Amsterdam getuigt op en
voor Schiphol
I
de K.N.A.C.
„Herwonnen Levenskracht"
in het zilver
Het jubileum van
D UIZENDEN OP ONZE
LUCHTHA VEN BIJEEN
i as
RUIM 4000 PATIËNTEN
VERPLEEGD
ZONDAG 3 JULI 1938
Vreedzaam leger bezet den roem-
ruchten grond, vastbesloten
tot verdediging
Sprekers vertolken de
gevoelens
v*
Geen feestgeluid, maar
bittere ernst
Wethouder Kropman spreekt
Meisje verongelukt
Bij botsing van motor gevallen en
door autobus overreden
Fietser doodgereden
Bij het oversteken van den weg
door een auto gegrepen
TWEEDE TERUGBETALING
AAN Dr. DETERDING
In het jaarlijksche concours te
Scheveningen waren ele
gantie en practische
zin vereenigd
Drukbezochte receptie
Kwantiteit en kwaliteit
wedijverden
Receptie in het Palace-Hotel
Fraude te Reeuwijk
Incasseerder bij de Waterleiding
gearresteerd
De Aartsbisschop prijst dit werk
om zijn specifiek christelijk
karakter
Reden tot dankbaarheid
Toespraak Aartsbisschop
Herdenkingsrede
Gelukwenschen
ARBEIDSVERHOUDINGEN BIJ
DE HARINGVISSCHERIJ
Besprekingen in de Reeders-
vereeniging
Aardappelziekte
UIT DE STAATSCOURANT
Posterijen
H erkeuringsraad
Polderbesturen
Amsterdam wil Schiphol houden! Wie
daarvan nog niet overtuigd mocht zijn ge
weest, heeft het Zaterdag kunnen ervaren,
toen duizenden hoofdstedelingen en inwo
ners uit de kleine omliggende gemeenten
op Schiphol demonstreerden en op enthou
siaste wijze hun verlangen kenbaar maak
ten, dat de populaire vlieghaven zou blijven
wat zij steeds was: de roem van Amster
dam.
Uit alle deelen van de stad waren zij ge
komen, de oudere en de jongere Schiphol-
enthousiasten. Bussen en booten, auto's en
fietsen voerden hen aan bij honderdtallen,
maar ook in marschformatie trokken zij op
naar Schiphol, dat zij al zingend gingen
bezetten.
Een vreedzaam leger was het, maar een vast
besloten leger tevens, een leger, dat wilde strij
den voor het bezit, dat in gevaar werd ge
bracht. En het moet ongetwijfeld indruk heb
ben gemaakt, dat al deze mannen en vrouwen,
jong en oud en van verschillenden stand of
richting, zich volkomen één voelden in de ge
hechtheid aan een der sieraden van de stad en
door die gehechtheid gedreven samen wilden op
trekken.
Wij willen Schiphol houdenDat was de kern
achtige spreuk, die dezen middag uit duizenden
kelen klonk. Spandoeken met enorme letters ver
kondigden dezelfde leuze en de groepen die van
ver gekomen waren, gaven in alle straten, door
welke zy marcheerden, uiting aan dien wil tot
behoud van Amsterdams luchthaven.
Om een uur werden de hekken van Schiphol
geopend. Het publiek, dat gemeenlijk achter deze
hekken wacht en met belangstelling tuurt naar
de bedrijvigheid voor de groote gebouwen, mocht
nu vrij binnenkomen en op de terreinen rond
wandelen. En het publiek kwam, zelfs op dit
vroege uur. De optochten mochten dan op latei-
tijdstip verwacht .worden, de echte Amsterdam
mers, tuk op een demonstratie, lieten zich daar
door niet weerhouden en kwamen met tientallen
het veld opgewandeld. Er was gerekend op
groote belangstelling en de organisatoren, die
hun werk voortreffelijk hadden gedaan, hadder
een groot terrein gereserveerd voor de belang
stellenden en een aparte ruimte voor hen die
in groepsverband zouden oprukken.
Vroolijk wapperden de hei-gekleurde vlag
gen van alle landen en luchtvaartmaat
schappijen, die in verbinding staan met
Schiphol. Op het open dakterras van het
stationsgebouw, dat gereserveerd was voor
de genoodigden, waren het de kleine vlag
gen en rond de terreinen, waar de demon
stranten stonden opgesteld, de groote dun
doeken, die kleur en leven gaven aan deze
massale bijeenkomst. Prachtige bloemen
sierden het dakterras. Het waren pronk
stukken van de Aalsmeersche kweekers, die
dezen middag hun stemmen harder nog
lieten schallen dan de Amsterdammers.
