Zorg voor de volksgezondheid
Mj/m
5
bora op vrije voeten
CHRISTUS DIENEN.
Monumentendag
HET WIT-GELE KRUIS
De weerstoestand
J
DE TIJD
ZATERDAG 9 JULI 1938
AVONDBLAD - BLADZIJDE 4
De zeer eer w. heer C. Venings,
geestelijk adviseur van de Fe
deratie, wijst ons in een
onderhoud op het mooie
sociale karakter
Uit de historie
De voorgeschiedenis
De verpleegster kreeg een
uitgebreide taak
Ontwikkeling der organisatie
Een deel van de Katholieke
Actie
ECONOMISCHE TOESTAND
VAN DEN MIDDENSTAND
Bespreking in de Contactcentrale
der drie Ned. Middenstandsbonden
Het Katholiek Comité van Actie
„Voor God" schrijft ons
i De nieuwe
k chocoladereep
uit de edelste
c Js
m. VENEZUELA
CACAO bereid!
Verschillende sprekers hebben
interessante lezingen
gehouden
Restauraties en de werk
loosheidsbestrijding
De natuurmonumenten van
ons polderland
Binnengedachten van een
monumentenverzorger
Beugels van trein
gebroken
Drie gewonden moesten te
Zaandam achterblijven
INBRAAK IN FABRIEK
TE SCHIJNDEL
Een verdachte gearresteerd
LUCHTBESCHERMINGSFONDS
Aanzienlijke gift uit industrieelen
kring
DE POSITIE VAN DEN
TUSSCHENHANDEL
Vergadering van graan- en
meelhandelaren
Vice-admiraal Kruijs
exit
Kolonel Jolles Schout bij Nacht
Zijn zaak komt 20 Juli
in hooger beroep
HET NATIONALE PARK
DE HOOGE VELUWE
HAAGSCHE POLITIE EN N.S.B.
Wel rustig, doch koel
weer
Ook voor Augustus geen groote
verwachtingen
Kerkelijk leven
Kroning vanO.L. Vrouw
van Uden
Plechtigheid is waarschijnlijk
15 Augustus
PSYCH. INRICHTING
„COUDEWATER"
Nieuwe rector benoemd
PATER H. AUERBACH
Geen audiëntie
fn
Volgende week wordt te Utrecht het vijf
tienjarig bestaan herdacht van de Nationale
Federatie „Het Wit-Gele Kruis", waarin wij
aanleiding hebben gevonden eens te gaan
Draten met den geestelijken adviseur, den
Zeereerw. heer C. Venings.
Door het Wit-Gele Kruis is ontzaglijk veel
voor de volksgezondheid gedaan, doch daar
hog niet alle katholieken doordrongen zijn
Van de noodzakelijkheid om zich aan te
«luiten, die niet alleen voortspruit uit eigen
belang, maar ook uit een gevoel van solida
riteit, wenschten wij gaarne met onze lezers
dit prachtig werk wat dieper te beschouwen.
Wie kon ons daarbij beter helpen dan de man,
«ie dag in, dag uit op reis is om deze mooie
s°ciale beweging te propageeren, door zijn da-
Selijksch contact met de leiders en helpers de
Dractijk door en door kent en als priester er een
Seheel bijzonderen kijk op heeft.
Het is echter uiteraard niet gemakkelijk met
zoo iemand een afspraak te maken, doch het
Kelukkige toeval wilde, dat Rector Venings en
«chrijver dezes juist deze week in het Oosten
van het land moesten zijn en zoo werd Zwolle
Bekozen als punt, waarnaar we elkaar tegemoet
zouden reizen. Rector Venings woont n.l. voor
lenigen tijd in Groningen.
Hij verklaarde zich direct en spontaan bereid
iets over het werk, dat hem zoo lief is geworden,
te vertellen. Met een heerlijk enthousiasme
beidde hy erover uit.
„Ik doe dit werk zoo graag, ook al moest ik
mij dierbaar geworden parochie-werk voor
opofferen, omdat er iets grootsch voor onze ka
tholieke gemeenschap in zit. Je ziet het groeien
eh het stemt je zoo dankbaar, dat we naast onze
eigen katholieke pers, radio en film ook een
beteekenisvol instituut voor de volksgezondheid
hebben," aldus Rector Venings. Met veel vol
doening wees hij ons op het artikel, dat ook
onlangs in ons blad is verschenen van Mgr. D.
Huurdeman, Vicaris-Generaal van het Aartsbis
dom, die verklaarde, dat het Wit-Gele Kruis alle
katholieken moet omvatten.
„Hoe is het Wit-Gele Kruis eigenlijk ont
staan?"
„Ja, daar is een heele geschiedenis aan vooral-
Begaan. Het werk van het Wit-Gele Kruis be
staat reeds veel langer dan 15 jaar. Het jubileum
betreft alleen den organisatie-vorm, waartoe we
Vanzelf komen, als ik u eerst iets heb gezegd
over de omstandigheden, die de Kruis-beweging
Beboren deden worden.
