DWANG OF DRANG?
Het luchtwapen en Japans
eilandenrijk
TOKIO ONDERHANDELT
MET MOSKOU
Examen doen
Kerkelijk leven
DINSDAG 14 JUNI 1938
GOUDSCHE GLAZEN 1938
Bezichtiging van het grootsche
werk
Opening door minister
Slotemaker
DISTRIBUTIE VAN GEHAKT
IN BLIK
Verhooging van de vergoeding
aan slagers
Contingenteering van kunst
zijden garens
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Waarom geen aanval
der Russen
KATHOLIEKE ARBEIDERS
BEWEGING
Nieuw kantoorgebouw in de
Pijlsweerd te Utrecht
PRINS BERNHARD BEZOEKT
HET NAARDERMEER
KAZERNEMENT TE BUSSUM
AANBESTEED
U zuil geen last hebben
van „zenuwen", indien U
'n "AKKERTJE" neemt!
DE GROOTE ZORG DER
GEMEENTEN
Werkloosheid een der nijpendste
problemen
STEUN AAN NOODLIJDENDE
GEMEENTEN
BENOEMINGEN
In het Aartsbisdom
Naar de missie
ELECTRICITEITSTARIEVEN
Tegen stroefheid bij overheids
bedrijven
OFFICIEELE CRISIS
PUBLICATIE
Steunvergoeding erwten en
veldboonen
MOOIE OPDRACHT VOOR
WERKSPOOR
HET REGEERINGSJUBILEUM
VAN DE KONINGIN
INDISCHE MISSIE-
VEREENIGING
Als een der middelen, welke neul moe
ten brengen vooral voor de in haar
moreele en psychologische gevolgen
z<>o schrikbarende jeugdwerkloosheid, wordt
Van verschillende zijden, óók van katholieke,
de invoering van een verplichten arbeids
dienst met warmte en overtuiging aanbe
volen. Ons vrijheidlievende volk houdt er
over het algemeen echter niet van tot iet?
Verplicht te worden en de naam „arbeids
dienst" doet te direct denken aan wat er
ftan den anderen kant van onze Oostgrens
gebeurt om voor de meesten onzer een aan-
teekkelijken klank te hebben. In de Kamer
hebben de verschillende partijmannen hun
Heening over een eventueelen arbeidsdienst
Sezegd. De liberaal Dr. Vos wilde voorloopig
Seen dwingenden arbeidsdienst voor jeug
dige werkloozen, maar een proef nemen, ge
baseerd op het vrijwilligheidsbeginsel. Al
ken wanneer dwang onmisbaar zou blijken,
Z"U hij daar principieel geen bezwaren tegen
hebben. De anti-revolutionnair Smeenk
Voelde echter voor een arbeidsdienst weinig
01 niets en voor een uitbreiding van het
Particuliere kampwerk alles. Oud-minister
Oud is echter van een arbeidsdienstplicht
hi een of anderen vorm niet afkeerig en de
christelijk-historisehe heer Krol achtte de
Noodzakelijkheid van een arbeidsdienst voor
jeugdige werkloozen zwaarder dan de be
daren, die daartegen kunnen worden aan-
8evoerd. Hij voelde echter meer voor zachten
hvang dan voor het uitoefenen van dwang.
Oe katholieke afgevaardigde Dr. Moller wees
er op, dat bij het invoeren van een arbeids
dienst de werkkampen juist ter wille van het
haar voren gebrachte paedagogische element
eigens confessie en levensbeginsel ge
scheiden dienden te worden, en dat het
teitiatief geheel van particulieren moet uit
gaan, terwijl de regeering een dergelijk
hiitiatief slechts heeft te steunen. Tenslotte
verklaarde Dr. Colijn, dat de Regeering het
denkbeeld van een arbeidsdienstplicht, die
het karakter van een soort van staatsop
voeding zou dragen, met groote beslistheid
als on-Nederlandsch van de hand wees.
