HOE ZE OP DE HOOGTE ZIJN
Londen zoekt definitieve
regeling in Spanje
H
Een geslacht vergaat in ledigheid
MUSSOLINI ZOU OVER
STAG GAAN
ZORG VOOR DE JEUGD
DINSDAG 21 JUNI 1938
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Gematigd optimisme
gewettigd
dat zijn de
voordeelen van
het beproefde middel tegen
verkoudheid
GELDVERKEER MET
OOSTENRIJK
Nieuwe Duitsche deviezen-
bepalingen
R.K. UNIVERSITEIT
Dr. H. Janssen tot lector benoemd
i|
Boetseerders aan het werk in de -pottenbakkerij van het werkkamp O. L. Vrouw
ter Duinen te Ossendrecht
Tocht met aalmoezenier Bannen
berg langs eenige werkobjecten
voor jongens
Blijvende invloed van
het kamp
De malversaties bij de
Thermionfabriek
Beide oud-directeuren voor
de rechtbank
HISTORISCHE VONDSTEN
TE BEILEN
BESTRIJDING WERK
LOOSHEID
Om goede en juiste voorlichting te kun
nen geven aan anderen dient men zelf
goed op de hoogte te zijn. Deze een
voudige stelregel geldt blijkbaar niet voor het
Nationale Dagblad, dat ondanks de zeer dui-
Öelijke uitspraken van Z. H. den Paus, het
huitsche en het Nederlandsche Episcopaat
®iaar blijft leuren met woorden en foto's van
enkele geestelijken uit het buitenland, die den
hationaal-socialistischen of fascistischen
êroet brengen en uitlatingen doen, welke op
•ten toestand in hun land betrekking hebben
®h dan tegen ons land worden uitgespeeld.
Aan de rij van als propagandisten van de
N.S.B. geëxploiteerde geestelijken, welke ge
opend werd met den Berlijnschen pastoor
^riens en voortgezet met de pastoors Leonards
®h Scholz, wordt nu een Italiaansche geestelijke
toegevoegd. Het Nationale Dagblad schrijft
r°ndom diens portret een bijschrift, dat weer
'ypeerend is voor de mentaliteit en de bedrieg
lijkheid van dit zgn. enkel de waarheid lie
gende en dienende blad. Natuurlijk schermt
'iet N.S.B.-orgaan evenals Herman Goering,
bobbels en andere moreele steunpilaren van
to zuiver-Nederlandsche N.S.B. van Anton
Ntussert nog altijd met het zgn. .politiek
katholicisme" al is de leugenachtigheid van
tozen term ook honderdmaal en door de meest
bevoegde en hoogste kerkelijke instanties en
totoriteiten aangetoond.
■■In Italië en Duitschland," aldus beweert
bet Nationale Dagblad, „schijnt na moeite en
5hijd uiteindelijk een vlotte samenwerking te
boeien. Dit is echter niet naar wensch van
bet politiek katholicisme, omdat dit laatste
toet de belangen der Kerk, maar eigen
Machtswellust zoekt." Hier wordt weer met
"e kenmerkende hardnekkigheid van de
kwade trouw de werkelijkheid radicaal op
baar kop gezet. Vooreerst is het een onge
hoorde brutaliteit Italië en Duitschland in dit
Vefband op één lijn te stellen en in één adem
te noemen. In Italië werd bij het verdrag van
hateranen de verhouding tusschen Kerk en
®toat geregeld en dat verdrag Wordt er stipt
Nageleefd. In Duitschland werd de verhou-
b'hg tusschen Kerk en Staat bij concordaat
vastgelegd, maar dit concordaat wordt vol-
g°ns het onweerlegbaar getuigenis van den
N. Vader zelf en van de Duitsche bisschoppen
inhoudend door de nationaal-socialistische
Machthebbers geschonden en met voeten ge
beden. In het fascistische Italië met een na-
toboeg geheel katholieke bevolking en een
toaiistisch politicus als Mussolini is een vlotte
torrienwerking reeds sinds lang gegroeid, in
bet nationaal-socialistische Duitschland met
ton Führer, die zich zelf de zekerheid van
ton slaapwandelaar heeft toegeschreven, en
Met een confessioneel gemengde bevolking is
to van het groeien van een vlotte samenwer-
bbig helaas nog geen sprake door den onwil
tor nazi's om het eens gegeven woord gestand
to doen. Indien er van machtswellust in
duitschland zou moeten worden gesproken,
'to'ht de staatsmacht, die de door haar zelf
papier erkende rechten der Kerk tracht
to Verkorten en teniet te doen méér in aan-
Merking daarvan beschuldigd te worden dan
to katholieken, die zich slechts verdedigen en
toleving eischen van wat het Vaticaan met
tot Hitler-bewind zwart op wit is overeenge
komen.
