Japansche oorlogsschepen tot
zinken gebracht
k
P
Fransch-Britsche
stap te Praag
WANDGEDIERTE
WANDGEDIERTE
SINT PETRUS"
BESLISSENDE SLAG
INZICHT?
Sandsjak-accoord
onderteekend
MAN VERWONDT VROUW
EN SPRINGT OP STRAA T
Het nieuws van heden
„VUURWERK"
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
Levensverzekering - Studieverzekering
Lijfrente
Collectieve Pensioenverzekering
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
MAANDAG 4 JULI 1938 - AVONDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21255
Te Swatau zijn in twee dagen
1600 slachtoffers van bom
bardementen gevallen
De Mikado bezuinigt
Aangedrongen op spoed bij de
regeling van het nationaliteiten-
vraagstuk
a
-•
sipfS
Chautemps doet beroep
op arbeid en eenheid
In het belang van de lands
verdediging
Turksche troepen zijn
binnengerukt
Het Weer
Vrees voor spionnage
in Duitschland
Waarschuwing gepubliceerd tegen
buitenlandsche agenten
Zwarte-Pijlen-divisie
ontbonden
Rechtsche troepen over een breedte
van 60 K.M. opgerukt
Ontknoopïng van de
latente crisis"
Commissarissen aan het hoofd van
particuliere ondernemingen
moeten aftreden
Gevolgen van hoogloopende ruzie
in het vroege morgenuur
Instorting in een mijn
bij Luik
Een arbeider gedood en vier
zwaar gewond
De Sokol-feesten te
Praag begonnen
Grootsche demonstratie in het
M asaryk-stadion
De Braziliaansche
opstand
Ter gelegenheid van het zilveren bestaan sjeest van Herwonnen Levenskracht werd
in het Jaarbeursgebouw te Utrecht een zeer druk bezochte receptie gehouden. Ook
burgemeester ter Pelkwijk kwam zijn gelukwenschen aanbieden en we zien hem
hier. m gesprek, met den voorzitter der-vereeniging, den heer Schutte
Aanslag op batterij bij
het Panamakanaal
Schildwacht schiet op twee
verdachte personen
23 integralisten bij het veiligheids
gerecht aangeklaagd
Fa. H. v. LOON Tel. 23037
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
HEDENAVOND OM 10.30 UUR:
De toestand in 't Memel-
gebied
Betooging van Litauers
bij een begrafenis
Segisbaev in ongenade
De toestand van pater
Perquin
Ontploffing door
de hitte
Munitie-opslagplaats te Boekarest
in de lucht gevlogen
Recordsnelheid van een
locomotief
H. M. DE KONINGIN IN
ZWITSERLAND
„RADICAAL"
MALIEBAAN 50 UTRECHT
NIEUWE HAABLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 'n9«r'
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één dS cenf
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
HANKAU, 4 Juli. (Reuter). De Chineezen
melden, dat een Japansch vliegtuig-moe
derschip en twee torpedobootjagers tot
zinken gebracht zijn bij Anking.
De versperring in den Jangtse bij Matang, al
dus meldt het Chineesche telegraafagentsohap,
blijft intact, ondanks het feit, dat door de
Japansche bombardementen een deel van de
Matang-forten vernield is.
Terwijl de Japansche troepen oprukken in
de richting van Hankau, langs den Jangtse, ma
ken de Chineezen snelle vorderingen in cen
traal Anhwei. Een Chineesche eenheid bevindt
zich thans op nog slechts een mijl afstand van
Tsiensjan.
Sjoetsjeng is door de Chineezen geheel bezet;
de Japanners trekken terug naar Höfei In
Noord-Kiangsoe heeft een Chineesche colonne
Pojang, op 40 K.M. van de kust van Kiangsoe,
bij verrassing genomen. De Japanners hebben
voorts Jentsjeng, op 60 K.M. ten Zuid-Oosten
van Fojang verlaten. Fojang en Jentsjeng zijn
door de terugtrekkende Japanners in brand
gestoken.