In 1860 is men begonnen met de diplomeering
van leekenverpleegsters. Het verplegen van zie
ken was tot dan toe uitsluitend een werk van
barmhartigheid. Bij ons geschiedde dit door
Zusters van liefde. Verder waren er diaconessen,
doch overigens werd het verplegen van zieken
beschouwd als een soort dienstbode-werk, waar-
by van deskundigheid natuurlijk geen sprake
Was.
Langzamerhand was er in medische kringen
®en bepaalde gedachte "ontstaan omtrent de be
handeling van zieken en voelde men de behoefte
aan een hulp, die geen medicus behoefde te zijn,
doch een zekere kennis moest hebben omtrent
het behandelen van patiënten. Daarvoor was
dus een opleiding noodig. Het verplegen werd
terecht beschouwd als specifiek vrouwelijk werk,
terwijl men onmiddellijk inzag, dat een meisje
teet ambitie voor verpleegster ook een goed so
ciaal inzicht moest hebben. In dien tijd had
teen ook het optreden van de bekende Florence
Nightingale, de pionierster van het Roode Kruis,
Wat mede den stoot gaf tot het in het leven
zoepen van een instituut van gediplomeerde ver
pleegsters.
Deze werkten in ziekenhuizen en bij particu-
heren thuis, doch een verpleegster aan huis ne-
teen was zeer kostbaar en zoo is de Kruisbewe-
Bing ontstaan, waarby de leden te zamen jaar
lijks door hun contributie de kosten van een
Verpleegster betalen, die dus in dienst is van
he vereeniging. Natuurlijk had men daarbij ook
®en magazijn van verplegingsartikelen noodig.
Van lieverlede is de taak van de verpleegster
^eeds meer uitgebreid. Eerst was het alleen
zieken verplegen, maar vanwege het contact, dat
Zij met het gezin had, heeft men haar voor veel
teeer benut. Voor kraamhulp en hygiënische
Voorlichting, waardoor zoo gunstig mogelijke
Voorwaarden voor de gezondheid van het kind
ontstaan. Om het gezin gezond te houden, moet
teen immers bij het kind beginnen. Belangrijk
Werk verricht zij ook met de opsporing van t.b.c.-
Bevallen, waarbij zij aan de betrokken personen
he adressen geeft van consultatie-bureaux en
andere instanties."
„Natuurlijk heeft men onmiddellijk begrepen,
hat wij katholieken een eigen Kruisvereeniging
teoeten hebben?"
„Eerst in 1916, toen op last van de bisschop-
Pen van Den Bosch en Breda een enquête werd
ingesteld naar den toestand van de ziekenver
pleging op het platteland begon men met plaat
selijke vereenigingen van het Wit-Gele Kruis
°P te richten. „Het Groene Kruis" bestond reeds
veel langer en verrichtte schitterend werk. Met
«ere moet hier de naam van den oprichter, ds.
Fleischer, genoemd worden, maar u begrijpt, dat
°hze katholieke beginselen een principieele or-
Banisatie vorderden.
Op 17 Augustus 1916 kon de Bossche Dioce
sane Federatie met een tiental afdeelingen wor-
h«h opgericht. De eerste voorzitter was dr. L.
Deckers, die, toen hij naar Den Haag vertrok in
^9, door dr. P. van der Heyden werd opgevolgd,
"teldra werden ook in het Noorden verschillende
afdeelingen van het Wit-Gele Kruis opgericht,
hank zij den ijver van kapelaan Kitselaar. later
Pastoor in Zeeland, terwijl ik ook 't groote aan-
heel van mijn voorganger, pastoor Terwisscha
Van Scheltinga, met heel veel waardeering wil
teemoreeren.
In Twente werkten dr. Nolet, de apotheker
•heuwenhuis en deken Van der Waarden samen.
Daar werd het Centraal Comité voor Ziekenver-
teeging gesticht, dat zich echter later bij het
W't-Gele Kruis aansloot."
•■Waren de verschillende plaatselijke vereeni-
Pgen diocesaan met elkaar verbonden?"
.Ja, geleidelijk aan is de centralisatie in dio-
heSaan verband ontstaan. Om practische rede-
echt k'V' verkrijgen van subsidies, was het
nter gewenscht, dat er provinciale bonden
kwamen. Dezen hebben zich weer in een Natio
nale Federatie vereenigd, die 11 Juli 1923 is op
gericht. Hier heeft zich ook het R.K. Limburg-
sche Groene Kruis bij aangesloten.
Het Zuiden heeft sterk vastgehouden aan een
diocesane organisatie, doch vermoedelijk komt
er binnenkort een reorganisatie in de Nationale
Federatie tot stand, waarbij men zich ook be
neden den Moerdijk geheel provinciaal zal gaan
instellen."
