I
CHEVROLET 1938
Miaja burgerlijk
bestuurder
Drie branden te
Loenen
HOTEL DEN HOUT
De verschrikking
van den oorlog
DALADIER EN BONNET
NAAR LONDEN
Polen behoudt zijn
vrijheid voor
J. J. VAN KOOTEN
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
twintig dooden bij een
JOH. SWAALF - TEL. 10663
VEREENIGDE, KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 16 APRIL 1938 - AVONDBLAD
„FIJNE OUDE GENEVER"
MERK „OLIFANT"
N.V. Distilleerderij van
J. J. MELGHERS Wzn.
SCHIEDAM
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21127
Negrin benoemt hem tot comman
dant van het geheele niet-
Catalaansche gebied
„De scheiding zal niet
lang duren"
Vredesbetooging te
Praag
Herdenking van de in den oorlog
gevallenen
GRONDVERSCHUIVING
W'-y cucHONgr-'--....^ F R A N KRUK
CAT A L O N I
SA
^BARCELONA
e
Generaal Miaja benoemd tot burgerlijk
bestuurder van het Valencia-gebied in
Spanje
Ontroerend relaas van een Missie
zuster over een luchtaanval
op Sjanghai
ym Jf r;
twintigste verjaardag van de bevrijding van Finland is met groote feestelijk
heden gevierd. Pamde te Helsinski
Zij zouden officieel door Engeland
zijn uitgenoodigd
Op 28 April de
besprekingen
Ook Fransch-Italiaansche
toenadering
MIRON CHRISTEA NAAR
WARSCHAU
Vee, hooi en stroo, alsmede land
bouwwerktuigen verloren
Kwaadwilligheid in
het spel?
Tweede brand
In een schuur
Jongeman gearresteerd
Het acht zich niet gebonden door
art. 16 van den Volkenbond
Rickett koopt olie in
Mexico
Het Weer
Schuschnigg ziet zijn
zoontje
De oud-Bondskanselier blijft
te Weenen
Von Papen in ongenade?
De Gestapo zou hem aan een
langdurig verhoor hebben
onderworpen
Politieke propaganda
in Universiteit
Ernstige waarschuwing van rector-
magnificus Barge
FONGERS RIJWIELEN v.a. f
Gr. Houtstraat 140
Tel. 12349
Wegens het Hoogfeest van
Pasehen zal ons blad na Zondag
morgen niet eerder verschijnen
dan Dinsdagavond.
DE DIRECTIE
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Nieuwe onderzeeër voor
onze marine
Nieuwe plannen van
Roosevelt
Hij is voldaan over de ontvangst
van zijn boodschap
DE IERSCHE VRIJSTAAT
modellen en eenige 1937
modellen legen sterk
gereduceerde prijzen
WETTIG GED.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., ingez.
mededeeiingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
BARCELONA, 16 April (Havas) Nu
door de bezetting van Vinaraz het gebied
van Catalonië geheel geïsoleerd is komen te
liggen, heeft minister-president Negrin aan
generaal Miaja een telegram gezonden,
Waarin hij dezen benoemt tot commandant
van het geheele niet-Catalaansche gebied
en alle burgerlijke autoriteiten onder zjjn
bevelen plaatst.
Deze opdracht geldt voor al den tijd, dat
Catalonië van het overige deW van Spanje
gescheiden blijft.
Negrin voegt hieraan toe, dat deze splitsing
v&n het linksche Spanje niet lang zal duren,
herder maakt hij gewag van de voorzichtigheid
eh intelligentie waarmede Miaja de taak ver
duld heeft, die hem in November 1937 te Ma
drid werd toevertrouwd.
Hij zegt voorts: Het werk, dat gij hebt te ver
lichten is onverslapte uitoefening van het gezag
eh besliste gestrengheid in de verdediging van
de republiek en de souvereiniteit van Spanje".
Een Havas-bericht uit Madrid deelt mede, dat
Generaal Miaja te middernacht de pers heeft
°htvangen. Hierbij besprak hij den toestand,
die geschapen is door den opmarsch der recht-
schen, waardoor Catalonië gescheiden is van
Valencia. Deze scheiding werd reeds lang ver
dacht. Miaja deelde mede, dat hem instructies
Begeven zijn om het bewind te voeren over het
van Catalonië gescheiden deel van het linksche
®Panje.
