ft
De geestelijkheid
in Oostenrijk
De katholieke jeugdorganisaties in
Oostenrijk
Japanners houden
Britsch schip aan
Nieuwe aanwijzingen van
Kardinaal Innitzer
China's luchtmacht
wordt versterkt
Nieuw kabinet in
Egypte
WELK LOT STAAT HAAR
TE WACHTEN?
Het nieuws van heden
KARDINAAL B0ETT0
BISSCHOP GEWIJD
KONING ZOGOE IN HET
HUWELIJK GETREDEN
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
WOENSDAG 27 APRIL 1938 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27J3 ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
VIER EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18165
I.C.V.-bestuur bijeen
te Marseille
Scherp oordeel over de gebeurte
nissen in Oostenrijk
Nog steeds aanslagen
in Palestina
Arabische dorpen geterroriseerd
Het Weer
Chineesche piloten in het buiten
land bieden hun diensten aan
Tsjecho-Slowakije zal
den 1 Mei-dag vieren
Groote betooging te Praag
Eden over democratie
Ook zij moet tot groote krachts
inspanning in staat zijn
Eveneens onder leiding van
Mahmoed Pasja
niHimiH!
Men vreest dat zij evenals in
Duitschland zullen
verdwijnen
Situatie nog onzeker
het nieuwe geschenk.
SMOKKELAARS VERDRONKEN
Chineesche leden der bemanning
door Japansche militairen
mishandeld
Een nieuwe politieke
partij in de V.S.?
Zij zou onder leiding staan van
Senator Lafolette
De eischen van Henlein
Regeering weigert met hem
te onderhandelen
Zal Balbo den hertog
van Aosta vervangen
Schoonmaken en Vernissen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Het olie-conflict in
Mexico
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
rr.ededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Onze Weensche correspondent seint ons d.d.
27 April;
De Aartsbisschop van Weenen
heeft vandaag den clerus eenige aan
wijzingen doen toekomen, waarVan
wij hieronder den korten inhoud pu-
bliceeren.
De voornaamste punten van het Aartsbis
schoppelijk schrijven zijn:
1. Wezenlijk is er aan den toestand niets
veranderd; de actie en de arbeidsmethoden
kunnen echter gewijzigd worden en dienen
zich aan de veranderde omstandigheden
aan te passen.
2. Meer dan ooit heeft de priester een
voorbeeld te geven èn als geestelijk leider
èn als staatsburger.
3. De priester moet zich in plaats van de
zielzorg in vereenigingen meer toeleggen op
de individueele zielzorg, zoowel bij de een-
voudigen als bij de leiders en degenen, die
zich nog steeds op een afstand hielden.
4. De kansel dient onder alle omstandig
heden vrij gehouden te worden van alle
politiek.
5. De apologie heeft zich te concentreeren
op de positieve uiteenzetting der christelijke
leer. Dit geldt ook voor het onderwijs op de
scholen.
De nationaal-socialistische partij heeft
in dezen tekst enkele wijzigingen aangebracht,
welke aan het wezen van het schrijven echter
niets zouden hebben veranderd.
Naar aanleiding van de benoeming van
Buerckel tot Rijkscommissaris meldt onze
Weensche correspondent nog, dat de hoogste
kerkelijke kringen hopen, dat elke activiteit te
gen de Kerk en die der afval-beweging door
hem veroordeeld zal worden.
Dezer dagen kwam het bestuur van het
Internationaal Christelijk Vakverbond te Mar
seille bijeen.
Het nam kennis van de gebeurtenissen in
Oostenrijk, die, aldus 'f bestuur, een smarte
lijke nederlaag vormen van het recht en de
gerechtigheid en een zegepraal van het brute
geweld. De arbeiders der geheele wereld zijn
ontgoocheld door deze uitbreiding van een re
giem, dat vobr de arbeidende klasse slechts be-
rooving van hun rechten en vrijheden met zich
heeft gebracht.