Want juist Aalsmeer heeft enorme belangen
by het voortbestaan van Schiphol. Drie
honderdduizend kilogram vracht verzenden
zij elk jaar en het zou er voor hun export
slecht uitzien, wanneer zij niet meer de
beschikking hadden over het voor hen zoo
gunstig gelegen vliegterrein. Daarom de
monstreerde Aalsmeer met volle overtuiging
en kracht.
Om twee uur zouden de optochten uit Noord,
Zuid, Oost en West vertrekken en omstreeks
dat uur begon ook de toeloop naar Schiphol
Steeds meer nieuwsgierigen vulden de terreinen
en de eerste wandelclubs met vlaggen en span
doeken naderden reeds. Bussen rolden aan en
volle booten meerden aan de kade. Door de
luidsprekers klonk vroolijke marschmuziek en
de stemming bereikte reeds een hoogtepunt.
Men voelde dat deze demonstratie slagen moest,
omdat het hier een spontane reactie betrof van
hen, die zoo goede herinneringen bewaarden aan
dit vliegveld, dat zoovele malen de plek was
geweest, waar zich groote dingen hadden af
gespeeld.
Steeds maar kwamen nieuwe demonstranten
aanmarcheeren. Groote groepen met vaandels,
vlaggen en muziek. Van de overzijde van het
IJ, van Watergraafsmeer, van de verste uit
hoeken van Amsterdam. Maar geen groep was
zoo indrukwekkend als die uit Aalsmeer, die
door sprekende doeken uiting gaf aan haai
gevoelens.
Intusschen hadden zich ook genoodigden
verzameld op het gereserveerde gedeelte. Men
zag daar de leden der Eerste Kamer: Prof. dr.
Alph. Steger en den heer M. A. Reinalda, de
Tweede Kamer-leden: dr. J. v. d. Tempel, H.
van Houten en mr. A. B. Roosjen, den heer
Ed. Polak, lid van de Gedeputeerde Staten,
burgemeester J. Kastelein van Aalsmeer, bur
gemeester mr. A. F. Kamp van Texel, burge
meester G. P. Haspels van Amstelveen en
burgemeester jhr. C. J. van Swinderen van
Loosdrecht. Verder waren er de Amsterdamsche.
wethouders mr. G. C. J. D. Kropman, Jac
Rustige, F. van Meurs en A. Baas, almede
enkele wethouders van Haarlem, Haarlemmer
meer, Aalsmeer en Amstelveen, een aantal
Amsterdamsche gemeenteraadsleden, de waar
nemend commandant van het tweede Regiment
Luchtdoelartillerie, majoor A. A. van Oorschot,
de commandant van de Kon. Marechaussee,
kapitein E. A. M. Suylen, vice-admiraal L. J.
Quant, de rector-magnificus der Amsterdam
sche Universiteit, prof. dr. H. Fryda en de
officier van Justitie, mr. dr. J. A. van Thlel.
Om vier uur, het tijdstip waarop de de
monstratie een aanvang zou nemen, waren
er zeker tienduizend menschen bijeen en
deze massa bood een imponeerenden aan
blik, zooals zij daar stond opgesteld met
kleurige vlaggen en vaandels. Vliegmachines
scheerden vlak over de hoofden van de de
monstranten, wanneer zij opstegen of daalt
den en zelden zag Schiphol zooveel goede
vrienden binnen zijn hekken.
Even na vier uur klonk de muziek van tam
boer- en pijpercorpsen, het teeken dat de
S. O. S.-Schiphol-demonstratie begonnen was.
De menigte zette zich tot luisteren en spoedig
verscheen op het versierde podium de heer
Ffcmard van Vlijmen, voorzitter van het comité.
Na de aanwezigen welkom te hebben gehee-
ten, zei de heer v. Vlijmen:
Geen uitbundig gejubel, geen feestgeluid kan
bij ons worden gehcord, immers deze dag staat
voor ons in het teeken van een waardige en
ernstige demonstratie om nogmaals een accent
te geven aan hetgeen reeds door zoovelen dui
delijk en onomwonden is verklaard: bestrij
ding van de plannen van de hcoge regeering
om door het stichten van een centraal vlieg
veld de beteekenis van de Amsterdamsche
vlieghaven Schiphol te doen verminderen.
