Reims' herstelde kathedraal
plechtig ingewijd
5?
m
WANDGEDIERTE
Japansche schepen
naar Hainan?
WANDGEDIERTE
FEEST VAN GROOTEN
LUISTER
Hughes begint zijn
Oceaanvlucht
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
f
t
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 2IVi ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
MAANDAG 11 JULI 1938 - AVONDBLAD
VIER EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21267
De president der Fransche Repu
bliek en acht Kardinalen
woonden de plechtig
heid bij
Het Alleluja der
opstanding"
Predikatie van Kardinaal
Suhard
De toevloed van vreemdelingen
De toovenaar van Reims
Incident bij bezoek van
Roosevelt
Een aanslagop de schoenen
van den president
Het Weer
Fa. H. v. LOON Tel. 23037
ZWEEFVLIEG-RECORD
a
Zondagavond uit New York
vertrokken
Ernstige treinbotsing
in Mecklenburg
De vredesconferentie
voor den Chaco
Een deel der Japansche vloot zou
geconcentreerd worden bij
de Paracelsus-eilanden
De Chineesche guerilla
Japansche schepen tot
zinken gebracht
Koning George licht
ongesteld
„RADICAAL"
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Vijf slachtoffers van
een oude granaat
Aranha biedt zijn
ontslag aan
Ontevredenheid onder
Fransche ambtenaren
Concordaat van Spanje
met den H. Stoel
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor
da kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
(Van een bijzonderen correspondent)
REIMS, 11 Juli. Met grooten luister
had Zondag de plechtige inwijding plaats
van de gerestaureerde kathedraal van
Reims, die in den wereldoorlog door bom
men vernield werd.
Klokken zongen over de oude kroningsstad.
Ontelbaar- zijn de pelgrims, die uit alle deelen
van Frankrijk en uit vele landen der wereld naar
Reims zijn gekomen cm de heropstanding vair
de prachtige Gothische kathedraal bij te wonen.
Vier en twintig jaar lang is de prachtige
beeltenis van de „Glimlachende Engel" verbor
gen gebleven, maar nu is zij teruggekeerd op
haar oude plaats in het totaal gerestaureerde
Portaal varr de kathedraal en de duizenden En-
gelschen, Amerikanen en andere vreemdelingen
hebben reeds hun schreden gericht naar dit
rvonderschoone beeld. Toen op 14 September
1914 de eerste granaten vielen op de kathedraal
van Reims, werden de grootste kostbaarheden
weggeborgen. Alles wat niet werd weggeborgen,
Werd weggeschoten door de bommen. Twintig
jaar ingespannen arbeid waren noodig, om dit
kunstwerk, deze kathedraal, te herbouwen. Er:
in geheel Frankrijk is blijdschap nu de glorie
der Fransche architectuur en beeldhouwkunst
gerestaureerd is. De engel van Reims heeft zijn
glimlach hervonden, en de majestueuze porta
len spreiden opnieuw hun schoonheid ten toon.
De president der Fransche republiek en de
kardinaal-legaat Suhard, hadden bij deze ge
legenheid plaats genomen op twee tronen, die
even hoog waren opgesteld. In het schip der
kerk merkte men een standaard op, die geheel
gelijk was aan dien, welken Jeanne d'Arc droeg
bij de kroningsplechtigheid van Karei VII in
1429. De standaard is een geschenk van Groot
Brittannië aan de kathedraal.
Zeven kardinalen, gekleed in de cappa magna,
woonden de plechtigheid bij. Het waren de
kardinalen Gerlier, Hinsley, primaat van En
geland, Tappouni, patriarch van Antiochië,
Baudrillart, Verdier, Liènart en Van Roey, de
primaat van België. Onder de geloovigen be
vonden zich de ministers Marchandeau en
Jeanzay, maarschalk Pétain en generaal Gou-
raud.
De pauselijke legaat, kardinaal Suhard, cele
breerde een pontificale Heilige Mis, waarna hij
den pauselijken zegen gaf aan alle geloovigtv.
die binnen de kathedraal en ook daarbuiten in
grooten getale lagen neergeknield.
