9
Opstand in een gevangenis te
Barcelona
Zeven panden in
brand
OPHEFFINGSUITVERKOOP
GELD
Hevige strijd bij
T aierts j wang
GHTHO
De huiszoekingen
in Roemenië
WANHOOPSPOGING DER
VIJFDE BRIGADE"?
1
De inmenging in
Spanje
Het nieuws van heden
Geen helium naar
Duitschland
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27Y2 ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
VRIJDAG 22 APRIL 1938 - AVONDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21135
Twee houten pakhuizen te Steen-
wijk geheel, een slagerij en
twee woonhuizen gedeel
telijk in de asch gelegd
Zeer groote schade
Groote verwarring
Chineezen zeggen stand te houden
tegen geconcentreerden
aanval
Kameraden-recht
banken in Rusland
De twintigste sterfdag van den Duitschen luchtheld Manfred von Richthof en is met
veel eerbetoon herdacht. Generaal-veld maarschalk Goering eert den doode
Nog meer bezwarende documenten
van de IJzeren Garde
gevonden
Maatregelen
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini^
Stakingen te Detroit
2S00 arbeiders legden het
werk neer
BEHANGSELS BEHANGSELS
N.V. KROON BEHANGSELS
Alle behangsels, de bekende prachtdessins, worden voor spot- en spot
prijzen uitverkocht. - Alléén eigen voorraden, geen bij gebrachte goederen
Koopt nu, ook al wilt U niet direct behangen, zulke prijzen komen nooit meer
GROOTE HOUTSTRAAT 179 bij de Houtbrug
Tijdens een inspectietocht zeide
Miaja te vertrouwen op
de uiteindelijke zege
der regeering
Linkschen ingesloten
te Malpas
Per mailcoach maakten genoodigden een tocht door Noordwijk ter gelegenheid van
het bloemenfeest dat daar Donderdag is geopend
Alvorens naar Indië te vertrekken,, werd Hr. Ms. kruiser „Java" Donderdag in de
Amsterdamsche haven in het dok opgenomen, om een laatste revisie te
ondergaan
Vliegtuigofferte aan
Engeland
Ook het „Vliegende Fort" voor
export uit Amerika beschikbaar
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
WETTELIJKE TARIEVEN
Uitvoervergunning door minister
Ickes geweigerd
Dak van koffiehuis
ingestort
Tien dooden en twintig gewonden
geborgen
Een Russische Maginot-
linie
Plannen voor den aanleg van een
enorm mijnenveld
Ook Duitschland breekt
ijzeren hekken af
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Vannacht te omstreeks kwart voor een
ontdekte een voorbijganger, dat een zeer
hevige uitslaande brand woedde in een der
pakhuizen aan de haven te Steenwijk.
Hij waarschuwde direct politie en brandweer.
Het bleek, dat het vuur woedde in een der
houten pakhuizen, staande achter de woning,
bewoond door den heer E. de Leeuw, welk
pakhuis eigendom is van de heeren H. Wagter
en A. Kuiper. Weldra deelden de vlammen zich
vandaar mede aan het pakhuis gelegen achter
de grossierderij in koloniale waren en koffie
branderij van de Wed. ten Kate. Zoowel dit
laatste pakhuis, dat eigendom is van de Wed.
ten Kate, als het eerste, dat tot de nok ge
vuld was met rollen asphalt en mastiek, ston
den weldra in lichter laaie. De hitte was zoo
hevig, dat men onmogelijk dichtbij kon komen.
Intusschen waren de omwonenden, voor
zoover zij niet reeds door het knetteren van
de fel brandende pakhuizen waren gewekt, ge
alarmeerd. In allerijl verlieten menschen en
kinderen in nachtgewaad hun woningen. De
kleinen liepen schreiende rond en onderwijl
trachtten de volwassenen zooveel mogelijk van
hun have en goed in veiligheid te brengen.. De
veehouder Aalderson gaf zijn koeien en klein
vee de vrijheid, opdat zij een goed heenkomen
zouden kunnen vinden.
Dit vee liep los op straat rond, hetgeen de
verwarring nog vergrootte.
Inmiddels was de brandweer van Steenwijk
gekomen en weldra werd met eenige stralen
water gegeven. Het was echter duidelijk, dat
zij alleen maar weinig zou kunnen beginnen.