Miaja getuigde van het optimisme der regee-
Nhgstroepen, die zich opmaken te overwinnen,
dank zij een perfecte organisatie, die met disci-
Mine wordt verwezenlijkt. „Allen, aldus de ge-
deraal, weten waarvoor zij strijden en bezitten
derhalve de moreele kracht,'de weegschaal van
den oorlog te doen overslaan naar de zijde van
de rechtvaardigheid en het recht. Indien het
v°lk al zijn krachten geeft, is de overwinning
Zeker, ondanks de moeilijkheden van het oo-
Benblik."
Het communiqué Van het rechtsche hoofd
kwartier maakt behalve van het bereiken van
de kust der Middellandsclie Zee ook nog mel-
ding van de bezetting van belangrijke posities
den sector Forcall.
Ih den sector Noguera, Pallasera en Ribagor-
?ana zjjn verscheidene dorpen bezet. In den
'ector Balaguer zijn des nachts twee aanvallen
:r ach tig afgeslagen.
PRAAG, 16 April. (Ceteka). In de zittings-
zaal van het Kamergebouw te Praag vond he
denochtend een vredesbetooging plaats, welke
d°or het Tsjecho-Slowaaksche Roode Kruis
®eorganiseerd is. Tot degenen die het woord
v°erden, behoort de president der repubilek,
0r- Benesj.
Na afloop begaven de aanwezigen zich naar
"et plein voor het parlementsgebouw, waar ter
^gedachtenis aan de in den wereldoorlog ge-
vallenen twee minuten stilte in acht genomen
^'ri'd. Op een door kanonschoten, de radio en
"°ornblazers gegeven signaal werd elk verkeer
ln de straten en alle arbeid in de werkplaatsen
Gestaakt. Ieder bleef op de plaats, waar hij
^'ch bij het signaal bevond, onbeweeglijk staan
autobestuurders zetten hun wagens stil.
Tijdens deze betooging ter eere van de ge-
s"euvelden werd voor de eerste maal de na
gedachtenis van den „president-bevrijder" Ma-
SarJ'k geëerd.
TirapaTA (dep. Puno), 15 April. Reizigers
Mt Inambari in Peru hebben medegedeeld, dat
Mi een grondverschuiving in een mijn te Alto
'Mo twintig personen om het leven gekomen
*>jn.
\V~t-r- VlELLA \r-v_.
1 W Yrep F
1 l*r Ik..'. A Kin no Om
PERPIGNAN
i- O
SORT
'JACA
SEO DE URGEL
GERONA
BOLTANA
HUESCA benabarfJe
^^BARBASTBO
iTREMP
TARDIENTE *MONZO!"
FRAGA^'
BALAGUER ^MANRESA
«CERVERA
UERIDA ®gualada
VALLS
GASPÉf
AtCANIZ
*W»
ALCORIS| ToALAND4^*AtORTOSA
t /F S V
'WOnTALBA
MOREL LA
VINAROZ
ALBARRACIN
ENICARLO
MAT EO rPENISCOLA
TERUEL
OFFENSIEF RICHTING
FRONT OP 31 MAART
FRONT VAN THANS
CASTELLON
AGUN
CATALONIË GEÏSOLEERD
ffifVALENCIA-
Welke geweldige verschrikkingen een modern
luchtbombardement kan aanrichten blijkt uit
het ontroerend relaas van een missiezuster die
in het oorlogsgebied van China werkzaam is.
Een van onze weeshuizen in de buurt van
Sjanghai werd bij een luchtbombardement
zwaar getroffen. In een schuilplaats waar
niet minder dan 80 kinderen een toevluchts
oord hadden gezocht sloeg een bom in en
richtte geweldige verwoestingen aan. Meer
dan de helft van de kinderen is levend ver
brand en toen we na enkele uren de droeve
balans opmaakten, waren er in totaal 60
kinderen om het leven gekomen.
