Wederom een Britsch schip
aangevallen
AN BREEMEN S
ANTHRACIET
ECHTE WALES-ANTHRACIET
Wittop koning
u
Aan den Quai d'Orsay verwacht men
koninklijk bezoek
Guerïlla-tactiek
van China
ROME WORDT ONGERUST
WERKZAAMHEDEN IN
VOLLEN GANG
neeft
Het
olieconflict in
Mexico
Het nieuws van heden
Het overleg te
Praag
DE BAROMETER
VOORJAARSPRIJZEN
SCHOENEN
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
VRIJDAG 10 JUNI 1938 - AVONDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21215
Het Weer
A
et
A
A
o.a. a 2.™ afm. 20/35
1.75 afm. 12/20
lijdelijk allerlaagste aanbieding
Japanners houden de Jangtse
gesloten voor buitenlanders
Hensïoen voor oude
arbeiders
Fransche Kamer verlangt
een wetsontwerp
^et Luiksche gifmeng
stersproces
M
4 t
m
Verwacht wordt, dat Londen de
Nyon-staten bijeen zal roepen
Franco verspeelt veel
sympathieën
Fransch onderzoek
Het spionnage-proces
in de V.S.
Mevrouw Griebl wordt
vastgehouden
Voor de kosten der restauratie al
leen zou men bijna een geheel
nieuw paleis kunnen bouwen
Waar Britsche konings
paar gehuisvest wordt
m
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Tien jaar uitstel van de
onteigening?
Nieuw memorandum der Sudeten-
Duitschers aan Hodza
overhandigd
U VERGEET
dat U een bril draagt
als het een KEIP-bril is
Gr. Houtstraat 137
Fiscale maatregelen
in België
Ook door den Senaat aangenomen
ELECTRISCH KOKEN
KROUWELS - KONINGINNEWEG 6
Het betere
merk
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel JO ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Vooi
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii|
5 VERWACHTING: Zwakke tot matigen, |j j
5 Noordwestelijke tot Zuidwestelijken wind, =j
ch gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen regen, ||j
weinig verandering in temperatuur. j
5 Hoogste barometerstand 771.2 te Biarritz |jj
5 Laagste barometerstand 751.8 te Janmayen
g Zon op 4.41 - onder 9.19 - Licht op 9.49
Maan op nam. 7.04 onder v.m. 3.03
13 Juni V.M. H
^Ulllllllillllllllllllillillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
per 70 K.G.
ÖARMENJANSWEG 67 A TELEFOON 16100
HANK AU, ÏO Juni CHavas). Maar
schalk Tsjang Kai Sjek heeft een manifest
gepubliceerd, waarin hij zijn taktiek uiteen-
Set: Aan de Japanners de gebieden laten,
4ie moeilijk te verdedigen zijn en strijd
voeren in de bergachtige gebieden, waar de
Chineezen bepaalde voordeelen hebben.
Voorts geen overmatige beteekenis hech-
aan het feit, dat deze of gene plaats be
houden of heroverd is, doch den vijand, telkens
Wanneer dit mogelijk is, zeer krachtige slagen
«^brengen.
Na verklaard te hebben, dat de strijd zal
gorden voortgezet zoolang de agressie duurt,
hrukt het manifest de hoop uit, dat de be
diende regeeringen eindelijk gehoor zullen ge-
aan den aandrang harer bevolkingen, die
5ancties tegen de aanvallers willen toepassen.
Volgens officieuze Japansche rapporten
is een Japansche mobiele colonne erin ge
slaagd de spoorlijn PekingHankau op te
blazen, ergens ten Zuiden van Tsjentsjau.
Een aantal buitenlandsche missionarissen en
boktoren heeft geweigerd Tsjengtsjau te ver
aten, toen de laatste trein vertrok. Zij willen
re zieken en gewonden blijven bijstaan. De stad
,s thans geheel geïsoleerd, alle spoorweg- en
^icgrafische verbindingen zijn verbroken.
T>e hoofdmacht van de Chineezen trekt zich
drug, en men verwacht, dat de Japansche
r°epen zonder veel moeite de stad zullen kun-
nemen.
E>e Chineesche gedelegeerde bij den Volken-
°Ud heeft den secretaris-generaal een nota
hoen toekomen, waarin hij de aandacht ves-
'St op het feit, dat de Japansche wet op de
ï1 obilisatie toegepast wordt op eilanden onder
aPansch mandaat, o.m. de Marshall- en Ca-
/'ünc-eilanden, hetgeen in strijd is met het
"hbdvest.
