Een der ergste rampen in de
geschiedenis van China
1
m
jL
Reservisten naar
huis gezonden
s
Stadt Schanke
Bombardementen
duren voort
Het
heden
JANGTSE DREIGT OOK
OVER TE STROOMEN
Dienstplicht in
Oostenrijk
nieuws van
HET RIJK INSTRUMENT
VAN DE PARTIJ
DE BAROMETER
I
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - CIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H cf. per week,
per kwartaal f3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM
ZONDAG 19 JUNI 1938 - OCHTENDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21230
Zal Japan besluiten tot een
aanval op Hainan?
Strijdensmoeheid te
Peipïng
Aanvallen in Anhwei
Eerste dienstplichtigen zullen
waarschijnlijk in Augustus
worden opgeroepen
Incident aan de grens
van Mandsjoekwo
Grenswacht van Mandsjoekwo
gedood door Sovjet-Russen
De Madonna van Ara
Coelï gekroond
Het Weer
iiiiiiiihiiiiiiiiiïê
PROCES TEGEN RACHEN-
WITSJ
Verschillende besprekingen van
Hodza aangekondigd
Dreigende taal van
Frick
Duitsch protest
De bombardementen
van open steden
Maandag een officieel commu
niqué over de Engelsche
plannen verwacht
Diners a 1.25, 1.0.75
25 döoden en 66 gewonden in
verschillende havensteden
Rechtsche successen
aan alle fronten
Italianen bombardeeren
Om prima brandstof te bestellen
Heeft U ons maar op te bellen
J. V. d. HAAK - DE ZAAK
KLEINE HOUTSTRAAT 43 - TELEF. 10896
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
CODREANOE'S AANHANGERS
IN CONCENTRATIEKAMPEN
Minister Frank over de rechts
kundige opvattingen van
het Derde Rijk
Geluk
Sterke spïonnenvrees
in de V. S.
De verkiezingen in Eire
WAAROM NOG ELDERS ERGERNIS
WANNEER DE ROEMER PRIMA IS?
De besprekingen
te Venetië
Ciano en Stojadinowitsj
werden het eens
Jij
I»
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per tossen regel 30 et., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
HANKAU, 13 Juni. (Reuter.) De over-
■trooming van de Gele Rivier kan een
der ernstigste rampen worden, die. in de
Chineesche geschiedenis zijn voorgekomen,
aldus de meening van een woordvoerder
van de commissie van toezicht op de Gele
Rivier, die voorts tegenover een vertegen
woordiger van Reuter uitdrukking gaf aan
de vrees, dat de wateren der Gele Rivier
de drie provinciën Noord-Oost-Honan,
Noord-Kiangsoe en Noord-Anhwei zouden
kunnen overstroomen
Er bestaat ook een stellige mogelijkheid, dat
4e Hwai en ook de beneden-Jangtse buiten hun
°evers zullen treden, ten gevolge van het in
deze rivieren stroomen van overstroomings-
*ater.
De Gele Rivier is de laatste dagen vier voet
Sewassen, en men verklaart, dat de stroom niet
dieer onder menschelijke controle staat.
Intusschen bestaat te Hankau de vrees,
dat ook de Jangtse door zijn dijken zal
breken, aangezien de rivier nog steeds wast
en reeds een record-niveau heeft bereikt,
dat aanzienlijk hooger is dan de laag ge
legen districten. De Chineesche autoritei
ten zijn druk bezig met het versterken der
dijken rondom de stad.
Ter voorbereiding van een voortzetting van
dun opmarsch naar Hankau bombardeeren Ja-
P&nsche vliegtuigen en oorlogsschepen thans
4e Chineesche versperring in den Jangtse be
deden Kioekiang.
