Emmk
De toestand noopte Praag
maatregelen te nemen
300 personen te
Alicante gedood
J. V. J. BERTHOLE Jr. N.V.
OTTGERING iisii
Naar een verdrag
Praag-Berlijn
ASSERANTIEBEDRIJF
MAKELAAR
Uit Vaticaanstad
DE BAROMETER
MODERNE
HEERENHVIZEN
EEN VERKLARING VAN
BECHYNE
Het nieuws van heden
Cedillo zou zijn
gevangen
De H. Eucharistie
als liefde-band
LSTOOMEN stoppen
VERVEN PERSEN
Iersche Dail ontbonden
De regeering verlangt een duide
lijke meerderheid
HITLER IN BERLIJN
Doodvonnissen te
Madrid
LANGE HEERENSTRAAT 11 - TEL. 14268
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
„De tuto"-decreet voor de Zalig
verklaring van Zr. Maria
Giuseppa Rosetlo
Joego-Slavië en de
Anschluss
Stoyadinowitsj treurt niet
om Oostenrijk
Tel
TE HUUR OF TE KOOP, bij de
HYACINTENLAAN - ZIJLWEG
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
„Fijne Oude Genever"
Merk „OLIFANT"
J. J. Melchers Wzn.
SCHIEDAM
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
ZATERDAG 26 MEI 1938 - AVONDBLAD
Zoolang deze toestand niet ver
andert, zal de regeering haar
besluiten niet wijzigen"
De Hongaarsche jeugd voor de microfoon tijdens de huldiging van den Pauselijken
Legaat, Z. Em. Kardinaal Pacelli. Geheel rechts de Bisschop van 's Hertogenbosch,
Z. H. Exc. Mgr. ADiepen. Een stoel moest worden aangedragen, om de kleine Hon
gaarsche voor de microfoon verstaanbaar te maken
Geen verklaring over
Henlein's woorden
Parlementszitting verdaagd
Bij het zilveren jubileum van Burgers'
Dierenpark te Arnhem. De stichter, de
heer J. G. H. Burgers, met twee jonge
leeuwen
De neutraliteit der
Noordelijke landen
Verklaring te Stockholm
onderteekend
Nieuwe methoden der
terroristen
De Slowaken
Duizenden pelgrims knielden neer op het Heldenplein te Boedapest, om de pontificale H. Mis in de openlucht tijdens het
Eucharistisch Congres bij te wonen. Een overzicht over de biddende menigte
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiHiiiiiiiiiiii|
Rede van oud-minister Kally op
het Eucharistisch Congres
Duitschland zou Henlein den raad
hebben gegeven, gematigd
op te treden
„Geen behoefte aan een
nieuw succes"
De schéepsprocessie op den Donau op Hemelvaartsdag was een der hoogtepunten van
het Eucharistisch Congres te Boedapest. De fraai verlichte boot, die in een glazen
hut 't Allerheiligste over de wateren voerde
„Wanneer gij de Slowaken zoozeer lief-
hebt, toont het hun dan door hen te hel
pen de Republiek te beschermen waarin
zij leven, en waarin zij er op kunnen reke
nen volledige vrijheid tot ontwikkeling van
hun nationale cultuur te krijgen"
Omtrent de gevoelens der Slowaken in Ame
rika verklaarde Hletko: „Het millioen Slowaken,
die in Amerika wonen, wenscht geen moeilijk
heid toe te voegen aan die, welke de Tsjecho-
Slowaaksche Republiek op het oogenbiik be
leeft. Wij zijn als vredesboodschappen gekomen,
en willen de Republiek niet zien opofleren;
maar terzelfdertijd zouden wij willen genieten
van alle voorrechten en rechten, die den Slo
waken gewaarborgd zijn in het accoord van
Pittsburg."
William Strang heeft tegenover het „Prager
Tageblatt" verklaard: „Ik vervul geen enkele
politieke zending. Mijn bezoek is een zuiver
interne aangelegenheid van het Foreign Office.
