Sudeten-Duitschers stellen hun
eischen
X
Barcelona weert
luchtaanval af
De zaak-Oss
op
H. M. BAKKER
„Onderschat China
niet!"
FIGUUR
„SINT PETRUS"
REDE VAN HENLEIN
Delbos over de as
Londen-Parijs
Poolsche ballon
omlaag geschoten
Tegen het verdrag
van Trianon
m
alt
Het nieuws van heden
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 25 APRIL 1938 - AVONDBLAD
N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
Levensverzekering Studieverzekering
Lijfrente Collectieve Pensioenverzekering
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21139
Zij willen zelfbestuur, volledige
rechtsgelijkheid met de Tsje
chen en herstel van het
gepleegde onrecht
Vrijheid van levens
beschouwing
Vrijheid voor het nationaal-
socialisme
Instemming te Berlijn
Rechtsche vliegtuigen slagen er
niet in boven de stad te komen
Andorra neemt maat'
regelen
Vriendschap met Engeland nooit
zoo krachtig als thans
De twee ballonvaarders door de
Tsjechen gearresteerd
Het incident geregeld
De financieele gelijk
schakeling
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
Mr. Wendelaar vraagt een
parlementaire enquête
Een protest
Na 15 Mei heeft Oostenrijk geen
eigen bankbiljetten meer
Britsch vrachtschip
vergaan
POPOLO Dl ROM A IN BESLAG
GENOMEN
Hongaarsche revisionisten
betoogen
7.
Gen. Cronjéstraat 135 - Telef. 11657
Autobus door trein
gegrepen
Generaal Matsoei spoort aan tot
energie en discipline
Japan hervat het
offensief
Japanners veroveren Tantsjeng
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
laat ons Uw
Von Papen voor goed
uit de diplomatie?
Hij zou op zijn landgoed in het
Saargebied blijven wonen
VERKIEZINGEN IN RUSLAND
MALIEBAAN 50 UTRECHT
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Be Engelsche minister van Oorlog, Leslie Hore Belisha, heeft een beleefdheidsbe
zoek gebracht aan Mussolini. Engelands meest populaire minister inspecteert de
eerewacht
KARLSBAD, 24 April. (Havas).
Op het congres van de Sudeten-Duit
schers te Karlsbad heeft de leider
Konrad Henlein in een achttal punten
de eischen der Sudeten-Duitschers in
Tsjecho-Slowakije geformuleerd.
Deze eischen luidden:
le. Volledige gelijkheid van rechten van de
Duitsche volksgroep met de Tsjechen.
2e. Erkenning van de rechtspersoonlijkheid
van de Sudeten-Duitsche groep.
3e. Afbakening en erkenning van het gebied
der Sudeten-Duitschers.
4e. Zelfbestuur voor het geheele openbare le
ven in het Duitsche gebied voor zoover dit de
belangen van de Duitsche volksgroep betreft.
5e. Invoering van wettelijke beschermende
bepalingen, voor de onderdanen, die buiten het
eigen gebied van hun volk wonen.
6e. Herstel van de onrechtvaardigheden,
Welke de Sudeten-Duitschers sedert 1918 te lij
den hebben gehad en schadevergoeding voor
het onrecht, dat hierdoor is geleden.
7e. Erkenning en toepassing van het begin
sel: In het Duitsche gebied Duitsche ambte
naren.
8e. Volledige vrijheid om de Duitsche na
tionaliteit en de Duitsche wereldbeschouwing
te belijden.
In zijn rede zette Henlein uiteen, dat de po
ging der Tsjechen om aan een principieele en
eerlijke oplossing van het probleem der Su
deten-Duitschers te ontkomen door de opstel
ling van een z.g. minderhedenstatuut, is mis
lukt. De aangekondigde codificeering van de
tot nu toe bestaande z.g. minderhedenbepalingen
kan niet anders beteekenen, dan de eeuwige
voortzetting van het onrecht en geweld. De
Tsjechen hebben in de twintig jaar, dat hun
staat bestaat, niets gedaan om de Sudeten-
Duitschers voor den staat te winnen, waarin
Wij tegen onzen wil zijn opgenomen.