Maarschalk Tsjang Kai Sjek heeft een ver
klaring afgelegd met het doel de plaatselijke
Chineesche autoriteiten in de streken nabij de
gevechtsgebieden er van te weerhouden op
willekeurige wijze hun posten in den steek te
laten. De generalissimus zeide: „Terwijl de
Vijand dieper en dieper op het Chineesche
grondgebied doordringt, en de strijd intenser
wordt, worden de topographie en de menschen
factoren, die steeds meer te onzen gunste
werken.
Nu wij het beslissende stadium naderen
van een laatsten, beslissenden veldslag, is
er voor ons alle hoop den vijand terug te
slaan en overwinnend uit den strijd te voor
schijn te treden, wanneer de militaire en
civiele autoriteiten samenwerken en wan
neer soldaten en burgers samenwerken".
Japansche vliegtuigen hebben de stad
Swatau Zaterdag weer tweemaal gebombar
deerd, waardoor het aantal dooden en ge
wonden van de laatste twee dagen is ge
stegen tot 1600.
Meer dan tweehonderd bommen vielen op de
stad. De Amerikaansche burgers vluchten aan
boord van de Amerikaansche kanonneerboot
„Sacramento", doch hun bezittingen hebben
ernstig geleden. De totale schade wordt geschat
op bijna twee millioen gulden.
Het water, dat door de vernielde dijken van
de Gele Rivier stroomt, staat thans aan alle
zijden tegen de dijken, die Kaifeng beschermen.
De stad zelf loopt evenwel nog geen gevaar.
Buitenlanders, die over de overstroomde ge
bieden van Honan hebben gevlogen, melden,
dat het water nog steeds met groote kracht
door de gaten in de dijken stroomt. De Japan
ners doen thans zelfs geen pogingen meer, deze
gaten te dichten.
Onder de vluchtelingen ten N. W. van Kaifeng
is cholera uitgebroken; missionarissen maken
melding van honderden dooden.
Volgens een officieel Chineesch rapport
is het Britsche consulaat te Foetsjau 1 Juli
j.l. gebombardeerd.
De Japansche keizer heeft besloten bezuini
gingen in te voeren aan het hof, teneinde het
voorbeeld te geven aan het volk. Op zijn tafel
zullen de ingevoerde dranken worden vervan
gen door de nationale „sake", en de Egyptische
tabak zal worden vervangen door het product
van Formosa. Bovendien zullen geschenken,
welke door het hof worden gegeven of ontvan
gen, niet meer van edele metalen mogen zijn.
PRAAG, 4 Juli. (Reuter). Naar ver
luidt, hebben de regeeringen van Engeland
en Frankrijk er bij de Tsjecho-Slowaaksche
regeering op aangedrongen, dat de regeling
van het nationaliteitenvraagstuk bespoedigd
wordt.
De Fransche gezant heeft Vrijdag, de
Britsche Zaterdag een bezoek aan Hodza
gebracht.
Ceteka publiceert een mededeeling, waarin
gezegd wordt, dat de commissie van zes afge
vaardigden en senatoren, die zullen medewer
ken aan de regeeringsontwerpen aangaande het
nationaliteitenvraagstuk, Zaterdag vergaderd
heeft. De regeering, aldus Ceteka, blijft dus
inet goeden wil verder werken.
Het Tsjecho-Slowaaksche ministerie van Bin-
nenlandsche Zaken heeft opnieuw Duitsche
bladen verboden, o.a. de Essener „National-
Zeitung".
