Voortzetting van het debat
over de werkloosheid
De vergissing
MAIDENSPEECH VAN
PATER BEAUFORT
DE PLANNEN VOOR EEN
CENTRAAL VLIEGVELD
WOENSDAG 1 JUNI 1938
TWEEDE KAMER
V oor een positief-christelijke regee
ring is het plicht, het volk in
de gelegenheid te stellen
te kunnen arbeiden
Geen oplossing op
korten termijn
VAN SUPER Qum>
door Guy Hamilton
Hoeveel werkloozen?
Vleesch in blik
Met aanmaak zal deze week
begonnen worden
ELECTRISCHE TREIN
ONTSPOORD
Geen persoonlijke ongelukken
te betreuren
BEMANNING GEHULDIGD
Geschenk voor iederen opvarende
van de „Eveline"
UITVOERING ZUIDERZEE-
STEUNWET
Bezoek van minister Van Buuren
aan Noordhollandsche gemeenten
Rotterdamsche K. van K. acht
het denkbeeld schadelijk
voor Amsterdam en
Rotterdam
Adres aan voorzitter
van den ministerraad
Vragen van Kamerlid
RADIOHANDELAAR VOOR
DE RECHTBANK
Strijd tegen Amerikaansche en
voor export bestemde Philips-
lampen
SPANJAARDEN NAAR
AMELAND?
HET EERSTE KAMERLID
v. d. BERGH BEDANKT
IN REGENPUT VERDRONKEN
Tweedaagsche militaire
prestatietocht
Het rubberuitvoer-
percentage
45 pCt. voor het derde
kwartaal
Felle brand onder
Gemert
Drie boerderijen een prooi
der vlammen
DE PRINS IN DEN RAAD
VAN STATE
UIT DE STAATSCOURANT
Burgemeester
Bevordering
Folkert Kramer
Onderwijs
Belastingen
Bodemkunde
Volksgezondheid
DEN HAAG, 31 Mei 1938.
Hèt evenement van den dag was
heden in de Tweede Kamer de mai
denspeech van onzen nieuwen pries
ter-afgevaardigde, pater dr. BEAU
FORT O. F. M., die al terstond de
lang niet gemakkelijke kunst bleeik te
verstaan, de Kamer te boeien en in
n voortreffelijke rede, waaruit vader
lijke bezorgdheid, niet alleen voor de
individueele werkloozen, maar ook
voor ons door de gevolgen der werk
loosheid bedreigd en ondermijnd na
tionaal leven, sprak, het ontzettende
■werkloosheidsprobleem behandelde.
Na den uitbundig oratorischen dr. Schaep-
nian, na den star en strak zich beheerschen-
den Mgr. Nolens de Franciscaner pater dr.
Beaufort, die in diep-ernstige, eenvoudige, nu en
dan ge-bloemde taal zijn meening, zijn over
tuiging uitsprak.
Het feit, dat dr. Beaufort zijn maidenspeech
hield, heeft hem blijkbaar doen terugdenken
aan de eerste redevoering, welke Mgr. Nolens
in 1897 in de Tweede Kamer heeft uitgespro
ken, waarin de nieuw opgetreden priester
afgevaardigde van het in dat jaar nieuw ge
vormde kabinet zeide te verhopen, dat het zich
oen kabinet van sociale rechtvaardigheid zou
toonen
Dit kabinet wenschte dr. Beaufort toe,
dat het in de historie zou voortleven als
„het kabinet van arbeid voor ons volk",
het kabinet, dat niet alleen de leefkracht
en de welvaart bevorderde, maar ook de
staatsinstellingen voor een diep geloovig
christelijk volk wist te behouden.
Hier ligt een eervolle plicht voor de Regee-
flng en hier toont ons volk wederom die op
she belangrijke momenten in onze geschiede-
is zoo sterk gebleken nationale saamhoorig-
eia, in schrille tegenstelling met de ondermij-
ys van die saamhoorigheid somwijlen op an
der gebied, wanneer de laster werkt
Het huidige moment is hoogst belangrijk; de
werkloosheid is ge
worden tot een be
angstigend pro
bleem, tot een ge
vaar voor de chris
telijke grondslagen
onzer samemeving
en voor de ontwik
keling onzer staats
instellingen. De
staatkundige de
mocratie is voor
ons geen dogma
maar in het huidig
tijdsgewricht voor
ons volk zeker de
beste regeerings-
Mr. Dr. L. J. C Beaufort
vorm. De duizenden, die niet in den arbeid
hun natuurlijke roeping kunnen volgen, gaan
foo gemakkelijk twijfelen aan de juistheid van
het tegenwoordige stelsel en beteekenen een
gevaar voor het behoud van onze maatschap
pelijke en godsdienstige vrijheid.