We kwamen tot slot nog eens uitvoerig te
spreken over het ideëele karakter van het Wit-
Gele Kruis. Velen hebben nog een verkeerde
meening over het wezen van de beweging en
denken, dat het uitsluitend een verzekering is,
waarby men zich alleen uit eigen belang moet
aansluiten. Neen, men wordt van het Wit-Gele
Kruis ook lid om anderen te helpen, doch aan
den anderen kant moet men de vereeniging weer
niet als een charitatieve vereeniging gaan zien.
Het is een vereeniging, die de volksgezondheid
behartigt en dus het algemeen belang dient.
„Hoe groot is het ledenaantal?"
„Op ongeveer 500 afdeelingen telt de Federatie
250.000 gezinnen, die zijn aangesloten, wat neer
komt op ruim één millioen katholieken. Er zijn
echter bijna acht millioen katholieken in ons
vaderland
Rector Venings wees op de prettige samen
werking tusschen medici en leeken, onder wie
vele intellectueelen zijn, die hun krachten geven
en prees buitengewoon hoog het werk, dat door
de verpleegsters wordt verricht. „Zij moeten bij
haar arbeid door de meest nobele, dus boven
natuurlijke motieven geleid worden en haar
katholiek gehalte is van het grootste belang."
Wij begrepen het schitterende apostolaats-
werk, dat door haar verricht kan worden, door
dat zij in het gezin als een vertrouwelinge be
schouwd worden. Een goed woord van haar en
een voorbeeld van zelfopoffering en godsdienst
zin kan een zegenrijke uitwerking hebben.
„Kan men de verpleegsters dan ook niet be
schouwen als deelneemsters aan de Katholieke
Actie?"
„Inderdaad, ze vormen er een hulptroep van."
Rector Venings bleek een man te zijn, die niet
alleen den ideëelen kant van 'n zaak beschouwt
maar ook reëel is en zoo betreurde hij het, dat
de materieele positie der verpleegsters nog zoo
veel te wenschen overlaat.
„Het is toch een plicht, dat voor haar ook de
gelegenheid wordt geschapen om haar zegen
brengenden en zoo noodigen arbeid te verrich
ten."
Een blik op ons horloge waarschuwde ons, dat
we Rector Venings niet langer op mochten hou
den. De trein moest hem naar Arnhem bren
gen, waar een belangrijke aangelegenheid van
het Wit-Gele Kruis op hem wachtte. We voelden
ons erg schuldbewust, toen we zagen, hoe onze
vriendelijke gastheer nog moest hollen om den
trein te halen.
Dezer dagen vergaderde te 's Gravenhage
onder voorzitterschap van den heer W. G.
Scheeres het bestuur van de Contactcentrale
der drie Ned. Middenstandsbonden.
Zooals bekend heeft het Middenstands Be
sturen College te Rotterdam onlangs gemeend
op bijzondere wijze de publieke aandacht te
moeten vragen voor den toestand van het mid-
denstandsbedryf te Rotterdam. Het bestuur der
Contactcentrale is van oordeel, dat in de oor
zaken van dezen toestand weinig specifiek
plaatselijke elementen zijn aan te wijzen. Daar
het middenstandsbedrijfsleven vrijwel overal
ernstig lijdt onder de inzinking der conjunc
tuur en het uitblijven van opleving door effec
tief optredende koopkracht, werd besloten aan
het Economisch Instituut voor den middenstand
de vraag voor te leggen, of het niet de tijcl
gekomen acht om, in aansluiting aan zijn on
derzoekingen in 1934 en 1935, wederom, zy het
steekproefsgewijze, concrete gegevens te ver
zamelen omtrent de momenteele economische
situatie van het middenstandsbedrijf.
In het licht van den toestand van het be
drijfsleven werd met ontsteltenis kennis geno
men van de denkbeelden van den minister van
Financiën terzake van verhooging van het per
centage der omzetbelasting.
Aan het Nationaal Comité tot Beteugeling
van het Cadeaustelsel werd gaarne toegezegd,
dat de strijd voor een wettelijk verbod van het
cadeau-euvel onverzwakt zal worden voort
gezet.
Voorbereidende maatregelen werden genomen
om te komen tot het in het leven roepen eener
stichting „Comité van Actie voor het Midden
standsbedrijf."
Volgens rooster is per 1 Juli j.l. het secreta
riaat van de Contactcentrale der drie Ned.
Middenstandsbonden (voorheen geheeter; de
Commissie van Overleg der drie Ned. Midden
standsbonden) wederom overgegaan van het
Bureau van den Ned. R. K. Middenstandsbond
naar het Bureau van den Kon. Ned. Midden
standsbond, Mauritskade 33b, Den Haag, waar
het secretariaat zal berusten tot 1 Jan. 1940.