Er waren gegronde redenen, op den toestand
in Oostenrijk critiek uit te oefenen. Deze beant
woordde niet aan den fundamenteelen eischtot
vrijheid van vakbeweging, die de christelijke
vakbeweging eens te meer op haar internatio
naal congres te Parijs in September 1937 heeft
geformuleerd, al mocht men niettemin hopen
op een geleidelijke teruggave van de rechten
en vrijheden der Oostenrijksche arbeiders.
Nu zijn ook zij onderworpen aan een regiem,
dat hun slechts het recht toekent te gehoorza
men en zich te laten uitbuiten.
Vervolgens onderzocht het bestuur den toe
stand in verschillende andere landen, alsmede
de betrekkingen van de christelijke vakbeweging
met het internationaal arbeidsbureau te Genè-
ve, en verschillende vraagstukken van internen
aard.
Er werd besloten de studieconferentie, die tot
September van dit jaar was uitgesteld, in Bel
gië te houden. De volgende vraagstukken zullen
er behandeld worden:
1. De economische ontwikkeling vanDuitsch-
land en zijn strijd tegen de werkloosheid.
2. Het communisme, fascisme en nationaal-
socialisme als totalitair regiem.
3. De verantwoordelijkheden van de christe
lijke vakbeweging.
4. Documentaire uiteenzetting over den hul
digen politieken toestand.
De bestuursraad van het Internationaal
Christelijk Vakverbond zal 31 Mei te Genève
bijeenkomen om de vraagstukken te onderzoe
ken, die op de agenda van de internationale
arbeidsconferentie staan ingeschreven.
JERUZALEM, 27 April (Reuter). Sinds Don
derdag zijn zeven Arabieren door Arabische
bandieten vermoord. Dinsdag is bij Acre een
Arabier omgebracht. De terrorisatie van Arabi
sche dorpen duurt voort, waarbij de bandieten
het vooral op de dorpshoofden gemunt hebben.
Gisteren is in de heuvels ten Zuiden van Haifa
een dorpshoofd doodgeschoten, terwijl zijn 13-
jarige zoon ontvoerd werd. Buiten Bethlehem
is het tot een gevecht tusschen roovers en Brit-
sche politie gekomen; een bandiet werd ge
wond, een ander gedood. Te Haifa is gister
middag een Arabier door een schot ernstig ge-
Wond.
1 VERWACHTING: Zwakke tot matigen 1
Noordoostelijke tot Oostelijken of Zuid- j|
oostelijken wind, gedeeltelijk bewolkt, s
waarschijnlijk droog weer, geringe kans
op nachtvorst, iets zachter overdag.
Hoogste barometerstand 767.2
te Helsingfors
Laagste barometerstand 753.1
H te Seydisfjord
1 Zon op 4.40 - onder 7.17 - Licht op 7.47 1
Maan op v.m. 3.09 onder nam. 4.09
30 April N.M.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
SJANGHAI, 27 April. (Reuter). De Chi
neesche luchtmacht zal binnenkort versterkt
worden met ruim 50 ervaren Chineesche vlieg
tuigbestuurders uit het buitenland. Enthousiast
geworden door den heldhaftigen tegenstand
van hun landgenooten tegen de Japanners ge
ven deze piloten hun vaak winstgevende pos
ten op, om naar China terug te keeren en hun
diensten aan de regeering aan te bieden. On
der hen bevindt zich een 28-jarige vrouw, die
in de Vereenigde Staten haar vliegtuigopleiding
ontving. De meeste dezer piloten komen trou
wens uit Amerika. Ill San Francisco hebben
Chineezen een bedrag van 400.000 dollar bij
eengebracht voor den aankoop van vliegtuigen.
PRAAG, 27 April (Havas). Het feest van den
Eersten Mei, dat reeds vóór den oorlog het na
tionale Tsjechische feest was, zal ook dit jaar
worden gevierd, .hoewel het verbod van open
bare samenkomsten nog niet is opgeheven.
