Onderhandelingen te Praag
DUS 13AKKERTJES"
waar 12 stuivers
Het Nederlandsche Roode Kruis
INSINUEER MAAR
RAAK!
Demonstraties te
Hoorn
IDOZAN helpt
FELLE CAMPAGNE DER
DUITSCHE PERS
PRINSES JULIANA TE
BERGEN OP ZOOM
Kerkelijk leven
VRIJDAG 10 JUNI 1938
BU1TENLANDSCH OVERZICHT
Audiëntie
Ontwikkeling der partij
van Henlein
Aardappelziekte
Scherp verzet van Katholieke
zijde tegen tentoonstelling
van den Nieuw-Malthu-
siaanschen bond
Expositie-zaal niet
langer beschikbaar
VESTIGINGSEISCHEN VOOR
BAKKERIJBEDRIJF
Algemeene maatregel van bestuur
gepubliceerd
HET CENTRALE VLIEGVELD
Kamer van Koophandel voor Rijn
land betuigt haar instemming
VOOR ONZE DEFENSIE
De bijeenkomst
Officieele ontvangst
Antwoord van de Prinses
Ter gelegenheid, van het 25-jarig bestaan van de Algem. Kunstzijde Unie
N.Vwerd Donderdag door een aantal personen uit de textiel-industrie aan
de fabriek te Ede een bezoek gebracht. Het gezelschap voor het fabrieks
gebouw
13+1
AKKER
AKKER
Dat is tegenwoordig de inhoud van'n koker "AKKERTJES"
van 12 stuivers. Uw voordeel ligt voor de hand. Neemt
daarom een glazen buis "AKKERTJES" in voorraad, dan
heeft U er één extra. Bovendien heeft U ze dan altijd
in huis, bij nacht en ontij, als U wordt overvallen door»
Hoofdpijnen, Migraine, Kiespijn, Rheumatische pijn, Spier
pijnen, Zenuwpijnen, Lendenpijn, Kou, Griep en Koorts.
Verkrijgbaar bij apothekers en drogisten. Per doos van
2 stuks - 2 stuivers en een groote koker van 13 stuks.
KKER
AKKU
KKER
AKKE
AKKER
AKKER
AKKER
Het Nationale Dagblad moge al een
der jongste persorganen van ons
land zijn, het ademt een ouden en
verdorven geest, die tuk is op boosaardi-
Sen achterklap, op geniepige insinuaties
en op looze verdachtmakingen, welke
het nimmer met bewijzen waar kan ma-
hen. Indien de geest van het Nationale
dagblad ook de geest is van de N.S.B. en
haar Algemeen Leider dan mag mén
Zich afvragen, waar deze de brutaliteit
vandaan halen om zich zelf tot de zede-
hjke zuiveraars van het huis der Neder-
iandsche Natie op te werpen. Elk ge
acht, mits het maar op een of andere
^vijze uitgespeeld kan worden tegen de
overheid in ons land, wordt door het
N.S.B.-blad opgeblazen en groot-opge-
hiaakt gelanceerd als een nieuwe over
tuigende bevestiging van het weerga-
looze verval van ons vaderland. Toen er
hit de Ossche marechaussee-affaire geen
Politieken wind meer te slaan viel,
daarvan de N.S.B. een revolutionnairen
storm verhoopte, vestigde het Nazi-or
gaan weer eens de aandacht op den
gewezen directeur der Organonfabrie-
hen, die verdacht van zedendelicten
2ich te Den Bosch in arrest bevindt. Het
suggereerde, dat deze verdachte niet
öieer in Den Bosch in hechtenis werd
gehouden. Op grond waarvan? Wel, om-
dat er geruchten liepen, die dat beweer
den. Ofschoon het Nationale Dagblad
tooest erkennen, dat het van die geruch-
ten geen bevestiging kon krijgen, meen
de het in de „algemeenheid" en „hard
nekkigheid" dier geruchten toch vol
doende reden te vinden om de vraag te
stellen, waar deze verdachte zich be
vond, en te pleiten voor een verscherpte
bewaking. Het officieele bericht, dat