ijzonder vermakelijk wordt het goo-
J~~\ chelen met oorzaak en gevolg, wanneer
het Nationale Dagblad in dezer voege
torvoigt; „Als nu in Nederland voortdurend
tohitst wordt tegen het nationaal-socialisme
en het fascisme, dan kan het niet anders, of
de leiders dier bewegingen gaan in hun lan
den de kerken wantrouwen. Als het natio
naal-socialisme in Nederland goddeloos is,
dan is het in Duitschland en Italië toch zeker
niet vroom. Zoo wordt het leven der geloovi-
gen in die landen verzwaard en bemoeilijkt
en de verhouding kerkstaat vertroebeld."
Ziezoo, nu weten wij, waarom er in Duitsch
land strijd tegen de Katholieke Kerk wordt
gevoerd, n.l. omdat er in Nederland tegen het
nationaal-socialisme „gehitst" wordt. Volgens
de wonderlijke oorzakelijkheidsleer der Mus-
sertianen zijn dus de bezwaren tegen de
kerkpolitiek van het Duitsche nationaal-
socialisme de oorzaak van die kerkpolitiek
zooals een bloedneus de oorzaak pleegt te zijn
van een daarna toegedienden slag. Dat het
nationaal-socialisme goddeloos zou zijn is
nooit officieel van katholieke zijde beweerd,
slechts een bepaald communisme is die
„onderscheiding" te beurt gevallen. Dat er in
Italië een nationaal-socialisme zou zijn, dat
bovendien nog goddeloos moet heeten, is een
van de vele waandenkbeelden van de over
spannen Nationale Dagblad-verbeelding. De
Katholieke Kerk en het katholicisme ver
werpen en bestrijden slechts bepaalde leerstel
lingen en practijken van het nationaal-socia
lisme, zooals die hier te lande en elders zich
manifesteeren.
Een onzer verslaggevers," aldus vertelt
het Nationale Dagblad verder, „heeft den
nood van de Nederlandsche geloovigen
aan een geestelijke in Italië geklaagd. Deze
geestelijke was sterk onder den indruk van
deze voor hem onbekende feiten en verklaar
de zich spontaan bereid zich te laten foto
grafeeren, terwijl hij den groet bracht, dien
hij als fascist (zooals hij zelf verklaarde)
steeds bracht. Wel moet het geloovig volk in
onze dagen veel leed doormaken, als het ziet,
hoe zijn Kerk wordt ondermijnd door hen,
die, zich tooiend met den naam van Christus,
dag in dag uit den nieuwen geest van weder
opstanding der Europeesehe volken besmeu
ren en belasteren. Wij danken paster Sacer-
dote Michele Scotte, Paroce Santé Severa te
Rome namens vele geloovigen in ons vader
land."
Dat de bewuste Italiaansche geestelijke
sterk onder den indruk kwam van de mede-
deelingen hem van N.S.B.-zijde gedaan pieit
niet voor de juistheid dier mededeelingcn.
Immers wat voor Italië geldt, behoeft nog
niet voor Nederland te gelden, maar zoowel
voor Italië als voor Nederland geldt, dat de
geestelijken zich evenals de geloovigen heb
ben te onderwerpen aan het gezag en de
richtlijnen van de kerkelijke overheid, onder
wier jurisdictie zij staan. Dat hij als Ita-
liaansch staatsburger den fascistengroet
brengt spreekt even vanzelf als dat de gees
telijken hier te lande het Wilhelmus uit volle
borst meezingen, maar evenmin als het bren
gen van den fascistengroet in Italië behoeft
te beteekenen, dat men het tot in alle onder -
deelen met het daar heerschende régime en
al zijn politieke daden hartgrondig eens is.
onderschrijft men alle opvattingen, woorden
en daden van het bewind in Nederland door
het meezingen van het Wilhelmus. De N.S.B.-
ers, die zoo trouw het Wilhelmus zingen,
moeten dat beter weten dan w"ie ook, zooals
zij ook beter moesten weten, dat „pastor
sacerdote Michele Scotte" een even dwaze
aanduiding is als „pastoor Priester Antoon
Mummel", van wien wij helaas géén foto kun
nen publiceeren.
