Wijziging van de
Bedrijfsradenwet
Mislukte start na
noodlanding
New-Yorksche Beurs
s«
VREEMDELINGEN IN HET
KLEEDINGBEDRIJF
OPENING ST. BEATRIX-
PA VILJOEN
DONDERDAG 26 MEI 1938
Na verdediging door minister
Romme z.h.st. aanvaard
Interpellaties
Voortaan een vergunning van den
minister van Economische
Zaken vereischt
De kroon op het werk der St. Bavo-
stichting te Noordwijkerhout
Zon en licht
PLOTSELING DEN WEG
OVERGESTOKEN
Jongen door auto gegrepen
Autogiro-vliegtuig ernstig bescha
digd, doch de bestuurder
bleef ongedeerd
Oostwold gedeeltelijk
in het donker
Geen enquête over Oss?
Het voorstel-Wendelaar schijnt
niet veel kans te maken
Gruwelijke ontdekking
in een schuur
Jongen en een meisje dood
gevonden
MONUMENT VOOR MR.
H. SMEENGE
Onthulling te Meppel
BOUW VAN ZEESLEEPBOOT
Stemming verdeeld
De ontploffing te
Rotterdam
Merkwaardige ontknooping
te wachten
JAVANEN NAAR HET LEEGE
CELEBES
Voorloopig transmigreeren
duizend gezinnen
AMSTERDAMSCHE BEURS
Nabeurskoersen van 25 Mei
WISSELKOERSEN
-
AMERIK. GOEDERENMARKT
B
Mn.
Hemelvaart
i nominaal
BRUYNZEEL'S FINEER-
FABRIEK
Iets nieuws voor Nederland
Boternoteering
Boterheffing
Clearingkoersen
?>e t
van
Jntw
Joins
jjhjn
Nes-
Geeft
Vr
'S GRAVENHAGE, 25 Mei 1938.
By de voortzetting der debatten in de
Tweede Kamer over de wijziging der Be
drijfsradenwet, bepalende de uitbreiding
van de adviseerende bevoegdheid der be-
dryfsraden ook tot het economisch terrein,
pieitte de heer STEINMETZ (R.K.S.P.)
voor de inschakeling van de hoofdarbeiders
in de bedrijfsraden. Dezen worden nu syste
matisch uitgesloten gehouden.
Mevr. MACKAY/KATZ (C.H.) nam scherp
stelling tegen de toekenning der nieuwe, al
thans uitgebreide bevoegdheid. De bedrijfs
raden moeten volgens haar op zuiver sociaal
terrein blijven. Langs zydelingsche wegen mag
hier geen nieuwe taak worden opgelegd.
Nadat de heer WIJNKOOP (C.P.N.) nog had
betoogd, dat de arbeiders verstandig genoeg
zijn om over economische aangelegenheden te
kunnen oordeelen en dat de N.S.B. toont voor
de arbeiders slechts hoon over te hebben, be
antwoordde minister ROMME de verschillende
sprekers.
Z.Exc. noemde het een gelukkig overwonnen
standpunt, dat de arbeiders van hoog tot laag
geen nuttig woord zouden kunnen spreken. Te
gen de bezwaren van mevr. MackayKatz voer
de de minister aan, dat reeds in 1933 is vast
gelegd, dat over technische en commercieele
aangelegenheden in de raden gesproken kan
worden. Bedoeling was toen reeds een zoo ruim
mogeiyke opvatting en na 1933 is het bedrijfs-
raden-element ingeschakeld by de wet op ves
tiging in het kleinbedryf en de verbindend- en
onverbindendverklaring van ondernemersover
eenkomsten.
Tegenover den heer Van der Goes van Na-
ters betoogde de minister, dat de wyziging
thans ver genoeg gaat en de heer Wendelaar
kreeg de althans voorloopig geruststel
lende verklaring, dat de bedryfsraden zeker
geen verordenende bevoegdheid zouden krijgen
zoolang wy nog zoozeer in het luchtledige ten
aanzien daarvan tasten.
Bemoeiing van de bedryfsraden ook met af
zonderlijke ondernemingen acht de minister
onjuist. Onder bedrijf behoort te worden ver
staan een complex van ondernemingen in een
soortgeiyken bedrijfstak.
Tegen opneming van hoofdarbeiders had
de minister niet het minste bezwaar, maar
als het er op aan komt heeft hij liever
bedryfsraden zonder hoofdarbeiders, dan
heelemaal geen bedrijfsraden.
Zonder hoofdelijke stemming werd het wets
ontwerp aanvaard.
Alleen de N.S.B.-ers, mevr. MackayKatz en
de heer Weitkamp (beiden C.H.) verzochten
aanteekening van hun tegenstemmen.