De beide pakhuizen waren reeds zoo goed
als geheel verbrand en de vlammen hadden
zich inmiddels nog medegedeeld aan de huizen
bewoond door E. de Leeuw, R. de Jong en de
slagerij van den heer W. Visser. Van dit laatste
huis sloegen de vlammen weer over naar de
schuren en stallen van den veehouder Aal
derson en naar de schuur van den heer Vol-
kere en de arbeiderswoning van den heer Jong
bloed. Op een gegeven oogenblik stonden zeven
panden in brand. De motorspuit van Steen-
wijkerwold was intusschen eveneens ter hulp
gekomen. In de haven vond zij volop water en
met vereende krachten kon men toen het vuur
bestrijden. Weldra begon het te minderen en
na eenigen tijd hard werken was de brandweer
het vuur meester.
De beide houten pakhuizen zijn geheel
verloren gegaan. Bovendien verbrandden
de slagerij van den heer Visser en de hui
zen bewoond door E. de Leeuw en R. de
Jong grootendeels. Van de schuren en
stallen van den veehouder Aalderson
is vrijwel niets behouden. Een geit, welke
niet meer in vrijheid kon worden gesteld,
is in de vlammen omgekomen.. De wo
ning van den heer Jongbloed kreeg veel
schade.
Vanmorgen negen uur was de brandweer
nog steeds met de nablussching bezig.
De schade is zeer groot. Omtrent de oor
zaak van den brand is niets bekend. Of
alle gedupeerden verzekerd zijn was van
morgen nog niet bekend.
HANKAU, 22 April. (Reuter). Japansche
strijdkrachten, afkomstig van Yih Sien en
Lin Yi, hebben zich vereenigd. Zij hebben
een geweldigen geconcentreerden aanval in
gezet ten Zuiden van Taiertsjwang.
Naar schatting hebben zij 200.000 man in
het vuur gebracht. De Chineezen strijden
verwoed. Vanochtend verklaarden zij stand
te houden.
Uit Tjsoenkin wordt gemeld, dat de Chinee-
sche regeering op 1 Mei een nieuwe leening van
500 millioen dollar zal uitgeven tegen een rente
van 6 procent. Deze leening is bestemd voor de
landsverdediging.
MOSKOU, 21 April (Havas) De „Krasnaya
Zwiedza" bericht, dat maarschalk Worosjilof
heeft gelast in de compagnieën, batterijen en
escadrcns van het leger „kameraden-recht
banken" in te stellen. Deze rechtbanken zullen
hen, die van den rechten weg afwijken, door
broederlijke vermaningen e# d. moeten opvoe-
öen.
BOEKAREST, 22 April. (Havas). Het agent
schap Rador meldt, dat tijdens den op 20 April
gehouden ministerraad de Roemeensche minis
ters van Binnenlandsche Zaken en Justitie bij
zonderheden hebben medegedeeld over den toe
stand. Zij hebben herinnerd aan de bedoelingen
van de .IJzeren Garde" in het verleden. Op
merkende, dat ondanks de ontbinding van deze
groep de leiders niet hebben opgehouden met
samen te spannen, verklaarden de ministers, dat
huiszoekingen waren bevolen bij alle verdach
ten, met het doel aan de hand van documenten
het nauwkeurige bewijs te leveren van den aard
der tegen de regeeringsbesluiten gevoerde agita
tie. De ministers verklaren in hun uiteenzetting
verder nog, dat men bij de leiders der beweging
een belangrijke hoeveelheid documenten heeft
aangetroffen, die het bestaan aantoonden van
een uitgebreide spionnage-organisatie, welke
stelselmatig de activiteit der landsautoriteiten
naging.
Documenten, afkomstig van den leider
der beweging, hebben het onweerlegbaar
bewijs geleverd van het bestaan van inlich
tingengevers bij de prefectuur van politie,
den algemeenen veiligheidsdienst en den
grooten legerstaf.
Men is ook op het spoor gekomen van cre-
dieten, die door den leider der beweging waren
toegestaan tot een bedrag van 40 millioen lei,
welke in betrekkelijk korten tijd konden worden
aangewend.
Vanwaar kon een dergelijk bedrag afkomstig
zijn? was de vraag, die men zich daarbij stelde.
Voorts heeft men een document ontdekt,
dat het bewijs leverde, dat verbindingen
waren tot stand gebracht met buitenlandsche
organisaties. Men had daarbij het doel, voor
het land een politiek vast te stellen over de
regeering heen.
In de nota wordt verder verklaard, dat tal
van te goeder trouw zijnde burgers zich in deze
misdadige actie hebben laten meesleepen.
Tenslotte wordt gezegd, dat personen, die be
zield waren met zuiver vaderlandslievende over
wegingen, zich lieten opnemen in een groepee
ring waarvan de leider met het buitenland sa
menspande.