Luide willen wij uitspreken, dat wij Schiphol
liefhebben, dat wij Schiphol beschouwen als een
deel van ons geliefd Amsterdam en dat wij
niet kunnen en mogen aanvaarden ook maar
een gedeeltelijke amputatie van dit belangrijke
deel van het Amsterdamsche leven, waarvooi
van de zijde der Gemeente steeds in zoo ruime
mate en cp royale wijze steun is verleend.
Vervolgens nam onder applaus wethouder
Kropman het woord.
De vertegenwoordiger van het gemeentebe
stuur bracht dank aan de organisatoren van
deze bijeenkomst en wees er op, dat deze de
monstratie geen protest-demonstratie is en
niet bedoeld is als en ook niet mag zijn een
hetooging, welke gericht is tegen zekere plan
oen, waarbij Schiphol betrokken is. Alleen aan
het gemeentebestuur komt het toe, met de Re
geering van gedachten te wisselen en de wet
houder achtte zich gelukkig, dat het dit doet
en kan doen met sterke en afdoende argumen
ten. Deze demonstratie is er een van sympathie
met de opvattingen van het gemeentebestuur,
van hartelijk medeleven met hetgeen ons in de
laatste weken in zake Schiphol bezig houdt;
zij bedoelt uiting te geven aan onze gehecht
heid aan de stad.
Daarvoor dankt het gemeentebestuur. Het
komt te weinig voor, dat de geheele bevolking
bij alle verschil van meening op tal van ge
bieden zich plotseling en duidelijk bewust
wordt: Amsterdammer te zijn, zich verplicht
veelt, achter het Gemeentebestuur te staan,
dan dat het gemeentebestuur dit niet zou
waardeeren!
Hier komt tot uiting de ware burgerzin,
gemeenschappelijke gehechtheid aan de
stad, zooals zij grcot geworden is, zooals
zij in dezen moeilijken tijd vecht
voor haar bestaan en zooals zij, ondanks
alles, tcch weer de oude welvaart zal her
krijgen met haar nijverheid, haar handel en
verkeer, met haar nationale en internatio
nale verbindingen, met haar verkeer te land
en te water maar ook door de lucht, mét
haar zeehaven, maar ook met Schiphol!
Deze overtuiging, dit ideaal leeft onder U.
Het gemeentebestuur is daardoor gesterkt, het
verheugt zich er over, dat gij daarvan getui
genis wil afleggen, het verheugt zich over deze
spontane reactie, waaruit blijkt, dat de burge
rij meeleeft met haar stad en dat de bevolking
van Nederland meeleeft met de hoofdstad.
Hierna sprak de voorzitter van de Kamer van
Koophandel voor Amsterdam, de heer Gottfr.
H. Crone.
Amsterdam wil Schiphol houden, zoo zeide
de heer Crone. Niet minder, maar ook niet
méér. Amsterdam wenscht geen monopolie. Wij
erkennen ten volle de aanspraken van andere
plaatsen, met name van onze groote zuster
stad aan de Maas, op een eigen vliegveld, voor
zoover gewenscht ook ten dienste van het in
ternationale verkeer, maar Amsterdam heeft,
als centrum van internationalen handel, nij
verheid en verkeer, onvoorwaardelijk behoefte
aan een luchthaven in de onmiddellijke nabij
heid van de stad.
Uit een oogpunt van behoud en verderen
groei van het luchtverkeer, dat thans over
Schiphol zijn weg neemt, zou vergrooting van
den afstand tot Amsterdam noodlottig zijn.
Ook voor goederenvervoer door de lucht is
de onmiddellijke nabijheid van het centrum
van handel en nijverheid, voor hetwelk de goe
deren bestemd zijn of waaruit zij voortkomen,
van de grootste beteekenis.
Men denke voorts aan het vervoer van post
stukken door de lucht, dat zulke snelle vorde
ringen maakt.
Had Schiphol gebreken, die aan een bevre
digende ontwikkeling van de luchtvaart in Ne
derland in den weg stonden, dan zou men ook
als Amsterdammer met de plannen van de
Regeering vrede moeten hebben. Maar nu dat
niet het geval is, mag men niet berusten.
Na den heer Crone betrad de heer A. F.
Bronsing, directeur van de N.V. Stoomvaart-
Mij. „Nederland", het podium.
Het is een drogreden, zoo betoogde de
heer Bronsing, te zeggen, dat de haven van
Amsterdam alleen maar wordt verplaatst;
Leiderdorp kan geen haven van Amster
dam zijn. Hoe kan men verwachten, dat
de Nederlandsche luchtvaart zich zal ont
wikkelen als de grootste plaatsen van ons
land verstoken zouden blijven van een
eigen vliegveld?