De onderhandelingen tusschen Engeland
eu Japan over het toelaten van de buiten
landsche scheepvaart op de Jangtse zijn
Mislukt. De Japanners weigeren de rivier
°Pen te stellen.
De Britsche vertegenwoordigers te Sjanghai
ebben. Whitehall verzocht nieuwe instructies
geven.
Naar verluidt is de reden van de Japansche
6lgering, dat de Japansche scheepvaart thans
eer veel doen heeft met het vervoeren van
riogsvoorraden en men vreest, dat wanneer
buitenlandsche scheepvaart op de Jangtse
-0rÖt toegelaten, deze allen handel aan zieh
1 trekken, zoodat de Japansche scheepvaart
later niet meer terug zal kunnen krij-
9 Juni. (Havas). De Fransche
bet r beeft de behandeling van het voorstel
vr*effende een resolutie aangaande pensioen
Ijj r oude arbeiders voortgezet. Daladier ver-
ge5af<?e> dat de hervorming bij de wet moest
q0 c reden, maar zonder de openbare financiën
gg^r overmatige lasten in gevaar te teen
er' Niet algemeene stemmen nam de Kamer
bit» V001'stel aan, waarin de regeering wordt
het °°digd een wetsontwerp over de zaak voor
einde der zitting in stemming te brengen.
lK> 9 Juni (Belga) In de zaak tegen
he(j„ed- Becker heeft de president van het Hof
veri ^morgen bekend gemaakt, dat hij 'n schrij-
t>ai
de
heeft
biner
ontvangen, onderteekend door mevr.
is. De president gaf daarbij uiting aan
r°ntwaardiging, die bij hem gewekt is door
Th stnahelooze grap.
ïou ai)s wordt vernomen, dat er .sprake van
de 0^''n vandaag of morgen over te gaan tot
xdievr P01'ing van den schrijver van dezen met
Eet hiaumens" onderteekenden brief.
voortoi Verhoor van de beklaagde is intusschen
bigjj gezet. De weduwe Becker bleef het hoofa
^aarb aan de vragenreeks van den president,
*eij.
zij zich met groote handigheid van
Plei(.f,e Punten der beschuldiging wist vrij te
Hif-Tot aan het einde van de zitting van
da^ heeft zich geen enkel incident voorge-
«SS
De Japansche opmarsch in China c/aat ff estadig voortEen afdeeling trekt een ver
overde stad binnen
VALENCIA, 10 Juni (Reuter) Gister
ochtend vroeg is 't Britsche schip „Stanray"
nabij Alicante door een watervliegtuig met
mitrailleurs beschoten.
Van de opvarenden van de „Stanray" is nie
mand getroffen.
De gezagvoerders van zeven Britsche schepen,
welke in de haven van Barcelona liggen, heb
ben den Britschen consul een protest overhan
digd tegen de aanvallen van vliegtuigen cp hun
schepen. Zij hebben den consul verzocht dit
protest door te zenden naar het Foreign Office
te Londen.
De energieke reacties der Britsche openbare
meening op de bombardementen op Britsche
schepen door de rechtsche Spaansche lucht
macht hebben eenigen indruk gemaakt te Rome,
waar men niet zonder ergernis constateert, dat
deze bombardementen hun uitwerking niet
gemist hebben in zekere conservatieve Britsche
kringen, die Franco het best gezind waren.
Het deel van de Britsche pers, dat Chamber
lain door dik en dun volgt, schenkt aan de
bombardementen in de Spaansche wateren
minder aandacht dan aan de overige politieke
gebeurtenissen. Het schijnt, dat zij beangst zijn
de pas verworven vriendschap met Italië te
schaden, en de overwinning van Franco in den
weg te staan, waardoor het in werking treden
van het Italiaansch-Britsche verdrag zou wor
den vertraagd.
De meer gematigde conservatieve bladen be
ijveren zich hun lezers kalm te houden, ter
wijl de oppositiepers zeer verontwaardigd is.
De „Times" is van meening, dat de schepen
recht hebben op bescherming, aangezien de
jongste aanvallen niet meer normaal risico zijn.
De internationale overeenkomsten dreigen
overtreden te worden, wanneer de vrees voor
verliezen toeneemt.
De Italiaansche bladen laten de moge
lijkheid doorschemeren van een op handen
zijnde actie van het Londensche kabinet in
de verschillende Europeesche hoofdsteden.
Zij schrijven de Britsche regeering ver
scheidene plannen toe, in het bijzonder het
plan tot bijeenroeping der staten, die de
conventie van Nyon hebben onderteekend.