Op grond van dezs uiteenzetting heeft de mi
nisterraad met algemeene stemmen de volgende
besluiten genomen:
De partij „alles voor het vaderland" en de
groepeeringen „Aartsengel Michael" en „IJze
ren Garde" zijn en blijven verboden.
De minister van Binnenlandsche Zaken zal
personen, die een actie voorbereiden, welke op
grond van de wet op de verdediging van de orde
en binnenlandsche rust verboden is, een be
paalde verblijfplaats kunnen aanwijzen.
De ministers van Justitie en Binnenlandsche
Zaken zijn gemachtigd tot vervolging der schul
digen over te gaan.
Hoogste barometerstand 772.7 te Valentia
Laagste barometerstand 752.0 te Vardö
1 VERWACHTING: In het Westen zwak- 1
ke tot matigen, Noordwestelijke wind, ge- g
H deeltelijk bewolkt, weinig of geen regen, 1|
mogelijk lichte nachtvorst, zachter over- H
H dag; in het Oosten zwakke tot matigen,
Zuidwestelijke tot Noordwestelijken wind,
betrokken tot zwaar of half bewolkt, aan-
vankelijk eenige regen, zachter des nachts,
overdag zelfde temperatuur.
H Zon op v.m. 4.50 onder n.m. 7.08 uur.
H Licht op n.m. 7.38. Maan op v.m. 1.14
H onder v.m. 10.21. Laatste kwartier 8.34 n.m. |j
iillllllllllllllllllllllllllillllllllllUllllllllillllilllllllllilillllllillillllllllll
DETROIT, 22 April In 14 fabrieken in
Michigan zijn stakingen uitgebroken, waardoor
bijna 2500 arbeiders het werk neerlegden. Nieu
we moeilijkheden dreigen, met name ook in het
hotelbedrüf, te Detroit.
De National Labor Relations Board heeft de
Douglas Aircraft te Santa Monica in Californië
schuldig bevonden aan overtreding van de wet-
Wagner en haar gelast om 45 sit-down stakers,
met uitbetaling van 't achterstallige loon, weer
in dienst te nemen.
LONDEN, 22 April. De „Daily Herald»
meldt uit Barcelona, dat gisteren bijna
7000 krijgsgevangenen een wanhopige po
ging hebben ondernomen uit te breken uit
de moderne gevangenis van Barcelona.
Zij waren van wapenen voorzien, die
volgens het blad waren binnengesmokkeld
door leden der z.g. „vijfde brigade."
Met spoed ontboden troepen,.sloten een cor
don om de gevangenis en traden op tegen de
gevangenen, die naar hun cellen werden terug
gedreven en na een hevig gevecht werden ont
wapend.
In vele cellen werden bergplaatsen ontdekt,
waar dé wapens waren verborgen gehouden.
Men verklaart, dat deze muiterij het. sein
zou moeten zijn voor een opstand van de „vijf
de brigade." De plannen waren evenwel ter
kennis gébracht van de regeering. De muiterij
was te vroeg uitgebroken; zij werd krachtig
onderdrukt.
Het groote hoofdkwartier van Franco deelt
mede, dat de rechtsche troepen in Catalonié
naar het Zuiden blijven oprukken en in de na
bijheid van Alcala de Chivert zijn gekomen.
Aan het Madrileensche front werd een stelling
in de wijk Usera op de linkschen veroverd.
Het ministerie van verdediging te Barce
lona meldt, dat de regeeringstroepen in den
NEW-YORK, 22 April (Reuter). Dertig ver
schillende typen vliegtuigen, waaronder de
bommenwerper bekend als het „Vliegende
Fort", zullen als beschikbaar voor export aan
de Britsche Luchtvaartmissie in Amerika wor
den aangeboden.
Behalve het „Vliegende Fort" kan Engeland
een-persoons gevechtsvliegtuigen met een snel
heid van 480 k.m. per uur koopen, doch nieu
were typen zal het niet kunnen verkrijgen.
Drie typen vliegbooten voor kustbombarde-
menten zullen eveneens beschikbaar zijn.
Het Amerikaansche leger bezit thans een
vergroot type van het „Vliegende Fort" en
bouwt substratosfeer-bommenwerpers, die zon
der tusschenlanding heen en terug naar Europa
kunnen vliegen. Deze worden voortbewogen
door zes motoren en door middel van een ka
tapultinstallatie in de lucht, geschoten.
