Besprekingen te Londen
geëindigd
Spanning te Brussel
neemt toe
Het Tsjecho-Slowaaksche probleem vormde
het voornaamste onderwerp der
besprekingen
Wrijvingen met de
Sudeten
Het nieuws van heden
INVAL IN SPEELHUIS TE
DEN HAAG
DE BAROMETER
i
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 30 APRIL 1938 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) vooi
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27Vi ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
VIER EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 21148
Er zal spoedig een bespreking be
ginnen tasschen de generale
staven der beide landen
Parijs en Londen in
nauw contact
Memorandum van Praag
Het officieele communiqué
Verklaring der Fransche
ministers
Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Juliana, die heden
haar 29sten verjaardag viert
Indien de Kamer de stemming der
financieele commissie onder
streept, moet het Kabi
net vallen
Prestige van kabinet
staat op het spel
Mussolini heeft dezer dagen den eersten steen gelegd voor een-nieuwe nederzetting
in de drooggelegde Pontijnsche moerassen „Pomesia", waar men een fruitcentrum
wil stichten. Na deze plechtigheid verorb erde de Duce een appel. Of het een zoete
of zure appel was, waar Mussolini moest doorheen bijten, vermelden de
berichten met.
Te Pressburg lost de politie een
schot op een Sudeten-Duitscher
De „Angrif f beschuldigt
Praag
Engeland koopt geen
Mexicaansche olie
Vlucht van Berlijn
naar Tokio
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiig
min
Als ge haast hebt.
Wanneer het werk u overstelpt,
wanneer de tijd dringt en binnen een
kort tijdsbestek veel afgedaan moet
worden, dan dient ge bovenal het
aloude „haastige spoed, zelden goed"
te bedenken. Wees „gepresseerd" maar
nooit „geagiteerd" om de gebruikelijke
vreemde uitdrukkingen te bezigen.
Orden uw taak vlug: meet voor lede
ren arbeid een zekeren tijd af maar
wees dan ook met heel uw wezen bij elk
onderdeel. Hoe meer haast er is, te
kalmer ge uw werk moet verrichten.
Dan gaat alles het vlugst, het veiligst
en het best. Want indien men zich
laat overweldigen door gehaastheid
raakt men van streek, doet men iets
verkeerd, moet het over doen en is
aldus „nog verder van huis." Als ge
haast hebt, haast u dan maar wees
niet haastig.
Twaalf bekende hazardspelers
werden door de politie verrast
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
1 v van het buitenland, Engeland niet uitgesloten.
1 O 1 5) ff 1 pi* pn rv/"|Y| 1* AT Minister Bonnet steunde Daladier. Volgens hem
UlUUlVrl V»il kan een energieke houding van Frankrijk en
Engeland in Midden-Europa den toestand her-
lirppi* VP1*tf*nH kPH stellen. Joego-Slavië, Roemenië en Polen zou-
\*m. til. Vlulvll den worden aangespoord voor hun onafhanke
lijkheid te strijden.
LONDEN, 29 April. Vrijdagmor
gen om half elf zijn in Downing-
street 10 de Fransch-Britsche bespre
kingen hervat. Spraken de Brjtsche
en Fransche ministers gisteren vooral
over militaire problemen, de dag van
heden was in de eerste plaats aan de
internationale politiek gewijd.
Het voornaamste onderwerp van de be
sprekingen zou het Duitsche probleem zijn met
de vraagstukken van Midden-Europa. De Brit-
sche minister-president, die het vredeswerk in
Europa voort wil zetten, wil de eerste de beste
gelegenheid aangrijpen om met Berlijn bespre
kingen te openen, teneinde te komen tot een
gelijke overeenkomst als gesloten is met Rome.
De Fransche staatslieden, zonder Cham
berlain te willen ontmoedigen, schijnen
evenwel niet geneigd zich voor het oogen-
blik hierbij te voegen. Bovendien achten
zij het waarschijnlijk, dat binnenkort de
werkelijke bedoelingen van Hitler in Mid
den-Europa zullen moeten blijken. Men
vreest na de inlijving van Oostenrijk een
uitbreiding van het Pangermanisme. Reeds
is de politieke toestand in Tsjecho-Slowa-
kije zeer delicaat geworden door de eischen
van de Sudeten-Duitschers, die worden ge
steund door het inlijven van Oostenrijk.