En ernstig is de toestand, wanneer men den
vyand intra muros heeft.
Vooral voor een positief-christelijke
Regeering is het plicht, het volk in
de gelegenheid te stellen, Gods ge
bod tot arbeid op te volgen. Christe
lijke staatkunde moet aan den be-
staanden onnatuurlijken toestand
dat de moreel onmisbare arbeid ont
breekt een einde maken
Begrijpt de Regeering haar nationale taak
en haar christelijken plicht? Als men sommigen
hoort, zou men haast gaan gelooven. dat heel
ons volk minus de Regeering! overtuigd
is van de noodzakelijkheid eener radicale werk-
17
„Geen uitvluchten, Andy! Dick kwam van-
morgen vroeg naar Lonely Moor. De goeie 'ziel
maakte zich ook al ongerust over Jimmy.! En nu
wil 'k precies van je weten, vriend, wie en wat
Dick Morris is."
„Je vraagt werkelijk meer, dan ik beantwoor
den kan. 'k Heb hem nooit zoo goed gekend."
„Zooals je wilt, Andy," zei Quild gelaten. „Je
Beeft er blijkbaar de voorkeur aan, gearresteerd
te worden onder beschuldiging van dubbelen
moord. Dan moet je maar zien, hoe jij een jury
van 't tegendeel overtuigt."
Hawkins' oogen flikkerden onrustig. „Morris
Was de zwager van Jimmy Burke.
„Verder, Andy! Je bent als de dood voor Mor
tis; kom er maar voor uit, man! Heusch, de
Yard is zoo kwaad nog niet, als jij veronder
stelt! Ze zal met liefde haar beschermende
vleugels uitstrekken óók over jou! Andy,
de Yard jubelt letterlijk over een zondaar, die
zich bekeert! Vooruit dus geneer je niet!"
Hawkins slikte een paar maal. Hij was in
tweestrijd. De super gaf hem volop gelegenheid,
Ioosheidsbestrijding. Dezulken schijnen echter
weinig bekend met wat de Regeering reeds ge
daan heeft en doet. Zoo zijn er b.v. geregelcs
rond 50.000 man bij de werkverschaffing, en
dit aantal zal met 50 pet. worden verhoogd.
(Het is eigenlijk niet juist, dat deze duizenden
nog maar steeds bij de werkloozen geregistreerd
worden).
Groot verschil is er in den toestand, toen
deze Regeering optrad en dien van thans. Bo
vendien kan de werkloosheid niet op korten
termijn op natuurlijke wijze opgelost worden.
Voor onderzoek en uitwerking van plannen is
een periode van een jaar geen overdaad. De
Regeering zit niet stil en zal den strijd tegen
het euvel nog krachtiger gaan voeren. Ook in
het buitenland zijn onderzoeken gaande.
Alleen sterkere industrialisatie kan op den
langen duur cte oplossing geven, maar hiei
moet dan ook de kost voor de baat uitgaan.
Huismoederlijke zuinigheid mag hier de staats
manswijsheid niet bedriegen. Door middel van
doeltreffende maatregelen moeten de komen
de tien jaren „overbrugd" worden.
„Groote werken" mag men intusschen even
min verzuimen, en dr. Beaufort hoopt, dat,
wanneer de verwerking van de nieuw aange
vraagde 60.millioen voor het Werkfonds
extra vlot verloopt, de Regeering met nieuwe
crediet-aanvragen zal komen. Verleening van
ruimere faciliteiten bij de financiering van
werken acht hij noodig (aan sommige groote
gemeenten, die haarden van werkloosheid vor
men, behooren bedragen a fonds perdu ver
strekt te worden). Er bestaat hier een soort
dualisme: eenerzijds een Regeering, die stimu
leert, anderzijds een Regeering, die gemeenten
verhindert, de genoemde haarden aan te
tasten.
Wil de Regeering haar bevoegdheden ver
groot zien, dan zal de Kamer deze met blij
moedigheid toestaan.
Voorts bespoedige men de voorbereiding der
werken.
In het totalitaire anti-werkloosheidsbeleid der
Regeering hebben wij nog geen inzicht en met
intense belangstelling zeide dr. Beaufort de
nadere mededeelingen der Regeering tegemoet
te zien.
Het behoeft wel niet te verbazen, dat de heer
VAN GELDEREN (9.D.A.P.), die als inter-
pellant het eerst na den minister-president aan
het woord kwam, een heel ander geluid liet
hooren. De heer Colijn bleek hem geenszins
overtuigd te hebben en hij handhaafde al zijn
critiek. Alleen verklaarde hij thans uitdrukke
lijk, dat ook hij de „groote werken" niet als de
oplossing beschouwt: zij zijn volgens hem ech
ter noodig- om den stoot te geven tot over
winning van het doode punt, tot „overbrugging"
Dr. Colijn als voorstander van industrialisatie
noemde hij een bekeerling; financieel had de
minister volgens hem ook een te somber beeld
van den toestand gegeven: er zouden immers
geen 10 x 200 millioen voor de industriali
satie noodig zijn, daar de benoodigde bedragen
jaariyks zouden verminderen.