Wy gevoelen ons thans onvrijer dan ooit en
Weten, dat onze toekomst in gevaar is. Wanneer
de Tsjechische staatslieden werkelijk met het
Duitsche volk als bevriende buren willen leven,
dan is het absoluut noodzakelijk, dat er een
Wijziging komt in de ongelukkige opvatting, dat
het de taak van het Tsjechische volk is een
Slavisch bolwerk te vormen tegen den z.g.
Duitschen drang naar het Oosten, alsmede een
wyziging van het buitenlandsch-politieke stand-
Punt, waardoor de Tsjecho-Slowaaksche staat
zich schaarde aan de zyde der vijanden van
het Duitsche volk.
Tsjecho-Slowakije heeft twintig jaar tijd ge
had een voor alle partijen bevredigenden toe
stand te scheppen. In dezen tijd heeft de re-
Stering haar beloften niet gehouden en is de
Verplichting van het verdrag van Saint Ger
main niet nagekomen en ook is zij de verplich
tingen van de grondwet niet nagekomen. In
Maats van een tweede Zwitserland is een Tsje-
chische dictatuur ingesteld. Henlein beklaagt
sich er verder over, dat de Sudeten-Duitschers
Diet vrij zijn. De ware Tsjechische democraten
^grijpen de Sudeten-Duitschers.
Na vervolgens de eischen der Sudeten uiteen
gezet te hebben ging Henlein verder;
De Sudeten-Duitschers eischen, op grond van
de door de grondwet gewaarborgde vrijheid van
meeningsuiting, zich evenals de Duitschers in
de geheèle wereld te mogen uitspreken voor de
principieele nationaal-socialistische opvatting
van het leven. De Sudeten-Duitschers kunnen
niet aanvaarden, dat onder den dekmantel van
spitsvondige juridische formules vervolgingen
plaats hebben, die in werkelijkheid niet gericht
zijn tegen strafbare feiten, maar tegen een ge
zindheid, welke thans zonder meer ais Duitsch
moet worden beschouwd.
Het zal van het inzicht en den wil der re
geering van het Tsjechische volk afhangen, De-
sloot Henlein, of op den dag, dat de staat twin
tig jaar bestaat, de thans voor ons ondraaglijke
toestanden nog voortduren, of dat ook de Tsje
chen hun bijdrage tot den vrede van Europa
hebben geleverd. Wij willen geen oorlog, noch
in het binnenland, noch in het buitenland, maar
wij kunnen niet langer een toestand dulden,
die voor ons neerkomt op een oorlog in vredes-
tyd.
Het programma van Henlein Wordt in Duit
sche politieke kringen onvoorwaardelijk goed
gekeurd. Men zegt: „dit programma is logisch
en redelijk. Het komt overeen met de denkbeel
den, die gedurende den wereldoorlog door de
stichters van den Tsjecho-Slowaakschen staat
ontwikkeld werden. Het staat thans aan de
regeering te Praag de noodige besluiten te ne
men. Het is onvermijdelijk, dat in het kader
van den Tsjecho-SloWaakschen staat, die in
werkelijkheid een herstel van Groot-Bohemen
zou moeten zijn, alle nationale groepen een
groote vrijheid krijgen. In het gebied der Su
deten-Duitschers moeten Sudeten-Duitsche
ambtenaren in functie zijn." Het denkbeeld om
van Tsjecho-Slowakije „een tweede Zwitserland"
te maken, doet weer opgeld. Men verklaart,
dat het een Europeesche kwestie is, die in het
belang van den vrede geregeld moet worden.
