Het Internationaal Eucharistisch Congres gesloten
Pontificale H. Mis door den
Kard.-Legaat opgedragen
De toespraak van
Z. H. den Paus
Indrukwekkende
processie
BETERE HULP
Het
heden
OTTGERING um
nieuws van
België verlaagt het
disconto
DE BAROMETER
ST00MEN
VERVEN
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
MAANDAG 30 MEI 1938 - AVONDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 21196
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten T7Vi ct. per week,
n0r fiw DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM n
Een biddende stad heeft, namens de geheele wereld, den
Koning der Koningen geëerd. De laatste dag van het Eucharisti
sche Wereldcongres zooals de Kardinaal-Legaat bij voorkeur
dit 34ste Internationale Eucharistische Congres noemde is in
den morgen en ook nog voor het grootste deel van den Zondag
middag in vollen zonneglans tot een triomfantelijken jubel ge
worden ter eere van den verborgen God der Altaren.
De toespraak van den Vader der Christenheid, wiens woor
den duidelijk en sonoor door den aether klonken, wekte een
diepe ontroering in de tienduizenden, die op het Heldenplein te
Boedapest bijeen waren.
„Amen", antwoordde spontaan de menigte, die staande de
woorden van den Paus aanhoord had, en die plots neerzeeg op
de knieën, toen de Stedehouder van Christus Zijn Zegen over
het Congres uitsprak.
De stem van den H. Vader
De processie
,Moge God de zielen bevrijden van
de moeilijkheden, die zooveel
verdriet veroorzaken"
Het Weer
BIJ BESTRIJDING VAN
ALLE ONGEDIERTEN
„RADICAAL" HAARLEM
STOPPEN
PERSEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
De afschuwelijke
moord te Almeloo
Een verdachte aangehouden
WAAROM NOG ELDERS ERGERNIS
WANNEER DE ROEMER PRIMA IS?
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
per Kwartaal to.Do de kleine annonces „Omroepers zie de rubriek
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Ingez.
mededeetingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
i v
(Van onzen eigen redacteur)
BOEDAPEST, 29 Mei
Te negen uur vanmorgen heeft Z. Sm. Kar
dinaal Pacelli een pontificale H. Mis opge
dragen op het Heldenplein.
Begeleid door de tonen van het door
't orkest gespeelde ,,Ecce Sacerdos",
besteeg Kardinaal Pacelli de met
roode loopers belegde trappen, welke
naar het altaar leidden, terwijl de
andere Kardinalen en Bisschoppen
aan weerszijden van het altaar, aan
den voet van de groote bronzen zege
wagens van het monument, plaats
Kerkvorsten uit bijna alle deelen der wereld,
Europeanen, Aziaten, Amerikanen en Afrika
nen, apostelen van Christus, moderne Paulussen
in den persoon van missiebisschoppen, omring
den hier den troon van den Allerhoogste, sym-
boliseerend de eenheid en universaliteit der
Katholieke Kerk.
De verzameling der honderdduizenden bood
den toeschouwer een voor het oog aanlokkelijk,
veelkleurig schouwspel, dat door de hoog aan
den hemel stralende zon als met een gouden
stralenglans overgoten werd.
Bood de onmiddellijke omgeving van het al
taar een feërieken aanblik door de pontificale
gewaden der kerkelijke hoogwaardigheidsbeklee-
ders, daan-oor waren het de typische, pittoreske
Hongaarsche nationale costuums met hun veel
kleurige broderie in rood, groen en geel en wit,
die heele vakken op het plein tot een waar
sprookje maakten. En dan, hier en daar de hon
derden wit gesluierde en met bloemen getooide
bruidjes, de kleine lievelingen van den Godde-
lijken Meester!
Nooit is echter een Heilige Disch van een
Kardinaal-Legaat voor de toeschouwende menig
te schooner opgedragen dan destijds door onzen
Kardinaal Van Rossum in het Amsterdamsche
stadion. Want daar kon zich de luister der
plechtigheden ook vooral voor onze oogen zich
ontplooien. Op het Heldenplein zag men alleen,
hoog op het altaar, de kleine figuren der kerke
lijke hoogwaardigheidsbekleeders, die schuil
gingen achter veel, dat het oog belemmerde te
zien: alleen het altaar en de gestalte van den
Kardinaal-Legaat op Zijn troon kon men dui
delijk ontwaren.
