Zware aardbeving in Anatolië 4 voordeelen Een opstand in Honduras? Kardinaal Verdier protesteert TREFFEND RELAAS VAN KARD. BAUDRILLART m Luchtaanval op Ling Yi CODREANOE SCHULDIG AAN MOORD? Het nieuws van heden DE BAROMETER H. M. BAKKER - HAARLEM VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE- NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per weekper kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM WOENSDAG 20 APRIL 1938 - AVONDBLAD VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21131 Tweehonderd personen omge komen; een tiental dorpen vernield Kazernes en regeeringsgebouwen zouden bezet zijn Rechtschen maken vele gevangenén Twintig doodvonnissen wegens hoogverraad te Barcelona Joden clandestien over de grens gezet Gevangenis in plaats van stembureau Het Weer Tegen het brutale geweld Toch een geheim vlootverdrag Amerikaansch senator geeft moge lijkheid van bestaan toe Trieste erfenis uit den wereldoorlog Zeven jongelieden gedood door een oude granaat Over zijn bezoek bij den H. Vader Een globetrotter smokkelaar Met 3000 boekjes sigarettenpapier in zijn Tiroler costuum i*mmm De electriciteitscentrale van Andorra, die een groot gedeelte van Catalonië van stroom voorziet. De nationalisten hebben de voedingskabels afgesneden De brug, die de republiek Andorra, waar vele Spanjaarden een toevluchtsoord hebben gevonden, met Frankrijk, verbindt. De laatste dagen zijn honderden Spanjaarden- over degen toegangs weg Frankrijk binnengekomen Italiaanseh journalist door de Japanners gearresteerd Ka ja optimistisch De Katholieke Actie in Italië Vierde lustrum der vrouwelijke afdeeling gevierd In een brief schreef hij, op de hoogte te zijn van moord plannen tegen Stelescoe Manioe's blad thans verboden Vliegongeluk bij Lyon Vijf personen zouden in brandend toestel zijn omgekomen Het accoord van Rome Amerika tevreden, Polen gereserveerd Hitier heden 49 jaar Gen. Cronjéstraat 135 - Tel. 11657 DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Nederlandsche leening aan Argentinië 12l/2 millioen Gulden en 40 millioen Zw. Francs Paulus J. Th. Dieges f Hedenmorgen te Keienburg plotseling overleden NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Inge* mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek ANKARA, 20 April (Havas). In het Villajet Kirchier in Turkije heeft zich een hevige aardbeving voorgedaan, waarbij tien dorpen werden vernield en tweehonderd personen om het leven zijn gekomen. Bovendien is een groot aantal plaatsen in centraal Anatolië, in het bijzonder Ankara, Tsjankiri, Tosia, Cesaree, Konian en Tsjoroem geteisterd. Tal van gebouwen en huizen zijn beschadigd. Aangezien de ramp verscheidene provincies heeft getroffen, hebben de autoriteiten met spoed de noodige hulpmaatregelen genomen. MANAGUA, 20 April (Havas), Volgens Nicaraguaansche bladen zou in Honduras een militaire opstand zijn uitgebroken on der leiding van de generaals Feliberto, Diaz, Zelaya en Rufino Solis. De opstandelingen zouden kazernes en ver scheidene regeeringsgebouwen hebben bezet. Men beschikt nochtans over geen enkele offi- cieele inlichting. SALAMANCA, 20 April. (Havas) Het groote hoofdkwartier van generaal Franco deelt mede, dat de legionnairs in den sector Las Roquetas 2500 gevangenen hebben ge maakt. In het massief Montsia zijn honder den linksche soldaten gevangen genomen. Carlos de la Rapita, San Jaime en Port los Alfaques zijn bezet. In Val Aran zijn de recht- Sche troepen tot voorbij de dorpen Viella, Las Bordas en Bosost gevorderd. Het leger van Gal- lice heeft de dorpen Peniscola en Santa Mag- dalena de Pulpis achter zich gelaten en 