Het front der regeering bij
Teruel doorbroken
Benesj verdedigt
de republiek
Rust te Oss
verstoord
Drama op de heide
Frankrijks kabinet
is eensgezind
Het
heden
„De grens moet
worden gewijzigd"
SCHILDERIJENDIEFSTAL
IN ENGELAND
NIEUW OFFENSIEF VAN
FRANCO
Mijnontploffing
Virginia
WEER BEEFT DE GROND
IN TURKIJE
Mahmoed Pasja
treedt niet af
Klagende vrouwen
protesteeren
nieuws van
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZONDAG 24 APRIL 1938 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling)voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21138
Voor het Tsjecho-Slowaaksche
volk is dit de beste staatsvorm
n
Elke volksgroep het
hare"
Optreden van Duitsche nazi's
in Denemarken
Dit jaar stellen wij
onze eischen"
Verklaring van Frank op het con
gres der Sudeten-Duitschers
Het Weer
innin
Aantal inwoners slaags met
N.S.B.-ers, die wilden
colporteeren
O.a. werd Rembrandt's Saskia
voor den spiegel" ontvreemd
Op het Japansche eiland Kioesjioe heeft de jeugd zich in een groote organisatie
een soort arbeidsdienst aaneengesloten om den nog braak liggenden grond te
cultiveeren. Hierboven ziet men eenige jonge Japanners aan het werk
De rechtsche troepen bevinden
zich op 42 kilometer
van Castellon
Generaal Miaja op
inspectie
m. 'W'
De bewapening van Engeland voltrekt zich in een snel tempo.
luchtaf weer -geschut.
Het nieuwste
De pers in het rechtsche
Spanje
Grootgrondbezitter onder Koot
wijk tijdens twist levensge
vaarlijk gewond
in
Reeds twintig lijken gevonden
De bevolking overnacht onder den
blooten hemel
Een verklaring van den Franschen
minister-president Daladier
,Men late ons kalm en
rustig werken'
Magazijnen ontruimd
De geschillen met 't paleis opgelost
Zij willen vrijlating van te Akkro
opgesloten Arabieren
Mohammedaansche
secten twisten
Acht dooden en ruim tachtig ge
wonden in Britsch-Indië
CHOLERA-EPIDEMIE
DiT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Ons portret
Mijnongeluk bij
Oberhausen
Paets wordt president
van Estland
WAAROM NOG ELDERS ERGERNIS
WANNEER DE ROEMER PRIMA IS?
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
rr.ededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
PRAAG, 23 April. (Havas) De president
van de Tsjecho-Slowaaksche republiek, dr.
Benesj, heeft voor den nationalen raad een
redevoering gehouden. Hierin zeide hij o. a.
Onze republiek is de meest geschikte
staatsvorm voor het leven van ons Tsjecho-
Slowaaksche volk, voor de toenadering zijner
twee takken en van alle nationaliteiten,
welke binnen haar grenzen wonen. Zij is de
meest geschikte vorm om onze onafhanke
lijkheid te verzekeren.
Hiermede wil'ik niet andere landen en an
dere staatsvormen kwetsen, elke staat stelt
zich een bewind, dat met zijn toestanden en
mogelijkheden overeenkomt. Onze staatsvorm
en ons bewind zijn stellig niet de gemakke
lijkste om te regeeren. Men kan zelfs zeggen,
dat zij de moeilijkste zijn.'
Zij leggen het volk en den partijleiders ontzag
lijke verplichtingen op. Maar indien deze
Staatsvorm en deze regeering soms zware offers
van ons vragen, moeten wij ons altijd voorhou
den, dat wij daarin toestemmen, om aan onze
onafhankelijkheid een zoo goed mogelijken
vorm te geven. De democratie vereischt op het
oogenblik grootere offers dan ooit, want haar
bestaan wordt bedreigd. In een democratie
leidt het vrije spel der politieke krachten tot
een strijd tusschen belangen en meeningen. Die
strijd kan gevaar opleveren voor den staat,
indien andere moreele krachten hem niet tem-
men_ Ik zou wenschen, dat de nationale raad
van Tsjecho-Slowakije in dien zin invloed
aanwendt op onzen strijd van partijen, van
pers, van onderwijs en van bureaucratie, ten
einde de nationaliteiten te verzoenen en haar
samenwerking te bevorderen. Dat zijn onze
zwakste punten. De toestand dwingt ons om
ons met de andere nationaliteiten der repu
bliek te verstaan.
Ik verzoek u u met deze kwestie volkomen
objectief bezig te houden.