De echtgenoote van den Rijksregent, me
vrouw Horthy, woonde op de tribune voor de
wereldlijke autoriteiten het Heilig Misoffer bij.
Om een denkbeeld te geven van den machti
gen zang, welke door de geluidsverster
kers en luidsprekers werd verder gedragen
zij medegedeeld, dat 1.200 leden der geza
menlijke kerkkoren uit Boedapest met een Gre-
goriaansch koor van 500 Hongaarsche semina
risten, alsmede de Schola Cantorum Sabariën-
sis medewerkten, onder directie van Ludwig
Bardos en Alois Werner.
Tijdens de morgenplechtigheden werd door
honderden, ja misschien wel door duizenden,
van de gelegenheid gebruik gemaakt om in de
geïmproviseerde biechtstoelen hun zonden te
belijden, om straks den Vorst des Vredes in
hunne harten te mogen ontvangen.
Gedurende de dagen van het Eucharistisch
Congres zijn honderdduizenden H. Hosties door
honderden priesters uitgereikt.
Het graan, dat voor de vervaardiging der
hosties noodig was, is bijeengebracht, koren
aar voor korenaar, door de Hongaarsche
jeugd. lederen keer, wanneer zij een goe
de daad stelden, mochten de kinderen in
de daarvoor bestemde bussen een korenaar
offeren
Symbolisch is deze offergave der Hongaren
aan het congresaltaar op het Heldenplein aan
gebracht in den vorm van twee reusachtige gar
ven aan weerszijden van het altaar.
De prachtige gewaden, welke de Kardinaal-
Legaat tijdens deze plechtigheden droeg, waren
van zeer bijzondere waarde. Niet alleen, dat de
ze kleederen zeer kostbaar zijn, maar zij zijn
bovendien reeds eeuwen oud. Het ornaat is meer
dan tweehonderd jaren oud en was een ge
schenk van Maria Theresia en gemaakt uit haar
bruidskleed; de kelk, een zeer kostbaar, prach
tig stuk edelsmeedkunst, is evenals dé Staf,
Welke uit de 15de eeuw dateert zeer kostbaar
bewerkt.
Bij het Offertorium der H. Mis boden eenige
Hongaarsche jongetjes, gekleed in hun kleurige.
nationale kleederdracht, leden van den Eucha-
ristischen Bond, den Kardinaal-celebrant als
een symbolisch offer der Hongaarsche Katholie
ke jeugd, eenige hosties aan.
Tijdens de consecratie bood het met den Ro-
meinschen troonhemel overhuifde altaar een
buitengewoon kleurigen aanblik.
Rondom het altaar, op welks trappen de den
Kardinaal-Legaat assisteerende geestelijkheid
zich bevond, knielden Hongaarsche seminaristen
met brandende gewijde kaarsen. In hun blauwe
kleedij boden zij een pittoresken aanblik tus-
schen het purper der Kardinalen, het paars der
Bisschoppen, de rood- en goudbestikte statie-
kleedij van diverse hoogwaardigheidsbekleeders
en het rood der loopers op de geweldige trap
pen, die van het plein tot het altaar, boven het
monument leidden.
Na afloop der H. Mis nam Kardinaal Pacelli
plaats op een terzijde van het altaar gebouwde
troon, in afwachting van de radioverbinding
met de Eeuwige Stad en verbeidde ieder, in een
opmerkelijke stilte de stem van den Vader der
Christenheid.
Ontroering trilde door allen, toen Radio
Vaticana zich meldde en even later de stem
van den H. Vader weerklonk. En al verston
den de honderdduizenden de Latijnsche toe
spraak van het Hoofd der Kerk niet, zy be
grepen de bedoeling en voelden zich meer
dan ooit één, één in gedachte, één in geloof,
één met Rome in het mystieke Lichaam
Christi.
De zegen van den H. Vader werd even later,
met het plechtige kerkelijke ritueel, door 's Pau
sen gezant, van het hoogaltaar herhaald.