£*e regeering staat echter niet afwijzend
tegenover een aanmoediging van het par
ticulier initiatief op dit gebied. Voor het uit
oefenen van een zekeren drang in bepaalde
Bevallen, ten einde een behoorlijke deel
neming aan de werkkampen te verzekeren,
V'as hij persoonlijk wel te vinden, al wensch-
te hij de werkkampen niet aanlokkelijk te
•haken door geld. Dit voorloopig uitge
sproken standpunt van de Regeering inzake
deze allerminst eenvoudige kwestie met veel
baken en oogen dekt voor een groot deel
°hze meening over den aard van den in te
Voeren arbeidsdienst.
Met Dr. Colijn en de Regeering zijn
wij het volkomen eens, dat van een
soort staatsopvoeding, in welken
v°rm dan ook, geen sprake mag zijn. Niet
"heen omdat dit volkomen on-Nederlandsch
teu zijn en in andere landen vooral op
teligieus gebied onzalige gevolgen neeft ge-
®ad, maar ook omdat elke vorm van
staatsopvoeding principieel onjuist moet
burden geacht, zeker in een staat als de
°hze met een religieus gemengde bevolking.
be
de
opvoeding berust in eerste instantie bij
ouders en bij hen, die door die ouders
Vtijwillig worden uitgekozen om hen in die
hrirnaire taak bij te staan. Wij moeten niet
tergeten, dat de ouders door God zelf als
opvoeders van de hun geschonken kinderen
,'jh aangewezen. Alle systemen en leerstel
len, die dit recht van de ouders traeh-
Wh
ten te verkorten of te vervreemden dienen
we dus principieel als in strijd met
de goddelijke wetten en de wetten der door
God geschapen natuur te veroordeelen. Al
leen, wanneer de ouders niet in staat blijken
dezen voornaamsten van hun plichten naar
behooren te vervullen, mogen en moeten
soms andere instanties tot op zekere hoogte
ingrijpen, en onder die instanties komt de
staat als zoodanig zeker niet op de eerste
plaats. Voor een algemeenen arbeidsdienst
plicht voelen wij niets, maar voor een
slechts tot werkloozen beperkten arbeids
dienst alles. De arbeidsdienst mag geen be
lemmering voor jeugdige personen vormen
om in het vrije bedrijf en op de vrije ar
beidsmarkt arbeid te vinden. Door den alge
meenen militairen dienstplicht van elf
maanden worden al genoeg getalenteerde
jongelui in dit opzicht gehandicapt.
Moet nu een eventueele zooveel mo
gelijk van particulieren uitgaande
en door de regeering gesteunde
arbeidsdienst, waarbij de werkkampen op
confessioneelen grondslag moeten worden
gebaseerd, onder dwang verplicht worden
gesteld, of slechts door een zachten drang
van boven af worden aangemoedigd? Het
spreekt vanzelf, dat, indien met zachten
c'rang volstaan zou kunnen worden, deze
verre de voorkeur zou verdienen. De ramp
van de werkloosheid en haar demoralisee-
rende gevolgen hebben echter in sommige
werkloozengezinnen reeds zulke geestelijke
verwoestingen aangericht, dat, naar wij
vreezen, enkel een zachte drang in be
paalde gevallen niet toereikend mag worden
geacht. De jeugdige werkloozen, die thans
vrijwillig deelnemen aan werkkampen en
werkloozen-cursussen, behooren over het
algemeen tot die milieu's, welke door een
bewonderenswaardig geestelijk weerstands
vermogen het minst innerlijk ontredderd
werden en dus eigenlijk minder behoefte
hebben aan de zegeningen en den heilzamen
invloed van een goed georganiseerden ar
beidsdienst. Uitgaande van den algemeenen
stelregel, dat deelname aan den arbeids
dienst zooveel mogelijk vrijwillig moet blij
ven en slechts aantrekkelijkheid moet
krijgen b.v. door bepalingen, die het vervul
len van den arbeidsdienst tot een waarde
volle aanbeveling voor later maken, meenen
wij toch, dat daarnaast de mogelijkheid ge
schapen zal moeten worden de volkomen
gedemoraliseerden, de arbeidsschuw-gewor-
denen en de onwilligen desnoods te dwin
gen aan een werkkamp deel te nemen
Wordt deze mogelijkheid niet geopend, dan
zou de in te stellen arbeidsdienst niet die
elementen kunnen bereiken, voor wie het
meer dan hoog tijd is, dat zij tot maat
schappelijke bruikbaarheid en deugdelijkheid
worden opgevoed of teruggebracht. Of in
een bepaald geval drang dan wel dwang
zal moeten worden uitgeoefend, dient na
tuurlijk zeer consciëntieus te worden onder
zocht door een tot oordeelen bevoegde in
stantie.