Sterven was voorheen hèt groote
momentl De man, die voorheen
stierf, kon achterlaten, naast zijn
bezittingen, een groot geloof. Dat
wist töjj' en.dat gaf hem den moed
en kracht. Nu laat men de stoffe
lijke dingen na, waarover kinde
ren jarenlang nog procedeeren en
vechten. Weg is tiet „deposition
conserva". Het bewaren van wat
H* in bewaring is gegeven. Neen,
het gelooUdurft niet meer gepre
senteerd te worden. Op den hoek
van het briefpapier staan wel de
titels, maar hoe weinigen durven
Pauhts' „visite-kaartje" er boven
terzetten: „Ego, Paulus, servus
p —)Ik,vPaulas, apostel en
Christ os1!
Henri de Greeve, pr.
Te Gouda is vandaag in restaurant „Ter
gouw de dertiende monumentendag gehouden.
In zijn openingswoord heette de voorzitter
der commissie voor den Monumentendag, prof.
dr. A. W. Bijvanck, de bezoekers en in de eerste
plaats de aanwezige autoriteiten welkom. Hij
bracht dank aan den secretaris der commissie,
dr. S. baron van Wijnbergen, dia het voornemen
te kennen heeft gegeven als secretaris af te
treden, doch lid der commissie zal blijven.
Vervolgens kreeg ir. J. G. Bijl het woord voor
een voordracht over „Ons Polderlandschap". Spr.
zette uiteen, hoe aan de vorming van onzen
bodem meewerkten drie factoren: zee, rivieren
en zeeniveau, waarbij zich omstreeks het begin
der jaartelling de mensch als geologische factor
voegde. Daar de zeestand aan onze kust onge
veer 10 centimeter per eeuw stijgt, zocht de
oudste bevolking haar toevlucht in het opwer
pen van kunstmatige hoogten. Naarmate meer
zeewater door de kustopeningen binnenstroomde,
steeg het water op de meren, zoodat de moei
lijkheden voor de afwatering ontstonden. Zoo
werden reeds in de vroegste middeleeuwen spui-
sluizen gebouwd, waardoor boezemgebieden ont
stonden. De uitvoering van afdammingen kun
nen wij in de geheele waterstaatkundige ge
schiedenis volgen: zij werd in 1932 bekroond
door de voltooiing van den afsluitdijk.
Dan besprak spr. het toezicht op de water
staatswerken.
Van de vroegste tijden af, aldus vervolgde
ir. Bijl zijn voordracht, heeft hier te lande de
mensch den bodem door het graven van veen
en klei aangetast. Daardoor ontstonden echter
ook ernstige gevaren, zoodat men moest trach
ten het evenwicht te herstellen.
De drooggemaakte Beemster, Purmer, Scher
mer, enz. kenmerken zich door vierkante ver
kavelingen in blokken.
Van ingrijpende beteekenis voor onzen water
staat zijn de groote staatomwentelingen ge
weest, waardoor het oude dijk- en heemrecht
goeddeels teloor ging. Het onontbeerlijke cen
trale gezag keerde terug en nieuwe water
staatswerken werden uitgevoerd, zooals de
droogmaking van het Haarlemmermeer.
Zeer veel is in den loop van een kleine eeuw
verbeterd. Letten wij alleen maar op den nieu
wen verkeersweg AmsterdamSassenheim en de
verbreeding van andere wegen en bruggen, dan
valt het op, hoe zeer het rechthoekig verka
velde landschap aan schoonheid heeft gewon
nen. Wie de volle schoonheid van een diepge
legen polderland ervaren wil, zal geduld moeten
hebben tot het landschap van de Wieringermeer
volgroeid zal zijn.
Prof. dr. Th. Weevers sprak daarna over:
„De natuurmonumenten van ons polderland".
Hij zette uiteen, wat men onder een echt
natuurmonument moet verstaan. Het is een deel
van de natuur met een in den loop der tijden
gegroeide samenleving van planten en dieren,
waarbij die ontwikkeling zich nagenoeg zonder
het ingrijpen van den mensch heeft kunnen
voltrekken.
Na een korte samenvatting der planten-
sociologie, de wetenschap, die zich bezig houdt
met de samenstelling en de wording der plan
tengemeenschappen, behandelde spr. de riet
moerassen van Nieuwkoop en Noorden. Daar
heeft op enkele plaatsen de ontwikkeling van
de vegetatie, uitgaande van het plantengezel-
schap van de waterlelies, zich kunnen voltrek
ken eerst tot een rietmoeras, dan tot een moe-
rassenbosch van els, berk en wilg, dat op zijn
beurt weer beginnende hoogveenvorming kan
vertoonen.
Er is een parallel te trekken tusschen die vor
ming en de wording der plantenwereld in het
westen van ons land in den voorhistorischen
tijd.
Evenzeer als van de rietmoerassen en moeras-
bosschen dienen ook van deze blauwgraslanden
de mooiste terreinen als monumenten van de
oude natuur van ons land behouden te blijven.
Eveneens is dit het geval met de resten van
de oeroude bosschen, die hier en daar nog op
oude buitenplaatsen op den kleibodem langs de
oude riviertjes terug te vinden zijn.
