Het Britsch bezoek
aan Parijs
Alarmeerende geruchten uit
Praag tegengesproken
m
1
14 DAGEN LOURDES F 59.50
INT. REISBUREAU „HOLLAND"
Strafexpeditie in
Palestina
Het Weer
Japansche troep
aan het muiten?
lp
P3 yp ïpii
5
l* - i 'fife
mmg lé rÊmm
HET D.N.B. MELDDE EEN
MOBILISATIE
De H. Vader over
nationalisme
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
Pwl
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
ZONDAG 17 JULI 1938 - OCHTENDBLAD
VIER EN ZESTICSTE JAARGANG No. 21278
Hartelijke brieven gewisseld
tusschen Chamberlain en
Daladier
Besprekingen tusschen
Halifax en Bonnet
De Maia
over den Oceaan
Arabisch dorp bij den berg
Thabor verwoest
Moskou maakt aan
spraak op bezet gebied
Japan stelt Rusland verantwoor
delijk voor de gevolgen
Te Amoy zou een bloedig gevecht
geleverd zijn
De rechtschen in de
provincie Valencia
Regeeringstroepen beweren ook
succes te hebben
Ernstige ontploffing te
Pilsen
Twee dooden
mm* - A
De Tsjecho-Slowaaksche gezant
te Londen verklaarde, na een
gesprek met Praag, dat er
niets bijzonders is
Ontevredenheid in de
Duitsche bladen
Trek-bergtocht JUNGFRAUGEBIED
Officieele tegenspraak
Toespelling van Z. H. op den
toestand in Oostenrijk?
Engeland bestelt 400
vliegtuigmotoren
Oefeningen voor ordonnansen in het
zij over een kuil van
Duitsche leger. Met hun rijwiel moeten
ongeveer drie meter springen
Duitsche pers hernieuwt
haar aanvallen
Britsche militaire luchtvaart leert
van Hughesvlucht
De terugtrekking der
vrijwilligers
Niet-inmengingscommissie komt
binnenkort bijeen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Vulkaan-uitbarsting in
Japan
Bezorgdheid over het lot van
dertig bergbeklimmers
Samuël Insull overleden
De begrooting-1939
van België
Een deficit van 901 millioen francs
Naar de Fakir grot
WAAROM NOG ELDERS ERGERNIS
WANNEER DE ROEMER PRIMA IS?
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regei 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
do kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
LONDEN, 16 Juli. (Keuter). Aan den
vooravond van het koninklijk bezoek aan
Parijs zijn hartelijke brieven gewisseld tus
schen Daladier en Chamberlain.
Naar verluidt wordt in deze brieven be
vestigd, dat er nauwe vriendschappelijke
betrekkingen bestaan tusschen Engeland en
Frankrijk, benevens een nauw samengaan
in de internationale politiek. In officieele
kringen wordt er echter de nadruk op ge
legd, dat de brieven geen nieuwe verbinte
nissen behelzen.
In Parijs zoowel als in Londen wekt het be
zoek de grootste voldoening, en men acht het
daarom niet meer dan natuurlijk, dat deze
brieven gewisseld zijn.
Men acht het te Londen zeer waarschijn
lijk, dat de tusschen Chamberlain en Da
ladier gewisselde brieven, behalve over
kwesties van algemeenen aard, meer in het
bijzonder handelen over SPanje, Tsjecho-
Slowakije en de Middellandsche Zee. Men
twijfelt er niet aan, of Lord Halifax, die het
Engelsche koningspaar Vergezelt, zal met
zijn Franschen ambtgenoot, Bonnet, den
Europeeschen toestand bespreken.
Hun besprekingen zullen waarschijnlijk in
hoofdzaak handelen over de positie van Tsje-
cho-Slowakije, welke zich wellicht de volgende
maand tot een nog moeilijker vraagstuk zal
ontwikkelen, hoewel uit de jongste te Londen
ontvangen berichten blijkt, dat de Tsjecho-
Slowaaksche regeering alles in het werk stel
om aan de gerechtvaardigde eischen der Sude-
ten-Duitschers tegemoet te komen, met hand
having van de onschendbaarheid van den
Tsjecho-Slowaakschen staat.
Als de weersomstandigheden gunstig zijn, zal
het bekende watervliegtuig „Mercury", behoo-
rende tot het „tweelingvliegtuig Maia", a.s.
Woensdag van de vliegbasis Foynes in Ierland
naar Canada en de Ver. Staten vliegen. Het
toestel zal een halve ton vracht meenemen, be
staande uit dagbladen, films en foto's over het
bezoek van het Engelsche koningspaar aan
Parijs. De bestemming van de „Mercury" zal
zijn New-York, via Botwood en Montreal. In
Montreal zullen de couranten, films en foto's
voor Canada worden uitgeladen.
