Regeering geeft vijf ton voor
luchtbescherming
VAN BREEMEN'S
ANTH RACIET
w,
De wereldtoestand
en Amerika
JAPAN STRIJDT TEGEN
HET WATER
Schietpartij
een café
in
T uxxahjofa
Het nieuws van heden
89 GEMEENTEN WIL ZIJ
DAARMEE HELPEN
VOORJAARSPRIJZEN
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per weekper kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f3.58
WOENSDAG 15 JUNI 1938 - AVONDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 21223
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
£>e Japansche luchtmacht heeft eenige
millioenenstad werden groote
malen Kanton gebombardeerd,
verwoestingen aangericht
In deze
Vergeefs pogen de Japansche
troepen de dijken
te dichten
Guerillatroepen aan
het werk
Kanton gebombardeerd
et op loonen en werk
tijden in de V. S.
°°r het Huis van Afgevaardigden
aangenomen
Washington, 14 Juni (Reuter). Het Ame-
°tu ailSCl:le Huis van Afgevaardigden heeft het
inzake de loonen en arbeidstijden,
^'""mtrent, zooals bekend, een compromis
tiCn tand is gekomen, met 289 tegen 89 stem-
stUu, aangent"nen en naar den Senaat doorge-
».°?k
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii|
Eén doode, twee zwaar- en vier
lichtgewonden te Hilvarenbeek
Bij een oorlog in Europa zouden
de V. S. zeker de zijde der
democratieën kiezen
Neutraliteit blijkt een
onmogelijkheid
Koningin Alexandrine
herstellende
Keurig excuus van den jeugdigen
eigenaar van den bijtenden
hond
pi
Het congres der Indische Katholieke partij ter gelegenheid van het 20-jarig
jubileum der partij. Een snapshot tijdens de bijeenkomst te Batavia
AjVLjft
£jm -woqaha
Openbare schuilkelders zullen in
het algemeen niet worden
gebouwd
CAMPBELL OVERLEDEN
Nieuwe aanhangers
voor Cedillo
Z. H. Exc. Mgr J. P. Huibers, bisschop van Haarlem, verricht de plechtige inzege
ning van het nieuwe R.K. Internaat tot opleiding van dienstboden te Wassenaar
Platteland moet zich
zelf redden
Smalle loopgraven aanbevolen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Nergens veilig?
Rust in den Sandsjak
hersteld
Het staatsburgerschap
der Duitsche joden
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voot
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
SJANGHAI 15 Juni (DNB). De Zuidelijke
djjk van de Gele Rivier is tusschen Kaifeng
en Tsjengtsjau op vijftien plaatsen ver
nield. De doorbraken zijn tot 150 M. breed.
Een geweldige vloedgolf stroomt met een
oursnelheid van vier K.M. uit het Noorden
°ver de provincie Honan.
He dijkdoorbraak vormt een der grootste ram-
die China beleefd heeft. Alle pogingen der
JaPansche pioniers om het water te stuiten, zijn
*°t dusverre mislukt. Talrijke afdeelingen Chi-
r,eesche guerillatroepen vallen voortdurend de
J®Pansche reddingsafdeelingen aan. Men is er
v&n overtuigd, dat de Chineesche legerleiding
dijk heeft doen doorsteken. De geweldige
ïegenval in Midden-China duurt voort, waar
door het water voortdurend blijft wassen. Aan
dien het water van de Gele Rivier als regel
"Üdden Juni begint te wassen, om eind Juli
^et hoogtepunt te bereiken, verwacht men een
°g veel grootere ramp, die aan de Japansche
veroveraars nog heel wat moeilijkheden zal
bunnen bezorgen.
He stad Tsjoengmau is door de Gele rivier
komen overstroomd.
Ten Noordwesten van Kaifeng stroomt het
ster over een breedte van zes kilometer met
eu snelheid van twee meter per seconde. Het
ater heeft den Loenghai-spoorweg bereikt en
°eit nu reeds meerdere kilometers langs de
aan in Zuidelijke richting verder.
Een tweede stroom trekt nabij Tsjengtsjau
,erder Westwaarts. Deze stroom is kleiner dar.