De toenemende nationaal-socialistische ac
tiviteit in de Tsjechische republiek is een
bron van onrust voor de Fransche en
Britsche regeeringen.
De Tsjechische regeering heeft voor het be
gin van de Fransch-Britsche besprekingen
een memorandum doen overhandigen, waarin
de maatregelen ten aanzien van de minder
heden welke op het oogenblik van kracht zijn
uiteen worden gezet. De minderheden hadden
in het verleden geen reden tot klagen, toch
is de Tsjechische regeering bereid nog verdere
concessies te doen. Zij wil een deel van de
staatsinkomsten laten controleeren door de
Duitsche minderheid voor het oprichten van
scholen en het doen uitvoeren van openbare
werken in de betrokken gebieden. Ook wil zij
de Duitsche minderheid gelijke rechten geven
als de andere staatsburgers in de leiding van
de openbare zaken. De Tsjechische regeering
«eigert evenwel pp de scholen het nationaal-
socialisme te laten onderwijzen en tegemoet te
komen aan de eischen van Henlein, anders dan
binnen het kader van de grondwet, of een
autonomie te verleenen.
Men vraagt zich af of deze concessies vol
doende zullen zijn om de oppositie van de
Sudeten-Duitschers te ontwapenen. Ook weet
men niet, of de voorstellen van Benesj volle-
digen diplomatieken steun zullen krijgen van
Frankrijk en Engeland.
Even na één uur vanmiddag werden de
Fransch-Britsche besprekingen onderbroken
voor de lunch, welke Lord Halifax op het Fo
reign Office heeft aangeboden.
Vanmiddag kwart voor drie werden de
Fransch-Britsche besprekingen hervat.
Over de besprekingen van hedenochtend heeft
de bijzondere correspondent van Havas ver
nomen, dat deze handelden over het Tsjecho-
Slowaaksche probleem. Dit werd zoowel uit mili
tair als uit diplomatiek oogpunt besproken. De
Britsche ministers hebben hun standpunt uit
eengezet, zij zijn zich wel bewust van het ge
vaar in Midden-Europa, waar het handhaven
van den vrede afhangt van een incident met de
Duitsche minderheid. Zij erkenden vooral de
moeilijke positie van Frankrijk in verband met
het verdrag van bijstand van 1925. Voor alles
waren zij bezorgd voor de gevolgen, welke een
optreden van Frankrijk ten gunste van Tsjecho-
Siowakije zou hebben voor Engeland.
Aangezien Engeland, volgens de officieele
verklaring van zijn leiders in het parlement,
niet bereid is nieuwe verplichtingen op het
vasteland van Enropa aan te gaan, blijft
niets anders over dan met alle ten dienste
staande middelen een gewapend conflict,
waarin Frankrijk en Engeland zouden wor
den meegesleept, te voorkomen.
Van zijn kant heeft minister-president Dala
dier het standpunt der Fransche regeering uit
eengezet, waarbij hij er op wees, dat Frankrijk
de verplichtingen van de in 1925 door Briand
geteekende verdragen moet nakomen. Militair
gezien kan Tsjecho-Slowakije zich doeltreffend
verdedigen, indien het kan r-ekenen op. den steun»
In het officieele communiqué, dat na de be
sprekingen werd uitgegeven, wordt o.a. gezegd,
dat besloten is tot voortzetting van het overleg
tusschen de generale staven, zooals 19 Maart
1936 besloten was. Het onlangs tot stand ge
komen Britsch-Italiaansche verdrag werd goed
gekeurd. De Britsche ministers spraken de hoop
uit, dat de Fransch-Italiaansche onderhande
lingen even bevredigende resultaten zullen af
werpen. De ministers verklaarden zieh voldaan
over de kalmeering in de Middellandsche Zee,
waartoe deze onderhandelingen hebben geleid
en waren het er over eens, dat zij de voorwaar
den zouden verbeteren voor de uitvoering van
het accoord van November j.l. inzake het terug
trekken der vrijwilligers uit Spanje en de on
derhandelingen over een accoord tot terugtrek
king van het oorlogsmateriaal zouden verge
makkelijken.