De „Mercury" en de ,,Moia" zullen Maan
dag afzonderlijk van Southampton naar Foy
nes vliegen, en Dinsdag zullen aldaar de laat
ste voorbereidingen voor de vlucht worden ge
troffen.
JERUZALEM, 16 Juli. (Havas.) Kort geleden
Werd gemeld, dat het Joodsche dorp Masha
verwoest werd en de bewoners gedood zouden
^jn.
Volgens ingewonnen inlichtingen gaat het
tn werkelijkheid om het dorp Dabbarita,
nabij Masha, ten Westen van den berg
Thabor. Het werd cloor Arabieren, niet door
Joden bewoond, en werd verwoest tijdens een
strafexpeditie na een gevecht tusschen
troepen en terroristen. Het aantal slacht
offers blijft onzeker. In leidende Arabische
kringen verklaart men, dat er dertig doo-
den en 85 gewonden vielen.
Aan de operatie was een gevecht vooraf ge
gaan, waarbij een Joodsche hulpagent was ge
dood,' terwijl een Britsch officier en een Britsch
soldaat, benevens een Joodsch hulpagent ern
stig werden gewond.
De troepen vervolgden de rebellen tot in het
dorp, waar het weerstandscentrum was, en gin
gen over tot een zuiveringsoperatie, ter verdrij
ving van de terroristen, die de streek onveilig
blaakten.
MOSKOU, 16 Juli. (D. N. a.) Gisteravond
beeft de Japansche zaakgelastigde te Moskou
Wederom een bezoek gebracht aan den plaats-
Vervangenden commissaris van Buitenlandsche
Zaken in verband met het Russisch-Mandsjoe-
'Üsche grensincident. De Russische regeering
stelt zich echter op het standpunt, dat de be-
fcette grensstreek tot het Russische grondgebied
behoort.
Oe Japansche zaakgelastigde verklaarde,
dat de gevolgen, die zouden kunnen voort
vloeien uit de bezetting van de Sjeiffeng-
streek door den Russischen troep, voor de
verantwoording zouden komen van Rus
land.
H VERWACHTING: Matige tot zwakken,
j=j Noordwestelijke tot Zuidwestelijken wind,
gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen regen,
weinig verandering in temperatuur.
1 VERDERE VOORUITZICHTEN: Gelei- |j
delijk warmer.
Ülllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
HANKAU, 16 Juli. Volgens bij het
Chineesche telegraafagentschap ontvangen
vertraagde berichten, zouden 2000 man
Japansche troepen van het garnizoen
te Amoy op 12 Juli j.l. aan het muiten zijn
geslagen. De loyale troepen trachtten den
opstand te bedwingen, waarbij een straat
gevecht ontstond; aan beide zijden vielen
vele slachtoffers.
De door de Japanners aangestelde directeur
voor de openbare veiligheid werd hierbij ern
stig gewond, en zou later overleden zijn.
Achttien Japansche bombardementsvliegtui
gen hebben hedenmiddag onder dekking van
een even groot aantal jachttoestellen een aan
val ondernomen op Hankau. Chineesohe jacht
vliegtuigen stegen op. Een hevig luchtgevecht
ontwikkelde zich, waarbij vijf toestellen om
laag geschoten werden. Volgens Chineesche
mededeelingen waren daarvan drie Japansche
machines. Een benzinedepot is door het bom
bardement in de lucht gevlogen.
In de Japansche pers wordt de eisch gesteld,
dat de Sovjets onverwijld het door hen in
Mandsjoekwo bezette gebied zullen ontruimen,
terwijl de bewering van Moskou, dat de hoogte
van Sjanfeng Sovjet-Russisch gebied is, scherp
wordt afgewezen. Japan, aldus de bladen, mag
niet toestaan, dat Moskou in de regeling der
grenskwestie storingen tracht te bewerken, als
reeds door Frankrijk is geschied ten aanzien
van de Paracel-eilanden. Blijkbaar hebben
Parijs en Moskou gelijktijdig' de mogelijkheden
gepeild voor een rechtstreeksche inmenging in
het Japansche conflict met China, hetgeen
duidt op een gemeenschappelijk optreden, en
hetgeen blijkt uit de rechtstreeksche lïulpver-
leening aan Hankau.
De Japansche regeering heeft besloten het
artikel van de wet op de nationale mobilisatie
toe te passen, waarbij minimum en maximum-
loonen voor de arbeiders worder. vastgesteld.