Naar uit goede bron te Sjanghai verno
men wordt, heeft een Japansch vliegtuig
Bisteren Hoihau, de haven van het eiland
Hainan, gebombardeerd, terwijl twee Ja-
Pansche oorlogsschepen zich in de baai sta-
tionneerden. De aangerichte schade zou van
geen beteekenis zijn,
In welingelichte kringen te Tokio meent men
weten, dat de minister-president Konoye en
e minister van Binnenlandsche Zaken, admi
ral Soeyetsoegoe, de kwestie van het eiland
jluinan besproken hebben, en wel tijdens een
^zoek, dat de laatste onlangs den minister
president gebracht heeft, waarbij hij er bij
4,em op heeft aangedrongen, de krijgsverrich-
r'bgen in Zuid-China krachtig door te zetten,
j heinde de blokkade van dit gebied zoo doel-
^'effend mogelijk te maken. Soeyetsoegoe is
4'ervan altijd een groot voorstander geweest.
Naar aanleiding hiervan schrijft de
»Nitsji-Nitsji": „Het is tijd, dat Japan op
houdt te aarzelen voor internationale com
plicaties, welke een bezetting van „zeker
Vitaal punt", waarvan het bezit onontbeer
lijk is om de hulp tegen te gaan, welke de
buitenlandsche mogendheden aan Tsjang
*£ai Sjek verleenen, met zich mee kan
brengen."
^In een officieel communiqué uit Hankau
°rdt medegedeeld, dat omstreeks vijftig Ja-
sche oorlogsschepen de Chineesche stellin-
bombardeeren aan beide oevers van den
bam
jahgtse in Anhwei, terwijl twintig tot dertig
aPansche vliegtuigen bommen hebben gewor-
ah op Matang, ten Noorden van Anking. Het
mmuniqué .voegt hieraan toe, dat de Japan
ss troepen ontscheept hebben op de oevers
(4 den Jangtse. De invallers werden na een
v strijd door de verdedigers teruggedreven.
5 .volgens een Domei-bericht verklaren Japan-
14e militaire autoriteiten in Peiping, dat on-
Vh!e®r 200.000 man Chineesche troepen de pro-
Sjansi zijn binnefigedrongen.
^Men meldt uit Hankau, dat uit goede bron
jTdt vernomen, dat het vertrek der Duitsche
^utaire adviseurs is vastgesteld op 24 Juni a.s.
He leiders der „voorloopige Chineesche
ïegeering" te Peiping hebben aan persver
tegenwoordigers een verklaring afgelegd,
waarvan verluidt, dat zij den weg naar
vrede kan openen.
In deze verklaring worden de leden van den
Kwo Min Tang, wien het welzijn van het land
ter harte gaat, alsmede de generaals en troe
pen van het Noord-Chineesche leger, opgeroe
pen, mede te werken om China te bevrijden en
het land weer op te bouwen. Japan en China,
aldus de verklaring, behooren van natuur nauw
bij elkaar.
Japan heeft een kruistocht tegen onge-
wenschte elementen in China ondernomen,
maar zoowel de goeden als de nietsnutters
worden door hetzelfde vuur vernield.
In Japan zien velen den toestand in het
juiste licht en denken aan geen verovering.
Ook de Kwo Min Tang dient zich te stellen
op den bodem der feiten. Een voortzetting van
den strijd is hopeloos, en leidt slechts tot de
ergste vernieling.
BERLIJN, 18 Juni Het „Reichsgesetz-
blatt" bepaalt, dat de bepalingen voor de
dienstplicht in Duitschland met ingang van
15 Juni ook van kracht worden in het land
Oostenrijk.
Men verwacht, dat de eerste Oostenrijksche
dienstplichtigen in Augustus e.k. voor den tijd
van twee jaar onder de wapenen zullen worden
geroepen.
Goebbels is hedenmiddag per vliegtuig te
Weenen aangekomen.
TOKIO, 18 Juni. (Havas). Naar te Tokio ge
meld wordt, is een grenswacht van Mandsjoe
kwo doodgeschoten en een andere gewond tij
dens een botsing tusschen een patrouille van
Mandsjoekwo en een Sovjet-Russische afdee-
ling, welke gisteren ontstond nabij Hangtsjoeng,
niet ver van de grens MandsjoekwoKorea en
de Russische zeeprovincies.
