r$
Erkenning van 't Italiaansche
Impero te Genève
I
H
O
Het
uitwijzen van
vreemdelingen
ÏS maak,
DE DIKKE HONDERD-
DUIZEND
Gevatte koude - Griep - Rheumatische pijnen - Spit - Hoofd- en Kiespijn
NOG VELE HAKEN EN
OOGEN
Fabrieksdirecteur werd
zestig jaar
4e
steun aan zoetwater-
ir
buitenlandsch overzicht
WOENSDAG 11 MEI 1938
MMS
Strijdig met de Nederlandsche
traditie?
e heer R. Mignot te Eindhoven
gehuldigd
VISSCHERS
NOG EEN AANVAL OP
Mr. VAN SCHAIK
Man was zijn huis binnen
gedrongen
HET INKOMEN VAN PRINSES
JULIANA
Eerste Kamer volgende week
bijeen
Terugvordering van
crisisgelden
Eert wetsontwerp contra den
Hoogen Raad!
DE ST. JACOBSKERK
TE DEN HAAG
Tentoonstelling bij het 400-jarig
bestaan
Staking geëindigd
Arbeiders te Montfoort zijn weer
aan het werk gegaan
TOCH UITGELEID NAAR
DUITSCHLAND
SCHIP GEZONKEN
Geen hinder voor scheepvaart
op de Waal
-
Slechte mise en scène:
Negus ten tooneele
MUZIEK OP NIJENRODE
Pablo Casals komt
NATURALISATIES
E>e officieele opening der nieuwe K.R.O.-studio's. De minister van Binnenlandsche
Zaken, Z. Exc. H. van Boeijen, complimenteert pastoor L. Perquin tijdens
de receptie
Een aantal rechtsgeleerden, professoren der
diverse Nederlandsche universiteiten e.a. hebben
^n adres gericht aan den Minister van Justi
ce naar aanleiding van diens laatste circulaire
0yer de uitwijzing van vreemdelingen.
Het adres luidt als volgt:
He dagbladen hebben in den laatsten tijd over
Uitwijzingen van vreemdelingen herhaaldelijk
"erichten gebracht, die in wijden kring onge-
Histheid verwekken. Ondergeteekenden erken-
ben, dat het onmogelijk is onze gutnzen on-
v°°r waardel ijk open te zetten en willen ook
fhet betwisten, dat vreemdelingen, die zich reeds
"innen onze grenzen bevinden, op bepaalde
Stonden uitgezet moeten kunnen worden. Het
n echter voorkomen, dat menschen door een
ftergeiijke op zichzelf aannemelijke uitzetting
blootgesteld worden aan vervolging wegens
Politieke vergrijpen of opvattingen, zoodat de
'zetting in werkelijkheid neerkomt op een
Uitlevering.
Uitlevering van politieke vluchtelingen nu
is traditioneel met Nederlandsche opvattin
gen strijdig.
Het zou niet moeilijk zijn om met voorbeel-
en aan te toonen, hoe het Nederlandsche
Rechtsgevoel zich door de eeuwen heen daar
tegen verzet heeft. Het is noodiger om dit
asPect van uitwijzingen in het oog te houden,
Wanneer in het land, waarheen de uitwijzing
geschiedt, de beginselen, volgens welke politieke
Vergrijpen beoordeeld en gestraft worden, van
oe onze radicaal afwijken. Met gevoelens van
"nbehagen, ja ontzetting hebben wij gelezen
ah meer dan één poging tot zelfmoord, waartoe
ahgst voor het hen wachtend lot met uitwijzing
"edreigde vreemdelingen gebracht heeft.