200 ge- Vangenen gemaakt. Het ministerie van Verdediging te Barcelona deelt mede, dat de regeeringstroepen ten Noor den van de Rio Magdalena de dorpen Barbera en Burg heroverd hebben. Een rechtsche aan val bij Tremp werd afgeslagen, doch in de rich ting van de Sierra Pesonada wisten de link- schen te vorderen. In den sector Tortosa heb ben de regeeringstroepen om strategische rede hen stellingen aan den linkeroever van de Ebro bezet. Ten Zuiden van deze rivier dringen de rechtschen hier en daar op in de richting van Tirig. Aan de te Saragossa gehouden betooging ter gelegenheid van den eersten verjaardag der fusie tusschen Phalangisten en Traditionalis ten is door 180.000 menschen deelgenomen. Naast legerdetachementen waren er delegaties hit verschillende deelen van het land. Franco Werd onophoudelijk toegejuicht. De demonstra tie werd met een wapenschouw besloten. De rechtbank voor de behandeling van hoogverraadzaken te Barcelona heeft Dins dag twintig doodvonnissen uitgesproken. PRAAG, 20 April (Havas). De „Ceske Slovo" hit Bratislava meldt, dat Oostenrijksche S. A.- feden clandestien 'op 16 April een greep van 51 Oostenrijksche onderdanen, twintig mannen, twintig vrouwen en 11 kinderen, allen Joden, op ton Tsjecho-Slowaaksch eilandje in den Donau bebben afgezet. De Tsjechische autoriteiten heb ben dezen personen onderdak verleend en hen tfen volgenden dag weer naar het Oostenrijksch kebied teruggebracht. Dit, aldus het genoemde blad, was de tweede poging om clandestien Oos tenrijksche burgers op Tsjecho-Slowaaksch ge bied te brengen. LONDEN, 19 April De Daily Telegraph bfeldt uit Praag, dat twee Oostenrijksche ond°r- banen, die te Aussig (Bohemen) wonen, de heer eh mevrouw Lindauer, toen zij bij Dresden de krens overkwamen om er hun stem uit te bren- geh, door S.A.-lieden werden gearresteerd. Mevr. Lindauer is in vrijheid gesteld en te ^■hssig teruggekeerd. Haar man bevindt zich nog steeds in de ge- angenis. Mevr. Lindauer zegt, dat de natio- baal-socialisten haar man er van beschuldigen, 5|at hij personen, die zich schuldig zouden heb- gemaakt aan illegale nationaal-socialistische Propaganda bij de Tsjecho-Slowaaksche autori tten zou hebben aangebracht. Het Duitsche consulaat te Aussig bevestigt, Pat Lindauer zich in arrest bevindt. Hoogste barometerstand 774.5 te Valentia Laagste barometerstand 748.9 te Jan Mayen II VERWACHTING: Zwakke tot matigen E Noordelijke tot Oostelijken wind, heldere Ël nacht met lichte tot matige nachtvorst, H overdag gedeeltelijk bewolkt, met weinig verandering in temperatuur, droog weer. 1; Zon op v.m. 4.54 onder n.m. 7.05 uur. IË §j Licht op n.m. 7.35. Maan op v.m. 0.04 M onder v.m. 8.20. Laatste kwartier 22 April. illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIR Na de annexatie van Oostenrijk door Duitsch- land heeft Kardinaal Verdier, de gevoelens der Fransche katholieken in een verklaring tot uiting gebracht, waarop de Nazi-pers fel gerea geerd heeft. Nu heeft de Aartsbisschop van Pa rijs bij de plechtige Paaschcommunie van 5000 leerlingen en oud-leerlingen van de Parijsche middelbare scholen in de Notre Dame nogmaals den internationalen toestand besproken. „Wij beleven tegenwoordig een vreeselijken strijd tusschen elkaar eeuwig vijandige mach ten. Aan de eene zijde staat het nieuw-heiden- dom, dat den eeredienst van het geweld predikt en beweert dat verdragen tot niets dienen en het geweld, het brutale geweld, de bron is van de grootheid der naties. Waaraan moeten wij ons houden, als wij der gelijke taal vernemen uit den mond van toon aangevende personen? Wat een teruggang! Wat een terugkeer naar