De heer DE VISSER (CP.N.) zag zyn aan
vrage tot interpellatie over de circulaire van
den minister van Justitie, betreffende toelating
en uitwijzing van vreemdelingen, toegestaan,
evenals de heer DIETERS (N.S.B.), die de zyne
zag toegestaan betreffende den import van bui-
tenlandsch vleesch, echter met die beperking,
dat hy onder geen voorwaarde een algemeen
debat zal houden, doch zich zal beperken tot
den vleeschinvoer.
stuurders van deze rechtspersonen voortaan
geen vergunning ingevolge de wet van 16 Mei
1934 tot regeling van het verrichten van arbeid
door vreemdelingen (Staatsblad no. 257) meer
verplicht zyn.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat voor
vreemdelingen, die op 27 Mei 1938 het klee-
dingbedrijf nog niet zelfstandig uitoefenden,
een vergunning vereischt is met ingang van
28 Mei d.a.v. Degenen, die op 27 Mei 1938 reeds
in dit bedrijf als zelfstandige werkzaam waren,
hebben een vergunning noodig per 1 Augustus
1938.
Belanghebbenden, die behooren tot de laatst
bedoelde categorie, worden evenwel uitgenoo-
digd ter bevordering van een vlotte admini
stratieve behandeling hunne vergunningsaan
vragen zoo spoedig mogelijk in te dienen.
Alle aanvragen moeten worden gericht aan
den minister van Economische Zaken, Bezui-
denhout 30, 's Gravenhage. Daarbij dient ge
bruik te worden gemaakt van de vereischte
formulieren, welke verkrijgbaar zijn by de
Kamers van Koophandel en Fabrieken.
Nadere inlichtingen kunnen worden inge
wonnen bij het Departement van Economische
Zaken, telefoon letter G, 's Gravenhage, toe
stel 407 en bij de Kamers van Koophandel en
Fabrieken.
De regeeringspersdienst bericht:
In de Staatscourant van 27 en 28 Mei
1938 zal verschynen het Koninkiyk besluit
van 14 Mei 1938, no. 18, waarby voor de
zelfstandige uitoefening door vreemdelingen
van het kleedingbedrijf een vergunning van
den minister van Economische Zaken
wordt verplicht gesteld.
Eedoeld besluit verstaat onder „kleedingbe
drijf'' het bedrijf, bestaande in het vervaardi
gen, vermaken of herstellen van:
1. confectie- en maatkleederen en -kleeding-
stukken, daaronder begrepen alle gebreide en
tricotkleederen en kleedingstukken;
2. hoofd-, hals-, hand-, been- en voetbeklee-
ding met uitzondering van schoeisel;
3. kleedingtoebehooren als bretels, jarretels,
kousebanden, sokophouders, mouw- en rokop-
houders.
Een vergunning voor het zelfstandig uitoefe
nen van het kleedingbedrijf is vereischt in de
volgende gevallen:
1. Voor den vreemdeling, die hier te lande
zelfstandig dit bedryf uitoefent:
a. indien de zaak hier te lande is of zal wor
den gevestigd. Voor eiken buitenlandschen fir
mant van een vennootschap onder firma, be-
heerend vennoot van een commanditaire ven
nootschap e.d. is een afzonderiyke vergunning
vereischt.
b. indien de zaak in het buitenland is ge
vestigd en hier te lande een bykantoor of an
dere nederzetting heeft of wenscht op te rich
ten.
2. Voor den vreemdeling, wiens bedrijf in
het buitenland is gevestigd en die hier werk
zaamheden ten behoeve van derden verricht of
doet verrichten.
Bedoeld worden hier o.a. alle werkzaamheden,
verband houdende met de uitvoering van op
drachten of bestellingen in Nederland, alsmede
werkzaamheden strekkende tot het verkrijgen
van opdrachten of bestellingen hier te lande.
Niet zijn hieronder begrepen werkzaamheden
als het doen van inkoopen door vreemdelingen,
het plaatsen van opdrachten, enz.
3. Voor het buiten het Koninkrijk gevestigd
lichaam (vreemde onderneming), indien dit
hier te lande een bijkantoor of andere neder
zetting heeft c.q. wenscht op te richten.
Bovendien zal voortaan een vergunning van
den minister van Economische Zaken vereischt
zijn voor den vreemdeling, die bestuurder is of
een bestuurstaak vervult bij een in Nederland
gevestigden rechtspersoon, die het kleedingbe-
dryf uitoefent.
Ingevolge een eveneens in bovengenoemde
Staatscourant te publiceeren Kon. besluit van
24 Mei 1938, no. 30. zal ten aanzien van be-
Noordwijkerhout zou niet het Noord-
wykerhout zyn, dat het nu is zonder de St.
Bavostichting, die met haar negen pavil
joenen voor geesteszieken, met haar gewel
dige oppervlakte, haar groot getal personeel,
eigeniyk een dorpje op zich vormt.
Het is dus begrijpeiyk, dat ter gelegen
heid van de officieele opening van het pa
viljoen voor tuberculeuze geesteszieken „St.
Beatrix" het negende paviljoen niet
alleen van de gebouwen der stichting, doch
ook van het raadhuis de nationale drie
kleur wapperde.
