Felle fabrieksbrand te Amersfoort Hongarije's nieuwe minister president Stadt Schanke Imrédy ontvouwt zijn program Spaak meent te zullen slagen wm, Chili treedt uit den Volkenbond BÉLA V0NIM Britsche schepen getroffen Het nieuws van heden Encycliek over de rassenleer? DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACT* ÏN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) vooi Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM ZONDAG 15 MEI 1938 - OCHTENDBLAD VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21174 De olieslagerij van de firma Van Vollenhoven een prooi der vlammen Broeiing vermoedelijk de oorzaak Kranig brandweerman LOURDES f59.50 INT. REISBUREAU „HOLLAND Het nieuwe kabinet zal elf leden tellen Incident in Geneve's raadzaal „Leve de vrede! Leve de Ver- eenigde Staten van Europa!" Te Parijs wordt een monument opgericht ter nagedachtenis van den Koning der Belgen Albert I Bij vlucht over oerwoud verdwenen Vliegtuig in Columbia vermist BRITTEN IN HINDERLAAG GELOKT Zwitsersche neutra liteit Het Weer illlllllillllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Met tegenzin heeft het echter dit besluit genomen ONZE GESOIGNEERDE DINERS Heel Hongarije ziet in hem den sterken man, dien het land, juist in dezen moeilijken tijd, noodig heeft Bekend financieel expert Geen wijziging in de buiten landsche politiek Samenwerking in het Donaubekken Bij aanvallen der luchtmacht van Franco Boschbrand bij Eupen Over grooten afstand woedt het vuur in de staatsbosschen Liechtenstein heet den troonopvolger welkom DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN Leven en laten leven In Vaticaansche kringen acht men uitvaardiging niet uitgesloten POLEN NAAR STRATOSFEER DE NEGUS WEER IN LONDEN WAAROM NOG ELDERS ERGERNIS WANNEER DE ROEMER PRIMA IS? NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Zaterdagmiddag heeft te Amersfoort een Zware brand gewoed in de mengerij van de N.V. J. v. Vollenhoven's Lijnkoekenfabrick en olieslagerij, gelegen aan de Groote Kop pel, juist op de grens van de gemeente. De brandweer rukte uit met al het beschik bare materiaal. Gretig vond het vuur voedsel in 4e duizenden opgeslagen lijnkoeken en groote hoeveelheden mengveevoeder. Aan de achterzijde van het fabrieksgebouw had men nauwelijks de slangen uitgelegd, of het terrein moest weder ontruimd worden, aan gezien twee groote olietanks, die onder enkele atmosferen druk stonden, dreigden te explo deren. Het vuur breidde zich zienderoogen uit. Tegen kwart voor drie kwam de wind opzetten en liep öe naast de fabriek gelegen houtopslagplaats Van de firma Koekebakker eveneens gevaar. Ook hier werden toen enkele spuiten gerequlreerd, baarbij de sproeiwagen der gemeentereiniging, 4ie ook als brandspuit dienst kan doen, in wer king werd gesteld. Intusschen had men ook de assistentie inge roepen van de Utrechtsche brandweer. Het ge- heele blusschlngswerk stond onder leiding van c°mmandant v. Haselen. Op het terrein van den brand waren spoedig aanwezig de burgemeester, eenige wethouders eh raadsleden, alsmede autoriteiten van P.U.E.M. gemeentebedrijven. Honderden meters ver vlogen ue vonken over 4e belendende hulzen en opslagplaatsen. Toen 'hen eindelijk door de achterzijde van de fabriek tot de machinekamer was doorgedrongen, be merkten de brandweerlieden tot hun grooten ®ehrik, dat de druk in de ketels van vier tot acht atmosfeer opliep. Zonder zich een oogenblik te bedenken, Sing brandmeester v. Halveen, onder be scherming van eenige spuiten, door de hoog oplaaiende vlammen en met