Ondergeteekenden zijn er zich van bewust,
Pat de tijd voorzichtigheid vereischt. Zij willen
zich tegen geen maatregelen verzetten, die voor
öe orde en veiligheid van ons eigen land nood-
^kelijk zijn, zij meenen echter tevens, dat de
eginselen vanmenschelijkheid en rechts-
^kerheid tot de kostbaarste goederen van onze
^dienleving behooren en zij richten tot Uwe
Xcellentie de dringende bede om die begin-
,e'en> waarmee de Nederlandsche traditie van
et asylrecht verweven is, ook ten aanzien van
Vreerndelingen (en zelfs wanneer die politieken
°vertuigingen mochten zijn toegedaan, welke
°ndergeteekenden zoo ver mogelijk van zich
V^rpen) niet noodeloos buiten werking te stel
len.
Van degenen, die het adres hebben onder-
lp6 d noemen we prof. dr. G. Brom, hoog-
8p raar aan de R- K- Universiteit te Nijme-
a Prof. dr. P. J. J. Buytendijk, hoogleeraar
an de Rijksuniversiteit te Groningen; prof.
j r' E J. J. van der Heyden en Mgr. prof. dr.
Tt„. E- j- Hoogveld, hoogleeraren aan de R. K.
vihr
versiteit te Nijmegen; prof. dr. ir. J. I.
Schmutzer, hoogleeraar aan de Rijks
universiteit te Utrecht; prof. dr H. J. M. Weve,
"gleeraar aan de Rijksuniversiteit te Utrecht,
de Uigingen van instemming kunnen nog wor-
ingezonden bij mr. J. Goslinga, Frans Hals-
aat 8, Utrecht.
(V i
9i^ezer dagen heeft het personeel der N.V.
hgatonfabrieken Mignot en de Block te Eind-
die en zijn directeur, den heer R. Mignot, gehul-
dag gelegenheid van zijn zestigsten verjaar-
^directie-kamer
.échter
Pecteur
waar deze huldiging ge
was feestelijk versierd.
dij^'Pcreenvolgens voerden het woord de adj.-
taticieur, de heer E. v. Buul, de oudste procu-
sinr,? °uder' de heer J. de Bont, de heer Hel-
"oot u
Piscv.' 0edrijfsleider en de manager van het In-
Y bedrijf, de heer Habraken.
dc,1erv°lgens kregen alle aanwezigen gelegenheid
Yi Jai'ige te feliciteeren.
e heer Mignot dankte hartelijk voor deze
Hit
«•BJ.V Jaar
wT ^dd
>che
zal wederom steun worden
aan zoetwatervisschers. Alleen de
■•sai?ers' die in het jaar 1937 als ge"
diseerden bij de Nederlandsche Vis-
tlpgj^'i'centrale zijn toegelaten en zijn inge-
Vqqj. dl de groep „Zoetwatervisschers", komen
dezen steun in aanmerking,
ttiü^dals voriee iaren is ondersi
vorige jaren is onderscheid gemaakt
visschers, die de zoetwatervisscherij
Vissch fluitend bedrijf en degenen, die deze
wm als hoofdbedrijf uitoefenen. De steun
in geld uitgekeerd in twee halfjaarlijk-
termijnen
'Eep
dien einde voor steun in aanmerking te ko-
Hajd 'doet zijn voldaan aan bepaalde voor
in en, o. a. deze, dat de aanvrager niet meer
fcestcii®11 weken in de werkverschaffing te werk
a is geweest of steun heeft genoten vol
gens een door den minister van Sociale Zaken
goedgekeurde steunverleening.
De Nederlandsche Visscherij-centrale te
's-Gravenhage is met de uitvoering dezer re
geling belast.
Dezer dagen hebben we melding gemaakt van
het feit, dat oud-minister Van Schaik onlangs
op straat is aangevallen en mishandeld. De da
der zou een aanhanger van Zwart Front geweest
zijn.
Achteraf is gebleken, dat dit niet de eenige
aanslag op den president der Tweede Kamer is
geweest. Een week te voren is een tot nu toe
onbekend gebleven man de woning van mr. Van
Schaik binnengedrongen. Toen de man, die een
revolver bij zich had, zich ontdekt zag, uitte hij
allerlei bedreigingen.