Zoowel voor Noord- en Zuidhollandsche als
voor het Utrechtsche landschap is hier nog'
een rijke en dankbare taak weggelegd.
In de plaats van mr. dr. E. J. Beumer, die
door ziekte verhinderd was, sprak drs. F. A. J.
Vermeulen, onderdirecteur van het Rijksbureau
voor de Monumentenzorg, over „Binnenge
dachten van een monumentenverzorger".
Achtereenvolgens behandelde hij de Nederland-
sche monumentenzorg in vroegere jaren, hoe
het er thans mede is gesteld, hoe het zijn moet
en wat in deze crisistijden daartoe te doen valt.
Met behulp van lichtbeelden liet spr. enkele
voorbeelden zien van de prachtige bouwwerken
en andere kunstwerken, welke in vroegere jaren
uit onkunde en onverschilligheid gesloopt wer
den of naar het buitenland werden verkwanseld.
Hij schetste vervolgens het ontstaan van onze
Rijksmonumentenzorg, om daarna uiteenzettin
gen te geven van de tegenwoordige organisatie,
werking en restauratiemethoden, eveneens toe
gelicht door lichtbeelden.
Het spreekt echter vanzelf zoo betoogde spr.
dat bij een totaal budget van f 500.000 per
jaar, telkens slechts een zeer beperkt aantal
restauraties kan worden ondernomen.
Onder den drang der omstandigheden zal
hierin thans echter verandering kunnen en
moeten komen. De heer Vermeulen had hierbij
het oog op het probleem der werkloosheid.
In de eerste periode der werkloosheid bestond
verreweg het grootste deel der werkloozen uit
jongere, minder geschoolde of minder bruik
bare arbeidskrachten. Uit een oogpunt van monu
mentenzorg was hier in het algemeen weinig
mede aan te vangen, daar restauratiewerk meer
geschoolde en fijnere bewerktuigde handen
eischt dan men toen doorgaans onder de werk
loozen vond. Thans is de toestand anders ge
worden.
Hiermede zoo ging hij verder is nu het
oogenblik gekomen, dat ook 's Rijks Monumen
tenzorg kan worden ingeschakeld ter bestrij
ding van de werkloosheid. De moeilijkheid is
evenwel, dat de op onze staatsbegrooting voor
monumentenzorg uitgetrokken gelden geen
restauratiewerken veroorloven op een zoo uit
gebreide schaal, dat zij voor de bestrijding van
de werkloosheid van wezenlijke beteekenis kan
zijn.
Spr. zette uiteen, hoe het Werkfonds hier een
uitzicht op nieuwe mogelijkheden opent. De
regeering is n.l. bereid ook voor monumentenzorg
belangrijke sommen uit het Werkfonds beschik
baar te stellen ten behoeve van restauratiewer
ken, in den vorm van voorschotten op het
arbeidsloon. Het totaal der thans hangende
subsidieaanvragen omvat 134 oude gebouwen,
waaraan een bedrag van rond 5 millioen te ver
werken zal zijn.
In werkelijkheid zijn er echter nog tal van
gevallen, waarvoor nog geen subsidie is aange
vraagd. Men kan, naar raming, dit cijfer voor
de eerstkomende tien jaar veilig verdubbelen.
Men komt dan tot een bedrag van totaal 10
millioen, waarvan ongeveer de helft uit arbeids
loon bestaat. In dit arbeidsloon nu kan het
Werkfonds voor restauratiewerken gemiddeld
ongeveer 50 pet. voorschot verstrekken, terug
te betalen in 40 jaarlijksche annuïteiten, tegen
een rente van 2'/, pet., d.w.z. ongeveer 4 pet.
van het geheele voorschot.
Over nadere uitwerking dezer plannen wordt
nog onderhandeld tusschen de betrokken depar
tementen. Het laat zich echter aanzien, dat
binnen niet al te langen tijd tal van belangrijke
en omvangrijke restauratiewerken kunnen wor
den ondernomen, waarbij spr. vooral ook wilde
herinneren aan onze prachtige oude vestingwer
ken als Retranchement, Heusden, e.a. en aan de
werkzaamheid der stichting „Menno van Coe-
hoom" tot behoud van deze historische schep
pingen.
Van den electrischen trein, die te 10.04 uur
van de hoofdstad naar Alkmaar is vertrokken,
zijn nabij de Hembrug twee beugels gebroken.
Deze sloegen naar beneden en vernielden eenige
ruiten van een derde klasse wagen.
Drie der inzittende reizigers werden gewond,
van wie twee in die mate, dat zij geneeskundige
hulp noodig hadden. Deze hulp werd verleend
op het station te Zaandam, waar de gewonden
zijn achtergebleven.
De trein is met verminderde snelheid op de
overgebleven beugels doorgereden naar Alk
maar.
Een of meer onbekenden hebben ingebro
ken in de klompenfabriek „De Ster" te Sehijn-
del (N. Br.) eigendom van de firma Wed. J. F.
Boom en Zonen te Alkmaar.