Het persagentschap Ceteka publiceert een
communiqué, waarin wordt gezegd: „De natio
nale Tsjechoslowaaksche raad heeft bepaald,
dat op 1 Mei het Tsjechoslowaaksche volk
uiting zal geven aan zijn eenheid en aan zijn
vast voornemen de onschendbaarheid en de on
deelbare eenheid van den staat tot het einde
te verdedigen. De raad heeft besloten te Praag
een betooging te organiseeren. Hij noodigt alle
burgers uit daaraan deel te nemen. De raad
verzoekt verder in de andere Tsjechoslowaak
sche gemeenten onder zijn toezicht betoogingen
te organiseeren. De burgemeesters zullen een
verklaring voorlezen, welke door den nationa-
len raad zal worden gepubliceerd. De politieke
partijen zullen niet het recht hebben afzonder
lijk te betoogen. Men mag geen kenteekenen
van een bepaalde partij dragen. Slechts de na
tionale en officieele vlaggen zal men mogen
medevoeren. Wat de gemeenten betreft, die een
andere dan een Tsjechische of een Slowaaksche
meerderheid hebben, spreekt de raad den
wensch uit, dat de betoogingen, welke daar on
der zijn toezicht georganiseerd worden, een
rustig verloop zullen hebben."
LONDEN, 26 April (Reuter). Oud-minister
Eden heeft te Londen een redevoering uitge
sproken, waarin hij o.m. zeide:
„Ik ben een overtuigd aanhanger van de
democratie. Toch zou, het dwaas, misschien wel
noodlottig zijn voor het blijven bestaan zelve
van de democratie, niet te willen zien, welke
verbazingwekkende dingen tot stand gebracht
zijn onder andere regeeringsvormen. Het is
waar, dat eon ontzaglijke krachteinspanning
uitgevoerd is in de paar laatste jaren door de
autocratische staten, ter bereiking van hun doel
einden. Wanneer wij onze idealen, onze levens
opvatting zoowel in nationaal als internationaal
opzicht, willen hooghouden, wanneer wij ze
willen zien zegevieren, dan moet een soortge
lijke krachtsinspanning door ons worden uit
gevoerd, en moet een gelijke geest gewekt
worden.
Voor ons is vrijheid de voorwaarde voor het
nationale leven; voor de wereld is zij de voor
waarde voor waarachtig internationaal begrip.
Er kan geen duurzame vrede zijn zonder vrij
heid."
KA'iRO, 27 April. (Reuter). Mahmoed
Pasja, die gisteren was afgetreden wegens
verschil van meening met het koninklijk
paleis over de samenstelling der regeering,
heeft thans een nieuwe ministèrlijst ter
goedkeuring voorgelegd aan koning Faroek.
Naar verluidt zal Mahmoed Pasja, wiens ont
slagaanvrage gisteravond werd aanvaard, de
portefeuille van Binnenlandsche Zaken behou
den.
Volgens Havas had koning Faroek het ont
slag der vorige regeering pas geaccepteerd, toen
Mahmoed Pasja hem de nieuwe ministèrlijst
voorlegde. De nieuwe regeering van Mahmoed
Pasja bestaat uit 13 leden. Het vorige ministe
rie bestond uit 16 personen.
Deze wijziging versterkt de positie der con-
stitutioneele liberalen, daar twee ministeries,
die resp. bezet waren door 'n nationalist en 'n
onafhankelijke, zijn opgeheven.
De Nederlandsche Vereeniging van Reisbureaux werd Dinsdag officieel door bur
gemeester mr. F. van Lanschot op het stadhuis van Den Bosch ontvangen. De
burgemeester te midden der leden van de Vereeniging
De nieuwbenoemde burgemeester van Oir schot, de heer E. Steger, is Dinsdag als
zoodanig geïnstalleerd. Vanaf het bordes van het stadhuis begroet de nieuwe bur
gervader zijn gemeentenaren
Wat zal er overblijven van de actieve ka
tholieke Jeugdorganisaties in Oostenrijk'?
Het is te vreèzen, dat ZU langzaam maar
zeker den weg op zullen gaan van de ka
tholieke organisaties in het Derde Rijk. Om
het groote belang van dit probleem geven
wij een gedetailleerde uiteenzetting betref
fende de huidige situatie der katholieke
jeugdorganisaties in Duitsch-Oostenrijk.