Ons standpunt samenvattend kunnen wij
dus concludeeren, dat zoo spoedig mogelijk
een vrijwillige arbeidsdienst voor werk
loozen moet worden ingesteld, waartoe voor
zoover mogelijk particulieren op confes
sioneelen grondslag het initiatief moeten
nemen, de overheid in het algemeen slechts
financieelen en moreelen steun en aanmoe
diging dient te verleenen, en bij wijze van
uitzondering dwang moet kunnen worden
toegepast.
l'oen de restauratie van de Goudsche glazen
de St. Janskerk te Gouda in 1936 na een
"hid van dertig jaren door nu wijlen ir. J.
^houten te Delft, beëindigd werd, heeft zich
Gouda een comité gevormd, dat zich tot taak
gesteld, üi breeden kring bekendheid te
Sc^eh aan dit grootsche werk, waardoor deze
ePpingen van glasschilderkunst weder tot
ten luister zijn gebracht.
^^harom wordt van 24 Juni tot 31 Aug. in
Janskerk zelve een tentoonstelling gehou-
bet' waarop datgene wordt saamgebracht, wat
81a?6 g keeft °P de totstandkoming dezer
bhgin11 hi het midden der zestiende en in het
t;e der zeventiende eeuw vanaf hun concep-
dijj de oorspronkelijke teekeningen, hun wor-
etj geschiedenis, hun groei en hun eindvormen
door n sl°tte him restauratie na' eeuwen, die
Öer] Vorstelijke bijdragen van kunstzinnige Ne-
tn jjet begin dezer eeuw is mogelijk
akt- Nagenoeg een half millioen gulden is
iftv°°r bijeengebracht.
v°ot^ fen bijeenkomst voor de pers hebben de
J, j er van het tentoonstellihgscomité, mr. A.
Co^^^Uksen en de voorzitter der technische
tereTissie, jhr. J. Beelaerts van Blokland, in-
^hi'p!füte hiededeelingen gedaan over de ge-
^aa,r der Goudsche kerkglazen, den tijd,
erx (|ln ze tot stand zijn gekomen, 15551603
hebbT kunsthistorische beteekenis daarvan. Zij
81a der op gewezen hoe het karakter van de
aarq derkunst te Gouda van heel anderen
Vah oh tIan van de glazen van de kathedraal
datge hartres, die uit de vroegere middeleeuwen
ahce_en' 136 Goudsche glazen toonen renais-
daajoJ^dderkunst hl hoogsten bloei en vormen
vihdi een geheel, zooals men nergens anders
er aast een groot aantal kleinere ramen
hiet minder dan 31 groote geschilderde
liet
h d ci 8rootste deel kwam tot stand vóór 1573,
Jteort b^t' Jan n°S kat,holiek was- Hiertoe be-
machtige werk van de gebroeders
^"Jaric ^outer Crabeth. De troebelen van den
oorlog tegen Spanje brengen een
de j. le van ruim 20 jaren, waarin Gouda tot
lHer °rming overgaat.
testEin(..Waai'digerwijze voltooit daarna het pro-
26rih 'Slïlc in een negental jaren de glasschil
der die in 1555, in den katholieken tijd,
d Fonnen-
w? de6 ^utnonstelling zullen allereerst te zien
Vï°e6ereC«rfc°ns van Lucas van Leyden van de
st' Janskerk, die in 1522 is afgebrand.
Omstreeks 1670 zijn de door den dichter en
schilder Chr. Pierson, voorvader van de be
kende drie gebr. N. G. P., Allard en H. Pierson
nauwkeurige gekleurde afbeeldingen van de gla
zen gemaakt, welke in ongeschonden staat door
de eeuwen bewaard zijn gebleven; ook deze wor
den geëxposeerd.
De tentoonstelling zal ook de techniek van de
glasschilderkunst laten zien.