Im.
- kwestie. Zooals men weet, is een der idea-
et is gisteren een belangrijke dag ge
weest op het terrein der diplomatie, die
zich actief bezig houdt met de Spaan-
Van chamberlain, een wapenstilstand tot
(J'tot te brengen tusschen de vijandelijke broe-
ts in Spanje. Eveneens weet men, dat zoowel
Witte ais het roode Spanje in het open-
<jv r althans een afwijkende houding tegen
in to deze suggestie aannemen. Franco eischt vol-
lge onderwerping van Barcelona en Negrin
Ijj, edige onderwerping der „rebellen". Men
wel den indruk, dat het linksche Spanje,
allengs zeer in het nauw is komen te zit-
achter de coulissen meer neiging vertoon-
fyj tot het staken van den strijd op eenigerlei
t, 26 dan het rechtsche, dat nu vrij is in zij.1
t(, dingen, maar de wenschen moet uitvoe-
\k van de interventie-mogendheden, vooral
den chef der Italiaansche regeering, welke
V, dusver uitsluitend en alleen wilde hooren
aen volledige victorie van generaal Franco.
Wei
de wereld was door deze feitelijke con-
atie van meening, dat een wapenstilstand
Vjj. ding der onmogelijkheid was en dat het
uitgesloten was, de strijdende partijen
de preliminaire groene tafel te krijgen
bq is er plotseling eenige kentering van groot
W*to ingetreden. Van verschillende zijden
L to bericht, dat er een kleine mogelijkheid
W t, dat Engeland, Franrijk enItalië
trachten, den Spaanschen oorlog spoedig
tr-J'to'toeeren. De toestand is en blijft natuurlijk
°hzeker, omdat de houding van Mussolini
totijd dagen lang constant blijft. Maar de
to'ikheid is niet uitgesloten, dat in de ver
gadering van de subcommissie der non-inter
ventie-commissie, die heden te Londen bijeen
komt, eenige punten zullen worden opgehel
derd, die thans nog duister schijnen. In iedei
geval is het een feit, dat te Londen plotse
ling druk de mogelijkheid wordt besproken,
dat er „met medewerking van de buitenland-
sche vrienden van Franco en Valencia" (zoo
formuleert de Londensche correspondent der
N. R. C. het geval) een wapenstilstand tot
stand zou worden gebracht. Er zijn Engelsche
avondbladen, die reeds zoo ver gaan, onom
wonden te verklaren, dat Mussolini thans een
wapenstilstand wenscht (Franco zou zich moei
lijk tegen dezen eventueelen wensch kunnen
verzetten) en bereid is zijn eisch voor de volle
dige overwinning van Franco te laten vallen.
Ook in officieele kringen schijnt men in dit op
zicht vrij optimistisch te zijn, al hoedt men
zich daar natuurlijk voor onvoorzichtige uit
latingen. Men zegt echter, dat het niet uit
gesloten mag worden geacht, dat Mussolini
inderdaad bereid zal zijn een compromis-op
lossing van den Spaanschen burgeroorlog te
accepteeren. Ook de Fransche pers is geheel en
al oor. Het duidelijkste drukt de Figaro zich
uit: „De these van een totale overwinning ten
gunste der nationalisten schijnt te Rome aan
hangers te verliezen. Mussolini schijnt niet
meer zoo intransigent te zijn als tot dusver.
Voor het eerst sedert twee jaar spreekt men
in Rome het woord „bemiddeling" uit. De
groote vraag zal nu zijn welke rol de as
Rome-Berlijn by dit geval zal spelen."
De politieke positie kan ongeveer als
volgt worden samengevat: De Britsche
ambassadeur te Londen, Lord Perth,
heeft aan den Italiaanschen minister van Bui-
tenlandsche Zaken, graaf Ciano, medegedeeld,
dat het uitgesloten is, dat de Engelsch-Italiaan-
sche overeenkomst in werking zou kunnen tre
den zonder een regeling der Spaansche kwestie.