In het kantoor der fabriek hebben zij getracht
de brandkast te forceeren, wat echter niet ge
lukt is. Met medenemen van eenige bezittingen
van den meesterknecht is hij (zijn zij) door het
raam verdwenen.
De Schijndelsche politie stelt een onderzoek
in en op aanwijzing van een politiehond is een
verdachte aangehouden en verhoord.
Gelijk bekend, heeft de Nederlandsche Ver
eeniging voor Luchtbescherming te 's-Graven-
hage (Nassau Ouwerkerkstraat 3) onlangs in het
leven geroepen een „Nationaal Luchtbescher
mingsfonds", waaruit de middelen geput zullen
worden voor een intensieve propaganda voor de
passieve luchtbescherming. Reeds kwamen
daarvoor enkele kleine bijdragen bij de Vereeni
ging binnen.
Deze week echter mocht het bestuur van een
der groote industrieën in het Oosten des lands
een aanzienlijke gift voor het Fonds ontvangen
met de mededeeling, „dat het hier een jaarlijk
sche bijdrage" betreft. Dit beteekent o.m., dat
de Vereeniging aan eenige honderden leden, die
daartoe niet in staat zouden zijn, voortaan de
publicaties (o.a. het maandblad „Luchtgevaar")
gratis kan doen toekomen.
Donderdag hield de Nederlandsche Bond van
Graan- en Meelhandelaren zijn jaarlijksche
algemeene ledenvergadering te Arnhem.
Nadat 's morgens het huishoudeiyk gedeelte
was behandeld werd in de middagvergadering
het woord gevoerd door Dr. P. G. Knibbe, se
cretaris van de Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Rijnland, te Leiden, over het on
derwerp: „De positie van den tusschenhandel in
het tegenwoordig economisch bestel".
Spreker behandelde daarbij de positie van
den tusschenhandel vooral in verband met de
machtsvorming op velerlei gebied in concerns,
trusts en in al of niet-officieel verbindend ver
klaarde ondernemersovereenkomsten. Deze
machtsvorming was noodlottig geworden voor
den vrijen tusschenhandel, daar vele hande
laren vervangen zqn door agenten en reizigers.
Z.i. zou er een wet moeten komen, regelende
de rechtspositie van den tusschenhandelaar,
welke wet bij K. B. op de grootkapitalistische
ondernemingen, welke daarvoor volgens den
minister in aanmerking zouden komen, van toe
passing zouden moeten worden verklaard.
Daarna behandelde spr. de positie van den
tusschenhandel ten opzichte van de landbouw-
ordeningsmaatregelen.
In dit verband vestigde spr. er de aandacht
op, dat de regeering nog wel poogt de land
bouworganisaties te bewegen, de uitvoering der
landbouwcrisismaatregelen over te nemen, maar
dat de bereidheid daartoe bij deze organisaties
niet groot is.
Spr. hoopte, dat nu de overneming door de
organisaties weinig kans van slagen biedt, dat
landbouw, handel en nijverheid de schijnmede-
zeggenschap zullen afwijzen en eensgezind zul
len zoeken naar middelen, om aan het bedrijfs
leven werkelijken invloed te geven. Daartoe
beval spr. aan de oplossing, aangegeven door
de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Rijnland, te Leiden, welke voorstaat, om door
de regeering te erkennen bureaux voor con
trole en advies in te stellen.
De rechtspositie, vooral die van den tusschen
handel, dient, zoowel tegenover de concerns
trusts en kartels als in verband met de orde
ningsmaatregelen op land- en tuinbouwgebied
en elders, behooriyk te worden geregeld.
Eerst dan kan er voor den tusschenhandel
weer nieuwe hoop gloren.
De heer K. L. Gaaikema Schuringa, voorzit
ter van de Nederlandsche Akkerbouwcentrale,
dankte den inleider, waarna als tweede hoofd
punt in behandeling kwamen de voorstellen
van den heer Kasteleyn, ter verbetering van
handelsverkeer en moraal in den meelhandel.
Na eenige bespreking werd besloten dit plan
als plan van den bond te accepteeren en bij de
andere hierbij betrokken organisaties aanhan
gig te maken.
Na vier jaar het commando van de Marine
te Willemsoord en van de Stelling Den Helder
te hebben gevoerd, gaat Vice-Admiraal T. L.
Kruijs zijn otium cum dignitate genieten, na
een 35-jarige loopbaan bij de Koninklijke Ma
rine.
Vice-Admiraal Kruijs werd in 1884 geboren
en werd 16 Sept. 1905 benoemd tot adelborst
lste klas; 21 Sept. 1907 werd hij beëedigd tót
Lt. ter zee 2de klas en vervolgens bevorderd
tot Lt. ter zee lste klas, 16 Mei 1917; tot kapt.
lt. ter zee op 1 April '28; tot kapt. ter zee 1
Dec. '32; tot schout bij nacht op 27 Augustus
1934, toen hij werd benoemd tot commandant
der Marine alhier; twee jaar later, 27 Augus
tus '36 werd hij bevorderd tot Vice-admiraal.
