Zorg drukt op Monnikendam
EJi
m
fa stempel
Voor kamers
op het Noorden, Oosten, Zuiden en Westen
Sen-Sen
KLEINE ROOKERS IN NOOD
mxmÊ V- i-r'
ONVERWACHTE A VOND-
VERGADERING
Kerkelijk leven
11®
VRIJDAG 29 APRIL 1938
m
i .C'
Invoer van aal en crediet der
regeering gevraagd
Toestand is verward
Hollandsche sprot
ZEDENMISDRIJVEN TE
SCHIEDAM
Fabrieksdirecteur en zyn zoon
gearresteerd
HULP VAN MILITAIREN BIJ
BOSCH- EN HEIDEBRAND
Voordrachten in de garnizoenen
vindt U nu Keuzewen ken' in elk R D boek!
De inhoud van de prachtige, nieuwe R&D Staal
boeken nög interessanter! Nog meer verrijkt!
Nu, naast bezienswaardig, ook lézenswaardig
Neem kennis van de uiterst practische „Keuze-
wenken" voorin! Een goed en handig kleuren
schema voor kamers bij elke dagbelichting dag
licht van het Noorden, Oosten, Zuiden of Westen.
Een nieuw R&D behang geeft Uw woning een
gezellige sfeer en doet alles voordeeliger uitkomen.
Ook de prijzen zijn verrassend-laagVraag Uw
behanger vandaag nog de R D Staalboeken Series
16-47-48-49-50-51 of 52 en verlustig U in
dezen nieuwen, frisschen overvloed van fleurige
R&D-dessins! Let op het merk op de kaft.
fgm
N. V. BEHANGSELPAPIERFABRIEK
VAN RATH DOODEHEEFVER
EERSTE KAMER
Niet veel tevredenheid over het
beleid van den minister van
O., K. en W.
Drie soc. democraten
aan het woord
N.S.B.-critiek
Stads- of Spatbordlampjes noodig
HET ZWEMBAD BIJ HET
PALEIS SOESTDIJK
Nog dezen zomer gereed
MASSA-ONTSLAG
Wegens slapte in de jute-industrie
DUITSCHER IN ARREST
Een bekende uit „De Nachtegaal
affaire" in Twente
OOK ALLE VERKEERDE DIN
GEN IN DRIEËN?
Koperen feest van het
Zieken-Apostolaat
Vanuit Nederland heeft dit
werk zich over de heele
wereld verbreid
Geen audiëntie
Ike beproeving
hooger deugd.
biedt kam op
Academische examens
Machinisten-examen
Middag
bor
rel-
De naam Hero is de beste garantie
voor zuiverheid. Hero's beroemde
vruchtendranken zijn stuk voor stuk
bereid uit heerlijk volrijp fruit... frisch
van smaak, zuiver van kleur, vrij van
alle chemische toevoegingen.
Elke Hero vruchtendrank geeft U door
zijn natuurlijke kwaliteiten nieuwe
kracht en heerlijke verkwikking.
Let dus op het Hero etiket.
PERL-SINAS-FRAMBOZEN-CASSIS-GRAPE FRUIT
jgwlPv;
We zjjn doorgedrongen in het hart van
Monnikendam en we hebben iets anders
gezien dan de majestueuze heerenhuizen
met de karakteristieke gevelsteenen, de his
torische gebouwen uit gouden dagen. We
hebben er de zee niet kunnen ruiken en de
zon niet zien schijnen. Rijen benauwde
rookhokken, bouwvallige schuren, verroes
te deurhengselsde vreemdeling ziet ze
niet, kijkt naar den buitenkant, naar den
prachtigen speeltoren en den overvloed uit
de dagen der walvischvaarders.
Als het goed gaat heeft men in die rook
hokken geen tijd om elkander te zien en wendt
er slechts gewerkt. Maar nu er armoede dreigt,
komt de nijd om den hoek gluren, nijd en af
gunst. Destijds hebben de rookers zich ver-
eenigd in de Vischrookersvereeniging „De Een
dracht". De eigenaars van de 28 rookerijen,
die Monnikendam maken, zagen hun belangen
veilig en het ging er hun om, hun personeel,
de mannen, die voor ongeveer 200 gezinnen
moesten zorgen, aan den slag te houden.
Verleden jaar nog was alles koek en ei, maar
nu heerschen er ontevredenheid en nijd en af
gunst.
De voorzitter der vereeniging, de heer N. J.