Algemeene overeenstemming werd bereikt ten
aanzien van Midden-Europa en de maatregelen
om in het belang van den vrede tot een oplos
sing dezer problemen te geraken.
Verder zijn bepaalde kanten van de situatie
in het Verre Oosten besproken, alsmede de
vraagstukken voor de komende zitting van den
Volkenbondsraad. De ministers constateerden de
gemeenschappelijkheid hunner belangen en
kwamen overeen, de bestaande politiek van
raadpleging en samenwerking te ontwikkelen,
niet slechts ten aanzien van de defensie, doch
ook ten aanzien van de idealen van het natio
nale en internationale leven, die de beide lan
den tot elkaar hebben gebracht.
De zinsnede in het communiqué betref
fende Tsjecho-Slowakije luidt: „De ministers
der beide landen wijdden nauwkeurige aan
dacht aan den toestand in Midden-Europa
en zij zijn het algemeen eens over het'op
treden, dat waarschijnlijk het beste zal blij
ken voor de oplossing van de problemen in
die streek op vreedzame en billijke wijze."
Omtrent de besprekingen over het Tsjecho-
Slowaaksche probleem meldt de speciale corres
pondent van' Havas nog:
De zeer openlijke bevestiging van den wil van
Frankrijk al zijn verplichtingen te eerbiedigen,
bracht een uitermate duidelijk element in de
besprekingen, welker ingewikkeldheid zeer groot
Chamberlain heeft, ongetwijfeld om uit het
Britsche standpunt alle consequenties te trek
ken, die deze houding met zich mede bracht,
er prijs op gesteld overleg te plegen met zijn
delegatie voor hij zich weer naar de Fransche
ministers begaf in Downingstreet na het déjeu
ner op het departement van Buitenlandsche
Zaken.
Over het algemeen hoopt men, dat de op
Tsjecho-Slowakije drukkende bedreiging in
groote mate zal blijken te zijn opgeheven door
de betuiging van Fransch-Britsche overeenstem
ming. De accoorden der generale staven geven
daaraan een waarde, die duidelijk genoeg is om
ze een waarschuwing van heilzamen aard te
doen vormen. Niemand hier weet niet, dat het
spel der Fransch-Britsche bijstandsverplichtin
gen in feite niet zou kunnen worden opgeschort
door dat van het Fransch-Tsjechische accoord.
Daladier en Bonnet zijn met de andere
leden der Fransche delegatie met twee
vliegtuigen der Air France om 18.20 uurvari
Croydon naar Parijs vertrokken.
Voor zijn vertrek van Croydon wilde Daladier
niets anders zeggen dan dat hij een hoogst ver-
heugenden indruk had gekregen van de bespre
kingen met de Britsche ministers, met wie hij
openhartige en hartelijke besprekingen had ge
voerd, welke op alle essentieele punten tot
nauwe overeenstemming - hadden geleid.
De gemeenschap van belangen en idealen, die
Groot-Brittannië met Frankrijk verbindt, was
derhalve, naar Daladier zeide, door deze be
sprekingen opnieuw bevestigd. De hartelijkheid,
die in het communiqué tot uitdrukking is ge
bracht, is geenszins overdreven, eerder kan het
tegendeel gezegd worden.
Bonnet, die later op den avond per trein ver
trekt, deelde mede, dat hij vanmiddag een be
zoek aan minister Simon had gebracht, doch
dat geen officieele besprekingen over finan-
cieele aangelegenheden waren gevoerd.
Bonnet zeide voorts, dat voor de bespre
kingen tusschen de generale staven geen
datum is vastgesteld, doch dat zij spoedig
zullen beginnen.