TERUEL, 16 Juli. (Havas). De rechtschen
hebben zich meester gemaakt van het dorp
San Augustin. Zij trekken thans op naar
Barracas en hebben de provincie Valencia
betreden.
Aan het Levantfront worden, naar Barcelona
meldt, hevige gevechten geleverd. Het regee-
ringsfront van Valbona en Mora de Rubielos Is
niet verbroken, ondanks den val van Sarrion.
Ter hoogte van Segordo gaat de opmarsch der
regeeringstroepen voort en lijkt de rechtsche
bedreiging dezer stad te zullen verwijderen. Na
in het Zuiden bij de kust gelokaliseerd te zijn,
beweegt de slag zich naar het Noorden en woedt
thans opnieuw bij de Rio Mijares. De regee
ringstroepen blijven verloren stellingen herove
ren en weerstand bieden aan de rechtschen.
Hun vorderingen in dezen sector zijn sinds drie
dagen constant.
Met het hospitaalschip „Gradisca" zijn. van
morgen 253 gewonde Italianen uit Spanje te
Rome aangekomen.
PRAAG, 16 Juli. (D. N. B.) Vanmorgen is in
een groote werkplaats te Pilsen een zuurstof-
cylinder uit elkaar gesprongen. Twee arbeiders
werden gedood; twee werden ernstig en zes
anderen lichter gewond. De werkplaats is vol
komen vernield.
In een groot magazijn te Londen heeft dezer dagen een geweldige brand gewoed.
Urenlang heeft de brandweer moeten werken om het vuur, dat dreigde over te
slaan naar een gasfabriek, te bedwingen. Hierboven een luchtfoto van de vuurzee
PRAAG, 16 Juli Zaterdagnamiddag wer
den van verschillende zijden berichten ver
spreid over een mobilisatie van het Tsjechi
sche leger in het grensgebied van Troppau
tot Trautenau. Deze berichten bleken geluk
kig weldra niet overeenkomstig de werkelijk
heid te zün en werden kort daarop in
officieele tegenspraken weerlegd.
Het Duitsche nieuwsbureau meldde uit Wal-
14 dag. ll.K. Jeugdreis 25 Juli, 1, 8 en 15 Aug.
14 dg. Vogezen-Zwitserland 59.50 - 18|7, 1-15-2918.
8-daagsche fietst. Ardennen 27.50 - 24J7, 7 en 21|8
9 daagsche fietstocht België en Engeland 35.—
30 Juli, 13 Aug.
overnachten in berghotels - Faulhorn 2684 M.
14 dagen 97.50, 1, 15 en 29 Aug.
LAAN VAN MEEBDEBVOOBT 176, DEN HAAG
fffftfSSfrKlw
W28tot»
denburg (Silezië): Sinds hedenmorgen zijn in
het geheele grensgebied van Troppau tot
Trautenau nieuwe Tsjechische mobilisatiemaat
regelen te bespeuren. De straten zijn weer met
militairen bezet; er zijn weer grensversperringn
aangebracht. Men kan met den verrekijker pos
ten van geschut en machinegeweren waarnemen.
In vele streken zijn militairen geconcentreerd. In
Braunau is een nieuw regiment gelegerd.
Van de Sudeten-Duitsche bevolking heeft zich
weer een groote onrust meester gemaakt, te
meer daar haar door deze militaire maatregelen,
thans midden in den oogsttijd, opnieuw zware
schade wordt berokkend en het binnenhalen van
den oogst ernstig wordt belemmerd. In vele
plaatsen zijn weer paarden en wagens in beslag
genomen en talrijke landwegen bezet.
Ook andere buitenlandsche agentschappen
maakten van mobilisatiemaatregelen melding,
maar naar later bleek, waren deze berichten
ontleend aan bovengenoemd bericht van het
Duitsche nieuwsbureau.
De legatie van Tsjecho-Slowakije te Lon
den spreekt formeel de uit Berlijn komende
berichten tegen, als zou de regeering te
Praag tot mobilisatie zijn overgegaan.
De Tsjechische gazant, Jan Masaryk, ver
klaarde aan Reuter, dat hij Zaterdagmiddag
met Praag gesproken heeft, en dat er niets
ongewoons te melden valt.
Ook in welingelichte kringen te Praag ver
klaart men, dat de berichten van eiken grond
ontbloot zijn.
Nader meldt Reuter uit Praag;
De Tsjechische regeering spreekt offi
cieel de berichten over een troepen
mobilisatie tegen.
De Tjecho-Slowaaksche gezant te Ber
lijn, Mastny, heeft vanmiddag aan het mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken mede
gedeeld, dat de Tsjecho-Slowaaksche regee
ring in het geheel geen maatregelen tot
mobilisatie getroffen heeft.