Wat betreft de minderheden in onze Duit
sche gebieden, moet gij streven naar een
billijke oplossing. Voor ons en voor de Duit-
sehers, voor de Slowaken en voor de Hon
garen, voor de Tsjechen en voor de Polen.
Ik geloof stellig, dat zij uit deze moeilijke
positie ongeschokt en zonder ongelukken te
voorschijn zullen komen.
Een staat, die zoo rustig en gelukkig de 20
eerste jaren van zijn bestaan geleefd heeft,
terwijl andere moeilijke crises doormaakten,
berust stellig op gezonden grondslag. Met een
hechte Tsjecho-Slowaaksche eenheid, zullen
wy den anderen nationaliteiten kunnen geven,
Waarop zij recht hebben.
KOPENHAGEN, 23 April. (Havas). Het
Deensche blad Social Demokraten meldt, dat
6isteren in het Deensche gedeelte van felees-
Wyk Duitsche en Deensche nationaal-socialis-
ten drie gemeenschappelijke politieke vergade
ringen hebben gehouden.
Te Bolderslev spraken de Duitsche na-
tionaal-socialisten over „Groot Duitschland
van het hakenkruis". Zij verklaarden, dat
„de grens sterk ten gunste van het Rijk
moet worden gewijzigd". Social Demokra
ten besluit: „De Deensche Fuehrer Clausen
en de zijnen hebben de Duitsche sprekers
toegejuicht. Dat is een feit, dat Denemarken
niet moet vergeten".
PRAAG, 23 April. (Havas.) Te Karls
bad is vandaag het congres der Sudeten-
Duftschers geopend, waar vyfhonderd af
gevaardigden aanwezig waren.
Aan den ingang der zaal hingen de vlag van
Tsjecho-Slowakije en van de Sudeten-Duitsche
Martij. Henlein, de partijleider, werd bij zijn
binnenkomst begroet met een „Sieg Heil". Hij
Baf terstond het woord aan den afgevaardigde
■Brank, die vandaag en morgen het voorzitter
schap zal voeren. Deze verzoekt het congres een
Bclukwensch-telegram te sturen aan Hitier.
Hy herinnert er aan, dat in dit jaar de 20e
Verjaardag valt van de inlijving der Sudeten-
Duitschers by Tsjecho-Slowakije, hetgeen
geschiedde tegen hun wil.
Daarom willen wij dit jaar, aldus Frank,
Voor het front der wereld, aan het Tsjecho-
Slowaaksche volk onze eischen stellen.
Verwachting: Zwakke tot matigen,
Noordelijke tot Noord-Oostelijken wind,
gedeeltelijk bewolkt, waarschijnlijk droog
weer, koude ochtend, later zelfde tempe- jÊ
ratuur.
2j Verdere vooruitzichten: Weinig ver- S
EE andering. EE
De gemeente Oss is Zaterdagmid
dag in rep en roer gebracht, doordat
te circa half drie een achttal auto's
de gemeente binnenreed met als in
zittenden een gezelschap N. S. B.-ers,
dat de bedoeling had in Oss te col
porteeren.
Weinige oogenblikken, nadat de
N. S. B.-ers uit de wagens waren ge
stapt, werden zij omringd door een
menigte personen, die een dreigen
de houding aannam, zoodat de ge
meentepolitie en de Koninklijke Ma
rechaussee onder leiding van den
burgemeester, den heer Ploegmakers,
reeds direct beschermend moest op
treden.
In een oogenblik waren honderden Ossenaren
bijeen. Zij omringden de auto's, waarin de col
porteurs waren gekomen en maakten het den
N. S. B.-ers onmogelijk, om hun bladen, waarin
artikelen voorkwamen over de bekende Ossche
kwestie, te verkoopen.
Aangezien de menigte bleef opdringen en een
steeds dreigender houding aannam, kostte het
de politie zeer veel moeite de orde te handha
ven. Meermalen moest krachtig worden inge
grepen. Toch kwam het op bepaalde punten
nog tot een ernstig handgemeen tusschen Os
senaren en colporteurs.
Rake klappen werden daarbij uitgedeeld,
terwijl een der N.S.B.-ers, afkomstig uit
Utrecht, dei-mate werd toegetakeld, dat hij
in het R. K. ziekenhuis te Oss moest wor
den opgenomen.
Inmiddels hebben leden van de R. K. Staats
partij gedemonstreerd en gecolporteerd met ka
tholieke tijdschriften. Zij vormden een stoet,
waarin borden werden meegevoerd met op
schriften tegen de N. S. B.