Zooals wij reeds hebben gemeld heeft de mi
nister van Binnenlandsche Zaken, de heer
H. van Boeijen, Woensdagmiddag de openings
plechtigheid verricht van dit nieuwe pavil
joen, dat zoowel uit medisch als uit architecto
nisch oogpunt een juweeltje te noemen is.
De frontzijde der verpleginszalen ligt op
het Zuid-Oosten, op den zonnekant dus. De
drie in lichte tinten gehouden afdeelingen, één
voor rustige patiënten aan de beterende hand,
één voor rustige bedlegerige patiënten en één
voor de onrustigen, kunnen in een handom
draai veranderd worden in open waranda's. Het
vraagstuk der verwarming in de wintermaan
den is opgelost door buizen, die vanuit het pla
fond warmte stralen op de verpleegden.
Verder zyn daar, de wasch- en badruimten
en een donkere kamer met het Röntgentoestel.
Grasperken en struiken omgeven het frissche
gebouw, dat onder architectonische leiding van
den heer Jos Bekkers gebouwd werd en onge
veer f 90.000 kostte.
Vele autoriteiten woonden de opening bij,
onder wie rector K. F. Elsenbroek der St. Bavo
stichting, rector H. J. A. Theisen van huize
Sancta Maria te Noordwijk, de assistent van
den generaal-overste der Broeders van Liefde,
die de St. Bavo-Stichting beheeren, vader Vir-
gine, het hoofd der Nederlandsche provincie
dezer congregatie, vader Nathaniël, vader Ul-
phus, de tegenwoordige, en de vorige vader-
overste der stichting, de burgemeester van
Noordwijkerhout, de heer A. v. Iersel, mr. Bol-
sius, lid van Ged. Staten van Zuidholland, de
eerste geneesheer der St. Bavostichting, dr. F.
Kerstens, zijn collega van het Mariagesticht
voor vrouwelijke zwakzinnigen, dr. C. E. Verse-
lewel de Witt—Hamer, de hoofdinspecteur v. de
Volksgezondheid, dr. R. N. M. Eijkel, de inspec
teur voor Zuid-Holland dr. J. A. Putto, dr. Brou
wer van het consultatiebureau voor t.b.c. te
Leiden, dr. J. H. Pameijer, dr. J. Wessels en
dr. J. H. M. Koenen, resp. hoofdinspecteur en
inspecteur voor het stadstoezicht op krank
zinnigengestichten, de doktoren, die aan de
stichting verbonden zyn en talrijke broeders.
Waarom het paviljoen „Beatrix" werd ge
noemd, maakte de broeder-provinciaal in
zenn openingswoord duideiyk. Beide werden
lang verwacht, beide met zorgen omringd
en van beide wordt gehoopt, dat zij een
lang en vruchtbaar leven tegemoet gaan.
Spr. noemde dit paviljoen de kroon op
het werk der St. Bavostichting.
De geneesheer-directeur der stichting, dr.
Kerstens, hield een rede, waarin hy het een
en ander mededeelde uit de wordingsgeschie
denis van het paviljoen. In het St. Bavoge-
sticht is, aldus spreker, in 1933 een röntgen-
installatie aangeschaft om naar tuberculose
een onderzoek in te stellen. Dr. Sengers werd
bereid gevonden het omvangrijke werk der
massa-doorlichting op zich te nemen en spre
ker bracht hulde aan het tot stand gekomen
massaonderzoek, dat grootendeels te danken is
geweest aan de belangstelling en yver, die dr.
Sengers in dit gedeelte van zijn gestichtstaak
steeds en onvermoeid heeft getoond.
Het longonderzoek by de 800 verpleegden in
dit gesticht toonde aan, dat ongeveer 35 hun
ner lijdende waren aan een of anderen vorm
van longtuberculose. Dat is ongeveer A'A pet.
en spreker wees er op, dat vóór dit stelselmatig
onderzoek slechts van 1 pet. der verpleegden
bekend was, dat zy tuberculoselyder waren.
Dr. Kerstens eindigde met den wensch, da;
Gods zegen door de voorspraak van de H. Bea
trix steeds op dit paviljoen en zyn bewoners
moge rusten.
Na dë rede van den minister werden nog vele
woorden van. waardeering en felicitatie gespro
ken, o.a. door mr. Bolsius, namens de provincie
Zuidholland en door burgemeester van Iersel,
die memoreerde, dat de St. Bavo-stichting tot
de welvaart van Noordwykerhout in ruime mate
bydraagt. Tenslotte dankte dr. Kerstens, waar
na de genoodigden het nieuwe paviljoen be
zichtigden.
Woensdagavond omstreeks half zes waren
eenige jongens aan het spelen op den Nassau-
singel te Breda. Plotseling stak een van hen,
de negenjarige M., den ryweg over. Hij werd
door een personenauto, bestuurd door mej. de
R. uit Dordrecht, aangereden en moest met een
ernstige schedelbasisfractuur en inwendige kneu
zingen naar het St. Ignatiusgesticht worden
overgebracht.
