De slag voor Gandesa thans begonnen Scherpe Duitsche critiek op het statuut van Hodza Overeenkomst met Franco Het nieuws van heden -mmm- mi/ffp-j, FELLE STRIJD IN DE BUITENWIJKEN GEEN BEGRIP WERD GETOOND" Tsjang Kai Sjek onderhandelt DE VOLKENBOND VOOR EEN BESLISSING Het terugtrekken van vrijwilligers DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE. NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bronze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE. UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM DONDERDAG 28 JULI 1938 - OCHTENDBLAD VIER EN ZESTIC5TE JAARGANG No. 21296 Het rechtsche opperbevel schijnt echter aan deze gevechten weinig belang te hechten Bombardement op Tarragona Oppositie in de Falanx? Britsch-Amerikaansch handelsoverleg Het Britsche kabinet bespreekt de gerezen moeilijkheden Het Weer mm De Duitsche gezant te Praag bezocht president Benesj Het incident van 21-Mei voor den rechter Ruslands grenzen in Azië Japan verlangt naar een definitieve vaststelling De Mercury" gedaald in Southampton LONDEN, 27 Juli. (Reuter). De „Mercury" is om 20 uur 20 in Southampton neergestreken. Het vertrek van Runciman Het incident te Eger Onze regeering heeft een regeling getroffen ten aanzien van de wederzijdsche vertegen woordiging Vestiging van agent en sub-agenten Zijn idealen kunnen volgens Lord Halifax behouden worden De Britsche belangen in China Ronduit ITALIAAN UITGEWEZEN NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regef 30 et., Ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor 'do kleine annonces „OmroeDers" zie de rubriek BARCELONA, 27 Juli. (Havas.) De slag voor Gandesa is begonnen. De regeerings troepen, die gisteren alle hoogten bezet heb ben rondom de plaats, en zich o. m. meester hebben gemaakt van het dorp Corbera, op 2 K.M. ten Noorden van Gandesa, hebben hun opmarsch voortgezet. De laatste berichten melden, dat in de buitenwijken van Gandesa gevochten wordt. Er zijn nog vijfhonderd krijgsgevangenen ge maakt, terwijl gisteren reeds 3000 rechtsche sol daten gevangen werden genomen. Intusschen hebben de rechtschen echter versterkingen aan troepen en geschut in den strijd geworpen. Volgens een bericht uit Burgos hebben de rechtsche troepen bij het aanbreken van den dag den strijd hervat tegen de regeeringstroe- pen, die nog genesteld zijn aan den rechteroever van de Ebro. Te Burgos wijst men er op, dat men niet verbaasd behoeft te zijn over den weerstand der regeeringstroepen- op den rech teroever van de Ebro, aangezien hun bruggen vernield zijn en hun niets overblijft dan weer stand bieden tot het uiterste hunner krachten en tot hun munitie is uitgeput. Franco bevindt zich op het oogenblik in goe de gezondheid te Burgos. Des morgens en des avonds begeeft hij zich naar het hoofdkwartier. ROME, 27 Juli (Havas) De bijzondere corr. van de Messagero aan het front van de recht sche troepen in Katalonië bericht aan zijn blad, dat de regeeringstroepen de Ebro konden over steken dank zij de hulp van marxistische ele menten onder de burgerbevolking van het dooi de troepen van Franco bezette gebied. Deze personen, die vroeger deel hebben uitgemaakt van de marxistische militie stonden nog in ver binding met de Katalaansehe regeering en heb ben onrust gezaaid langs den oever, waarvan gebruik werd gemaakt door de regeeringstroe pen. Dé Messagero bericht, dat in de tweede week na het begin van het offensief de troepen vijf tig kilometer van het punt van uitgang waren opgerukt en een stelling bezet hielden, welke bestemd was te dienen als