De oud-minister probeerde nog den man te
overmeesteren, doch dit mocht hem niet geluk
ken. Na een korte worsteling, waarbij mr. Van
Schaik licht gewond werd, wist de indringer,
van wien tot nu toe elk spoor ontbreekt, te ont
komen.
Waarschijnlijk staat deze aanval niet in eenig
verband met de mishandeling op straat.
Ingediend is een ontwerp van wet tot ver
hooging van het eerste hoofdstuk der Rijksbe-
grooting voor het dienstjaar 1937.
De toelichting luidt:
In verband met het huwelijk van Prinses
Juliana op 7 Januari 1937 is ingevolge de toen
geldende Grondwettelijke bepaling artikel 28
haar inkomen met ingang van dien datum
verhoogd van f 200.000 tot f 400.000.
Dientengevolge is op artikel 2 een tekort ont
staan van f 196.713. Het ontwerp van wet strekt
tot aanvulling van dit tekort.
Voorts is ingediend een ontwerp van wet tot
wijziging van het eerste hoofdstuk der Rijks-
begrooting voor het dienstjaar 1938.
Ter toelichting hiervan wordt opgemerkt:
De vermindering van de artikelen 1 en 2, als
mede de invoeging van artikel 2a houden ver
band met de wet van 19 Januari 1938 (staats
blad no. 100), tot verandering in de Grondwet,
strekkende tot wijziging en aanvulling van de
bepalingen betreffende het inkomen der Kroon.
De Eerste Kamer is bijeengeroepen tegen
Dinsdag 17 dezer, des avonds te half negen uur,
ter afdoening o.m. van een aantal naturalisatie-
ontwerpen. 18 Mei, om elf uur, zal een aanvang
worden gemaakt met de behandeling van de
Indische begrooting voor 1938.
Ingediend is een wetsontwerp houdende voor
ziening ten aanzien van de terugvordering van
gelden, gestort of betaald in verband met ar
tikel 8 der crisis-zuivelwet 1932.
Op grond van dit artikel zijn regelen gesteld,
waarbij was bepaald, dat het vervoeren, verkoo-
pen, voorhanden hebben of afleveren van andere
spijsvetten, waarvan de verpakking niet voor
zien was van een door den minister uitsluitend
tot dit doel vastgesteld merk, slechts was toe
gestaan op voorwaarde, dat een zeker bedrag
aan de vereeniging crisis-zuivelcentrale werd
betaald. In een procedure, waarbij deze vereeni
ging van een handelaar, die in gebreke was ge
bleven, harerzijds de betaling van een bedrag
ter zake van het .voorhanden hebben van andere
spijsvetten vorderde, heeft de Hooge Raad het
door de centrale ingestelde beroep tegen een
voor haar ongunstig arrest van het gerechtshof
te 's-Gravenhage verworpen.
Dit arrest van den Hoogen Raad opent de
mogelijkheid, dat door belanghebbende hande
laren de terugvordering van de vereeniging
crisis-zuivelcentralegpf van anderen zal worden
beproefd van gedane betalingen of stortingen.
Tegen zoodanige acties kunnen door de cen
trale verschillende verweren worden gevoerd.
Niettemin heeft de minister van Economische
Zaken mede op advies van den landsadvocaat
het raadzaam geoordeeld, de indiening van een
wetsontwerp te bevorderen, hetwelk beoogt de
mogelijkheid tot teruggave van reeds betaalde
of gestorte bedragen als bovenbedoeld uit te
sluiten.
De minister ziet zich in dezen gesteld tegen
over een teekenend geval, waarin het hoogste
recht tot het grootste onrecht zou leiden. Een
regeering, welke zulks zou gedoogen, zou naar
zijn meening ernstig in haar taak tekort schie
ten.