Voor hun vertrek hebben Daladier en Bonnet
de Fransche persvertegenwoordigers in de Fran
sche ambassade ontvangen, teneinde hen in
kennis te stellen van het opgestelde communi
qué. Na dit te hebben voorgelezen legde Dala
dier de volgende verklaring af: „Wij hebben
sinds 48 uur ernstige diepgaande besprekingen
gevoerd. Ik zal u geen bijzonderheden uitleg
gen en evenmin de conclusies nader aangeven.
Zeker, gij weet, dat ik geen beroepsoptimist ben.
Toch zal ik uit dit contact en vooral uit de
conclusie daarvan een uitermate aanmoedigend
gevoel overhouden. Ik geloof werkelijk, dat nooit
de overeenstemming werkelijker, uitgebreider en
dieper is geweest tusschen Groot-Brittannië en
Frankrijk."
Onze Brusselsche correspondent seint ons
d.d. 29 April;
Het verwerpen van één van de voornaam
ste belastingontwerpen door de Kamercom
missie ran Financiën brengt allerlei poli
tieke verwikkelingen mee en een koorts
achtige spanning in de Wetsstraat.
Naar wij reeds gemeld hebben is de gewone
regeeringsm eerderheid uiteengespat bij de
stemming over het ontwerp, daar de katho
lieken, liberalen, Vlaamsche Nationalisten en
Rexisten zich aaneensloten tegen de socialisten,
zoodat het voorstel werd verworpen met 15
tegen 10 stemmen.
Onmiddellijk na het bekend worden zijn de
socialistische Kamerleden bijeengekomen en
hebben een delegatie gezonden naar den eer
sten minister Janson, met den eisch dat de
regeering, in strijd met de wensch der katho
lieken en liberalen, de ontwerpen toch voor de
Kamer zou brengen en een stemming zou uit
lokken.
Indien de Kamer een uitspraak zou doen
overeenkomstig de stemming in de com
missie, zou de regeering vallen.
Minister Janson heeft zich met den eisch van
de socialisten solidair verklaard.
Intusschen hebben ook de liberalen druk ver
gaderd. Hun houding is, hoewel minder prin
cipieel dan die van de katholieken, toch tegen
de ontwerpen gericht. Vooral besloten zij zich
tot het uiterste te verzetten tegen een belasting
op de benzine, die in België toch al overmatig
duur is. Ook vragen de liberalen een opheffing
van de tot nog toe gevoerde economische poli
tiek. Het komt dus hierop neer dat de liberalen
de politiek van Van Zeeland willen verlaten.
Intusschen is er weer een nieuwe politieke
sensatie geweest. Op verzoek van den minis
ter van Financiën Soudan is de Kamercom
missie voor financiën Vrijdagmiddag op
nieuw bijeengekomen.
Minister Soudan heeft hier het regeerings-
standpunt uiteengezet, somwijlen in zeer pa
thetische bewoordingen. De minister wees erop,
dat de houding van de meerderheid van de
commissie het hoofdbestanddeel van de regee-
ringsontwerpen heeft aangetast. Hij deed een
beroep op de commissie, opdat ze haar werk
verder normaal zou voortzetten en zich zou
beperken tot het aanbrengen van amende
menten.
Minister Soudan wees er op dat de toestand
ernstig is. Het erediet van het land en het
prestige van het ministerie staat op het spel.
De regeering hoopt op de medewerking van
de commissie. Indien deze haar medewerking
weigert, zal de regeering genoodzaakt zijn een
beroep te doen op het parlement.
Uit het verder verloop van de vergadering
bleek dat de meerderheid geen gevolg heeft
gegeven aan den wensch der regeering. Na ver
warde debatten is de commissie tot groote
woede van de socialisten uiteengegaan. Intus
schen blijkt dat het regeeringsvraagstuk is ge
steld.