natuurlijke basis voor een nieuwen sprong naar het Zuiden. Het feiT, dat Franco in Burgos is, vrij ver van het front, vormt een aanwijzing, dat het opperbevel geen bijzonder belang schijnt te hechten aan de operaties der regeerings troepen in den sector van Flix en Amposta. Aan het Levantfront is stilstand ingetreden in den veldslag in de sectoren langs de kust en in de Sierra de Espadan. De rechtschen zetten hun pogingen in de richting van Viver voort. De regeeringstroepen hebben de aanvallen der rechtschen in de sectoren van Caudiel, Bena- ler, Toras en Bejis afgeslagen. De laatste gevechten zijn bijzonder hevig ge weest ten Westen van Bejis, op 11 K.M. van Viver. De rechtschen vielen de stellingen van Curillo, Rabalsador, ten Zuiden van de Sierra el Toro, aan. De regeeringstroepen openden een hevig vuur en decimeerden de voortdurend aan vallende rechtschen. Vervolgens sprongen zij in de verschansingen en verdreven de Italiaansche troepen met handgranaten. Zij maakten een belangrijken buit, o. m. 10 mitrailleurs, 11 ma chinegeweren van Italiaansch fabrikaat, vier mortieren en 83 geweren. Tarragona heeft een nieuwen luchtaanval te verduren gehad. Om half vier wierpen Junkers- bombardementstoestellen talrijke brandbommen en ontploffingsprojectielen op de stad. Ver scheidene gebouwen vlogen in brand; het aan tal slachtoffers is nog niet bekend. In verband met de gevangenneming en in staat van beschuldiging-stelling van Martinez Velez en Agustin Aznar, beiden leden van den natior.alen raad en van de door Franco be noemde politieke junta, zouden sommige per soonlijkheden in het rechtsche Spanje wen- schen, dat het tegen hen aanhangige proces .de beide raadsleden worden beschouwd als op standig tegen de staatstucht een proces van de Spaansche Falanx zou worden, -welke naar hun meening vastberaden naar rechtsch zou moeten worden georiënteerd. Een gevolg van hun gevangenneming ls ge weest, dat voor de tweede maal Don Joaquin Garrigues is gearresteerd. Garrigu.es was pro fessor in het handelsrecht aan de universiteit van Madrid. Hij is reeds eenmaal te Salaman ca gevangen geweest, verdacht van linkschen denkbeelden te zijn toegedaan. De beide bovengenoemde raadsleden wor den er o. m. van beschuldigd in een geest van openlijke oppositie een ontwerp te heb ben ingediend tot reorganisatie van de Spaansche traditionalistische Falanx, met het doel uit den rechtstreekschen invloed van het leger te verwijderen alles wat be- tiekking heeft op de politieke activiteit der partij en van den staat. De tegenstanders van prof. Garrigues houden staande, dat hij persoonlijk het bewuste ont werp heeft opgesteld, op verzoek van Martinez Velez en Agustin Aznar. De Duitsche reddingsmaatschappij voor schipbreukelingen heeft de beschikking gekregen over een auto, waarop een raketten-installatie en andere hulp middelen worden meegevoerdDe auto is gestationneerd te Heiligenhafen ft LONDEN, 27 Juli (Reuter). Op de weke- lijksche bijeenkomst van het Britsche kabinet hebben de ministers heden de moeilijkheden be sproken, welke zijn gerezen in de Britsch-Ame- rikaansche handelsbesprekingen. H VERWACHTING: Meest matige, tijdelijk toenemende wind, aanvankelijk Zuidoost, later ruimend naar Westelijke richtingen, S toenemende bewolking met toenemende kans op regen of onweer, aanvankelijk jl iets warmer. H VERDERE VOORUITZICHTEN: Koeler. |f BERLIJN, 27 Juli (D.N.B.). De „Deutsche diplomatisch-politische Korrespondenz" schrijft in verband met de door publicaties in de pers bekend geworden wetsontwerpen der Tsjecho- Slowaaksche