Het is een historische gebeurtenis, die wij
morgen vieren; historisch niet alleen voor stad
en land, maar met recht ook voor de aloude
Sint Jacobskerk te Den Haag, waar de zooveel-
ste telg uit het Oranjegeslacht morgen ten
doop zal worden geleid.
In verband met deze gebeurtenis wordt er
dezer dagen in het Haagsche gemeente-archief
een tentoonstelling gehouden van gegevens,
prenten, gravures, phntografieën en andere
documenten, de Sint Jacobskerk en haar histo
rie betreffende. Een uitgebreide collectie hier
van stelt den bezoeker in staat, zich een vol-
ledigen indruk te verwerven van het veelbe
wogen „leven" der vier eeuwen oude kerk, die
als een massief en verweerd silhouet haar stem
pel drukt op het Haagsche stadsbeeld. Voor
eerst treft ons dan een serie afbeeldingen van
de kerk, dateerende uit dagen van vóór 1600,
met enkele plattegronden, indertijd geteekend
dbor van Deventer, en van Glijn.
Op de afbeeldingen is duidelijk waar te ne
men, welke veranderingen de buitenkant en de
onmiddellijke omgeving van het gebouw in der.
loop der jaren hebben ondergaan.
Verder liggen er tentoongesteld een restau
ratie-ontwerp uit 1892, nieuwjaarswenschen van
torenwachters, afbeeldingen van de tallooze
monumenten in het gebouw, foto's en gravures
van grafsteenen, van Chr. Huygens o.a. en
een zeer interessante collectie gegevens betref
fende de geschiedenis der op glas geschilderde
ramen, o.a. de z.g. kanunnikenramen. Een be
langwekkende afbeelding nog is die van de
katholieke kerksieraden. Deze werden n.l. na
den beeldenstorm verborgen in den een of an
deren grafkelder, zijn opgegraven in 1729, en
staan thans uitgestald in een kast in de ka
tholieke St. Jacobskerk aan de Parkstraat.
Het zou ons te ver voeren, indien wij ons
gingen begeven in een volledige opsomming van
al datgene, dat de tentoonstelling ons te zien
geeft.
Volstaan wij nog met de vermelding, dat zij
een groote collectie bezit van gegevens en
prenten van historische feiten in de kerk ge
beurd, zooals een in 1456 dus in den katho
lieken tijd in tegenwoordgheid van Philips
den Goeden gehouden kapitteldag van het Gul
den Vlies, verschillende dooppreken, doopregis
ters, met de namen van tallooze vorstelijke per
sonen, een verkeersregeling uit 18180) ter ge
legenheid van den doop van Prins Alexander,
een brochure die zich kantte tegen het vbor
de eerste maal gegeven concert in het gebouw,
onder den titel: „De ontheiliging van het huis
Gods door het gekrijsch uit de duisternis"!
Men zal zich tegenwoordig wel wachten een
dergelijk oordeel uit te spreken over de Mat-
thaus-Passion!
De tentoonstelling biedt veel belangwekkends
in historisch en archaïstisch opzicht, en geeft
ten duidelijkste aan, in welk een nauw verband
de geschiedenis van de St. Jacobskerk samen
hangt met die van ons Vorstenhuis.
(Van onzen specialen verslaggever.)
De staking bü de carrosseriefabriek der firma
Van Rooijen te Montfoort, waarbij ongeveer
tachtig man personeel betrokken was en die
30 April was uitgebroken, is na veel onderhan
delen geëindigd.
Na vergeefsche onderhandelingen van den
rijksbemiddelaar, heeft de burgemeester van
Montfoort, de heer J. B. Kemme, alle moeite in
het werk gesteld om de partijen, betrokken bij
deze staking tot elkander te brengen. En zoo
heeft hij verscheidene malen vergaderd met de
besturen van den Roomsch-Katholieken en
Christelijken Houtbewerkersbond en de firman
ten der fabriek.
