I
Franco op weg naar de zee
BEZOEKT
GROOTE BLOEMEN
TENTOONSTELLING
TE BOSKOOP
J":
WANDGEDIERTE
DIJJERS
i
Tsjang Kai Sjek
niet vermist
TWEE RISICO'S VOOR DE
REGEERINGSTROEPEN
Uit Vaticaanstad
Het nieuws van heden
TAC K'*MS35R5
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
HOTEL - CAFE - RESTAURANT
Uw lunch wordt ook
op het terras geserveerd
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
DINSDAG 12 APRIL 1938 - AVONDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21119
Bij honderdtallen komen Spaansche burgers en regeeringssoldaten over de Fran-
sche grens. Zij worden per trein óf naar een vluchtelingenkamp óf naar Barcelona
gezonden
Tijdens den luchtaanval bevond
hij zich te Hankau
Londens protest aan
Mexico
Afwijzing- der Britsche nota door
Cardenas verwacht
Richard Whitney krijgt
tien jaar
Qud-president van de New-York-
sche effectenbeurs veroordeeld
Het vlootbouwprogram
der Ver. Staten
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii^
„De Csar heeft nooit
bestaan"
„Ik was leider van de Csarn",
verklaart Déloncle
De staking bij Renault
Meerderheid der stakers
tegen staken
Kard. Hinsley over de
Verkenners
„Wij willen niet, dat de jeugd
geweren en bajonetten draagt"
Een rechtsche aanval dreigt hen in
den rug van den Turmellberg
en een landing der Franco
troepen aan de Ebro-delta
In de hergen bij
Vallibona
Strategisch belang van
Andorra
Ook de Russische kerk
heeft haar verraders
Van metropoliet tot bezbozjnik
De Britsche stap inzake
Abessinië
Een verklaring van de Abes-
sijnsche legatie te Londen
Hore Belisha naar
Malta
Inspectietocht naar de
verdedigingswerken
ONGEWONE KOUDE IN
ITALIË
De Paaschplechtigheden in den
Sint Pieter
Actie der Belgische
werkliedenpartij
-
DE
14 T.M. 30 APRIL 1938
Merkwaardig interview
met Henlein
Leider der Sudeten-Duitsche partij
acht overeenstemming met
Tsjechen mogelijk
Aanslagen te Haifa
Twee Britsche agenten en een
Arabier gedood
Schadeloosstelling aan
Oostenrijksche nazi's
Oostenrijk uit het Int.
Arbeidsbureau
1000.- belooning
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Bevolking van Parys
krijgt gasmaskers
Buitenhof Telefoon 117375 Den Haag
OP VASTENDAGEN
SPECIALE SCHOTELS - MAGER MENU
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., lngez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
HANKAU, 12 April. (Reuter.) De Ja-
pansche berichten, volgens welke Tsjang Kai
Sjek en T. V. Soeng tijdens den luchtaanval
van j.l. Zondag op Tsjangha zouden zijn ge
dood, worden officieel tegengesproken. Mede
gedeeld wordt, dat Tsjang Kai Sjek zich toen
te Hankau bevond, en dat Soeng op het
«ogenblik te Hongkong vertoeft.
Naar het D.N.B. uit Tokio bericht, heeft de
Woordvoerder van het Japansche ministerie van
buitenlandsche Zaken tegengesproken, dat de
Japansche regeering den wensch te kennen heeft
Segeven, dat Engeland zijn bemiddeling verleent
Voor de bijlegging van het conflict met China.
Volgens een bericht uit Moskou versche
nen Maandag enkele Japansche militaire
vliegtuigen boven Sovjet Russisch gebied in
het district Grodekovo.
Russische jachtvliegtuigen dwongen een van
de Japansche toestellen op Russisch gebied te
dalen. De piloot deelde mede, dat zijn toestel be
hoorde tot een g roep Japansche jachtvliegtuigen,
Welke op Korea gestationneerd is.
De volkscommissaris van Buitenlandsche Za
ken heeft de Russische ambassade te Tokio op
gedragen te protesteeren.
MEXICO-City, 12 April. (Reuter). De
Sritsche gezant, Omlley, heeft aan de ver
tegenwoordigers van de buitenlandsche pers
teedegedeeld, dat de stappen, welke de Britsche
regeering bij de Mexicaansche heeft gedaan,
Wet zijn geschied op verzoek van de Mexican
®&gle Oil Company.
Zij waren gebaseerd op klachten van Brit-
Sche onderdanen, die van hun wettige rechten
Waren beroofd. De regeering treedt op als hun
beschermer.