Voor deze expositie is een eere-comité ge
vormd, waarin tal van bekende Nederlanders
zitting hebben genomen. De minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, prof. dr. J.
R. Slotemaker de Bruine, de Commissaris der
Koningin in Zuidholland jhr. mr. H. A. van
Karnebeek en de burgemeester van Gouda, de
heer E. G. Gaarlandt, hebben het eere-voor-
zitterschap aanvaard.
De minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen, prof. dr. J. R. Slotemaker de
Bruine, heeft zich bereid verklaard op 24 de
zer de tentoonstelling officieel te openen.
De minister van Sociale Zaken heeft bepaald,
dat te rekenen van 5 Juni voor die gemeenten,
welke het gehakt in blik door bemiddeling van
de slagers (en c.q. grossiers) aan de betrokken
consumenten verkoopen, de prijs met 1 cent per
blik zal worden verlaagd, welke cent in die ge
meenten aan de slagers (en c.q. grossiers) boven
de thans voor hen vastgestelde vergoeding be
hoort te worden uitgekeerd.
Derhalve bedraagt deze vergoeding dan in
totaal 2% cent per blik, resp. 3% cent.
Voor de overige gemeenten blijft de prijs van
het gehakt op 31 cent per blik gehandhaafd.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een wets
ontwerp tot bekrachtiging van het Kon. Be
sluit van 28 April, waarbij de beperking van
den invoer van kunstzijden garens met ingang
van 1 Mei 1938 voor het tijdvak van één jaar is
.verlengd.
Het zilveren jubileum, der St. Antonius stichting te
Voorburg. Het
te Voorburg
comité en bestuur tijdens de herdenking in „Forum"
Japan heeft in dezen „oorlog" tegen China
reeds aan den lijve ondervonden, dat het
luchtwapen een tweesnijdend zwaard kan
zijn. Tóen het luchtwapen nog niet bestond,
behoorde Japan tot de gelukkige staten die,
dank zij hun natuurlijken grenzen, betrekkelijk
gemakkelijk te verdedigen zijn. Langen tijd was
het Japansche eilandenrijk nagenoeg veilig.
Aan de eene zijde van den Japanschen archipel
strekt zich de onmetelijkheid van den Stillen
Oceaan uit, aan de andere zijde is een moei
lijk bevaarbare zee. Strijdtooneelen, waarop
gevochten zou kunnen worden met vijandelijke
strijdkrachten, bevonden zich op duizenden kilo
meters afstand. De ontwikkeling heeft ook het
vrij onkwetsbare Japan een Achilleshiel gege
ven. De Chiheesche vliegtuigen, die tot twee
maal toe een raid naar de Japansche eilanden
hebben ondernomen en er in slaagden, onge
hinderd hun basis weer te bereiken, hebben
het bewijs geleverd, dat het gedaan is met de
bijna-volstrekte veiligheid van Japan. De
vliegtuigen van Tsjang Kai Sjek, die zich
boven Nagasaki, Foekoeoka en de oorlogshaven
Sasebo vertoonden, hebben geen bommen, maar
slechts vlugschriften gestrooid. Dit bewijst op
nieuw met welk een intelligentie de maarschalk
den oorlog voert. Het zou voor de Chineezen
mogelijk zijn, eiken dag Nagasaki te bombar
deeren. Het zou wel eens goed zijn, als de
Japanners eens aan den lijve ondervonden, wat
een bombardement voor de weerlooze burgerij
beteekent. De Chineezen zien er echter geen
heil in. Aan den staat van zaken op de Chi-
neesche slagvelden zou zulk eer. bombardement
niets veranderen.