In een artikel van den Londenschen corres
pondent schrijft de „Tribuna", dat men zich in
Engeland ten onrechte verontwaardigt over het
bombardeeren van „een paar koopvaardijsche
pen". Ten slotte schrijft het blad: „Het zou
ijdel zijn te willen verhelen, dat de incidenten
der laatste dagen Franco veel sympathieën heb
ben doen verliezen, die hij had weten te ver
werven in rechtsche Britsche kringen."
Een Fransche torpedojager is te Alicante
aangekomen, om een onderzoek in te stellen
naar aanleiding van het bombardement van
het s.s. „Brisbane". Hierbij voegde zieh
Donderdagmorgen nog een andere torpedo
jager. Zes gewonden zijn aan boord van de
oorlogsschepen gebracht. Donderdagmiddag
zijn de dooden op het kerkhof van Denia
begraven.
Uit het voorloopige onderzoek is gebleken,
dat de „Brisbane" getroffen is door vier tiom-
men, waarvan twee brandbommen en dat het
aanvallende rechtsche watervliegtuig vervolgens
twee- tot drieduizend mitrailleurkogels op het
schip afzond.
Het schip is op het strand gezet; in den zij
wand bevindt zich een groot gat.
Donderdagmiddag zijn opnieuw rechtsche
vliegtuigen boven Alicante verschenen.
Zij keerden in den middag tot driemaal toe
terug en lieten verscheidene bommen vallen,
als gevolg waarvan vijf personen werden ge
wond.
De rechtsche luchtmacht heeft verder Beni-
eassim, Gandia en Villa Joyosa gebombardeerd.
Te Benicassim werden twee vrouwen en een
kind gedood en 19 personen gewond.
NEW YORK, 10 Juni (Reuter). De echt-
genoote van den naar Duitschland gevluchten
dr. Griebl, mevrouw Maria Griebl, wordt als
getuige vastgehouden. Zij heeft een borgstel
ling van 5000 dollar moeten storten. De auto
riteiten hadden vernomen, dat zij reeds haar
passagebiljet had genomen voor de eerstvol
gende Duitsche boot om eveneens naar
Duitschland te gaan.
(Van onzen Parijschen correspondent)
Zooals wij eenigen tijd geleden schreven, zijn
er te Parijs lieden, die het betreuren, dat Frank
rijk het Engelsche koningspaar tijdens zijn be
zoek aan de hoofdstad der Republiek niet kan
installeeren in een „koninklijk paleis". Zij be
doelen met hun koninklijk paleis" natuurlijk
niet, wat daaronder gemeenlijk wordt ver
staan. In dien zin heeft geen land een konink
lijk paleis, dat niet tevens een koning bezit en
een koning heeft het niet zonder een konink
rijk te zijn.
Maar zooals het republikeinsche Frankrijk,
dat een elf eeuwen lange, ononderbroken ko
ningstraditie rijk is en zich daarop, als het pas
geeft, niet weinig trotsch betoont, er dol op is
de koningen van het buitenland binnen zijn
grenzen te ontvangen, zoo zou het republikein
sche Parijs het niet onaardig vinden een echt,
om zoo te zeggen, „levend" koninklijk paleis
onder zijn monumenten te tellen, ten gebruike
dier buitenlandsche koningen.
Het is nog maar een kleine twee jaar ge
leden, dat het plan ontworpen werd in de na
bijheid van de Porte Dauphine in het Bois de
Boulogne zulk een „Trianon" voor gekroonde
buitenlandsche staatshoofden te doen bouwen.
De kosten werden geschat op tien millioen van
de toenmalige francs, welke ongeveer het dub
bele vertegenwoordigden van de huidige.
In April 1937 werd echter het plan, waar
mede nog geen begin van uitvoering was ge
maakt, met vele andere overheidsprojecten
slachtoffer van de openbare bezuinigingsmaat
regelen. Zoodat Parijs voor het krijgen van zijn
koninklijk paleis, dat eigenlijk meer een paleis
der koningen zal zijn, op den terugkeer van
betere tijden zal moeten wachtenof op
dien van een eigen koning.
