbruik
van de staatsmacht. En in dienst van dit „poli
tiek katholicisme" heeft het kerkelijk leeraar-
schap, niet het minst de tegenwoordige Paus,
in plechtige encyclieken en leeringen partij ge
kozen voor de zedelijke grondslagen van het
staatkundig en maatschappelijk leven. In dezen
dienst hebben ook de geloovigen, in het bewust
zijn van de verplichting, die zij op zich geno
men hebben bij Doopsel en Vormsel, in de ver
schillende landen onder verschillende vormen
zich aaneen gesloten om de doorvoering van
deze genoemde beginselen na te streven.
Ook de door den H. Vader gepropageerde Ka
tholieke Actie kan wil zij althans trouw blij
ven aan den wil van Haar Stichter er dus
niet van afzien op alle gebieden van het
aartsche leven eiken invloed met de normen
van de goddelijke zedenwet te doordringen. Prin
cipieel zich terugtrekken van de Katholieke
partij op z.g. zuiver-religieus gebied, zooals men
dat heden zoo dubbelzinnig zegt zou gelijk
staan met een ketterij en een dwaling in het
geloof.
Ongetwijfeld bestaat er ook een valsch poli
tiek katholicisme zooals wij in den aanvang
reeds aanstipten waarin de nationaal-socia-
listen de oud-liberalen en marxisten navolgen.
Dit valsch politiek katholicisme is veel meer
een manier van zich gedragen, hetzij dan dat
eenvoudigen zich zoo gedragen, hetzij dat
ambtsdragers, die in het politieke leven staan,
zich z#o gedragen. Een dusdanige houding be
staat dan ofwel uit al te groote voorzichtig
heid of tactiek, of uit een te zwakke aanpas
sing aan de eenmaal gegeven omstandigheden.
Er bestaat geen twijfel aan, dat zulk een valsch
politiek katholicisme in den loop der geschie
denis de eer en het aanzien van de Kerk, en
juist daardoor ook de zielzorg, de ergste schade
heeft berokkend, vooral in tijden, waarin de
tegenstanders van het Christendom zich be
roemen op hun eigen beginselvastheid en de
Christenen van een geestelijke beender-ver
weeking beschuldigen.
De schade was dan het grootst, wanneer
zelfs zij, die geroepen werden de goddelijke
zeden-orde te bestendigen, door dit valsch poli
tiek katholicisme werden aangrepen, of onder
den indruk kwamen van de macht en succesvolle
gebeurtenissen der dagen. Dan gebeurt het, dat
de oogen van zulke herders niet meer, zooals
het toch eigenlijk hun plicht was, den wolf in
schaapskleederen herkennen en dat zij de be
loften gelooven van menschen, van wie zij de
treurige ervaringen kennen, die anderen met
hen opdeden en waartegen zelfs het woord van
den Oppersten Herder hen had moeten waar
schuwen.
Het gevolg van deze houding zal dan altijd
zfcn, dat men zulke herders beschuldigen kan
van een beklagenswaardig machtsvergrijp op re
ligieus-zedelijk gebied, waardoor zij het terrein
betreden van de zuivere politiek.
Zij benutten bijvoorbeeld hun religieus-zede
lijke autoriteit, om de geloovigen van de waar
heid van bepaalde beweringen op zuiver prak
tisch politiek maatschappelijk terrein te overtui
gen, zelfs dan, wanneer de beweringen en de
feiten, welke aan die beweringen ten grondslag
liggen, door vele verstandige en terzake kundige
menschen anders beoordeeld worden.
Zoo is het bijvoorbeeld geen zaak van de
kerkelijke autoriteiten als zoodanig, om ver
klaringen af te leggen, die zuiver de econo
mische of sociale politiek of volks-politieke
resultaten van de regeering waardeercn.
Geen geloovige is in geweten verplicht deze
waardeering of dit oordeel van de kerkelijke
leer-autoriteit te erkennen of op te volgen en
daaruit af te leiden hoe hij zijn politieke rechten
moet gebruiken.
Hoe verwerpelijk zou het echter zijn, wanneer
dit valsche politieke katholicisme zich deed gel
den, wanneer terzelfder tijd de eenvoudige ge
loovigen van alle standen, omdat zij moedig
voor de grondbeginselen der goddelijke orde
ning en vooral van de grondbeginselen van het
natuurrecht optreden, boeten moeten, terwijl de
herders zich zonder meer aansluiten bij het
succes van den dag.
Alle oprecht en goed meenende menschen,
van wie er velen ook te vinden zijn buiten
de Kerk, zullen in zulke gedragingen van
hun Herder niets anders zien dan trouwe
loosheid en onwaardigheid.
