ST.WILLIBRORDUS
Ambtenarengerecht behandelt
de zaak-Oss
De besprekingen
te Praag
Ook de Jangtse
stroomt over
DE KLACHT VAN DE
MARECHAUSSEE
ECONOMISCH HERSTEL
IN ZICHT?
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
N.V NEDERL.VERZ.MU.
CATHARIJNESINGEL4Ö-UTRECHT
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
DONDERDAG 23 JUNI 1938 - AVONDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21237
Het middelpunt der belang stelling, Prinses Beatrix in de armen van haar Ko
ninklijke grootmoeder wordt mede bewonderd door H. K_ H. Prinses Juliana en
Prinses Armgard. Deze aardige familiefoto uit het huiselijk leven van 't prinselijk
paar werd genomen door Z. K. H. Prins Bernhard
Sudeten-Duitschers voor het
eerst bij de gezamenlijke
politieke ministers
Britsche schepen
aangevallen
vliegtuigen botsten
TEGEN ELKAAR
Jonden, 22 Juni (Reuter). Het Britsche
w -?terie van Luchtvaart heeft bevestigd, dat
IJ Port Swettenham (Malakka) twee toestel
len Van de militaire luchtmacht boven de zee
V6r n elkaar zijn gebotst en in zee gestort. Men
^bb°-dt' dat zes Personen hierbij het leven
Het Weer
Operaties op groote schaal voor
de Japanners onmogelijk
geworden
Blum tegen de Fransche
regeering
Socialisten kunnen sluiting
van de Pyreneeën-grens
niet goedkeuren
De brigade was steeds de onrus
tigste, doch tot voor kort
was haar optreden
steeds normaal
Later vele klachten
binnengekomen
Het onderzoek tegen
geestelijken
DUITSCH-BRITSCHE
BESPREKINGEN
Een hoopvolle verklaring van den
Amerikaanschen minister
van Handel
Brandstof bestellen in zomer of lente
Geeft voor Uw geld de hoogste rente
J. v. d. HAAK - DE ZAAK
KLEINE HOUTSTRAAT 43 - TELEF. 10896
De zielcentrein van de Limburgsche Be
devaart naar Lourdes is Woensdag ver
trokken. Z. H Exc. Mgr. hemmens, die
de reis meemaakt, begroet de zieken,
die uit alle deelen van Nederland zijn
samengekomen
Vervolg elders in dit nummer).
Terroristen blazen een
spoorbrug op
Codreanu naar de
zoutmijnen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Grïeksch schip vergaan
r VERZEKERINGEN TOT EIK BEDR-AG
Vertegenwoordigers gevraagd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 ceni
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
PRAAG, 23 Juni (Havas). Woensdagmid
dag is de raad der Tsjecho-Slowaaksche po
litieke ministers bijeen geweest, om de
Werkzaamheden aan het nationaliteitensta
tuut voort te zetten. De werkzaamheden zijn
thans zoover gevorderd, dat Hodza besloten
heeft, heden een bijeenkomst te beleggen
tusschen de vertegenwoordigers der Sude-
ten-Duitsche partij en de politieke minis
ters.
Het is voor het e$rst, dat de woordvoerders
t'an Henlein alle leden der regeeringscoalitie
suilen ontmoeten. Dit feit kan men beschouwen
Ms het bewijs van een algeheele overeenstem
ming in den boezem der regeering, die onge
twijfeld gunstig zal zijn voor het verloop der
°hderhandelingen.
E>e „Slovensky Hlas", het blad, .dat in nauwe
miatie staat met den minister-president, is van
°ordeel, dat de wijzigingen, die in de taalwet
moeten worden aangebracht, aan de Slowaken
tweede volk van den staat voldoening zul-
leh schenken. Het blad schrijft o.a., dat het
Slowaaksch in de toekomst de eenige officieele
mal in Slowakije zal zijn.