gevaar voor eigen leven wist hU de vuren uit te trekken en de kranen open te zetten. Op die manier voorkwam brij een explosieramp, die ontzet tende gevolgen zou gehad hebben. Keer op keer stortten gedeelten van het fa brieksgebouw in. Hit de naast de fabriek gelegen woning van 4en heer E. van Vollenhoven werden voorwen en van waarde en bescheiden in veiligheid ge bracht. Hetzelfde geschiedde met een aantal cy linders, gevuld met zuurstof en dergelijke licht ontplofbare stoffen. Ook een groote hoeveelheid gakken, gevuld met veekoeken, kon nog uit he fabriek worden verwijderd. In totaal bestreed men tegen vijf uur het Hiur met twintig stralen, waaraan later nog ^hige spuiten van de Hooglandsche brandweer Werden toegevoegd. Ook de Soester brandweer Was onderweg voor assistentie, doch door de Groote haast welke men gemaakt had, was de h^otor warm geloopen en onderweg stil blijven staan. Tegen zes uur was men de vlammenzee hieester. De fabriek was toen herschapen in een ruïne. Slechts de muren stonden nog overeind en hiervan leverden eenige een 4usdanig gevaar op, dat men ze hoogstwaar schijnlijk omver zou halen. Hp het terrein van den brand hadden wij een bbderhoud met den directeur, den heer v. Vol- ^hhoven, die ons het volgende mededeelde. In verband met de jaarlijksche reparatie- werkzaamheden had het bedrijf juist vier weken stilgelegen, in welken tijd de machinerieën wer- be» nagezien. Deze werkzaamheden werden boor ongeveer tien man verricht. Het overige Personeel, ongeveer dertig man, had juist weer aanschrijving gekregen a.s. Maandag het erk te hervatten, waarna dan weer gedurende 11 jaar, dag en nacht, gewerkt zou worden. Vermoedelijk is de brand ontstaan door broeiing in de grondstoffen voor mengvoe- 4ers, welke gelegen waren in de z.g. naslag- fabriek, waar de kleine koeken gemaakt Worden. Het geheele complex beslaat een opper- vlakte van VA H.A. Naar de directeur ons Mededeelde, bedraagt de schade eenige ton- Pen. 14 dag1. K.K. Jeugdreis 25 Juli, 1, 8 en 15 Aug. 14 dg. Vogezen, Zwitserl. 59.50, 18|7, 1-15-29 Aug. 14 dg. Berg-trektocht door het Jungfraugebied, Zwitserl. 97.50 - 27 Juni, 18 Juli, 1, 15 en 29 Aug. 8-d. fietst. Ardennen 27.50 - 26|6, 9en24|7, 7 en 21|8 9-daagsche fietstocht België en Engeland 35. 16 Juli, 30 Juli, 13 Aug. LAAN VAN MEERDERVOORT 176, DEN HAAG BRUSSEL, 14 Mei (Belga) Zooals Spaak gisteren mededeelde, zal hij trachten een re geering te vormen welke alle richtingen van de oude meerderheid omvat, maar welke uit minder ministers zou bestaan dan het vorige kabinet. Het aantal portefeuilles zal vermoede lijk elf bedragen, t.w. vier socialisten, vier katholieken en drie liberalen. Spaak zelf neemt vermoedelijk Buitenlandsche Zaken. Om 12.45 uur keerde de kabinetsformateur van het Koninklijk Paleis terug en verklaarde aan de journalisten, dat de koning zijn voor stellen had goedgekeurd. Er zullen elf mi nisters komen, zoo zeide hij, waarvan drie geen parlementsleden zijn, t.w. aan Financiën, Eco nomische Zaken en Nationale Verdediging. Vandaag moet de oplossing komen. Het gaat niet aan zonder regeering te blijven. Ernstige verantwoording rust op hen, die een besluit moeten nemen. GENËVE, 14 Mei (Havas) Toen de Volken bondsraad vanmiddag in openbare zitting bij een kwam, richtte een persoon op de publieke tribune zich op en riep in het Fransch: „Leve de vrede! Leve de Vereenigde Staten van Europa." De bewakers wierpen zich terstond op den man en verwijderden hem. Hij bood echter nog eenigen tijd tegenstand, steeds dezelfde woorden herhalend. De man