De „Bund der Deutschen" vierde Zondag te
Komotau het „Feest aller Duitschers", waar
voor tienduizenden Sudeten-Duitschers bijeen
gekomen zijn. Ir. Kuenzel, lasthebber van Kon
rad Henlein voor volksorganisatie, hield in die
vergadering een toespraak, waarin hij mede
deelde, dat naast de organisatie van de Sude-
ten-Duitsche partij, als de politieke vertegen
woordiging der Sudeten-Duitschers, een met
de partij verbonden „Sudeten-Duitsche orga
nisatie" gesticht zal worden, waarin de drie
groote Sudeten-Duitsche opvoedingsorganisa
ties: de turnersbond, de Duitsche cultuurver-
eeniging en de „Bond der Duitschers" zullen
worden samengevat.
Op voorstel van den leider, Wehren-
fennig, werd besloten den bond in te lijven
bij den Sudeten-Duitschen bond.
Des middags defileerden de deelnemers
voorbij Henlein.
Naar het Duitsche nieuwsbureau meldt is
Zondagmiddag een Sudeten-Duitsch chauffeur,
die naar het „Feest aller Duitschers" reed, in
Tschausch bij Bruex door Tsjechen overvallen
en mishandeld, toen hij langzaam over een
brug moest rijden. De Sudeten-Duitsche afge
vaardigde Nemec heeft zich in verband hier
mede tot de bevoegde autoriteiten gewend.
verliezen, welke zij heeft geleden, telt zij thans
969 officieren en 19.191 man.
De troepen van Franco, die ten Zuiden en
Noorden van den weg van Teruel naar Sa-
gunto opereeren, hebben den opmarsch voort
gezet. Volgens berichten zouden de troepen
overal aan het front over een breedte van zes
tig KM. zijn opgerukt.
Te Valencia meldt men de ontdekking van
een internationale organisatie, die gevaar op
leverde voor de veiligheid van de Oostelijke
provincies. De leden werden gearresteerd.
Vliegtuigen der nationalisten hebben Navajas
gebombardeerd, waardoor drie menschen zijn
omgekomen en acht gewond.
Z. K. H. Prins Bernhard bij aankomst op kasteel Doorwerth, waar Z.K.H. Zater
dag in de Johanniterzaal de bijeenkomst van de Johanniter-ridders bijwoonde
GRANDVILLIERS, (Oise), 4 Juli (Havas).
Na een banket, dat te Grandviliiers is aange
boden aan den oud-onderstaatssecretaris
Aubaud door diens politieke vrienden, heeft
Chautemps een redevoering uitgesproken,
waarin hij een beeld opriep van den politieken
toestand van Frankrijk. Hij zeide daarbij o.m.:
„Tegenover de dictaturen, die haar totalitaire
leerstellingen buiten haar grenzen trachten te
verspreiden en wier buitenlandsche interventies
een bedreiging vorrmen voor den vrede, is het
essentieele probleem voor de democratie erin
gelegen de meerderheid te toonen der vrijelijk
aanvaarde discipline boven de discipline van
den dwang." Voorts deed Chautemps een be
roep op de eenheid aller Franschen en herin
nerde hij er aan, dat de president de regeering
geplaatst heeft onder het teeken der nationale
verdediging. In dit verband legde hij er den
nadruk op, dat de landsverdediging niet alleen
afhankelijk is van de militaire organisatie,
maar tevens van den omvang der Fransche
productie.
Spr. besloot met een beroep op de natie de
wetsdecreten zonder dralen ten uitvoer te leg
gen in arbeid en eenheid.
ANKARA, 4 Juli. (Havas). De uit het
garantieverdrag van het Sandsjak van Mei
1937 voortvloeiende accoorden van de
Fransche en Turksche generale staven met
betrekking tot de binnen- en buitenlandsche
veiligheid van het Sandsjak zijn Zondag
ochtend te Antiochië onderteekend.
Verder zijn de onderhandelingen, die te
Ankara werden gevoerd tusschen Roestoe Aras
den Turkschen minister van Buitenlandsche
Zaken, en Ponsot, den Franschen ambassadeur,
inzake het Fransch-Turksche vriendschaps
verdrag, alsmede de gemeenschappelijke ver
klaring betreffende de in 1926 gesloten conven
tie van goede nabuurschap, geëindigd.