De Britsche regeering is evenwel even verlan
gend het accoord tot uitvoering te zien komen
als de Italiaansche. Daarom stelt zy voor, dat
de beide regecringen al het mogelijke zullen
Lel op Oranjeband en Bayerkruie*
doen om een regeling voor de Spaansche kwes
tie te vinden. Mussolini stond dus voor een con
creet feit: geen accoord zonder oplossing van
de Spaansche kwestie. Nu heeft Mussolini het
accoord noodig. De bekrachtiging van dit ac
coord zou nog lang, zeer lang op zich kunnen
laten wachten, wanneer hij blijft weigeren, zijn
troepen terug te trekken, totdat Franco defi
nitief heeft gezegepraald. Men herinnert zich,
dat het accoord voorbereid en voorloopig gepa
rafeerd werd, t oen midden April de over
winning van Franco een kwestie van weken
leek. Maar het ging weer, zooals altijd in dezen
burgeroorlóg, de zoogenaamde eindoverwinnin
gen bleken fata morgana te zijn, bedrieglijke
.spiegelbeelden als in de woestijn. De Engel
sche regeering blijft op haar standpunt staan,
dat het accoord niet definitief wordt, wanneer
de Italiaansche troepen niet worden geëva
cueerd. Wanneer dit accoord echter niet be
krachtigd wordt, dan krijgt Mussolini ook de
leeningen niet, die hy zoo hard noodig schynt
te hebben. Tevens blijft dan de erkenning van
Abessinië uit. En dit zou de binnenlandsche
positie van den duce niet ten goede komen,
want het Spaansche avontuur, dat zooveel
geld, offers en menschenlevens kost, schijnt aan
het Italiaansche volk hoe langer hoe minder
te behagen. Daar komt nog bij, dat een be
langrijk deel der Italiaansche strijdkrachten in
Spanje wordt vastgehouden, die Mussolini even
tueel in Centraal- en Oost-Europa uitstekend
zou kunnen gebruiken. Er zijn nog wel meer
redenen op te sommen voor de beweerde ver
anderde houding van Mussolini, maar wy moe
ten het bij het bovenstaande laten. Men moet
vooral niet dadelijk al te optimistisch zijn en
niet denken, dat nu alles op gladde rolletjes
zal gaan. Voorloopig blijft de zaak in handen
der subcommissie, welke heden, zooals gezegd,
weer eens bijeenkomt (en waar weer veel op
losse schroeven kan komen te staan, wanneer
Rusland weer roet in het eten werpt door de
Britsche voorstellen te bestrijden). De diplo
matieke medewerker van de Times schetst de
situatie, die de commissie heden te Londen
vindt als volgt: „Volgens de Britsche opvat
ting zijn er drie mogelijkheden. Er zou een snel
einde aan den oorlog kunnen komen, wanneer
graaf Ciano uitdrukkelijk belooft, de Italiaan
sche troepen terug te trekken. Practisch is
deze mogelijkheid echter niet groot, want de
oorlog blijft zich voortsleepen. De tweede mo
gelijkheid is een wapenstilstand, gedurende
welken de tegenstanders wat zouden kunnen
afkoelen en tot een regeling komen over de
terugtrekking van de buitenlandsche troepen.
Er is echter ook niet veel kans op een wapen
stilstand. De derde mogeiykheid schijnt nog de
beste kansen te bieden. Er zou werkelijk een
voortgang gemaakt kunnen worden door de
non-interventie-commissie. Er is een kans. dat
Rusland het Britsche voorstel aanvaardt. Er
zou dan een viervoudige controle op den aan
voer van oorlogsmateriaal in Spanje zijn. Ten
eerste zouden er waarnemers komen in 20 of
25 groote Spaansche havens, ten tweede zou
den de andere havens telkens worden gecon
troleerd, ten derde zouden er, evenals thans,
waarnemers meegaan op alle schepen naar
Spaansche wateren, ten vierde zouden waar
nemers worden geplaatst op alle schepen, waar
van vermoed wordt, dat zij naar Spanje willen.
Deze voorzorgsmaatregelen schijnen goed ge
noeg om alle landen te kunnen bevredigen."
Men zal dus voorloopig moeten afwachten,
welke resultaten te Londen zullen worden be
reikt. Italië zal vooral aandringen op aanvaar
ding van de door Engeland voorgestelde metho
de van terugtrekking der buitenlanders, cmdat
Mussolini van meening is, dat deze methode
den oorlog zal verkorten ten voordeele van
Franco. Het schijnt, dat dit het oordeel is ge
weest van maarschalk Graziani, die naar
Spanje was gezonden, om rapport uit te bren
gen. Wachten we af en hopen we het beste. Er
is inderdaad na langen, langen tijd een vleugje
van hoop!