deze kwaadwillige geruchten afdoende
eh volstrekt logenstrafte, hebben wij
6venmin in het Nationale Dagblad ge-
Vonden als de officieele verklaringen, die
het „Jamboree-schandaal" naar het rijk
der boosaardige fabelen verwezen. On
bewezen, ja zelfs klaarblijkelijk onjuiste
beweringen van den soms zeer onwel-
Wekend ademenden volksmond, dien
^en stelselmatig van zekere zijde bedor-
Ven geestelijk voedsel toedient, zijn dus
v°or het „waarheid" dienende orgaan
van de N.S.B. voldoende aanleiding voor
het in gang zetten van zijn zgn. zeden-
Zuiverende en land-en-volk-reddende,
'haar in werkelijkheid hart en geest ver
giftigende en de atmosfeer verpestende
Ucties en campagnes. Van het door dat-
2elfde blad met veel ophef verspreide
Janibofee-schandaal bleef ook niets an
ders over dan een door alle bevoegde
histantiesals laster en leugen gebrand
merkt verhaal van booze, of althans on
verantwoordelijk lichtvaardige tongen,
^at kan het de vaderlandlievende
^•S.B., die het Nederlandsche volk in al
Wjn geledingen zoo'n uitzonderlijk goed
hart beweert toe te dragen, schelen, of
de
eer van onbedorven Nederlandsche
meisjes door het vuilste slijk wordt ge
haald? Boven de eer van Nederlandsche
meisjes schijnt haar afkeer tegen de in-
ternationale padvindersbeweging met
haar Angelsaksischen inslag te gaan.
®Preekt hier concurrentienijd ten be
hoeve van den Nationalen Jeugdstorm
Van Van Geelkerken een woordje mee?
Een nieuwe uiting van den hierbo
ven gesignaleerden geest van het
Mussert-blad vinden wij in een
c°nimentaar op een mededeeling van de
Limburger Koerier. Dit laatste blad had
°nder een ingezonden stuk de volgende
°Pmerking geschreven:
„Van zelfmoorden wordt over het
algemeen geen melding gemaakt, ten
zij bijzondere omstandigheden tot pu
blicatie aanleiding geven."
L>eze mededeeling doet bij het Neder-
'andsche nazi-orgaan de vraag rijzen:
z°u het aantal zelfmoorden in deze
miendige tijden, waarin zoovelen geheel
"Uiten eigen schuld te gronde gaan, zóó
groot zijn, dat van hoogerhand bevel is
ingeven, dat men hierover geen berich-
eh mag plaatsen?.
Lieze vraag is weer niets minder dan
®en inferieure insinuatie. Het is sinds
hmr en dag een goed gebruik bij alle
katholieke bladen, die principieel zelf
moord afkeuren als het grootste kwaad,
slechts dan melding van dergelijke tra
lies te maken, wanneer de daarbij
e trokken personen of het geval op zich-
Zelf van zulk een importantie is, dat het
hiet onvermeld kan blijven. Van hoo
sband is hier nimmer bevel toe ge-
Sen. Deze houding is op principieele
jonden gebaseerd en werd door de ka-
holieke pers geheel uit eigen beweging
^hgenomen, mede omdat het bewezen
s hat zelfmoordberichten een psycholo
gisch besmettingsgevaar met zich mee
uhnen brengen. Of het aantal zelf
moorden in ons land onder druk der om-
^hdigheden is toegenomen, weten wij
Iet, maar wel dat in andere landen,
a&r het nationaal-socialisme heeft ge-
J-'ievierd, velen zich zelf van het leven
er°oven, omdat hun geen menschwaar-
k leven meer wordt gegund. Maar
aW'Van mag en wil natuurlijk het
kiespubliek van het Nationale Dagblad
lets hooren of weten.