Krachtens de Fransch-Turksche overeen
komst tot militaire samenwerking in Alexan-
drette zy'n Zaterdagavond 2500 Turksche sol
daten van alle wapenen behalve de luchtmacht
het Sandsjak binnengerukt.
BERLIJN, 4 Juli. (Havas). Zondagmorgen is
te Berlijn opnieuw een waarschuwing gepubli
ceerd tegen buitenlandsche spionnage-agenten.
In deze waarschuwing wordt gezegd, dat ver
scheidene buitenlandsche agenten onder schuil
namen in de Duitsche dagbladen advertenties
hebben doen verschijnen, waarin Duitsche on
derdanen uitgenoodigd worden zich in verbin
ding te stellen met personen, die in het bui
tenland verblijf houden, ten behoeve van „tech
nische medewerking aan neutrale tijdschriften".
Het gaat hier, aldus schrijven de Duitsche
bladen, om een poging, die ten doel heeft
spionnen aan te werven voor rekening van
Westersche mogendheden.
Vervolgens wordt er aan herinnerd, dat de
Duitsche wet met den dood iedere poging tot
verraad of spionnage straft.
ROME, 4 Juli (Havas) De „Zwarte
Pijlen," een divisie der in Spanje strijdende
Italiaansche vrijwilligers, is ontbonden. De
twee brigades, welke deze divisie vormden,
zijn onder bevel geplaatst van den leider der
vrijwilligerstroepen.
In een dagorder herinnert de commandant
<ier divisie aan haar wapenfeiten. De divisie
heeft op 1 Augustus 1937 bestaan uit 403 offi
cieren en 13.046 manschappen. Ondanks hevige
H VERWACHTING: Meest matige, Zuid-
jÜ westelijke tot Westelijken wind, zwaar
bewolkt tot betrokken met waarschijnlijk
eenigen regen, weinig verandering in tem-
peratuur.
Hoogste barometerstand 769.0 te Toulouse
Laagste barometerstand 751.3
Thorshavn en Andacnas
i STORMWAARSCHUWINGSDIENST 1
Hedenmorgen te 10.15 uur geseind van
=j De Bilt aan de posten van Delfzijl tot
g IJmuiden: „Weest op uw hoede".
iiHlilliilllilllllllilllllllllllllilllllllllllllllilillilllllillllllllllllllfflllllliB
WEENEN, 4 Juli (Havas) Bij decreet
van stadhouder Seyss Inquart en in over
eenstemming met Buerckel, den rijkscom
missaris voor Oostenrijk, moeten alle
commissarissen, die thans aan het hoofd
van particuliere ondernemingen geplaatst
zijn, op 1 Augustus hun functies neerleggen
en voor 15 Augustus verslag uitbrengen van
hun optreden.
Rafelsberger, de staatscommissaris voor het
particuliere bedrijfsleven, is belast met de be
noeming van nieuwe commissarissen, Wier
tractementen door hem zullen worden vastge
steld, waarbij rekening zal worden gehouden
met de belangrijkheid der onderneming.
Deze beschikking van Seyss Inquart, welke
volgt op de door Buerckel genomen radicale
maatregelen, vormt, naar men volgens
Havas kan zeggen, de ontknooping van de
sedert de aansluiting latente crisis.
In feite bevonden zich vier dagen na de aan
sluiting aan het hoofd van alle Joodsche par
ticuliere ondernemingen reeds commissarissen
leden der nationaal-socialistische partij, die zich
als het ware zelf hadden benoemd en het be
heer der onderneming controleerden.
Dit stelsel heeft aanleiding gegeven tot zekere
misbruiken, als gevolg van de .onbehoorlijkheid
of onbevoegdheid van zekere commissarissen.
Buerckel zelf had zich tegen dit systeem,
zooals hij dat bij zijn aankomst te Weënen in
zijn hoedanigheid van rijkscommissaris voor
Oostenrijk had aangetroffen, uitgesproken.