Bij gebreke van een paleis der koningen zal
nu het Engelsche vorstenpaar zijn intrek ne
men in het paleis aan den Quai d' Orsay, waar
het ministerie van buitenlandsche zaken is ge
vestigd. Dit paleis werd in 1853 onder het be
wind van Lodewijk-Napoleon door den archi
tect Lacornée gebouwd. Nu kan men gelukkig
zeggen, dat de „Quai d' Orsay", onder welke
benaming het hoofdkwartier van de Fransche
diplomatie in de geheele wereld bekend is,
eigenlijk toch wel beschouwd mag worden als
dat Parijsche paleis der koningen, welks gemis
bovengenoemde lieden dezer dagen meenen te
moeten betreuren. Het ministerie bevat name
lijk een reeks van statievertrekken, waarin tot
in het jaar 1914 alle soevereinen, op officieel
bezoek aan de republiek, werden ontvangen. De
koningen van Italië, Spanje, Portugal, Noor
wegen, Denemarken en Groot-Brittannië zijn er
gehuisvest geweest. Koning Georges VI, ter ge
legenheid .van wiens bezoek nu een door den
oorlog onderbroken traditie wordt hervat, zal
verblijven in dezelfde vertrekken, waar in 1914
zijn doorluchte vader verbleef.
Wie met de hervatting van deze oude tradi
tie eenigszins verlegen kwam te zitten, was de
chef van de afdeeling personeel en comptabi
liteit van het ministerie van buitenlandsche
zaken, toen hem verzocht werd de statiever
trekken ter beschikking van het protocol te
stellen. In den loop der jaren namelijk waren
de verscheidene diensten van „buitenlandsche
zaken" dermate gegroeid, dat de oude, stoffige
bureaux, waarin zij vanouds waren onder ge
bracht, te nauw waren geworden, met het ge
volg, dat hun expansiedrang hun zelfs deelen
van genoemde statievertrekken had doen an-
nexeeren. Toen bovendien nog de vage „mi
nisteries van staat" in het leven werden geroe
pen en ook de Quai d' Orsay zich gedwongen
zag aan eenige daarvan het waren er op een
gegeven moment liefst vier tegelijk onderdak
te verschaffen, was de invasie van de konink
lijke appartementen compleet. Het gevolg van
de installatie van al die kabinetschefs, secreta
rissen, attaché's en „chargé's de mission", die
bun bureaux, telefoonleidingen, lampen en an
der kantoormeubilair noodig hadden, is ge
weest, dat een post van zegge en schrijve
8 millicen francs uitgetrokken is moeten wor
den voor de restauratie van de statievertrek
ken, welk bedrag er slechts twee beneden de
Koningin-weduwe Mary in gezelschap van de Prinsesjes Elizabeth en Mar
garet Rose bij het verlaten van Buckintrham Palace op weg naar de tradi-
tioneele'Horse Guards Parade
10 millioen blijft, welke twee jaren geleden
noodig werden geacht voor den aanbouw van
een geheel nieuw koninklijk paleis. Hoe om
vangrijk de toegebrachte schade moet zijn ge
weest, blijkt wel daaruit, dat men elkaar ver
telt, dat, toen eenmaal de vertrekken door de
functionarissen waren ontruimd en het leger
tje van driehonderd gespecialiseerde arbeiders
aan den slag kon gaan, een hunner die
met het herstel van den vloer in het voor den
koning bestemde slaapvertrek belast waren, op
een gegeven moment door dien vloer heen op
de daarbeneden liggende verdieping belandde.
De herstelwerkzaamheden werden onder de
meest deskundige leiding uitgevoerd. Zoowel de
directeur-generaal der Schoone Kunsten, M.
Georges Huisman, als de directeur van het na
tionale meubelmuseum, M. Guillaume, dienden
den architect van het ministerie, M. Bruneau,
van advies.
Besloten werd de voor den koning bestemde
vertrekken in Empire-stijl te herstellen en die.
welke ter beschikking van de koningin zullen
staan, in Louis XVI-stijl.
Daar men, waar wel niet veel list toe noodig
zal zijn geweest, te weten is gekomen, dat de
lievelingskleuren van de koningin een bleek
groen en een crêmeachtig beige zijn, zullen
haar vertrekken in deze tinten worden gehou
den. De appartementen van den koning worden
behangen met zijden weefsels van oud goud.
De weefsels voor de geheele suite koninklijke
vertrekken worden vervaardigd deels te Tours,
deels te Lyon, waarvan eenige volgens niet
meer gebruikte, oude, kostbare procédé's.
Het meubilair der koninklijke appartementen
wordt betrokken uit het nationale meubelmu
seum, dat eenige van zijn meest kostbare his
torische stukken voor die gelegenheid afstaat.
De meubels, die in de voor den kening bestem
de vertrekken zullen worden opgesteld, zijn oor
spronkelijk afkomstig uit de appartementen
der Tuilerieën, die door keizer Napoleon be
woond werden. Zoo zal koning Georges VI van
Engeland drie nachten slapen in het bed, dat
eens het bed van den grooten keizer was, ter
wijl het bed, dat in het slaapvertrek van de
koningin za,l worden opgesteld, Marie-Antoi
nette tot legerstede zou hebben gediend. Of
dit bij de doorluchte gasten, alvorens zij in
zullen slapen, historische herinneringen van
alleen maar aangenamen aard zal wakker
roepen?