Diepen indruk maakte de preek van kardi
naal Suhard. De legaat dankte in warme be
woordingen den Paus, die deze feesten in den
bescheiden persoon van zijn legaat wilde pre-
sideeren. H. Vader, geheel Frankrijk dankt a.
Vervolgens dankte hij den vorst van Monaco,
de gezanten en delegaties uit Engeland en
België en de vertegenwoordigers van alle lan
den, wier zonen voor de vrijheid van Frankrijk
2ijn gevallen.
„Frankrijk vergeet nooit," aldus de kardinaal,
„Men beschuldigt het soms van zorgeloosheid,
doch dan beoordeelt men het al zeer opper
vlakkig. Het is hoffelijk jegens alle landen,
doch het maakt onderscheid en heeft nooit zijn
vrienden verloochend. Dezer dagen zal Parijs
dat op grootsche wijze aantoonen."
Na hulde te hebben gebracht aan de Ver-
eenigde Staten en de Scandinavische landen,
door wier edelmoedige giften het heiligdom
van Reims weer opgebouwd kon worden,
dankte kardinaal Suhard alle kunstenaars, die
hebben medegewerkt aan het herstel.
„Het monument, dat thans weer is opge
richt, symboliseert het land, dat de kam
pioen is van alle gezonde vrijheid en de borg
van den wereldvrede. Frankrijk werd de
boodschapper van de vrijheid, die de bron
Van den vrede is. Maar waarin zetelt die
vrijheid? In het boven alles stellen van de
öienschelijke persoonlijkheid.
De steenen der kathedraal roepen niet om
Wraak, doch zingen het Alleluja van hun op
standing," aldus besloot de kardinaal zijn
toespraak.
Behalve door den president werd de predi
katie nog aangehoord door den prins van Mo-
Kaco, den apostolischen nuntius, den Belgi
schen ambassadeur, de gezanten van Canada,
^Denemarken, Joego-Slavië en den eersten am
bassade-secretaris van Italië.
Tevoren had president Lebrun den pauselij-
ken legaat en den prins van Monaco ontvan
gen. Een groote menigte had zich opgesteld
langs den weg, dien Lebrun volgde, toen hij
ach naar de kathedraal begaf.
De feestelijkheden ter gelegenheid van de in
wijding van de herbouwde kathedraal van
Reims zijn geëindigd met een grooten optocht,
Waarin meer dan 500 priesters, gemijterde ab
ten, prelaten, protonotarii, veertig bisschop-
Pen, 12 aartsbisschoppen en acht kardinalen
Meeliepen. De verlichting van de kathedraal
^cor duizenden lampjes vormde hedenavond
een waardig sluitstuk van de feestelijkheden,
Gedurende de feestdagen werden tegen den
onvergelijkelijk schooncn achtergrond van de
kathedraal mysteriespelen opgevoerd. De ven
sters van de kleine huizen rond het plein zijn
verlicht, op alle balkons staan de menschen
dicht op elkaar gedrongen, zij klimmen op de
daken om de spelen te zien. Men waant zich
lange eeuwen terug in den tijd der Middel
eeuwen. Na een klein oud mysteriespel „Het
spel van Adam" wordt een stuk opgevoerd van
Henri Gheon.
De eeuwen herleven, en als in een droom
trekken de groote feiten uit de historie aan
ons voorbij. In rijke gewaden en glanzend in
het flitsende licht der schijnwerpers voor de
kathedraal treken Clovis, Karei de Groote,
Hugo Capet, Lodewijk do Heilige aan ons voor
bij. Doodsche stilte heerscht onder de duizen
den die op het plein staan samengedrongen.
Een trilling van ontroering gaat door de massa,
als op het einde van het spel een zee van licht
op de muren en torens van de kathedraal wordt
gericht en de klokken, carillons, orgels en zang
koren samensmelten tot een machtig „Gloria
in Excelsis Deo."