In den loop der jaren werd Vice-Admiraal
Kruijs meerdere malen onderscheiden; hij is
ridder in de orde van den Ned. Leeuw en offi
cier in de orde van Oranje Nassau; voorts is
hy drager van het eereteeken voor belangrijke
krijgsverrichtingen van de expeditie naar Zd.
Celebes in de jaren 1905 tot 1908, het eere
teeken voor langdurigen dienst als officier en
van de herinneringsmedaille der kroning van
Koning George VI van Engeland en Koningin
Elisabeth. Voor zyn benoeming tot Marine
commandant was Vice-Admiraal Kruijs o.m.
commandant van den Onderzeedienst.
Kolonel H. Jolles, thans commandant der
Maritieme middelen te Amsterdam, was voor
heen o.m. Marinecommandant te Soerabaja, en
commandant van verschillende oorlogsbodems,
o.a. van de Hertog Hendrik.
Hij werd in 1886 geboren en benoemd tot
adelborst lste klas op 16 Sept. 1907; bevorderd
tot lt. ter zee 2de klas 16 April 1919; tot kapt.
tot lt. ter zee lste klas 16 Sept. 1907; bevorderd
tot lt. ter zee lste klas 16 April 1919; tot kapt.
lt. ter zee op 16 Nov. *29 en tot kapt. ter zee
1 Aug. '33. Hij is officier in de orde van Oranje
Nassau en drager van het eereteeken voor be
langrijke krijgsverrichtingen van de expeditie
naar de Kleine Soenda-eilanden in de jaren
1905 tot 1909; van het eereteeken voor langdu
rigen dienst als officier en voorts commandeur
der Orde van Nichan Iftikar van Tunis.
Schout bij Nacht Jolles is een in Marine
kringen zeer gezien officier en het is dan ook
met ingenomenheid, dat men daar van zijn
benoeming tot Marine-commandant heeft ken
nis genomen.
Zooals men zich zal kunnen herinneren werd
Jarislaw Baranowski, in verband met den bom
aanslag op den Coolsingel beter bekend als
Bt>ra, tegen het eind van de vorige maand door
den politierechter te Rotterdam wegens het
gebruik maken van een valschen pas tot twee
maanden gevangenisstraf veroordeeld; de po
litierechter had tevens last gegeven tot onmid
dellijke gevangenneming van den verdachte, die
tot toen toe in het hoofdbureau van polit'.e op
gesloten was geweest.
Naar de N. Rott. Ct. verneemt is Baranowski
nu in vrijheid gesteld.
Hij heeft hooger beroep tegen het vonnis van
den politierechter aangeteekend en 20 dezer
zal zijn zaak voor het gerechtshof te 's Gra
venhage dienen.
In de vergadering van het algemeen bestuur
van de stichting het Nationale Park de Hooge
Veluwe werden de Jaarstukken over 1937 goed
gekeurd.
Met voldoening werd geconstateerd, dat het
nationale park zich in een groeiende belangstel
ling kan verheugen. In het jaar 1936 werd het
Nationale Park bezocht door 51.914 bezoekers.,
in het jaar 1937 door 60.433 bezoekers.
Tevens werd mededeeling gedaan, dat de of-
ficieele opening van het in het nationale park
de Hooge Veluwe gelegen Rijksmuseum Kröller-
Müller 13 Juli a.s. zal geschieden.
Mr. A. J. van Vessem, rechtskundig raads
man van de N. S. B., heeft by den burge
meester van den Haag, mr. S. J. R. de Monchy,
bekwag gedaan over het optreden der Haag-
sche politie op Woensdag 6 dezer, bij gelegen
heid van het vertrek der heeren Van Geel
kerken en Graaf de Marchant et d'Ansem-
bourg naar Nederlandsch-Indië.
De burgemeester zegt een onderzoek toe.
Mr. Van Vessem heeft voorts den Procureur-
Generaal by het Gerechtshof te s-Graven-
hage, mr. A. Brants, een uiteenzetting der
zaak gegeven.
De Procureur-Generaal deelde mede, naar
aanleiding van een klacht uit het publiek, den
Hcofdcommissaris van politie reeds over deze
zaak gehoord te hebben en zegde een verder
onderzoek toe.
uiiiiiiitiiiiiiiiiiimtiiiiiiiiiitiiiiniiHriiiiiiiiiimniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiif
Onze weerkundige medewerker schrijft:
In een ongunstigen zomer, als wij tot dus
verre hebben gehad, is elke mooie en warme
weersgesteldheid slechts van korten duur en
naarmate wij het midden van den zomer nade
ren, wordt dan de weerstoestand onvaster,
zoodat het warme weer spoedig verstoord wordt
door onweders. Men zegt dan dat de lucht
geen warmte kan verdragen met welke uit
drukking het onstabiele karakter van de weers
gesteldheid wel duidelijk wordt aangegeven.