Ik heb mijslechts met de leden van het Brit-
sche gezantschap in verbinding gesteld."
DUBLIN, 28 Mei (Reuter) De Iersche
Dail is bij regeeringsproclamatie ontbonden.
Algemeene verkiezingen zijn vastgesteld
voor 17 Juni.
Het besluit tot ontbinding van den Dail is
genomen na een lange vergadering van het
kabinet naar aanleiding van een nederlaag,
door de regeering op 25 Mei geleden, toen zij
zich verzette tegen een motie, waarin een arbi
tragecommissie voor de burgerlijke ambtenaren
gevraagd werd. De regeeringspartij is thans te
genover alle andere partijen te zamen in den
Dail met twee stemmen in de minderheid. De
regeering hoopt echter in het nieuwe parlement
een duidelijke meerderheid te hebben, omdat
de overeenkomst met Engeland door de boeren
gunstig wordt beoordeeld.
Wegens de ontbinding van den Dail is de
installatie van dr. Hyde als President van Eire,
welke was vastgesteld op 1 Juni, uitgesteld.
BERLIJN, 27 Mei (Havas). Hitler is heden
middag te Berlijn teruggekeerd.
ALICANTE, 28 Mei (Havas) Woensdag
zijn by het rechtsche luchtbombardement
op Alicante 300 personen om het leven ge-
komen, 180 vrouwen, 75 kinderen en 45
mannen. Er zijn meer dan 1000 gewonden.
Messacapa, de Italiaansche waarnemer, die
zich aan boord van het Engelsche schip „Pen-
thanes" bevond, toen dat in de haven van Va
lencia gebombardeerd werd, is met een bescher-
mingsgeleide naar de Fransche grens gebracht.
De Spaansche regeering heeft den officier met
de grootste voorkomendheid behandeld.
Te Perpignan gaf Messacapa, op weg naar
Italië, te kennen, dat hij door de Spaansche re
geering met de verschuldigde onderscheiding
behandeld is, nooit gevangen heeft gezeten en
in hotel Majestic gelogeerd is geweest.
Het gerechtshof voor dringende zaken te
Madrid heeft de doodstraf uitgesproken
wegens verraad tegen Pedro Muela Fernan
dez, Vicente Ramos Rodriguez, Mariano de
la Fuente Vasquez en José de la Fuente
Vasquez.
Voorts werden Dorotea Lopez en Gillermo
Santo Tome veroordeeld tot negen en twintig
jaar interneering in een arbeiderskamp. Twee
medeplichtigen werden resp. veroordeeld tot
acht en zes jaar interneering. Twee personen
werden vrijgesproken.
De recruten van de lichting 1926 moeten zich
te Barcelona melden op 1 en 2 Juni a.s.; die
van de lichting 1925 op 5 en 6 Juni.
De zestiende lijst van Italiaansche verliezen
in Spanje, Vrijdag gepubliceerd, bevat de na
men van 51 gesneuvelden. De verliezen in den
strijd aan den Ebro tusschen 9 Maart en 24 Mei
bedragen 3245 man. Gesneuveld zijn 76 offi
cieren en 641 minderen.
Vrijdag is de eerste groep van de Spaansche
delegatie, welke Zondag aanwezig zal zijn bij
de viering van den „dag der solidariteit met het
nationalistisch Spanje", in Italië per vliegtuig
te Rome aangekomen.
De delegatie, waartoe o.a. generaal Milan
Astrey en de dichter Peman behooren, zal Mus
solini een boodschap van de rechtsche Spaan
sche regeering overhandigen.
COLLECTIEVE ONEERLIJKHEIDSVERZEKERINC VOOR GROOT-BEDRIJVEN
Agent van The Liverpool and London and Globe Insurance Comp. Ltd.
De regeering van Eire heeft den Dail ontbonden.
Generaal Cedillo zou gevangen genomen zijn.
De Tsjecho-Slowaaksche regeering zal, zoolang
de toestand niet verandert, de genomen maat
regelen niet intrekken.