De Nederlandsche Kamer van Koophandel
voor Duitschland te 's-Gravenhage deelt omtrent
den invoer van Oostenryksch bankpapier en pas
munt het volgende mede:
Om een uniforme uitvoering te verzekeren van
het invoerverbod van Oostenrijksch bankpapier
en pasmunt in Duitschland is het volgende be
paald.
De „Devisenstellen" moeten, zoodra er aangifte
wordt gedaan van den invoer van bankpapier of
pasmunt in Oostenryksche schillingen, den ont
vanger opdragen dit geld naar de Duitsche goud-
discontobank te Berlijn te zenden met vermel
ding van naam en adres van den buitenlander,
die dit geld invoert, en eventueele nadere ge
gevens.
Deviezenbanken moeten desgelijks handelen,
alleen als zij Oostenrijksch geld ontvangen met
de instructie een sperrekening voor vreemde
munt voor dit bedrag te crediteeren, mag dit ge
schieden zonder dat toestemming van de „De
visenstelle" of een beslissing van de Duitsche
gouddiscontobank noodig is.
Het bestuur van de St. Radboudstichting te
Utrecht heeft benoemd tot lector in de faculteit
der letteren en wijsbegeerte aan de R. K. Uni
versiteit te Nijmegen, om onderwijs te gever,
in de Grieksche en Latijnsche taalkunde, Dr.
H. H. Janssen, te Swalmen. (L).
Van onzen specialen verslaggever.
Temidden van dennenbosschen aan de
zuidgrens van het land, ligt een
kamp, waar jongens hun eigen huis
bouwen en waar zij werken om een vak te
leeren, in het kamp van O. L. Vrouw ter
Duinen bij Ossendrecht; achter de duinen
bij de Noordzee wordt een boerderij gebouwd
bij de priorij van Egmond, werklooze jongens
doen het; onder de bescherming van den
toren van Oirschot ligt een terrein, dat be
werkt wordt door werklooze jongens; langs
den weg van Tilburg naar Den Bosch staat
Huize Gerra, kamp voor werklooze jongens;
meisjes vinden een huis in Bouvigne, in
Bloemhof te Haarlem, in Huize Driekonin
gen te Wassenaar, in vele andere huizen en
kampen vinden jongens of meisjes een
plaats om te bekomen van den kommer van
dezen tijd, om het leed van hun werkloosheid
te vergeten, om hun kracht te gebruiken en
den zegen van den arbeid te ervaren. De
nood der werkloosheid is hoog gestegen. Een
generatie wordt bedreigd met den ondergang.
Met ondergang wordt een generatie bedreigd,
want duizenden en duizenden jonge menschen
loopen leeg en doelloos door het leven; zij heb
ben kracht en kunnen ze niet gebruiken; zij
voelen de behoefte een gezin te stichten en zij
weten, dat zy dat nooit kunnen doen, omdat de
basis van het leven, het werk, hun ontbreekt.
Hun kracht vergaat. Zij kunnen niet- meer ge-
looven aan de vaderlijke voorzienigheid van
God; die hun kracht gaf, maar geen arbeid; die
hun zorg gaf, maar niemand of niets om voor
te zorgen; die hun verstand gaf, maar geen doel
voor het leven; die hun het verlangen gaf en
daarbij de zekerheid, dat dit verlangen nooit be
vredigd kan worden. De jongens, die werkloos
waren, hadden eerst nog hoop, toen werden ze
opstandig, toen onverschillig en indolent en
daarna suf en zonder kracht of weerstandsver
mogen. Een geslacht vergaat. Wie zal ons red
den van een indolent, versuft en ingemolmd ge
slacht?
De nood onder de werklooze jeugd is hoog
en haar toestand is ernstig. Aalmoezenier
Bannenberg, secretaris van de Nat. R.K.
Commissie voor Jeugdwerkloozenzorg, wist
er veel van te vertellen. Om het Katholieke
volk van Nederland voor te lichten en het te
doordringen van den ernst van den toestand,
had hij een tocht langs enkele werkkampen
en huizen georganiseerd, waarbij hij tevens
van zijn ervaringen met de werklooze jeugd
heeft verteld. Het ergste, wat den jongens
overkomt, is niet, dat zij geen vak leeren, of
schoon oolk dit een noodzakeiykheid is.