De toestand van den jongen is hopeloos.
Woensdagmiddag omstreeks zes uur heeft
het autogirt>toestel P.H.A.C.A. wegens gebrek
aan benzine een noodlanding moeten maken
op een welland te Oostwold (gem. Hoogkerk).
De vlieger, de heer H. J. van der Velden, direc
teur van de Autogiro Import N.V. te Hillegers-
berg, slaagde erin zyn toestel geheel onbescha
digd aan den grond te zetten.
Het tekort aan benzine was ontstaan, doordat
het toestel in een onweersbui geraakt was,
waarby de tocht aanzienlijk werd vertraagd.
Nadat het vliegveld Eelde gewaarschuwd was
om de benzine aan te vullen en de stationschef
van Eelde, de heer P. Vogelzang, daarmede op
het weiland was gearriveerd, steeg het toestel
te half zeven weer op.
Even na den start kon de bestuurder de
machine niet over de boomen krygen. Het
toestel gleed af en raakte daarby de
ctraden van het electrische lichtnet, die ver
nield werden, waardoor het grootste gedeelte
van Oostwold-Westerkwartier zonder stroom
kwam te zitten. Het toestel kwam vervolgens
in een sloot terecht, waarby het ernstig be
schadigd werd. De bestuurder bleef onge
deerd.
Het toestel zal ter plaatse worden gedemon
teerd.
Onmiddellijk is men begonnen met de repa
ratie van het lichtnet, opdat het gestoorde ge
deelte Woensdagavond niet van licht verstoken
zou blijven.
Het autogirotoestel was op weg van Rotter
dam naar Appingedam, waar het heden zou
demonstreeren by feestelykheden.
De demonstraties te Appingedam zullen in
verband met dit ongeluk geen doorgang kun
nen vinden.
(Van onzen parlementairen redacteur)
Het bij de Tweede Kamer ingediende voor
stel van den lieer Wendelaar tot 't houden
van een enquête omtrent de opdracht van
den minister van Justitie tot onthouding van
opsporing en onderzoek door de brigade Oss
van de Koninklijke Marechaussee, schijnt
niet veel kans te maken aangenomen te
worden.
Ofschoon de vergaderingen der Kamerafdee-
lingen geheim zyn, is er ditmaal wel zóóveel
van uitgelekt, dat de Anti-Revolutionnaire en
Katholieke Kamerfracties zich tegen het aan
nemen van dit voorstel zullen verklaren. Alsook,
dat de Christelyk-Historische party op de wip
zal zitten.
Gezien echter het feit, dat de C.-H. fractie
leider, jhr. mr. De Geer, zeer sterk tegen inwil
liging van het voorstel gekant is (de C.-H.-
rapporteur, de heer Kryger, bleek mordicus te
gen) bestaat er welhaast geen twyfel meer om
trent de meerderheidsmeening van de C.-H.-
fractie.
Het is dus byna niet meer onzeker, welk lot
het enquête-voorstel van den heer Wendelaar
beschoren zal zyn.
In de schuur van den heer S. aan de
Westvest te St. Maartensdijk is Woensdag
morgen het lijk gevonden van een 12-jarig
meisje. De hals was doorgesneden. In de
zelfde schuur werd een achttienjarige jon
geman opgehangen aangetroffen.
Naar de toedracht van het gebeurde wordt
een onderzoek ingesteld. Vooralsnog tast
men omtrent de dryfveer in het duister.
Onder groote belangstelling is Woensdagmid
dag te Meppel het monument onthuld, opgericht
in het Wilhelminapark, ter nagedachtenis van
wyien mr. Harm Smeenge.
Als vertegenwoordiger van H.M. de Koningin
was aanwezig mr. J. F. Baron van Haersolte, te
Dalfsen.
Baron Mackay droeg vervolgens het monument
over aan de gemeente Meppel.
De loco-burgemeester, de heer H. Sikkens,
verklaarde, dat het de eerbied voor den per
soon van mr. Smeenge was, die maakte, dat de
gemeente Meppel dit monument dankbaar aan
vaardde en den plicht op zich nam, het te
onderhouden.
De Internationale Sleepdienstmaatschappy te
Rotterdam heeft aan de werf van P. Smit Jr.
een nieuwe opdracht gegeven voor den bouw
van een zeesleepboot van 35 meter lengte, 7,20
meter breedte en 4,15 meter holte met een die
selmotor van 700 p.k.
NEW YORK, 25 Mei (particulier). De
effectenbeurs betoonde zich heden ongevoelig
voor de weer wat sterker geworden politieke
spanning in Europa, die een gevolg was van
enkele beweerde grenschendingen door Tsje
chische vliegtuigen en die op de meeste Euro-
peesche beurzen een zwakke stemming in het
leven had geroepen. De beurs te New York
bleef evenals de vorige dagen zeer kalm en
hoewel de stemming bij opening eerder ge
drukt was, was dit niet een gevolg van omvang
rijk aanbod, doch meer van de geringe vraag.