Wel kunnen persoonlijke goede bedoelingen
aanwezig zijn, maar deze mogen in zulk geval
niet tot oordeelen besluiten. De tegenstanders
der Kerk kunnen triomfeeren in zulk een geval,
omdat de noodzakelijk persoonlijke band in de
Kerk een breuk gaat vertoonen, n.l. in het on
voorwaardelijk vertrouwen tusschen Herder en
kudde.
Zulk een vorm van politiek katholicisme zou
ongetwijfeld een zonderlinge verwezenlijking
beteekenen van de Katholieke Actie, n.l. zij zou
het wezen van de Katholieke Actie, die de me
dewerking van de leeken aan het hiërarchisch
apostolaat beoogt, dusdanig verwezenlijken, dat
de practische last en leed van deze actie uit
sluitend op de leeken zouden vallen.
Daarom is dit valsche politieke katholicisme
altijd en overal te veroordeelen en te brand
merken.
Dit politiek katholicisme zou door het na-
tionaal-socialisme zeker niet als valsch en
volgens de woorden van „Das Schwarze
Korps" als misdadig beoordeeld worden, maar
in tegendeel gebruikt worden om argelooze
katholieken te misleiden.
Maar voor den rechterstoel van Chris
tus kan het valsche politieke katholicisme
beslist niet bestaan. Het kan ook niet be
staan voor den rechterstoel van de Bruid
van Christus, de Kerk, die wat ook ko
men mag als Bruid zonder vlek of
smet. voor alle trouwe katholieken hoog
verheven is boven die laffe menscheljjk-
heid.
De ,,Osservatore Romano" publi
ceert hedenavond een officieele ver
klaring, waarin wordt medegedeeld,
dat de H. Stoel geen kennis droeg
van de bekende verklaringen, door
het Oostenrijksche Episcopaat afge
legd, en deze verklaringen noch voor
af, noch achteraf heeft goedgekeurd.
Naar wij tevens van bevoegde zijdë vernemen,
is de verklaring, die hedenavond inde Duit
sche taal door Radio-Vaticana zal worden uit
gezonden en waarvan men den tekst 'elders in
dit blad vindt, niet te beschouwen als een offi
cieele uiting van den H. Stoel, maar als een vrije
stem, waarvoor de Vaticaansche radio is be
schikbaar gesteld.
Absolute verdelging onder geheimhouding
en schriftelijke garantie.
ZUrVERINGSONDERNEMING „RADICAAL"
Gen. Cronjéstraat 135 - Telefoon 11657
Opzienbarende verklaring van Radio Vaticana.
De troepen van Franco zijn doorgedrongen tot
in de provincie Tarragona.
President Cardenas zou met Rickett onder
handelen over den verkoop der Mexicaansche
petroleum.
Verwacht wordt, dat 10 April de bloembollen-
velden in vollen bloei zullen staan.
Ook voor 1938 zal extra-hulp aan werkloozen
worden verstrekt in den vorm van dekking,
kleedtng en- schoeisel.
Geen staking bij de Fokker-fabrieken.
Mgr. N. Ammerlaan benoemd tot kanunnik van
het Haarlemsch kapittel. Mgr. Th. Pichot eere
kanunnik.
O
Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d.
1 April:
Daarom weg met het valsche en leve het
ware, echte politiek katholicisme, hoe on
gelukkig deze woorden ook mogen zijn.
SALAMANCA, 1 April. (Havas). Radio Na-
cional deelde mede, dat de troepen van gene
raal Franco gisteren voor den eersten keer
het gebied der provincie Tarragona hebben
betreden.
De stad Lerida is thans geheel door de recht
sche troepen omsingeld.
Tallooze personen uit Catalonië nemen de wijk
naar Frankrijk. De uittocht der miliciens en
burgers heeft gisteren den geheelen dag voort
geduurd. Naar schatting zijn thans 3000 Span
jaarden de grens gepasseerd. Tot hen behoort de
regeeringscommissaris, die de leiding had van de
34ste brigade van de 31ste divisie.
Het Catalaansche Volksfront heeft een mani
fest gepubliceerd, waarin een beroep wordt ge
daan op de Catalanen hun grondgebied te ver
dedigen. In het manifest wordt uiteengezet, dat
het dringend noodig is 100.000 vrijwilligers op de
been te brengen en ter beschikking van de re
geering te stellen en dat voorts 50.000 vrijwilli
gers versterkingsbrigades moeten vormen. Het
manifest is geteekend door alle vakvereenigings-
besturen en vertegenwoordigers der politieke
groepen, die deel uitmaken van het Catalaan
sche Volksfront.
Volgens een Havasbericht uit Madrid is een
felle strijd ontbrand aan het Guadalajarafront.
De artillerie van de regeeringstroepen opende 't
vuur en spoedig deden ook de loopgraafmortie
ren en zware mitrailleurs mee.