bleek een bewoner van Zuerich te zijn, genaamd Ditwyler. Hij pro pageert het pacifisme. Tevens wierp hij biljet ten de zaal in met aan de voorzijde een afbeel ding van Christus, den vrede predikende, en aan de achterzijde een proclamatie, geteekend met: „Ditwyler, vredesapostel." BOGOTA, 14 Mei. (D.N.B.) Het Junkersvlieg- tuig „Darien", van de Columbiaansch-Duitsche juchtvaart Maatschappij, met twee personen bemanning en vier passagiers aan boord, wordt sinds Donderdag vermist. Burgerlijke en mili taire toestellen zijn opgestegen om nasporingen te doen. Eén dezer vliegtuigen is met een boom in aanraking gekomen en beschadigd, waarbij de bemanning licht gewond werd. Het traject van de „Darien" voert langs een bijna onbe woond kustgebied en over oerwoud. JERUZALEM, 14 Mei (Reuter). Twee Britsche soldaten zijn hedenmiddag, nadat het dorp Tam- ba was doorzocht, op den weg van Acre naar Safed in een hinderlaag gelokt en ernstig ge wond. In de vlakte van Endraelon is gisteravond een politiepatrouille in een hinderlaag gelokt, waarbij een Britsche politieagent werd gewond. Alles is op beurspolis en bij Lloyds verzekerd, men tegen bedrijfsschade verzekerd Als bijzonderheid kan nog worden vermeld, Vat op het fabrieksterrein een groot aantal met suikerstroop opgeslagen was, die ech- Sck 6611 paar uur voor de brand uitbrak ter ver- Aeping aan de kade waren opgeslagen. t HEnëve, 14 Mei (Havas). De Volkenbonds- g7;4 heeft in zijn hedenmiddag gehouden ver- bt ing het rapport van Sandler inzake de «th aliteit van Zwitserland aangenomen met v 4 motie, waarin o.a. gezegd wordt: De raad Ja ®'4t acte van het voornemen van Zwitser se» zich op zijn permanente neutraliteit te jUj^Pen om niet meer deel te nemen aan de {peering der bepalingen van het pact betref- 4e sancties, en verklaart dat het niet zal r4en uitgenoodigd, hieraan deel te nemen, resolutie inzake de neutraliteit van Zwit- ahd werd met algemeene stemmen aange- W.fn- Slechts de Sovjet-Unie en China ont- zich. Bij de Junker-Werlce in Dessau wordt een viermotorig vliegtuig gebouwd bestemd voor lange afstandvluchten. Het toestel in de werkplaatsen te Dessau =5 Verwachting: Zwakke tot matigen, Zuid- oostelijke tot Zuidwestelijken wind, half bewolkt, droog warm weer. behoudens IE kans op onweer. Verdere vooruitzichten; Weinig ver- andering. GENËVE, 14 Mei (Reuter). De Chileen - sche gedelegeerde heeft opdracht gekregen den Volkenbondsraad er van in kennis te stellen, dat Chili met inachtneming van den voorgeschreven opzeggingstermijn van twee jaren uit den Volkenbond zal treden, aan gezien de Chileensche regeering niet tevre den is over de ontvangst van haar voor stellen tot hervorming van den Volken bond. In de motiveering van dit besluit zeide Edwards, de Chileensche gedelegeerde, o.m dat nu Chili's voorstel tot hervorming van den Volkenbond nog steeds niet in behandeling ge nomen is, het niet langer van 't Geneefsche in stituut in zijn huidigen vorm lid kan blijven. Er zal echter geen wijziging komen in de po litiek van zijn land. Deze politiek zal geïn spireerd blijven door de beginseien van het Volkenbondspact. Ook zal Chili blijven deel nemen aan de werkzaamheden van het Inter nationaal Arbeidsbureau, van de technische organisaties van den Volkenbond en van het Haagsche Hof. Edwards besloot met de hoop uit te spreken dat het pact hervormd zal zijn voordat de opzeggingstermijn van twee jaar voor Chili is verstreken, daar niets Chili meer voldoening zou schenken dan lid te kunnen blijven var: een instituut waarvan het reeds achttien jaar lid is LEIDSCHEPLEIN 5—9 - A'DAM - TEL. 33072 a f 0.75,1.