VALENCIA, 23 Juni (Reuter) Naar
Vernomen wordt is gisternacht een water-
Vliegtuig komen cirkelen boven het Britsche
s-s. „African Trader", dat zich bij Spanje
in volle zee bevond. Draadloos werd den
Sezagvoerder uit het vliegtuig bevel gegeven
2ich naar Palma de Majorca te begeven. De
■.African Trader" seinde om hulp en de
britsche torpedojager „Imogen" begaf zich
Ülings naar de plaats van het schip, om het
m bescherming te nemen.
ht;
Volgens een bericht uit Gibraltar is het
itsche
s.s. „Stanwold" in de Straat van Gi-
altar aangeyallen door 'n gewapenden treiler
6r rechtschen, die verscheidene schoten loste
x°hder het schip te treffen. De „Stanwold"
j.ette koers naar Gibraltar, welke haven zij vei-
g Wist te bereiken.
Het Castiliaansche leger heeft den „zak" die
ch ten Westen van Carrion afteekende, geslo-
bem De strijdkrachten van generaal Valino heb-
eU Rives Altes veroverd.
s ~e Apostolische Nuntius bij de nationalisti-
j-,. regeering in Salamanca, Mgr. Gaetano
c°gnani, is in San Sebastian gearriveerd. Hij
rci ontvangen door Mgr. Hildebrand Anto-
ti, zaakgelastigde van den H. Stoel bij de
Taj^Uhsche regeering en verschillende religieuze,
'taire en wereldlijke autoriteiten.
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
wind uit Noordelijke richtingen, betrokken
tot zwaar bewolkt, tijdelijk opklarend,
waarschijnlijk weinig of geen regen, wei-
nig verandering in temperatuur in het EE
Noorden, in het Zuiden koeler.
Hoogste barometerstand 768.0
te Brest en Renncs II
Laagste barometerstand 749.5 te Stensele
Zon op 4.39 - onder 9.24 - Licht op 9.54 EE:
Maan op v.m. 1.22 onder nam. 4.10
H 27 Juni N. M. j|
HANKAU, 23 Juni. (Reuter). In de nabij
heid van Taihoe is de Jangtse aan beide
zijden buiten de oevers getreden.
De Japansche opmarsch naar Hankau
wordt daardoor ernstig gehinderd; opera
ties op groote schaal zijn onmogelijk ge
worden.
Het Chineesche hoofdkwartier bij Taihoe
deelde hedenochtend telefonisch mede, dat de
omgeving van de stad onder water staat en
dat de Chineesche troepen sterke stellingen in
de heuvels hebben ingenomen, zoodat een
Japansche opmarsch hier thans practisch on
mogelijk is.
Naar te Washington verluidt, hebben de Ver-
eenigde Staten bij de Japansche regeering
diplomatieke stappen ondernomen wegens het
feit, dat een Japansche schildwacht te Nanking
een Amerikaanschen missionaris een oorvijg
heeft toegediend.
PARIJS, 23 Juni (Havas) In de „Po
pulaire" schrijft de Fransche oud-minister-
president Léon Blum, dat hij het niet eens
is met de houding van de Fransche regee
ring. De nieuwe orders, welke de douane
heeft gekregen om zich aan de Pyreneeën-
grens waakzamer en strenger te toonen,
kunnen door de socialistische partij niet
worden aanvaard.
De regeling van het Spaansche vraagstuk en
het verdrag tusschen Engeland en Italië noemt
hij illusoir en moeilijk op te lossen, en den in
ternationalen toestand acht hij meer vertroe
beld dan ooit. Indien men een duurzame en
oprechte toenadering tot Italië zoekt, dan moet
men geen onderteekeningen zoeken, doch da
den, en Blum wenscht derhalve geen afstand te
doen van de wapens, welke men bezit. Een te
groot vertrouwen, dat blijkt uit eenzijdige
maatregelen, is de grootste onvoorzichtigheid.
raai nooit eenige opmerking te hebben gekregen
over het optreden van de- brigade te Oss.
Alleen heeft de procureur-generaal het ver-
moeden uitgesproken, dat de mannen door de
onderscheidingen te veel over het paard zouden
worden getild.
Voorts zegt getuige, dat de verhouding tus
schen hem en den procureur-generaal heel
slecht was.