barbaarschheid! Naar een barbaarschheid, die oneindig veel gevaarlijker is geworden, omdat het geweld thans van alle verwoestende krach ten van onze moderne techniek kan gebruik maken. Wij hebben met deze beweging niets gemeen. Wij willen tegenover deze brutaliteit de chris telijke traditie vertegenwoordigen. Luid verkon digen wij de noodzakelijkheid van een samen leving in den geest van broederlijkheid. Ongetwijfeld moet men tot de middelen van deze wereld en zelfs tot geweld zijn toevlucht nemen, als het erom gaat de zwakken of de deugd te beschermen. Maar wij zeggen, en wij zullen dit altijd zeggen, dat onze nationale traditie een traditie van vrijheid is, die ons veroorlooft, de waardigheid en de waarde van de menschelijke persoonlijkheid te prijzen, een traditie van broederlijke caritas, die alle men schen, die lijden, wil helpen, en die aan de vijanden vergiffenis schenkt." WASHINGTON, 20 April. De voorzitter der Amerikaansche Senaatscommissie voor ma rine-aangelegenheden, David I. Walsh, gaf gisteren toe, dat het zeer wel mogelijk is, dat de Vereenigde Staten een geheime over eenkomst hebben met Groot-Brittannië voor samenwerking op marinegebied. MILAAN, 20 April. (DNB) In de buurt van Nervesa Delia Battaglia ts een uit de oorlogsjaren afkomstig projectiel ontploft. Zeven jongelieden werden gedood en twee ernstig gewond. Bij zijn terugkeer in Parijs vertelde Kardinaal Baudrillart het volgende over de audiëntie, die hij bij den H. Vader heeft gehad: „Ik ben tot in het diepst van mijn wezen geroerd. Van het begin af besprak de H. Vader de ernstigste en meest actueele onderwerpen, en in een monoloog van meer dan twintig mi nuten ontwikkelde Hij Zijne gedachten. In Zijn woorden, die met trillende en sterke stem ge sproken werden, legde Hij geheel Zijn geloof, Zijn verstand en Zijn hart. Alles welde op als uit een diepe bron: her inneringen der historie, philosofische en gods dienstige gezichtspunten op het bestuur der volkeren, niet alleen door menschen, die hen leiden en bevelen, maar ook door de Voorzienig heid zelf; de macht der waarheid, die het goede uitwerkt, als men er zich aan onder werpt, en een verschrikkelijke revanche neemt, als men geen rekening met haar houdt; de identificatie van de waarheid met Dengene, die gezegd heeft: „Ik ben de waarheid," en die eraan toevoegde: „Ik ben de weg en het leven" en Die dat kon zeggen, omdat Hij God is; de geest van verantwoordelijkheid, die vooral in beslissende omstandigheden, over den mensch, den Priester, komt, die zich de vertegenwoor diger weet te zijn van Hem, Die de waarheid is, en Die de zending heeft van de waarheid te spreken; uiteindelijk de redenen om te hopen op overwinningen en te vertrouwen op de eind- overwinnig van de waarheid binnen den tijd en onder den vorm, die alleen de Voorzienigheid kent: de Voorzienigheid, voor Wie het langste leven van een Paus of van een groot man slechts een punt is in de geschiedenis, maar die aan ieder vraagt om kost wat kost, zijn taak te vervullen, zonder zich te laten aanmoedigen door tegenslagen, die hersteld moeten worden. Dat alles toegepast op alle landen en hun gees telijke en tijdelijke leiders Enthousiast voegde Kardinaal Baudrillart er aan toe: De menschheid kan er nog op rekenen, dat zij in den persoon van het Hoofd der Kerk een onwankelbaren verdediger van de waarheid heeft. Deze waarheid heeft Hij uitgesproken en Hij zal er steeds van ge wagen tot alle overheden, die van de waar heid afdwalen en die om de een of andere reden de menschen bedriegen. Dat Gt>d on zen H. Vader bescherme, Die, teruggekomen van de poort van den dood, ons is terug gegeven, vol