Erger is, dat' de jongens geestelijk en licha
melijk onderkomen. Zij missen niet alleen de
bekwaamheid om een vak uit te oefenen, zij
missen ook en nog veel meer de bekwaam
heid tot werken, zy worden slap en futloos
en zy missen een complex sociale deugden,
zooals eeriykheid, trouw, rechtvaardigheid,
plichtsbetrachting en arbeidslust. Dit alles
is zeer begrypelijk.
Het is voor jongens erger dan voor meisjes, die
in het gezin altijd nog wel een en ander kunnen
doen. Jongens daarentegen zijn thuis vlug teveel,
zy doen niets, hebben eten noodig, ze slijten hun
kleeren; vaak komen dan de onverdiende ver
wijten der ouders. De jongens gaan de straat
op en giyden af. Hoe erg dat is, kan men eer.si,
meten, als men rapporten ziet uit de kampen. Er
komen vrij veel vermogensdelicten voor, omdat
de jongens geld willen hebben om iets te kun
nen koopen.
Ook de genotzucht neemt onrustbarend toe;
de jongens kennen de waarde van het bezit niet
meer en de dingen, die ze hebben, zooals een
fiets, verkoopen ze soms ver beneden de waarde
om het geld te kunnen opmaken aan snoep of
bioscopen of sigaretten. Een ander euvel is, dat
ze de straf voor kleine overtredingen, zooals
fietsen zonder licht, niet kunnen betalen en dus
een of meer dagen naar de gevangenis moeten
om daar de straf uit te zitten. In die gevangenis
is het warm en het eten is er goed; ze hebben
het er beter dan thuis. Gevangenisstraf verliest
voor hen het verschrikkehjke en zoo is het hek
van den dam. Op deze wijze is de verwording aan
den gang en zij vreet steeds verder door. In
wijden omvang, want het aantal werklooze jon
gens uit de arbeidersklasse schat aalmoezenier
Bannenberg op 110.000 tot 120.000. 50 pCt. der
jongens loopt doelloos rond. Alles weten is alles
begrijpen en vergeven. Maar. al kunnen wij het
den jongelui vergeven, dat zij wegzinken, dit ont
slaat ons niet van den plicht, alles te doen om
te redden wat te redden is.
Reeds enkele jaren heeft het vraagstuk der
jeugdige werkloozen de zorg en de aan
dacht der Katholieken. Ook van de regee
ring en van andere groepen^ doch het werk van
onze eigen geloofsgenooten mag met eere worden
genoemd. In 1932, in November, is de Nat. R.K.
Commissie voor Jeugdwerkloozenzorg gesticht,
welke onmiddellijk is begonnen met het kamp
werk. Dit werk is de vrucht geweest van erva
ringen, die men reeds had opgedaan. In het al
lereerste begin had men alleen vakcursussen, wel
ke wel heel mooi en nuttig waren, doch waar men
alleen theorie onderwees, en waar men verder
geen gelegenheid had om de vakbekwaamheid
door practisch werk te onderhouden. Deze vak
cursussen zijn dan ook min of meer een fiasco
geworden. Hieruit zijn later de centrale werk
plaatsen ontstaan met werkobjecten, waardoor
de werkloozen hun vakkennis, maar daarnaast
ook hun initiatief, konden onderhouden of aan-
leeren. Ook deze centrale werkplaatsen zijn niet
ten volle geslaagd en dit was hoofdzakelijk te
wijten aan de verminderde ambitie bij de jon
gens. Daarom werd naar andere middelen ge
zocht en op deze wijze is men terecht gekomen
bij het kampwerk, waar men de jongelui niet
alleen een bepaald vak of bepaald werk zou
leeren, maar waar zij het werken konden leeren
en waar zij zich zouden kunnen opheffen uit
hun lusteloosheid. Dit werk wordt gesubsidieerd
door het rijk en de gemeente in dezelfde ver
houding, waarin dit geschiedt bij werkverschaf
fing en steunverleening, maar daarnaast moet
ook nog geld komen van de Nat. R.K. Commis
sie, en het is daarom, dat zij per jaar minstens
vüftigduizend gulden noodig heeft, die door het
Katholieke Nederlandsche volk bijeen moeten
worden gebracht.