Paets, de eenige candidaat, die door
't parlement van Estland voor het presi
dentschap der Republiek is aangewezen
BERGERAC, 24 April. (Havas.) In de al-
gemeene vergadering der radicaal-socialisten
heeft de Fransche oud-minister van Buiten-
landsche Zaken, Delhos, een rede uitgesproken,
waarin hij in hoofdzaak zeide:
In buitenlandsche politiek is Frankrijk
niet geïsoleerd. Zijn vriendschapsbanden met
Engeland zijn aangehaald en deze vriend
schap is nooit zoo groot geweest als thans.
Om gevreesd te worden moet men sterk zijn
en dat zijn wij. Frankrijk en Engeland kunnen,
volkomen aaneengesloten, één front vormen
tegen wie ook. Het Fransche leger is het eerste
ter wereld, zooals de Britsche vloot de sterkste
ter wereld is. Wanneer wij een vredespolitiek
voeren, wil dat niet zeggen een politiek van
laten varen en van afstand doen. Wy biyven
trouw aan de bondgenootschapsverdragen, aan
het gegeyen woord.
BARCELONA, 24 April. (Havas). Zon
dagmiddag om kwart over twaalf werd
te Barcelona het alarmsein gegeven we
gens de nadering van rechtsche vliegtui
gen. Onmiddellijk stegen jachtvliegtuigen
op met het gevolg, dat de rechtsche toe
stellen er niet in slaagden boven Barce
lona te verschenen, zy wierpen hun bom-
menlast neer op dorpjes in de omgeving.
Om half een was alles te Barcelona weer
normaal.
Naar uit Alicante wordt gemeld, is generaal
Miaja, die te zamen met den politieken commis
saris van het leger, Jesus Hernandez, een in
spectiereis maakt, te Alcoy enthousiast ontvan
gen. Miaja heeft de vertegenwoordigers van de
vakvereenigingen aangespoord de productie te
versnellen om het hoofd te kunnen bieden aan
de behoeften van een oorlog.
Te Alicante heeft de generaal gezegd, dat op
het oogenblik de eenige plicht is de strijders
aan het front by te staan, het eenig ideaal is
de strijd tegen het fascisme, de eenige wensch
te overwinnen.
In den avond is Miaja weer naar Madrid
teruggekeerd.
Volgens een bericht uit Perpignan heeft de
prefect der Oostelijke Pyreneeën, Didkowski,
die permanent gedelegeerde van Frankrijk voor
Andorra is, vergezeld van kol. Baulard, buiten
gewoon commissaris van Frankryk te Andorra,
de Andorraansche dalen geïnspecteerd, waar
hy de beschermingsmaatregelen bestudeerde,
die de gebeurtenissen in Spanje eventueel noo-
dig zouden kunnen maken.
WARSCHAU, 25 April. (Havas.) Aan de
Poolsch-Tsjecho-Slowaaksche grens heeft de
Tsjécho-Slowaaksche grenswacht Zondagmor
gen om halfvijf eenige schoten afgevuurd op
den ballon „Mosciska", die tydens een nach
telijke oefenvlucht de Tsjecho-Slowaaksche
grens naderde. De ballon, die toebehoort aan
de Poolsche liga voor verdediging tegen lucht
aanvallen, werd getroffen en daalde op Tsje-
cho-Slowaaksch grondgebied in de omgeving
van Muszyna. De twee luchtvaarders, Lancuki
en Kasprzak, werden gearresteerd en naar Li-
piany vervoerd.
Tijdens dezen tocht leidde men de arrestan
ten langs de oevers van de Oppa (aan de Pool
sche grens), waar de Polen aan den overkant
hun grenswacht zagen en den soldaten toerie
pen: „Wij zijn door de Tsjechen gearresteerd
Zij hebben onzen ballon neergeschoten, wij zyn
gisteravond van Mosciska vertrokken. Er stond
een Noordenwind, doch wij zyn door een tegen
wind in de tegenovergestelde richting gedreven
en voordat wij het bemerkten, naderden we
Tsjecho-Slowakije. Het was te laat om toen
nog te dalen. Deelt dit mede aan de autoritei
ten te Mosciska."