Naar Belga verder uit Brussel meldt, blijft
de minister van Financiën, Soudan, bereid,
aanpassing der belastingontwerpen te aanvaar
den, op voorwaarde dat de noodige middelen
ter aanvulling van het tekort op de begrooting
wordèn gevonden. Morgen zal begonnen worden
met het voeren van besprekingen tusschen de
vertegenwoordigers van de meerderheidsfrac
ties en den minister van Financiën, teneinde
tot overeenstemming te geraken
PRAAG, 29 April (D.N.B.). In den afge-
loopen nacht is een schot gelost op den
chef van het bureau van het Sudeten-
Duitsche blad „Der Zeit" te Pressburg,
Karl Potzy. Hij werd aan een been gewond
en moest in een ziekenhuis worden opgeno
men.
Potzy was met eenige kameraden bezig ver
kiezingsbiljetten aan te plakken voor de ver
kiezingen, welke 22 Mei zullen worden gehou
den. Hij merkte, dat een van zijn metgezellen
door iemand met een gummiknuppel werd be
dreigd en wist den man dit wapen te ontwrin
gen, waarna een ander een schot op hem loste.
De aanvallers maakten zich vervolgens bekend
als politie-agenten en arresteerden de Sudeten-
Duitschers.
De Sudeten-Duitsche afgevaardigde Kundt
zal heden met den minister van Binnenlandsche
Zaken een onderhoud over deze kwestie heb
ben.
Het officieele communiqué wijkt in zijn uit
eenzetting wel eenigszins af van de lezing, die
het Duitsche Nieuwsbureau van dit incident
geeft. In dit communiqué wordt gezegd, dat de
politie bericht kreeg, dat een vijftal personen
aanplakbiljetten in de Duitsche taal, voorzien
van een hakenkruis, aanbrachten. Onmiddellijk
werden enkele politiemannen gezonden.
De aanplakkers wierpen met steenen en toen
een van de politiemannen op den grond werd
geworpen en geschopt, trok de ander zijn wa
pen en schoot Potzy in het been. De overigen
werden vervolgens gearresteerd en naar het
politiebureau gebracht.
Van Sudeten-Duitsche zijde wordt Verklaard,
dat Potzy van de politie toestemming had de
plakkaten aan te brengen. Toen zij op de schut
ting van een partijgenoot een plakkaat plakten,
werden zij door twee personen aangevallen. Op
hulpgeroep kwam een politieman toegesneld,
die zonder waarschuwing Potzy in het been
schoot.
Het Duitsche blad de „Angriff" maakt
melding van een „poging van Tsjecho-Slo
waaksche agentprovocateurs om op 1 Mei
een bloedigen Putsch te veroorzaken in Su-
deten-Duitschland."
Een zekere Glaser, die van de Duitsche na
tionaliteit vervallen verklaard is en tegen wien
een bevel tot in hechtenisneming is uitgevaar
digd, zou onder de aanhangers van Henlein ge
poogd hebben een anti-Tsjechische terroristi
sche organisatie te vormen, waarbij hij zich
voordeed als Duitsch officier. In de plaatsen,
waar hij er in slaagde een organisatie te vor
men, deed hij aangifte bij de commandanten
van de gendarmerie. De gendarmerie kreeg op
dracht een onbarmhartig gebruik te maken van
de wapenen.
Het complot is uitgelekt doordat een jong
Sudeten-Duitscher de leiders van zijn partij
hiermede in kennis stelde.
De „Angriff" beschuldigt de regeering te
Praag de Sudeten-Duitsche beweging met
geweld te hebben willen vernietigen.
Bij informatie door den correspondent van
Havas toonde men zich in bevoegde kringen
der Sudeten Duitsche partij hoogst verbaasd
over den inhoud van het artikel in de Angriff,
w&arin de regeering te Praag er van beschuldigd
v/erd. op 1 Mei een putschbetooging in de
Sudeten Duitsche gebieden te hebben willen uit
lokken.