Dinsdagavond slaagde de burgervader er in
beide partijen tot elkaar te brengen en werd
overeengekomen, dat de firma Van Rooijen voor
het eerste jaar een toeslag van f 2600 beschik
baar stelt voor loonsverhooging, alsmede twee
vacantiedagen aan de gebruikelijke toevoegt.
Bovendien werd een collectief contract voor den
tijd van een jaar aangegaan. Op grond hiervan
hebben de arbeiders hedenochtend het werk
weer hervat.
Daar de laatste tien dagen gedurende de sta
king de stemming in het rustige plaatsje Mont
foort nogal opgewonden was, beteekent de her
vatting van het werk aan deze fabriek een ware
opluchting voor de bevolking.
De Duitscher, die zichzelf in den trein ver
wondde om aan een uitleiding naar Duitsch-
land te ontkomen, is, naar we vernemen, later
op den dag toch naar Zevenaar overgebracht en
over de grens gezet.
De verwondingen bleken niet van ernstigen
aard te zijn geweest.
ie 12 keer een verse
Senorilas a 2l/2 cent wil
opsteken, rookt KAREL I
Senoritas Oranje. Geeft U
de voorkeur aan een groter
formaat, rookt dan KAREL I
Senoritas Rood 3 cl. Beide
zijn voortreffelijk, want
In de Waal te Gendt bü Nijmegen is het
schip „Theodora" eigenaar de heer Beyer, ge
zonken. Het is vermoedelijk bij het passeeren
van een zwaren sleep tegen de steenen schoei
ing geslagen, lek gestooten en onmiddellijk ge
zonken. Het was geladen met grint. De opva
renden wisten zich te redden. Het schip ligt
niet in de vaart, zoodat het scheepvaartver
keer geen last ondervindt.
'Xs
!^8§<r
De autoriteiten in de groote nieuwe studio-zaal van den K.R.O. tijdens de offi
cieele openingsplechtigheid
Mijnhardtjes (dit zijn hartvormige cachets, gevuld met de allerbeste medicijnen) helpen altijd vlug en goed. Koker 50 cent. Proefdoos 10 cent. Bij, Apothekers en Drogisten.
n Genève worden weer vreemde vertoonin
gen gegeven. De verwachting, dat de Abes-
sinische kwestie gemakkelijk zou worden
opgelost, is voorbarig gebleken. Het debat in
den Raad, of al dan niet vertegenwoordigers
van Negus Haile Selassie als persoon uitgenoo-
digd zullen worden, bij de behandeling der
Abessinische kwestie aan de Raadstafel plaats
te nemen, bracht vele haken en oogen. Ver
schillende vertegenwoordigers van Volken
bondsleden, die het Italiaansche impero reeds
hebben erkend, verklaarden, dat zij de verte
genwoordiging van den Negus onmogelijk als
een Abessinische zouden kunnen erkennen,
want dan zouden daardoor hun regeeringen in
strjjd komen met haar eigen vroegere beslis
singen en tweeërlei gezag over Abessinië erken
nen. Onze vertegenwoordiger bij den Volken
bond jhr. Loudon is geen lid van den Raad.