Wij hebben de laatste dagen weer een typisch
geval van deze onstandvastigheid beleefd. Het
warme zomerweer van Donderdag, den eersten
dag in Juli, die nu eens geen warmte-tekort
bracht, is spoedig gevolgd door onweders en
een sterken wind. Maar dit was wel te ver
wachten, toen over de Golf van Biskaye een
depressie verscheen, die zich tot een ware on
weersdepressie ontwikkelde en in N.N.O.-iijke
richting optrok. Aan de N.O.-zijde van deze
depressie, dus o. a. over ons land, kwam toen
een warme Z.O.-lijke luchtstrooming door, die
de temperatuur sterk deed stijgen, maar tege-
iyk den toestand voor het optreden van on
weders gunstig maakte. Het is dan ook in den
nacht van Donderdag op Vrijdag gekomen tot
vrij hevige onweders.
De depressie trekt intusschen in Noordooste-
ïyke richting verder en er kan worden ver
wacht, dat deze tegen Zondag zoover over de
Noordzee is doorgedrongen, dat ons land dan
in de Zuideiyke helft der depressie ligt, waar
Westelijke winden waaien, die koele lucht aan
voeren, afkomstig uit den Noordelijken lucht
stroom, welke aan de westzijde der depressie
heerscht en reeds gisteren over de Britsche
Eilanden koel en buiïg weer heeft gebracht.
Voor Zondag is dus een afkoeling te ver
wachten. Waarschijnlijk zal het weer daacna
spoedig opklaren en rustiger worden, maar
voorloopig nog koel blijven.
Het biykt intusschen meer en meer, dat de
zomer voorlopig koel zal blijven, zooals reeds
in het begin voorspeld is. Tot dusverre is het
weer na de maand Juni, die slechts een ge
ring warmte-tekort heeft gebracht, in Juli
byna voortdurend koel geweest en door de
bank koeler geworden, terwijl er ook meer re
gen is gevallen. Er zijn bovendien goede redenen
om te verwachten, dat de maand Augustus ook
niet bijzonder warm zal zijn.
(Nadruk verboden)
Het heeft Z.Em. Kardinaal Pacelli en 't Hoog
waardigst Kapittel van St. Pieter te Rome be
haagd, Z.H.Exc. Mgr. Diepen, Bisschop van
's-Hertogenbosch af te vaardigen om het zeer
oude en miraculeuze beeldje van O. L. Vrouw
ter Linde te Uden met- gouden krone te kronen.
Deze plechtigheid zal waarschijnlijk op 15 Au
gustus te Uden zijn naar aanleiding van het 3e
eeuwfeest van de overbrenging van 't Bossche
Kruisheeren-klooster naar Uden.
De H. Apostolische Poenitentiarie schonk bij
deze gelegenheid verschillende volle en gedeel
telijke aflaten, tijdens dit jubeljaar 15 Augustus
193815 Augustus 1939 door de bezoeken der
Kruisheeren-kerk te verdienen.
Bovendien verleende de H. Congregatie der
Riten aan de Udensehe ICruisheeren het voor
recht, jaarlijks op 23 October het feest van O. L.
Vrouw ter Linde, de Behoudenis der Kranken
te vieren met Mis en Officie.
Z. H. Exc. de Bisschop van 's-Hertogenboscli
heeft aan den Weleerw. Heer P. L. C. Baaijens,
op diens verzoek, om gezondheidsredenen, eer
vol ontslag verleend als Rector der Psychiatri
sche Inrichting „Coudewater" te Rosmalen, en
in diens plaats benoemd den Weleerw. Pater
Remigius Freulich der Paters van de H.H.
Harten.
Pater Henri Auerbach, Lazarist geboren te
Amsterdam zal 13 Juli zijn zilveren priester
feest vieren.
Hij werd te Parijs gewijd 13 Juli 1913 en ver
trok daarna naar Amerika. Achtereenvolgens
was hij werkzaam in de republieken Guatama-
la. Panama, San Salvador en thans weder in
Guatamala. Hij ws belast met de zielzorg in
wees- en gasthuizen, de opleiding van den in-
landschen clerus en hield veel retraites en con
ferenties.
Met uitzondering van een verlof van vyf
maanden in 1933 naar Nederland is hij van 1913
af in Amerika werkzaam geweest.
Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen, Bisschop van
's-Hertogenbosch, zal Donderdag. Vrijdag en
Zaterdag der a.s. week geen audiëntie verlee-
nen.
Z. H. Exc. Mgr. dr. G. Lemmens, Bisschop
van Roermond, zal Vrijdag geen audiëntie ver-
leenen.
i hristus heeft aan Zijn Kerk voor-
1 speld, dat zij om Zijnentwille vervol-
gingen zou moeten verduren. Zalig zij,
die vervolging lijden om de Gerechtig-
heid, want hunner is het Koninkrijk
2
5 der Hemelen.
I