Z tr
H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht zal
ty_J0lSende week alleen Maandag, Dinsdag en
Rusdag audiëntie yerleenen,
Zondag a.s. is de laatste termijn der ge
meenteraadsverkiezingen in Tsjecho-Slo-
wakije; Het komende weekeinde schijnt
weer spanningen met zich mede te zullen bren
gen. Te Praag is het publiek nerveus. Een stort
vloed van geruchten gaat over de stad, van die
geruchten, die meestal onwaar of half waar zijn,
maar die altijd hun gemeenlijk heilloos werk
doen, iets te laten blijven hangen. Vooral de
Russische radio-zender schijnt het geruchten-
vuur stelselmatig aan te blazen. Het Sovjet-sta
tion seint door den aether, dat Duitschland
w'eer iets van plan is. Daarom moet Praag pa
raat zijn, zooals Moskou paraat is. V,an den
anderen kant is de toon der Duitsche pers fel
ler dan ooit. Vooral de groote partijbladen
Völkische Beobachter en Angriff maken het
zéér gortig en constateeren, dat Praag-door zijn
voornemen, den driejarigen diensttijd in te
voeren, de kroon gezet heeft op het werk zijner
provocaties aan den loopenden band. Deze bla
den zijn van meening, dat het Praag met het
invoeren van den driejarigen diensttijd alleen
daarom te doen is, de jonge Sudeten-Duitsche
recruten van hun „bodem" weg te halen, om ze,
als staatsgevaarlijk, te verbannen naar de meest
afgelegen garnizoensnesten in Slowakije en in
de Karpathen. ^In officieele kringen van Tsje-
cho-Slowakije is de stemming ernstig, maar
rustig-vastberaden. De voorzitter der agrarische
partij, Béran, zeide in een rede te Troppau:
„Onze republiek is geen Oostenrijk. Wij hebben
verschillende politieke richtingen, maar de ernst
der gebeurtenissen van den laatsten tijd heeft
van ons allen soldaten gemaakt, soldaten, die
zonder onderscheid van riclking allen zullen
vechten, wanneer dat noodig is. Onze soldaten
zullen de grensversterkingen niet meer verlaten.
Wij hebben ons in onze bondgenooten niet ver
gist. Het gevaar is nog niet voorbij. Wij hebben
sterke harten en een sterken wil noodig, om
thans in de komende, beslissende oogenblikken
te volharden." Wat de onderhandelingen met
de Sudeten-Duitschers betreft, is de toestand
nog niet duidelijk. Het schijnt, dat de afgevaar
digden der Henlein-partij Kundt, Rosche en
Peters een of meermalen besprekingen met den
premier Hodza hebben gevoerd. In een officieel
regeeringscommuniqué wordt medegedeeld, dat
de Henlein-partij aan Hodza een oplossing der
nationaliteiten-kwestie heeft aangeboden. Naar
verluidt zouden de eischen van Karlsbad als
grondslag voor onderhandelingen zijn aanvaard.
Dit lijkt ons niet al te waarschijnlijk. Welke
waren die eischen, die het Henlein-congres van
25 April 1.1. te Karlsbad stelde?
1. Uitgebreide autonomie.
2. De Duitsche minderheid moet als een zelf
standige rechtspersoon worden erkend en haar
gebied moet als haar onvervreemdbaar eigen
dom worden beschouwd.
3. De Duitsche kolonies, die zich op het ge
bied van andere nationaliteiten bevinden, moe
ten als enclaves worden beschouwd.
4. De autonomie moet zooweel op den per
soonlijken als op den materieelen status der
minderheid betrekking hebben.
5. De staat moet worden georganiseerd op
den grondslag van de erkenning van de na
tionaliteiten en van de grenzen, die de natio
nale groepen scheiden.
6. De Sudeten-Duitsche minderheid moet een
aandeel krijgen in de regeering van den ge-
heelen staat, welk aandeel even belangrijk moet
zijn als dat van de andere groepen.
7. De Duitsche taal moet als staatstaal de
zelfde positie innemen als het Tsjechisch.
8. De buitenlandsche politiek van Tsjecho-
Slowakije mag niet leiden tot conflicten met,
de moederlanden der minderheden, maar moet
de samenwerking met die moederlanden be
vorderen.
9. Het beginsel der buitenlandsche politiek
moet zijn: vriendschap met de naburen.