Hij was echter wel aanwezig. En wij vermoe
den, gezien het feit, dat wij het impero reeds
erkenden, dat hij zich, ware hij lid, bü de boven
aan het woord zijnde Raadsleden zou hebben
aangesloten. Litwinof stelde zich op het stand-
punt, dat Abessinië „nach wie vor" Volken'
bondsstaat is en dat de Abessinische vertogen'
woordiging dus aan de Raadstafel moet plaats
nemen. Lord Halifax zal het, wanneer het op
de beslissing aankomt, eens zijn met het
standpunt van hen, die het impero reeds er
kenden, maar in een gentlemanlike bui nam
hij het voor den Negus op en betoogde, dat
het niets meer dan billijk was, den Negus in de
gelegenheid te stellen door zijn vertegenwoor
diging in de openbare Raadsvergadering de
gronden tegen de erkenning van het Italiaan
sche gezag uiteen te zetten. Dit standpunt on
dersteunde Bonnet. En de Raad nam hef, ten
slotte aan. Nu hebben de vertegenwoordigers
van den Negus roet in het eten geworpen door
den eisch te stellen, dat zij uitgenoodigd zullen
v/orden hetzij als vertegenwoordigers van den
„Keizer van Abessinië", hetzij als vertegen
woordigers van „Abessinië". Halifax en Bonnet
zijn over dezen eisch zeer slecht te spreken,
De behandeling der Abessinische kwestie moest
derhalve worden uitgesteld. Voorloopig tot Don
derdag. De zaak wordt des te gecompliceerder
als de Negus zelf komt, wat nu wel vrijwel zeker
ig. Hij is tenminste uit Engeland naar Genève
op reis gegaan. Maar tevens wordt er bericht,
dat hij zich ziek voelt (werkelijk of diploma
tiek, dit laten we in het midden). Hij zou dus
nog altijd zijn reis kunnen onderbreken. Ver
schijnt hij werkelijk persoonlijk, dan zal er
een tragicomedie worden opgevoerd, omdat het
niet anders kan.
Het zal den Negus niet baten, of hij al
dan niet persoonlijk verschijnt. In we
zen is de zaak beslecht. Zeker, er is aan
Abessinië en den Negus onrecht begaan. Wij
hebben dit altijd duidelijk voorop gezet, maar
thans moet er rekening gehouden worden met
het voldongen feit, met het nu eenmaal nieu
we gezag in Ethiopië. De Raad komt natuurlijk
voor groote moeilijkheden te staan. Op de eer
ste plaats is er de resolutie van 11 Maart 1932,
door de Assemblée naar aanleiding van de Ja-
pansche verovering van Mandsjoerije aange
nomen. Hbewel deze resolutie op het Japansch-
Chineesche conflict betrekking had, is de laat
ste alinea daarvan, waarin de leden van den
Bond zich verplichten, nimmer een accoord te
erkennen, dat tegen de beginselen van het
Hondspact in tot stand is gekomen, zóó alge
meen gesteld, dat deze in feite op elke ge
welddadige verovering van grondgebied toepas
selijk is. Tegen hen, die deze resolutie als be
zwaar tegen de erkenning van het Italiaansche
gezag in Abessinië opwerpen, wordt ingebracht,
dat deze resolutie op de verovering van
Mandsjoerije betrekking had, terwijl de juris
ten van den Volkenbond er een interpretatie
aan geven, als zou die resolutie indertijd zijn
aangenomen als surrogaat voor het niet-afkon-
digen van economische en financieele sancties
tegen Japan.
Erg overtuigend klinkt het niet. Maar er is
nog een grooter moeilijkheid. Artikel 10 van
het Volkenbondspact schrijft voor, dat alle leden
zich verplichten, elkanders territoriale integri
teit en politieke onafhankelijkiheid tegenover
eiken aanval te eerbiedigen en te handhaven,
hetgeen dus eveneens een juridisch obstakel
voor de erkenning der verovering van Abessinië
vormt. Maar ook hier wieten de Volkenbonds
juristen raad. Zij redeneeren: Tegenover Abes
sinië is artikel 10 reeds ten volle toegepast. De
Volkenbond heeft Italië eerst als aanvaller be
stempeld en heeft Abessinië geholpen door de
afkondiging der sancties. Dat dit geen succes
heeft gehad, is buiten den wil der Volkenbonds
leden geschied. Nu de verovering toch een feit
is geworden, vervalt artikel 10 als argument om
den Volkenbondsleden hun vrijheid tot erken
ning van het Italiaansche imperium te onthou
den. Ook dit klinkt niet overtuigend. Men
wringt zich, zooals men ziet, in allerlei bochten
en de juristerij viert hoogtij! Nu zou er ten
slotte een resolutie moeten worden ingediend,
waarbij de Italiaansche verovering zou worden
erkend. Zulk een resolutie moet eenstemmig
worden aangenomen. Deze eenstenJmigheid zal
niet te verkrijgen zijn. Er zal dus geen resolu
tie worden ingediend. De fameuze Volkenbonds
juristen hebben ook hier raad geschaft. De
Voikenbondsleden zullen individueele verklarin
gen afleggen. En daaruit zal dan blijken, dat
de meerderheid der raadsleden de erkenning
van het Italiaansche gezag over Abessinië onder
de tegenwoordige omstandigheden niet onver-
eenigbaar acht met de verplichtingen van de
Volkenbondsstaten. Verheffend is het schouw
spel niet, maar er zit niets anders op. Men kan
een niet meer bestaand gezag niet blijven er
kennen en het feitelijk bestaande blijven ne-
geeren.
