Spaansche regeering dreigt met represailles MHHIffifiSSa H Japan bezet het eiland Namoa mm J. V. J. BEKTHOLÉ Jr. Co. Bij het overlijden van de moeder der Engelsche Koningin WEGENS DE AANVALLEN OP OPEN STEDEN Berlijn antwoordt Washington ASSURAIVTIEHERRIJF, ZIEKTEVERZEKERING PREMIE 12 CE AT PER WEEK DE GRA VIN VAN STRATHMORE Het nieuws van heden DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bii vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per weekper kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD HAARLEM ZONDAG 26 JUNI 1938 - OCHTENDBLAD VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21242 Parijs maant Barcelona in de meest krachtige termen tot voorzichtigheid Felle reactie van de Giornale d'Italia De aanvallen op Britsche schepen Regeeringsvliegtuigen reeds gereed? De jeugdorganisaties in Spanje Een herderlijk schrijven van Kardinaal Goma y Tomas Het Weern Chineesche bommenwerpers bren gen twee Japansche kanon- neerbooten tot zinken Geen oorlogsverklaring aan China Proces tegen leiders der IJzeren Garde Si ■MkaÉt&l Overzichtsfoto van het soldatenkerkhof in Noord-Frankrijk, waar de Australische vrijwilligers die in den wereldoorlog sneuvelden, begraven liggen. Tijdens het bezoek van Koning George aan Frankrijk zal hier een herdenkingsplechtigheid worden gehouden De kwestie der registratie van bezit van Joden het Directeur van goudmijn vermoord Mahmoed Pasja vormt nieuw kabinet LANGE HEEIIENSTIIAAT II TELEFOON 14268 VRAAGT INLICHTINGEN Van moederszijde stamt koningin Elizabeth af van het Nederland- sche geslacht der Bentincks Een hoogstaande vrouw heengegaan Het a.s. vorstelijk bezoek aan Parijs. Despoorzvagons, waarmede het Engelsche Koningspaar door Frankrijk zal reizen, roerden voorzien van de wapens der Fran sche Republiek en het Britsche Koninkrijk De zomer in het land, de tijd voor winterbrand. J. v. d. HAAK - DE ZAAK KLEINE HOUTSTRAAT 4Z - TELEF. 10896 DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN Strakjes Zeilbootje omgeslagen door een rukwind Slechts een van de twee inzitten den kon worden gered WAAROM NOG ELDERS ERGERNIS WANNEER DE ROEMER PRIMA IS? J NIEUWE HAARLEMSCHE MANT Advertentieprijzen: Per lossen regel SO ct., tngez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voot de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek HHB LONDEN, 25 Juni (Reuter). Tij dens een onderhoud dat de Spaan sche ambassadeur te Londen, Azcarate, gisteravond op het Foreign Office heeft gehad met Cadogon, den onderstaatssecretaris voor Buiten- landsche Zaken, verklaarde deze dat zijn regeering voornemens is onmid dellijk krachtige represaillemaat regelen te nemen tegen het bombar deeren van open steden. De „Times" verneemt dat deze represailles Riet gericht zullen zijn op Burgos en Salamanca, doch op de plaatsen, waar de aanvallers van daan komen. Eiovendien heeft de ambassadeur in dit on derhoud gewezen op de noodzaak om de voor gestelde internationale commissie naar Spanje te zenden, teneinde een rapport uit te brengen over de bombardementen op open steden Te vens heeft hij verklaard het noodig te achten, dat een internationale actie op touw wordt gezet, om dergelijke bombardementen te ver hinderen. Uit goede bron te Parijs verkregen inlichtin gen bevestigen dat de regeering van het repu- blikeinsche Spanje ook aan de Fransche regee- r;ng heeft medegedeeld, dat indien de lucht bombardementen op open steden, welke den dood van vele vrouwen en kinderen veroor zaken, niet gestaakt worden, zij er waarschijn lijk toe gebracht zal worden, tot represaille maatregelen over te gaan, niet slechts tegen concentraties in het gebied van Franco, maar ook tegen