Plechtig eerherstel op het
Romeinsche Kapitool
Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d.
18 Juni;
Gisteren heeft in de Ara Coeli, de kerk op
het Kapitaal, een grootsche plechtigheid plaats
gehad.
In 1897 beroofden de Fransche Jacobijnen
het Madonnabeeld in deze kerk van zijn kost
bare kroon. De Vicaris van den H. Vader, Kar
dinaal Marchetti Selvaggiani, heeft gisteren het
wonderdadige beeld gekroond met een nieuwe
kostbare kroon, die hem door den gouverneur
van Rome, Don Piero Colonna, werd overhan
digd.
Morgen zal het beeld in processie over het
Kapitool worden gedragen.
De jonge koning Peter van Joego-Slavië bracht dezer dagen een bezoek aan de
internationale luchtvaarttentoonstellingdie te Belgrado wordt gehouden
Verwachting: Zwakke tot matigen Zui-
S delijke tot Westelijken wind, half tot
zwaar bewolkt, weinig of geen regen, la-
ter waarschijnlijk droog weer, iets koeler j=
overdag.
Verdere vooruitzichten: Weinig veran-
M dering. Er
Zaterdag is het door generaal Maritjs, den
Joego-SlOTischen minister van Oorlog, tegen
den afgevaardigde Rachowitsj aanhangig ge
maakte proces begonnen, wegens de door dezen
in de Kamer in Maart j.l. geuite beschuldigin
gen. Het verhoor vindt plaats met gesloten deu
ren. Na afloop zal een mededeeling worden ge
publiceerd.
PRAAG, 18 Juni. (Ceteka.) Naar officieel
wordt medegedeeld, zijn de Tsjecho-Slo-
waaksche reserve-troepen) die eind Mei wa
ren opgeroepen voor het verrichten van
buitengewone oefeningen, dezer dagen weer
naar huis gezonden. De opleiding der re
serves geschiedt thans weer onder normale,
omstandigheden.
Maandag zal Hodza. de vertegenwoordigers
der coalitie-partijen bijeenroepen, om met hen
ie bijzonderheden van het nationaliteiten-sta-
uut te bespreken. Daarna zal Hodza zijn on
derhandelingen met de Sudeten-Duitschers
voortzetten.
De Hongaarsche autonomistische afgevaar
digden Jaross en Esterhazy en de vertegen
woordigers der Poolsche minderheid, Wolff en
Junga, zijn bij Hodza ontboden. Een datum
voor het onderhoud is evenwel nog niet vast
gesteld.
De Roetheensche afdeeling van de republi
keinsche landbouwpartij heeft een motie aan
genomen, waarin volledige autonomie voor
Sub-Carpatisch Rusland wordt geëischt, als
mede het houden van verkiezingen voor een
landdag van Sub-Carpatisch Rusland, vóór het
einde des jaars. De republikeinsche partij ver
klaart zich bereid tot samenwerking met alle
partijen, welke de onschendbaarheid en sou-
vereiniteit van de Tsjecho-Slowaaksche Repu
bliek erkennen.
De Duitsche gezant te Praag, Eisenlohr,
heeft vanmiddag aan het ministerie van
Buitenlandsche Zaken een nota overhan
digd, Betreffende het feit, dat een Tsje
chisch vliegtuig bij Lahm over de grens op
Duitsch gebied is gekomen.
Het onderhoud, dat zich daarna ontspon tus-
schan Eisenlohr en Krno, den vertegenwoordi
ger van het ministerie van Buitenlandsche Za
ken, droeg een vriendschappelijk karakter. Het
naar het incident geopende onderzoek heeft
nog geen resultaat opgeleverd. Daarom hebben
de Tsjechische autoriteiten zich tot den Duit-
schen gezant gewend, om aanvullende bijzon
derheden over het incident te verkrijgen, als
het nummer van het vliegtuig en het uur .waar
op het toestel verscheen. Zoodra hierop ant
woord is ontvangen, zullen de autoriteiten h-et
onderzoek hervatten.