De communistische heer DE VISSER schijnt
een trouw lezer van „De Tijd" te zijn. Met be
langstelling nam hij kennis van het speciale
werkloosheidsnummer. Met de redactioneele
meening echter, dat als er één Regeering
in staat is, het werkloosheidsprobleem op te
lossen, het waarschijnlijk deze Regeering is.
daar zij geleid wordt door de juiste motieven
kon de communist het niet eens zijn.
De heer WOUDENBERG (N.S.B.) beweer
de, dat het vraagstuk alleen dan tot oplossing
kon komen, als ons volk doordrongen zal zijn
van den zuurdeesem van het nationaal-socia-
üsme.
De Kamer-voorzitter schijnt van de N. S. B.-
sche liefhebberij, elkaar „kameraad" te noe
men, niet veel te willen hebben. Hij hamerde
tenminste, toen de N. S. B.-er sprak van „ka
meraad Dieters", waarop de vrijpostige N. S. B.-
er zeide, dan maar den ergst denkbaren term
te zullen gebruiken, n.l. „geachte afgevaardig
de". Deze beleediging voor de Kamer liet de
voorzitter echter terugnemen.
Een liberale spreker over de werkloosheia
was de heer VOS (V. B.), die vroeg, hoevee!
werkloozen er eigenlijk wel valide zijn. Volgens
de statistieken zijn er 80 tot 100.000 tot werken
niet geschikt. Dan moeten de te werjc gestelden
nog eraf gerekend worden, vervolgens „mogen"
er 5 pet. werkloozen zijn en ten slotte zal de
militaire dienstplicht veel jeugdige werkloozen
aan het werkloosheidscijfer onttrekken, zoodat
er „maar" 150 160.000 overblijven. Voorname
lijk voor een veel meer gecentraliseerde werk
loosheidsbestrijding pleitte de liberale woord
voerder. Voorts voor verlaging van allerlei las
ten, voor minder strenge contingenteerings-
methoden, voor meer aanmoediging van het
particulier initiatief en consequente samenwer
king tusschen Sociale en Economische Zaken,
Waterstaat en Financiën, om via een inter
departementale commissie een gezamenlijken
aanval te doen op de werkloosheid. Ook het ge
ven van premies voor het in dienst nemen van
arbeidskrachten (ook van dienstmeisjes) beval
spr. aan.
Evenals o. a. het aanleggen van bomvrije
schuilplaatsen, het aanmaken van gasmaskers
(om te beginnen voor de brandweren), de op
richting van een vrijwilligen dienstplicht. Ook
om 't met zichzelf eens te worden. Tenslotte
sprak Andy, ,,'k Heb het nooit op Morris begre
pen gehad. We waren trouwens alle drie 't liefst
onder elkaar gebleven, maar Morris had macht
over Jimmy waardoor weet ik niet. Hij was
van goeie komaf, een gestudeerd man, maar hij
raakte aan lager wal, omdat hij te veel van
drinken en fuiven hield. Lang voordat hij in de
combinatie van Jimmy Burke opgenomen werd,
had hij een vonnis achter den rug voor een erg
onsmakelijk zaakje; dat was dan ook de reden,
waarom hij geen practijk meer mocht uitoefe
nen als geneesheer."
„Verdorie!" riep Quild uit. Hij sloeg met de
vuist op zijn dij. „Natuurlijk de „Dokter!"
Uilskuiken, dat ik er niet meer beteekenis aan
gehecht heb!" Hij wendde zich tot Heward. „Ik
dacht enkel maar aan de gewoonte, die ze in
sommige kringen hebben, om iemand, die ge
ducht van den tongriem gesneden is, „dokter" te
noemen! En Morris kón zijn smoesje doen
alsjeblieft! Maar, op mijn woord, nooit heb ik
een werkelijken titel bij hem verondersteld! Nu
is de puzzle er heel wat eenvoudiger op gewor
den! Andy, waarom kwam 't heele stel naar
deze buurt?"