öe
Hel,
eerste en benut de oude bedding van de
e Rivier, die verderop naar het Zuidoosten
"utbuigt.
0 vergeefs pogen de Japanners, die bij deze
^etstroomingen onmogelijk verder kunnen
s.e,tken, de ontstane openingen in de dijken te
st°Ppen.
^y^hochtend heeft de Japansche luchtmacht
j. Uerom een aanval gedaan op Kanton. Tien
8 «°nen werden gedood, dertig gewond. Een
Pa t 1 bommen kwam terecht bij het Central
lip] waardoor verscheidene huizen werden ver
tin..^' Vervolgens werd een aanval gedaan op
spoorweg KantonKauloen.
^Hhder voorzitterschap van mevr. Tsjang-
v ai"8jek is te Hankau een comité gevormd
r kinderbescherming. Ongeveer 20.000 wees
je ltlr'rcn zullen uit het oorlogsgebied van
°0l'd-China naar Hankau overgebracht wor-
v He vrouw van den generalissimus is in
Wnding getreden met de zusters der katho-
G missie om zooveel mogelijk kinderen, voor-
°orlogsweezen in katholieke tehuizen onder
brr-
ungen.
'iicT °htwerp wordt de maximum arbeids-
Urq.
^Paald
laar.
op 44 uur per week voor net eei-
42 voor het tweede en 40 vooi het
en volgende jaren.
VrtiIUer meldt nader, dat de senaat het ont
hop eveheens aanvaard heeft. Het moet thans
Cio°r Roosevelt onderteekend worden.
^erktürie Ser>aat heeft de wet op de loonen en
Juen flancronntviftn rzr\nrTo f rTd-70 fVion.C ter
0Udert Ötn aangenomen, zoodat deze thans ter
kening aan president Roosevelt is voor'
S Hoogste barometerstand 772.9 te Valentia
Laagste barometerstand 748.3 te Stockholm ss
VERWACHTING: Meest matige, in het j|
Noorden tijdelijk toenemende Noordwes- n
telijke tot Noordelijken wind, betrokken =E
tot zwaar bewolkt, later opklarend, aan- EE
vankelijk eenige regen, later afnemende
regenkans, iets koeler vooral des nachts.
Zon op v.m. 4.39 onder n.m. 9.21 uur. EE
EE Licht op n.m. 9.51. Maan op n.m. 10.48 S
onder v.m. 7.00. Laatste kwartier 21 Juni EE
Illlllllllllllll
Dinsdagavond is het in een café te Hil
varenbeek, waar op het oogenblik kermis
wordt gevierd, tot een ernstige vechtpartij
gekomen, waarbij de marechaussee van de
revolver gebruik moest maken. Hierbij we
den een man gedood, een vrouw en een
der politiemannen zwaar en vier anderen
licht gewond.
Omstreeks half elf werd in het café van den
heer Goes te Hilvarenbeek de hulp van de ma
rechaussee ingeroepen voor het verwijderen
van een viertal Tilburgenaars, die naar Hilva
renbeek waren gekomen om daar kermis te
vieren. Kort hierop verscheen assistentie. De
politiemannen, onder wie zich een opperwacht
meester bevond, probeerden de feestvierenden
met alle kalmte naar buiten te krijgen, doch
plotseling gaf een der mannen den opperwacht
meester een klap in het gezicht. Hierdoor ont
stond een vechtpartij, welke buiten het café
werd voortgezet. De marechaussees trokken de
sabel. Een van de beschonken mannen zag
kans het wapen af te nemen en sloeg daar
mede naar de marechaussees die hierop ge
noodzaakt waren, hun revolvers te trekken.
Door de schoten werd een der Tilburgenaars,
een zekere Verhagen, onmiddellijk gedood. Een
vrouw werd geraakt, terwijl een der politie
mannen en nog vier andere bezoekers eveneens
door de schoten werden getroffen.
Toen een geneesheer ter plaatse verscheen,
moest hij bij Verhagen den dood constateeren.
De vrouw, waarschijnlijk de echtgenoote van
den gedooden man, was stervende, terwijl de
marechaussee zwaar gewond was.