De omzetten waren trouwens opnieuw van
kleine afmetingen, al ging er iets meer om dan
de laatste twee dagen. In de algemeene situatie
was in het geheel geen wijziging gekomen,
zoodat er op zichzelf geen aanleiding was om
een verbetering te*verwachten. Door verschil
lende maatschappijen werden heden weer di
videndverlagingen gepubliceerd, hetgeen de
ongunstige situatie in het bedrijfsleven nog
eens onderstreepte. Verwacht werd, dat Presi
dent Roosevelt vandaag de belastingwet zou
onderteekenen en in verband met zyn recente
aankondiging, dat hy dit vergezeld zou laten
gaan van critische opmerkingen, valt het te
begrypen, dat men er de voorkeur aan gaf een
afwachtende houding aan te nemen. Ondanks
dit alles waren de aanvankelijke verliezen niet
grooter dan fracties van een punt. Na de
eerste transacties werd de koersontwikkeling
onregelmatig, doch in de meeste gevallen moest
een kleine verdere reactie worden geregistreerd.
In het eerste uur bedroeg de omzet 120.000
shares. In het tweede uur trad voor de meeste
soorten een herstel in, waardoor de aanvanke-
ïyke verliezen meerendeels weer werden inge
haald. Vliegtuigfondsen ondervonden steun
door het bericht, dat de Lockheed Aircraft een
order van de Amerikaansche regeering heeft
verkregen. Kunstzydewaarden bleven echter
gedrukt. Na de jongste prysverlagingen door
Du Pont de Nemours en de American Celanese
heeft thans ook de American Bemberg haar
prijzen verlaagd en verwacht wordt, dat de
andere kunstzydefabrieken dit voorbeeld spoe
dig zullen volgen. De prijzen bewegen zich
thans op het laagste punt gedurende enkele
jaren. Ook voor chemische fondsen bestond een
bepaald flauwe stemming. Allied Chemical ver
loren bijna 2 dollar.
De middaguren gaven weer een koersreactie
te zien, welke echter meerendeels geen groote
fluctuaties te zien gaf, doch over de geheele
linie zakte het koerspeil langzaam in, welke
koersbeweging laatbeurs hier en daar tot staan
kwam en zelfs nog gevolgd werd door een licht
herstel, hetgeen niet verhinderde, dat nage
noeg over de geheele linie nadeelige verschil
len waren te registreeren. Bijzonder nieuws was
niet aanwezig en het waren dan ook veelal
verkoopen, veroorzaakt door het aanhouden van
minder gunstig nieuws, waarby zelfs dividend-
passeeringen zich voegden. De bedrijvigheid in
de staalindustrie blyft terug loopen en de
taxatie van het weekblad Iron Age was 28 pet.,
tegen 30 pet. de vorige week. Hierby voegde
zich de prijsverlaging van staalschroot met
0.50, als gevolg van de minder bevredigende
vooruitzichten voor de zomermaanden. De be
treffende waarden gaven echter, na enkele
schommelingen, bij het slot slechts kleine voor-
of nadeelige verschillen te zien. Hetzelfde was
het geval met sporen, automobiel waarden, pu
blic-utilities, kunstzyde-aandeelen, amuse
mentsfondsen, canningshares en tabakken. Wa
renhuisfondsen hadden meer van verkoopen te
lyden; zoowel Montgomery Ward als Sears Roe
buck en Woolworth kwamen lager te liggen,
nl. resp 11/8, 114 en 1 punt. Van de lucht-
In de geheimzinnige zaak betreffende de ont
ploffing op den Coolsingel te Rotterdam heeft
de politie, zooals we reeds meldden, belangryke
resultaten bereikt. Verwacht kan worden, dat
spoedig algeheele opheldering zal worden ver
kregen.
Commissaris Roszbach hoopte binnen niet al
te langen tyd, zij het dan niet in de eerst
volgende dagen, volledige mededeelingen over
deze zaak te kunnen doen, tenzy men van hoo-
gerhand van oordeel mocht zyn, dat het staats
belang zich tegen publicatie zou verzetten.
Naar het N. v. d. Dag verneemt staan groot-
sche plannen op het program ten aanzien van
de transmigratie van Java naar het leege Ce
lebes.
Men weet, dat zoowel op het vasteland aan
de Westkust als op het eiland Moena reeds een
begin met de kolonisatie van Javanen en Ma-
doereezen is gemaakt.
Thans zak de zaak echter op grooter schaal
worden aangevat.
In Juni zullen ongeveer duizend Javaansche
gezinnen naar de kolonisatiegebieden by Sambi
en Malili overgebracht worden. Er zullen twee
kernen worden gevormd, elk ongeveer 500 ge
zinnen.
Een gebied van 234.000 hectare in deze streek
zal door middel van luchtfotografie in kaart
worden gebracht. Met dit werk zal in Aug. a.s.
begonnen worden en het is de bedoeling, dat
het voor het einde van dit jaar beëindigd zal
zijn.