moed en helderheid om het hoofd te kunnen bieden aan de zoo ernstige gevaren, die Europa, de christenheid en de geheele wereld bedreigen." En Kardinal Baudrillart blijf den H. Vader bewonderen, Die enkele öogenblikken tevoren kardinaal Goma van Toledo ontvan gen had, den dag ervoor Kardinaal Kakowski van Warschau, en Die enkele dagen later in zoo tragische omstandigheden Kardinaal Innitzer ontving, tan weer enkele dagen later bij een plechtige en vermoeiende canonisatie drie Hei ligen tot de eer der altaren te verheffen. Dat de smokkelaars onuitputtelijk zijn in het uitdenken en toepassen van telkens nieuwe trucs om het spiedend oog der grensbewakers en var de belastingambtenaren, die op de wegén de controle uitvoeren, te verschalken is wteer op nieuw gebleken te Roosendaal, waar een „globe trotter" als smokkelaar werd ontmaskerd. Gestoken in Tiroler-kleedij, met korte broek en kniekousen, het geveerde hoedje op het. hoofd en met den rugzak beladen, was de globetrotter via de Belgische grens ons land komen binnenstappen om een „voetreis" om het wereldrond te maken. Niemand, die iets anders in den jongeman zag dan een avonturier, die met loopen den kost zocht te verdienen; nie mand ook die hem lastig viel, want zulke idea listen kruisen immers zoo vaak de grens, om van het eene land in het andere met den ver koop van kaarten in hun onderhoud te voor zien. Het ging goed zoo. Van Esschen, via Nispen was hij reeds in Roosendaal aangekomen en 2ocht hij zijn weg naar de markt om van daarden kortsten weg naar.... het station te nemen. De tocht was goed berekend, om eerst in den avond daar te kunnen aankomen. Maar, eilacie, de Roosendaalsche politie schijnt erg nieuwsgierig te zijn aangelegd en daar had de Tiroler globetrotter geen rekening mee gehouden. En toen dan zulk een dienaar van de H. Hermandad in de Hendrik Gerard Dirckxstraat den vreemdeling zich moeizaam zag voortbewegen met zijn monotonen stap over het Roosendaalsch deel van den wereldbol, kon hij niet nalaten hem belangstellend te verwel komen binnen zijn gebied. Zijn belangstelling werd nog te meer aange wakkerd toen hij op zijn Roosendaalsche vraag „waor komde vandaon en Waor gaode na toe?" in het plat-Amsterdamsch zijn antwoorden kreeg. Dat was verdacht: een Amsterdamsche Tiroler globetrotter. En: „wat hedde gij in dien zak op oewer, rug?" Om zich het juiste antwoord op deze vraag te verschaffen, was de politieman zoo vrijpostig om den zak te openen en zelf er eens in te kijken. Het bleek geen mondkost te zijn voor de lange reis en ook geen kaarten voor den ver koop, maarboekjes sigarettenpapier. Er. geen klein beetje ook. Wel geteld bestond de voorraad uit 3000 boekjes. Toen kreeg de Am sterdamsche Tiroler tippelaar gelegenheid den kortsten weg te nemen naar het politiebureau waar de volgeladen rugzak in beslag werd ge nomen en de wandelaar in ruil daarvoor een proces-verbaal meekreeg naar Amsterdam. SJANGHAI, 20 April. (Reuter) Dertig vliegtuigen, afkomstig van de vliegkamp schepen, welke langs de kust van Sjantoeng liggen, hebben Ling Yi 24 uur voor de ver overing met bommen bestookt. Japansche zegslieden voegden hier aan toe, dat zwaar geschut de muren der stad heeft ge beukt, totdat deze vernietigd waren. Uit Peiping wordt gemeld, dat de Japansche autoriteiten Luigi Barzini, den correspondent van de „Corriere della Sera", die met de Paaschdagen in Dzjehol heeft vertoefd in ge zelschap van eenige andere vreemdelingen, heb ben gearresteerd. Het Italiaansche gezantschap heeft tegen deze arrestatie geprotesteerd. Barzini bevond zich aan boord van de Amerikaansche kanon neerboot „Panay", toen