Per ziekenauto werden de twee gewonden en
het stoffelijk overschot naar het ziekenhuis te
Tilburg overgebracht.
De overigen, inwoners van Hilvarenbeek,
werden ter plaatse verbonden en konden naar
hun woningen terugkeeren.
Wat is de houding en welke zijn de ge
voelens van het Amerikaansche volk ten
aanzien van den wereldtoestand?
Op deze vraag geeft een hoofdartikel in de
New York Times een antwoord, dat wel de aan
dacht waard is.
„Het volk van de Vereenigde Staten, aldus dit
blad, staat op het oogenblik niet meer neutraal
tegenover een toestand, welke kan uitloopen op
een oorlog, evenmin als het neutraal zal blij
ven in een toestand, welke in de toekomst zou
leiden tot het verbreken van het evenwicht der
krachten der wereld.
De openbare meening in de Vereenigde Sta
ten is: 1. voor China en tegen Japan; 2. tegen
het binnenrukken van de Duitsche troepen in
Oostenrijk; 3. eensgezind is men tevreden over
den weerstand van Tsjecho-Slowakije, want
het gehoorzaamde aan de vrijheid en de de
mocratie. Tsjecho-Slowakjje verdedigt begin
selen, welke eveneens dierbaar zijn aan de Ver
eenigde Staten. De genegenheid van de Ame
rikanen gaat uit naar de democratieën in Cen
traal Europa en Scandinavië en in het bijzon
der naar Frankrijk en Engeland."
Het blad wijst verder op de noodzakelijkheid
de neutraliteitswet af te schaffen. „Hierdoor
zouden de Vereenigde Staten in staat worden
gesteld zich in dienst te stellen van de inter
nationale wet tot handhaven van de orde. En
geland en Frankrijk zouden sterker staan om
een aanval tegen te houden en den vrede in
Midden-Europa te bewaren, indien zij zouden
weten, dat zij in geval van oorlog bij de Ver
eenigde Staten oorlogsmateriaal zouden kun
nen koopen."
Het blad voegt hieraan toe, dat men niet
moet rekenen op meer positieve beloften van
de Vereenigde Staten dan het afschaffen van
de neutraliteitswet,
„De aanvallers zouden evenwel een ern
stige fout maken in hun berekeningen, wan
neer zjj den Amerikaanschen factor zouden
verwaarloozen. Niettegenstaande onzen af
keer ons van te voren te verbinden, zouden
wij in geval van een oorlog in Europa zeker
de zijde van de democratieën kiezen."
Het blad herinnert hierbij aan den toestand
van 1914 en 1917. Toen grepen de Vereenigde
Staten niet in om een klein groepje bankiers
en wapenfabrikanten te helpen, doch omdat
het tijdstip was gekomen, waarop de Ameri
kaansche belangen zoozeer waren aangetast,
dat het niet langer mogelijk was den vrede te
bewaren.
KOPENHAGEN, 14 Juni Koningin Alexan
drine van Denemarken, die de vorige week
V/oensdag leelijk door een hond in het been
werd gebeten, is op weg naar herstel en zal over
enkele dagen weer kunnen loopen.
Het ongeval geschiedde, toen zij met haar
eigen twee honden wandelde langs het strand te
Skagen, en een vreemde hond haar aanviel. Deze
hond is het eigendom van een knaap, die zijn
leedwezen tegenover de Koningin heeft betuigd
en dit vergezeld deed gaan van een bouquet
bloemen.
Men heeft den indruk, dat de besprekingen
tusschen Hodza en de Sudeten een gunstig ver
loop hebben.
De Japanners trachten tevergeefs de openingen
in de dijken van de Gele Rivier te stoppen:
gueri'la-troepen vallen de Japanners aan.
Schietpartij in een café te Hilvarenbeek; een
doode, twee zwaar- en vier lichtgewonden.
William Wallace Campbell, die beschouwd
werd als een der grootste sterrenkundigen, is te
San Francisco overleden. Campbell is 75 jaren
oud geworden.