Getuige's oordeel over de wijze, waarop het
personeel van de brigade Oss zijn werk steeds
heeft verricht is: zeer goed.
Een vraag van mr. James of de procureur-
generaal zich ten onrechte zekere bevoegdhe
den zou hebben toegeëigend, wordt door den'
president niet toegelaten.
Onder veel belangstelling, voor zoover
althans de betrekkelijk kleine ruimte van
de zittingzaal dit toeliet, heeft heden het
ambtenarengerecht te Den Haag de beken
de zaak van de marechaussee te Oss behan-
Hierna wordt als getuige gehoord de ma
joor Van Everdingen, divisie-commandant te
Maastricht, die 10 Maart een onderhoud van
een kwartier heeft gehad met den procureur-
generaal. Bij dit onderhoud heeft de procu
reur-generaal met geen woord over de brigade
Oss gesproken.
deld.
Zooals men weet, hebben de zes onderoffi
cieren) die tot de brigade van de Koninklijke
Marechaussee te Oss hebben behoord en die
eerst van hun opsporingsbevoegdheid ontheven
en vervolgens overgeplaatst zijn, bij het ambte
narengerecht een klacht aanhangig gemaakt
tegen de besluiten en handelingen, welke tot
deze ontheffing en overplaatsing hebben ge
leid.
Het gerecht was als volgt samengesteld:
Mr. A. van Haeringen, voorzitter, mr. J. H.
Scholten, mr. Donders, gep. generaal-majoor
H. Zeeman en gep. gen.-majoor J. Geesink,
leden.
De wachtmeesters werden bijgestaan door
mr. R. A. James uit Apeldoorn, terwijl de mi
nister van Justitie was vertegenwoordigd door
mr. P. Meyes.
Na de opening deelde de voorzitter mede, dat
het gerecht besloten heeft alle zaken gelijktij
dig te behandelen en dat van de zijde van het
gerecht geen getuigen zijn opgeroepen.
Als eerste getuige wordt gehoord de kolonel
der Kon. Marechaussee J. van Selm, die ver
klaarde vóór 1 April 1938 nooit eenige klacht
te hebben ontvangen over het personeel van
de brigade Oss.
Daarna heeft hij inlichtingen ontvangen,
waaruit hij den indruk heeft gekregen, dat dit
personeel schromelijk in zijn taak was tekort
geschoten.
Bij onderzoek bleken deze inlichtingen niet
juist te zijn.
Voorts deelt getuige mede, dat het nooit in
de bedoeling van wachtmeester De Gier heeft
gelegen om een proces-verbaal tegen de geeste
lijken op te maken.
Op een volgende vraag van <nr. James beves
tigt getuige, dat hij op 2 April een conferentie
heeft gehad met den minister van Justitie,
waarbij deze heeft medegedeeld, dat hij met
den minister van Defensie tot overeenstemming
was gekomen omtrent de te nemen maatrege
len.
In deze conferentie heeft getuige het voorstel
gedaan, om de brigade te handhaven, doch Hl-
leen den opperwachtmeester Curfs te doen ver
vangen door opperwachtmeester Mientjes.
Dit voorstel is echter niet aanvaard.
Op de vraag, of getuige ooit klachten heeft
vernomen, dat het personeel der brigade rucht
baarheid gaf aan verschillende zaken, werd
ontkennend geantwoord.
Die berichten bleken niet van de marechaus
see afkomstig.
Daarna wordt als getuige gehoord de gepen-
sionneerde luitenant-kolonel der Kon. Mare
chaussee, Boellaardt, oud-commandant van de
lie divisie (tot 1 Maart 1938).
Getuige verklaart, van den procureur-gene-
Dit heeft getuige later, toen hij op 1 April
van de klachten hoorde, in hooge mate be
vreemd.
Toen echter op 1 April de procureur-gene
raal met zooveel klachten en feiten kwam,
heeft getuige op gezag van een zoo hooge
autoriteit aangenomen, dat de brigade wel op
zeer onjuiste wijze moest zijn opgetreden.