Met de genoemde 1.000 gezinnen zal de trek
naar Celebes echter nog niet gereed zyn.
Men zal dit jaar namelijk wederom minstens
100 Madoereesche gezinnen naar Moena ver
plaatsen. terwijl verder ongeveer 700 Javaan
sche gezinnen zullen transmigreeren naar de
bestaande kolonisatiekernen bij Boengl en Poe-
lewali.
(Medegedeeld door Simoons en Co.,
A. van Vliet en Zn. en L. Slyper)
Van 3.30—4.30 uur
Kon. Olie 313
Philips 258
Anaconda 18 3/818%
H. V. A. 402%
U. S. Steel 31%
Beth. Steel 32%
Van 4.305.00 uur
Kon. Olie 313—312%
Anaconda 18 3/8
A'dam Rubber 181—180%
vaartwaarden waren Douglas Aircraft aange
boden in verband met het feit, dat een te ver
wachten order aan een andere fabriek is ge
geven. Het verlies bedroeg hier 1 dollar. Van
de petroleumfondsen zakten Phillips Oil 1 punt
in terwijl voorts General Electric en Westing-
house resp 11/8 en 1% dollar van hun koers
moesten afstaan. U.S. Rubber verkeerden 1
dollar in reactie. Voor koperwaarden was de
verstorende factor de flauwe stemming voor
de producten koper en tin. Chemische waarden
konden zich van de flauwe opening niet her
stellen; Allied Chemical en Du Pont verloren
per saldo resp. 1% en 2 punten. De flauwe
stemming voor diverse granen kwam tot uit
drukking in een koersverlies van een tweetal
punten voor de aandeelen in fabrieken van
landbouwwerktuigen. De omzetten bedroegen in
totaal 560.000 shares, waarvan in het laatste
uur 200.000 stuks.
Slotkoersen Mei 25 24
Allied Chemical 144% 146
American Can Co. 86 86%
Am. Car. 6f F.dry 16% 16%
Amer. Rolling Mills 147/p 15Vs
Am. Smelt. Ref. 32 ?3%
Am. Tel. TeL 130% 129%
n. Tobacco B. 70 70%
Am Waterworks 8% 9
Anaconda Copper 23% 24%
Atchison Topeka 23 25
Baltimore Ohio 5Vs 5
Bethlehem Steel 42% 43
Canadian Pacific 5% 5%
Case Treshing 72 74%
Chase National B. 27 27
Ches. Ohio 26 26
Chicago Rock Isl.
Crysler Motor 40 41
Cities Service 9 9%
Consol Gas N.Y. 22% 23%
Continental Oil 24 24%
7 Dawesl. 30% 31
5% Young 2644 26%
Deleware Huds. 8% 9
Douglas Aircraft 42Vs 43%
Dupont de Nem. 96% 98%
Eastman Kodak 147% 150%
El. Bond 6r Sh. 67/a 7 3/4
General Electric 33 34%
General Motors 2828 Va
Good Year 16% 17%
Hudson Motor 5% 5%
Illinois Central 7% 8
Intern. Harvester 50 51
ntern. Nickel 433/g 44
intern. Tel. Tel. 8i/8 8%
Kennecott Copper 29% 30%
Missouri Pacific 1 1
Idem pref. l3/g 13/g
Montgomery Ward 28% 30
Nat. City Bank 21 22
.t. Dairy Prod. 13% 13%
New York Central 111/4 11%
North. Amer. Co. 18% 19%
Norfolk Gr Western 145§ 148§
Pennsylvania 15 15%
Phillips Oil 30 31
Proctor 6t Gamble 47% 48
PubL Serv. N. J. 28% 281/4
Radio Corporation 5% 5%
Sears Roebuck 52 53
Shell Union Oil 12 12%
Socony Vacuum 121/4 12%
Southern Pacific 10% 11%
Southern Railway 7 7
Standard Brands 7% 7%
Stand. Oil cd N.-J. 45% 45%
Tidewater Ass. Ob 11 11
Union Pacific 61% 61
United Aircraft 25 25%
United Corp A. 2% 2%
U. Leather 4
U. S. Rubber 25 V4 26
U. Steel 41% 41%
Western Union 20 20
Westingh. Electr. 73 74%
Woolworth Building 43% 44%
Gedaan en laten, t bieden.