de steden der vreemde landen, op welke althans voor een deel de verantwoording voor deze bombardementen rust. Na ontvangst van deze mededeeling heeft de Fransche regeering terstond de regeering te Barcelona tot voorzichtigheid gemaand, en wel in de meest krachtige termen. Dergelijke re presailles, aldus is de meening der Fransche regeering, dragen het risico, dat de tegenpartij Scherp van repliek kan dienen, hetgeen de moeilijkheden van het republikeinsche Spanje nog zou verhoogen, terwijl zij tevens een ge vaarlijken terugslag zouden kunnen hebben op den internationalen toestand. Er is reden om aan te nemen, dat een gelijk Vertoog tot de autoriteiten van Barcelona ge richt is door de Britsche regeering. Omtrent deze berichten deelt de Spaansche ambassade te Parijs het volgende mede„Inzake öe geruchten welke verspreid zijn betreffende de houding der Spaansche regeering ten aan zien van het bombardeeren van open steden door een in dïenst der opstandelingen staande luchtmacht, wordt eraan herinnerd, dat de am bassade van Spanje herhaalde malen met een Aandrang, welke zijn orzaak vond ïn de drin- Sende noodzaak om een eind te maken aan deze Weerzinwekkende oorlogsmethode, de Fransche regeering gewezen heeft op de felle protesten der Spaansche regeering tegen een dergelijk op treden. Volgens uit Spanje ontvangen inlich tingen is het zeker, dat de verontwaardiging öer Spaansche bevolking over deze tot een sy steem geworden bombardementstactiek, vormen dreigt aan te nemen, welke het de republikein- 5che regeering onmogelijk maken deze moord partijen, waaraan de in dienst der opstande lingen staande buitenlandsche luchtmacht zich te buiten gaat, zonder reactie gade te slaan." In officieele Britsche kringen wordt geen be vestiging gegeven van de berichten als zou de Spaansche regeering, bij haar voornemen om t°t represaillemaatregelen over te gaan, niet slechts de steden in het gebied van Franco, blaar ook die van vreemde landen, welke zij Voor de bombardementen verantwoordelijk acht, hierbij willen betrekken. Men geeft toe, dat deze Geruchten tot de officieele kringen zijn doorge drongen, doch de hieraan verbonden gevaren en de internationale terugslag welke dergelijke diaatregelen zouden hebben, acht men in zich Zelf reeds voldoende groot, om de uitvoering van zUlk een denkbeeld terstond te verwerpen. Het Italiaansche dagblad de „Giornale d'Ita- iia" publiceert in sensationeelen vorm het aan de regeering van Barcelna toegeschreven voor beuren tot represaillemaatregelen over te gaan, "idien de rechtsche luchtmacht haar bombar dementen niet staakt. Indien dit voornemen, aldus de „Giornale", zou worden uitgevoerd, zou hierop van de zijdfi van Italië en Duitschland een „onver- Wijlde en onverbiddelijke" militaire reactie Volgen. In felle bewoordingen richt het blad zich te- £en Barcelona, dat het ervan beschuldigt Europa ewust naar den rand van den afgrond te bren gen, door een plan uit te voeren, dat sinds 1935 *b Moskou is uitgewerkt. Deze nieuwe dwaas heid, aldus het Italiaansche blad, zou Europa uiterst rampspoedig en bloedig avontuur be ogen. Het spreekt vanzelf, dat Indien Duitschland Italië door de „Spaansche rooden" in hun steden worden aangevallen, alleen omdat een ^Ritsch of Italiaansch vliegtuig aan een nood- ^Rfcelijk bombardement heeft deelgenomen, hun *®RctVe terstond en zonder pardon zou zijn, welke niet zou worden uitgevoerd met diploma tieke nota's, doch met kanonnen. In politieke kringen te Londen meent men, dat ds regeering te Burgos, ingevolge het jong ste Britsche protest, zal afzien van het bom bardeeren van Britsche koopvaardijschepen, en dat het voorstel tot het instellen van