Volgens het Wallstreet Journal zou de Ame
rikaansche vliegtuigindustrie voor een waarde
van 75 millioen dollar aan Britsche vlieg.
tuigbestellingen kunnen accepteeren
voor levering binnen een jaar ongeveer.
sector-Llavorsi de dorpen Alins en Malloris
heroverd hebben en in den sector-Tremp de
rechtschen hebben verdreven van eenige heu
vels in de Sierra-Pesonada.
Generaal Miaja en Hernandez, de politieke
commissaris van het leger, hebben zich naar
Castellon de la Plana begeven, waar zij giste
ren in het begin van den namiddag aankwa
men.
Een enthousiaste menigte heeft hen toege
juicht. Zij hebben een bezoek gebracht aan het
Oostelijk front.
In een toespraak tot de officieren en sol
daten verklaarde Miaja zeker van de uit
eindelijke zege te zijn, indien ieder oogen
blik volkomen discipline wordt in acht ge
nomen.
Te Castellon de la Plana vereenigde Miaja
de autoriteiten. Hij waarschuwde hen. dat hij
gestrenge maatregelen zou nemen tegen den-
gene, die eenige lauwheid aan den dag zou
leggen bij de vervulling van zijn taak, of eenig
bewijs van zwakheid zou leveren.
Laat in den avond keerden Miaja en Her
nandez te Madrid terug, nadat zij nog een
bezoek aan Valencia hadden gebracht, waar zü
instructies gaven, opdat op krachtige wijze eer.
volkomen orde zal worden gehandhaafd.
Miaja en Hernandez hebben tot het leger in
het kustgebied een proclamatie gericht, waar
in zij doen uitkomen, dat de soldaten geen stap
achteruit moeten zetten.
„Iedere duim gronds moet worden verdedigd
gelijk de grond van Madrid werd verdedigd.
Volgens mededeelingen van rechtsche
zijde zijn de regeeringstroepen ingesloten
binnen een gebied van 2600 vierk. K.M.
dat in een straal van ongeveer 30 K.M.
gelegen is rondom Malpas.
De ministerraad te Burgos heeft verschei
dene decreten goedgekeurd. De eene groep
betreft het deviezenverkeer en den buitenland-
schen handel. Op grond van andere decreten
worden credieten toegestaan voor den „natio-
nalen dienst" in Marokko en de koloniën, ter
wijl weer andere besluiten betrekking hebben
op de pers.
Joaquin Benumea is benoemd tot leider der
herstelwerkzaamheden in de verwoeste gebie
den.
De minister van Financiën heeft den raad
voorts mededeeling gedaan van zijn voornemen
binnenkort een wetsontwerp voor te leggen, dat
beoogt de betaling van rente op de sedert 1936
niet betaalde openbare schuld.
LONDEN, 22 April. De diplomatieke cor
respondent van de „Daily Herald" geeft de
„laatste, meest authentieke en, naar hij ge
looft, de eenig juiste verklaring over de
buitenlandsche strijdkrachten, die aan de
zijde van Franco strijden".
Deze krachten bestaan volgens hem uit:
A. Landstrijdkrachten: Italianen,
onder bevel van generaal Berti, met generaal
Manzini als onderbevelhebber, vormen een le
gioen van drie infanteriedivisies, drie artillerie
regimenten, een groep tanks en de noodige hulp-
afdeelingen.
De infanteriedivisies zijn: „Littorio" (gene
raal Bergonzoli); „Zwarte vlammen" en „23
Maart" (generaal Francisci), en „Pijlen" (ge
neraal Roatta).
Iedere divisie bestaat uit twee brigades, iedere
brigade uit twee regimenten, ieder regiment
uit drie bataljons. In het geheel bestaan de in-
fanteriestrjjdkrachten dus uit 36 bataljons.
In de beide „pijT'-brigades, de brigade der
„zwarte pijlen" en die der „blauwe pijlen", zijn
slechts weinig Spanjaarden opgenomen.
De artillerieregimenten (generaal Manca)
zijn het eerste, tweede en vijfde. Zij zijn uitge
rust met geschut van 2% tot 12 duim.
De tankgroep (kolonel Sabini) bestaat uit
drie bataljons, twee bataljons tanks en een
bataljon pantserwagens.
Duitsche landstrijdkrachten bestaan als zoo
danig niet. Er zijn verscheidene duizenden Duit
sche „technici" (officieren, artilleristen e.d.),
doch zij vormen het kader van Spaansche een
heden.
B. Luchtstrijdkrachten:
Italiaansche (generaal Bernasconi, genaamo
Garda, en op Majorca generaal Vellani, ge
naamd Velarde)
Acht eskaders (96 toestellen) zware bommen
werpers van het type Savoia 81.