Deze meening heeft getuige later na een on
derzoek echter gewijzigd.
De Voorzitter laat niet toe de vraag, hoe de
procureur-generaal zich heeft gedragen, toen
gebleken was, dat zijn beschuldiging tegen jhr.
Bowier inzake het verstrekken van inlichtingen
aan de pers onjuist was.
Op een vraag van mr. Meyes zegt getuige
nog', dat hij een order heeft uitgevaardigd,
waarbij het verstrekken van inlichtingen aan
de pers verboden werd. Dit geschiedde niet,
omdat daarvan misbruik werd gemaakt, doch
alleen om de mogelijkheid van het verstrekken
van inlichtingen te voorkomen.
De volgende getuige is kapitein jhr. Bowier,
districts-commandant te Nijmegen. Deze ver
klaart, dat zijn oordeel over het optreden van
de brigade te Oss zeer goed is.
Met den procureur-generaal heeft getuige
ten hoogste twee of drie keer contact gehad.
Wel kwam getuige veel bij de met de straf
zaken belaste substituut-officieren van justitie,
doch nimmer heeft bij van één van hen eenige
klacht over de wachtmeesters in het arrondis
sement Den Bosch ontvangen, integendeel wel
uitingen van lof.
Mr. James vraagt den getuige naar aanlei
ding van het verweer van den minister, dat de
substituut-officier mr. Van den Burg op 15 No
vember 1937 aan wachtmeester De Gier zou
hebben geschreven, dat de brigade te Oss niet
meer zou mogen deelnemen aan het opspo
ringsonderzoek, of hem daarvan iets bekend is.
Getuige beantwoordt deze vraag ontkennend
en zegt, dat, indien zoodanig schrijven zou zijn
uitgegaan, hij daarvan zeer zeker op de hoogte
zou zijn geweest.
Vervolgens wordt gehoord de substituut-of
ficier van justitie te 's-Hertogenbosch, mr. Van
den Burg.
De voorzitter vraagt den getuige, of het zijn
meening is, dat de leden van de brigade Oss
maatregelen hebben genomen zonder vooraf
gaand overleg met de Justitie, hoewel zulk
overleg noodzakelijk en gewenscht zou zijn ge
weest.
Getuige antwoordt, dat dit het geval zou
kunnen zijn geweest met den in hechtenis ge
houden winkelier. Deze zaak kende getuige van
te voren niet, doch het optreden in deze zaak
van de marechaussee heeft getuige geen aan
leiding gegeven om daarover een opmerking te
maken.
Hoewel de brigade Oss tot de onrustigste be
hoort, is haar optreden steeds normaal ge
weest, totdat er een periode aanbrak, waarin
veel klachten binnenkwamen over haar optre
den in verschillende zaken, waarvan er slechts
één is vervolgd.
Getuige verklaart op de hoogte te zijn ge
weest van het onderzoek in 1937 tegen twee
opzichters bij het jeugdwerk. Beide mannen
heeft getuige zelf in vrijheid gesteld en buiten
vervolging gelaten. Misschien was er ten aan
zien van eenige verduistering een bewijs te le
veren geweest, doch de zaak leek getuige niet
geschikt om te vervolgen.
Ten aanzien van een nader rapport over de
zelfde zaak tegen eind December, zegt getuige,
dat hij daarop niet verder is ingegaan, omdat
hij zijn beslissing ter zake reeds had genomen.
Dit nader rapport is voor getuige geen aan
leiding geweest om daarover een aanmerking
te maken tegen den rapporteur, aangezien ge
tuige zijn opsporingsambtenaren de noodige
vrijheid laat tot onderzoek, waarna getuige
zelf de beslissing neemt, of hjj de verantwoor
delijkheid van een vervolging op zich wil ne
men.