Niet op het internationale" doorvervoer moe
ten wij in hoofdzaak onze toekomstplannen
richten.
De Engelsche historie herleefde bij de lec/erfeesten te Aldershot
Maar wie vertrouwen heeft in de luchtvaart,
ziet een toekomstig nationaal luchtverkeer, dat
vele en vele malen uitgaat boven den omvang
in het heden. Wanneer men bedenkt, dat alleen
door het Centraal-Station in Amsterdam per
jaar tusschen de 20 en 30 millioen reizigers
gaan, dan is het duidelijk, dat het verkeer over
Schiphol, ook al heeft dat de 60.000 bereikt, nog
slechts in zijn allereerste begin is.
Wij willen door deze bijeenkomst den minister
van Waterstaat en den directeur van de K.L.M.
toonen, dat de Amsterdamsche burgerij als één
man staat achter het Gemeentebestuur en dat
zij zich aansluit bij de woorden van den wet
houder voor de Handelsinri'chtingen, dat van
Amsterdam voor de opheffing van Schiphol en
voor het tot stand komen van een luchthaven
te Leiderdorp geen medewerking te verwachten
is. Wij hopen echter zeer, dat het niet zoover
zal behoeven te komen, dat Amsterdam formeel
zijn medewerknig zal moeten weigeren, maar
dat de minister van Waterstaat in het feit, dat
een zoo groot deel van de Nederlandsche be
volking tegen de voorgenomen plannen ten
scherpste gekant is, aanleiding zal vinden deze
plannen weder in te trekken.
Na een kort muzikaal intermezzo sprak ver
volgens de directeur van de „Nieuwe School-
vereeniging", de heer M. Vrij, die er op wees
wat de jeugd verliest, wanneer men de hoofd
stad Schiphol zal ontnemen. En namens de
kinderen verkondigde deze spreker: „Het mag
niet het zal met. Wij kunnen ons Schiphol
niet missen".
Hierna werd het gelegenheidslied: „Wij willen
Schiphol houden" gezongen en het duurde niet
lang of de massa zong spontaan het refrein
mede.
Het was de vice-voorzitter van het Comité,
de heer Nikerk, directeur van de V.V.V. te Am
sterdam, die met een kort woord van dank de
rij van sprekers sloot.
Staande zongen de duizenden het Wilhelmus
en tot besluit van dezen welgeslaagden middag
defileerde de massa over het terrein.
Op den Handweg te Nieuwer-Amstel is
Zaterdagmiddag circa half zes een ernstig
motorongeluk gebeurd. Een 21-jarig meisje,
dat op de duo van een motor zat, is hier
van het slachtoffer geworden.
Een motorrijder, de heer J. den H., uit Middel-
hamis, wilde ter plaatse een autobus passeeren,
juist op het moment, dat van de andere "zijde
een bakfiets naderde. Hierdoor verloor hij ds
macht over het stuur. De motor slingerde tegen
het voorste gedeelte van den autobus aan, ten
gevolge waarvan de verloofde van den motor
rijder, mej. Mey uit Nieuwer-Amstel, die op de
duo zat, van den motor viel. Zij werd door den
autobus overreden en op slag gedood.
De motorrijder kreeg geen letsel.
Zaterdagmorgen reed te Eindhoven een
bejaarde fietser over den Aalsterweg in de
richting Aalst. Ter hoogte van de Boerhaave-
laan stak hij plotseling links den weg over, met
het gevolg, dat hij door een achterop rijdenden
auto werd gegrepen. Het slachtoffer werd naar
het St. Jozefziekenhuis overgebracht, waar hij
bij aankomst is overleden. De identiteit van het
slachtoffer is nog niet vastgesteld.
Volgens het Handelsblad is aan dr. Deterding,
die uit het Landbouw-crisisfonds reeds f 112.000
terugbetaald kreeg, uit hoofde van de envelop
vergissing, bovendien nog f 20.000 uit dat fonds
gerestitueerd wegens hem ten onrechte onthou
den export-toeslag op kaas.
Ten aanzien van een derde terugbetaling, n.l.
uit hoofde van varkens, wordt nog onderhan
deld.