Acht eskaders (80 toestellen) snelle bommen
werpers van het type Savoia 79, een groep (tien
toestellen) verkenners van het type Breda 61 en
35 eskaders (285 toestellen) jagers van de typen
Fiat en Romeo.
Duitsche: Condor-legioen (149 toestellen).
Acht eskaders Messerschmidt jachtvliegtuigen.
Twee eskaders bommenwerpers van het type
Heinkel 51. Twee eskaders Domier jagers (type
17). Een patrouille Heinkel-toestellen (type 45)
Voorts nog 100 toestellen, voor het meerendeel
Junkers en Heinkel (111). Commandant var
het Condor-legioen is generaal Veidt, van de
zesde afdeeling der Duitsche luchtmacht.
Aangezien de Italiaansche infanteristen ruw
geschat 30.000 man tellen, moeten de buiten
landsche troepen aan de zijde van Franco vol
gens de „Daily Herald" minstens 60.000 man
sterk zijn.
Krijgsgevangenen pleegden een opstand in een
gevangenis te Barcelona.
De Japanners doen een geconcentreerden aanval
bij Taiertsjwang.
Vijftig personen werden te Phoenix City be
dolven onder het puin van een instortend dak.
Tien dooden en twintig gewonden werden uit
de ruïnes te voorschijn gehaald.
Huiszoekingen in Roemenië hebben nieuwe be
zwarende documenten van de IJzeren Garde
aan het licht gebracht.
De Amerikaansche minister Ickes heeft de uit
voervergunning voor helium naar Duitschland
geweigerd.
In Michigan legden 2500 arbeiders het werk
neer.
Sabotagegeval op het opleidingsschip „Soera-
baja".
Nationaal Veiligheidscongres te Amsterdam
door minister Romme geopend.
Hotel afgebrand te Diepenheim.
Hevige brand te Steenwijk.
O
ter leen aangeb. door GEMEENTELIJK Goedge
keurde bank. Bedragen van 50.— tot 500.—.
Pers. met vaste betrekk. ook zonder borg
Vr. prosp. (zegel v. antw.) Kant. te HAARLEM,
Schneevoogtstraat 7, Kant. te A'DAM. Singel 49.
N. V. Credietbank „AMSTERDAMHAARLEM"
WASHINGTON, 22 April. (Havas). De
Amerikaansche minister van Binnenlandsche
Zaken, Ickes, president der commissie, welke
de kwestie der helium behandelt, heeft ge
weigerd een uitvoervergunning voor helium
naar Duitschland te verstrekken.
Tevoren had hij den departementen van Oor
log en Marine gevraagd hem mededeelingen te
willen doen over de hoeveelheden helium, welke
door Duitschland worden gebruikt, alsmede ant
woord te willen geven op de vraag, of helium
nog een andere bestemming kan hebben dan
voor de vulling van luchtschepen.
NEW-YORK, 22 April (D.N.B.) Gisteren
middag zijn in een koffiehuis te Phoenix City
(Alabama) meer dan vijftig personen bedolven
onder 't puin van 'n plotseling instortend dak.
Tot nu toe werden tien dooden en twintig
gewonden geborgen.
RIGA, 22 April. (Reuter). Naar gemeld wordt,
is maarschalk Worosjilof, de Russische volks
commissaris voor de nationale verdediging uit
de Krim naar Moskou teruggekeerd, om deel te
nemen aan de militaire beraadslagingen, ter oe-
spoediging van het werk aan een Sovjet-Rus
sische „Maginot-linie", welke zou moeten oe-
staan uit een 30 mijl breede oorlogszone, loopen-
de van de Oostzee naar de Zwarte Zee. Dit ge-
heele gebied zou met mijnen worden belegd,
welke, zoo een inval wordt verricht, langs elec-
trischen weg tot ontploffing kunnen worden ge
bracht.
BERLIJN, 22 April (Havas) In een circu
laire van het Duitsche ministerie van Buiten
landsche Zaken wordt ojn. gezegd, dat „de
bouw van nieuwe fabrieken en de bewapening
van het rijk groote hoeveelheden ijzer noodig
maken".
Maarschalk Goering heeft alle gemeenten
doen uitnoodigen op zijn laatst 1 Augustus alle
ijzeren hekken, welker behoud niet onontbeer
lijk geacht zal zijn, af te breken. De afgebro
ken hekken zullen aan ijzerkooplieden verkocht
worden, die zich schriftelijk moeten verbinden
het ijzer onmiddellijk te leveren aan voor de
bewapening werkende fabrieken.