De Negus kan door zijn verschijnen te Genève
aan Halifax en Bonnet, dus aan Engeland en
Frankrijk, nog groote moeilijkheden bereiden,
zonder er iets bij te winnen. Zijn verschijnen
is gevaarlijk geworden. Want de betrekkingen
RomeLondenParijs kunnen er opnieuw door
vertroebeld worden, vooral nu pas Führer er.
Duoe zoo lang samen zijn geweest. Engeland en
Frankrijk schijnen echter vastbesloten te zijn,
hun betrekkingen, reeds aangeknoopte of in
voorbereiding zijnde, niet te laten vertroebelen
en zich niet af te laten brengen van hun poli
tiek, vrede en vriendschap met Italië te sluiten
ter wille van den algemeenen vrede, ook niet
door de „mise en scène" van een gevallen heer-
scher. De raadgevers van den Negus hadden
beter gedaan, hem een éclatant échec te be
sparen.
et is en blijft verheugend, dat zoo
vele Nederlandsche staatsburgers
in het besef van de dringende
noodzakelijkheid voor ons land om zijn
nationale militaire defensie zoo snel
mogelijk op het peil te brengen, dat door
den huidigen internationaal politieken
toestand wordt geëischt, spontaan en vrij
willig in hun meest gevoelige zwak n.l.
hun beurs hebben getast en nog tasten
en reeds meer dan honderdduizend gul
den voor versterking der weermacht bij
een hebben gebracht. De honderdduizend
is voor iemand, die ze in de loterij wint,
gewoonlijk zóó'n formidabel buiten
kansje, dat hij licht het overstelpend
gevoel krijgt zijn rijkdom niet meer op
te kunnen, maar voor de jarenlang op
water en brood gezette, uitgehongerde
defensie beteekent deze dikke ton niet
veel meer dan een pikant peulschilletje
op den rand van het bord, dat hoog opge
tast gevuld dient te worden om haar
weer voldoende op kracht te laten ko
men. Het pikante van dit peulschilletje
zit hem hierin, dat het de volkomen na
tuurlijk en niet kunstmatig gegroeide
vrucht is van een door nood geactiveerd
nationaal besef en dat het zich heeft
kunnen zetten aan een plant, die fiscaal
reeds zwaar wordt afgetapt. Daarom
smaakt het zoo lekker en naar meer. Het
is begrijpelijk, dat velen zich thans de
vraag stellen, wat er nu eigenlijk met
die vrijwillig bijeengebrachte en nog
steeds dikker wordende ton moet gebeu
ren. In een enkel katholiek blad is de
gedachte geopperd, dit geld ten goede te
laten komen aan de dienstplichtigen en
him gezinnen, die financieel gedupeerd
werden door het feit, dat zij plotseling
langer in dienst moesten worden gehou
den. Voorwaar, een sympathieke gedach
te. De militaire medewerker van de so
cialistische Arbeiderspers wijst er op, dat
ook voor ontwikkeling en ontspanning
van de soldaten gezorgd moet worden,
en hij zou het een uitstekend idee van
de militaire autoriteiten achten, indien
men begon met de nu op het departe
ment van Defensie toegestroomde gelden
in principe te besteden voor de ontwik
keling en ontspanning van de soldaten.