5 ex dividend. ex coupon,
4- nieuwe aandeelen
23
146
85 V4
17%
151/4
347/u
129V4
701/4
9%
25%
25%
5%
451/4
5%
743/4
28 Va
261/4
42%
9%
24%
243/4
307/8
26%
91/4
453/8
99%
150%
73/4
35%
29
17%
5%
8
53
45
8%
313/8
1
1%
30%
22%
13%
12
20
151
15%
31%
4>3/4
29%
5%
55%
121/4
121/4
11%
7%
7%
11%
6
26%
2%
26%
433/8
20%
76
44%
NEW YORK, 25 Mei
Slotkoersen Mei 25
24
23
Brussel
16.823/4
16.83
16.83%
Róme
5.26%
5.26%
5.261/4
Madrid
Bern
22.77
22.78%
22.79
Weenen
Oslo
22.80
24.87%
24.87%
A'dam
55.06%
54.94%
55.18
Londen
4-931J-
4.947/s
4.95yi
Parys
2-76%
2.77%
2.77%
Beriyn
40.09
40.09
40.11%
25 Mei 24 Mei
NEW YORK, 25 Mei
25 Mei 24 Mei
Rubber
Standaard
Mei 11.27--
11.10
Dec. 11.65
11.61-
Juli. 11.31- f
11-17-—-
Jan. 11.72- -
11-69- -
Sept 11.44-f
11.29
Mrt. 11.78-f
11,77- f
Oct. 11.51
11.35
Suiker
Mei
Dec.
Juli 1.79-80
1.79-80
Jan.
1.86-87
1 86-87
Pept 1.83-85
1.83-84
Mrt.
1.89-90
1.89-90
Oct. 1.87
186--
Mei
1.91-92
1.91-93
Koffie
(Rio - Nieuw contract)
(Santos)
Dec.
Dec.
Juli 4.23
4^28 - -
Mei
574
5,75
Sept 4.19
4.24--
Juli
5.83
5.80
Dec. 4.11
4.17
Sept
5 87-88
5 88-89
Mrt. 4.10-11
4.15
Dec
5.89
5.95
Mei 4.08--
4,32
'Mei
5. 2
5 98-99
Katoen
Juli 8.21-22
8 37-38
Jan.
8.29
8.48- -
Oct. 8.25-26
8.44
8.32
8,50-51
Dec. 8.28- -
8.47
Mei
8.37
8.56
Tin
Loco 36.75
37.20 Termyn 36.75
37.20
25 Mei 24 Mei
CHICAGO, 25 Mei
25 Mei 24 Mei
Vit eigen macht klom Christus ten
hemel om ons den Heiligen Geest te
zenden en zelf de verheerlijking in te
gaan die Hij door Zijn lijden en ster
ven verdiend had. Na Zijn glorievolle
verrijzenis had Hij veertig dagen met
de Zijnen doorgebracht, leerend en
hen onderrichtend en de stichting Zij
ner kerk voltooiend. De komst des H.
Geestes zou de sluitsteen zijn. Chris
tus' taak was volbracht.
De bemoedigende les van Hemel
vaart is voor ons allen, dat ook onze
tocht hemelwaarts leidt. Christus deed
alles voor ons. We moeten Hem navol
gen. Hoe? Wilt ge weten hoe sterk ge
zijt. bestrijd dan uw zwakheden. Wan
neer ge dit gedaan hebt zijt ge Hem
een heel eind weegs gevolgd. En voor
u zal de toekomst ook hemelwaarts
zijn!
Tarwe
Haver
Mei 72%-%
76 -Vi
Mei 28%
28% --
Juli 72%-%
73%-%
Juli 26%
26% --
Pept. 733/g.%
74%-%
Pept 26%
26%
Ma is
Rogge
Mei 55%
56%
Mei 54%
55
Juli 56%
57%
Juli 54
547/g
depi 577/8
58% --
Sept 52%
53%
Reuze)
Mei 8.05
8,10
Oct. 8.65
8.67%
Juli 8,32
8,40
Jan.
Sept. 8.55
8.57%
Mrt.
WINNIPEG
25 Mei
25 Mei
23 Mei
25 Mei
23 Mei
Tarwe
Gerst
Mei 111%
116%
Mei 55%
56
Juli 96%--
101%
Juli 543/4
56%
Oct 78%
83%
Oct. 51 - -
53
logge
Lijnzaad
Mej 53
57
Mei. 142
147
lull 54%
57%
Juli 143%
148%
Oct 54%
56%
Oct. 143%
148%--
Haver
Mei 48
49%
Oct 363/g
38%- -
,'uli 44
45%
gedaan en laten t
cs bied»
Wy hebben het genoegen gehad, een kijkje
te mogen nemen in de onlangs in gebruik ge
nomen fineerfabriek van de firma Bruynzeel te
Zaandam. Het werd een rondwandeling door
een technisch wonderland en des te meer ver
heugend, omdat het maken van fineer in Ne
derland nog niet geschiedde, zoodat deze nieuwe
industrie zoowel aan de handelsbalans als aan
de arbeidsmarkt ten goede komt.
Om eventueele leeken ter hulp te komen
vooraf deze opmerking: fineer is wat de Vla
mingen treffend duidelijk „plakhout" noemen.
Dat zijn uiterst dunne plankjes van een edele
houtsoort, die op gewoon hout worden geplakt,
waardoor het daaruit vervaardigde meubel den
schijn wekt van een edele houtsoort te zijn. De
zelfde werkwijze wordt ook toegepast op andere
houtsoorten, voor de vervaardiging van hout
voor triplex of sigarenkistjes.