Bij het rechtsche bombardement op Alicante zijn
300 personen gedood, duizend werden er gewond.
Wethouder Kropman beantwoordt namens Am
sterdam de uiteenzetting van den directeur van
den Rijksluchtvaartdienst inzake het belang van
een centraal vliegveld te Leiderdorp.
Rapport van den Ned. Industrie- en Handels-
raad aan den Minister van Economische Zaken
in zake den uitvoer van eieren naar Engeland.
Causerie van mr. H. A. van Nierop voor de ver-
eeniging Nederland in den Vreemde.
O
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 27 Mei:
Gisteren is te Castel Gandolfo in tegenwoor
digheid van den H. Vader het „de tuto"-decreet
voorgelezen voor de plechtige Zaligverklaring
van de Eerbiedwaardige Dienaresse Gods, Maria
Giuseppa Rosello, stichteres van de Congregatie
der Dochters van O. L. Vrouw van Barmhar
tigheid. Vervolgens werd voorlezing gedaan van
het decreet, bij hetwelk de vaststelling werd be
krachtigd van twee wonderen, geschied door
tusschenkomst van de Eerbiedwaardige Diena
resse Gods Maria Domenica Mazzarello, stich
teres van de Congregatie der Dochters van
Maria.
BERLIJN, 28 Mei. (Havas.) De Joego-Slav,
sche minister-president, Stoyadinowitsj. publi
ceert in „Macht und Wille", het orgaan der
Hitlerjeugd, een artikel, waarin hij schrijft:
„De Anschluss" werd in geheel Joego-Slavië
met volledig begrip ontvangen. Overigens heeft
Joego-Slavië geen oogenbiik de verdwijning van
het „onafhankelijke Oostenrijk" betreurd, daal
het van meening is, dat aldus voor altijd de
mogelijkheid op een herstel der Habsburgers is
verdwenen. Wij verheugen ons er over de buren
te zijn van het groote Duitsche volk, waarmede
wij sinds zoo langen tijd betrekkingen van op
rechte en vertrouwelijke vriendschap onder
houden."
De minister-president besluit zijn artikel met
te bstoogen, dat het noodig is, dat de Duitsche
en de Joego-Slavische jeugd in nauwer betrek
kingen zullen treden.
7 kamers - prachtig vry uitzicht - Centr.
Verwarmd Huur ƒ50."per maand
Bevragen
S. VELDKAMP VAN DORTSTRAAT 90
HAARLEM TELEFOON 16373
N.V. Distilleerderij van
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21194
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct„ Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
hoopt, dat tegen dien tijd de opstelling van het
nationaliteitenstatuut slechts met een een
voudige meerderheid door het parlement be
hoeft te worden aangenomen, terwijl voor de
wijziging der taalwet een twee-derden-meer
derheid van het parlement noodig is.
De Sudeten-Duitsche partij zal geen commu
niqué verspreiden betreffende het interview van
Henlein met Ward Price. „Het oogenbiik is te
ernstig, aldus verkaart men in bevoegde krin
gen, voor een verklaring, die nieuwe polemieken
zou kunnen uitlokken. Er is niets toe te voe
gen aan de redevoeringen van Henlein te
Karlsbad en te Reichenberg."
Duitschland zou streven naar een verdrag met
Praag, overeenkomende met de Duitsch-Oosten-
rijksche overeenkomst van Juli 1936.
JERUZALEM, 27 Mei. (Havas) Er zijn oe-
richten ontvangen omtrent nieuwe terroristi
sche methoden om de bevolking in het cen
trale gebied van Palestina te intimideeren. In
het dorpje Misji, nabij Tulkarem, hebben ge-
Wapende bandieten de bevolking bijeen gedre
ven en zeven dorpelingen gefusilleerd. Vier
hunner werden gedood, drie zijn zwaar gewond
*n het naburige dorp Attil werd één persoon
hij een gelijk optreden gedood en twee ernstig
Bewond.
SAN ANTONIO (Texas), 28 Mei. (Havas.)