Vóór de bom insloeg ging een priester rond,
die aan alle zusters de H. Absolutie gaf en de
H. Communie uitreikte. Een kleine catechumene
die zich reeds op het ontvangen van het H.
Doopsel voorbereidde, werd gedoopt en ontving
de H. Communie. Enkele uren later was het
kind reeds naar eén beter leven overgegaan.
De zuster zelf was met enkele kinderen be
klemd geraakt tUsschen twee balken en indien
een kroonlijst niet als een beschermend voor
hangsel voor haar gezicht had gehangen, zou
ze zeker gestikt zijn.
De kapel der zusters werd totaal verwoest.
Een groot beeld van O. L. Vrouw, dat in de
kapel stond, is echter op wonderlijke wijze ge
spaard gebleven, evenals het beeldje van de On
bevlekte Ontvangenis dat zich in de kamer van
de Overste bevond.
Temidden van de puinhoopen vond men beide
beelden onbeschadigd terug. Alleen de kop van
de slang onder op den voet van het beeld van O.
L. Vrouw van Lourdes was verpletterd.
PARIJS, 16 April (Havas) De Matin pu
bliceert het volgende telegram uit Londen:
„Men meldt hedenavond in welingelichte
kringen, dat de Britsche regeering aan Da-
ladier en Bonnet een officieele uitnoodi-
ging heeft gericht, om den 28sten April met
de leidende Britsche kringen besprekingen
te komen voeren over de verschillende kan
ten van den internationale toestand.
De Fransche ministers, die naar men hoopt
de reis op dien datum zullen kunnen maken,
zullen waarschijnlijk twee dagen blijven, in den
loop waarvan zij 'in gezelschap van den minis
ter-president en den minister van Buitenland-
sche Zaken gelegenheid zullen hebben, van
gedachten te wisselen over de gemeenschappe
lijke politieke en diplomatieke vraagstukken
der beide regeeringen, alsmede over de kwestie
der landsverdediging.
In dit verband geeft men te kennen dat het
waarschijnlijk is, dat deze besprekingen spoedig
zullen worden gevolgd door nieuwe besprekin
gen tusschen de generale staven van Frankrijk
en Engeland."
Met betrekking tot het bezoek der Fransche
ministers aan Londen schrijft de Times, dat de
Britsche ministers aan hun Fransche collega's
alle bijzonderheden zullen mededeelen van het
Britsch-Italiaansche accoord en zonder twijfel
uiting zullen geven aan de hoop, dat dit ac
coord de toenadering tusschen Frankrijk en Ita
lië zal vergemakkelijken.
Ook de diplomatieke redacteur van de Daily
Telegraph acht het waarschijnlijk, dat het be
zoek der Fransche. ministers den 28sten dezer
is te verwachten, en hij voegt hieraan toe, dat
Churchill, toen hij drie weken geleden te Parijs
was, met de Fransche ministers de kwestie der
militaire samenwerking tusschen Frankrijk en
Engeland heeft besproken. De stelling van
Churchill, volgens welke de beide landen hun
plannen eenvormig dienen te maken en elkaar
hun hulpbronnen ter beschikking stellen, hield
rekening met de spoedige totstandkoming van
het Britsch-Italiaansche accoord en met het
voordeel dat gelegen zou zijn in de vorming
van een blok, dat in staat zou zijn, iedere agres
sie in West-Europa, met inbegrip van Spanje
en Portugal, tegen te gaan.
De normaliseering der Fransch-Italiaan
sche betrekkingen is, naar de Matin schrijft,
op den goeden weg.
Het probleem heeft alleen nog betrekking
op de wijze, waarop de Fransche ambassadeur
te Rome officieel geaccrediteerd zal worden.
Dit is niet meer dan een simpele formule.
Wladimir d'Ormesson schrijft in de Figaro:
De Britsch-Italiaansche verzoening is een feit
van het grootste belang. Het staat thans aan
Frankrijk, hieruit de conclusie te trekken. Wij
rekenen er op, dat het hiertoe niet zal wachten
op de Geneefsche formaliteiten, die geen zin
meer hebben.