„Wat, draag jij een bril, sinds wanneer
„Sinds vanmiddag. Ik heb vanmorgen mijn oogen be
dorven met het zoeken naar yerjaarscadeaux",
Hoewel de weersgesteldheid tegen den
middag niet veel beloofde voor het KN4C-
jubileum-concours, dat Zaterdag op den
Scheveningschen Boulevard werd gehouden,
is het nogal meegevallen. Weliswaar was
er niet de stralende zon, die -een dag als
dezen steeds zulk een luister bijzet, maar
het was droog en het bleef droog, zoodat
het weer in elk geval geen roet in het eten
heeft gegooid.
Maar vooral ook in andere opzichten kar
van een volkomen succes voor de jubileerende
Automobielclub worden gesproken.
Vooreerst wat betreft de deelname. Dank zij
de medewerking' van het 's Gravenhaagsche
gemeentebestuur en de exploitatie mij. Sche
veningen, kon het concours behalve op he'
parkeerterrein, ook op een groot gedeelte van
den Boulevard zelf worden gehouden, als ge
volg waarvan ook de inschrijving niet behoefde-
te Worden beperkt.
Gelijk wü dezer dagen reeds opmerkten, zou
dit KNAC-concöurs het grootste worden, dat
ooit werd gehouden en inderdaad is dit ook
het geval geweest. Niet minder dan 47 merken
waren in Nederlands voornaamste badplaats
vertegenwoordigd met een to', aal aantal wagens
van 205.
De kwaliteit deed voor deze beduidende
kwantiteit der geëxposeerde wagens niet onder
Al wat tot de nieuwste technische vindingen
en de laatste snufjes mag worden gerekend,
v/as hier terug te vinden. Doch tevens was het
een show van bijzondere schoonheid; elegantie
en practische zin waren er gecomponeerd in
de modellen, die voor de vele kijk- en mogelijk
ook kooplustigen werden gedemonstreerd.
Daarnaast waren er ook enkele kampeer
wagens, die den liefhebber waarlijk deden
watertanden. Ook hier wedijverden practische
zin en comfort om den voorrang en het was
een vraagstuk apart, of men de voorkeur zou
moeten geven aan de fraaie uitvoering ervan,
of aan het gemak, naarmate men al wat een
kampeerder noodig heeft in deze rijdende huisjes
had vereenigd.
En gedurende den geheelen tijd, dar, het
terrein voor belangstellenden was opengesteld,
heerschte er een drukte die bewees, hoezeer
men het initiatief van de organiseerende ver-
eeniging op prijs stelde.
Maar niet minder bleek de sympathie voor
de jubileerende Automobielclub op de receptie,
die van vijf tot zeven uur in het Palace-Hote'
werd gehouden.
Het was een komen en gaan van autoriteiten,
organisaties en particulieren, die bij het reci-
pieerende bestuur hun opwachting kwamen
maken. Hiervan noemen wij Z. Exc. mr. dr. ir.
J. A. M. van Duuren, minister van Waterstaat;
ir. M. H. Damme, hoofdingenieur dir. PTT; dr.
L. R. Wentholt, hoofdingenieur van Rijkswater
staat; ir. van Heyst, hoofdingenieur dir. van
Rijkswaterstaat in Zuidholland; mr. S. J. R. de
Monchy, burgemeester van 's Gravenhage, Ede
Bergsma, oud-voorzitter van den ANWB; jhr
Westerouen van Meeteren namens den ANWB;
mr. A. Jonker dir. van de Ver. van Nederi.
Gemeenten; Gen. maj. b. d. v. d. Kasteele, se
cretaris-generaal van 't Ned. Wegencongres; dr.
ir. Houbertsma namens de Philipsfabrieken*
Ir. Claus namens de Alg. Ned. Verkeersfederatie;
baron Kraayenhof namens de ANVV; H. A
Meerum Terwogt namens de Ned. Sport Pers;
een deputatie namens de RAI en nog vele
anderen.
Z. Exc. de Minister van Waterstaat sprak
'n korten gelukwensch uit, waarop de KNAC-
voorzitter, ir. J. Th. M. Smits van Oyen. een
dankwoord sprak.
In de receptiezaal prijkten tal van bloem
stukken, waaronder wij er opmerkten van den
ANWB, Wegencongres 1938, Hoofdbestuur PTT,
KLM, Ned. Sportpers, ANP, Sportcommissie,
KNAC, Ver. Artsen Automobilisten, Ford Auto
mobielfabriek, Noord Holl. Motorclub, organi
satrice van den Harzrit 1938, Dir. Exploitatie-
mij. Scheveningen, Twentsche Bank en de Mij
Zeeland.