De Japansche generaals weten intusschen
beter dan wie ook, dat hun land kwets
baar geworden is. Het zijn overigens
niet de Chineesche vliegtuigen, die zij in de
eerste plaats vreezen; China en de Chineesche
luchtvlootbases zijn ten slotte vrij ver verwijderd
en Chineesche raids zouden zoo toch maar be
trekkelijk geringe schade kunnen aanrichten
Geheel andere en veel grootere mogelijkheden
staan de aviatiek der Sovjet-Russen ter be
schikking. Wladiwostok is, om zoo te zeggen,
maar een steenworp van het Japansche grond
gebied verwijderd. Moderne Russische oorlogs
vliegtuigen hebben niet meer dan drie uur
noodig om boven Hakodate, de groote haven
van het eiland Hokkaido, of naar de oorlogs
haven Maizoero te komen. In feite is geen en
kele Japansche stad voor de Russische bommen
werpers geheel veilig. Het kan onder die om
standigheden geen verwondering wekken, dat
de Russische aviatiek, waarover geen ter zake
kundige Japanner met geringschatting oordeelt,
de voortdurende nachtmerrie van de Japansche
legerleiding geworden is.
Oorlog met Rusland zou voor Japan, dat zich
in China meer en meer vastwurmt, niet veel
minder dan een ramp zijn. Niet alleen dat zulk
een oorlog alle behaalde winst in China binnen
zeer korten tijd volkomen te niet zou kunnen
doen, maar Japan zou tegelijkertijd het grootst-
mogelijke gevaar loopen zijn domineerende po
sitie in het Verre Oosten te verliezen. Het ont
breekt den Japanners ongetwijfeld niet aan
energie, aan volhardingsvermogen en vooral
niet aan geloof in eigen kracht, maar de leger
leiding weet dat een strijd tegen China en
Rusland tegelijk risico's meebrengt, die zij lie
ver uit den weg gaat.
Het is dan ook volkomen begrijpelijk dat de
generaals, die in het kabinet-Konoye de lakens
uitdeelen, urbi et orbi verkondigd hebben, dat
het in hun bedoeling ligt met Sovjet-Rusland
tot een regeling van de hangende vraagstukken
te komen.
De voorstellen, die de Sovjet-ambassadeur te
Tokio den toenmaligen Japanschen minister
van Buitenlandsche Zaken, Hirota, voorlegde,
worden opnieuw niet volkomen onaannemelijk
geacht, mits Moskou zich voor alles verbindt de
overeenkomst betreffende de afbakening der
vischwateren rond Kamsjatka te teekenen en
ten aanzien van de Japansche petroleum-con-
cessies in het Noorden van Sakhalin zekere ga
ranties te verleenen. Men weet dat deze twee
punten van de Russische voorstellen geen deel
uitmaakten. De Sovjets wilden zich alleen ver
binden Japansche staatsburgers, die in Siberië
gevangen gehouden worden, los te laten en de
postverbindingen weer te herstellen, op voor
waarde dat Japan, zijnerzijds, gevangen geno
men Russen in vrijheid stelt en er de regeering
van Mandsjoekwo toe brengt, dat zij de verval
len annuïteit in zake de schadeloosstelling, die
de Russen ter gelegenheid van de overdracht
van den Oost-Chineeschen spoorweg bedongen
hebben, zonder verder uitstel betaalt. Of de re
geering te Moskou de Japansche tegenvoorstel
len aanvaardt, is op dit oogenblik nog nfet te
zeggen, maar zeker is dat ër onderhandeld
wordt. Dezer dagen heeft de Russische zaakge
lastigde, Konstantin Smetanin, met den Japan
schen onder-staatssecretaris voor Buitenland
sche Zaken, Horinoetsji, een zeer langdurig on
derhoud gehad, in den loop waarvan alle han
gende Russisch-Japansche vraagstukken aan de
orde gekomen zijn. Of de Japanners werkelijk
tot een vergelijk willen komen, is de vraag.
Maar door onderhandelen kunnen zij den toe
stand handhaven zooals deze is en zich aldus
voorloopig tegen Rusland beveiligen.