Buiten den eisch van autonomie, tweemaal
gesteld, is het meest ingrijpende punt num
mer acht, bij welks inwilliging de tot dusver
door Tsjecho-Slowakije gevolgde buitenlandsche
politiek ten doode zou zijn opgeschreven. Wij
kunnen dan ook niet gelooven, dat Praag, an
ders dan in stervensnood, dezen eisch zou in
willigen. In den laatsten tijd wordt er gefluis
terd, dat Benesj en de generale staf Hodza
madr laten onderhandelen, zeker als zij er van
zijn, dat de minister-president daarmede zijn
eigen politiek graf graaft, omdat de verontwaar
digde publieke meening hem zou wegvagen, als
hij te véél bewilligt.
Men kan in de laatste dagen, vooral op
instigatie der Duitsche pers, herhaal
delijk lezen, dat Henlein en zijn partij
altijd nationaal-socialistisch zijn geweest. Het
geheugen der menschheid is kort. Het is daar
om goed de historie even na te gaan. Het Is
duidelijk, dat de beweging van Henlein haar
ontstaan en ontwikkeling te danken heeft aan
ae gebeurtenissen in Duitschland. Maar die
beweging is iets anders dan de oorspronkelijke
partij der Sudeten-Duitschers, die zich aan
vankelijk „Sudetendeutsche Heimatfront"
noemde en systematisch elke ideologische be
trekking met het Duitsche nationaal-socialis
me ontkende. Deze partij sprak zich, op zeer
opvallende wijze, uit ten gunste van de on
schendbaarheid van den Tsjecho-Slowaakschen
staat. Konrad Henlein verklaarde op 8 October
1933 aan internationale journalisten te Praag:
„Reeds meer dan duizend jaren leven Duit
schers en Tsjechen in deze landen te zamen en
altijd was hun lot gemeenschappelijk. Wij ge
voelen te sterk de macht van historische ge
beurtenissen dan dat wij in ernst een territo
riale verdeeling zouden overwegen. Daarom wij
zen wij eerlijk en beslist elk vermoeden van ir-
redentistisch streven van ons af." Henlein er
kende dus niet alleen uitdrukkelijk de onschend
baarheid van het grondgebied van den Tsjecho-
Slowaakschen staat, doch eveneens het bin-
nenlandsch bestuur der republiek. Hij vervolg
de: „Erkennend den Tsjecho-Slowaakschen
staat, onderschrijven wij eveneens de grond
gedachte der democratie, die garant is voor de
gelijkheid van rechten der volken. Wij zijn be
sloten alle middelen der democratie productief
te maken en te ontwikkelen en zoo te geraken
tot 'n vreedzame en vruchtbare samenleving tus-
schen de volken van dezen staat om hierdoor
bij te dragen aan de pacificatie van gansch
Middeleuropa." Ter gelegenheid van een ma
nifestatie op 21 October 1934 te Leipa ging
Henlein nog verder: „Evenals het fascisme en
nationaal-socialisme nadruk leggen op hun
karakteristieke kenmerken, zoo moeten ook
wij, Sudeten-Duitschers, ondanks een algemeen-
Duitsche cultureele gemeenschap, den eigen
aard van onze maatschappelijke en politieke
vernieuwing immer weer manifesteeren. Het
beantwoordt aan nieuwe realistische ideeën en
bovendien aan onze diepe overtuiging, dat zoo
wel het fascisme als het nationaal-socialisme
aan zijn staatsgrenzen de natuurlijke voor
waarden van zijn bestaan verliest en daarom
niet over te brengen is op andere verhou
dingen van bijzonderen aard." Pas na de inlij
ving van Oostenrijk bij het Derde Rijk slaat
Henlein een anderen toon aan. Het nationaal-
socialisme. dat hij tot dusver vóór de grenzen
van de Tsjecho-Slowaaksche republiek liet halt
houden, werd op het congres van Karlsbad ver
klaard te zijn het „officieel begrip" der Sude
ten-Duitsche partij. Henlein verklaarde op dit
congres: „Ondanks de staatsgrenzen kunnen
zich de Sudeten-Duitschers, als deel van het
Duitsche volk, waarmede zij op onverbreekbare
wijze verbonden waren en blijven, niet onttrek
ken van een wereldbeschouwing, die heden ten
dage alle Duitschers in de wereld met vreugde
belijden. Zooals alle Duitschers ter wereld er
kennen ook zij de nationaal-socialistische fun-
damenteele levensbegrippen, die geheel hun
voelen en denken vervullen en volgens welke
zij het leven van hun volksgroep in het kader
der wetten zullen vormen."