SAN ANTONIO (TEXAS), 15 Juni. (Havas)
In een radiorede heeft generaal Cedillo giste
ren medegedeeld, dat hij twee nieuwe revolution-
naire groepen voor zijn zaak heeft gewonnen
In totaal is zijn strijdkracht hierdoor met 4.000
man toegenomen.
Mede in verband met den toestand van
's Lands financiën heeft de Regeering zich
nader beraden, op welke wijze de voorzie
ningen van Overheidswege terzake van de
bescherming van de burgerbevolking tegen
de gevolgen van aanyallen pit de lucht, ge
zien de uiteraard beperkte geldmiddelen,
welke daarvoor beschikbaar kunnen wor
den gesteld, dienerj te worden tot stand ge
bracht, opdat de aanwending van die mid
delen, onder de huidige tijdsomstandighe
den, zoo doeltreffend mogelijk zij.
De Regeering stelt zich daarbij op het
standpunt, dat de bescherming van de bur
gerbevolking tegen aanvallen uit de lucht
in deeerste plaats moet worden gezocht
in de actieve luchtverdediging door vol
doende luchtdoelgeschut en een behoorlij
ke luchtmacht. Wie bescherming geeft te-
gén oorzaken, geeft bescherming tegen ge
volgen.
Aldus de aanhef in het heden verschenen
nummer van het maandblad „Luchtgevaar",
orgaan van de Nederlandsche Vereeniging voor
Luchtbescherming te 's-Gravenhage, van den
zéér belangrijken tekst van een communiqué
inzake het standpunt, dat de Nederlandsche
Regeering op het oogenblik inneemt ten aan
zien van het vraagstuk van de luchtbescher
ming.
Naast de actieve luchtverdediging blijft, al
dus het communiqué, de passieve luchtbe
scherming noodig, teneinde de gevolgen van
geheel of gedeeltelijk geslaagde luchtaanvallen
zooveel mogelijk te beperken.
Aangenomen mag worden, dat - een aanval
ler bij het uitvoeren van luchtaanvallen in
hoofdzaak gebruik zal maken van brisant- en
van brandbommen, hetgeen echter niet weg
neemt, dat ook zij het in veel mindere ma
te aanvallen kunnen worden verwacht,
waarbij gebruik van strijdgassen wordt ge
maakt.
i
an.
Uit een en ander volgt, dat bij het or-
ganiseeren van de luchtbescherming in de
eerste en voornaamste plaats maatregelen
moeten worden getroffen, welke gericht zijn
op het verleenen van een voldoende be
scherming tegen aanvallen met brisant- en -•
met brandbommen en welke voorts reke
ning houden met de gevolgen van derge
lijke aanvallen. Wat de beschermingsmaat
regelen betreft, heerscht veelal de gedach
te, dat uitsluitend speciaal daartoe Inge
richte schuilkelders een voldoende bescher-
ming tegen aanvallen met brisantbommen
kunnen verleenen. Dit:is bepaaldelijk niet
juist. Smalle schuilloopgraven welker
aanleg, mits voorbereid, men kan uitstellen
tot kort voor het uitbreken van de vijan
delijkheden bieden den aanvaller een
dermate kleine trefkans, dat men zich in
dergelijke loopgraven bij een vijandelijken
aanval met brisantbommen voldoende vei
lig kan achten.
Uit dien hoofde kan het bouwen van
openbare schuilkelders in het algemeen
worden nagelaten.
Tegen brandbommen is weinig of geen be
scherming te verleenen. Derhalve is het van
het grootste belang maatregelen te treffen, op
dat een brand in de kiem kan worden gedoofd
en een brand, welke door omstandigheden een
min of meer grooten omvang heeft verkregen,
met kracht kan worden bestreden.
Wat de bescherming tegen gasaanvallen be
treft, moet het duidelijk zijn, dat wanneer
niet over gasmaskers wordt beschikt alleen
in gasdicht afgesloten ruimten bescherming is
te vinden. Wil men dan nog tevens beschermd
zijn tegen de indringing en scherfwerking van
bommen, dan zou men over moeten gaan tot
het bouwen van gasvrije schuilkelders voor de
geheele bevolking. Dat hieraan in verband
met de daaraan verbonden kosten niet kan
worden gedacht, behoeft geen nader betoog.