„Omdat Morris er zat. De zaak is deze, super;
Paul en ik hadden hem dóór. Hij wilde niet lan
ger wachten op de verdeeling van den buit en
kon 't ook niet, omdat hij blut was. Paul hielp
hem aan wat geld en dat bleek achteraf een
groote fout. Burke's zuster was gestorven en
Morris had kennis aan een balletmeisje gekre
gen, een verdraaid knap ding en piepjong; ze
kon zijn dochter geweest zijn. Hjj had het Be
pleitte spr. voor het aanleggen van een breeden
boulevard langs geheel de Noordzeekust, wat,
volgens spr., een zeer mooi object is. Dit denk
beeld is echter niet nieuw meer en is voorheen
meermalen.denkbeeld gebleven. Optimis
tisch was de heer Vos zeker, toen hij de over
tuiging uitsprak, dat, als alle middelen werden
aangewend, in het komende najaar de huidige
crisis kon worden overwonnen.
Over de werkverschaffing heeft in het bij
zonder de heer VAN LIENDEN (S.D.A.P.)
gesproken. De werkverschaffing beschouwen
velen als iets blijvends en volgens dezen spr.,
terecht. In verband daarmede vroeg hij om een
behoorlijke belooning, wat loonsverhooging zou
beteekenen.
Arbeidsplicht vond deze spr. niet noodig,
Door een roulatie-systeem kunnen allen in de
werkverschaffing komen. Bij verplichte deelne
ming aan het jeugdkampwerk vreesde spr. in
vloed van ongewenschte elementen.
Tot slot sprak de heer WEITKAMP (C.H.)
Aan de voorzichtige politiek van de ministers
Ruys de Beerenbrouck en Colijn is het te dan
ken, aldus spr., dat wy hier in Nederland nog
zooveel voor de werkloozen hebben gedaan en
kunnen doen, meer dan in andere landen ge
schiedt. Veel nood kan worden gelenigd door
verbetering van de belooning der landarbeiders.
De regeering is, volgens den agrarischen heer
Weitkamp, bezig den landbouw van zich te ver
vreemden. Er blijven te groote verschillen tus
schen de loonen der industrie en die der land
arbeiders. Een heel andere mentaliteit moet er
komen en overigens mag, zoo zeide spr., de
emigratie niet vergeten worden.
Bij den aanvang der zitting vernamen wij.
dat Woensdag 8 Juni a.s. het wetsontwerp tot
beperking van vergadering en vereeniging in
de afdeelingen zal worden behandeld, een en
ander in verband met eenige urgentie.
Na de „proeforder" van 100.000 stuks zal, naar
het Handelsblad verneemt, deze week worden
begonnen met het aanmaken van blikvleesch,
te distribueeren via de gemeentebesturen aan
werkloozen en behoeftigen.
De regeering betaalt aan de vleeschwaren-
f abrikan ten een vergoeding van 11.4 cent pel
blik, aldus het blad, waarvoor dezen het vleesch
moeten verwerken, benevens het blik, de doo-
zen en de etiketten moeten leveren.
Het is de bedoeling, dat de deelnemende be
drijven 800.000 blikken per week maken (netto-
inhoud circa 9 ons; verkoopsprijs aan gegadig
den 31'A cent).
Dinsdagmiddag is op het Arnhemsche spoor
weg-emplacement een electrische trein, welke
voor het vertrek naar Amsterdam zou worden
voorgereden, op een zijspoor gederailleerd. Een
gedeelte van het voorste treinstel liep uit de
rails. Er bevonden zich geen passagiers in den
trein.
De ontsporing geschiedde bij een wissel naar
een hoofdspoor, dat versperd werd. Hierdoor
ondervonden de in de richting Utrecht vertrek
kende electrische treinen vijf minuten vertra
ging.
Er werd terstond een begin gemaakt met het
vrij maken van de lijn.
Dinsdag is op het kantoor van het Noorsche
consulaat te IJmuiden de bemanning gehul
digd van de „Eveline" IJm. 115, die het vorig
jaar October op de Noordzee de opvarenden
heeft gered van het Noorsche s.s. „Aarsten."
Namens de Noorsche regeering heeft de
Noorsohe consul-generaal te Rotterdam, de
heer S. Olmer, de bemanning toegesproken,
waarna hun ieder afzonderlijk een geschenk
werd aangeboden.
Schipper Blok beantwoordde de toespraak en
bracht den dank over van de bemanning.
Naar wij vernemen heeft de minister van
Waterstaat Dinsdag bezoeken gebracht aan
eenige gemeenten in Noordholland, langs de
Zuiderzee, teneinde zich ter plaatse op de
hoogte te stellen van aangelegenheden, ver
band houdende met de uitvoering der Zuider-
zeesteunwet. De minister begaf zich omstreeks
5 uur met het jacht van den Rijkswatersaat
van Marken naar Monnikendam, waar hij eeni-
gen tijd vertoefde, o.a. op de scheepswerf van
de firma Van Goor en vandaar ging hij naar
het gemeentehuis van Monnikendam, waar een
bespreking met vertegenwoordigers van be
langhebbenden inzake de Zuiderzeesteunwet
werd gehouden.
weldig te pakken. Maar zoo jong ze mocht we
zen gehaaid was ze voor drie. Zij zoog Morris
letterlijk uit en die verliefde gek liet zich uit
zuigen. Tot er niets meer was. En 't juffie was
van de bekende soort: geen geld, geen liefde."