In het gebouw der partij verklaarde men van
deze zaak niets te weten. Wel wees men naar
een klein berichtje, dat hedenochtend in het
blad „Die Zeit" is gepubliceerd, en dat als volgt
luidt:
„In 't gebied van Reichenberg is eenige weken
geleden een agent provocateur verschenen, die
de Sudeten-Duitschers er toe tracht, te brengen
misdrijven tegen de veiligheid van den staat
te plegen. Hij geeft zich uit voor Duitsch offi
cier en heeft een Rijks-Duitsch accent. De lei
ding der partij waarschuwt al haar leden en
verzoekt hun, zich zelfs niet te laten verleiden
tot simpele gesprekken met dit individu, dat
zich Glaser of Seidel moet noemen. Indien deze
agent opnieuw mocht opduiken, dient hij on
middellijk bij de politie te worden aangebracht."
LONDEN, 29 April (Reuter). Minister
president Chamberlain heeft in het Britsche
Lagerhuis bevestigend geantwoord op de vraag
of hij de verzekering kon geven, dat in geen
enkele overeenkomst of koop ten behoeve van
de regeering Mexicaansche olie zou worden
betrokken, tot dat een bevredigende overeen
komst zou worden bereikt met de Mexicaan
sche regeering over de in beslagneming van
Britsche eigendommen.
TOKIO, 29 April (Domei). Vanmiddag
zijn op het vliegveld van Tokio twee Heinkel-
vliegtuigen geland, welke door acht Japansche
vliegers in 53 uur 44 minuten van Berlijn naar
Tokio zijn gebracht. De toestellen hebben 114.800
kilometer afgelegd. De vliegtuigen zijn be
stemd voor de Mands.ioekwo Lucht.tra.nsoort
Maafechapptf.
Verwachting: Meest matige, in het
Noorden tijdelijk krachtige, Noordweste-
lijke tot Noordoostelijken wind, gedeelte-
lijk bewolkt, nog kans op regen- of hagel-
buitjes, koude nacht, overdag zelfde tem-
peratuur.
Verdere vooruitzichten: Afnemend buiig, s
EE aanvankelijk guur.
De Fransch-Britsche besprekingen te Londen
gingen hoofdzakelijk over het probleem in
Midden-Europa.
Te Brussel neemt de spanning toe na de uit
spraak der Kamercommissie voor financiën
tegen de belastingontwerpen der regeering.
Ongerustheid in Hongarije over de propaganda
der nazi's.
De H. Vader vertrekt heden naar Castel Gan-
dolfo.
Onderwijsbegrooting door de Eerste Kamer z.h.st.
aanvaard.
Dc Eerste Kamer komt Dinsdag 3 Mei bijeen
voor de interpellatie-Woltjer over de spelling.
Memorie van antwoord aan de Eerste Kamer
inzake beperking vestiging van nijverheidsbe-
drijven.
Inval in een speelhuis te Den Haag.
Beurs van New York: Tendenz gedrukt; later
trad eenig herstel in.
Vrijdagmiddag te ruim 6 uur heeft de
Haagsche politie opnieuw een succes kun
nen boeken in haar strijd tegen de speel
holen in de Residentie.
Reeds geruimen tijd bestond bij haar het
vermoeden, dat in Bet perceel Wagenstraat
155 een speelgelegenheid was gevestigd en,
nadat de noodige voorbereidingen waren ge
troffen, is men Vrijdag overgegaan tot een in
val in het bewuste perceel, onder leiding van
de inspecteurs Groeneveld en Monsma.
Terwijl een hunner zich met elf recher
cheurs in de omgeving had opgesteld, is
de andere inspecteur, vergezeld van een recher
cheur, het pand binnengegaan, en heeft daar
bij kunnen constateeren, dat er inderdaad werd
gespeeld. Al het voor gokken benoodigde ma
teriaal was aanwezig en twaalf bekende
hazardspelers werden door de binnentredenden
te midden van hun spel volkomen verrast.
De aanwezigen werden met de revolver be
dreigd, en nadat om assistentie was gefloten,
verschenen de buiten wachtende politiemannen
eveneens ten tooneele.
Alle spelers werden in arrestantenwagens
naar het hoofdbureau va-n politie overgebracht,
waar zij aan een verhoor werden onderwor
pen. Na dit verhoor zijn de „goklustigen"
weder op vrije voeten gesteld.
Stand op Zaterdag I uur v-m. 759.1
Vorige stand 763