In de Petit Parisien bepleit Bourgues een
reclitstreeksche houding tegenover Italië. Met
rechtstreeksche gebaren wordt meer verkregen
dan met terughoudendheid en spitsvondige
berekeningen. Door te marchandeeren loopt
Frankrijk het gevaar nog meer tijd te ver
liezen, en wij leven in een tijd, waarin elke
minuut kostbaar is.
WARSCHAU, 16 April (DNB) De Roe-
meensche minister-president patriarch Miron
Christea zal, naar de „Gazeta Polska" uit Boe
karest meldt, den 19en Mei naar Polen komen,
teneinde als hoofd van de orthodoxe kerk een
tegenbezoek te brengen aan het hoofd van de
Orthodoxe Kerk van Polen, metropoliet Dyoni-
sius, die het vorige jaar in Roemenië vertoef
de.
Minister-president Miron Christea zal tijdens
zijn verblijf in Polen de gast der Poolsche re-
•geering zijn.
Vannacht omstreeks twee uur is te Loenen
op de Veluwe brand uitgebroken in de boerderij
van den heer T. Fama, vervolgens in een op
ongeveer zevenhonderd meter verder gelegen
boerderij en tenslotte laaidin de vlammen op
uit een schuur bij den Achtersten Molen, even
eens te Loenen.
Omstreeks twee uur hedennacht werd de eige
naar van de boerderij aan den Hoofdweg 112.
de heer T. Fama, te Loenen op de Veluwe ge
wekt door het hinneken en trappelen van zijn
paard, dat op stal stond. De man stond op om
eens te gaan kijken. Tot zijn grooten schrik
bemerkte hij, dat het achterste deel van zijn
huis reeds in lichter laaie stond!
Onmiddellijk snelde hij terug en waarschuw
de zijn huisgenooten. Dank zij het snelle optre
den van den heer Fama, konden allen zich nog
juist bijtijds in veiligheid stellen.
Aan redden van het vee of van huisraad viel
niet te denken. Het paard, dat de menschen
gewaarschuwd had, kwam evenals vijf koeien
in de vlammen om.
Verder gingen 9000 pond hooi en 4600 pond
stroo in de vlammen op. Ook alje landbouw
werktuigen en machines werden een prooi der
vlammen.
Omtrent de oorzaak van den brand tast men
in het duister. De eigenaar van de boerderij
vermoedt echter, dat hier kwaadwilligheid in
het spel is. De politie stelt een onderzoek in.
Verzekering dekt de schade.
Omstreeks kwart over twee uur ontstond
brand in de boerderij van de weduwe P. van
Zon aan de Molenallee 10, welke boerderij op
ongeveer zevenhonderd meter van de verbran
de boerderij van de familie Fama gelegen is.
De brand zou volgens ooggetuigen hier
zijn ontstaan, doordat een hoopje vuur van de
brandende boerderij door den wind in het rie
ten dak dezer boerderij terecht is gedreven.
Het groote boerenhuis stond spoedig in lich
terlaaie.
De bewoners konden zich gelukkig bijtijds in
veiligheid stellen, terwijl zij bovendien nog kans
zagen hun vee te redden. Alleen een kalf is
een prooi der vlammen geworden.
Ook hier ging de voorraad hooi van hooi
bergen in vlammen op: in totaal gingen verloren
20.000 pond hooi en 12.000 pond stroo, alsmede
eenige dorschmachines, ploegen, eggen en vele
andere landbouwwerktuigen.
De schade wordt eveneens door verzekering
gedekt.
De vrijwillige brandweren uit Apeldoorn en
Loenen hebben het blusschingswerk verricht.
Omstreeks denzelfden tijd ontstond nog brand
in een schuur bij den Achtersten Molen te Loe
nen. De schuur werd hier met zijn inhoud van
zeven varkens een. prooi der vlammen.
Ook hier vermoedt men, dat kwaadwilligheid
in het spel is.
De politie stelt een nauwkeurig onderzoek in.
Als verdacht van brandstichting is heden
ochtend de 20-jarige R. uit Loenen gearresteerd,
tegen wien reeds eerder verdenking was gere
zen, nadat het vorige jaar de woning van zijn
ouders op onverklaarbare wijze tot den grond
toe was afgebrand.