Na de rede van den Heiligen Vader hieven
allen spontaan de Pauselijke Hymne aan, waarna
onmiddellijk een vertaling van deze pauselijke
boodschap aan het Congres in het Hongaarsch
voor de microfoon werd voorgelezen.
Het enthousiasme kende toen geen grenzen.
Evenals na de toespraak van Z. H. „en Paus zelf
applaudisseerde de menigte en zong veeltalig we
derom het Congreslied.
Na de Heilige Mis van den Ka, inaal-Le-
gaat werd des middags de Sacramentspro
cessie door de straten van Boedapest t. de
meest grandioze slotplechtigheid, die men
zich denken kan.
De processie werd opgesteld nabij den Donau
in de onmiddellijke omgeving van het parlement.
De stoet vertrok om ongeveer drie uur van de
Sint Stephanus Basiliek door de Andrassy-üt
naar het Heldenplein.
De binnen- en buitenlandsche deelnemers gin
gen gezamenlijk naar het Heldenplein en zongen
onderweg onder leiding van verschillende mu
ziekkapellen Sacramentsliederen.
Langs de Andrassy-üt hadden zich de scholie
ren van de hoofdstedelijke scholen, de landar-
beidérs' en landarbeidsters in hun schilderachtige
costuums en vele corporaties met hun banieren
en vaandels en muziek opgesteld, die zich later
bij de processie aansloten.
Op verschillende punten der stad hebben wij
den stoet aan ons oog voorbij zien trekken.
Een der mooiste punten was wel de kruising
der twee hoofdboulevards van Boedapest: den
Elisabethsboulevard met den Adrassy-boulevard.
De politie had de wegen met touwen afgezet
en het rijverkeer geheel omgelegd. Extra-treinen
en autobussen hadden heel den morgen nog dui
zenden naar de hoofdstad gebracht. Het was
dan ook buitengewoon druk in deze reeds zoo
bezige wereldstad.
Op de hoeken van de hoofdstraten waren wel
enorme samenpakkingen en samenstroomingen
van menschen, maar van een hinderlijk dringen
was toch geen sprake.
De stoet werd geopend en gesloten door een
militair eere-escorte met muziek. Achter de mili
tairen schreden onmiddellijk de Hongaarsche
verkenners.
Waren onze verkenners ook bij hen?
Wij hebben naar hen gekeken, doch ontdekten
hen nu niet. Wij zouden hen later op den weg
een eigen plaats in den stoet zien innemen.
Na de verkenners kwamen de georganiseerde
vrouwelijke en mannelijke jeugd in hun bonte,
schilderachtige kleedij, welke een pittoreske
nuanceering van kleuren en costuums bood. Daar
waren de mooie kleederdrachtcn van het Hon
gaarsche land, die velen onzer lezers zich nog
zullen herinneren van de feestelijke ontvangst
te Tata-Taravos. Daar waren de bruidjes in wit
en rose, daar liepen de schoolmeisjes in allerlei
uniformen en gewaden. Een groep, welke
costuums droeg als van de oude schilde'-achtige
Magyaren, ontlokte een applaus aan de langs
den weg geschaarde toeschouwers.
Op de schooljeugd volgde de oudere ieugd:
athletiek- en allerlei sportgroepen met hun ba
nieren en muziekkorpsen: de studentenorgani
saties der middelbare scholen en die der uni er-
siteit.
Een reusachtig kruis met de lijdende Christus
figuur ging aan een groep verpleegsters vooraf,
dan volgden andere zusters, liefdezusters van
Sint Vincentius, wier puntige hoofdbedekkingen
als duiven fladderden en die deze week al zoo
vaak op het Heldenplein hun lelieblanken groet
aan Jezus in Zyn Heilig Altaarsacrament ge
bracht hadden. Kloosterzusters in vele schakee
ringen volgden de verpleegsters op.
En ziet; daar wapperen onze eigen Neder-
Iandsche kleuren, rood, wit en blauw met
Oranje-wimpels aan twee s'andaarden, Daar
zien wij onze kranige Nederlandsche Katho
lieke verkenners, die flaneer genieten een af
zonderlijke groep in de processie te mogen
vormen!