Wat de zaak tegen de geestelijken betreft,
ook van dit onderhoud was getuige op de hoog
te en hij heeft tegen wachtmeester De Gier ge
zegd: diligent blijven. Getuige is van oordeel,
dat elk onderzoek en vooral dit zoo discreet
mogelijk moet geschieden en naar zijn oordeel
had wachtmeester De Gier dit wel iets beter
Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 765.1
Vorige stand 764.5
De Karimataaan het werk boven het wrak van de LutineWat door de
emmers is opgebaggerd, komt door de s tortgoot, waar alles nauwkeurig geïn
specteerd wordt, alvorens het weer wegvloeit
BREST, 22 Juni. (Havas). Het" Grieksche
vrachtschip Aghia Varvara is in den mist op
de rotsen van Ouessant geloopen en gezonken,
Het kwam uit Durban én had een voor België
bestemde lading ijzererts aan boord. De dertig
leden' der bemanning zijn gered. Zij zullen naar
Brindisi worden vervoerd.
LONDEN, 22 Juni. (Reuter). Leith Ross
en Wiehl zijn hedenochtend op het Britsche
ministerie van Financiën bijeengekomen, ten
einde het vraagstuk van de Oostenrijksche
schulden te bespreken.
kunnen doen.
Getuige verklaart verder, dat het verdere
onderzoek in deze zaak is gestopt door het op
treden van den procureur-generaal, hoewel 't
voor-onderzoek nog niet was gesloten.
De feiten, welke aan getuige bekend zijn ge
worden, zouden hem ongetwijfeld geen aanlei
ding hebben gegeven om een vervolging in te
stellen.
Getuige verklaart verder, dat hij wel een on
derhoud over deze zaak heeft gehad met wacht
meester De Gier. Van overleg over bepaalde
feiten in deze zaak is toen echter geen sprake
geweest. Wel heeft De Gier toen gezegd, dat
hij naar Den Haag zou gaan om getuigen te
hooren.
WASHINGTON, 23 Juni (Havas) De
Amerikaansche minister van Handel, Roper,
heeft in een persconferentie over den eco-
nomischen toestand van de Vereenigde
Staten verklaard, dat de depressie nog
slechts een schaduw is van wat zij is ge
weest. De economische hemel klaart op, en
tallooze zakenlieden maken gebruik van
het stille seizoen om hun plannen voor het
deelnemen aan het economisch herstel uit
te werken.
De minister verklaarde verder, dat de re
geering zich gereed maakt de steungelden,
welke het Congres in de laatste dagen van de
zitting ter beschikking heeft gesteld, zoo spoe
dig mogelijk in circulatie te brengen.
JERUZALEM, 22 Juni. (Havas). De terroris
ten in Palestina hebben de internationale spoor
brug tusschen Palestina en Egypte in de lucht
doen vliegen. Het verkeer is volkomen verbroken
en de herstelwerkzaamheden zullen verscheidene
dagen duren.
Wederom zijn Britsche schepen door de Natio
nalisten aangevallen.
Overstrooming van de Jangtse maakt het den
Japanners onmogelijk operaties op groote schaal
te volvoeren.
Heden worden de Sudeten-afgevaardigden voor
het eerst door de gezamenlijke politieke minis
ters te Praag ontvangen.
In de „Populaire" keert Léon Blum zich tegen
de buitenlandsche politiek der Fransche re
geering.
Minister Roper verklaarde, dat de economische
hemel in Amerika opheldert^
Het overlijden van de gravin van Strathmore
zal geen wijziging brengen in het reisplan van
het Britsche koningspaar.
De zaak-Oss voor het ambtenarengerecht te
Den Haag.
Tijdschrift „Brabantia Nostra," in beslag ge
nomen wegens beleedigenden inhoud.
Productievermindering bij het Hoogovcnbedrijï
te IJmuiden. Verkorting van den werktijd.
Ernstig auto-ongeluk by Rhenen. Twee dooden
en een licht gewonde.
De stand der werkzaamheden in den Noord-
Oostelijken Polder.
O
BOEKAREST, 22 Juni. (D.N.B.) De leider
der ontbonden IJzeren Garde, Codreanu, is,
nadat het vonnis tegen hem van kracht is ge
worden, uit de militaire gevangenis Jilava over
gebracht naar een zoutmijn, die voor den dwang
arbeid der zware misdadigers is bestemd.