—en 1.25 ORKEST: SON JA BOGDANOWNA Nieuwe Shows (Van een bijzonderen correspondent) De jongste regeeringswisseling in Hon garije is voor ingewijden in het geheel geen verrassing. Reeds lang verwachtte men, dat de minister van Economische Zaken uit het kabinet-Daranyi, de leiding van een nieuw ministerie op zich zou nemen. Voor de uitvoering van het vijf-jarenplan dat Daranyi had afgekondigd, was een persoonlijkheid noo dig, die kans zag het daarvoor vereischte be drag, dat op een milliard wordt geschat, bij een te brengen, zonder dat het economische leven werd ontwricht. Twee derden van deze som is men van plan te gebruiken ter stimuleering van handel en nijverheid en niet, zooals men vaak hoort be weren, voor een herbewapening op groote schaal. Natuurlijk zal ook Hongarije zijn mi litaire rechtsgelijkheid de facto trachten te bereiken, het zal dus wel zijn landsverdediging uitbreiden en versterken. Nu is het merkwaar dig, dat zoowel de Rijksregent als Daranyi slechts één man in staat achten, het vijf jaren-plan een succes te doen worden en deze man is de president van de Hongaarsche Na tionale Bank, Béla von Imrédy. Béla von Imrédy is en was sinds den dood van Julius Goemboes de hoop van alle voor uitstrevende kringen. Hij is de coming man Wij willen hier natuurlijk niets tegen het be leid van dsa juist afgetreden minister-presi dent zeggen. Daranyi heeft zelf nooit graag zoo'n hooge positie ingenomen; zij werd hem opgedrongen door een tragisch voorval, den dood van Goemboes. Hij heeft echter zijn moeilijke taak uitstekend vervuld. De koers, dien Daranyi volgde, was rustiger en gematig der dan die van Goemboes. Imrédy, die ook als minister van Economische Zaken president der Nationale Bank was gebleven t.nans voert de staatssecretaris van Binnenlandsche Zaken ad interim de leiding der Nationale Bank heeft een bijna dictatoriale macht in het economische leven van Hongarije. Toch behoefde hij zijn macht niet te laten voelen; zijn ideeën en doeleinden kent men en men is het er mee eens, en bij het volk is hij zeer bemind. Hij behoeft geen geweld te gebruiken, want zelfs zijn woorden overtuigen iedereen. Béla von Imrédy, is een man van het for maat van een Salazar. De internationale ka tholieke wereld zal hem eerst thans beter leeren kennen. Wanneer men in bank- of financieele kringen vraagt, hetzij in Londen of New-York, wie Béla von Imrédy is, dan krijgt men ongeveer hetzelfde antwoord als wanneer men over Schacht of Salazar spreekt. Hij is afkomstig van een oude Hongaarsche familie, zijn vader was eveneens directeur van een bank. In het jaar 1913, op 22-jarigen leef tijd, beëindigde hij zijn universitaire studies en maakte reizen door geheel Europa. Tijdens den wereldoorlog deed hij dienst als officier en ontving wegens zijn dapperheid de hoogste onderscheidingen. In het jaar 1926 was hij reeds onder-directeur van de Hongaarsche Natio nale Bank. In 1932 werd hij benoemd tot mi nister van Financiën en in 1935, na den dood van Alexander Popovics, werd hij president van de Nationale Biank. Imrédy spreekt weinig, hoewel hij een uit stekend redenaar is. Zijn werk verricht hij zoo onopvallend mogelijk en hij leeft als een asceet. Zooals wij reeds hebben gemeld, is hij een practiseerend katholiek. Op economische gebied heeft hij zeer veel gepresteerd, talrijke werken zijn van zijn hand vêrSchenen Imrédy is een man die niet aarzelt, zich zijn verantwoordelijkheid volkomen bewust is en precies weet, wat hij wil. Het heele