Voor de ontwikkeling en versterking der
materieele defensiemiddelen beteekent
deze ton gouds toch niet meer dan een
druppel op een gloeiende plaat, aldus
redeneert hij, en de zorg voor ontwikke
ling en ontspanning der dienende sol
daten vormt volgens hem een onderdeel
der moreele defensie. Dit is voorzeker
een niet onaardig bedachte redeneering.
welke bij vele socialisten, die nog altijd
moeilijk aan de onbarmhartige realiteit
kunnen wennen, dat er nu eenmaal di
rect kanonnengeld noodig is, opgang zal
maken. Geld voor ontwikkeling en ont
spanning der soldaten en dan natuurlijk
liefst in A.J.C.-stijl, dat zou een kolfje
naar de anti-geweer-hand zijn. Het is
een mooie vinding dat motief van de
moreele defensie, waardoor men deze
dikke ton aan de materieele defensie
zou kunnen onttrekken.
ak wij zijn van meening, dat de
I moreele defensie niet mag verwaar
loosd worden ter wille van de mate
rieele defensie, ja dat zonder moreele
defensie de materieele defensie zelfs
betrekkelijk waardeloos zou kunnen wor
den, maar de eerst noodige vorm van
moreele defensie bestaat o.i. in een af
doende stelselmatige bestrijding van de
werkloosheid, die de psychische volks
kracht dreigt te ondermijnen. Ontwikke
ling en ontspanning van soldaten dient
op de eerste plaats buiten diensttijd
door de militairenvereenigingen te ge
schieden. Hadden de schenkers hun
dikke ton daarvoor bestemd willen zien,
dan zouden zij die niet rechtstreeks aan
het departement van Defensie hebben
gestuurd. Met een gift mag men niet
doen wat men wil, tenzij de schenkers
den begiftigde in het aanwenden en be
stemmen van de gift volkomen vrij laten.
De dikke ton is echter gegeven voor ver
sterking van onze weermacht in den
meest zakelijken en engen zin des
woords. Van andere bedoelingen is niet
bij de schenkers, maar slechts bij de
toekijkers iets gebleken.
Binnenkort zullen op het Kasteel Nijenrode
enkele bijzondere concerten gegeven worden,
waarvan Desi von Halban-Kurz de leiding op
zich genomen heeft.
Onderhandelingen met verschillende kunste
naars zijn nog gaande. Reeds kan worden me
degedeeld, dat heden bericht ontvangen werd
van Pablo Casals, waarin hij zich bereid ver
klaarde, op Zaterdag 28 Mei as. te willen op
treden.
Bij goed weer zal het concert, waarvoor
slechts een beperkt aantal plaatsen beschikbaar
kan worden gesteld, op den binnenhof van La
Tournebride plaats hebben. Mochten de weers
omstandigheden minder gunstig zijn, dan zal
op dezen avond de nieuw daartoe ingerichte
concertzaal in gebruik genomen worden.
Blijkens het Voorloopig Verslag der Eerste
Kamer over achttien ontwerpen van wet hou
dende naturalisatie van een 360-tal personen,
herhaalden eenige leden hunne bezwaren tegen
het feit, dat wederom een zoo groot aantal per
sonen ter naturalisatie wordt voorgedragen. Zij
spraken bij vernieuwing als hun oordeel uit, dat
naturalisatie op zoo groote schaal de ethnologi-
sche samenstelling van ons volk op den duur
zal beïnvloeden.
Vele andere leden meenden ter weerlegging
van deze bedenkingen thans te kunnen volstaan
met verwijzing naar hunne, mede in voornoemd
verslag opgenomen, bestrijding op dit punt.