Steur, wist ons te vertellen, dat er' 8 rookerijen
gesloten zijn, dat er 8 zonder personeel wer
ken, 4 met één knecht en op halve kracht en
de rest met drie-kwart loonuitkeering.
We kunnen het niet bevestigen, we hebben
wel verwaarloosde en verlaten panden gezien,
maar het was slechts een momentopname, op
een bepaalden dag en op een bepaald uur.
„We gunnen iedereen welstand", vertelt
het bestuur, maar drie grooten nekken hier
de gemeenten, omdat ze alle consenten in
handen hebben.
Armoede heerscht er in Monnikendam,
verklaart de voorzitter met stemverheffing.
De oorzaken daarvoor zijn drieledig:
De afsluiting van de Zuiderzee, waardoor
Als de adem van den arbeid hangt de
blauwe smook der rookerijen over Mon
nikendam. Binnen die grauwe muren
wordt de malsche, leerbruine aal, de
dof-gouden bokking uit rook en smook
te voorschijn getooverd
de haring verdwenen is, de contingentee-
ring van invoer van visch en de omzetoe-
lasting.
„Als we elke week acht- tot tienduizend pond
aal mochten invoeren, was alle leed geleden",
verklaart de secretaris, „maar dan moeten we
natuurlijk ook regeeringscrediet hebben. Het
ziet er naar uit, dat we vanwege de Zuiderzee-
wet medewerking zullen krijgen, opdat we
rechtstreeks visch naar Monnikendam kun
nen laten komen."
De Nederlandsche Visscherij Centrale heeft
slechts invoer van aal én paling uit Frankrijk
toegestaan aan importeurs, die zich in de ba
sisjaren (1932-1933) met dezen import bezig
hielden. De leden der „Eendracht" deden dat
niet en nu zijn ze afhankelijk van een der ver
guisde maar toch onmisbare „grooten", die wel
„genegen" is aal te leveren tegen contante be
taling. En.... die contanten zijn er niet!
Men vertelde, dat het met de sprot heele-
maal eigenaardig geloopen is. In de goede da
gen verwerkten de leden van de „Eendracht"
uitsluitend Hollandsche sprot, anderen be
schermden het vaderlandsche product niet en
kochten buiten de grenzen. Plotseling verdween
alle sprot en toen kregen degenen die het bui
tenland altijd bevoordeelden het heft door con
senten in handen.
Maar dat is alweer geschiedenis, want in den
afgeloopen winter was de invoer weer vrij en
is er goed verdiend.
Het bestuur schudt het hoofd. Nieuwe zorgen
zijn er, omdat de maat voor paling vergroot is,
wat minder aanvoer ten gevolge moet hebben.
Eigenaardige menschen, die rookers. Ze vin
den, dat visch en zeker haring volks-
voedsel is en daarom betaalden velen geen om
zetbelasting.
De „grooten" brengen geen omzetbelasting in
rekening en de kleintjes....
En er worden tijdens onzen rondgang getui
gen geroepen, die vijf-, zes-, achthonderd gul
den boete zouden moeten betalen en hun kop
van woede tegen de kaai te pletter zouden wil
len slaan.
„De Eendracht" probeert verlichting te krij
gen door actie in Den Haag en bij de aange
wezen instanties.
Die verlichting moet komen door grooteren
vischaanvoer, waardoor de verwaarloosde rook
hokken weer in bedrijf kunnen komen. Er is
te weinig visch in de Zuiderzee, ze moeten in
het buitenland koopen en daarom vragen ze
crediet om collectief wat te kunnen onder
nemen.
Er is visch genoeg! roepen de „grooten".
Onze 2500 inwoners lijden armoede! schreeu
wen de kleintjes.
De bevoegde instanties zullen wel uitmaken
wat er moet gebeuren, opdat ieder zijn boter
ham zal kunnen verdienen.
En dan zullen de nijd, de haat en de afgunst
verdwijnen en dan zal de speeltoren het lied
van den arbeid klepelen. En de vreemdelingen
zullen ongestoord van de wondere sfeer van
dit oud, maar levend Zuiderzeestadje kunnen
gewagen.
De politie te Schiedam heeft een 55-jarigen
fabrieksdirecteur en diens 29-jarigen zoon ge
arresteerd, als verdacht van zedenmisdrijven,
gepleegd met minderjarige meisjes van onge
veer vijftien jaar.
Blijkens het onderzoek van de politie zouden
deze misdrijven bij herhaling zijn gepleegd op
het kantoor van de fabriek.