Naar uit Warschau wordt vernomen is het
grensincident by Muszyna geregeld, nadat de
Staroste van Nowy Sacz zich tot de Tsjecho-
Slowaaksche autoriteiten had gewend. De twee
luchtvaarders van den ballon, die door de
Tsjecho-Slowaaksche grenswacht tot dalen was
gedwongen, zijn op vrye voeten gesteld. De
ballon zal morgen door de Tsjecho-Slowaak
sche autoriteiten naar Polen worden terugge
zonden.
1 VERWACHTING: Zwakke tot matigen H
wind uit Noordelijke richtingen, betrok-
ken tot zwaar bewolkt, weinig of geen
regen, weinig verandering in temperatuur.
Hoogste barometerstand 772.0 te Valentia
Laagste barometerstand 761.5 te Isafjord
Zon op 4.44 - onder 7.13 - Licht op 7.43
Maan op v.m. 2.27 onder nam. 1.43
H 30 April N.M.
illllllllllllllllilllllllilllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllillilllllljl
Naar wy vernemen heeft het liberale
Tweede Kamerlid mr. W. C. Wendelaar
hedenochtend op de griffie van de Tweede
Kamer het verzoek ingediend tot het hou
den van een parlementaire enquête naar
de gebeurtenissen, welke zich rondom de
brigade der Koninklijke marechaussee in
Oss en de maatregelen van minister Gose-
ling hebben voorgedaan.
Mr. Wendelaar had zich in de Tweede Kamer,
na de interpellatie van den heer Drop, bevredigd
verklaard door het antwoord van minister Gose-
ling. Naar ons ter oore kwam hebben de publi
caties welke daarna in de pers zijn verschenen,
bij hem den indruk gewekt dat de zaak met de
rede van den heer Goseling niet uit kan zijn.
Ten einde klaarheid in de situatie te brengen,
zooals hy het noemt, heeft de heer Wendelaar
gemeend de eenige mogelijkheid welke voor de
Tweede Kamer thans nog openstaat, om de zaak
verder te onderzoeken, te moeten aangrijpen.
Het voorstel-Wendelaar zal nu in de afdee-
lingen moeten worden onderzocht waarna er een
voorloopig verslag over uitgebracht zal worden.
Nadat de voorsteller dan een memorie van ant
woord heeft geschreven, volgt er een mondelinge
beraadslaging en ten slotte neemt de Kamer een
besluit.
Vermelding verdient nog, dat het houden van
een parlementaire enquête in onze staatkundige
geschiedenis uiterst zeldzaam is voorgekomen.
De laatste maal, dat de Tweede Kamer besloot,
een dergelijk onderzoek te doen geschieden was
in 1886 en betrof arbeidstoestanden op fabrieken
en werkplaatsen. Later zyn er nog wel voorstel
len voor een enquête geweest doch deze zijn niet
aanvaard.
De R. K. Staatsparty St. Teresia te Eind
hoven heeft de volgende motie aangenomen:
De R. K. S. P., St. Teresia te Eindhoven, in
vergadering bijeen op Zondag 24 April 1938,
kennis genomen hebbend van de agitatie,
welke verwekt is tegen het Katholieke Zuiden,
middels de Ossche aangelegenheid, door de z.g.
neutrale en onpolitieke pers,
spreekt zijn verontwaardiging uit over de
onverantwoordeiyke suggesties, welke hierin
worden gedebiteerd,
protesteert met klem tegen de systematische
verdachtmakingen van het Katholieke Volks
deel en de Geestelijkheid,
laakt de voorbewerking van de volksmentali
teit, die den weg beeridt naar omwenteling en
vervolging,
benadrukt, dat juist door deze aangelegenheid
het sterkste bewijs geleverd is, dat bovenge
noemde pers buiten het Katholiek Gezin moet
blijven,
schenkt zijn volle vertrouwen in het Regee-
ringsbeleid t.a.v. de Waarheid en het Recht,
spreekt zijn eerbiedige achting uit voor de
Geestelijke Overheid,
en besluit, deze motie ter kennis te brengen
van: den Minister-President; de Katholieke
Tweede Kamerfractie; den H. E. Heer Deken
van Oss en de Pers en gaat over tot de orde
van den dag.