Het moet voldoende worden geacht in
dien voor het personeel van belangrijke in
stellingen en bedrijven, welke tot eiken
prijs in werking moeten worden gehouden,
dergelijke schuilkelders worden ingericht.
Het overige gedeelte van de burgerbevol
king zal zich tegen het gas wanneer dit
door den vijand wordt gesproeid moe
ten beveiligen door deuren en vensters gas
dicht af te sluiten, dan wel gebruik te ma
ken van gasmaskers of geïmproviseerde
middelen ter bescherming van de ademha
lingsorganen. Maakt de vijand gebruik van
gasbommen, dan zal men met deze gasbe-
schermingsmiddelen dekking moeten zoeken
in de schuilloopgraven.
Omtrent de vervaardiging van z.g. volks
gasmaskers worden van Rijkswege voorbe
reidingen getroffen.
Voorts zal bij het organiseeren van de lucht
bescherming rekening moeten worden gehouden,
voor zoover dit niet reeds tot uiting komt in de
indeeling in gevarenklassen, met hét onder
scheid als gevaarobject' tusschen de groote be
volkingscentra eenerzijds en het platteland en
de kleinere steden anderzijds.
Voor de grootere bevolkingscentra
en de gemeenten uit de eerste en
tweede gevarenklasse moet van Rijks
wege steun worden verleend om den
arbeid o.a. van brandweer en andere
hulpdiensten (verzorging gewonden)
te organiseeren en te outilleeren, als
mede om in het dooven van de ver
lichting en de alarmeering te voor
zien. Voor het platteland en de klei
nere steden, voor zooveel niet in bo
venbedoelde gevaren-klassen inge
deeld, zal in het algemeen meer de
organisatie dan de technische voor
ziening op den voorgrond moeten
staan.
Aandacht zal in ieder geval moeten worden
besteed aan het dooven van de verlichting aan
de alarmeering en aan de mogelijkheid van ver
zorging van eventueele gewonden.
De verwachting mag worden gekoesterd, da',
op deze basis de besteding van Rijksmidoelen
voor het doel der luchtbescherming zoo grooi
mogelijk nuttig effect zal hebben.
Opgemerkt worde nog, dat het bovenstaande
nietbetreft de z.g. „zelfbescherming" van be
drijven en particulieren, op welk terrein de Ne
derlandsche Vereeniging voor Luchtbescherming
zich beweegt.
Het Dagelijksch Bestuur van de Vereeni
ging geeft op dit communiqué uitvoerig com
mentaar; het bestuur wijst er op, dat het
Regeeringscommuniqué dient te worden
aangevuld r metde mededeeling, dat de
Regeering voor de geheele organisatie van
de luchtbescherming geen grooter bedrag
beschikbaar wenscht te stellen dan vijf tón.
welk bedrag vrijwel geheel zal worden uit
gegeven voor de Inspectie van de Luchtbe
scherming en voor steun aan de gemeenten
van de le en 2e gevarenklasse.
Hiervan zal ook een subsidie van f 12.000
worden verleend aan de Ned. Vereeniging
voor Luchtbescherming ter tegemoetkoming
in de kosten, verbonden aan de aan deze
vereeniging opgedragen taak van propagan
da en instructie van het geheele Neder
landsche volk op het gebied van de lucht
bescherming.
Gewezen wordt verder op de enorme uit
gaven, welke de ons omringende .anden zich
getroosten voor de luchtbescherming, waar
bij het bedrag van vijf ton ontstellend ge
ring is. Het gevolg is o.m. dat wordt afge
zien van het bouwen van openbare schuil
kelders en dat, met uitzondering van de 89
gemeenten, gerangschikt in de le en 2e ge
varenklasse, de overige gemeenten in ons
land t.a.v. de luchtbescherming aan zichzelf
worden overgelaten.