Volgens van de Mexicaansche grens komen
de geruchten zouden federale troepen gene
raal Cedillo hebben gevangen genomen.
PRAAG, 28 Mei. (Havas). De Tsjecho-Slo
waaksche minister van Verkeer, Bechyne, heeft
tegenover het sociaal-democratische blad „Pra-
vo Lidu" verklaard: „Men speelt niet met zoo
kostbare goederen als den vrede, de veiligheid
der Republiek en het vertrouwen van het volk
in de grondwettelijke instellingen. Toen de
regeering Vrijdag besloten heeft tot veilig
heidsmaatregelen, heeft zij dat gedaan, omdat
hét absoluut noodzakelijk was. Het techmsche
en moreele succes van deze maatregelen bewijst,
dat het geheele volk een volledig vertrouwen
in de regeering heeft.
De maatregelen waren noodig geworden
door den toestand. Indien die toestand niet
verandert, zal de regeering haar besluiten
niet wijzigen. Slechts een decadent volk
zou afzien van de waarborging zijner vei
ligheid."
In een communiqué wordt gezegd, dat in
buitenlandsche radio-uitzendingen voor Tsje-
cho-Slowakije ongunstige berichten worden ver
spreid, die het volk en het leger in discrediet
moeten brengen. Donderdag kon men hooren,
hoe de Tsjecho-Slowaaksche soldaten van hon
ger stierven, en bedelden; thans wordt het be
richt verspreid, dat de officieren zich nauwe
lijks kunnen doen gehoorzamen. Al deze tenden
tieuze berichten missen iederën grond; het le
ger is gedisciplineerd, kent zijn plicht en wordt
uitstekend geproviandeerd. Berichten over ge
wapende communistenzijn geheel verzonnen.
Naar in Tsjechische politieke kringen ver
luidt, is het de bedoeling, de zitting van het
parlement tot midden Juni te verdagen. Men
STOCKHOLM, 28 Mei (Havas) De verte
genwoordigers van Denemarken, Finland, IJs
land, Noorwegen en Zweden hebben te Stock
holm een verklaring onderteekend, waarin het
ri ut wordt vastgelegd van toepassing van gelijk
luidende regels, ingeval van oorlog tusschen
vreemde mogendheden. De regeeringen dezer
vijf landen hebben nieuwe neutraliteitsregels
Uitgewerkt, welke voor elke regeering afzonder
lijk nader bepaald zullen worden voor zoover
haar betreft. Geen der onderteekenende regee
ringen zal overgaan tot 'n wijziging dezer regels,
zonder te voren de andere te hebben gewaar
schuwd. De regels staan in verband met de con
ventie van Den Haag van 1907 en behandelen in
hoofdzaak de bezoeken van oorlogsschepen der
belligerenten in de, havens en territoriale wate
ren der neutralen,
Het eerste doel van het rijk is zeer zeker
Tsjecho-Slowakije er door den voortgezet-
ten druk der Duitsche minderheid toe te
brengen te zwichten voor de politieke en
economische eischen. „Tsjecho-Slowakije
moet scheiden van Moskou, om in het kiel
zog van Berlijn te komen", is de te Berlijn
gebruikte formule, welke het eerste doel van
de Duitsche politiek aangeeft.
Stand op Zaterdag 1 uur n.m.: 751.3
Vorige stand: 751.1
Vrijdag is in het stadhuis van Warschau een
Poolsch-Slowaaksche vriendschapsbetooging ge
houden, ter eere van de Amerikaansche Slowa
ken-delegatie, die uit Gdingen kwam, en die
documenten bij zich heeft van het origineele
Pittsburgaccoord.