land uitte reeds zijn voldoening, toen hij eenigen tijd geleden tot minister van Economische Zaken in het kabinet-Daranyi benoemd werd. De financieele wereld begroet in hem den vak man, de politieke wereld beschouwt hem als den krachtigen man dien Hongarije in dezen moeilijken tijd noodig heeft. Het volk ziet in hem een leider, die den kleinen man zal be schermen. De intellectueelen begroeten in hem den man, die ook voor kunst, literatuur en het heele cultureele leven zijn belangstel ling toont. Men kan daarom gerust zeggen, dat sinds den oorlog Hbngarije nog nooit de benoeming van een minister met zooveel vreugde begroet heeft. Heel Hongarije heeft momenteel zijn hoop op Béla von Imrédy gevestigd. BOEDAPEST, 14 Mei (D.N.B.)De nieuwe Hongaarsche minister-president, Imrédy, heeft heden voor het Huis van Afgevaardig den zijn program ontvouwd. De buitenland sche politiek zal geen wijziging ondergaan en krachtig op den vrede gericht zijn. Ten opzichte van Italië blijven de protocollen van Rome van kracht. De vriendschap met Dultschland zal zich verder blijven ontwikkelen. Voorts betuigde hij zijn gevoelens van vriend schap jegens Polen en zeide, dat in Engeland en Frankrijk meer begrip ontstaat voor de Mid- den-Europeesche vraagstukken. Hij gaf de hoop niet op, dat in het Donaubekken een vreedzame samenwerking mogelijk zal zijn. De nieuwe regeering zal een opbouwprogram indienen, dat de moreele en materieele ontwik keling der natie zal bevorderen en haar inner lijke eenheid verzekeren. Op binnenlandsch politiek gebied zal de regeering een rechtsch georiënteerde, nationale en christelijke politiek voeren. Vooral de sociale problemen moeten wor den opgelost en de natie moet tot 'n eenheid wor den saamgesmolten. Als bijzondere taak be schouwt de regeering het, den verderen opbouw van het leger met alle krachten te bevorderen. Het door Daranyi afgekondigde vijfjarenplan zal met vastberadenheid worden uitgevoerd. De opvoeding der jeugd ook buiten school moet met den grootsten nadruk ter hand wor den genomen. Homan, tot dusverre minister van Opvoeding, zal voor de oplossing van dit pro bleem op een nieuwen post in de regeering zit ting nemen. De reeds aangenomen wetten, zoo als de zgn. Jodenwet, zal de regeering met volle overtuiging verder uitvoeren. Nog vandaag zul len twee wetsontwerpen worden ingediend ten behoeve van strafrechtelijke bescherming van de orde in staat en maatschappij. BARCELONA, 14 Mei (Reuter). Tijdens een aanval der rechtsche vliegtuigen op Barcelona is het Britsche stoomschip „Euphorbia" door bomscherven getroffen. De kapitein en een offi cier werden gewond. Het vaartuig liep lichte schade op. Tijdens den luchtaanval op Valencia werd het Britsche stoomschip „Greatend" getroffen. Het vaartuig verkeert in zinkenden toestand. Per soonlijke ongevallen kwamen niet voor. De rechtsche troepen hebben nieuwe succes sen behaald aan het front tusschen Teruel en de zee. In eenige dagen tljds hebben zij aldaar een stevige verdedigingslinie over een afstand van 75 mijl verkregen en eenige der sterkste posities der regeeringstroepen, o.a. Corbalan, in handen gekregen. De regeeringstroepen bieden echter hardnekkigen tegenstand. Gisteren ontketenden de troepen van Franco op den weg van Alcaniz naar Valencia tot vijf maal een aanval op de regeeringsstellingen. Zij werden echter afgeslagen Talrijke dooden bleven op het slagveld achter. In den afgeloopen nacht is generaal Ca banelias op 66-jarigen leeftijd te Malaga gestorven. Aan het begin van den burger oorlog was Cabanellas