In de fineerfabriek te Zaandam worden nu
naast elkaar twee procédé's toegepast: het ééne
het snijden, het andere het schillen en beide
beginnen gelijkelijk met het stoomen. Om de
balken beter te kunnen behandelen, dient het
hout gestoomd te zijn, wat geschiedt in een
stoomput, terwijl dezelfde boomstam, om van
zijn storende groeisappen bevrijd te raken, reeds
maandenlang in Bruynzeels balkenhaven heeft
gelegen. De bewerking begint dan verder met
het ontdoen van den boombast en het grondig
reinigen van de buitenzijde en dan komt de
boom- verder, al naar hij gesneden of geschild
gaat worden: a. gesneden, dan op de zaagbank;
b. geschild, dan naar de schilmachine.
We volgen nu verder den te snijden balk.
Deze wordt op de zaagbank van het „spint",
(waardelooze buitenhout) zooveel mogelijk ont
daan ey dan in twee, drie of vier dikke plak
ken gesneden, zoodat op die dikke plakken
boomstam de teekening geheel zichtbaar wordt.
Deze dikke plakken komen dan in de snijmachine,
waar ze met grijpertjes tegen een staand vlak
worden vastgezet en dan is het werk van de
machine aldus: het hout wordt steeds op en-
neer en voortdurend voorwaarts bewogen, het
hout glijdt daarby langs een vlijmscherp mes
van 5% M. en aan de buitenzyde glyden dan,
alsof het plakjes kaas waren, de plakken hout
naar buiten. Twee jongens zitten daar, die de
plakjes uiterst zorgvuldig opstapelen. Zoo komt
de stam weer in zijn geheel, zoodat bij denver
koop de plakken van gelijke teekening bij el
kaar komen, waardoor de meubelmaker over
een steeds gelijke teekening beschikt.
Na het snijden volgt dan nog het drogen,
waarbij het hout als een soort nat leer in de
machine verdwijnt dat is ongeveer de staat
waarin de snymachine het aflevert en na-
een wandeling door de droogmachine is het dan
binnen het kwartier volmaakt glad en stevig
fineer. Van leer weer hout geworden! En dan
nog één opmerking: de snijmachine snijdt plak
ken van 0,1 tot 9 m.M. dikte! Willekeurig va
riabel
By de tweede bewerking, het schillen, wordt
de boom aangegrepen door twee vlijmscherp Se'
punte vlakken, die aan de uiteinden tegen fret
midden drukken. Zoo kan de boom draaien e°
zoo draait de boom inderdaad weer tegen een
griezelig scherp mes van 3 M. breedte, dateven-
eens steeds langzaam voorwaarts gaat. Aid®
komt er een constant laagje van den boom, dat
als een rol linoleum om een spil wordt gedraaid
en later verder in passende stukken wordt ëe"
kapt. De drogerij is dan verder het zelfde. Deze
methode is in tegenstelling tot het snyden
in Nederland niet nieuw meer. Men past he
toe op minder edele houtsoorten, omdat men
steeds dwars door de teekening schilt, als<X>B
op die zeldzame edele houtsoorten, wier teeke
ning bij het schillen mooier is dan gesneden-
Zoo ontstaat een geweldige hoeveelheid
neer en nu ligt het in de bedoeling van de fir®__
Bruynzeel daarvan een superkwaliteit te
ken. Met zorgvuldige sorteering en keuring, z0°
dat de afnemer steeds op een constant prod®,
zal kunnen rekenen, wat bij nabestelling vft
enorm belang is.
Behalve de nieuw ingerichte
fineerfabriek
hebben wy ook de overige fabrieken van Brul®
zeel in oogenschouw mogen nemen en daar"
o.m. mogen constateeren waarom Bruy"zee.s
deuren zulk een goeden roep genieten. Het
met elkaar een ontzaglyk complex van fabVefl
ken, waarin ruim zeshonderd man werk vi®'
en dan nog iets loffelijks: de arbeiders werk
ter werkverruiming, slechts 40 uur per
Met dat al is de firma Bruynzeel een factor v
groot economisch belang voor de Zaanstr
en het valt niet te betwijfelen: de nieuw B f
opende fineerfabriek zal daartoe het hare
bijdragen. Voorloopig heeft men reeds ®°%t
den verkoop by te houden, dus dat belooft
voor de toekomst.
De officieele Deensche boternoteering bedroe*
Woensdag 223 kronen, is 89 cent.
De commissienoteering voor Nederland
boter is vastgesteld op 85 cent per K.G.
bote*.
De heffing en de jsteunuitkeering op °vo0c
is, behoudens tusschentydsche wyziging,
de week van 26 Mei tot 2 Juni, onveran
vastgesteld op 45 cent per kg.
Koersen voor stortingen op 27 Mei tegeh
plichtingen luidende in:
Reichsmarken 72.80. Lires 9.50,
10.50.
ver'
13
Gat
0-
a
d
v°hd
'9oe 1