Eerst toen de N.S.B.-ers omstreeks vijf uur
besloten Oss te verlaten, hetgeen onder be
scherming van de politie gebeurde, keerde de
rust in de gemeente terug.
LONDEN, 23 April. (Reuter.) In den af-
geloopen nacht hebben ongenoode gasten
een brutaal bezoek gebracht aan het bij
Canterbury gelegen Chilham Castle, het
verblijf van Sir Edmund Davis. Zij hebben
vijf schilderijen van oude meesters mede
genomen.
De doeken werden uit de lijsten gesneden en,
naar men geconstateerd heeft, moet dat dooi
deskundige schilderijendieven zijn gebeurd. Var,
het huisraad werd niets geschonden. Vanoch
tend vroeg werd de diefstal ontdekt.
De vermiste schilderijen zyn „Man met hond"
van Van Dijck, drie portretten van Gainsbo-
•ough, n.l. Lady Clarges, Graaf Suffolk en Pitt.
Verder werd het kostbare doek van Rem
brandt „Saskia voor den spiegel" gestolen, dat
een waarde vertegenwoordigt van 50.000 pond.
De geheel? buit moet ongeveer 100.000 pond
waard zijn.
TERUEL, 23 April. (Havas). De
rechtsche troepen hebben vanmorgen
een nieuw tegenoffensief ten Noor
den van Teruel ontketend, in den
sector gelegen in het centrum van
de groote bocht welke de linies
tusschen Teruel en de Middelland-
sche Zee vormen. Bij den eersten
schok werd het regeeringsfront door
broken. Het offensief duurt voort.
Van het Noorden naar het Zuiden langs de
kust der Middellandsche Zee optrekkend, be
vonden de troepen van Franco zich hedenmor
gen op 42 kilometer van Castellon. In het door
de regeeringstroepen opgeworpen verdedigtngs-
stelsel, dat diende om den rechtschen opmarsch
langs de kust tegen te houden, is een bres ge
slagen, waardoor de weg naar Castellon open
ligt.
Naar Havas uit Barcelona meldt, heeft de
vanmiddag gehouden ministerraad zich bezig
gehouden met verscheidene decreten inzake de
militarisatie van sommige grensgebieden, de re
organisatie der kustverdediging en de passieve
verdediging. Minister Del Vayo deelde den raad
mede, dat de kwestie van den buitenlandschen
inval in Spanje op de agenda was geplaatst
van den komenden Volkenbondsraad.
Verscheidene doodstraffen wegens ongehoor
zaamheid, desertie en hoogverraad werd
goedgekeurd.
De burgerl.ke gouverneur van Castellon
en de militaire autoriteiten hebben een de
creet uitgevaardigd, waarbij alle mannen
van 18 tot 45 jaar worden opgeroepen ten
einde speciale bataljons te vormen.
Generaal Miaja is een inspectietocht begon
nen door het bedreigde gebied.
Gisteren bezocht Miaja het front aan de
kust. In een gesprek met generaal Sarabia
drong hij opnieuw aan op de absolute noodzaak
den vyand niet te laten vorderen. Vervolgens
keerde hij naar Valencia terug, waar hy met
den plaatselijken militairen commandant con
fereerde. Miaja zeide, dat hij de hem door de
regeering opgedragen taak tot het einde toe
zou vervullen, onder gebruikmaking van de
krachtigste middelen. Al mijn krachten zal ik
inspannen, zoo zeide hij, in dienst van de re
publiek, om te verkrijgen, wat het doel moet
zijn van alle mannen, alle partijen, en alle
organisaties: de overwinning.
Krachtens de heden in het rechtsche staats
blad gepubliceerde perswet oefent de staat het
oppertoezicht uit over de geheele pers in het
rechtsche Spanje, die vertegenwoordigd zal zyn
in een nationaal bureau voor de pers, ressor-
teerende onder het ministerie van Binnenland-
sche Zaken.
Zaterdagochtend omstreeks kwart voor
twaalf, heeft zich op de heide onder Koot
wijk een drama afgespeeld, waarvan de
bekende grootgrondbezitter, mr. Blaupot
ten Cate, te Kootwijk, het slachtoffer is
geworden.
Niet ver van het punt, waar de wegen naar
Assel en Kootwijk elkaar kruisen, ontmoette de
reeds bejaarde mr. Blaupot ten Cate den land
bouwer H. B., eveneens uit Kootwijk. Een
oude veete over het al of niet openbaar zijn
van een weg, was aanleiding tot een woor
denwisseling tusschen beiden, toen zij elkaar
op een zijweggetje in de heide ontmoetten.