Toen ontstond de groote spanning in Tsjecho-
Slowakije en in heel Europa, die door de bekende
Mei-gebeurtenissen, vooral tengevolge van het
optreden van Engeland, ietwat gemilderd werd,
maar nog altijd voortduurt. Het wachten' is nu
op Zondag a.s„ den laatsten dag der gemeente
raadsverkiezingen. Niettegenstaande de coven
geschetste nervositeit te Praag en de felle
campagne der Duitsche pers tegen Praag mag
men de gegronde hoop koesteren, dat over het
algemeen deze Zondag geen acuut gevaar zal
opleveren. Voorshands zal het wel bij onder
handelen blijven. Eerst na volledige mislukking
wordt de toestand precair. Maar dan ook zéér!
In het etmaal van 's avonds 8 tot 's avonds
9 Juni is in Groningen en Friesland de weers
gesteldheid critiek geweest voor het optreden
van aardappelziekte; in Noordholland tusschen
Hoorn en Enkhuizen critiek behoudens iets te
geringe bewolking.
In verband met een te Hoorn georganiseerde
tentoonstelling van den Nieuw Malthusiaan-
schen Bond, waartegen van katholieke zijde
een scherp verzet was gerezen, is het aldaar
Donderdagavond tot wanordelijkheden geko
men.
Vooraf hadden de katholeken een verzoek
gericht tot den burgemeester, mr. H. C. Leem
horst, onderteekend door 1500 personen, om de
tentoonstelling geen doorgang te doen vinden,
doch de burgemeester stelde zich op het stand
punt, niet bevoegd te zijn, deze tentoonstelling
te verbieden.
Donderdagavond werd de tentoonstelling in
hotel Geel geopend. Vele katholieken, voor
namelijk jongeren, verzamelden zich rond het
gebouw. Hoewel de politie een oogje in het
zeil hield, kon niet worden .verhinderd, dat de
houding van de menigte steeds agressiever
werd. Een twintigtal demonstranten had zich
toegang verschaft tot de zaal en verstoorde
de orde dermate, dat de spreker, de heer Nielez,
van het woord moest afzien en ook de ver
tooning met lichtbeelden, welke op het pro
gramma' stond, geen doorgang kon vinden.
Ten slotte heeft de politie de demonstranten
met een zacht lijntje de zaal uitgewerkt.
Tot laat in den avond bleef het rondom het
bewuste perceel nog rumoerig.
Nader vernemen wij, dat heer Geel heeft
besloten, zijn zaal voor deze tentoonstelling,
welke nog gedurende eenige dagen zou
worden gehouden, niet verder af te staan.
9 December 1937 werd een tijdelijk vestigings
verbod afgekondigd voor het broodbakkers- en
het broodverkoopersbedrijf.
Thans .is in het Staatsblad de algemeene
maatregel van bestuur gepubliceerd, waarbij vooi
deze bedrijfstakken de vestigingseischen zijn
vastgesteld.
Deze eischen van handelskennis, vakbekwaam
heid en credietwaardigheid gelden voor bet ves
tigen, uitbreiden of overnemen van een bedrijf.
De vorm van dezen algemeenen maatregel van
bestuur stemt in hoofdzaak overeen met het
vestigingsbesluit slagersbedrijven; de eischen van
credietwaardigheid en handelskennis zijn nage
noeg gelijkluidend.
Bij wijze van overgangsmaatregel is vastge
steld dat de eischen van handelskennis voor het
broodverkoopersbedrijf voor zoover het filiaal
beheerders (sters) betreft gedeeltelijk eerst op
1 Juli 1940 in werking zullen treden.
Voor het overige treedt deze algemeene maat
regel van bestuur 9 Juni in werking.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Rijnland te Leiden geeft, in verband met de
plannen der regeering om te Leiderdorp een
centraal vliegveld te stichten, in een adres aan
den minister van Waterstaat haar instemming
met dit voornemen te kennen.