De beide verdachten zijn in het huis van be
waring opgesloten.
Met toestemming van den minister van De
fensie houden thans weer, evenals in 19311933
ambtenaren van de Heidemaatschappij in de
garnizoenen voordrachten over bestrijding van
bosch- en heidebrand.
Hoewel de uitgestrektheid onzer bosschen be
trekkelijk gering is (pl.m. 7% pCt. van de opper
vlakte des lands), zoo is hun beteekenis voor
de samenleving toch groot. In tijden van nood,
(de oorlogsjaren 19141918 hebben het bewe
zen) kunnen ze het land van hout voorzien
waanneer invoer uit het buitenland is uitgeslo
ten. Men denke hierbij vooral aan het mijnhout.
Ook als werkverschaffingsobject en verder als
ontspannings- en herstellingsoord voor breede
lagen der bevolking speelt het bosch een nut
tige en voorname rol.
Tal van streken in Nederland zijn door de
aanwezigheid van bosch en heide door vreem
delingenverkeer tot zekere hoogte welvarend
geworden. Niet iedereen waardeert voldoende de
groote beteekenis van het bosch voor onze sa
menleving.
De lezingen in de garnizoenen dienen nu om
officieren, kader en manschappen op die betee
kenis te wijzen en vooral om inzicht te verschaf
fen omtrent het voorkomen en blusschen van
bosch- en heidebranden.
De hulp, die de boschbeheerder sedert jaren
van de militairen bij het blusschen van bosch-
en heidebrand ondervindt, is vaak zeer belang,
rijk en wordt steeds dankbaar aanvaard.
Bij de lezingen wordt gebruik gemaakt van
projectielantaarn en film en vaak ook van mu
zikale begeleiding.
Tot dusverre zijn lezingen gehouden in Nij
megen, Ede, Naarden, Soesterberg, Nieuwersluis,
Harskamp en Kampen. Er staan nog veel gar
nizoenen op het programma, die men zal trach
ten nog dit seizoen of anders volgend na- of
voorjaar af te werken.
Toonzalen in 19 steden des lands.
R&D Sttalboeke
tocmen het behsn*
oo voll® rolsbreedte
Levering via Utv behangerToon kamers te Haarlem: Parklaan 69.
DEN HAAG, 28 April 1938
In de zoo onverwacht belegde, feitelijk niet
eens „uitgeschreven" avondvergadering der
Eerste Kamer is alweer niet veel tevredenheid
over het beleid van den minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen tot uiting gekomen.
Prof. BARGE (R.K.) bleek hedenmiddag zijn
maidenspeech niet beëindigd, doch slechts afge
broken te hebben. Hij klaagde over de huisves
ting van de psychiatrische en neurologische kli
nieken te Leiden, welke dertig jaar geleden al
aftandsch" waren, en te weinig „bedden" voor
veel te veel medische studenten.
Op de royale suggestie van den VOORZITTER,
dat hij wel uren over de spelling zou mogen
spreken, ging de heer Barge niet in. In luttele
woorden betoogde hij, dat Nederland zich inzake
de spelling geheel met België moet verstaan, op
dat een herhaling van het geval-Transvaal
voorkomen worde.
Critiek op minister Slotemaker de Bruine
wordt over 't algemeen vlot aanvaard. Wanneer
zij echter komt van de N.S.B., die ook in haar
critiek het met de waarachtigheid niet zoo
nauw neemt, nemen wü onwillekeurig de noo-
dige reserve in acht.
Zoo volstaan wij met van den heer DE RIJKE
(N.S.B.) te vermelden, dat hij tekeer ging tegen
partij-politiek in de school, terwijl de N.S.B.-ers
overal en altijd partij-politiek.... voor zich op-
eischen en, indien zij de macht hadden, héél
bet onderwijs zouden verpolitieken. De waar
schuwing van den rector-magnificus der Leid-
sche Hoogeschool, dat hij met alle beschikbare
tuchtmiddelen politieke propaganda in de Uni
versiteit zou tegen gaan, kon de N.S.B.-er na
tuurlijk niet afkeuren, maar hij insinueerde, dat
deze houding niet algemeen aangenomen wordt.
Voor de nadeelen, welke de spelling van 1934
veroorzaakt heeft, wilde hij oud-minister Mar-
chant persoonlijk verantwoordelijk stellen op
grond van art. 1401 van het Burgerlijk Wetboek
in verband met art. 37 van de wet op de ministe-
rieele verantwoordelijkheid, maar de Sneeker ge
meentesecretaris, de heer SIKKES (S.D.AP.)
kwam den Haarlemschen advokaat uit den
droom helpen. Deze had zich n.l. beroepen op
'n wetsartikel (art. 37 ministerieele verantwoor
delijkheid), dat sinds de invoering der Compta
biliteitswetniet meer bestaat!