De correspondent van Reuter heeft op hel
bureau van Buerckel vernomen, dat de kwestie
van ontslagverleening aan alle Joden, welke op
24 Juni door de Kamer van Industrie was ge
last, nog steeds in studie is. In de naaste toe
komst zal een besluit worden genomen, dat
anders zal zijn dan de beslissing van 24 Juni,
Hedenmorgen om zes uur ontstond in
een woning in de Utrechtschedwarsstraat,
te Amsterdam, een meeningsverschil tus
schen een man en een vrouw en al spoedig
werd het van woorden daden. De man
mishandelde de vrouw met een scherp
voorwerp. Zij kwam te vallen en bleef be
wusteloos liggen. De man was zoodanig
overstuur geraakt, dat hij naar het dak
klom en van hier af op straat sprong.
Spoedig waren politie en Geneeskundige
Dienst met twee ambulance-auto's ter
plaatse. De vrouw scheen een zware her
senschudding te hebben bekomen, terwijl
de man een wervelfractuur had. Beiden
zijn naar het Wilhelminagasthuis overge
bracht.
De recherche tan het bureau Stadhou
derskade heeft het onderzoek in handen.
De slachtoffers konden nog niet worden
gehoord.
BRUSSEL, 3 Juli (Havas). In een steenkolen
mijn te Luik is het gewelf van een mijngang
ingestort, tengevolge waarvan vijf mijnwerkers
werden bedolven. Vier hunner konden vrij snel
geborgen worden, doch zij waren zoodanig ge
wond, dat voor hun leven gevreesd wordt. De
vijfde werd op slag gedood.
PRAAG, 4 Juli. (Havas). Met groote geest
drift is Zondag te Praag de eerste der vijf
feestdagen van het tiende Sokol-congres ge
vierd. Te Praag dat anders een millioen inwo
ners telt, verblijven thans 1.600.000 menschen,
De straten zijn rijkelijk met vlaggen versierd.
Zondagmiddag hebben 180.000 personen in
het Masaryk-stadion demonstraties bijgewoond,
waaraan door ongeveer 30.000 Sokols werd deel
genomen. Onder de aanwezigen bevonden zich
president Benesj, tal van leden van de reges
ring en van het diplomatieke korps. O.a. droe
gen Joego-Slavische Sokols een borstbeeld van
Koning Alexander en een van president Masa-
ryk op hun schouders door het stadion, ver
volgens werden toespraken gehouden, waarin
gewezen werd op de vriendschap tusschen Joe-
go-Slavië en Tsjecho-Slowakije. Tenslotte eer'
den de gymnasten, onbeweeglijk met gebogen
hoofd staande, de nagedachtenis hunner voor
de bevrijding van het vaderland gestorven
broeders, waarna de eed van trouw aan de
republiek werd afgelegd.
PANAMA, 4 Juli. (Reuter). De schildwacht
van Fort Kobbe, een strategische stelling nabij
het Panamakanaal, heeft schoten gelost op
twee mannen, die hij op verdachte wijze bezig
zag nabij een zestienduims kustbatterij. Een der
beide personen werd getroffen, toen zij de vlucht
namen in de nabijgelegen wildernis.
Troepen en politie zoeken het land af. Men
gelooft, dat de mannen een poging deden om
de kanonnen onbruikbaar te maken.
RIO DE JANEIRO, 5 Juli (DNB). Op grond
van het resultaat van het vooronderzoek naar
den mislukten integralistenopstand van II Mei
in Brazilië is thans bij het nationale veiiig-
heidsgerecht tegen luitenant Fournier en 22
medebeklaagden een aanklacht ingediend we
gens het plegen van een aanslag op het leven
van den president. De aanklacht tegen den
prins van Orleans en Braganza, die op 11 Mei
in de nabijheid van het presidentieel paleis
was gearresteerd, heeft men laten vallen, aan
gezien omtrent medeplichtigheid niets is ko
men vast te staan.