WARSCHAU, 16 April (Havas). De Pool
sche politieke berichtendienst, het orgaan
van den minister van Buitenlandsche Za
ken, wijst er op, dat Polen zich bevrijdt
van het automatische karakter der ver
plichtingen op grond van. artikel zestien
van het Volkenbondspact.
Het zal in de toekomst telkenmale wanneer
een beroep op dit artikel zal worden gedaan,
in volledige souvereiniteit beslissen, of het zich
al of niet gebonden acht.
Het Poolsche telegraafagentschap maakt
melding van een artikel in de „Illustrowany
Kurjer Kozienny", van de hand van den vice-
voorzitter van den ministerraad Kwiatkowski,
waarin deze vaststelt, dat Polen van twee kan
ten onder buitenlandschen druk staat, t.w. van
het nationalistische totalisme en het inter
nationalistische communisme. Pilsoedski, aldus
Kwiatkowski, heeft reeds ingezien, dat de
Poolsche politiek ervoor dient te waken, dat
Polen tot geleider van deze tegengestelde stroo
men dient en op Poolsch grondgbied kortslui
ting van elkaar vijandige krachten ontstaat.
Kwiatkowski dringt er in verband hiermede op
aan, de eenheid en de organisatie in het bin
nenland te versterken.
NEW YORK, 16 April (Reuter). Naar hier
vernomen wordt, is tusschen de Mexioaansche
regeering en den Britschen financier Rickett
een overeenkomst tot stand gekomen betreffen
de den verkoop van geraffineerde petroleum-
producten, doch naar men zegt, gaat het slechts
om een kleine hoeveelheid.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIÜIUIIIIIIIIIIINUj
Ez VERWACHTING: Zwakke tot matigen
Noord-Oostelijke tot Noord-Westelijken
wind, meest zwaar bewolkt met tijdelijke
opklaringen, eenige kans op regenbuien,
iets kouder overdag.
Hoogste barometerstand: 771.6 Blacksod.
Laagste barometerstand:
754.6 te Sodankyla (Lapland)
H Zon op 5.03 - onder 6.58 - Licht op 7.28
Maan op nam. 9.21 onder v.m. 5.28
I 22 April L.K.
Naar de Weensche correspondent van de
Daily Telegraph bericht, bevind Dr. Kurt
Schuschnigg zich nog steeds onder arrest in
zijn apartementen van het Belvedère.
Gisteren mocht de vroegere kanselier bezoek
ontvangen van zijn zoontje.
In gezaghebbende kringen verluidt, dat op
het oogenblik nog geen enkel plan bestaat om
Schuschnigg naar een andere plaats over te
brengen.
De correspondent van „Paris Soir" stelt
de vraag of von Papen in ongenade is ge
vallen. Eén ding is zeker, zoo vervolgt het
blad: de voormalige gezant van het Derde
Rijk te Weenen is dringend naar Weenen
ontboden om daar te verschijnen voor een
Commissie van Onderzoek van de Gestapo.
Von Papen zou onderworpen zijn aan een
verhoor, dat meerdere uren duurde.
Tijdens dit onderzoek werd von Papen ver
zocht om inlichtingen
te geven over de drie
volgende punten:
1) Om welke reden
hij talrijke brieven
heeft gezonden r aan
een invloedrijke per
soonlijkheid in Oos
tenrijk, die thans
achter slot en grendel
zit.
2) Wat waren zijn
beweegredenen om zich
zoo ongerust te maken
over zijn particulieren
secretaris, Baron von
Kettler, die op 14
Maart, daags voor de komst van den Fiihrer
in Weenen, verdwenen is?
3) Om welke reden hij tenslotte getracht
heeft persoonlijke stappen te doen bij den
Fiihrer ten gunste van den Baron.
Over de resultaten van dit onderzoek, dat in
het geheim plaats had, wordt het grootste stil
zwijgen bewaard. Maar in sommige kringen is
men van meening, dat de voormalige Vice-
Kanselier van het Duitsche Rijk voor goed in
ongenade zou zijn gevallen en dat zijn benoe
ming tot gezant van het groote Duitsche Rijk
bij de Turksche regeering in Ankara voor goed
van de baan zou zijn.