De Duitsche minister van Binnenlandsche
Zaken, dr. Frick, heeft dreigende woorden te
gen Tsjecho-Slowakije uitgesproken 'tijdens het
jaarlijksch Congres der nationaal-socialistische
partij in Oost-Pruisen.
Sprekende over het vliegen boven Duitsch
gebied van een Tsjecho-Slowaaksch vlieg
tuig, zeide de minister: „Wanneer protesten
op papier tot niets dienen, zal men zijn
toevlucht moeten nemen tot radicalere mid
delen.
Wij willen den vrede, maar men moet geen
misbruik maken van ons geduld. Het Duitsche
volk is noch laf noch stompzinnig, en wie dat
niet tijdig begrijpt zal er de gevolgen van dra
gen."
PARIJS, 18 Juni. (Havas.) De Fransche
minister van Buitenlandsche Zaken, Bon
net, heeft hedenmiddag den Britschen
ambassadeur ontvangen. De besprekingen
hadden meer in het bijzonder betrekking op
de bombardementen op open steden in
Spanje.
De Britsche regeering is voornemens een
initiatief te nemen, om een einde aan deze
practijken te maken. Het schijnt, dat men zich
oriënteert naar de vorming van een interna
tionale commissie, bestaande uit Engelschen,
Zweden en Noren, aangezien de Amerikaan-
sche regeering het voorstel zich in de commis
sie te doen vertegenwoordigen, niet schijnt te
hebben aanvaard. Deze commissie zou zich
naar de plaats kunnen begeven van eventueele
bombardementen, teneinde te constateeren, of
de aanval wel tot doel had de vernieling van
doelen, die militair van belang zijn.Maandag
zal hierover een officieel communiqué worden
uitgegeven.
LEIDSCHEPLEIN 5—9 - A'DAM - TEL. 33072
HEDEN DINER a 125
Hors d'Oeuvre varié - Koninginnesoep
Gekookte Tong, witte wijnsaus, v?rsche aardapp.
Contrefilet, Snijboonen, gebakken aardappelen
Pudding of IJs
VALENCIA, 18 Juni. (Havas). Rechtsche
vliegtuigen hebben vanmorgen de haven
van Candia gebombardeerd, waarin zich
evenwel geen enkel schip bevond. Niette
min werden acht personen gedood, en 24
gewond.
Voorts hebben vliegtuigen van Franco de
havenwijken gebombardeerd van Alicante.
Hierbij zijn 11 menschen omgekomen en
27 gewond.
Verschillende dorpen in de provincie Va
lencia waren vanmorgen vroeg eveneens het
doelwit der rechtsche vliegtuigen. Het hevigste
bombardement had plaats op Masamagrell,
waar zes inwoners den dood vonden en vijf
tien gewond werden.
Aan het front van 'Estramadura hebben de
troepen van Franco den aanval hervat, welken
zij op 15 Juni tegen de stellingen der regee-
ringstroepen in den sector Puente de la Aro-
bispo, op de grens der provincies Toledo en
Caceres hadden ondernomen. De druk der
rechtschen is voornamelijk gericht op Carras-
calejo Villar del Pedroso. De rechtschen heb
ben op een dag negen aanvallen onderno
men; ten slotte moesten de regeeringstroepen
de wijk nemen.
In de provincie Cordova hebben de recht
schen de stellingen van Sierra Penarroya op
60 K.M. ten N. W. van Cordova aangevallen
De regeeringstroepen sloegen drie aanvallen af
ten Noorden van Penarroya, maar desondanks
slaagden de rechtschen er in een doelwit te
bezetten.