De politie van de gemeente Reeuwijk heef'
den 53-jarigen incasseerder bij de gemeente
lijke waterleiding J. M. de K., aldaar, wegens
verduistering gearresteerd.
Bij onderzoek is gebleken, dat deze man de
incasso's, waarmede hij belast was, niet regel
matig afdroeg. Een steekproef bracht aan het
licht, dat aan hem afgedragen gelden niet wa
ren verantwoord.
Het verduisterde bedrag beloopt, voor zoover
tot nu toe kon worden geconstateerd, 600.
De K. zal ter beschikking van den Officier
van Justitie worden gesteld.
Zaterdagmiddag begon de feestelijke herden
king van het 25-jarig bestaan van „Herwonnen
Levenskracht" met een groote bijeenkömst in
het Jaarsbeursgebouw te Utrecht, welke o.rn.
bijwoonde Z. H. Exc. de Aartsbisschop, Mgr.
dr. J. de Jong.
Toen Z. H. Exc., vergezeld van zijn secreta
ris, den zeereerw. heer Th. van Luenen, bin
nentrad, stonden allen op en zongenspontaan
het „Aan U o Koning der eeuwen".
De voorzitter, de heer J. A. Schutte, wees
uitvoerig op de belangrijkheid van het feit der
oprichting van „Herwonnen Levenskracht",
omdat daardoor de geheele katholieke arbeiders
beweging werd gesteld in den strijd tegen de
tuberculose. De invloed, welke daarvan is uit
gegaan, valt niet nauwkeurig te bepalen, maar
hij moet geweldig zijn, omdat de fatalistische
berusting geheel is verdreven, de verspreiding
der ziekte sterk werd tegengegaan door voor
lichting op hygiënisch gebied en een offervaar
digheid werd gekweekt, die ook, aldus spr., bui
ten onze kringen verbazing wekt.
Wanneer men overweegt, dat onze arbeiders
in de afgeloopen 25 jaren ongeveer f 2.200.000
voor dit doel bijeenbrachten, dat ruim
4000 patiënten werden verpleegd, dat onze
vereeniging dr. Bronkhorst in den dienst der
tuberculose-bestrijding stelde en hem de mid
delen verschafte, om zijn groote gaven van
geest en hart ten bate van de lijdende mensch-
heid te ontplooien, dat onze vereeniging ten
slotte een sanatorium stichtte, dat de bewonde
ring van iedereen gaande maakte, moet men
erkennen, dat prachtige resultaten werden be
reikt en er dus aanleiding is haar 25-jarige
werkzaamheid feestelijk te herdenken.
Na aan God dank te hebben gezegd, dankte
spr. de Kerkelijke Overheid en heette hartelijk
welkom het Doorluchtig hoofd van ons Epis
copaat in den eminenten en beminden per
soon van Z. H. Exc. den Aartsbisschop.
Vervolgens dankte spr. de wereldlijke over
heid, in de eerste plaats de rijksoverheid en
memoreerde het aandeel, dat oud-minister
Aalberse in de oprichting heeft gehad. Dank
baar is spr. ook den velen gemeentebesturen, die
met „Herwonnen Levenskracht" samenwerken.
Ten slotte dankte spr. de verschillende in
stellingen, die mede op het terrein der tuber
culose-bestrijding werken.
Hij verwelkomde voorts verschillende direc
teuren van consultatie-bureaux, den directeur,
dr. Bronkhorst, den Rector en de eerwaarde
zusters Dominicanessen, vertegenwoordigd door
de Priorin en haar voorgangsters, benevens de
vertegenwoordigers van het sanatorium-perso
neel.
Na deze openingsrede sprak de Aartsbisschop.
Z. H. Exc. Mgr. dr. J. de Jong. de vergade
ring toe.
Z. H. Exc. zag thans een prachtige gelegen
heid, om uiting te geven aan zijn groote waar
deering en dankbaarheid voor hetgeen in 25
jaren tot stand is gebracht. Twee punten heb
ben speciaal de aandacht van Mgr. gehad.
Allereerst hetgeen de katholieke arbeidersbewe
ging tot stand heeft gebracht en op de tweede
plaats de christelijke geest van naastenliefde,
waardoor zooveel is bereikt.
De katholieke arbeidersbeweging mag
trotsch gaan op haar werk. Zij verdient
den dank van duizenden, die genezing
naar het lichaam en versterking van de
ziel hebben gevonden.