Wij laten dit bericht natuurlijk geheel voor
rekening van het Fransche blad. Ook heeft het
D.N.B. reeds een démenti van het bovenstaande
bericht gegeven. Toch is het opvallend, dat in
de dezer dagen gepubliceerde lijst der nieuw
gekozen Rijksdagleden achter den naam von
Papen staat: ambassadeur en gevolmachtigd
minister „ter beschikking", terwijl het reeds
eenigen tijd vaststond, dat hij als gezant naar
Ankara zou gaan.
Von Papen
In het Leidsch Universiteitsblad is de vol
gende waarschuwing verschenen van prof. dr.
J. A. J. Barge, rector-magnificus der Leidsche
Universiteit:
In de afgeloopen week hebben zich verschijn
selen voorgedaan, waaruit blijkt, dat sommige
studenten zich niet ontzien, binnen de gebou
wen der universiteit politieke propaganda te
maken. Zoo heeft b.v. op een der banken in
het klein-auditorium een formeele uitnoodiging
gestaan zich aan te sluiten by een bepaalde
politieke partij, met opgave van het adres, waar
men zich heeft te melden en bovendien ver
gezeld van voor een deel onzer bevolking hoogst
grievende en beleedigende qualificaties, die
zonder twyfel vallen onder de huidige Neder-
landsche Strafwet.
Krachtens art. 116 van de wet op het Hoo-
ger Onderwüs belast met het handhaven van
de tucht onder de studenten, zie ik mij genood
zaakt er op te wüzen, dat dergelijke uitingen
de sfeer onze Academie vergiftigen en volko
men ontoelaatbaar zijn. Ik waarschuw daar
om alle studenten, dat ik in geval van herha
ling van deze politieke propaganda binnen de
Universiteit, ten behoeve van welke party ook.
zal gebruik maken van alle tuchtmiddelen, die
mij ten dienste staan en dat ik beleedigingen
aan het adres van eenige groep onzer bevol
king onverbiddelyk zal brengen voor den straf
rechter.
Daladier en Bonnet zouden officieel door de
Britsche regeering voor een bespreking te Lon
den zijn uitgenoodigd.
Generaal Miaja benoemd tot burgerlyk bestuur
der van het niet-Catalaansche gebied van het
linksche Spanje.
In den afgeloopen nacht heeft een drietal bran
den gewoed te Loenen op de Veluwe.
De Regeering heeft bij Wilton-Feijenoord een
nieuwen onderzeeër besteld.
Mgr. W. H. Cloots is benoemd tot Proost van
het Kathedraal Kapittel van Roermond; deken
Rhoen kanunnik.
voorheen ROOZEN
AAN DE DREEF - HAARLEM
TELEFOON 15407
NOTEERT, GIJ MOOGT HET VERGETEN:
HET IS IN „DEN HOUT"
VOORTREFFELIJK ETEN.
Het departement van Defensie heeft aan de
scheepswerf WiltonFeijenoord opdracht gege
ven tot het bouwen van een onderzeeboot, waar
van de aflevering in 1940 zal geschieden.
WASHINGTON, 15 April (Havas) Tijdens
een persconferentie heeft president Roosevelt
verklaard zeer voldaan te zijn over de ont
vangst, die zyn boodschap van gisteren gehad
heeft.
De in het Witte Huis ontvangen telegrammen
leveren een verhouding van zeven vóór en
één tegen de voorgestelde maatregelen.
Binnenkort, zoo deelde de president mede,
zullen nog twee nieuwe boodschappen aan
het Congres gezonden worden, een betref
fende de kwestie der monopolies en toe
zicht op de prijzen, en een, waarin de instel
ling wordt aanbevolen van een belasting op
de opbrengst van alle nieuwe emissies van
staatspapier.
Bovendien zal hij voorstellen een belasting te
heffen op de inkomsten van federale amb
tenaren.
De verkiezing van een president van Eire,
den Ierschen Vrüstaat, is vastgesteld op 31 Mei
as.
Stand op Zaterdag 1 uur n.m.: 767.2
Vorige stand: 766.9