De compagnon van Rickett, Bernard Smith,
te te Mexico-city gebleven, terwijl Rickett zelf
°hmiddellijk na het onderhoud met den mi
nister van Financiën naar New York is ver
trokken, waar hij zich naar Europa zal in
sliepen. Men heeft vernomen, dat geen over
eenkomst tot stand is gekomen, aangezien en
kele vraagstukken, welke verband houden met
net financieren van de transactie, nog niet zijn
beregeld.
Verder is men algemeen van oordeel, dat
President Cardenas afwijzend zal antwoorden
de Britsche nota.
NEW-YORK, 11 April (Reuter) Richard
Whitney, oud-president van de effectenbeurs,
die
tot tien
eenige weken geleden gearresteerd werd, is
jaar gevangenisstraf veroordeeld.
NEW YORK, 12 April. (Reuter.) Volgens
correspondent van de New York Times te
ashington zal deze week in den Senaat ver-
aS worden uitgebracht over de wet inzake den
°otbouw.
Nten verwacht, dat deze voorziet in den bouw
lap1 schePen t°t een bedrag van 1.260.000.000 dol-
tot lletgeen ongeveer 14.000.000 meer is dan het
aal bedrag, voorzien in de door het Huis van
Sevaardigden aangenomen wet.
w °lgens het blad geven de gevraagde amende-
g "ten de bevoegdheid tot den bouw van drie
afschepen van 45.000
35
>000
epen van 45.000 ton elk, inplaats van
ton, en tot verhooging der grootte van
20nn vliegtuig-moederschepen van 15.000 tot
,uu0 ton.
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
j| wind uit Noordelijke richtingen, meest
S zwaar bewolkt, weinig of geen regen,
jE weinig verandering in temperatuur.
Hoogste barometerstand 781.5
5 te Malinhead
Laagste barometerstand 747.6 te Ingoe f§
H Zon op 5.12 - onder 6.51 - Licht op 7.21
S Maan op nam. 4.38 onder v.m. 3.51
H 14 April V.M.
iïiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii
PARIJS, 11 April. (Havas). De rechter van
instructie, belast met het onderzoek in de zaak
van de Csar, heeft vandaag opnieuw Deloncle
ondervraagd, die o.a. zeide: -
„De Csar heeft nooit bestaan. Het is een uitr
vinding van de politie. In werkelijkheid was ik
leider van C.S.A.R.N. een speciaal organisme
voor nationale regelende actie dat deel uit
maakte van de Ucad.
Zooals de Ucad (Unie van Comité's voor Zelf
verdediging) een organisme was voor de verde
diging tegen het communisme, wenschte' de
Csarn strijd te voeren door actie".
Deloncle voegde hier aan toe, dat de Csarn
een vijftigtal leden telde. Hij weigerde hun
namen te geven, doch zeide, dat generaal
Duseigneur er geen lid van was. De Csarn
was een geheime vereeniging. Over de vorming
van wapendepots zeide hij, dat deze bijeenge
bracht waren door de onttrekking aan hun be
stemming van zekere voor Spanje bestemde
wapenzendingen.
Deloncle verklaarde vervolgens, dat de Csarn
betrekkingen onderhield met het leger. „Het
ging er om met het leger te Parijs en in de
groote centra, van waar belangrijke commu
nistische vertakkingen uitloopen, een samen
werking te bestudeeren".
Tenslotte zeide hij in betrekking te hebben
gestaan met verscheidene officieren wier namen
hjj niet wenschte te onthullen.
PARIJS, 12 April. (Havas.) De directie van
de Renaultfabrieken heeft medegedeeld, dat
gisteravond door het personeel is gestemd over
de staking. De uitslag van deze stemming is:
vóór staken 874, tegen staken 2922.
De directie heeft derhalve besloten, dat he
denochtend acht uur het werk normaal zal wor
den hervat.
Het bureau van den nationalen bond van
metaalbewerkers is vanavond bijeengekomen en
heeft een resolutie van solidariteit met de sta
kers aangenomen. Donderdag zullen vijftien ver
tegenwoordigers van de organisaties in de ver
schillende deelen van Frankrijk vergaderen met
de federale uitvoerende commissie.
Op de jaarlij ksche meeting van de katholieke
verkenners van het Catholic Scout Guild in
Westminster sprak Kardinaal Hinsley in een
toespraak o. m.:
„Het is droevig vast te stellen, dat in som
mige landen de verkennersbeweging vervangen
is door een beweging, wier doeleinden niet gods
dienstig maar militaristisch zijn. Vanaf het
eerste begin streefde de verkennersbeweging er
naar de internationale kameraadschap te be
vorderen. Het is de bedoeling, dat de vrede in
de wereld bevorderd wordt en dat de padvin
ders van verschillende landen broeders zijn,
niet in wapenen, maar in toegenegenheid en
broederliefde.