regeering, die den grondslag moe ten vormen van onderhandelingen, o.a. het vol gende „Deze ontwerpen komen in de essentieele deelen Overeen met reeds vroeger ontvangen aankondigingen, die reeds voorwerp zijn ge weest van een critiek der Sudeten-Duitsche partij. De vermaningen van andere regee ringen hebben dus klaarblijkelijk geen wij ziging van het standpunt der Tsjecho- Slowaaksche regeering ten opzichte van het probleem als geheel tot stand kunnen brengen. De ontwerpen trachten het feit te verbergen, dat de regeering te Praag niet van zins is met de principieele eischen der Sudeten-Duitsche partij en van de andere nationaliteiten reke ning te houden. Er komt noch een erkenning van de Sudeten-Duitschers als rechtsgelijk staatsvolk, noch toekenning van het karakter der rechtspersoonlijkheid aan de Duitsche volks groep en in verband daarmede van zelfbestuur op het aaneengesloten door Duitschers bewoon de gebied in voor. Weliswaar wordt nog de aanduiding „nationaliteitenstatuut" gehand haafd, maar in het zesde en in het zevende hoofdstuk komt bij de formuleering der cultuur rechten duidelijk tot uitdrukking, dat Tsjechen en Slowaken moeten doorgaan voor de eerst- TOKIO, 27 Juli. Een vertegenwoordiger van de regeering van Tsjang Kai Sjek heeft, volgens het Japansche persbureau Domei, onderhandelingen aangeknoopt met Sir Geoffrey Stafford Northcote, den gou verneur van Hongkong, over den afstand van het Chineesche deel van den spoorweg KantonKauloen, van Kanton tot Sjoem- tsjoen, welke stad grenst aan het Britsche pachtgebied. Deze lijn heeft een lengte van ongeveer 89 mijl. De correspondent van de „Nitsji Nitsji Sjimboen", die dit bericht meldt, seint verder üit Hongkong, dat niets bekend is omtrent den prijs, die bedongen wordt door de regeering van Tsjang Kai Sjek. Het is echter zeker, dat de voorgestelde transactie beoogt fondsen bij een te brengen voor den aankoop van meer oorlogsleveranties uit Engeland, en tevens ten doel heeft den spoorweg KantonKauloen te behouden tegen Japansche luchtaanvallen. De correspondent wijst er echter op, dat Engeland biet alleen zou bloot staan aan critiek wegens schending van het negen-mogendhedenpact, maar het resultaat zou verbeuren van zijn sa menwerking met Japan tot behoud van zijn belangen in Noord-China, wanneer het zoo'n doorzichtige transactie met het regime van Tsjang Kai Sjek afsloot. Voorts schrijft de correspondent, dat klaarblijkelijk plannen ontworpen zijn door Tsjang Kai Sjek voor onderhandelingen met Frankrijk over afstand van den Soen- ning-spoorweg in de provincie Kwangtocng, van Tausjan tot Kbngmoen, een lengte van 158 K. M. Een telegram, ontvangen uit betrouwbare buitenlandsche bron te Kioekiang, meldt, dat de gevechten in de stad gisteravond geëindigd zijn. De Chineesche troepen, die in de achter hoede streden, zijn waarschijnlijk terugge trokken. Nabij Belgrado is een mausoleum voor den onbekenden Servischen soldaat ingewijd TOKIO, 27 Juli. (Havas). Hedenavond is door het Japansche ministerie van Buitenland sche Zaken een communiqué uitgegeven, waar in wordt verklaard, dat de Japansche regee ring groot belang hecht aan een definitieve vaststelling van de grenslijn tusschen Mand- sjoekwo en Sovjet-Rusland, in het bijzender in het Oostelijke gebied, tusschen het meer Khanka en de rivier Toe Oenmen. In het do cument wordt een historisch overzicht gege ven van de onderhandelingen, die gevoerd zijn tusschen Moskou en TOkio sedert verschei dene jaren over dit onderwerp, en wordt ge wezen op de ongunstige houding, die de Sov