Achter hen schrijden mannen in uniformen
van spoorbeambten, politie-agenten, militairen,
burgerwachters, enzoovoorts enzoovoorts.
Even een gaping in den stoet, een leegte.
Dan schrijdt de eigenlijke Sacramentsproces
sie aan ons oog voorbij; het processiekruis
voorop.
In breede lange rijen volgen dan koorknapen
in roode toogjes met witte superplie en roode
mantilles; zij gaan aan Malteezer-ridders en
Pauselijke ridders vooraf. In een rijke schakee
ring van bruine en zwarte en witte rijen toont
zich nu de reguliere en seculiere geestelijkheid.
Daar zijn de zwarte priesters van den Ooster-
schen ritus; daar komen de Abten, de Bisschop
pen, onder wie wij ook onze Nederlandsche Bis
schoppen meenen te herkennen.
Wij s van nu op de kruising van den Eli
sabeth- en den Andrassy-boulcvard en knie
len voor het Allerheiligste, dat onder een
troonhemel ons voorbijgaat.
Een twaalftal Kardinalen volgt ook hier,
hun sleepen, breeduit, worden door hun ge
volg gedragen.
Had het volk met eerbiedige stilte Jezus ge
groet, met jubel begroette het zijn ministers in
de Hongaarsche statiekleedij, aan het hoofd van
hen minister-president Imrédy Béla.
En achter deze geestelijke en wereldlijke auto
riteiten en hoogwaardigheidsbekleeders, rijen
zich nu de afgevaardigden van alle rangen en
standen der maatschappij aaneen: edellieden,
edelvrouwen, officieren, de breede groepen der
arbeiders, brandweerlieden, de mijnwerkers dra-
Aan de toespraak, die Z. H. de Paus voor
Radio-Vaticana hield bij gelegenheid van het
34ste Internationaal Eucharistisch Congres te
Boedapest, ontleenen wij het volgende:
De Heilige Vader verheugde zich er over, dat
de wonderbaarlijke instelling van de radio Hem
in de gelegenheid stelde tot allen, die zoo zeer
Zijn vaderlijke liefde hebben, te spreken, als
ware Hij Zelf in de hoofdstad van Hongarije,
aan welke stad de Heilige Vader zoovele herin
neringen heeft.
Z. H. de Paus herinnerde aan het heerlijke
verleden van Hongarije, waarvoor Z. H. de
grootste bewondering koestert. Nog ziet de H.
Vader voor zich het ruiterstandbeeld van den
Heiligen Stephanus, hoog boven de stad Boeda
pest; en Z. H. zag hem, alsof hij door de eeuwen
van daar zijn volk zegent en beschermt
Eerst richtte de H. Vader zich tot Zijn
dierbare Hongaarsche kinderen en geeste
lijkheid, aan wie Z. H. niet alleen de rust
van den vrede, zonder welke geen ware vrede
mogelijk is, doch ook den waardigen vrede,
waarop het Hongaarsche volk recht heeft,
toewenscht.
Vervolgens richtte Z. H. zich tot alle volken,
die in Boedapest op het 34ste Internationale
Eucharistische Congres uit zoovele landen waren
tezamengestroomd en zegende hen met vader
lijke goedertierenheid.
„En terwijl onze Verlosser, verborgen onder
broodsgedaante, maar zichtbaar door het
geloof, hier Zyn triomfen viert, smeeken wy
Hem in vereeniging met U, dat Hy door
Zijn Goddelijke macht ons behoude, ver-
meerdere en versterke den troost en hoop op
betere tyden. en de wolken zal verdrijven,
welke doen vreezen voor nieuwe stormen.
Dat Zijn Goddelijk Licht ook moge schij
nen in de duisternis en de zielen zal bevrij
den van de moeilijkheden, welke zooveel ver
driet veroorzaken."
Onzen bijzonderen Zegen, aldus de H. Vader,
geven Wij ook ons beminde volk en zijn geeste
lijkheid van Hongarije, aan degenen, die het
apostolisch koninkrijk regeeren, en aan allen,
die Onzen beminden Legaat, die Ons vertegen
woordigt, met zooveel eerbied ontvingen en
voor het welslagen van het Congres zooveel heb
ben verricht.