GEGARANDEERD TOTALE UITROEIING
MARNEXSTRAAT no. 116 - HAARLEM
Zuiveraars v. Rijks- en Gemeentegebouwen
Bij decreet van Seyss Inquart moeten de com
missarissen, die aan het hoofd van Oostenrijk-
sche ondernemingen staan, per 1 Augustus af
treden.
Parijs en Londen drongen te Praag aan op
spoed bij de regeling van het nationaliteiten
vraagstuk.
Het Fransch-Turksche verdrag inzake
Sandsjak is Zondag onderteekend.
den
De St. Gregoriusvereeniging bestaat zestig jaar.
Eerste landdag van den R.
Middenstand te Eindhoven.
K. Werknemenden
H. M. de Koningin in Zwitserland aangekomen.
Voortgezette feestviering bij gelegenheid van
het zilveren bestaan van Herwonnen Levens
kracht.
Pastoor W. v.Adrichem, vroeger centraal-praeses
van de St. Josephs-Gezeliien-Vereenigtng, te
Den Haag overleden.
O
VOOR „PAVILJOEN RICHE"
REIST OP AVONDRETOTJRfs
KOWNO, 4 Juli. (Havas). Zevenduizend per
sonen waren tegenwoordig bij de begrafenis
van den Litauer Gantautas, een zoon van den
commandant der gendarmerie te Memel (Klai
peda) die Dinsdag door de Duitsche politie
gedood is. De winkels waren ten teeken van
rouw gesloten; honderdvijftig kransen werden
op het graf gelegd.
Teneinde een herhaling te voorkomen van
incidenten gelijk die zijn voorgevallen op 28
Juni j.l. zullen de schepen van den Pruisischen
scheepvaartdienst in het vervolg Klaipeda niet
meer aanioopen.
MOSKOU, 4 Juli (Havas) De vroeger»,
voorzitter van den raad van volkscommissaris
sen van Oetsbekistan, Segisbaev, de opvolger
van Khomaev, die tegelijkertijd met Boekarin
werd gefusilleerd, wordt door de „Prawda
Vostoka" een verrader genoemd van het volk
van Oetsbek en van het geheele Sovjetvolk.
Ook Aitmetov wordt een volksverrader ge
noemd.
Naar wij vernemen, is de toestand van pater
L. H. Perquin nog onveranderd zorgwekkend.
BOEKAREST, 4 Juli. (Havas). Zondagmid
dag heeft zich in het nabij de Roemeensche
hoofdstad gelegen fort Afumarzi een ontplof
fing voorgedaan, waarvan de oorzaak moet
worden geweten aan de buitengewone hitte,
die sedert tien dagen in Roemenië heerscht.
Drie munitie-opslagplaatsen der infanterie 'zijn
verwoest; het aantal slachtoffers is nog niet
bekend.
LONDEN, 4 Juli. (Havas). Een locomotief
van de London and Northeastern Railways
heeft Zondagmiddag het Engelsche snelheids
record verbeterd door een uursnelheid te be
reiken van 201 K.M., hetgeen 18 K,M. sneller is
dan het yorige record.
Zondagmorgen is H. M. de Koningin met
haar gevolg op doorreis naar Luzern in Bazel
aangekomen. H. M. werd aan het station ver
welkomd door den Nederlandschen consul,
Haessig en zijn vrouw. Het gezelschap ontbeet
aan het stationsbuffet en zette vervolgens met
de eigen auto's de reis naar Luzern voort.
Wij garandeeren U absolute verdelging
volgens speciaal beproefde methode,
onder geheimhouding en schriftel. garantie.
ZUIVERINGSONDERNEMING
GEN. CRONJéSTRAAT 135 - TELEF. 11657
HAARLEM
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 756.1
.Vorige stand: 757.6