De super knikte. „Toen kwam Morris op het
idee, de honderdduizend pond voor eigen gebruik
in de wacht te sleepen."
„Ja. Hoe hij er achter wist te komen, dat
Marmaduke Bould de kooper was, blijft een
raadsel. Morris ging naar Langport met 't geld,
dat Paul hem op de verdeeling voorgeschoten
had. Daar kwam hem de omstandigheid van
pas, dat hij een tijd lang in Londen de praktijk
van geneesheer had uitgeoefend; hij kon ge
makkelijk vriendschap sluiten met Matthews,
den ouden dorpsdokter. Toen wij de plannen
van Morris doorzagen, wist Paul als butler op
Lonely Moor geplaatst te worden, en ik nam
kamers in Langport. Je begrijpt, super, hoe dat
een leelijke streep door de rekening van Morris
was. Hoe nader de dag kwam, dat Jimmy uit
Dartmoor ontslagen zou worden, des te onrusti
ger Morris werd. Toen hielp 't stomme geluk
hem een stevig handje. De oude Matthews vatte
kou en kreeg er droge pleuris bij. Morris ver
pleegde hem en nam tegelijkertijd zijn praktijk
waar. En toen er een dokter op Lonely Moor
noodig was, begrijp je, wie er naar toe ging.
super. Gisteravond laat heb ik Morris nog ge
sproken. Met geen woord zei hij, dat Marma
duke Bould dood was:"
,,'t Kon niet eenvoudiger. Die hartzwakte van
Bould was een ongeloofelijke bof voor hem. Mor
ris vermoordde den ouden baas in zijn bed. En
In de Dinsdagmiddag gehouden vergade
ring van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken vPor Rotïerdam is met alge-
meene stemmen besloten een adres te rich
ten tot den voorzitter van den minister
raad, waarin wordt gezegd, dat de Kamer
en met haar het geheele Rotterdamsche
bedrijfsleven met ernstige bezorgdheid
heeft kennis genomen van het plan der
regeering, om te geraken tot de inrichting
van een centraal vliegveld onder Leider
dorp.
Het besluit is voor de Rotterdam
sche samenleving een volkomen ver
rassing geweest.
Naar de vaste overtuiging der Ka
mer behoort het denkbeeld van een
centraal vliegveld onder Leiderdorp
als schadelijk voor de economische
belangen van Rotterdam en Amster
dam te worden los gelaten.
In plaats daarvan bevordere het
Rijk wat Rotterdam betreft, den aan
leg van het vliegveld in den polder
Zestienhoven.
In het adres wordt de aandacht gevestigd
op de voorgeschiedenis der aangelegenheid en
dan wordt o.m. nog het volgende opgemerkt:
De geheele gang van zaken maakt het dui
delijk, dat de mededeeling van het besluit
der regeering, tot den aanleg van een cen
traal vliegveld onder Leiderdorp over te gaan,
voor de Rotterdamsche samenleving een vol
komen verrassing is geweest.
De gang van zaken maakt tevens duidelijk,
dat deze verrassing niet anders dan een hocgst
onaangename kan zijn. Want, indien het bo
venstaande één ding duidelijk maakt, dan is
het dit, dat het plan voor een centraal vlieg
veld een inbreuk is op de historisch gegroeide
verhoudingen en dientengevolge beteekent een
verloochening van de rechtmatige aanspraken,
die daaraan Rotterdam zoowel als Amsterdam
kunnen ontleenen.
Men mag de vraag, of een centraal vliegveld
gewenscht is, niet isoieeren van de voorge
schiedenis van de zaak. Bestond er op dit
oogenblik nog geen enkel vliegveld, dan zouden
wij weliswaar nog met overtuiging pleiten voor
een vliegveld in de nabijheid van Rotterdam,
maar dan stond de zaak althans in zooverre
anders, dat men de argumenten vóór en tegen
een centraal vliegveld geheel op sflehzelf kon
beoordeelen en dit kan in dit stadium niet
meer.
Het staat voor ons vast, dat een haven- en
handelsstad van de importantie van Rotterdam
in haar onmiddellijke nabijheid een vliegter
rein moet hebben, dat het als haar eigen lucht
haven kan beschouwen. Ontneemt men de stad
haar vliegveld, dan berooft men haar van één
van de essentieele onderdeelen van haar uit
rusting.