aadselachtig blijft het, waarom Rusland
1-^ de geheel-eenige gelegenheid, die het
-LV. thans toch schijnt te hebben, Japan harde
klappen toe te dienen, niet aangrijpt. Een voor
wendsel is gemakkelijk te vinden. Een of ander
grensincident kan zonder moeite Worden gepro
voceerd. Het antwoord op die vraag lijkt niet
zoo heel moeilijk. Op de eerste plaats strijdt het
tegen de Russische taktiek om op directe wijze
in te grijpen. De Sovjets leveren aan de Chi
neezen enorme hoeveelheden oorlogstuig. Indi
rect strijden zij dus tegen Japan, maar zij ach
ten het voordeeliger Chineesch inplaats van
Russisch bloed te doën vergieten. Op de tweede
plaats wil Moskou naar het Westen de handen
vrij houden. Een aanval op Japan zou voor Rus
land het risico meebrengen, dat het op twee
fronten zou moeten strijden. En het Kremlin is
van meening, dat het van een eventueel Euro-
peesch conflict beter partij zal kunnen trek
ken als zijn legers intact blijven dan wanneer
ze in Siberië of in Mandsjoekwo voor een groot
gedeelte vastgehouden zouden worden. Deze
redeneering is logisch. Temeer klemt voor Euro
pa, dat het er goed aan doen zal de twisten
van het oogenblik zoo spoedig mogelijk te be
slechten. Doet het dit niet, dan speelt het direct
in de kaart van Moskou.
Tusschen het bestuur van het R.K. Werklie
denverbond en het gemeentebestuur van Utrecht
is, volgens de Volkskrant, overeenstemming ver
kregen over de voorwaarden, waarop de Katho
lieke Arbeidersbeweging door aankoop in eigen
dom zal verkrijgen een perceel gronds in het
uitbreidingsplan Pijlsweerd om daar een nieuw
kantoorgebouw te vestigen.
Dezer dagen bezocht Z. K. H. Prins Bernhard
het Naardermeer in gezelschap van den heer
en mevrouw jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland.
Van het dagelijksch bestuur der vereeniging tot
behoud van natuurmonumenten in Nederland,
eigenaresse van het reservaat, waren aanwezig
de heeren mr. P. G. van Tienhoven, dr. Jac. P.
Thijsse en J. Drijver.
Z. K. H. was vol bewondering voor de typische
schoonheid van het Naardermeer en voor de
rijke vogelbevolking. Het glanspunt van den
tocht was het bezichtigen van de lepelaars-
kolonie, bij welke vogels zich dit jaar sinds half
April een ibis ophoudt.
Hedenmorgen om elf uur had in het genie
bureel te Amersfoort de aanbesteding plaats
voor het bouwen van een kazernement voor
regiment infanterie met zes logiesgebouwen te
Bussum.
Er waren 85 biljetten ingekomen, met als
hoogste inschrijfster de Aannemingsmij. C. Ver-
lijn en Zoon en A. J. de Haan te Amsterdam
met f 523.000.en als laagste de firma J. Gil
berts te Zuilen met f 458.350.
Maandagmiddag is in „Ons Volkshuis" te
Heerlen de algem-sene vergadering begonnen
van de Vereeniging van Nederlandsche Ge-
neenten.
De vergadering, die werd bijgewoond door
vertegenwoordigers van ruim driehonderd le
den der vereeniging, werd geopend met een
rede van den voorzitter, mr. P. Droogleever
Fortuyn, burgemeester van Rotterdam, die zijn
tevredenheid betuigde over den gang van zaken
bij de vereeniging.
Het ledental is thans tot 1017 gestegen, met
99,13 pet. van het aantal inwoners van het ge-
heele land.
Bijna alle gemeenten, aldus vervolgde spr.
o.m., hebben nog steeds met groote financieele
moeilijkheden te kampen. Een van de voor
naamste oorzaken van deze moeilijkheden moet
gezocht worden in de directe en indirecte ge
volgen van de werkloosheid een van de
grootste en nijpendste problemen, men mag
wel zeggen: van deze eeuw. Wij allen zijn in
afwachting van den arbeid van de staatscom
missie, die, onder voorzitterschap van den heer
Fockema Andreae, het geheele probleem der
werkloosheid in studie heeft. Of zij een oplos
sing zal vinden, die voor de regeering aanne
melijk is, en die tevens aan de gemeenten ver
lichting brengt, is op dit oogenblik nog een
open vraag.
Als bestuursleden werden herkozen de hee
ren Jac. Rustige, wethouder van Amsterdam,
N. F. Cambier van Nooten, burgemeester van
Hel, en P. Chr. J. Peters, burgemeester van
Medemblik, terwijl de heer M. Fernhout, bur
gemeester van Middelburg, werd benoemd in
de vacature, ontstaan door het aftreden van
den heer C. A. van Woelderen, burgemeester
van Vlissingen, die niet herkiesbaar was.