VATICAANSTAD, 16 Juli. (Havas.) Tij
dens een ontvangst van Fransche zusters
heeft Z. H. de Paus een toespraak gehouden,
waarin Hij het overdreven nationalisme
veroordeelde. Dit overdreven nationalisme,
aldus de H. Vader, werkt het heil der men-
schen tegen en is niet slechts in strijd met
de wetten van God, maar ook met het Ge
loof.
De tegenstelling tusschen het buitensporige
nationalisme en de Katholieke leerstelling
treedt duidelijk aan het licht. De geest van dit
nationalisme is tegengesteld aan het Geloof.
Vervolgens zeide Z.H.:
„Men heeft Ons iets heel ernstigs mede
gedeeld. Het betreft niet slechts een of an
der dwaalbegrip; de geheele geest van deze
leer is in strijd met het Christelijk Geloof,
het is een vorm van waarachtigen afval."
Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d.
16 Juli:
De rede van den H. Vader heeft in Rome een
sterken indruk gemaakt. Velen zijn van meening,
dat de H. Vader hier doelt op de rassenprocla-
matie, die eenige dagen geleden in de Italiaan-
sche kranten is verschenen. Gezien echter de
reactie van de „Osservatore Romano" en de
„Avvenire" beide bladen beperkten zich ertoe
te wijzen op het onderscheid tusschen genoem
de proclamatie en de Duitsche rassenleer en
-politiek, terwijl de „Avvenire" bovendien he
denavond een artikel publiceerde van de hand
van een bekend pater Jezuïet, waarin de
schrijver de proclamatie prijst om haar rustigen,
feitelijken en wetenschappelijk verantwoorden in
houd is de opvatting, als zou de H. Vader
deze proclamatie bedoeld hebben op zijn minst
niet zeer waarschijnlijk.
De rede werd gisteren uitgesproken en
toen ontving de H. Vader Mgr. Waitz,
Bisschop van Salzburg, in audiëntie. Zoo
ligt meer het vermoeden voor de hand, dat
de uitlating van den H. Vader betrekking
heeft op den toestand in Oostenrijk. Men
herinnert zich, dat de „Avvenire" enkele
dagen geleden het bericht van een schisma
in Oostenrijk „minstens praematuur" oor
deelde.
Bij informatie kon men ons niets met zeker
heid mededeelen. Men acht het laatste niet on
mogelijk. Men wijst er echter op, dat er den
laatsten tijd geen speciale gebeurtenis in Oos
tenrijk heeft plaats gehad. De uitlating van den
H. Vader zou dus hoogstens op een complex ge
beurtenissen kunnen slaan.
De geleidelijke uitwerking van het minder-
hedenstatuut in Tsjecho-Slowakije vormt voor
de Duitsche pers een aanleiding tot nieuwe
scherpe aanvallen op de regeering te Praag. De
bladen maken op in het oog loopende plaats
melding van incidenten, die, naar zij beweren,
in groot aantal, tusschen Tsjechen en Sudeten-
Duitschers plaats hebben.
De „Lokalanzeiger" gaat zoo ver om de Tsje
chen te betitelen met „hyena's van het slagveld"
en zegt, dat het Duitsche rijk in hun oogen
slechts een lijk is, dat de gieren zouden willen
verscheuren. De „National-Zeitung" van Essen
uit zich op dreigenden toon. „Men zal goed doen,
aldus dit orgaan, de lankmoedigheid van
Duitschland ni^t te overschatten. Het zou b.v.
wel eens kunnen gebeuren, dat Duitschland zijn
vreedzame werken, welke het overal onderneemt,
onderbreekt, indien het de versterking van zijn
grenzen belangrijker acht. Het zou ook kunnen
gebeuren, dat het vraagt, of Tsjecho-Slowakije,
„dat vliegtuigmoederschip van de Sovjets", op
den duur in het hart van Europa wel te dulden
is."
NEW-YORK, 36 Juli. (Havas.) De directeur
van de Amerikaansche vliegtuigmaatschappij
Curtis Wright heeft medegedeeld, dat het Brit
sche ministerie van Luchtvaart 400 vliegtuig
motoren van het type „Wright Cyclone", die
1100 pk. opleveren, besteld heeft. Deze motoren
Zijn gelijk aan die, welke gemonteerd waren in
het toestel, waarmede Hughes zün wereldvlucht
heeft gemaakt. De motoren zijn bestemd voor
200 verkenningsvliegtuigen, die gelük zullen zün
aan het door Hughes gebruikte toestel.