„Geve God, dat het Eucharistisch Congres
in alle harten en zielen de liefde wekke
voor de Gerechtigheid van het Evangelie,
opdat het rijke onvergankelijke vrucht moge
voortbrengen. Moge deze liefde het oude
Geloof bevorderen en het verlangen naar de
edelste schatten vergrooten."
Hierna gaf de Heilige Vader aan allen Zijn
Apostolischen Zegen.
Een overzicht tijdens de indrukwekkende nachtelijke plechtigheid op den Heldenplatz
De uitreiking van de H. Communie op den Heldenplatz
gende hun brandende mijnlampen, en talrijke
corporaties in hun uniformen.
Reeds den avond tevoren, Zaterdag, was boven
Boedapest een zware regenbui losgebroken; maar
de Zondag ving weer met zonneglans aan.
Helaas barstte tegen, het einde der sluitings
plechtigheden, juist toen het Allerheiligste, ge
volgd door de Kardinalen en ministers, het
Heldenplein bereikte, een stortregen los, gevolgd
door een hevige onweersbui met bliksemflitsen
welke veel afbreuk heeft gedaan aan de uiter
lijke statie van dezen laatsten dag.
Want te vijf uur, nadat het eerste gedeelte
van den stoet, waarvan het voorbijtrekken
ongeveer twee en een half uur duurde 't Hel
denplein had bereikt, werd plotseling de hemel
verduisterd, bedekten donkere wolken de stra
lende zon en kletterde de regen bij stroomen
neer, onder het flitsen van den bliksem en het
dreunen der donderslagen.
Hoogste barometerstand 766.1 te Toulouse
Laagste barometerstand 743.5 te Shields
VERWACHTING: Krachtige tot mati
gen, tijdelijk afnemende wind uit Weste
lijke richtingen, half tot zwaar bewolkt,
later weer toenemende bewolking, aan
vankelijk opklarend, later weer kans op
regenbuien, koude nacht, overdag iets
warmer.
Zon op v.m. 4.48
Licht op n.m. 9.37
onder n.m. 10.11
5 Juni.
onder n.m. 9.07.
Maan op v.m 5.37,
Eerste kwartier
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Geseind van De Bilt vanochtend te 11.45
=j uur aan alle posten: „Wordt verwacht
storm uit het Zuidwesten".
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllif:
2 jaar schriftelijke garantie
Geen beschadiging van Uw huis
Meubelen, kleeren, tapijten enz.
worden door ons blijvend motvrij
gemaakt.
GEN. CRONJéSTRAAT 135 - TELEF. 11657
Zondag is te 's-Gravenhage een Eucharistische Dag gehouden. Een overzicht tijdens het plechtig
Houtrust gecelebreerd door den Pauselijken Internuntius, Z.Exc. Mgr. Paolo Giobbe.
Lof, op
BRUSSEL, 30 Mei (Belga) De Belgi
sche Nationale Bank heeft haar disconto
verlaagd van 4 tot 3 procent.
MET GROOVE PLECHTIGHEID IS HET 34e
INTERNATIONAAL EUCHARISTISCH CON
GRES TE BOEDAPEST GESLOTEN.
De stad Kanton verscheidene malen gebom
bardeerd; China zendt versterkingen naar het
zuiden.
De verkiezingen in Tsjecho-Slowakije hadden
een rustig verloop; de uitslag vertoont een
zelfde beeld als de vorige week.
Naar wij vernemen zijn bij het onderzoek
naar den dader van den moord op het 13-
jarige meisje F. te Almeloo eenige bezwaren
de feiten tegen een zekeren Van der W. be
kend geworden, die de politie aanleiding ga
ven hem te arresteeren en in voorloopige
hechtenis te stellen.
Nadere mededeelingen kunnen in het be
lang van het onderzoek niet worden gedaan.
Heiiigeweg 39-45, A'dam. A. J. v. cL MADE
OOK VOOR INDISCHE RIJSTTAFEL
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 747.2
Vorige stand: 747.8