Deze onderneming droeg echt het karakter
van christelijke naastenliefde. Het werk van
„Herwonnen Levenskracht" is een uiting van
den geest van de Kerk. Dit echt christelijke
karakter in onze helaas heidensche maatschap
pij treft ons bijzonder.
Uit naastenliefde brengt katholiek Ne
derland een offer voor deze mooie instel
ling. Uit naastenliefde verrichten de zus
ters dag en nacht haar werk. Geheel
katholiek Nederland deelt in de feest
vreugde op dezen dag. Moge ook in de toe
komst de zegen op „Herwonnen Lévens-
kracht" blijven rusten.
Deze rede werd met een hartelijk applaus
ontvangen.
De heer Coppens uit Eindhoven bood hierna
namens de plaatselijke comité's een lijst met
15812 deelnemers aan de Vrijwillige Stuivers
actie aan.
Het Eerste Kamerlid, de heer P. J. S. Ser-
rarens, tweede voorzitter van Herwonnen Le
venskracht, hield dan een
Wie zou in 1913, aldus spr. na een inleiding,
aandacjit hebben geschonken aan hetgeen vijf
mannen van het Vakbureau wilden, toen zij
den strijd begonnen tegen de gevreesde volks
ziekte der t.b.c.? De arbeidersbeweging betee-
kende in den oorlog nog niet veel. Zij kwam
op tegen onrecht en ontbering in het bewust
zijn van de waarde van den mensch cn van
den arbeid. Werken van liefde zijn de katho
lieke arbeidersbeweging nooit vreemd geweest.
„Herwonnen Levenskracht" werd opgericht m
een tijd, toen er nog weinig aan t.b.c.-bestrijding
werd gedaan en er maar een luttele 135.000
op de Rjiksbegrooting tot bestrijding der t.b.c*
voorkwamen.
Van het begin af aan is „Herwonnen Le
venskracht" het troetelkind der katholieke ar
beidersbeweging geweest
In den strijd der t.b.c.-bestrijfling zijn
we aan de winnende hand. Er is reden om
aan te nemen, dat we de t.b.c. de baas
zuilen worden en wij zijn bereid daartoe
alies te doen. wat mogelijk is. (Applaus).
In Januari 1919 werd begonnen met den
bouw van een sanatorium, dat 20 Juli 1920
minister Aalberse opende. Het sanatorium was
gegroeid uit een barakkenkamp, maar het was
geworden een fleurig en aantrekkelijk pavil
joenen-dorp, „Berg en Bosch" was e»-
Wie „Berg en Bosch" zegt, zegt Dr. Bronk
horst. (Applaus). Het was een goede dag in
1919, toen Dr. Bronkhorst benoemd werd tot
directeur van het sanatorium van „Herwon
nen Levenskracht". Een tweede goede dag was
toen een contract werd gesloten met de zusters
Dominicanessen van Voorschoten voor de ver
zorging der patiënten
Het houten dorp is verdwenen, maar „Bere
en Bosch" bestaat in het hart van Nederland,
m de bosschen van Bilthoven.
Met trots mag gewezen worden op hetgeen op
het gebied van nazorg en arbeidstherapie toe
stand is gebracht. Spr. dankt de duizenden
leden van de comité's, die de organen van her
werk van „Herwonnen Levenskracht" zijn.
De kracht van „Herwonnen Levenskracht"
ligt in de gaven en giften, die van alle kanten
komen, maar vooral uit de eigen beweging.
Het Samaritanen-werk, dat we verrichten
straalt in een hooger licht, omdat we in de
menschen, die we helpen. Christus zelf zien.
zoo besloot de heer Serrarens
Een der vertegenwoordigers van het comité
U- Hoorn bood als feestgeschenk van de ver
schillende plaatselijke actie-comité's 8000
aan.
De heer J. van Zutphen, die als afgevaardig
de van „Zonnestraal" aanwezig was, compli
menteerde het bestuur van de jubileerende in
stelling namens deze vereeniging. Spr. memo
reerde, hoe er in ons land nog 80.000 lijders
aan t.b.c. zijn.
Een andere pionier was de heer Frie, uit
Amsterdam, die op geestige wijze aan den tijd.
waarin „Herwonnen Levenskracht" werd opge
rient, herinnerde.
Om vier uur werd de feestvergadering ge
sloten waarna in de schitterend aangekleede
hal een receptie werd gehouden.