Oostenrijk bezat zeer actieve en wijd vertakte
katholieke jeugdorganisaties. Door het Concor
daat, dat Oostenrijk in 1933 met den H. Stoel
gesloten had, kregen de kerkelijke jeugdorgani
saties volle vrijheid, om volgens de richtlijnen
van het Episcopaat te werken.
Na den Anschluss zijn de verhoudingen ook
hier totaal gewijzigd en waarschijnlijk zal er
van de katholieke jeugdbonden weinig of niets
overblijven. Tot dusver zijn voor geheel Oos
tenrijk drie katholieke jeugdorganisaties geheel
opgeheven; op de verschillende plaatsen wer
den voorts ook andere organisaties verboden,
maar dit waren nog slechts maatregelen van
plaatselijk karakter, die niet voor het geheele
land gelden.
Over het geheele land zijn thans opgeheven:
Ter gelegenheid van het 1-jarig bestaan der Tilburgsche harmonie „Julia
na" hebben de leden een nieuw vaandel aangeboden. Bestuur, en leden met
1. Alle katholieke studentenvereenigingen, die
waren ingedeeld in den „Katholieken Duitschen
Universiteitsstudentenbond van Oostenrijk".
Aan de universiteiten van Weenen, Graz en
Innsbruck, evenals aan de katholieke facultei
ten van Salzburg en aan de mijnbouwschool te
Leoben. Hierbij waren aangesloten de studen
tencorporaties van het oude type en de nieuwe
vakgroepen, in totaal 78 vereenigingen. De oud
ste katholieke studentencorporaties waren „Au
stria" in Innsbruck (opgericht in 1864),. de
„Austria" en de „Norica" in Weenen (opgericht
in 1876 en 1883) en de „Carolina" in Graz
(opgericht 1888).
2. De Christelijke-Duitsche Turnbond, die in
1900 opgericht werd en nu 270 vereenigingen
en 38.000 leden telde.
3. De Katholieke Padvindersvereeriiging „St.
George" met 155 groepen en ongeveer 5000 leden.
Onopgehelderd is nog de toestand van den
„Reichsbund", de „Gezellenvereeniging" en de
vrouwelijke katholieke organisaties. In verschil
lende streken werden de vereenigingen door de
plaatselijke autoriteiten opgeheven, hun bezit
tingen in beslag genomen en hun leiders gear
resteerd. Maar dit zijn veelal willekeurige da
den van ondergeschikte instanties. Een groot
deel van de vereenigingen bestaat nog. Wij
laten hier een kort overzicht volgen van de ka
tholieke vereenigingen vóór den Anschluss:
De „Rijksbond van de katholieke Duitsche
jeugd van Oostenrijk" telde meer dan 1200 ver
eenigingen met 60.000 leden en 15.000 jeugdige
aspirant-leden, die nog niet alle rechten van
het lidmaatschap bezaten.
De eerste katholieke jongelingenvereeniging
werd in 1857 in Weenen opgericht. In zijn hui-
digen vorm bestaat de „Rijksbond" sinds 1917.
Bij dezen Rijksbond waren ook aangesloten de
Padvindersvereeniging ,,St. George", de „Ka
tholieke Duitsche Studentènbönd" (voor leer
lingen van middelbare scholen) en de „Katho
lieke Duitsche Soldatenbond" met 6 brigade
bonden, 40 plaatselijke groepen en 3000 leden;
voorts nog de ,,Oesterreichische Jugendkraft",
de katholieke organisatie voor lichaamscultuur.
De „Katholieke Gezellenvereeniging" bestond
in Oostenrijk sinds 1852, toen Adolf Kolping
zelf de eerste vereeniging in" Innsbruck opricht
te. Nog in datzelfde jaar stichtte de Gezellen-
vader met den toenmaligen godsdienstleeraar en
Jateren Kardinaal Grusche de Gezellenvereeni
ging van Weenen. Deze Gezellen telden vóór
den Anschluss in Oostenrijk 102 vereenigingen
met 4500 actieve en 3500 niet-actieve leden. In
totaal waren 29 huizen het eigendom van de
plaatselijke groepen.