jets hebben aangenomen. Er wordt geen recht- streeksche toespeling op de affaire van Tsjang- koefeng gemaakt; evenmin wordt gezegd, of Japan op het punt staat nieuwe voorstellen te doen voor een regeling der recente incidenten en vaststelling van de grens. gerechtigde staatsdragende volken, terwijl de andere volksgroepen, dus ook de Duitschers, aangeduid worden als „minderheidsnaties" wel ker rechten volgens een bevolkingssleutel aan de rechten der Tsjechen en Slowaken aangepast en dienovereenkomstig toegemeten worden. Ook op het gebied van officieele taal is het begrip van de „minderheidstaal" behouden en ondanks eenige concessies is de principieele plaats op den tweeden rang dier minderheidstaal gehand haafd. Een eenheid vormend Duitsch bestuurs gebied is in de ontwerpen niet opgenomen. Men moet zich afvragen, aldus tenslotte de „Deutsche diplomatisch-politische Korre spondenz", waarover Hodza dan met de ver tegenwoordigers der Sudeten-Duitschers en der andere nationaliteiten nog wil onder handelen, wanneer zijn tot dusverre opge stelde ontwerpen zoo grondig den wil missen tot begrip voor hun wenschen en eischen. LONDEN, 27 Juli. (Reuter). De diploma tieke correspondent van Reuter veronderstelt, dat Lord Runciman over ongeveer een week naar Praag zal vertrekken. In verband met de verklaring van Cham berlain, dat de Sudeten-Duitsche partij nog geen enkele verklaring afgelegd had betreffen de de uitzending van Runciman naar Tsjecho- Slowakije, deelt de persafdeeling van de Sude ten-Duitsche partij mede, dat Chamberlain op het oogenblik, waarop hij zijn verklaring af legde, nog geen inlichtingen kon hebben over de houding van de Sudeten-Duitsche partij. Dienzelfden dag was de Sudeten-Duitsche par tij op de hoogte gebracht door bevoegde En- gelsche kringen. De gemachtigde vertegen woordigers der partij hebben positief geant woord, in den zin van het bericht, dat gisteren in de „Zeit" met betrekking tot de missie van Runciman verschenen is. De president der Tsjecho-Slowaaksche Republiek, Benesj, heeft heden den Duit- schen gezant, Eisenlohr, ontvangen, Mor gen zal Eisenlohr door Hodza ontvangen worden. Vanmorgen is onder groote belangstelling, vooral van Duitsche journalisten, voor de militaire rechtbank te Pilsen verschenen de politieman, die in den nacht van 21 Mei op den weg van Eger twee Sudeten-Duit schers gedood heeft, die lid waren van de partij van Henlein. Het officieele communiqué, dat dien dag werd gepubliceerd, wordt in de acte van be schuldiging opgenomen. Volgens dit commu niqué sommeerde de politie-agent de motor rijders in het Tsjechisch en in het Duitsch te stoppen. In plaats van gehoor te geven aan de sommaties, reden de motorrijders in veile vaart op den agent af. Deze vuurde daarop. De acte van beschuldiging vermeldt dan ver der, dat de patrouille, waartoe de agent be hoorde, bevel had gekregen den weg van Fran- zesbad te bewaken, voertuigen aan tc houden en zich van de wapens te bedienen, wanneer aan sommaties geen gevolg werd gegeven. De procureur is van mëenTng, dat de be klaagde gehandeld heeft zonder alle voor zorgsmaatregelen te nemen; de beklaagde houdt zijn onschuld staande. De politieman Koranda verklaarde, dat hij trachtte het voorwiel van het motorrijwiel on der vuur te nemen, zoodat zijn geweerschot slechts bij ongeluk de motorrijders heeft ge raakt. Hij wees er op. dat na de eerste som matie de beide motorrijders zich hadden om gekeerd en hem hadden bespot. Eén deskundige toonde aan, dat de agent, die voor de eerste maal een geweer hanteerde, zeer