Verscheidene landen werken tegenwoordig
niet meer voor dat ideaal van internationale
broederschap, maar wel voor de verheerlijking
van hun eigen natie. De jeugd draagt geweren
en bajonetten. Iets dergelijks willen wij niet in
ons land."
BARCELONA, 12 April. (Reuter.) Lang
zaam, maar gestaag banen de rechtsche
Spaansche troepen zich een weg door het
bergachtige gebied van Catalonië naar de
zee.
Zij ontmoeten evenwel hardnekkigen tegen
stand van de regeeringstroepen, die al hun
krachten aanwenden, om te verhinderen dat
Franco zijn doel: de Middellandsche Zeekust
ooit zal bereiken.
De verovering van den Turmell-berg ten
Zuidoosten van Morella en halfweg gelegen
tusschen Morella en de kustplaats Vinaroz,
vormt een ernstige bedreiging voor de link-
schen.
Hierdoor is het gevaar ontstaan, dat de recht-
schen de regeeringsstellingen bij Tortosa in den
rug zullen aanvallen.
Niettemin bewaart het linksche hoofdkwartier
nog steeds zijn kalmte en heeft het zijn ver
trouwen nog niet verloren.
Er is nog een tweede gevaar, dat de republi
keinen bedreigt. De mogelijkheid bestaat, dat
nationalistische troepen zullen landen van het
eiland Majorca uit aan de monding van de
Ebrp-delta en zich dan langs de rivier stroom
afwaarts naar Tortosa zullen begeven.
Met deze mogelijkheid houdt de linksche le
gerleiding wel degelijk rekening.
De stad Tortosa zelf biedt een troosteloozen
aanblik. Er is nauwelijks een huis te vinden, dat
nog de moeite van het herstellen waard is. Hei.
grootste deel der stad ligt in puin. De verlaten
straten worden geblokkeerd door ontwortelde
boomen en wrakstukken van auto's.
De groote brug bij Tortosa is nog steeds in
tact en de verbindingen zijn nog niet verbroken
Niettemin speelt ieder, die van de brug ge
bruik maakt, met zijn leven, dat onophoudelijk
is blootgesteld aan aanvallen van uit de lucht.
Het hoofdkwartier van het leger van
Franco heeft medegedeeld, dat gisteren de
troepen uit Galicië een tegenaanval van de
regeeringstroepen in de bergen bij Vallibona
hebben afgeslagen.
De troepen uit Navarra hebben gisteren La
Boronia ingenomen en rukken thans op in de
vallei van de Esera, waar zij elf dorpen bezet
ten. Aanvallen van de regeeringstroepen op de
bruggehoofden van Granja de Escarpe en Seros
werden door de Marokkanen afgeslagen.
In het communiqué van het ministerie van
landsverdediging wordt medegedeeld, dat de re
geeringstroepen aanvallen hebben gedaan op
Granja de Escarpe en Seros. Het dorp Vallibona
werd heroverd.
De Spaansche ambassade te Parijs spreekt
met beslistheid de berichten tegen, volgens
welke een régime van terreur en godsdienstver
volging in het republikeinsche Spanje zou heer-
schen. Steeds is het overal ordelijk.'
De troepen van generaal Franco rukken op
in de richting van Andorra, aldus wordt uit
Perpignan aan de „Daily Telegraph" gemeld.
Deze opmarsch zou kunnen leiden tot interna
tionale complicaties, aangezien de onafhanke
lijke republiek Andorra onder gezamenlijke sou-
vereiniteit van Frankrijk en Spanje staat.
Barcelona krijgt thans het grootste deel van
zijn licht en energie van de groote Andorree-
sche electriciteitscentrale, van La Valira. Dit
station is van vitaal belang voor de Catalaan-
sche hoofdstad, nu de rechtschen zich meester
hebben gemaakt van Tremp en andere groote
electriciteitseentra. Mocht generaal Franco
trachten controle te krijgen over de Andorree-
sche electriciteitslevering, dan zou het noodig
kunnen worden, dat de Fransche mobiele garde
in Andorra versterkt wordt.