Uit Castellon wordt aan de „Lavoro Fascista'
gemeld, dat „de luchtmacht der legionarissen
evenals op de voorafgaande dagen, is voortge
gaan met de operaties voor de troepen van
Valino". Voorts heeft de luchtmacht der „le
gionarissen van de Balearen" haar activiteit
voortgezet tegen „de doelen, die de luchtmacht
des nachts aanviel. Zij trof de electrische cen
trale van Adrian de Pesos en de pier van
Valencia. Bovendien hebben de snelle bombar
dementsvliegtuigen overdag de haven van Bar
celona aangevallen en de Spaansche pier ge
raakt, benevens schepen, die verankerd lager.,
evenals de haveninrichtingen "an Tarragona
en Valencia, waar een munitiedepot werct ge
troffen, dat in de lucht vloog".
Nicolas Franco, de ambassadeur van het
rechtsche Spanje in Portugal, heeft vandaas
op plechtige wijze zijn geloofsbrieven overhan
digd aan president Carmona, in tegenwoordig
heid van minister-president Salazar.
Wederom zijn in Spanje verscheidene slacht
offers van bombardementen gevallen. De
rechtschen behaalden successen aan alle
fronten.
Ook de Jangtse dreigt over te stroomen. Japan
zou besluiten tot een aanval op Hainan. In
Feiping klinken stemmen van strijdensmoe
heid.
Officieel wordt meegedeeld, dat Praag de op
geroepen reservisten naar huis heeft gezonden.
De Duitsche twee-jarige dienstplicht is thans
ook in Oostenrijk ingevoerd.
Minister Frank verklaarde, dat het Duitsche
Rijk een instrument vormt voor de N.S.D.A.P,
Aan de RussischMandsjoekwosche grens heeft
zich weer een incident voorgedaan.
Minister mr. J. A. de Wilde heeft de commissie
van advies inzake het tekort in het Spoorweg
pensioenfonds geïnstalleerd.
New Yorksche Beurs: Stemming prijshoudend.
■jwmm
Een Chineesche goederentrein op den hoenghai-spoorwegwelke bij een lucht
aanval door de Japanners door een bom werd getroffen
het Saale-dal in Thüringen wordt een stuwdam gebouwd, die de grootste van
Europa zal worden en een hoogte zal krijgen van 75 Meter
BOEKAREST, 18 Juni. (D. N. B.) In de Roe-
meensche staatscourant wordt een nieuwe lijst
gepubliceerd van 52 aanhangers van Codreanoe
die naar het concentratiekamp Merkurea Ciu-
cului zijn gebracht. Onder hen bevindt zich
prof. Jonescoe, uitgever van de verboden „Cu-
vantul", die reeds vele weken geleden gearres
teerd is.
EERLIJN, 18 Juni. (Havas.) Ter gelegen
heid van den vijfden verjaardag van de Duit
sche academie voor het recht heeft minister
Prank een uiteenzetting gegeven van de rechts
kundige opvattingen van het Derde Rijk. De
wezenlijke waarden, die door Hitier. zijn afge
kondigd, vormen de rechtsbasis; het zijn: ras,
bodem en nationale arbeid.
De grondslagen van het Derde Rijk liggen in
de volgende grondwettige beginselen:
1. Aan het hoofd van het rijk staat voor zijr,
leven de Fuehrer van de N.S.D.A.P.
2. Hij is Fuehrer van het rijk krachtens zijn
kwaliteit van Fuehrer der partij. Hij is hoofd
van den staat en hoofd der regeering in één
persoon.
3. De Fuehrer en Rijkskanselier is gevolmach
tigd afgevaardigde van het Duitsche volk, dat
hem zijn constitutioneele bevoegdheden heeft
overgedragen. Hij beslist over iedere politiek
en over den uiterlijken vorm van het rijk, zon
der gebonden te zijn aan formeele bepalingen.
„De partij, aldus Frank, staat boven den
Staat ten opzichte van de gedachte, de leer
en de hoogste beginselen der regeering.
De partij, met .haar eigen hiërarchieke
organisatie, is volkomen gescheiden van
den staat.
Het lijk is thans het instrument tot uit
voering van de door de partijleiding aan
gegeven doelstellingen.