Na afloop der huishoudelijke zitting zijn de
deelnemers officieel ontvangen door het ge
meentebestuur van Heerlen in den foyer van
het Royal Theater.
De burgemeester van Heerlen sprak een har
telijk welkomstwoord.
De voorzitter der vereeniging, mr. P. Droog
leever Fortuyn, dankte den burgemeester voor
diens vriendelijke woorden.
Vandaag wordt het congres voortgezet. Aan
de orde komt een tweetal prae-adviezen, uitge
bracht door Mr. P. J. M. Kallen, gemeente
secretaris van Maastricht, en prof. dr. G. A.
van Poelje, directeur-generaal van het Onder
wijs, over het onderwerp: „In hoeverre is de
inperking van de zelfstandigheid der gemeen
ten een gevolg van hetzij een geleidelijke ont
wikkeling der politieke, financieele en econo
mische toestanden, hetzij van buitengewone
crisistoestanden, hetzij van een samenwerking
van beide factoren?
Voor zoover aan die inperking een duurzaam
karakter zou moeten worden toegekend, aan
welke maatregelen van wetgeving en anderszins
valt dan te denken ten einde den gemeenten
binnen het raam van die ontwikkeling de
grootst mogelijke zelfstandigheid te waarbor
gen?"
In zijn openingswoord heeft de voorzitter
echter reeds meegedeeld, dat mr. P. Kallen
wegens ziekte verhinderd zal zijn zijn prae-
advies te verdedigen.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging en
verhooging van het vijfde hoofdstuk der rijks-
begrooting voor het dienstjaar 1937, met een
bedrag van 1.075.000.
In de eerste plaats wordt hierbij voorgesteld
t uitgetrokken bedrag van 50.000 voor de uit
voering van de wet betreffende de bescherming
van de bevolking tegen de luchtaanvallen voor
dat jaar te verhoogen met 75.000, terwijl
voorts het voor 1937 uitgetrokken bedrag van
ƒ3.450.000 aan rijkssteun voor noodlijdende ge
meenten met een millioen gulden a fonds perdu
dient te worden aangevuld.
'oede manieren, die niet uit in
nerlijke beschaving voortkomen,
zijn aangeleerde kunstjes, gelijk
gedresseerde dieren plegen te ver-
toonen.
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht
heeft benoemd tot pastoor te Achteveld (U.)
den zeereerwaarden heer R. G. R. Smeets, tot
pastoor te Usselmuiden den zeereerwaarden
heer A. J. Leber en tot pastoor de Buren den
zeereerwaarden heer R. J. C. van den Bergh.
Vrijdag zal de Ew. Broeder Desiderius C.S.S.R.
(in de wereld: de heer Bernardus Bake, ge
boren den 20sten Augustus 1906 te Hengelo) uit
het Redemptoristenklooster te Roosendaal, zich
te Amsterdam aan boord begeven van het s.s.
„Oranje Nassau", om de reis te aanvaarden
naar Suriname, waar hij in de missie van Mgr.
Th. van Roosmalen te werk gesteld zal worden.
Het Tweede Kamerlid De Geer heeft ten
aanzien van het wetsontwerp houdende alge-
meene regelen ter zake van de electriciteits-
voorziening bij amendement voorgesteld, lid 3
van artikel 4, beoogende de tarieven binnen
redelijke grenzen te houden, te schrappen. Te
gen die bedoeling bestaat geen bezwaar, maar
het voorgestelde middel is ondeugdelijk. Reeds
omdat de winstcapaciteit niet uitsluitend van
de tarieven afhangt, maar ook van den kost
prijs. Bij scherp stijgenden kostprijs zal het
voorstel niet behoeden tegen opvoering van
de tarieven. Omgekeerd zullen bij sterk da
lenden kostprijs ook die gemeenten, die thans
geen of weinig winst maken, niet op redelijke
wijze van de daling, die ten deele aan haar be-
ieid kan te danken zijn, mogen profiteeren. In
tijden van onzekerheid op monetair en ander
gebied weegt dit bezwaar dubbel. Het nominaaj
bedrag aan winst van een bepaald jaar kan
eenige jaren later een geheel andere reëele be
teekenis hebben.