Voor het geval van uitvoering dezer plannen
geeft de Kamer in overweging, voor den afstand
Rotterdamvliegveld Leiderdorp een autosnel
weg aan te leggen, uitkomend ongeveer op het
punt waar de wegen uit Gouda en Dordrecht
rle stad inkomen. Voorts worden in het adres
op de nevenvoordeelen van deze directe verbin
ding gewezen.
Geregeld komen nog groote en kleine bij
dragen binnen als vrijwillige giften voor onze
defensie.
Volgens de laatste afrekening is thans iD
totaal een bedrag van 130.848.10 bijeenge
bracht.
(Ingezonden Mededeeling
HET ZUUR EN UW MAAG ZOU EEN
GAT IN HET VLOERKLEED
KUNNEN BRANDEN
Wanneer Uw spijsverte
ring U pijn bezorgt, ligt de
oorzaak hiervan meestal in
een teveel aan zuur in Uw
maag. Weet U, dat dit zuur
zoo krachtig is, dat het
een gat zou kunnen bran
den in een dik pluche vloer
kleed? Dit is bewezen door
scheikundigen. Zij druppel
den wat zoutzuur (wat de
zelfde samenstelling heeft
als maagzuur) op een kar
pet en dit zuur brandde
hierin inderdaad een gat
van pl.m. 15 c.M. Indien
dit reeds het geval is met een vloerkleed, zult
U zich kunnen voorstellen, welke uitwerking dit
zuur heeft op Uw maag. Bevrijdt U zelf van dit
zuur door na den maaltijd of steeds wanneer
U pijn voelt Digestif Rennie pastilles te ne
men. Rennie is een pastille, die gemakkelijk in
den mond oplost, zich dan met het speeksel ver
mengt en daardoor een onmiddellijke uitwerking
heeft. Het bevat bestanddeelen, die het zuur
absorbeeren en neutraliseeren de andere be
standdeelen, die de spijsvertering krachtig be
vorderen en zoodoende voorkomen, dat zich
weder overtollig zuur vormt. Digestif Rennie
pastilles zijn zeer smakelijk en dan ook bij
zonder prettig in te nemen.
Indien Uw spijsvertering U pijn bezorgt of
wanneer Uw maag is aangetast door overtollig
zuur koop dan dadelijk een pak Digestif Ren
nie Pastilles. Digestif Rennie Pastilles zijn ver
krijgbaar bij alle apothekers en erkende drogis
ten a 0-40 per pakje en 1.25 per groot pak.
In de sociëteit „Thalia" te Bergen op Zoom
heeft het Nederlandsche Roode Kruis heden
zijn jaarlijksche algemeene vergadering gehou
den onder voorzitterschap van H. K. H. Prinses
Juliana.
Om tien minuten voor twaalf kwam de hof-
auto, waarin H.K.H. Prinses Juliana gezeten
was, uit de richting Roosendaal. De Prinses
was gekleed in een wit met zwart toilet.
Aan de grens van de gemeente nam de mo
torpolitie de bewaking over. Vóór den hofauto,
waarvan de kap was neergelaten, reed de auto
van den commissaris van politie.
Langs den geheelen weg stond een dichte
menigte opgesteld, waaruit een hartelijk gejuich
opsteeg.
Aan den tuin Thalia wachtte overste
Beets H.K.H. op. Het kleindochtertje van den
overste bood de Prinses bloemen aan, waarvoor
zij vriendelijk dankte.
De Prinses opende de vergadering en sprak
een hartelijk welkomstwoord, in het bijzonder
tot de vertegenwoordigers van Ned.-Indië en
Cura?ao. De arbeid van beide overzeesche af-
deelingen breidt zich gestadig uit, vooral van de
eerstgenoemde.
De eerste onder-voorzitter mr. W. J. baron
van Lynden, die daarop de leiding overnam,
stelde daarop voor een telegram van hulde en
verknochtheid te richten aan H. M. de Koningin
(applaus).