Het soc.-dem. Kamerlid dr. Van den Tempel
heeft den ministers van Waterstaat en van
Defensie gevraagd, of het juist is, dat de re
geering in beginsel heeft besloten de stichting
te bevorderen van een nieuw centraal vliegveld
voor de burgerlijke luchtvaart op een terrein,
beoosten Leiden en welke overwegingen haai
daarbij hebben geleid en in het bijzonder in
hoeverre de belangen van 's lands defensie
daarbij van invloed zijn geweest.
Voorts heeft hij gevraagd, of het juist is,
dat de minister van Defensie voor den aanleg
van een centraal gelegen militair vliegveld aan
vankelijk de voorkeur heeft gegeven aan een
terrein in de nabijheid van Leiden en of deze
meening thans is prijsgegeven.
Heeft de regeering kennis genomen van de
nadrukkelijk uitgesproken meening van he;
gemeentebestuur zoowel van Amsterdam als var;
Rotterdam, dat door het verlies van een in de
onmiddellijke nabijheid gelegen vliegveld voor
de burgerlijke luchtvaart zeer groote belangen
van deze centra van' bevolking, handel en be
drijfsleven zouden worden geschaad, en heeft
zij Overtuigende aanwijzingen en redenen voor
de verwachting, dat deze noodlottige gevolgen
voor deze gemeenten zich niet zullen voordoen?
Is de regeering niet van meening, dat door
het leiden van het luchtverkeer over een cen
traal vliegveld, gelegen op belangrijken afstand
van de grootste bevolkingscentra, dc ontwik
keling van het binnenlandsche vliegverkeer en
het internationaal verkeer op korte afstanden
ernstig zal worden geschaad?
Is de regeering niet van meening, dat, in het
bijzonder met het oog op de groote bedragen,
welke aan Schiphol zijn ten koste gelegd, de
aanleg van een geheel nieuw centraal vliegveld
een zeer kostbare proefneming beduidt?
hij vermoordde Jimmy Burke, toen deze op Lo
nely Moor de honderdduizend pond van Bould
in ontvangst wilde komen nemen, 'k Vermoed,
dat Jimmy Morris bij den moord betrapte. Mor
ris zou ook Paul Dyson om zeep gebracht heb
ben, als ik niet toevallig in de buurt geweest
was. Jij staat als nummer vier in zijn kladboek
je." Superintendant Quild dronk zijn bierpul
leeg en stond op. „Daar zullen we een stokje
voor steken, Andy. Daarom ga je als een brave
jongen een autoritje met me maken en met de
honneurs, die 'k jou verschuldigd ben, geef ik
je aan 't Langportsche politiebureau in depót
af."
Hawkins protesteerde uit volle borst. „Waar
om? Dat is tegen de afspraak! Je kunt mij van
niets beschuldigen!"
„Oho!" De super lachte. „Daar ben 'k zoo ze
ker niet van! Hoeveel menschen zouden er
eigenlijk wezen, die brandschoon blijken te zijn,
als ze onder de loupe genomen werden? In dit
geval zou 'k er maar niet te zwaar over tobben,
Andy! Je bent een veel te belangrijke getuige,
dan dat ik je niet angstvallig zou laten bewa
ken! En waar ben je veiliger voor Morris dan
in de cel van een politiebureau? Ik houd mijn
woord, Andy, dat ik alles voor je zal doen, wat
in mijn vermogen ligt."
Toen Hawkins veilig en wel afgeleverd was,
zei Quild peinzend tot Heward:
„Mijn kop er af, als Morris niet den moord op
Jimmy Burke pleegde. Maar hoe kreeg hij 't
lijk bij de stoep? Toen u en juffrouw Warr den
ouden Bould dood in bed vonden, is de secreta
resse hem bijna onmiddellijk gaan terugroepen.
„Jumbo, schei nou eindelijk eens uit met bel
len blazenIk hou geen sop meer over 1"
De Philips-fabrieken zetten den strijd tegen
handelaren in Amerikaansche lampen en in
Philips-lampen, welke alleen voor export zijn
bestemd, voort. Zoo moesten Dinsdag weer drie
radiohandelaren voor de Haagsche rechtbank
terecht staan, bij wie dergelijke lampen in be
slag waren genomen. Twee van hen vroegen
uitstel van de behandeling en de zaak werd
opgeschort tot 13 September. Nummer drie
was de 35-jarige J. van der S. uit Den Haag,
wiens zaak wel behandeld werd. Evenals ver
schillende anderen had ook hij bezoek gekre
gen van den monteur J. M. Z., in werkelijkheid
geheim agent van Philips, die hem na veel
praten bewogen had een aantal Amerikaansche
lampen en voor den export bestemde Philips-
lampen te leveren.
Die Amerikaansche lampen had hij uit oude
Amerikaansche toestellen gehaald, eigenlijk
wilde hij die niet verkoopen, maar Z. drong
erg aan. Wat de Philips-lampen betreft, had
hij met Z. afgesproken, dat deze de lampen in
België zou verkoopen, want hij voelde wel, dat
er iets met de lampen niet in den haak was.