In de tweede plaats dient bedacht, dat ver
standig aangebrachte tariefsverlagingen stij
ging van de winst ten gevolge kunnen hebben,
door vergrooting van het debiet.
Het ware onjuist, den gemeenten den prikkel
tot zulke verstandige tariefsverlagingen te
ontnemen. In het algemeen verdient het geen
aanbeveling door onnatuurlijke voorschriften
aan overheidsbedrijven de mogelijkheid van
een normale ontwikkeling te onthouden en hun
op die wijze een merk van stroefheid in te
drukken, dat zij bij een juiste opvatting niet
behoeven te dragen.
De Nederlandsche Akkerbouwcentrale maakt
bekend, dat belanghebbenden, die nog erwten
en/of veldboonen van den oogst 1937 wenschen
te denatureeren, er rekening mede moeten hou
den, dat voor het laatst over de in de week van
20 tot en met 25 Juni 1938 te denatureeren
erwten een steunvergoeding zal worden vast
gesteld.
Dit geldt dus ook voor de erwten van de
kwaliteitsklasse A, welke van 13 Juni of door
handelaren kunnen worden gedenatureerd.
Aan hen, die tijdig denaturatie overeenkom
stig de voorschriften hebben aangevraagd, zal,
indien door omstandigheden geen opzichter voor
het houden van toezicht beschikbaar kan wor
den gesteld, nog gelegenheid tot denaturatie
worden gegeven in de daarop volgende week,
tegen de vergoeding, vastgesteld voor de week
van 20 t/m 25 Juni 1938.
's Gravenhage, 13 Juni 1938.
„Werkspoor" heeft van de Nederlandsche
Spoorwegen opdracht ontvangen tot het leve
ren van tien rijtuigen eerste en tweede klasse,
met zijgang, bestemd voor internationaal ver
voer. Dit werk wordt uitgevoerd in de werk
plaatsen te Utrecht.
De uitgeverszaak Knottnerus-Kramer te
Amersfoort heeft een fraai uitgevoerde oor
konde uitgegeven ter gelegenheid van het
veertigjarig Regeeringsjubileum van H. M.
Koningin Wilhelmina.
Deze oorkonde, die door den heer D. Veis
Heyn te Amersfoort werd gecalligrafeerd, is in
zeven kleuren, waaronder goud en zilver, uitge
voerd.
Om den eigenlijken tekst staan, omlijst door
takken Oranjebloesem, de wapens van de elf
provinciën. Boven het geheel verheft zich op
een rood kussen de Koninklijke kroon, geflan
keerd door de jaartallen 18981938, terwijl
hiernaast het wapen van Oranje-Nassau en het
Nederlandsche wapen aangebracht zijn.
Het is de bedoeling, dat deze oorkonde als
een blijvende herinnering wordt uitgereikt aan
de Nederlandsche jeugd.
Aan H. M. de Koningin is een exemplaar in
origineele uitvoering aangeboden, waarop be
richt werd ontvangen, dat H. M. met belang
stelling van de uitgave kennis nam en haar
gaarne aanvaardde.
Het hoofdbestuur der Indische Missie Ver
eeniging hield zijn voorjaarsvergadering als
naar gewoonte te 's Hertogenbosch.
Namens de financieele commissie werd rap
port uitgebracht over de administratie der I.
M. V. Nbg steeds wordt de druk der tijden ge
voeld. Dit toont zich ook in den achter
uitgang van het ledental. Door een zuinig be
heer kon echter nog een klein batig saldo wor
den verkregen.
Een paar subsidies werden uitgekeerd en een
bedrag van f 75 aan ieder der in Oost- en
West-Indië missioneerende priester-orde of
congregatie uitgekeerd.
De eerste secretaris, die aan de beurt van
aftreden was, werd met algemeene stemmen
herkozen. Nadat pater Ruygrok S.J., pastoor
van Solo, een causerie had gehouden over wat
hy tijdens zijn verblijf in Indië had medege
maakt, sloot de voorzitter onder dank de ver
gadering.