BERLIJN, 24 April. (Havas.) By een heden
in de Staatscourant verschenen wet is het
emissierecht van de nationale bank van Oosten
rijk opgeheven en de bank zelf gelikwideerd.
Van af Maandag zullen de bankbiljetten van
de Oostenrijksche bank geen wettigen koers meer
hebben. Tot 15 Mei zullen zij echter nog door
de openbare kassen in betaling aanvaard wor-
dep.
BOSTON, 24 April. Het Britsche vrachtschip
City of Salisbury", dat aan de Amerikaansche
kust aan den grond was geloopen, is gisteren
in tweeën gebroken. Een groot deel van de la
ding, welke deels bestond uit slangen en exoti
sche vogels, bestemd voor een handelaar te
New York, is in de golven verdwenen.
ROME, 24 April (Havas). Hedenochtend is
de „Popoio di Roma" in beslag genomen. De
reden wordt niet opgegeven.
BOEDAPEST, 25 April. (Havas.) Te
Boedapest is Zondagochtend een groote, door
de revisionistische Liga georganiseerde, be
tooging tegen het verdrag van Trianon ge
houden, waaraan door 50.000 menschen
werd deelgenomen.
In een zaal konden slechts de officieele ge
delegeerden der verschillende vaderlandsche or
ganisaties een plaats krijgen, zooodat een aan
zienlijke menigte in de aangrenzende straten en
op de pleinen vertoefde. In door luidsprekers
verbreide redevoeringen eischten de sprekers in
krachtige termen herziening van het vredesver
drag. Er zal geen vrede in Europa zyn, zoolang
de Hongaarsche revisionistische eischen ten
opzichte van Tsjecho-Slowakije niet geheel zyn
opgelost.
Ondanks de pogingen van gematigde elemen
ten, die de betooging een zuiver patriottisch
karakter wilden doen behouden, kwamen de na
tionaal-socialistische gevoelens van een deel der
deelnemers tot uitdrukking in betoogingen te
gen de joden in Tsjecho-Slowakije en het ver
drag van Trianon. Aan het einde der betooging
riep een stem: „Wie is onze leider?", waarop de
menigte antwoordde. „Szalassy". Szalassy werd
hierop luide toegejuicht.
Een groep betoogers, die zich na afloop naar
de Tsjecho-Slowaaksche legatie wilde begeven,
werd door de politie verspreid.
Twee zoons van dr. Simkov, 'n gewezen Russischen militairen arts te Parijs, worden
vermist. Men vermoedde, dat zij door een instorting in een zandgroeve bedolven
waren. Toen al het zand was verwijderd vond men echter van de jongens geen
spoor. Thans veronderstelt men, dat zij zijn ontvoerd
Behang van Bakker valt op in
den gunstigen zin van het
woord. Het is mooi en voornaam,
rustig en modern, gezellig en
aangenaam. Tochen dat is
het mooie, zijn onze prijzen
zéér laag. Lager dan bij ieder
ander.
In den staat Nevada Amerikais de
transcontinentale sneltrein ontspoord.
Een luchtopname van het ongeluk
PARIJS, 25 April (Havas-A.N.P.). Om half drie
vannacht is een autobus op een spoorwegover
gang op de lijn Parijs—Saumur tegen een trein
opgereden. Er zijn zes dooden en acht gewon
den. De autobus werd geheel vernield. Het on
geluk is toe te schry ven aan onoplettendheid
van den baanwachter.