veilig heidszones onder neutrale controle zal worden uitgevoerd, teneinde aan de verlangens van Londen en Parijs tegemoet te komen. De „Times" publiceert een verklaring, welke Del Vayo aan den correspondent van het blad te Barcelona heeft afgelegd over het Britsche ontwerp tot terugtrekken van de vrijwilligers. Del Vayo is niet optimistisch gestemd. Volgens hem kan geen enkel plan slagen, wanneer de groote mogendheden er niet in slagen Duitsch land en Italië ertoe te brengen hun houding grondig te wijzigen. Toch zal de regeering het plan nauwkeurig bestudeeren en iedere poging om Spanje te verlossen van de buitenlandsche inmenging zal kunnen rekenen op de eerlijke en geestdriftige medewerking van de Spaan sche regeering. Van officieele rechtsche zijde wordt beweerd, dat vliegtuigtroepen der regeeringsluchtmacht op de vliegvelden van Valencia, Carthagena en Rosas gereed staan om aanvallen te doen op buitenlandsche schepen, in het bijzonder Ita liaansche, die rechtsche havens verlaten. De rechtsche regeering ziet in deze berichten een bevestiging van de stappen van Barcelona te Parijs en Londen. Kardinaal Isidoro Goma y Tomas, Aartsbis schop van Toledo en Primaat van Spanje, heeft in een Herderlijk Schrijven aan de ka tholieke jeugd vastberaden gedementeerd, dat de katholieke studentenbonden en andere ka tholieke organisaties opgeheven zouden wor den. „Deze organisaties aldus de Primaat zullen in het kader van de toekomstige staats organisatie hun katholiek karakter blijven be houden." In zijn Herderlijk Schrijven wijst de Primaat op den loyalen steun, dien de katholieke stu denten aan de nationalistische beweging heb ben gegeven, en op de vele studenten, die in dienst van de nationalistische zaak gevallen zijn. Uit de statistieken blijkt, dat een groot gedeelte van de katholieke jeugd reeds geruimen tijd vrijwillig in dienst is van het leger van Generaal Franco. De katholieke jeugdbeweging werkt reeds aan de taak, om alle Spaansche jongens en meisjes na den bur geroorlog terug te winnen voor het Katholi cisme. Onder leiding van den Generalen Raad van de Katholieke Jeugd functionneeren aan het front reeds meer dan 400 centrales, die dik wijls geheele eenheden omvatten en intensief leekenapostolaat beoefenen. In de veroverde steden en dorpen worden de ontwijde kerken zoo spoedig mogelijk gerestaureerd en op ver schillende plaatsen worden altaren opgericht, waar het H. Misoffer kan worden opgedragen. Alle katholieke organisaties zijn in het natio nalistische Spanje weer in volle actie en dragen veel bij voor den socialen heropbouw van het land. Verwachting: Krachtige tot matigen, Zuid-Westelijke tot Westelijken of Noord- Westelijken wind, betrokken tot zwaar be- ivolkt met tijdelijke opklaringen, mogelijk :enige regen. Koeler in het Noorden, in net Zuiden veel koeler. H Verdere vooruitzichten: Vrü koel weer. H TOKIO, 25 Juni (Domei). De Japansche marin<etroepen, die 11 dezer op het eiland Namoa bij Swatau aan land werden gezet, hebben het geheele eiland bezet. Reuter bericht uit Hankau, dat een eskader Chineesche bommenwerpers twee Japansche kanonneerbooten op den Jangtse tot zinken heeft gebracht, ter hoogte van Anking. Naar het hoofdkwartier der Chineesche luchtmacht meedeelt, werden deze bommenwerpers daarna achtervolgd door 12 Japansche jachtvliegtui gen. Alle Chineesche toestellen kwamen echter veilig en wel op hun basis terug, met kogelgaten in de vleugels en tanks. Bovendien zijn bij Anking twee Japansche transportschepen door de Chineesche bommen werpers in brand geschoten. Bij Woehoe zijn vijf Japansche vliegtuigen vernield. De Japansche troepen, die op den Zuidelijken oever van den