Alle straten zijn versierd met wimpels en
vlaggen, vlaggen met de kleuren van Jeanne
d'Arc, met het wapen van Reims en vooral
vlaggen met de Stars en Stripes van de Ver-
eenigde Staten. Want zoo zeggen de inwo
ners van Reims dankbaar waren er geen
Rockefeller geweest en andere Amerikaansche
weldoeners, dan zouden de brokstukken van
heiligenbeelden en pilaren nog dooreen liggen
in de puinhoopen van de kathedraal. Talrijk
zijn de Amerikanen, die den Oceaan zijn over
gestoken om getuige te zijn van de herrijzenis
en de inwijding van de kathedraal van Reims.
De kathedraal staat in het middelpunt van
de belangstelling. Wie geen Fransch spreekt
en voor de inwoners van Reims dus kennelijk
een buitenlander is wordt om de drie mi
nuten staande gehouden door arme menschen
die kaarten verkoopen en portretten van post
zegels waarop de kathedraal en de „Glim
lachende Engel" staat afgebeeld.
De stad is werkelijk artistiek versierd, een
atmosfeer van blijdschap plant zich voort in
de straten en het is onmogelijk aan deze
vreugde te weerstaan.
Tusschen de twee groote torens van de ka
thedraal hangen de nationale vlaggen van
Frankrijk en de Pauselijke vlaggen vreedzaam
naast elkaar. „Dat is geen beleefdheid zegt
de Fransche abbé die mij begeleidt dat is
een symbool. Laat degenen die den mond vol
hebben over den strijd tusschen Kerk en Staat
in Frankrijk naar Reims komen."
Bij al deze plechtigheden is de groote man
van de verrijzenis der kathedraal op den ach
tergrond gebleven. Het is de beroemde archi
tect Deneux.
Met zijn langen baard lijkt het of een onbe
kende architect uit de Middeleeuwen bij het
zien der verwoestingen in Reims uit zijn graf
is opgestaan, en als een toovenaar door de
ruïnes is gegaan om in den geest der Middel
eeuwen op te bouwen wat verloren was.
Twintig jaar lang heeft Henri Deneux in de
kathedraal gewerkt. Vele geheimen der oude
bouwheeren heeft hij ontdekt, en hij heeft het
raadsel der steenen, die overal verspreid lagen,
opgelost. Alle brokstukken van kapotgeschoten
heiligenbeelden verzamelde hij. Onafgebroken
heeft hij gezocht, alle documenten die over de
kathedraal van Reims bestonden, heeft hij be
studeerd. Het resultaat is, dat Frankrijk
trotsch kan zijn op de verrijzenis van deze
kathedraal.
Ondanks de 287 brandbommen,die tijdens den
wereldoorlog de kathedraal teisterden en in een
ruïne veranderden, schijnt het licht weer door
de onvergelijkelijk schoone ramen, zingen de
klokken weer na een stilzwijgen van twintig
jaar en wordt de H. Mis weer opgedragen op
het altaar waar de koningen van Frankrijk ge-
Het lste regiment veldartillerie te Utrecht vierde Zaterdag zijn 90-jarig bestaan. Het
verlaat de versierde kazerne voor 'een feestmarsch door de stad
jubileerende
regiment
kroond werden. God rust weer in de ciborie
op de plaats, waar Hincmar in het jaar 862
reeds het H. Misoffer opdroeg en Waar Clovis,
de vorst der Franken, door den H. Remigius
gedoopt werd.
Henri Deneux, de toovenaar van Reims, heeft
zijn taak op sublieme wijze volbracht. De beel
den van heiligen en engelen zijn teruggekeerd,
en van de 2300 beelden, die de kerk voor den
oorlog bezat, ontbreken er slechts 65 op het
appèl.
De avond valt over de versierde stad, die een
lichtstad is geworden. De Middeleeuwen her
leven in de mysteriespelen op het plein voor
de kathedraal, de heiligen van Reims spreken
weer tot de duizenden die op het plein ver
zameld zijn.
In alle harten is dankbaarheid, en eeuwig
zal de herinnering zijn aan deze gloriedagen
van Reims.