deze in December j.l. op de Yangtse werd gebombardeerd. De Japansche minister van Financiën, Kaja, heeft in een interview zich optimistisch uit gelaten over den economischen en finanoieeien toestand van Japan. Hij zeide, dat er geen ver andering zal komen in de economische en fi- nancieele politiek van zijn ministerie, die ge baseerd is op langdurige vijandelijkheden in China. De politiek is gericht op aanvulling van het oorlogsmateriaal en stabilisatie van den arbeid der natie. Men zal streven naar ver- grooting der voortbrengingscapaciteit, hand having van den normalen standaard der wis selkoersen, bevordering van den uitvoer, aan moediging der spaarzaamheid en toezicht op de stijging der prijzen. Een bedrag van 20 millioen yen zal door de regeering beschikbaar worden gesteld voor de bevordering van den uitvoer. Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d. 20 April: Tijdens de Paaschdagen is het vierde lustrum van de vrouwelijke Italiaansche Katholieke Actie gevierd. Op Paaschzaterdag werd in de „Aula della Benedizione" een vergadering gehouden, welke door zeven kardinalen werd bijgewoond. Kar dinaal Pizzardo, de Kardinaal der Katholieke Actie, hield een rede, waarin hij om. zeide, dat net Apostolaatswerk, wil het krachtdadig en vruchtbaar zijn, geënt moet zijn op het boven natuurlijk leven. Men moet ten nauwste ver bonden zijn met den Verlosser en door Zijn liefde ontbrand en Zijn Leer verlicht worden. Daarom moet het werkprogramma naar binnen berusten op de fundamenten der Eucharistie en der religieuze instructie. BOEKAREST, 20 April. (Havas) Het Roe- meensche telegraaf-agentschap Rador deelt mede, dat gisteren te Boekarest al het mate riaal is bijeengebracht, dat bij huiszoekingen bij leiders van de IJzeren Garde in de verschillen de deelen des lands was aangetroffen. Het materiaal zal door officieren worden onder zocht. Binnenkort zal de instructie geëindigd zijn. De Roemeensche pers zal vandaag een document publiceeren, dat de openbare meening ernstig in beroering zal brengen. Het betreft een door Codreanoe aan Steles coe, een lid van de IJzeren Garde, gezon den brief, die geschreven is vóór den moord op Duca. Codreanoe gaf in dit schrijven te ver staan, dat hij op de hoogte was van de plannen der moordenaars. Hij zet er voorts in uiteen, dat de organisatie van de IJzeren Garde terroristische middelen moet gebruiken en krachtig haar anti-semieti- sche campagne moet voortzetten. Zooals men weet, aldus Havas, werd Stelescoe later door zijn vroegere vrienden doodgescho ten. Hij was beschuldigd van verraad. De Roemeensche autoriteiten hebben gelast dat het dagblad der nationale boerenpartij, de „Romania Nova", dat te Cluj uitkomt en te be schouwen is als het orgaan van Manioe, niet meer mag verschijnen. Dit is het derde blad der uiterste rechterzijde, dat in de laatste paar da gen is verboden. LYON, 20 April. (Havas) Vanochtend zou bij het dorp Saint Donat (dept. Dróme) tijdens een oefenvlucht van een groep legervliegtuigen van het vliegveld Bron, die op weg waren naar Marignane, een ernstig ongeluk zijn gebeurd. Een der toestellen zou slecht zijn neergeko men en in brand geraakt, waarbij de vijf inzit tenden levend zouden zijn verbrand. Het zou een Amiot-bommenwerper zijn, die verongelukt is. WASHINGTON, 20 April. (Reuter) Tij dens een persconferentie heeft president Roosevelt over de Britsch-Italiaansche over eenkomst verklaard, dat, hoewel de Vereenigde Staten geen meening willen uitspreken over de politieke aspecten van het accoord, zij de af sluiting daarvan toch met sympathieke belang stelling hebben gezien, aangezien het tot