LONDEN, 16 Juli. (Reuter.) De niet-inmen-
gingscommissie zal niet lang na 20 Juli bü-
eenkomen, ter bespreking van het vraagstuk
der benoeming van leden der commissies) die
naar Spanje zullen gaan ter telling van de
buitenlandsche vrijwilligers. Deze bijeenkomst
der niet-inmengingscommissie zal in ieder ge
val worden gehouden, of de antwoorden uit
Spanje op het terugtrekkingsvoorste! zullen zijn
ontvangen of niet.
Ter gelegenheid van het Britsche bezoek
aan Parijs zijn hartelijke brieven gewis
seld tusschen Chamberlain en Daladier
over de nauwe Fransch-Brïtsche samen
werking. Verwacht wordt, dat Bonnet en
Halifax besprekingen zullen voeren.
In een toespraak tot Fransche pelgrims
zeide de H. Vader, dat Hem ernstige
dingen waren medegedeeld, die een vorm
zijn van waarachtigen afval.
Het D. N. B. meldde, dat in het Sudeten-
Duitsche gebied wederom gemobiliseerd
werd door Praag; deze geruchten wer
den echter officieel tegengesproken. De
Duitsche pers doet scherpe aanvallen op
de regeering van Tsjecho-Slowakije.
Japansche troepen zouden te Amoy aan
het muiten zijn geslagen. Boven Hankau
kwam het tot een luchtgevecht.
De niet-inmengingscommissie zal binnen
kort bijeenkomen ter beraadslaging over
de terugroeping van vrijwilligers uit
Spanje.
Bij een strafexpeditie in Noord-PaHstina
werd een Arabisch dorp verwoest. Het
aantal dooden is onbekend.
Antwoord der regeering aan de Eerste
Kamer betreffende de opmerkingen in
zake luchtbescherming.
Aan de Staatsmijn Hendrik te Brunssum
is een locomotief met vier geladen
wagons naar beneden gestort. De leerling-
machinist werd gedood, de machinist
gewond.
De overplaatsing van de directie der
artillerie-inrichtingen met secretariaat en
hoofdadministratie naar Den Haag, zal
omstreeks 1 October geschieden. De
voorschriften voor een bezoek aan de
Hembrug zijn verscherpt.
New-Yorksche beurs: stemming vast.
TOKIO, 16 Juli. (Domei.) De werkende vul
kaan van den berg Asama, op ongeveer 90 mül
ten Noord-Westen van Tokio, is tot een uit
barsting gekomen, welke gepaard ging met een
verschrikkelijk onderaardsch gerommel. Zware
rookwolken worden door den vulkaan uitgewor
pen. De uitbarsting begon vanmiddag om half
twee. Men maakt zich ongerust over het lot
van een dertigtal bergbeklimmers, die den Asa
ma beklommen hadden.
BRUSSEL, 16 Juli. (Belga.) De Belgische mi
nister van Financiën heeft bij den Senaat een
ontwerp ingediend, waarbü zekere credieten de
begrooting-1939 bekorten, zoodat het deficit
thans geraamd wordt op 901 millioen.
In het ontwerp voor de begrooting-1939 deelt
de minister mede, dat aanvullende credieten
noodig zullen zün, o. a. van 150 millioen francs
wegens ioonsverhoogingen als gevolg van de
stüging van den prijzenindex. Volgens den mi
nister zal het jaar 1939 uit begrootingsoogpunt
minder gunstig zün dan het voorgaande dienst
jaar. Aangezien de belastingen niet kunnen
worden verhoogd, zal er gedurende zekeren tüd
minder moeten worden uitgegeven. De laatste
jaren zijn de uitgaven te hoog geweest, en daar
om zal men zich thans bepaalde opofferingen
moeten getroosten.
De bekende Amerikaansche financier Sa-
muel Insull is Zaterdagmiddag in de
Metro te Parijs plotseling ongesteld geworden.
Hü werd naar een ziekenhuis vervoerd, waar
hü kort daarop aan een hartzwakte is over
leden.
Donderdag zün vier Britsche en twee
Indische soldaten gedood in Wa-
ziris t an tüdens een poging der infanterie
om op te rukken naar de grot van den Fakir
van Ipi, waarbü zij gesteund werd door vlieg
tuigen.
Heiligeweg 39-45, A'dani. A. J. v. d. MADE
OOK VOOR INDISCHE RIJSTTAFEL
M rVYVVrrrvrrrmTrrtTTTTTrT7T7T7-7-Z7""i^5?
Stand op Zondag 1 uur v.m.: 762.5
Vorige stand: 762.1