Jangtse bij Soeangkau en Siang- sjan waren geland, waren gedwongen zich terug te trekken. Zij hebben ten gevolge van een Chineeschen aanval 3000 dóoden en gewonden te betreuren. In een te Kyoto gegeven personderhoud, heeft de Japansche minister van Oorlog, Ita- gaki, een uiteenzetting gegeven van den strijd in China, en medegedeeld, dat Japan het op het oogenblik niet noodig acht China den oor log te verklaren, aangezien Japan het bewind van Tsjang Kai Sjek niet meer erkent. Voorts heeft de minister van Onderwijs, generaal Araki, in een te Tokio gehouden con ferentie verklaard, dat het ineident.ii: China voortspruit uit den internationalen toestand na den wereldoorlog. Daarom zal een beëindiging der vijandelijkheden nooit de oplossing van het incVlent beteekenen. Een grondige regeling is niet mógelijk, zoolang de internationale toe stand op militair, economisch, industrieel en cultureel gebied geen stabielen vorm heeft aan genomen. WASHINGTON, 25 Juni (Havas). Het departement van staat der Ver. Staten heeft den tekst van de Duitsche nota van ant woord op het Amerikaansche protest tegen de registratie van aan Amerikaansche Joden toebehoorende bezittingen niet gepubliceerd. Cordell Huil heeft aan de pers evenwel het volgende communiqué overhandigd: „Het rijksministerie van Buitenlandsche Za ken heeft het antwoord overhandigd op onze nota van 9 Mei 1938. Dit antwoord vermeldt, dat de bevoegde Duitsche bestuursautoriteiten niet de registratie van Joodsch bezit, dat toe behoort aan permanent in het buitenland ver blijvende Amerikanen zullen eischen, behalve wanneer het Duitsche burgers betreft, die naar c'.e vereepiade Staten zijn ^gemigreerd. De secretaris van staat voegde hieraan toe, dat het rijksministerie van Buitenlandsche Zaken mondeling heeft laten uiteenzetten, dat deze beperking betrekking had op vroegere Duit sche burgers, die sinds 1933 om politieke rede nen waren geëmigreerd. Huil verklaarde niet geheel voldaan te zijp over het Duitsche antwoord. Hij gaf te kennen, dat Wilson nieuwe instructies heeft ontvangen om opheldering te vragen over de houding van het rijk ten aanzien van Amerikaansche bur gers. KUALALUMPUR, 25 Juni. (Reuter) De direc teur van de Tersang-goudmijn, Dunford, is gis ternacht in zijn landhuis bij het dorp Raub in Eritsch-Indië, door onbekende Chineesche ban dieten vermoord. De bandieten waren gewapend met een geweer en krissen. Zij wisten met een hoeveelheid goud en amalgaam ter waarde van 10.000 dollar in het oerwoud te ontkomen. De politie heeft een achtervolging ingesteld. Donderdag werd een overval gepleegd op den directeur van de Australische mijnmaatschappij, dcch hierbij werd de aanvaller neergeschoten. CAïRO, 24 Juni. (Reuter). De Egyptische eerste minister Mahmoed Pasja heeft zijn ontslag aangeboden. De koning heeft hem hierop verzocht een nationale regeering samen te stellen BOEKAREST, 25 Juni. (Havas) Vanochtend is voor den Roemeenschen krijgsraad het proces begonnen tegen twintig leiders van de IJzeren Garde, aangezien prins Cantacuzene en Cristes- coe zijn ontvlucht. De voornaamste beklaagde is Klime, de leider van de partij „Alles voor het land". Zij worden beschuldigd van verboden po litieke actie en poging de openbare orde te ver storen. De rechters zijn dezelfden als in het proces-Codreanoe. Slechts vijf Roemeensche journalisten worden bij'het proces toegelaten (Van onzen Londenschen correspondent) et overlijden, op 76-jarigen leeftijd, van de Gravin van Strathmore, de moeder van Koningin Elizabeth, herinnert ons aan het weinig bekende feit dat de stamboom der Koningin, van moederszijde, wortelt in Nederland. Zij is immers de dochter van den