stand- gekomen is door vreedzame onderhandelingen. Het Britsch-Italiaansche accoord is in Pool- sche regeeringskringen ontvangen met een vol doening, die gemengd is met een zekere reserve ten aanzien van de gevolgen. Men ziet in de overeenkomst een belangrijk element ter be vordering van den vrede, doch tegelijkertijd voelt men weer vrees opkomen voor een samen werking op beperkten grondslag, namelijk tus schen de vier Westelijke mogendheden, een samenwerking, waartegen Polen zich steeds ver zet heeft. BERLIJN, 20 April. (D.N.B.) De Duitsche ochtendbladen staan volkomen in het teeken van den verjaardag van Hitler, die-vandaag 49 jaar is geworden. VOORDEEL I: dat Bakker gratis Uw behangrandjes afsnijdt VOORDEEL II: dat enxe behangsels extra sterk en modern zijn. VOORDEEL III: onze enorme lage prijzen. VOORDEEL IV: wij hebben vakkundig per soneel beschikbaar. Tweehonderd personen zijn omgekomen bq een aardbeving, die Anatolië teisterde. Codreanoe zou mede schuldig zijn aan den moord op Stelescoe. In Honduras zou een opstand zijn uitgebroken. Ling Yi werd zwaar gebombardeerd. De Spaansche nationalisten maakten talrijke gevangenen. Te Barcelona werden 20 personen wegens hoogverraad ter dood veroordeeld. Door een uit den oorlog overgebleven projectiel werden 7 Italiaansche jongelieden gedood. NederlandschZwitsersche leening aan Argen tinië. De bekende katholieke journalist Paulas J Th. Dieges plotseling overleden. De Christelijk-Historische Unie vergadert te Amsterdam; rede van jhr. De Geer. Het twaalfde Nederlandsche Binnenscheep- vaartcongres te Nijmegen geopend. Naar wij vernemen, hebben de onderhande lingen tusschen de regeering van Argentinië en een groep Nederlandsche en Zwitsersche ban kiers tot resultaat gehad, dat een leening zai worden afgesloten voor den tijd van twee jaar, ten bedrage van 12)4 millioen gulden en 40 mil lioen Zwitsersche francs. Het syndicaat staat onder leiding van de heeren Mendelssohn, Pier- son en de Nederlandsche Handel-Maatschappn N.V. Hedenmorgen is in huize St. Maria Postel te Keienburg, waar hjj sinds een tiental dagen wegens ongesteldheid verbleef, op 55-jarigen leeftijd, na voorzien te zijn van de laatste H.H. Sacramenten, vrij plotseling overleden, de heer Paulus J. Th. Dieges, oud-redacteur van „Het Centrum" te Utrecht. In den heer Dieges is een hoogst sympathiek en plichtsgetrouw katholiek journalist, een volijverig organisatieman heengegaan. Vooral voor de katholieke drankbestrijding heeft hij zich gedurende zeer vele jaren achtereen groote verdiensten verworven. Hjj was o.m. lid van het Hoofdbestuur van Sobriëtas, secretaris van het Aartsdiocesaan Kruisverbond, voorzitter van het Kruisverbond in de stad Utrecht en oud- voorzitter van de R.K. Geheelonthoudersver- eeniging St. Michaël aldaar. Voorts was hij voorzitter van de groep Midden-Nederland van de R.K. Journalistenvereeniging, penningmeester van de Ned. Vereeniging voor alcoholbestrijding bij het snelverkeer, lid van het hoofdbestuur en redacteur van het Orgaan van de Ned. Reis- vereeniging voor Katholieken, lid van de plaat selijke commissie van toezicht op de bioscopen te Utrecht, terwijl hij ook nog bestuurslid was van verschillende andere organisaties. Van zqn plotseling heengaan zal ongetwijfeld in breede kringen met groote deernis worden kennis genomen. De plechtige uitvaart is as. Zaterdagmorgen te negen uur in de parochiekerk te Keienburg bij Hengelo (Gld.), waarna de begrafenis aldaar. iNo u u:muuilllllllllllll)))in;i 4/ïO Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 769.7 Vorige stand: 769.4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1