Het bestuur van de N. V. L. acht het stand
punt der Regeering voor de burgerbevolking in
hooge mate verontrustend en acht het volko
men inconsequent om enorme uitgaven te doen
voor versterking van leger en vloot doch voor de
beveiliging van de burgerbevolking geen geiden
beschikbaar te stellen. Deze inconsequentie
wordt nader belicht door verwijzing naar o.a.
Engeland en België, waar men de bescherming
van de burgerbevolking op intensieve wijze or
ganiseert, in vergelijking waarmede hetgeen hier
te lande geschiedt, slechts kinderspel is.
Nagegaan wordt, wat zou kunnen geschieden
bfj luchtaanvallen, als openbare schuilkelders
ontbreken; temeer daar een groot deel van ons
volk geen schuilloopgraven o.m. op grond van
de plaatselijke bodemgesteldheid zal kunnen
aanleggen. Wil de Regeering, zoo lezen wij ver
der, dat bij de bevolking hier te lande althans
een zeker gevoel van beveiliging tegen strijdgas
zal ontstaan, dan zal zij ten spoedigste maat
regelen moeten treffen, dat in het geheele land
een deugdelijk volksgasmasker verkrijgbaar
worde gesteld, tegen een prijs, die binnen het
bereik ligt van een ieder, óók van den minst-
bedeelde.
Daar deskundigen op luchtbeschermings-
gebied van oordeel zijn, dat er in ons land
geen plekje is waar men met recht kan
verwachten van luchtaanvallen verschoond
te blijven, acht men ook de beslissing dat
het platteland en de kleinere steden voor de
eventueele noodig geachte technische voor
zieningen niet behoeven te rekenen op steun
van de Regeering, ten eenenmale onaan
vaardbaar.
Het bestuur wijst verder op de inconsequent;,
dat de Regeering eenerzijds de bescherming
van den individueelen burger in eigen huis of
bedrijf (de z.g. zelfbescherming) uiteraard op
kosten van de burgerij zelf op den voorgrond
stelt, doch tegelijkertijd aan de Vereeniging (die
in opdracht van de Regeering de taak van pro
paganda en instructie voor de zelfbescherming
op zich heeft genomen) de middelen onthoudt
om zich op intensieve wijze aan die taak te wii-
den.
Het bestuur der N. V. L. besluit zijn comme
taar als volgt:
„Het standpunt der Regeering, zooals uiteen
gezet is in het communiqué, verdient als geheei
ernstige bestrijding en wanneer de doelstelling
en de arbeid van de N. V. L. vergeleken worden
met die van de tallooze vereenigingen en orga
nisaties in ons land, welke op royale wijze wor
den gesteund uit de Rijksmiddelen, dan komt 't
voor, dat toekenning van een subsidie van
f 12.000 aan de N. V. L. blijk geeft van een on
juist inzicht in het groote belang van het vraag
stuk van de bescherming van de burgerbevolking
tegen het luchtgevaar, en een miskenning is van
de enorme en moeilijke taak, welke deze Ver
eeniging, op verzoek van de Regeering, op zich
genomen heeft."
ANTIÖCHIë, 15 Juni (DNB) In het Sands,
jakgebied is het op het oogenblik weei rustig
Militairen en politie hebben de orde na de
bloedige betooging van hedenochtend nerstelö.
Een der gewonden is overleden.
De inschrijvingen voor de verkiezingen wor
den voortgezet. De Arabieren hebben hieraan
echter niet deelgenomen. De door de niet-
Turksche minderheden aan ce wijzen verkie-
zings-assessoren zijn heden eveneens wegge
bleven om hun solidariteit met de Arabieren tot
uitdrukking te brengen.
BERLIJN, 15 Juni (Havas) De staatsse
cretaris van het Duitsche ministerie van Bin-
nenlandsche Zaken, dr. Stuckat, heeft in het
tijdschrift voor het Duitsche recht aangekon
digd, dat in het vervolg joden, die uit Duitsche
joodsche ouders geboren worden, geen Duitsch
staatsburger meer zullen zijn en geen nationa
liteit zullen bezitten. Bovendien zullen joden
ook geen Duitsch staatsburger meer kunnen
worden door huwelijk.
onder God geen gezag.