De Nat. R.K. Commissie heeft op het ogen
blik vijftien kampen onder haar beheer, waar
van elf voor jongens en vier voor meisjes.
Langs enkele van deze kampen hebben we
een tocht gemaakt onder leiding van aal
moezenier Bannenberg, en wel langs het
kamp Vredesteijn te Egmond, O. L. V!rouw
ter Duinen te Ossendrecht en Gerra te
Haaren, alle drie gelegen midden in de
mooie natuur, waaraan Nederland op som
mige plaatsen zoo rijk is.
In Egmond zijn de jongens bezig met het
bouwen van de boerdery, welke bij de priorij
behoort. Het wordt een groote boerderij van
32.5 x 44 meter voor gemengd bedrijf. Verder
zijn ze bezig met opgravingen te verrichten op
het terrein, waar vroeger de abdy heeft gestaan
en waar naar men aanneemt het graf van
Dirk I zich moet bevinden, een der eerste
graven van Holland. Het werk aan de boerderij
geeft werk aan 30 menschen. In totaal zijn 85
jongens in het kamp, dat staat onder leiding
van de broeders van Dongen. Zeer merkwaardig
en typeerend voor de mentaliteit is, dat 24 jon
gens in den. loop der kampen vrijwillig zijn heen
gegaan, omdat zü zich te veel belemmerd voe
len in hun vryheid, terwijl de tucht en de orde
in het kamp wel is waar strikt worden gehand
haafd, maar toch nooit ontaarden in een knel
lenden dwang.
In het werkkamp te Ossendrecht is rector
Van Putten de centrale figuur. Hij heeft de
leiding van het kamp, dat ook anders van opzet
is dan de andere kampen. Het doel is natuurlijk
hetzelfde, maar naast den arbeidslust en de ar-
beidsbekwaamheid wordt hier den jongens ook
vakkennis bijgebracht. Er is een timmermans
werkplaats, een smederij en een pottenbakkerij
de jongens doen ook aan modelbouwen, en daar
naast zorgen zy voor het kamp, voor het werk
Fynnon Salt brengt door haar
samenstelling, ook li, evenals
duizenden andere menschen,
verlichting van Uw pijnen.
Bestelt vandaag nog een groote
flacon 'Fynnon Salt a 1.25.
Verkrijgbaar bij iederen
drogist of apotheker.
van iederen dag en zij bouwen hun verblyf,
leggen een vijver en zwembad aan. Niet ten
onrechte noemt men dit kamp wel een volks
abdij, omdat het voor zoover mogelijk geheel in
eigen onderhoud wil voorzien; het terrein is
75 H.A. groot, waarvan 15 HA. bestemd zyn
voor de boerderij. De klei, die gebruikt wordt
voor de pottenbakkerij, graven de jongens op
het terrein op. De invoer van ceramische pro
ducten uit het buitenland is zeer groot en het
is niet uitgesloten, dat een aantal jongens in
dit vak hun levensonderhoud zullen kunnen ver
dienen.
Het derde kamp voor jongens, waarlangs de
tocht voerde, was Gerra, het oude huis van mgr.
Zweissen, waar de jongens veertien dagen ko
men en waar een selectie wordt toegepast voor
de lange kampen. Het doel van deze korte kam
pen is zooals bekend meer geestelijk Hier
worden de jongens geestelijk versterkt. Gerra
bestaat nu vijf jaar. Toen het ingericht zou
worden, verkeerde het huis in zeer verwaarloos
den toestand. Het is door de jongens opgeknapt
en voorzien van waterleiding, electrisch licht en
centrale verwarming. Ook daar zijn ze bezig met
het maken van een gebouw voor verschillende
doeleinden, terwijl zij reeds een vijver, een
openlucht-tooneel e.d. hebben aangelegd.
De invloed van de kampen mag men
niet onderschatten. Het is onmogelyk
in enkele weken tijd de jongens heele-
maal te veranderen, maar zy ondergaan wel
zulk een goeden invloed, dat zy weer aan
het werken kunnen gaan. De rector van Os
sendrecht vertelde, dat de jongens na het
kamp weer vlugger werk krijgen, omdat ze
meer arbeidslust en arbeidsbekwaamheid
hebben. Het is op het oogenblik zelfs zoo
ver, dat de fabrikanten te Bergen op Zoom
vragen naar jongens die uit het kamp
komen, omdat deze beter werken en een
betere mentaliteit hebben dan anderen.