De bron van Sint Gertrudis
Alvorens de agenda in behandeling te nemen,
wijdde baron van Lynden eenige sympathieke
woorden aan de stad Berjjen op Zoom en haar
geschiedenis.
Volgens een bekende legende heeft in over
oude tijden de heilige Geertruid, op een harer
dagelijksche wandelingen naar het oord, waar
later het klooster Emmaus onder Hildernisse
werd gesticht, dorst lijdend, haar stok in het
strand gedrukt, waarop onmiddellijk zoet water
opwelde.
Aan dit w'ater werd, eerst door de geloovigen,
eeuwen later ook door geneeskundigen, genees
kracht toegeschreven en een kapel werd in de
nabijheid der bron gebouwd en toegewijd aan de
heilige Gertrudis. Tijdens de Nederlandsche
beroerten werd dit gedenkteeken verwoest, doch
de put bleef bij eb zoet water geven, in weerwil
dat bij vloed het strand aldaar een meter hoog
onder zout water stond.
Deze legende vertelt ons van een zoetwater
bron, die hoewel zij geregeld met zout water
overstroomd werd, zoet bleef en niettegenstaan
de zij door de zorgeloosheid der menschen her
haaldelijk verstopt werd, nimmer opdroogde,
omdat zij een bron van levend water w'as.
Het Roode Kruis, aldus spr., kent ook zulk
een bron van levend water, de barmhartigheid,
naar het woord van Hem die gezegd heeft: gij
zult uwen naaste lief hebben als uzelven.
Met den wensch, dat deze dag moge staan
in het teeken van die levende bron, besloot
spr. zijn toespraak en verzocht vervolgens den
secretaris-generaal het jaarverslag te willen
uitbrengen.
Alvorens hiertoe over te gaan, bracht mr. dr.
F. W. Donker Curtius den onvergetelijken dag
van 31 Januari 1938 in herinnering.
De geboorte van H. K. H. Prinses Beatrix,
wier naam reeds het zinnebeeld is van de hoog
ste bestemming, welke men voor een leven den
ken kan, heeft wedermaal rondom den troon,
de onverbrekelijke eenheid van het Nederland
sche volk naar voren gebracht.
Dat deze eenheid doorwerke in het Neder
landsche Roode Kruis: het spannend tijdperk,
waarin wij leven, eischt, dat met achterstelling
van elke overweging van plaatselijken of per
soonlijken aard, ieder reeds nu ten volle bere
kend zij voor zijn taak, ook in tijd van oorlog:
zich buigen over den gevallen vijand zeker, maar
eveneens, het spreekt, over de zonen van eigen
vaderland.
Wij mogen niet moede zijn dit het Nederland
sche volk voor te houden, getuigen dat de inter
nationale doelstelling zoo met het nationale
leven is samengeweven, dat men, rakende aan
het een, het andere treft, getuigen dat het ver
richten van Roode Kruis-arbeid nationale
plicht is.
Nu de verdere behandeling der agenda
punten werden de deelnemers door het ge
meentebestuur van Bergen op Zoom op het
stadhuis ontvangen, waar zij w'erden toege
sproken door den burgemeester, mr. drs. P.
A R Blom.
Spr. uitte zijn vreugde er over, dat hij thans
namens het bestuur der gemeente en de bur
gerij H. K. H. Prinses Juliana mocht verwel
komen.
Moge, zoo zeide de burgemeester, als samen
vatting van dezen dag bij den terugblik getuigd
kunnen worden, dat vruchtbare arbeid verricht
is geworden, moge getuigd worden, dat de aan
wezigheid hier ter stede vol verdiensten is ge
weest, dat inzonderheid onze afdeeling, bewust
van het voorrecht haar toegevallen, getoond
hebbe de eer waardig te zijn als gastvrouwe op
te treden.
Moge het Nederlandsche Roode Kruis zijn
zegenrijken arbeid ongestoord kunnen voort
zetten, zijn aanzien, zijn werkzaamheid hooger
stijgen onder de hoede van Uwe Koninklijke
Hoogheid.