TOKIO, 25 April (Havas) Generaal Mat
soei heeft een oproep tot het Japansche volk
gepubliceerd, waarin hy aanspoort tot disci
pline en energie ,,voor den stryd tegen het
communisme in China". Het doel van Japan
is vierhonderd millioen menschen van hun on
derdrukkers te bevrijden.
Hy waarschuwt Japan tegen een te groot
vertrouwen en tegen een verkoeling van
het enthousiasme. Het zou een groote fout
zyn den vijand te onderschatten na de eer
ste overwinningen.
De Kwomintang en buitenlandsche mogend
heden wachten op een teeken van zwakheid
van Japan. Namens de soldaten, die op het
slagveld zijn gevallen doet Matsoei een beroep
op het volk, opdat deze mannen niet voor niets
hun leven hebben geofferd.
Volgens te Hongkong ontvangen berichten,
aldus meldt het Chineesche telegraafagent-
schap, heeft het Japansche kabinet op aanbe
veling van generaal Soegijama na diens terug
keer van zijn inspectietocht besloten tot een
spoedige hervatting van het militaire offensief
in China.
De laatste dagen is in Zuid Sjantoeng fel ge
streden. Het Chineesche telegraafagentschap
meent dat deze gevechten de inleiding vormen
vcor een tweeden grooten slag in Zuid-Sjantoeng.
Volgens betrouwbare inlichtingen zouden de
Japansche versterkingen die naar Sjangtoeng
zijn gezonden, niet grooter zyn dan 50.000 man.
De Chineezen hebben Tsjoetsjen, ten Zuid
westen van Lingji, heroverd.
Het Japansche hoofdkwartier meldt uit Pei-
ping, dat Tantsjeng is veroverd. De stad ligt
55 K.M. ten Zuiden van Lingji en 20 K.M. voor
den Loénghai-spoorweg. De Japanners zyn he
den Tantsjeng binnengetrokken.
Op het congres te Karlsbad heeft Henlein de
eischen der Sudeten-Duitschers geformuleerd
Rechtsche luchtaanval op Barcelona afgeslagen.
Delbos verklaart, dat de Fransch-Britsche
vriendschap nooit zoo sterk was als thans.
Hongaarsche revisionisten betoogen voor een
herziening van het tractaat van Trianon.
Generaal Matsoei waarschuwt de Japanners de
macht van China niet te onderschatten.
Sobriëtasdag te Utrecht.
Benoemingen in het bisdom Haarlem.
Passagier uit een Dieseltrein gevallen en op
slag gedood.
Kort bezoek van den Australischen onderkoning
en zijn echtgenoote aan ons land.
Dancing te Alkmaar in de asch gelegd.
Het R.K. Haarlemsche elftal wint den Missie
wedstrijd tegen Utrecht.
H.B.C. klopt Brabantia voor den stryd om het
R.K. kampioenschap van Nederland.
een weinig mogen idealiseeren
door U een costuum aan te
meten dat kleine afwijkingen
verbergt en het zal iedereen op
vallen hoe goed U gekleed gaat
N.V. GERARD A. v. d. STEUR'S
KLEEDERMAKERIJ
KRUISSTRAAT 7 - TEL. 10730
BERLIJN, 25 April (Havas) Men meent te
weten, dat Von Papen, die gezant is geweest te
Weenen en benoemd zou worden tot ambassa
deur te Ankara, zich geheel uit de diplomatie
zal terugtrekken en voortaan op zijn landgoed
te Wallerfahgen (Saargebied) zal blyven wonen.
Hij zou dit besluit hebben genomen 'naar aan
leiding van het optreden der Gestapo tegen zijn
particulieren secretaris te Weenen, baron Von
Ketteler. Volgens sommige berichten zou Von
Ketteler gearresteerd zijn; volgens andere be
richten zou hy met Paschen dood zyn gevonden
in een bosch naby Weenen.
Het presidium van het Pan-Russische centrale
executieve comité heeft besloten, dat de ver
kiezingen voor den hoogsten Sovjet der U.S.S.R.
zullen worden gehouden op 26 Juni.