's Heeren Sikkes' critiek op het ministerieele
beleid was niet malsch. Hij twijfelde niet aan
diens goeden wil en toewijding, maar met de
resultaten daarvan kon geen genoegen genomen
worden.
In drie stadia is na 1920 het lager onderwijs
afgeknabbeld en onder aanhaling van getuigen
(ex-minister Oud, de Tweede Kamerleden Bie-
rema en Suring, alsook den Tilburgschen pae-
dagoog Frater Rombouts) betoogde de heer Sik
kes, dat op de leerllngenschaal in den loop der
jaren niet zoo ruïneus bezuinigd had mogen
worden.
Fatalistisch zegt de minister maar steeds „er
is geen geld", en zoo worden wettelijk „overbodi
ge", maar practisch onmisbare kweekelingen
met acte afgescheept met een „bezoldiging" van
f 10.of f 5.per maand.
De heer WIARDI BECKMAN (S.D.A.P.) nam
voor zijn fractie het Middelbaar en het Hooger
Onderwijs voor zijn rekening, daarbij met klem
waarschuwend tegen de opgekomen gedachte, als
zou er behoefte bestaan aan een afdeeling-gym-
nasium zonder Grieksch, een onmogelijk onding.
De Kunst zag hij op de Asschepoestersplaats
op de begrooting.
Over de omzetting van de 3-jarige Ambachts
school in een 2-jarige was de heer VIJLBRIEF
(S.D.A.P.) zeer slecht te spreken, en hi) vroeg
V
I» de afstandtusscheh den" ui(er»iem>J-*'
zijkant van uw auto eiide buitenzijde
van het koplampglas soms ook grootw
dan 40 centimeter?
Dat moogt u wel eens nameten, want
in dat geval hebt u
om herstel van den ouden toestand, als er.
geld is.
De Minister keek toen zeer gedecideerd.
Aldus spraken dezen avond niet minder
dan drie sociaal-democraten na elkaar.
En dan eischt het S.D.A.P. partij-program
nog wel.... afschaffing van de Eerste Ka
mer!
De werkzaamheden voor den aanleg van een
openluchtbad bij het paleis te Soestdijk zijn
reeds eenige weken gaande en vorderen naar
wensch. Al zal het bad met de opening van het
zwemseizoen nog niet voltooid kunnen zijn.
toch zal het Prinselijke paar er wel dezen
zomer reeds gebruik van kunnen maken.
Na onderhandsche aanbesteding is het werk
gegund aan de firma J. Brongersma te Gouda.
De slapte in de jute-industrie, welke de laat
ste maanden steeds is toegenomen, dreigt thans
voor de gemeente Rijssen, met een inwoners
aantal van ruim 10.000 zielen, die bijna geheel
op de jute-industrie zijn aangewezen, catastro-
phaal te worden. De laatste weken zijn steeds
meer arbeiders ontslagen, waarbij zeer kort ge
leden in één week vijftig man.
Door gebrek aan orders zal thans aan eer.
groot aantal arbeiders ontslag worden aange
zegd, waarvan in de fabrieken reeds mededee-
ling is gedaan. Hoewel het aantal thans met
vermeld is, mag met vrij groote zekerheid wor
den aangenomen, dat dit ligt tusschen de 250
en 350.
De politie te Hengelo heeft den Duitscher A
W., een bekende uit „De Nachtegaal-affaire",
welke Woensdag voor het kantongerecht te En
schede diende, in arrest gesteld, nadat een on
derzoek in diens tuin was ingesteld. De politie
had voldoende aanwijzingen gevonden om W
in arrest te stellen.
De familie Balk te Mijdrecht viert dezer
dagen haar zilveren huwelijksfeest. Een neef van
het bruidspaar wilde voor deze gelegenheid een
eerepoort maken, maar zaagde drie vingertop
pen finaal af. Een arbeider in dienst van den
bruidegom ging voor zijn patroon een souvenir
koopen, maar geraakte onderweg met zijn
rijwiel te water, terwijl een buurman, die bezig
was voor deze heuglijke gebeurtenis de vlag uit
te steken, zijn evenwicht verloor en door een
ruit viel.