Voor de vrouwelijke jeugd bestond vooral de
„Rijksbond van katholieke meisjesvereenigingen
van Oostenrijk", opgericht in 1921. Deze bond
telde méér dan 60.000 leden over vijf lands- en
diocesane bonden verdeeld. Van de vakorgani
saties moet de „Rijksbond van christelijke
dienstboden" vermeld worden, die in 1909 opge
richt werd en groote sociale instellingen bezat.
In de nabijheid van de Italiaansche bezitting
Zara aan de Adriatische Zee is een zeilscheepje
in een storm geraakt en omgeslagen. De vier
inzittenden, die suiker naar Joego-Slavië wilden
smokkelen, zijn verdronken.
SJANGHAI, 27 April. (Reuter).
Het Britsche stoomschip Tungwo, dat
1337 ton meet, is gisteravond aan
den mond van den Jangtse aangehou
den door Japansche militairen, die
zich met de bajonet op het geweer aan
boord begaven en den Chineeschen
leden der bemanning verwondingen
toebrachten.
Vervolgens begeleidden de Japanners het
stoomschip naar de Japansche basis op Tsung-
ming-eiland, waar het nauwkeurig zou worden
doorzocht.
De Japanners beweren, dat van boord van
de Tungwo geschoten zou zijn. Daarom zullen
zij het schip voor onbepaalden tijd vasthouden.
Een Britsche kanonneerboot zal zich naar
de Tungwo begeven.
Nader wordt gemeld, dat de Japansche auto
riteiten direct een onderzoek naar de oorzaak
van het incident zullen instellen. Er bestaat
eenige hoop, dat het incident spoedig zal wor
den bijgelegd.
MADISON (Wisconsin), 27 April. (Havas).
Senator Robert Lafolette heeft de pers een
verklaring verstrekt, waarin hij zegt, dat de
vorming van een derde partij onvermijdelijk is.
Hij voegt hieraan toe, dat het oogenblik is ge
komen een dergelijke partij te vormen.
De kwestie staat trouwens op de agenda van
het congres, dat te Madison bijeengeroepen is
door den gouverneur van Wisconsin, Philippe
Lafolette, den broeder van den senator. De
groep-Lafolette is, na eerst achter Roosevelt te
hebben gestaan, thans tegenstander van de
New Deal. In politieke kringen verwacht men,
dat de gebroeders Lafolette zullen trachten een
coalitie-partij te vormen. De vorming van deze
partij zou geschieden met het oog op de pre
sidentsverkiezingen van 1940, waarbij een der
beide Lafolette's zich candidaat zou stellen.
PRAAG, 27 April. (Havas.) Verantwoordelijke
kringen te Praag hebben tegenover den corres
pondent van Havas verklaard, dat zij iedere
discussie met den leider der Sudeten-Duitschers
weigeren, daar deze bij voorbaat het statuut,
dat de regeering thans bezig is uit te werken,
van de hand heeft gewezen.
Deze verklaring beteekent niet, dat de re
geering weigert met de partij der Sudeten-
Duitschers te onderhandelen, doch wel dat zij
weigert te onderhandelen met Henlein.
Deze heeft verklaard, dat hij zich buiten het
constitutioneele plan stelde.
Ofschoon de regeering weigert te onderhan
delen met Henlein, zet de minister-president
toch zijn besprekingen voort met de drie daar
toe door de Sudeten-Duitsche partij aangewe
zen parlementsleden: Kundt, Richter en se
nator Pfrogner, die gezworen hebben de grond
wet te zullen eerbiedigen.