Hierop antwoordde H. K. H. Prinses Juliana
als volgt:
Het is voor het Roode Kruis een groot voor
recht op den dag, Waarop het 500-jarig bestaan
van deze stad feestelijk herdacht wordt, zijn
jaarlijksche algemeene vergadering hier te mo
gen houden.
Daardoor worden wij in staat gesteld deel te
nemen aan de vreugde, die hier alom heerscht
en hulde te brengen aan deze stad, die in de
geschiedenis van ons vaderland zulk een groote
rol gespeeld heeft als de sterke grensvesting in
den tijd der republiek en die geëerd wordt als
de vesting die in den 80-jarigen oorlog nimmer
in Spaansche handen gevallen is.
Die bovendien niet alleen als vesting, maar
ook als koopstad op een roemrijk verleden mag
bogen. Denkende aan het hoogtepunt van bloei,
dat de handel alhier in de 15de en 16de eeuw
bereikt heeft, aan de handelshuizen van Engel-
schen en van verschillende Hanze-steden hier
gevestigd en de vele weverijen in bedrijf, die
dear uitgebreiden exporthandel in laken moge
lijk maakten.
Mijnheer de burgemeester,
U heeft uwe vreugde er over uitgedrukt ons
te kunnen ontvangen in een uit- en inwendig
vernieuwd en gereorganiseerd stadhuis, waar
van de gevel dateert uit het jaar 1611.
De geschiedenis van deze stad nalezende vindt
men opgeteekend, dat in het jaar 1397 een
vreeselijke brand de stad verwoest heeft, uit
genomen het stadhuis en twee belendende per-
ceelen.
De herinnering hieraan wordt bewaard door
het rijmpje:
In het zoetste van de Meye
Was tot Berghen groot geschreye
't Verbrandde alle, stocken en staecken
Behalve olifant en draecken.
Olifant en draecke waren de namen van de
beide gespaarde huizen, in een tijd waarin elk
huis een naam droeg. Maar kort daarna is de
stad weer schooner opgebouw'd en wat dit stad
huis betreft, in den voorgevel geheel opgetrok
ken van gehouwen steen, boven den hoofd
ingang is de trotsche spreuk ingebeiteld: mille
periculis supersum (duizenden gevaren kom ik
te boven).
Moge dit devies bewaarheid blijven en moge
dit thans gerestaureerde gebouw, hetwelk wij
zoo hoogelijk bewonderen en waarmede wij uwe
gemeente van harte gelukwenschen, in lengte
van dagen gespaard en bewaard worden.
Mijnheer de burgemeester,
Dankbaar voor de verleende gastvrijheid, voor
de vriendelijke ontvangst en vooral dankbaar
voor uwe goede wenschen voor onzen arbeid,
hoop ik, dat ons bezoek er toe zal medewerken
de banden tusschen de bevolking van deze stad
en het Nederlandsche Roode Kruis te verstevi
gen.
Bergen op Zoom, in lang vervlogen dagen
beschreven als een haven aan het stroompje de
Zoom, een veilige w'ijkplaats voor de schippers,
die de onstuimige Ooster-Schelde bevoeren,
herbergt vandaag het Nederlandsche Roode
Kruis zelf een toevlucht door zijn doel: „om
zoowel in tijd van vrede als in tijd van oorlog
de menschheid te dienen door hulp te verlee-
nen aan zieken, gewonden, zwakken en hulp
behoevenden en door mede te werken aan alle
maatregelen, waardoor menschelijk leed kan
verzacht worden", een doel, dat slechts kan
benaderd worden, wanneer zeer velen ons werk
willen dragen.
Bergen op Zoom heeft in en door zijne afdee
ling van het Nederlandsche Roode Kruis ge
toond dit te willen, en de schoone ontvangst,
die ons heden van het gemeentebestuur ten deel
valt, en de vriendelijke woorden en wenschen
van den burgemeester waarborgen ons, dat die
arbeid ook van overheidswege bevorderd zal
worden, en daarom eindig ik met den wtensch,
dat aldus te zamen verbonden Bergen op Zoom
gespaard moge blijven voor rampen en ongeluk
ken en moge groeien en bloeien.
Valt 't werken U tegen
Origineele foto van een
vloerkleed, verb r and
door maagzuur.