1 Mei zal het Zieken-Apostolaat 12% jaar
bestaan.
Pastoor Willenborg had in den zomer van 1925
ter gelegenheid van een triduum voor het eerst
zieken in de kerk gebracht. Dit triduum was
vruchtbaar, zooals alleen Gods werk vrucht
baar zijn kan.
Die vruchten bewaren, dien geest blijven vor
men, de zieken vereenigen in één groote ge
meenschap, hun den steun geven van eikaars
offer, was het doel van het Zieken-Apostolaat.
1 November 1925 werd de eerste oproep van
pastoor Willenborg beantwoord door 420 zieken.
Het mosterdzaad is in 12% jaar gegroeid tot
een krachtigen boom. Nu telt het Z.-A. m
Nederland 28.688 leden, onder wie 1483 reli
gieuzen en 224 priesters. In deze 12% jaar wa
ren in totaal 48.815 leden bij het Z.-A aange
sloten.
Het Z.-A. werd tot Prima Primaria door
Z. H. den Paus 12 November 1934 verheven. Van
Bloemendaal uit werden secretariaten gesticht
in het buitenland: twee in België, twee in
Duitschland, één in Polen, één in Zwitserland,
één in Italië, twee in Engeland, één in Spanje,
één in Portugal, één in Tsjecho-Slowakije, één
in Lithauen, één in Roemenië, één in Elzas-
Lotharingen, één in Celebes. in Canada twee,
in de Vereenigde Staten één, in Panama één,
in Brazilië twee, in Madagascar één, m Argen
tinië één, en voor twee maanden werd een
secretariaat opgericht in Japan en kwam een
Japansche maandbrief met zijn wonderlijke let-
terteekens het centrale secretariaat in Bloemen
daal binnen.
Alle secretarissen in het buitenland werken in
denzelfden geest, overal dragen de zieken het
zelfde kruisje als insigne, ontvangen hetzelfde
bewijs van inschrijving. Overal werkt het Zie
ken-Apostolaat gratis.
De „Osservatore Romano" schrijft over dit
werk: „Het verdienstelijk gedragen lijden der
zieken is de geheimzinnige kracht, die de Kerk
voedt, gelijkend op de verborgen diepe wateren
in den schoot der aarde, die haar vruchtbaar
maken."
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht zal
de volgende week geen audiëntie verleenen.
AMSTERDAM. Bevorderd tot doctor in de
geneeskunde op proefschrift getiteld: „Experi
menteel-anatomisch onderzoek over de verbin
dingen van de hersenschors naar den thala
mus opticus van het konijn" de heer J. Droog-
leever Fortuyn, geb. te Rotterdam, en op proef
schrift getiteld: „Myxoedeem bij kinderen, over
de ontwikkeling van het verstand en de per
soonlijkheid" de heer L. Facee Schaeffer, geb.
te Zoetermeer.
UTRECHT. Doctoraal Indisch recht J. E. L.
Burgemeestre en W. B. Jongsma.
LEIDEN. Bevorderd tot doctor in de wis- en
natuurkunde op proefschrift getiteld: „Discon
tinuities in the energy and specific heat", de
heer A. Bijl, geboren te Maassluis; idem, op
proefschrift getiteld „Differentiaalmeetkundige
beschouwingen over lijnenstelsels" de heer Fh.
Dwinger, geboren te 's Gravenhage.
's GRAVENHAGE. Geslaagd voor diploma
machinist a.b. stoomvisschersvaartuigen de
heeren C. Koppenaal te Vlaardingen en F.
Borsboom te Vlaardingen; voor diploma ma
chinist-stoker a.b. stoomvisschersvaartuigen, de
heer: N. A. Brakenhof f te IJmuiden.
'n Hygiënisch verpakt twee-1
pondspak NEZO-keukenzout
...zuiver en zéér fijn en bo-
vendien nog zuinig in 't ge-
bruik. Slechts 10 ets. p. pak!
(Nezo is niet jedium-houdend,
kan dus ]ozo niet vervangen!) I
NEZ0
N Éér lands' ZOul
uil éigen bodem!
KON. NED. ZOUTINDUSTRIE - BOEKELO
Pis op voor
vlochten adem.
Het kan U klanten en vrienden kos
ten. Gebruik altUd Sen-Sen. Twee of
drie pastille» zyn voldoende en sma
ken heerlijk. Bjj apothekers en drogis
ten pakjes 4 5 e.. blikdoosjes 4 15 c.
Imp, H. ten Herkei, Hilversum.