MOSKOU, 11 April (Havas). De „Iswestia"
meldt, dat een der hoogste dignitarissen van
de Russische orthodoxe kerk, Piatonof, oud
metropoliet van Leningrad, met den godsdienst
gebroken heeft en onlangs begonnen is met het
geven van een serie lezingen voor leden van
den bond van godloozen over het volgende
thema: „De ondergrondsche en contra-revolu-
tionnaire activiteit van de geestelijkheid". In
deze lezingen beschuldigt hij o.a. bisschop
Boiarski en den metropoliet Alexander Wedens-
ki.
GENÈVE, 11 April. (Havas.) In haar me-
dedeeling aan den Volkenbond Inzake Abessi
nië onthoudt de Britsche regeering zich er van
aan te geven of zelfs maar te opperen, welke
procedure gevolgd zou moeten worden om door
den Volkenbond de erkenning van de verove
ring van Abessinië te laten legaliseeren. Zij
noemt daarbij noch den Raad noch de As-
semblée.
Het is mogelijk, dat de Britsche regeerine
voornemens is een eenvoudige gedachtenwisse-
ling te laten houden in den boezem van den
Raad of een uitspraak hoopt te verkrijgen
over een resolutie inzake de legalisatie der er
kenning.
De Engelsche nota werd ook aan de Abessijn-
sche delegatie verstrekt.
Het Italiaansche persagentschap Stefani meldt
uit Londen: de z.g. legatie van Abessinië heeft
vanavond de volgende verklaring gepubliceerd:
2. M. de keizer van Abessinië heeft met groote
verwondering het bericht vernomen inzake het
Britsche initiatief te Genève aangaande de er
kenning van de verovering van Abessinië door
Italië. Hij bestudeert de aangelegenheid thans
met de grootste aandacht.
LONDEN, 11 April. (Reuter) De Britsche
minister van Oorlog, Hore Belisha, zal aan het
einde der week per vliegtuig een bezoek aan
Malta brengen, om de verdedigingswerken en
de militaire werken te inspecteeren.
ROME 12 April. (Reuter). Voor het eerst sinds
menschenheugenis is de Vesuvius midden April
met sneeuw bedekt. In geheel Italië heerscht
een koudegolf en in vele hotels en woningen
heeft men de verwarming welke op 10 April
reeds was weggenomen weer aangemaakt,
Koning Boris van Bulgarije is 'n harts
tochtelijk bergklimmer. De vorst op een
der toppen van het Balkangebergte
Onze Romeinsche correspondent schrijft ons:
Tijdens de plechtigheden in den Sint Pieter
op het Hoogfeest van Paschen zal de acht
stemmige „Messa della Redenzione" van Perosi
tot uitvoering worden gebracht. Deze Mis werd
ook gezongen bij de canonisatie van den
H. Giovanni Bosco. Perosi heeft voor de plech
tigheden van dit jaar den Gregoriaanschen In-
troitus, Graduale met het Victimae Paschali.
Offertorium en Communio geharmoniseerd. De
uitvoering wordt door de Radio-Vaticana uit
gezonden.
In de gebouwen, waarin eertijds de Katho
lieke wereldpers-tentoonstelling gehouden werd,
zullen gedurende de Goede Week paramenten
tentoongesteld worden, welke vervaardigd werden
door de vrouwelijke jeugd van de Italiaansche
Katholieke Actie. De paramenten zijn Z. H. den
Paus geschonken voor arme parochies. Men
verwacht veel bezoek van de zijde der talrijke
pelgrims, die deze week in Rome zullen arrivee-
ren.
BRUSSEL, 11 April (Belga) Het bureau
der Belgische werkliedenpartij heeft zich van
middag bezig gehouden met de financieele ont
werpen der regeering en, naar men zegt, belang
rijke besluiten genomen, die zullen worden voor
gelegd aan het oordeel der socialistische parle-
mentsfracties. Het bureau heeft verder beslo
ten, „de solidariteitsactie ten gunste der Spaan
sche Republiek" aanzienlijk te versterken. Men
verklaart, dat op 1 Mei groote hoeveelheden
levensmiddelen uit aile deelen van het land
naar Spanje, gezonden zullen worden.
De tram aan de SpaanschFransche grens heeft reeds duizenden vluchtelingen
uit Huesca, Lerida en omgeving naar het kamp van Marignac (Boven Garonne)
gebracht
De „Curentul" te Boekarest publiceert een
interview met Henlein, den leider der Sude-
ten-DuitBëfie partij. Op een vraag met be
trekking tot het program der partij, ver
klaarde Henlein dat het zijn bedoeling is een
eind te maken aan de huidige situatie en
nieuwe mogelijkheden van samenwerking te
scheppen tusschen de verschillende volken
in de .Republiek, op een-basis van een ware
rechtsgelijkheid
Het program der Sudeten-Duitschers eischt
het vaststellen van rechtstoestanden door de
Duitschers en de Tsjechen op hun eigen terrein,
in het kader van den staat, en het herstel van de
nadeelen, die het Duitsche element, in den loop
van de laatste twintig jaar, heeft geleden. Min-
derheidsaccoorden, die het recht van het indi
vidu niet erkennen noch van de natie als zoo
danig, voldoen niet aan deze reorganisatie. De
Sudeten-Duitschers doen hun best de autonomie
door legale middelen te verkrijgen, om hun eigen
zaken te beheeren voor zoover het niet gaat om
gemeenschappelijke belangen, zooals de militaire
en buitenlandsche politiek.