Eerw. Char les F. W. Cavendish Bentinck. In 1881 trad de thans overledene in het huwelijk met den 14den Graaf van Strathmore and Kinghorne. Door haar moeder stamt Koningin Elizabeth dus af van dien Hans Willem, baron Bentinck, die als page en kamerjonker zulke treffende blijken van verknochtheid aflegde jegens Wil lem III, die het waarschijnlijk aan zijn toe wijding te danken had dat hij niet in 1675 aan de pokken bezweek. De Prins beloonde hem met een vertrouwen, zoo groot'als deze stuursche Oranjevorst zelden in een zijner dienaren stelde. Bentinck behoorde ook tot de vele Hollanders, die den Stadhouder naar Engeland vergezelden. Koning van dat land geworden, verhief hij Bentinck tot peer (1689), met de titels baron van Cirencester, burggraaf van Woodstock en graaf van Portland. Zijn zoon kreeg den titel van hertog van Portland, en zijn kleinzoon huwde met de schatrijke Margaret Cavendish, de eenige dochter van den graaf van Oxford. Sindsdien is de naam Cavendish steeds gekop peld gebleven aan dien van Bentinck. Het bekendste lid van den Engelschen tak der Bentincks (welke tevens de oudste is), was de staatsman Lord William Cavendish Bentinck, wiens biografie door Benjamin Disraeli geschre ven werd. Deze was een broeder van den Eerw. Charles F. W. Cavendish Bentinck, en dus een oud-oom van de tegenwoordige koningin. De Bentincks hebben eenige bijzondere man nen voortgebracht, en ook eenige zonderlinge mannen, van wie de vorige hertog van Portland wel de zonderlingste was. De moeder van koningin Elizabeth had het beste bloed der Bentincks in haar ade ren. Uit de levensbeschrijvingen der koningin blijkt hoeveel deze te danken heeft aan de verstandige opvoeding, welke zij kreeg van een moeder die, zonder het te weten, een toekomstige koningin moest vormen. Slechts enkele weken per jaar liet zij haar kinderen vertoeven in het huis der Strathmores te Londen; zij groeiden op in het kasteel van Glamis, in het Schotsche graafschap Angus, en brachten bijna heel hun jeugd door op het uit gestrekte landgoed en in het heuvelland, te midden waarvan het gelegen is. Lady Strath more boezemde haar kinderen liefde in voor de vrije natuur, en voor 'n buitenleven dat, ondanks den grootên rijkdom der Strathmores, hoogst eenvoudig was. Zij streefde er naar haar kinde- ren te maken tot vrije, ongedwongen menschen, die niet links in het leven stonden, want zeide zij ook de kinderen van een edelman moeten hun weg in de wereld vinden. Elizabeth werd thuis „de prinses" en ook wel eens „de koningin" genoemd. Zij had als kind een gratie en waardigheid, die haar iets vorstelijks gaven. Haar moeder waakte er voor dat zij ondanks haar prinselijke allures bescheiden en eenvou dig bleef. Menig burger stadskind had voor haar achttiende jaar meer gezien en beleefd dan Elizabeth. Een prins prins Albert kwam haar ten huwelijk vragen. Zij weigerde. De moeder keur de die weigering goed. Indien zij niet hield van een zoon des konings, dan moest zij zijn hand afslaan, hoe verleidelijk het vooruitzicht, prin ses van den bloede te worden, ook zijn mocht. Prins Albert keerde diep bedroefd naar Lon den terug. Hij nam zijn broer, den prins van Wales, in zijn vertrouwen. Deze reisde naar Glamis. Hij vroeg aan Elizabeth, waarom deze met zijn broer niet trouwen wilde. Zij antwoordde: „Omdat hij een prins is, en ik mijzelf nooit zou willen verwijten, dat ik daarom met hem getrouwd ben." De prins van Wales vroeg of zU dan niet van Albert hield. Zij erkende, dat zij wèl van hem hield. En de prins keerde tevreden naar zijn broeder te Londen terug. Niet lang daarna reisde Koningin Mary naar Glamis, en vroeg de gravin van Strathmore om de hand