OKLAHOMA-CITY, 11 Juli (Havas). Toen
president Roosevelt bij zijn bezoek aan Okla
homa door de stad reed, wilde een 52-jarige
man, Woody Hockaday, op zijn auto springen.
Een politie-agent sloeg hem echter neer. Op
het politiebureau vertelde Hockaday, dat hij
slechts de schoenen van den president had
willen poetsen
De „New-York Herald Tribune" meldt over
het incident, dat de menigte Hockaday bij zijn
arrestatie wilde lynchen. De politie moest den
man beschermen en de brandweer te hulp roe
pen, die de menigte verspreidde. Hockaday is
geestelijk gestoord: eenigen tijd geleden heeft
hij tijdens een bijeenkomst van het congres
witte veeren laten vallen op den minister van
Oorlog, Woodring. Volgens een ooggetuige heeft
een detectfve Hockaday overmeesterd, nadat
die door het politiecordon was geglipt.
Hoogste barometerstand 767.8 te Toulouse
Laagste barometerstand 749.1 te Thorshavn
VERWACHTING: Matige, tijdelijk krach- E
Üj tigc, Zuidwestelijke tot Westelijken wind,
betrokken tot zwaar bewolkt, waarschijn-
lijk nog regenbuien, weinig verandering
in temperatuur. El
Zon op v.m. 4.52 onder n.m. 9.17 uur.
5 Licht op n.m. 9.47. Maan op n.m. 8.17
Er onder v.m. 3.54 uur. Volle maan 12 Juli.
GEGARANDEERD TOTALE UITROEIING
MARNIXSTRAAT no. 116 - HAARLEM
Zuiveraars v. Rijks- en Gemeentegebouwen
LONDEN, 11 Juli (Reuter). De Britten Mur
ray en Sproule hebben een nieuw wereldrecord
zweefvliegen gevestigd door 22 uur en 5 mi
nuten in de lucht te blijven. Het record stond
op naam van de Duitschers Meyer en Schnei
der met 21 uur en 2 minuten.
NEW YORK, 11 Juli (Havas). Zondag
avond om 23.20 is Howard Hughes van het
vliegveld Floyd Bennett opgestegen op weg
naar Parijs.
Vannacht te 1.55 uur Greenwichtijd heeft
Hughes draadloos medegedeeld, dat hij
over Nieuw Schotland vloog, 647 K.M. van
New York en dat hij zich gereed maakte
den Oceaan over te steken.
Het toestel, waarmede Hughes zijn tocht om
de wereld hoopte te maken, is een Lockheed 14.
Het vliegtuig is gedoopt „New York World
Fair." Het heeft twee motoren van 1100 paarde-
kracht. De bemanning bestaat uit vijf perso
nen, n.l. Howard Hughes, piloot, twee naviga-
toren Harry Connor en luitenant Thomas
Thurlow, radiotelegrafist Stoddart en den me
canicien Lund.
Het toestel is ter beschikking gesteld door de
commissie tot organisatie van de wereldten
toonstelling te New York in 1939. Hughes heeft
uitnoodigingsbrieven om deel te nemen aan
deze tentoonstelling meegekregen voor de
staatshoofden van de landen, waar hij tusschen-
landingen zal maken. De vlucht is een propa-
gandavlucht voor de tentoonstelling.
Te 3.20 uur Greenwichtijd seinde Hughes dat
hij het eiland 'kaap Breton achter zich had ge
laten 1127 K.M. van New York.
De snelheid bedraagt 290 K.M. per uur. Het
weer is zeer gunstig en het zicht goed.
De gerestaureerde kathedraal te Reims is Zondag ojficieel ingewijd.
Aan éen vooravond tier plechtigheid was het prachtvolle bouwwerk
teestei&k verlicht
BERLIJN, 11 Juli (Havas) Tusschen de
stations Rheinsberg en Koperhitz in Meck
lenburg zijn Zondagavond twee treinen met
elkaar in botsing gekomen.