Tijdens deze woordenwisseling kwam de
zoon van B. met een greep aangeloopen, welke
zijn vader hem uit de handen nam, om er
vervolgens mr. Blaupot ten Cate mee aan te
vallen. Voordat deze er op bedacht was, werd
hij door B. geattaqueerd en leelijk toegetakeld.
De landbouwer ging na zyn daad naar huis en
liet den zwaargewonden advocaat in deze stille
verlaten omgeving aan zijn lot over. Een
voorbijganger, die ongeveer een kwartier later
passeerde, waarschuwde de rijksveldwacht te
Nieuwmilligen.
Per ziekenauto is mr. Blaupot ten Cate in
levensgevaarlijken toestand, met zware verwon
dingen' aan het hoofd, naar het R.K. zieken
huis te Apeldoorn overgebracht.
In den namiddag is de landbouwer B. ge
arresteerd en in het Politiebureau te Apeldoorn
ingesloten.
NEW YORK, 23 April (Reuter). Na de
ontploffing in de steenkolenmijn te Grundy
in Virginia zijn thans twintig lijken gebor
gen. Volgens een onbevestigd bericht be
draagt het totale aantal dooden 45.
Naar thans vast staat, zijn nog 19 mijnwer
kers bedolven. Aangenomen kan worden, dat
niemand hunner nog in leven is, daar het in
de mijn nog steeds brandt, waardoor ook het
bergingswerk zeer langzaam verloopt.
ISTANBOEL, 23 April (Havas). Nog
steeds worden lichte aardschokken waarge
nomen in het Villajet Kirsjeir. Overigens
heeft in de buurt van Tsjitsjak Dagh een
hevige aardschok veertien dorpen geteisterd.
In 70 plaatserf werd ernstige schade aange
richt. De bevolking overnacht onder den
blooten hemel.
PARIJS, 23 April. (Havas.) Frankrijks eer
ste minister, Daladier, heeft aan de pers het
volgende verklaard: Ik heb thans de bestudee
ring voltooid van het plan tot economische ver
nieuwing en financieel herstel, dat het welzijn
van ons land moet verzekeren. De ministerraad,
die Maandag bijeenkomt, zal er de laatste hand
aan leggen. De grondgedachte van het plan is
de productie en het goederenverkeer te doen
toenemen, waartoe het rhythme en de doel
treffendheid van den Franschen arbeid moet
worden aangewakkerd.
Ik wil hieraan toevoegen, dat ondanks
de valsche geruchten en mededeelingen, wel
ke te Parijs en in het buitenland zijn ver
spreid, de regeering door een eensgezinden
wil is bezield en dezelfde denkbeelden hul
digt. Nooit is eenig meeningsverschil tus
schen de ministers ontstaan.
De regeering is eenstemmig over de monetaire
politiek en eenstemmig in de betuiging van haar
trouw aan het drievoudig accoord. Is het veel
gevraagd, ons kalm en rustig te laten werken?
De regeering heeft een massale meerderheid
van stemmen in het parlement verworven. Zij
bezit het vertrouwen van het land. Door haar
daden wil zij zich dit vertrouwen waardig
toonen.
Zij wil een regeering zyn van het totale en
definitieve herstel zoo&ls het land dit wil. Zy
zal het verwezenlijken door een vertrouwvolle
samenwerking van alle Fransche krachten.
Door tusschenkomst van de politie hebben
veertig arbeiders, die eenige weken de magazij
nen der firma Damoy te Ivry sür Seine hadden
bezet gehouden, de gebouwen verlaten.
De fabriek van Ferrand en Renaud te Ivry
werd eveneens ontruimd. Er hadden zich geen
incidenten voorgedaan.
CAïRO, 23 April. (Reuter). Het kabinet
Mahmoed Pasja zal niet aftreden. Wel was
de eerste minister sterk voornemens dit
te doen, maar hij heeft hiervan afgezien,
aangezien de geschillen met het paleis op
het laatste oogenblik zijn opgelost.
HAïFA, 23 April (Reuter). Groepen kla
gende vrouwen hebben zich vanochtend on
der politiegeleide naar de bestuursgebouwen
te Haifa begeven om er te protesteeren
tegen de gevangenhouding van Arabieren in
het interneeringskamp van Akkro.
De demonstratie staat in verband met de al-
gemeene staking der Arabieren, die tegen van
ochtend was aangekondigd. Gisteren hadden
vrouwen en jongens er bij de winkeliers op aan
gedrongen, hun zaken te sluiten. Vanochtend
was de staking vrij algemeen.