van haar dochter voor prins Albert. En Elizabeth, die den prins sinds lang bemind had, was even gelukkig als deze. Zij werden hertog en hertogin van York; een model-echtpaar, dat door het volk van Londen met stormachtige toejuichingen begroet werd. Hun kinderen prinses Elizabeth en prinses Margaret Rose werden de lievelingen der natie. De hertogin voedde ze op, zooals zij zelf door haar moeder opgevoed was. Een groote crisis deed eenige oogenblikken den troon wankelen. De koning dezelfde prins van Wales, die bij Elizabeth zoo vurig voor zijn broeder gepleit had legde de kroon neer. Albert en Elizabeth werden Koning en Konin gin van Engeland. En een hoogbejaarde edel- vrouw wist dat zij haar plicht tegenover de natie volbracht had: zij had een koningin van Engeland oneevoed. tarcelona dreigt represailles te nemen tegen de luchtaanvallen op open steden; Parijs maant de linksche regeering tot voorzichtigheid; felle reactie in Italië. Te Berlijn oordeelt men, dat de onderhandelin gen van Praag met de Sudeten slechts weinig voortgang maken. Het antwoord van Berlijn op de nota der Ver. Staten, inzake de opgave van het vermogen der Amerikaansche Joden in Duitschland, overhan digd. Pleidooien voor het Ambtenarengerecht inzake Oss ten einde. Ernstig auto-ongeluk op den weg Hoevelaken— Terschuur. Eén doode, drie gewonden. Een eigenaardig woord in den volks mond. Strakjes. Niet nu, maar later! Als er iets gedaan moet worden schuilt men het onprettig karweitje tijdelijk van zich af tot een lateren tijd. Men hoopt vergeefs door uitstel afstel te krijgen. Maar wat gedaan moet worden, moet gedaan! Daar helpt geen „lieve-moederen" aan. Daarom hebben de Engelschen den goeden raad: do it now, doe het nul Stel niet tot morgen uit wat ge heden doen kunt, luidt een ietwat langer oud-Hollandsch gezegde. Laat het woord „strakjes" niet een veel ge bruikt woord in uw mond worden. Een enkelen keer is 't goed te wachten in dezen zin, dat. men den juisten tijd om te handelen afwacht. „Een krijgs man wint genoeg, al wint hij niets dan tijd," leert Vondel in zijn Gijsbreght. Maar zulk dralen is niet zinledig. Wanneer de tijd daar is, handelt ook zoo'n strateeg kloek en wilskrachtig zonder uitstel. Stel dus het noodzake lijke niet uit met uw „strakjes". Doe het nu! Op het Zuiderbuitenspaame nabij de ring vaart van den Haarlemmermeerpolder is Zater dagmiddag omstreeks half drie een zeilbootje, waarmede de 22-jarige zoon van dr. Brussaai'd uit Bloemendaal en de 21-jarige zoon van den Blcemendaalschen hoofdagent van politie Voer man, een tochtje maakten, ten gevolge van een rukwind omgeslagen. V., die een goed zwemmer is, trachtte zijn vriend, die niet kon zwemmen, te redden, maar hij moest deze pogingen opgeven, omdat B. hem zoodanig in zijn bewegingen beiemmerde, dat hij zelf dreigde te verdrinken. Toevallig passeerde een Haarlemsche politie-agent met zijn motorboot. Hij slaagde erin V. aan boord te trekken, ter wijl zijn mede-opvarende, de heer Van Ekelen uit Haarlem, zich te water begaf om den an deren drenkeling te redden. Deze was echter reeds in de diepte verdwenen. Ook eenige leden van de Haarlemsche red dingbrigade, die inmiddels ter plaatse waren gekomen, slaagden er niet in het lichaam van B. te vinden. De Haarlemsche politie heeft daarna geruimen tijd gedregd, hetgeen later werd voortgezet door de politie uit Haarlem- merliede, op wier gebied het ongeluk gebeurd is. Om ongeveer zes uur werd het lichaam van den verdronken jongen opgehaald Heillgeweg 39-45, A'dam. A. J. v. cL MADE OOK VOOR INDISCHE RIJSTTAFEL Stand op Zondag 1 uur v.m. 757.9 Vorige stand 756.7

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1