Het begrip „Fuehrer" kan nooit onpersoon
lijk zijn. Het publieke recht van het Derde
Rijk is de juridische formuleering van den his-
torischen wil van den Fuehrer, maar deze his
torische wil vormt niet de vervulling van zijn
aan de bepalingen van het publieke recht ge
bonden activiteit."
Frank verklaarde, dat de rechter niet ge
bonden is door formules en dat de Fuehrer de
laatste juridische instantie vormt, in het rijk.
„Boven de waarden: ras, bodem, arbeid en
rijk, straalt, aldus spr., de vijfde groote waar
de, die den uiteindelijken inhoud vormt van het
bestaan der gemeenschap van ons volk: de
eer van onze natie."
Het strafrecht zal een regeling zijn, die straf
fen stelt op schending van den plicht tot trouw'
jegens volk, rijk, Fuehrer en partij.
De mensch zoekt immer het geluk
daar waar 't niet te vinden is. Omdat
hij altijd 't geluk zich denkt waar hij
zelf niet is. En tochhet geluk is
aanwezig alwaar ge u zelf bevindt. Uw
grootste geluk is 't Godsgeschenk van
uw leven. Het geluk is heel dicht bij
u, naast u, in u. Grijpt het. Geniet er
van. Gaat toch niet telkens opnieuvj
een ontdekkingstocht ondernemen
naar den blauwen vogel van het ge
luk. Wanneer ge almaar achter hem
aan jaagt zult ge hem nooit van
gentenzij dood. Maar hebt het
geduld u te bezinnen, te wachten
en de vogel wiekt neder om zich naast
u neer te zetten. Geluk is zulk een
wonderlijk iets. Het laat zich niet op
jagen, het laat zich niet delven als
goud. Het is voor allen die er niet
expresselijk naar trachten, maar te
vredenheid zoeken in hun arbeid, hun
dagelijksch leven, hun gewone be
staan. Geluk! Ziet, het is bij u!
NEW-YORK, 18 Juni. (D.N.B.) De Ame-
rikaansche pers heeft gisteren gemeld, dat te
Wheeling in West-Virginië een actentasch met
een verdacht geheimschrift, een credietbrief
van 200.000 dollar en foto's van Amerikaansche
steden en vrouwen was gevonden. Men achtte
dit een bewijs voor Duitsche spionnage.
Thans is gebleken, dat deze tasch is ontstolen
aan een Duitscher, dr. Karl Otto, die van dezen
diefstal kennis heeft gegeven aan de politie.
Het geheimschrift bleek zakelijke aanteekenin-
gen in Duitsche stenografie te zijn; de foto's
van vrouwen bleken de foto's van de vrouw en
beide dochters van dr. Otto te zijn, en de kie
ken van Amerikaansche steden gewone amateur
foto's. De politie van Wheeling heeft verklaard,
dat er geen sprake is van spionnage.
DUBLIN, 18 Juni. (Havas.) De eerste ver
kiezingsuitslagen in Eire luiden: Fianna Fail
(de partij van De Valera) 67 zetels; Fine Gael
(de partij van Cosgrave) 48 zetels; Labour 13
zetels; en onafhankelijken 8 zetels. De defini
tieve resultaten zullen eerst Maandag bekend
worden.
Heiligeweg 39-45, A'dam. A. J. v. d. MADE
OOK VOOR INDISCHE RIJSTTAFEL
ROME, 18 Juni. (D.N.B.) De besprekingen
tusschen Graaf Ciano en den Joego-Slavischen
minister-president, Stoyadinowitsj, zijn vanmor
gen beëindigd. Volgens de „Giornale d'Italia"
had het onderhoud een zeer hartelijk karakter.
Beide staatslieden hadden gelegenheid de vol
komen overeenstemming te constateeren in de
opvatting der beide landen op alle kwesties vftn
wederzijds belang. Van Venetië heeft Ciano zich
naar Riccione begeven, om Mussolini op zijn
zomerverblijfplaats te bezoeken.
Stand op Zondag 1 uur v.m. 768.9
Vorige stand 764.4