De Fransche Kamer verlangt, dat de regeering
voor het einde van deze zitting een wetsont
werp op het ouderdomspensioen indient.
De Sudeten-Duitschers overhandigden een
nieuw memorandum met hun eischen aan
Hodza.
Rome maakt zich ongerust over de verontwaar
diging, die de bombardementen op schepen in
Engeland gewekt hebben.
De oliemaatschappijen in Mexico zouden de
onteigende goederen nog tien jaar in beheer
krijgen.
De A.K.U. jubileert. Een kwart eeuw kunstzijde
industrie.
Demonstraties te Hoorn in verband met ten
toonstelling van den Nieuw-Malthusiaanschen
Bond.
Jaarvergadering van het Ned. Roode Kruis te
Bergen op Zoom onder voorzitterschap van H.
K. H. Prinses Juliana.
Bindendverklaring der zout-conventie binnen
kort te verwachten.
MEXICO, 10 Juni In plaatselijke fi-
nancieele kringen verluidt, dat het Mexi-
caansche petroleumconflict wellicht zal wor
den geregeld door teruggave der bezittin
gen aan hun vroegere eigenaars, .die hier
mede tien jaar mogen werken, na afloop
waarvan zij echter weer aan de regeering
terugkomen.
PRAAG, 10 Juni (Havas) De Sudeten-
Duitsche afgevaardigden Kundt, Peters en
Roche, de gevolmachtigden van Henlein
voor de onderhandelingen met de Tsjecho-
Slowaaksche regeering, zijn Donderdag door
Hodza ontvangen. Kundt heeft een nieuw
memorandum aan Hodza overhandigd met
de practische eischen van zijn partij.
Na bestudeering van het memorandum, en
na het opstellen van een rapport door de jur.
dische deskundigen der regeering, zal het be
perkte comité een besluit nemen over de vraag
of het aanvaard kan worden als basis voor de
onderhandelingen of eventueel kan worden op
genomen in het door de regeering voorbereide
minderhedenstatuut.
Het met den premier in nauwe relatie staan
de Siowaaksche blad, Siovenski Hlas, meldt o.a.,
dat Hodza in den loop der eerstvolgende dagen
de vertegenwoordigers der' minderheden afzon
derlijk ontvangen en met hen het minderheden-
statuut bespreken zal.
Volgens de „Presburger Zeitung", een onaf
hankelijk linksch orgaan, zou de leider der
Amerikaansche Slowaken-delegatie, Hletko,
Hodza beloofd hebben bij Mgr. Hlinka stappen
te doen, om hem er van te overtuigen, dat het
onmogelijk is te strijden voor de overeenkomst
van Pittsburg door een blok te vormen met de
vijanden der Republiek.
De partij van Henlein heeft een begin ge
maakt met de publicatie in de partij-pers var.
de namen der Duitsche kinderen in Sudeten-
dorpen, die Tsjechische scholen bezoeken.
Gouwleider Hans Krebs heeft ontkend, dat hij
gedurende de Pinksterdagen te Weenen een on
derhoud zou hebben gehad met Henlein.
De Poolsche minister van Buitenlandsche
Zaken, Beek, heeft den Tsjechischen gezant te
Warschau, Slavik, ontvangen. Deze heeft nem
den toestand in Tsjecho-Slowakije uiteengezet.
Van welingelichte zijde wordt medegedeeld, dat
Slavik Beek heeft verzekerd, dat de Poolsche
minderheid in Tsjcchc-SIoWakije op voet van
gelijkheid met de andere minderheden zal wor
den behandeld. Slavik verklaarde verder te ver
wachten, dat de regeling van het vraagstuk der
Poolsche minderheden, zooals Fraag zich dit
voorstelt, zal bijdragen tot het ophelderen van
de betrekkingen tusschen Polen en Tsjecho-
Slowakije.
BRUSSEL, 9 Juni. (Belga). De Senaat
heeft thans evenals de Kamer de ontwerpen
aangenomen, waarin de nationale crisisbelas
ting hersteld wordt en maatregelen opgeno
men zijn betreffende de douanerechten en
accijnzen. De ontwerpen werden aangenomen
met 111 tegen 14 stemmen en 9 stemmen
blanco.
Vraagt ons inlichtingen voor
met voordelige tarieven
Avan^
Stand op Vrijdag 1 uur n.m.;
.Vorige stand: 764.9
765.4