Een personentrein kwam in botsing met een
Dieselmotorwagen. Deze laatste werd door de
locomotief van den personentrein opengescheurd.
Vijf personen kwamen om het leven, waaronder
de bestuurder van den Diesel. Veertien personen
werden, gewond, waarvan zeven ernstig.
De inzittenden van den Diesel waren voorna
melijk Berlijners, die een uitstapje maakten.
BUENOS AIRES, 11 Juli (Havas). De vredes
conferentie voor den Chaco heeft een zuiver
formeele vergadering gehouden. De minister van
Buitenlandsche Zaken van Argentinië, Cantillo,
verklaarde, dat de overeenkomst zal moeten
worden geteekend door de presidenten van de
Vereenigde Staten, Argentinië, Uruguay, Chili,
Brazilië en Peru en dat de tekst gepubliceerd
zal worden na de onderteekening door de re
geeringen van Bolivia en Paraguay.
Uit La Paz wordt gemeld, dat de Boliviaan -
sche regeering de grootste reserve in acht neemt
ten aanzien van hit accoord, in afwachting van
den officieelen tekst.
HONGKONG, 11 Juli. Naar 't Chineesche
telegraaf-agentschap meldt, zou een deel
der Japansche vloot, dat tevoren gecon
centreerd was in de wateren van Foekien
en Kwangtoeng, verplaatst worden naar de
omgeving van de Paracelsus-eilanden en
van Hainan.
Dit vlootgedeelte zou bestaan uit 22 Ja
pansche oorlogsschepen, waarbij zes krui
sers. Deze schepen zouden geconcentreerd
worden in de wateren tusschen de Fransche
territoriale wateren en de Paracelsus-eilan
den. Voorts wordt aan het Chineesche
telegraaf-agentschap gemeld, dat Frank
rijk meer kapitale schepen en kruisers
naar het Oosten zendt, terwijl de Fran
sche commandant van het garnizoen in
Indo-China de Fransche troepen daar in
specteert.
Een niet bevestigd bericht aan dit agent
schap meldt verder, dat Japan met het oog op
de weigering van Frankrijk, de Annamieten-
troepen van de Paracelsus-eilanden terug te
trekken, besloten heeft tot positieve actie. Den
admiraal Sjotokoe Foejita zou opdracht zijn
gegeven de noodige stappen te doen. Foejita is
opperbevelhebber der Japansche vloot in Zuid-
China.
Ook zouden de Japanners zich gereed maken
Japansche troepen van Formosa naar de Pa
racelsus-eilanden te zenden. Twaalf Japanscne
oorlogsschepen zijn van Formosa vertrokken
naar Hainan en de Paracelsus-eilanden om
daar troepen aan land te zetten. Er kruisen
thans nog slechts negentien Japansche oorlogs
schepen in de Kwantoeng-wateren.
De Chineesche nationale vlaggen wap-
peren> aldus meldt het Chineesche tele
graaf-agentschap, weer trotsch in de gebie
den rondom Tientsin, dank zij de voort
durende uitbreiding van de Chineesche
guerilla in Hopei.
Herhaaldelijk trekken Chineesche mobiele
eenheden vrijelijk door in naam door de Ja
panners bezette gebieden nabij Tientsin heen
op weg naar Óost-Hopei, waar de kracht der
guerilla, evenals in Centraal Hopei, gestadig
toeneemt. Slechts zelden hebben de Chineesche
guerillatroepen weerstand ontmoet van den
kant van het Japansche garnizoen of van het
onder Japansche leiding staande „Corps tot
behoud van den vrede."
Het Chineesche hoofdkwartier meldt, dat drie
Japansche oorlogsschepen op den Jangtse door
Chineesche vliegtuigen gebombardeerd en tot
zinken gebracht zijn. Twee oorlogsbodems be
schoten Kioekiang voor Hankau, toen zij door
de Chineesche toestellen werden aangevallen.
Het derde bevond zich ter hoogte van Anking.