Vit de niet officieele berichten kan men
nog niet opmaken of men hier te doen heeft
met een plotseling offensief om de troepen
van Franco van het front in Aragon weg te
trekken.
De generale staf van het regeeringsleger heeft
medegedeeld, dat de operaties aan 't front van
Guadalajara voor de regeeringstroepen met suc
ces zijn verloopen. Zij hebben zich meester ge
maakt van stellingen bij het dorp Abanades en
bij Cifuentes. Een aantal manschappen van
Franco werd krijgsgevangen gemaakt.
Het officieele communiqué van Franco's hoofd
kwartier meldt o.a., dat de rechtschen aan het
front van Aragon behalve eenige heuvels en
bergtoppen 't dorp Craus hebben bezet, terwijl
andere strijdkrachten bezit namen van Esplus.
De troepen, die naar Lerida opmarcheeren, heb
ben den tegenstand van den vijand gebroken en
stellingen betrokken, welke op 1500 meter van
deze stad zijn gelegen.
De legionnaires namen bezit van Mazaleon,
Calaceite en Torre del Compte. Zij namen een
geheel bataljon van de internationale brigade
gevangen en rukten ten oosten van de Rio
Alcas verder op om vervolgens den berg Mudese
in de provincie Tarragona te bezetten. Zij bezet
ten eveneens Fornoles en La Portadilla en be
reikten het punt, waar de Testa vin en de Ma-
tarrana samenvloeien. Zij maakten meer dan 800
krijgsgevangenen.
In den sector van Teruel werden verscheidene
aanvallen van den vijand afgeslagen.
Van de andere fronten is volgens het com
muniqué niets te melden.
Marcelino Pascua heeft heden zijn post
van ambassadeur van Spanje te Parijs aan
vaard. Ossorio y Gallardo heeft zijn taak
beëindigd. Binnenkort zal Pascua zijn ge
loofsbrieven overhandigen.
De troepen van Franco bevonden zich
hedenochtend nog slechts 800 meter van
Lerida.
De Brusselsche Standaard" meldt: Zoo als
bekend, zijn de vroegere Oostenrijkers, die in
het buitenland verblijven en de Duitsche na
tionaliteit willen bezitten, verplicht zich op de
Duitsche ambassades of legaties der hoofdste
den te laten inschrijven.
Verschillende buitenlandsche bladen, aldus de
„Standaard", vragen zich thans af, welke hou
ding Otto van Habsburg en de leden van zijn
familie, die te Steenockerzeel verblijven, zullen
aannemen.
Men acht het onwaarschijnlijk, aldus het blad,
dat de aartshertog, die Oostenrijker is van
geboorte en afstamming, de Duitsche nationali
teit zal aanvragen.
Het is veeleer mogelijk, dat hij, gezien zijn
jarenlang verblijf te Steenockerzeel, de Belgi
sche nationaliteit zal aanvragen.
Anderzijds doet men opmerken, dat Otto van
Habsburg zijn aanspraken op den troon van
Hongarije niet uitdrukkelijk heeft laten varen
en dat zijn moeder van Italiaansche afkomst is.
Op grond hiervan acht men het niet uitgeslo
ten, dat hij de Hongaarsche of Italiaansche
nationaliteit zou verkiezen.
In een schrijven aan den Rijksstadhouder van
Oostenrijk zegt gouwleider Buerckel: „Nu het
Schuschnigg-systeem met zijn legitimistisch be
drog gevallen is, acht ik het noodzakelijk, dat
de door dit systeem afgedwongen benoemingen
van Otto van Habsburg tot eere-burger on
verwijld geannuleerd worden."
De H. Vader heeft gisteren in een speciale
audiëntie de studenten van de Pontificia Aca-
demia dei Nobili Ecclesiastici met hun hoog
leeraren ontvangen. Deze academie is een voor
bereiding op de Nuntiatuur. De H. Vader wees
de studenten op het hooge belang van hun studie
en besloot met allen Zijn zegen te geven.
PARIJS, 31 Maart. (Havas). Op verzoek van
een aantal afgevaardigden, die Zondag a.s. in
hun districten moeten spreken, heeft de Fran-
sche Kamer zich met toestemming der regee
ring verdaagd tot Dinsdag. Eerst dan zal dus
een begin gemaakt worden met de behandeling
der financieele ontwerpen.
Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 769.0
Vorige stand 768.3
In bepaalde Japansche kringen betreurt
men het volgens het blad, dat de activiteit
der Vereenigde Staten in de Stille Zuidzee
zichtbaar tegen Japan is gericht.
Het blad wijst er op, dat deze manoeuvres
worden gehouden na het bezoek van Ameri
kaansche oorlogsschepen aan Singapore en de
bezetting der eilanden Kanton en Enderbury,
ondanks het verschil van meening met Enge
land over de souvereiniteit.