Daar verschenen o.m. de vicaris-generaal van
het Aartsbisdom, Mgr. D. Huurdeman, de bur
gemeester van Utrecht mr. dr. G. A. W. ter
Pelkwijk, de heeren G. D. Zegers en H. A. Bek-
ker, wethouders van Utrecht, H. P. Baron van
der Borch Verwolde .tot Vorden, burgemeester
van De Bilt, de pasto r van De Bilt, de zeer
eerw. heer G. L. Veeger, het bestuur van het
rt. K. WerttVcdTTrrh»—h^i- pd van ae Twee
de Kamer, pater mr. dr. D. Beaufort O.F.fl,
notaris W. A. Th. Warren en vele afgevaardig
de.! van stands- en vakorganisaties.
Vanwege de Reedersvereeniging" voor de Ne
derlandsche haringvisschery, wordt ons mede
gedeeld, dat in de Zaterdagmiddag gehouden
buitengewone algemeene ledenvergadering de
zer vereeniging met algemeene stemmen be
sloten is, het binnenliggen tusschen twee rei
zen tijdens de zoutharingvisscherij voor Sche
veningen en Vlaardingen te bepalen op 60 uur,
in welk geval de hemaning verplicht is, het
schip te laden en te lossen en op 48 uur, in
welk geval de reederij de vleet laat lossen en
laden en de ledige tonnen aan boord laat bren
gen.
In Scheveningen zullen de bemanningen, on
middellijk na binnenkomst, twee uur vrij heb
ben ter begroeting van hun familieleden
Buiten de reeds gedane toezeggingen heeft de
reedersvereeniging een tegemoetkomende hou
ding aangenomen ten aanzien van verlangens
met betrekking tot het uitvaren bij nacht en
ontij voor zoover zulks niet afhangt van een
getijhaven.
De Vlaardingsche stoombootreederijen heb
ben zich bereid verklaard, het matrozendeel
op de stoomschepen te brengen op 1.65 pet.
In de reedersvergadering is er de aandacht
op gevestigd,- dat de Centrale Bond van Trans
portarbeiders van Vlaardingen geen eischen
stelt ten aanzien van vrijen tijd direct na bin
nenkomst van de haringschepen, doch voor
Scheveningen als uiterste minimum 6 uur
vrijen tijd eischt, direct na binnenkomst in
de Scheveningsche haven, terwijl genoemde
directe vrije tijd in vele gevallen 12 en meer
uren bedraagt. Uit alles blijkt, aldus werd ter
vergadering opgemerkt, dat de opvattingen
omtrent de arbeidsverhoudingen in de ver
schillende visschersplaatsen ongelijk zijn. Bij
C. A. O. wordt zooveel mogelijk getracht
daarin eenheid te brengen, waarbij voorop
moet staan, dat de uitoefening van het be
drijf mogelijk gemaakt moet kunnen worden.
In het etmaal van 's avonds 30 Juni tot
's avonds 1 Juli is in Friesland de weersgesteld
heid critiek geweest voor het optreden van
aardappelziekte behoudens plaatselijk te weinig
dauw.
Met 1 Augustus 1938 is aan den referendaris
2e klasse der P. T. en T. M. A. J. J. Blankert,
aangewezen als beheerder van het bijpost-, te
legraaf- en' telefoonkantoor te 's-Gravenhage,
Willem de Zwijgerlaan, als zoodanig, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend.
Met 1 Augustus 1938 is aan den referendaris
2e klasse der P. T. en T. E. Fliek, aangewezen
als directeur van het post- en telegraafkantoor
te Kerkrade, als zoodanig, op zijn verzoek, eer
vol ontslag verleend.
Tot 1 Juli 1939 zijn benoemd: tot voorzitter
van den herkeuringsraad, bedoeld in art. 34,
tweede lid, van het Dienstplichtbesluit, P. R.
Kuipers, luitenant-kolonel der infanterie, werk
zaam bij het departement van defensie; tot zijn
plaatsvervanger, P. A. Ravelli, referendaris bij
het departement van Defensie.
Benoemd zijn in de provincie Gelderland:
met 1 Juli, tot heemraad van het polderdistrict
Lijmers, A. L. Teunissen, te Lathum, J. H. J.
Peters, te Groessen, gemeente Duiven en W.
Evers, te Westervoort; met 1 Juli tot buitenge
woon heemraad van het polderdistrict Lijmers,
C. Th. M. Pruys, te Babberich, gemeente Zeve
naar;
in de provincie Noordholland: met 1 October
1938, tot dijkgraaf van den polder De Zeevang,
J. Laan Dzn., te Kwadijk.