voorzitter van het nationale verdedigingscomité en lid van den oppersten legerraad. EUPEN, 14 Mei (Belga). Tegen den middag is in de Belgische staatsbosschen tusschen de gemeenten Eupen en Raeren, ter hoogte van Mospert, een zware brand uitgebroken. Het vuur woedt over een nog onbekend grooten 'afstand in dit fraaie boschgebied. Daar de vrijwillige brandweer van Eupen zich te Verviers bevond om te helpen bij de blussching van een grooten brand in den bazar aldaar, werden de reddingspogingen zeer be moeilijkt. De te Eupen in garnizoen liggende soldaten werden opgeroepen, maar zij waren slechts gering in aantal, daar de meesten met verlof waren. De oorzaak van den brand, die nog lang niet gebluscht is, is onbekend. VADUZ, 14 Mei. (Havas) De prins-regent en troonopvolger van het vorstendom Liechten stein, Franz Joseph, is plechtig in de hoofd stad Vaduz ontvangen. Duizenden stonden voor het raadhuis, waar de burgemeester hem wel kom heette. In redevoeringen werd uiting ge geven aan den wensch naar politieke onafhan kelijkheid en trouw aan het vorstenhuis. Chili uit den Volkenbond getreden. Spaak hoopt te zullen slagen in de samen stelling van een nieuw kabinet, dat elf leden zal tellen. De nieuwe Hongaarsche premier Imrédy zet zijn program uiteen. Hevige boschbrand in de Belgische staatsbos schen bij Eupen. Memorie van antwoord aan de Tweede Kamer inzake het tariefsverdrag met Denemarken. Lljnkoekenfabriek te Amersfoort in asch ge legd. Vier slachtoffers van de instortingsramp te Rotterdam ter aarde besteld. „Leven en laten leven" is een oud- Hollandsche wijsheid die ons beduidt ieder het zijne te geven. We hebben recht op een menschwaardig bestaan maar dienen dit ook aan anderen te gunnen. We moeten de zon in het water kunnen zien schijnen en heb ben ons te verheugen over den voor spoed van anderen. Als we .zelf ons door het leven kunnen slaan moeten we niet afgunstig worden op hen die het goed hebben. Leven en laten le ven zij ons parool. Geeft aan uw me- demenschen alle hulpmiddelen die ge zelf gaarne zoudt ontvangen om te slagen. Laat nooit afgunst tusschen u en uw kameraden komen. „Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat dan ook een ander niet" is een daarbij aan sluitende levensivijsheid. En omge keerd: behandelt anderen zooals ge zelf zoudt willen behandeld worden. Leeft en geniet van uw leven maar laat ook anderen ongemoeid van het leven genieten, benijdt hen niet doch helpt allen. „Leven en laten leven!" Onze Romeinsche correspondent seint on) d.d. 14 Mei: Het rondschrijven van den secretaris van de H. Congregatie der Seminaries en Universitei ten is in vele bladen ten onrechte een „Syl labus" genoemd. Het schrijven wilde slechts op wetenschappelijke gronden de rassenleer be strijden. In Vaticaansche kringen acht men net niet uitgesloten, dat in den vorm eener en cycliek de rassenleer ook op dogmatische gronden weerlegd zal worden. Eenige zekerheid hieromtrent wordt nog geenszins verkregen. echter WARSCHAU, 14 Mei. (Pat) De ballon „To- run", die vanmorgen was opgestegen voor een vlucht naar de stratosfeer, is na vijf uur ge daald te Zegrze bij Warschau. De ballon heeft een hoogte bereikt van 9500 meter. De beman ning bestond uit kapitein Burzynsky, winnaar van den Gordon-Bennet-beker en den meteo roloog Narkiewicz. HAILE SELASSIE is Zaterdagmorgen uit Genève in Londen teruggekeerd. Heiligeweg 39-45, A'dam. A. J. v. d. MADE OOK VOOR INDISCHE RIJSTTAFEL Stand op Zondag 1 uur v.m. 759-8 Vorige stand: 760.2

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1