De officier van justitie, mr. N. S. Hoekstra,
achtte de overtreding van de octrooiwet be
wezen.
Spr. eischte een geldboete van 100 subs. 50
dagen hechtenis.
De verdediger concludeerde tot ontslag van
rechtsvervolging en vroeg subs, een lage geld
boete, daar verdachte thans zeer weinig ver
dient.
Uitspraak 14 Juni.
Uit Friesland komt het bericht, dat eerst
daags de hier te lande geïnterneerde Spanjaar
den naar Ameland zullen worden overgebracht.
Een detachement Rijksveldwacht zal met de be
waking worden belast.
Wegens zijn hoogen leeftijd heeft, naar we
vernemen, het liberale Eerste Kamerlid S. v. d.
Bergh Jr. bedankt voor het lidmaatschap van
dit college.
Zijn opvolger is dr. E. Heldring te Amster
dam, oud-voorzitter van de Amsterdamsche
Kamer van Koophandel.
Dinsdagavond omstreeks kwart over zes is
het anderhalfjarig zoontje van de familie H.
Esser te Bingelrade nabij de ouderlijke woning
In een regenput gevallen en verdronken.
Men heeft nog gedurende geruimen tijd ge
poogd de levensgeesten op te wekken, evenwel
zonder resultaat.
Voor de derde maal zal onder auspiciën van
de algemeene vereeniging van Nederlandsche
reserve-officieren de tweedaagsche militaire
prestatietocht op 2 en 3 Juni a.s. in de omgeving
van Amersfoort worden gehouden. Geëischt
wordt het dagelijks afleggen in veldtenue van
125 K.M. binnen 17 uur en wel 40 K M. te
paard, 25 K.M. te voet en 60 K.M. per rijwiel.
Aan allen, die den tocht met goed gevolg afleg
gen, zal een zilveren achtarmig leliekruis wor
den uitgereikt.
Het uitvoerpercentage van rubber werd in de
e Londen gehouden bijeenkomst van het In-
ern. Rubbercomité vastgesteld op 45 procent
'oor het derde kwartaal van 1938, tegen 60 pro-
:ent voor het tweede kwartaal.
Tijdens een korten, doch feilen brand zijn
Dinsdagavond omstreeks half zeven in de
buurtschap de Mortel onder Gemert drie
boerderijen in de asch gelegd.
Het vuur ontstond in een schuur achter de
boerderij van den landbouwer M. van Dinther,
aan den Gemertscheweg. De vlammen grepen
naar alle kanten om zich heen en tastten de
boerderij aan, welke weldra in brand stond.
Vervolgens sloeg het vuur over naar de twee
aaneengebouwde boerderijen van de landbou
wers J. Jonkers en A. Scheepers. De brandweer
van Gemert verscheen spoedig ter plaatse, doch
kon weinig tegen het hoog oplaaiende vuur uit
richten. De drie boerderijen brandden, evenals
de schuur, tot den grond toe af.
De inboedels gingen in vlammen op. Het vee
kon men tijdig in veiligheid brengen. Naar
schatting bedraagt de totale schade 20.000.
Verzekering dekt deze schade.
Omtrent de oorzaak van den brand tast men
in het duister. Dertig menschen zijn dakloos ge
worden.
Z. K. H. Prins Eemhard heeft Dinsdagmiddag
de wekelijksche zitting van den Raad van
State bijgewoond.
Met 1 Juni 1938 is benoemd tot burgemeester
der gemeente Nieuw-Beijerland: S. Hammer,
burgemeester der gemeenten Goudswaard en
Piershil. -
De heer Folkert Kramer verzoekt ons mede
te deelen, dat hij van heden af geen deel mee;
uitmaakt van het tooneelgezelschap Saalborn
Als 't lijk er al lag, toen zij met Morres—For
rester terugkwam, had juffrouw Warr dat on
vermijdelijk moeten zien. Zij zag niets. En vóór
dat ik kwam, heeft Morris Lonely niet meer
verlaten."
„Hoeveel tijd zou er voor noodig geweest
zijn?"
„Om den dooden Jimmy Burke van de plek,
waar hij vermoord werd, naar de stoep te slee
pen?" De super trok 't voorhoofd in rimpels.
„Niet meer dan een paar minuten, zou 'k zeg
gen, voor iemand, die met de situatie op de
hoogte is, en bovendien een dergelijk plan in 't
hoofd had."
„Dan kan Morris—Forrester 't wel degelijk
gedaan hebben," zei Guy met overtuiging. „Ik
heb hem een minuut of tien uit 't oog verloren,
toen ik bezig was, de oorzaak van de storing
aan de telefoon te onderzoeken."