ROME, 26 April (Havas). Maarschalk Balbo
is per vliegtuig te Asmara in Abessinië aange
komen, teneinde een eeredegen te overhandigen
aan generaal Nasi, den gouverneur der provin
cie. Deze reis van Balbo heeft opnieuw het ge
rucht doen opduiken, volgens hetwelk Balbo in
de plaats zou treden van den onderkoning, den
hertog van Aosta, die thans na een operatie
herstellende is.
wm VAN SCHILDERIJEN h
Vertrouwd adres:
KUNSTHANDEL LEFFELAAR J
(voorh. L. F. Reeker)
WAGENWEG 102 - TEL. 14011
Nieuwe aanwijzingen van Kardinaal Innitzer
aan de geestelijkheid in Oostenrijk.
Britsch stoomschip door Japanners aan den
mond van den Jangtse aangehouden.
De Egyptische premier Mahmoed Pasja heeft
een nieuwe regeering gevormd.
De president van Mexico, Cardenas, wijst voor
de tweede maal het Britsche protest tegen de
onteigening der petroleummaatschappijen af.
Senator Lafolette wil een nieuwe politieke par
ty in die Ver. Staten .oprichten.
Onze Romeinsche correspondent schrijft ons:
Zondag is Kardinaal Pietro Boetto, die door
Z. H. den Paus benoemd werd tot Aartsbis
schop van Genua, in de kerk van Sint Ignatius
tot bisschop gewijd. Consacrant was bij spe
ciale opdracht van den Paus Kardinaal Granito
di Belmonte. De plechtigheid werd door zeer
vele Kardinalen en andere kerkelijke hoog-
waardigheidsbekleeders bijgewoond.
Na de plechtigheid vond in de sacristie een
receptie plaats, die door vele wereldlijke en
kerkelijke autoriteiten bezocht werd.
Om 1 uur werd Kardinaal Boetto door Z. H.-
den Paus in audiëntie ontvangen. Hij was ver
gezeld van een aantal inwoners uit Genua, o.a.
van den burgemeester dier stad. Namens de
geloovigen van zijn diocees las de Kardinaal
een boodschap voor, waarin de onvergankelijke
trouw betuigd werd van Genua aan den H.
Stoel.
De H. Vader antwoordde met een hartelijke
toespraak, hier en daar gekruid met anecdotes
en o.a. de banden tusschen Milaan en Genua
memoreerend, en verleende aan den nieuwen
bisschop en de geloovigen van zijn diocees Zijn
Apostolischen Zegen.
TIRANA, 27 April. (Reuter.) Hedenoch
tend is in het koninkiyk paleis het burger
lijk huwelijk voltrokken tusschen koning
Zogoe en gravin Apponyi. De bruid droeg
een Parijsch toilet van wit satijn, waarop
parels en zilver waren geborduurd. Op het
hoofd droeg zij een kroon van oranje
bloesems. Koning Zogoe was in groot tenue.
De plechtigheid werd voltrokken door den
voorzitter van het Albaansche parlement, bij
gestaan door den voorzitter van den Hoogcn
Raad. Als getuigen van den koning traden op
de Italiaansche minister van Buitenlandsche
Zaken graaf Ciano en een zwager van den
koning en als getuigen van de bruid fungeer
den haar oom, graaf Anton Apponyi en de
Hongaarsche gezant te Rome.
MEXICO CITY, 27 April. (Reuter). In zijn
antwoord op de tweede Britsche nota betoogt
president Cardenas, dat de onteigening van de
Eagle Oil Company niet in strijd is met de
rechtvaardigheid en dat er bovendien geen
reden is voor diplomatieke interventie, daar
de zaak nog niet in laatste instantie behandeld
is. Het Mexicaansche hof heeft nog geen eind
uitspraak gedaan. Naar aanleiding van de hoop
op een herziening van de houding der Mexi
caansche regeering in de Britsche nota geuit,
zegt Cardenas: „Ook mijn regeering wenscht,
dat de zaak geregeld zal worden. Zy heeft
daarom de maatschappy verzocht vertegen
woordigers te zenden, om te onderhandelen
over de grootte en de voorwaarden der schade
loosstelling. Zoolang deze vertegenwoordigers
niet. aangewezen zyn, kan niets gedaan wor
den."
Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 763.7
Vorige stand: 764J