Er is, en dat is ook het oordeel van aalmoe
zenier Bannenberg, een blijvenden goeden in
vloed van het kamp merkbaar, al bestaat bij
een aantal het gevaar, dat zij weer terecht
komen in de gewone sleur en in de sombere
omgeving van een gezin, waar de verhoudingen
niet heelemaal in orde zijn. Maar in de meeste
gevallen gaat de goede invloed niet verloren.
De jeugd is nog niet verloren, maar er moet
hard gewerkt worden om het niet zoover te
laten komen, dat dit opgroeiende geslacht ten
onder gaat aan de wanhopige gedachte, dat
het niet voor zichzelf zal kunnen zorgen en
met werken zijn doel zal kunnen bereiken, zyn
verlangens zal kunnen voldoen. Het werk in
de kampen wordt waardeloos, als de jongens
het vooruitzicht hebben na hun vier en twin
tigste jaar te moeten gaan stempelen.
Daarom moet er werk komen, werk ten
koste van alles, zelfs ten koste van een
sluitende begrooting en de schatten van de
staatsbank. Onze toekomst en onze volks
kracht zijn meer waard. En het is toch al
tijd beter een niet-sluitende begrooting en
leege schatkist na te laten aan een nage
slacht, dat deze weer zal kunnen vullen
door zijn arbeid, dan een volle schatkist te
behouden en geen nageslacht te hebben,
waaraan men deze zal vermaken of een na
geslacht, dat niet werken kan en dit geld
alleen maar kan opteren in een verweeke-
lijkt bestaan. Het behoud van den mensch
is primair; het behoud der sluitende begroo
ting is hieraan ondergeschikt.
In het begin van de maand Maart werd be
kend, dat de beide directeuren der Thermion-
lampenfabriek N.V. te Lent zulke belangrijke
malversaties hadden gepleegd, dat het niet
mogelijk bleek het bedrijf op gang te houden.
De sluiting had tot gevolg, dat 225 man per
soneel ontslag werd aangezegd.
Voor de Arnhemsche rechtbank is heden de
zaak behandeld tegen de beide oud-directeuren,
den 39-jarigen koopman E. J. G. de R. en den
40-jarigen koopman C. C. R., beiden thans ge
detineerd.
De R. was commercieel directeur, terwijl R
leider was van het verkoopkantoor Ameropa.
Aan den verdachte De R. is ten laste gelegd,
dat hij in de jaren 1935, 1936 en 1937 te Nijme
gen, althans te Eist, meermalen opzettelijk gal
den, toebehoorende aan de radiolampenfabriek
„Thermion" N.V. welke gelden verdachte als
directeur van genoemde N.V. onder zich had
gekregen als opbrengst van door en ten behoeve
van deze N.V. verkochte radiolampen, weder
rechtelijk zich heeft toegeëigend, beloopende het
gezamenlyk bedrag dezer gelden circa 8000.
In een overeenkomstige dagvaarding wordt
aan R. verduistering van een gezamenlijk bedrag
van circa 1725 ten laste gelegd.
Bij graafwerk voor verbetering van de Toren
laan te Beilen hebben arbeiders in de buurt van
de kerk, ongeveer 60 c.M. onder het maaiveld,
twee gegoten bronzen legerpotten met twee ko
peren akers gevonden, welke nog in uitstekenden
staat verkeerden. De voorwerpen zijn naar het
provinciaal museum van oudheden te Assen op
gezonden.
De vondst werd vooral van belang geacht voor
het bepalen van den ouderdom van de akers,
waarover nog weinig bekend is. Daar deze zon
der twyfel met de Spaansche legerpotten zijn
zoekgeraakt of opgeborgen, kan er een aanwijzing
in worden gezien voor het gebruik van deze voor
werpen in het laatst van de 16e eeuw.
Ook kwamen by een nauwkeurig onderzoek
in de nabyheid van de kerk nog scherven te
voorschyn, welke blijkens daarop voorkomende
teekens reeds uit de 9e eeuw moeten dateeren.
In verband met de dringende behoefte, die
bestaat aan een spoedige oplossing van het
werkloosheidsvraagstuk, is de Bond van R.K.
Werkliedenvereenigingen in het Aartsbisdom
voornemens een reeks massale streekvergade-
ringen te houden. By die gelegenheden zal het
probleem worden behandeld.