't Gezicht van den super klaarde op. „Dan
kan ik mijn theorie toch staande houden. Maar
wanneer Morris in zijn rol van dokter Forrester
voortdurend in uw gezelschap geweest was, zou
ik werkelijk niet geweten hebben, hoe ik de
eindjes aan elkaar had moeten knoopen." Zij
waren weer op 't marktplein gekomen en tot
zijn verbazing zag Heward den super uit de
auto stappen. „Ik heb nog een paar dingen in
Langport te doen, mijnheer Heward, waarbij ik,
eerlijk gezegd, uw gezelschap niet gebruiken
kan. Wij zien elkaar straks op Lonely Moor te
rug. U kunt over mijn wagen beschikken."
„En u dan?"
De super glimlachte. „O, ik kom best huis!
En nog wel in uitstekend gezelschap 1"
De titel van administrateur is toegekend aan
den heer L. F. Carriere, referendaris aan het
departement van Buitenlandsche Zaken en die
van referendaris aan ieder der heeren D. Pas
toor en H. Katuin, beiden hoofdcommies aan
genoemd departement.
Tijdelijk benoemd tot leeraar aan de
R.H.B.S. te Meppel, P. J. Smink, wonende te
Oegstgeest.
De inspecteur der directe belastingen, enz. H.
Schuurman, hoofd van de inspectie der directe
belastingen te Zierikzee, is verplaatst naar
Haarlem en toegevoegd aan het hoofd van de
inspectie der directe belastingen aldaar.
De minister van Economische Zaken heeft
aangewezen voor deelneming aan de conferen
ties van de tweede en de vijfde commissie van
de internationale Bodemkundige vereeniging,
welke van 26 tot 30 Juli 1938 te Helsinki zullen
worden gehouden, dr. D. J. Hissink, directeur
van het Bodemkundig Instituut te Groningen.
Aan den inspecteur van de volksgezondheid
by den dienst, welke in het bijzonder is belast
met de handhaving van de wettelijke bepalin
gen op de uitoefening van de artsenijbereid-
kunst, van de warenwet en van de opiumwet,
en met de zaken rakende hygiëne van bodem,
water en lucht, C. G. Baert te 's-Gravenhage,
is met 1 Juni wegens het bereiken van den
pensioengerechtigden leeftijd, eervol ontslag
verleend, met dankbetuiging voor de belangrij
ke diensten door hem in die functie bewezen.
Met 1 Juni is benoemd tot inspecteur van
de volksgezondheid bij den dienst, welke in het
bijzonder is belast met de handhaving van de
wetteiyke bepalingen op de uitoefening van de
artsenijbereidkunst, van de warenwet en van
de opiumwet, en met de zaken, rakende hygië
ne van bodem, water en lucht, M. J. N.
Schuursma, te Breda, thans tijd. als zoodanig
werkzaam, aan wien nader als ambtsgebied is
aangewezen 't gebied van de keuringsdiensten
voor waren 's-Gravenhage en Rotterdam, als
mede Dordrecht voor zoover gelegen in de
provincie Zuidholland.
Aan genoemden inspecteur is de gemeente
's-Gravenhage als standplaats aangewezen.
Heward's nieuwsgierigheid werd niet verder
bevredigd. Met de hand nog aan 't portier, zei
de super langs zijn neus weg:
„Dat is waar ook. Zeg juffrouw Warr, dat ze,
wat mij betreft van nu af haar rol van Assche-
poester wel uitgespeeld kan achten.'
Guy gaapte hem aan. Maar Quild wuifde hem
een groet toe en stak met groote passen 't
marktplein over.
XVII
Heward trof Katherine Warr in de huiskamer
aan Hij vernam dat er gedurende zijn afwezig
heid niets byzonders was voorgevallen. Toen zij
hem een kop thee gegeven had en weer in h^ar
lage stoeltje bij 't vuur was gaan zitten, verteide
Guy, welke transacties waren, waarvoor Jimmy
Burke naar Lonely Moor gekomen was.
Katherine knikte. „Mijnheer Bould kon tot elk
bedrag gaan om te krijgen, waar hij zijn zinnen
op had gezet. Natuuriyk wist ik van die trans
acties niet af. Maar nu u me dit verteld hebt,
geloof ik, te kunnen verklaren, waarom myn
heer Bould u liet komen. Waarschijnlijk voelde
hij, dat het met hem op een eind liep en wilde
hij u instructies geven, hoe met het „Hart van
Sheherazade" na zijn dood gehandeld moest
worden."
Guy keek verrast op. Die gedachte was geen
oogenblik in hem opgekomen en 't kwam hem
voor dat juffrouw Warr met haar veronderstel
ling den spyker op den kop had geraakt.
(Wordt vervolgd)