Terwijl de Poolsche stadspresident en de
voorzitter der Kamercommissie voor Buiten
landsche Zaken den nadruk legden op de dui
zendjarige banden, die de Polen en de Slowa
ken verbinden, en wezen op de fictie, welke vol
gens hen in de gedachte aan een Tsjecho-31o-
waaksch volk is gelegen, om tenslotte te ver
klaren, dat Polen bereid is de gewettigde Slo-
waaksche eischen te steunen, antwoordde de
leider der Slowaken, Hletko, in wezen het vol
gende:
VERWACHTING: Zwakke tot mati- 1
5 ge, zuidelijke tot westelijken wind,
zwaar bewolkt tot betrokken met waar- EE
schijnlijk eenigen regen, iets koeler.
Hoogste barometerstand 767.3 Kuopio
(in Finland).
Laagste barometerstand 749,3 Spurn- EE
head (Oostkust Engeland). EE
Zon op 4.50 - onder 9.05 - Licht op 9.35
Maan op v.m. 3.57 - onder nam. 7.55 EE
29 Mei N. M.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiniuiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiil
(Van onzen eigen redacteur).
Boedapest, 28 Mei
Hedenmorgen droeg Z. H. Exc. Mgr. A. F.
Diepen, Bisschop van Den Bosch, in de
Christlnakerk een pontificale H. Mis op
voor de Nederlandsche deelnemers.
Na verschillende sectievergaderingen van di
verse landen, o.a. ook een algemeene vergade
ring voor de hereeniging der Oostersche ker
ken, werden des namiddags de besprekingen
plechtig gesloten op de derde openbare ver
gadering in de Feesthal, waar de- oud-minis
ter Z. Exc. Tibor Kally een voordracht hield
over de H. Eucharistie als de band der liefde
tusschen de maatschappelijke klassen en de
natiesonderling.
De Nederlandsche Katholieke verkenners, die
zooals reeds gemeld buitende Congres-
stad in een speciaal kamp zijn ^ondergebracht,
zijn opgetogen over de buitengewoon prettige en
voorkomende behandeling der Hongaren, voQr-
al ook over die van hun Hongaarschen gids, den
heer Poka.
Zij hebben overal den voorrang, en worden
met de meeste onderscheiding ontvangen. Reeds
bij hun aankomst werden zij officieel begroet
met muziek en redevoeringen, welke door den
Nederjandschen aalmoezenier in het Hon-
gaarsch werden beantwoord.
BERLIJN, 2a Mei. (Havas.) De kwestie der
in Tsjecho-Slowakije wonende Duitschers schijnt
een nieuwe fase in te treden.
Gisteren werd te Berlijn vernomen, dat
Henlein betoogd had misschien nog voor het
einde van de week een nauwkeurig program
- aan te bieden over den omvang en de moda
liteiten van de toepassing der eischen van
zijn partij met betrekking tot de admini
stratieve autonomie der Sudeten-Duitschers.
Er is alle reden te gelooven, dat Berlijn den
raad heeft gegeven gematigd te zijn,* hoewel uit
den toon der Duitsche pers het tegenovergestelde
zou kunnen worden opgemaakt.
Te Berlijn heeft men zekere aanwijzingen
gekregen, die in staat stellen te zeggen, dat
men- op weg is naar een soortgelijkeover
eenkomst als op II Juli 1936 met Oostenrijk
is gesloten.
Het einddoel van Duitschland blijft onge
twijfeld de verbinding der Sudeten met het
Rijk.
Het Oostenryksche probleem kwam in 1934
aan de orde, doch werd pas in April 1938 defi
nitief opgelost.
Men wenscht er op te wijzen, dat Duitsch
land, na de verwezenlijking van den Anschluss,
op het oogenbiik geen behoefte heeft aan een
nieuw succes, om zün prestige te vergrooten.
Overigens, en dat geven invloedrijke natio-
naal-socialistische kringen toe, geschiedt de op
neming van Oostenrijk bij' Duitschland niet
zonder moeilijkheden. Zij vereischt groote fl-
nancieele en militaire middelen.
Ondanks de grensincidenten en den heftigen
toon der pers in het rqk thans geneigd een con
flict met Tsjecho-Slowakije te voorkomen, welk
conflict, naar het rijk sinds Zondag j.l. weet,
niet gelocaliseerd zou kunnen biyven.