Men meent, dat de Amerikaansche en andere
buitenlandsche vlootautoriteiten afwijzend be
schikken op het verzoek van het Japansche
commando om de oorlogsschepen van den
Jangtse bij Hankau terug te trekken. Boven
dien zou den Japanners worden medegedeeld,
dat zij verantwoordelijk blijven voor het leven
der vreemdelingen en hun bezittingen.
LONDEN, 11 Juli (Reuter). Naar Zondag
avond officieel werd medegedeeld, is de Engel-
sche Koning lijdende aan een lichten aanval
van ingewandsgriep, In verband waarmede hij
een paar dagen rust zal moeten houden. De
vooruitzichten zijn echter gunstig genoeg, zoo
dat de Koning zijn voorgenomen bezoek aan
Frankrijk zal kunnen brengen.
Wij garandeeren U absolute verdelging
onder geheimhouding en schriftel. garantie,
volgens speciaal beproefde methode,
ZUIVERINGSONDERNEMING
GEN. CRONJéSTRAAT 135 - TELEF. 11657
HAARLEM
Plechtige inwijding van de herstelde kathedraal
van Reims door Kardinaal Suhard.
Se spanning in Palestina is bij het begin der
ieuwe week weer toegenomen.
Japansche oorlogsbodems zouden op weg 4jjn
naar het eiland Hainan en de Paracelsus-
eilanden.
Howard Hughes gestart voor zijn vlucht New
YorkParijs.
Algemeene beschouwingen in den Indischen
Volksraad begonnen.
Mr. Wendelaar treedt af als voorzitter van de
Liberale Staatspartij.
MILAAN, 11 Juli (DNB) In de nabijheid
van Goerz in Italië is een nog uit den wereld
oorlog afkomstige, niet ontplofte granaat tot
ontploffing gekomen, doordat verscheidene per
sonen, die het gevaarlijke voorwerp vonden,
pogingen in het werk waren gaan stellen om het
open te maken en te ledigen. Door de ontplof
fing werden op slag drie personen gedood. Twee
personen, die zware verwondingen hadden be
komen, overleden korten tijd later in het zie
kenhuis.
RIO DE JANEIRO, 11 Juli (Havas) D2
Braziliaansche minister van Buitenlandsche Za
ken Aranha heeft, naar officieel bevestigd
wordt, spontaan zijn ontslag aangeboden om de
regeering in alle vrijheid te laten beraadslagen
over het incident, waarbij zijn broer en andere
officieren betrokken zijn. Op verzoek van pre
sident Vargas heeft echter de minister zijn
functie hervat.
PARIJS, 11 Juli. (Havas) De nationa.e
raad van den bond van ambtenaren in Frank
rijk heeft in een buitengewone vergadering een
motie aangenomen, waarin het „niet ontvan
kelijk verklaren door het parlement van de
matige eischen der ambtenaren" onder de hui
dige omstandigheden, gelaakt wordt.
De raad verklaart, dat „niets andersover
blijft, dan over te gaan tot maatregelen, waar
van de arbeiders in de particuliere bedrijven
reeds met succes gebruik gemaakt hebben." De
raad noodigt zijn vakvereenigingen uit, deze
maatregelen ernstig voor te bereiden en ver
trouwt op het bestuur om hiervan zoo noodig
en op het juiste oogenblik gebruik te maken,
zonder de heropening van de parlementszitting
af te wachten.
De minister van Justitie van het nationalis
tische Spanje, Conde de Ridezno, heeft ver
klaard, dat men in de toekomst met Rome een
concordaat wil sluiten, waarin de samenwerking
tusschen Kerk en Staat geregeld zal worden. Op
administratief gebied zal een volledige onaf
hankelijkheid bewaard worden.
De anti-clericale wetten uit den tijd der
republiek zijn reeds afgeschaft, behalve de wet
betreffende de religieuze orden en congregaties
en de wet betreffende de saecularisatie der be
graafplaatsen, die beide in het concordaat
nader geregeld zullen moeten worden.
IN IV V v\ uilniiimi if fw l r f ir?
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 757.3
Vorige stand: 757.1