De districtscommissaris heeft een delegatie
der vrouwen ontvangen.
De toestand is den geheelen ochtend gespan
nen gebleven. Troepen zyn op strategische pun
ten geposteerd, doch men gelooft, dat de be
tooging nu wel als geëindigd kan worden be
schouwd.
De staking der Arabieren is niet van invloed
geweest op de openbare diensten of op de Ara
bische transportondernemingen.
LUCKNOW, 23 April. (Reuter) Bij gevechten
tuschen de Mohammedaansche secten der Sjias
en Soennis in Britsch-Indië zyn acht perso
nen gedood en meer dan tachtig gewond.
De spanning duurt voort, maar de aanwezig
heid van militairen, die in de buurt manoeuvres
houden, heeft een kalmeerenden invloed uit
geoefend.
President Benesj verdedigde de republiek als
den besten staatsvorm voor Tsjecho-Slowakije.
Mahmoed Pasja treedt niet af; de geschillen
met het paleis zijn opgelost.
Daladier getuigt van de eensgezindheid van het
Fransche kabinet.
Duitsche nazi's werken samen met de nazi's in
Denemarken.
Bij Teruel hebben de troepen van Franco het
regeeringsfront doorbroken.
De Japansche opmarsch is door de Chineezen
in een grooten veldslag ten Noorden van
Soetsjau tot staan gebracht.
In Engeland hebben schilderijendieven ver
scheidene kostbare doeken gestolen.
Opnieuw worden aardschokken waargenomen in
Turkije.
De „Nieuw-Amsterdam" is aan de Holland
Amerika Lijn overgedragen.
Te Oss is een aantal inwoners slaags geraakt
met N.S.B.-ers, die er wilden colporteeren; één
N. S. B.-er moest in het ziekenhuis worden op
genomen.
Bij een twist op de heide onder Kootwijk is een
grootgrondbezitter levensgevaarlijk gewond.
New-Yorksche beurs: stemming gemakkelijk.
O
In de vereenigde provincies van Britsch-Indië
is een cholera-epidemie uitgebroken. Per dag
zyn er meer dan honderd slachtoffers.
Een portret gelijkt nooitals men
den geportretteerde wil gelooven.
Want we vinden ons zelf allemaal
veel knapper dan de weergave door
de technische lens.... een weergave,
die notabene gewoonlijk nog door den
fotograaf bijgewerkt is. Als we in een
spiegel kijken zien we niet hoe lee
lijk of we zijn. Ons eigen oog bedriegt
ons. Onze inbeelding houdt ons voor
het lapje. Het lijkt ook zoo moeilijk
zicht zelf te kennen. Indien dit geldt
voor het onmiddellijk controleerbare
spiegelbeeld, hoe veel te meer klemt
dit voor de kennis van ons innerlijk.
We moeten er een betrouwbare gees
telijke fotografie van maken, doch
zijn nooit met de opname tevreden en
retoucheeren naar hartelust. Doch
wat we ons zélf voorhouden als ons
wezen, heeft weinig meer met ons
wezenlijk bestaan te maken. We heb
ben het leelijke weggeretoucheerd.
We zouden er volle vrede mee hebben,
indien dit leelijke in de werkelijkheid
ware weggeveegd, maar de retouchee
ring bestaat alleen op de fotografie.
We vermooien de weergave van ons
zelf, we doen ons innerlijk in eigen
en ander er oog en schooner schijnen:
doch we laten het leelijke bestaan,
dat is de fout.
OBERHAUSEN, 23 April. (D.N.B.) In de
mijn „Concordia 213" heeft zich vanmorgen
een instorting voorgedaan.
Tot dusver zijn 6 dooden, 4 zwaar- en 3
lichtgewonden geborgen. Over het lot van 8
man bestaat nog onzekerheid.
TALLINN, 23 April. (D.N.B.) Het parlement
van Estland heeft Paets aangewezen tot den
eenigen candidaat voor het presidentschap der
Republiek. In een gemeenschappelyke zitting
van beide huizen van het parlement en van de
afgevaardigden der gemeenten zal tot de ver
kiezing worden overgegaan.
Heiligeweg 39-45, A'dam. A. J. v. d. MADE
OOK VOOR INDISCHE RIJSTTAFEL
IN) i i i m u nu iiiiiiiiii li im;ii i i 4/7?
Stand op Zondag I uur v.m.: 766.0
Vorige stand: 761.8