Toen men Henlein vroeg of hij geloofde aan de
mogelijkheid van samenwerking tusschen Duit
schers en Tsjechen, antwoordde hij: De leiders
van den staat en van de Tsjecho-Slowaaksche
politiek moeten hierin beslissen. Het is een ern
stig psychologisch probleem. De samenwerking
kan niet verwerkelijkt worden door middel van
maatregelen, die een uitvloeisel zijn van den
druk van den huidigen toestand. Er is behoefte
aan een wederzijdschen, goeden wil. Het pro
bleem moet niet als een kwestie van tactiek be
schouwd worden maar als een kwestie van den
staat en het is noodig een psychologischen en
politieken ommekeer voor te bereiden.
De Tsjechen moeten het idee, dat alle Sudeten-
Duitschers illoyaal zijn, laten varen, want bijna
alle niet-marxistische Duitschers zijn in één par
tij vereenigd; deze tactiek van verdachtmaking
is mislukt.
HAIFA, 11 April. (Reuter) In de nabijheio
van de gebouwen der Iraq Petroleum Co. aan
de baai van Haifa is een bom ontploft, waar
door drie Arabieren gewond werden en een
gedood. Door een andere bom werden twee
Britsche politie-agenten gedood.
BERLIJN, 11 April (D.N.B.). Rijkskanselier
Hitier heeft bij decreet bepaald, dat personen,
die in Oostenrijkschen overheidsdienst waren
en wegens hun nationaal-socialistische activi
teit door de vroegere machthebbers waren ge
straft, schadeloosstelling zullen ontvangen. On
der deze bepaling vallen al degenen, die ont
slagen of disciplinair gestraft waren, zoomede
de nabestaahden van overleden ambtenaren en
beambten, die gestraft waren.
BERLIJN, 11 April. (D.N.B.) De Duitsche
minister van Arbeid heeft den directeur van
het Int. Arbeidsbureau te Genève medege
deeld, dat met het eindigen van Oostenrijks
lidmaatschap van den Volkenbond ook het lid
maatschap van het Arbeidsbureau heeft opge
houden.
Aan iedereen, die bewijzen kan,
dat hij goedkooper en beter zijn
Heerenkleeding kan koopen dan
bij het
WINDSOR HOUSE
Ged. Oude Gracht 78 - Haarlem
Wij verkoopen uitsluitend betere
Heerenkleeding
J. v. DAM.
«■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■a
Franco's opmarsch naar de zee vordert slechts
langzaam.
Berichten over een vermissing van Tsjang Kai
Sjek worden tegengesproken.
Jaarvergadering van de Reedersvereeniging
voor de Nederlandsche haringvisscherij.
In een vergadering ran den Raad van State
is het 350-jarig bestaan van den Raad her
dacht.
FIJNPPOEVEP GESPUIKT ^LAOL
PARIJS, 12 April. (Havas.) De Matin deelt
nadere bijzonderheden mede over de gisteren ge
houden bijeenkomst van den generalen raad van
de Seine en het blad kondigt aan, dat de 4.926.000
inwoners van het district Parijs op verschillende
voorwaarden de noodige gasmaskers zullen ont
vangen. Deze zullen 284 millioen frank kosten,
waarvan 184 millioen voor rekening van den
staat zullen zijn. De bouw van bomvrije schuil
plaatsen zal 250 millioen kosten. Hiervan neemt
de staat de helft voor zijn rekening. Vijftien
millioen wil men beschikbaar stellen voor het in
orde brengen van evacuatiewegen. Het Départe
ment van de Seine zal van zijn kant 428 millioen
beschikbaar stellen, die gedekt zullen worden
door een leening.
Absolute verdelging onder geheimhouding
en schriftelijke garantie.
ZUIVERINGSONDERNEMING „RADICAAL"
Gen. Cronjéstraat 135 - Telefoon 11657
Stand op Dinsdag 1 uur n.m.: 775.5
Vorige stand: 776.5