gemakkelijk zijn doel kon missen. Tusschen den verdediger van den beklaagde en den advocaat der slachtoffers ontstond ver volgens oneenigheid, waarbij de Duitsche ad vocaat den Tsjechischen beleedigde. De voor zitter richtte vermaningen tot den Duitschen advocaat. Een getuige verklaarde, dat hij de politie patrouille op een honderdtal meters afstan 1 nad gezien, en dat het onmogelijk is, dat de beide motorrijders zijn aanwezigheid niet heb ben opgemerkt. De Duitsche advocaat verzocht in verband hiermede de Bewoners van de huizen tegenover de plaats van het incident als ge tuigen te hooren, doch de rechtbank wiigerd- hierop in te gaan. De zitting werd daarop ge schorst, sine die, om een reconstructie van het gebeurde te Eger mogelijk te maken. Ko randa is op vrije voeten gesteld. De Regeeringspersdienst deelt het volgende mede: In aanmerking nemende, dat het gezag van generaal Franco zich thans uitstrekt over het grootste gedeelte van Spanje, heeft de Nederlandsche regeering met diens bewind een re geling getroffen inzake wederzijdsche vertegenwoordiging in dier voege, dat elk van beide een agent zal vestigen, teneinde de belangen van zijn landgenooten voor te kunnen staan. Bovendien zullen in een aantal na der overeen te komen plaatsen sub agenten kunnen worden benoemd, die werkzaamheden zullen verrichten, vergelijkbaar met die van consulaire ambtenaren. Een erkenning, hetzij de jure, het zij de facto, houdt deze regeling niet in. LONDEN, 27 Juli. (Reuter) In het SKtschs Hoogerhuis heeft Lord Halifax een verklaring afgelegd, waarin hij o.m. zeide: Ik kan het Huis verzekeren, dat wij vol strekt bereid zijn tot, en in feite reeds bezig zijn met het overwegen van een mo gelijk voor ons open staande actie in het Verre Oosten, wanneer wij niet cte passen de consideratie krijgen voor de belangen, die wij het recht hebben in China te be schermen. Wat den Volkenbond betreft zeide hij: De Volkenbond staat heden ten dage, naar mijn meening, voor de noodzakelijkheid een beslis sing te nemen, die van invloed zal zijn op zijn geheele toekomst. Wanneer ik dacht, dat het uit was met den Volkenbond, zou ik een pessi mist zijn. Ik geloof niet, dat het het menschelijk vernuft te boven gaat middelen te beramen, waardoor de idealen van den Volkenbond worden behouden en, terwijl aan den eenen kant zijn practische beperkingen erkend worden, aan den anderen kant de weg wordt open gehouden om thans en in de toekomst het meest volledige gebruik te maken van zijn onmetelijke potentialitei- ten als instrument voor den vrede. Het zij mij vergund de principes vast te leg gen, die aan een zoodanige oplossing ten grondslag moeten liggen. Het eerste doel van den Volkenbond is het voorkomen van oorlog. Dit is een negatieve wijze van uitdrukking. De positieve ls, dat de Volkenbond de middelen behoort te verschaf fen om iederen staat een gewettigd excuus te ontnemen zoo er al een gewettigd excuus bestaat om zijn toevlucht te nemen tot geweld. Daarom moeten wij alles doen wat wij kunnen voor de vestiging der heerschappij van het recht, door versterking der machi nerie, door bestudeering van en uitspraken in geschillen, en wij moeten middelen zoe ken om de mogelijke oorzaken van geschil len uit den weg te ruimen en een onrecht vaardigheid te herstellen door het ventilee- ren van grieven en door een actieven druk der openbare meening. Wij hebben allen voortdurend gezegd, dat menschelijke zaken nooit statisch kunnen blij ven, maar de verandering, die zoowei natuur lijk als juist kan zijn, moet uitgevoerd worden door vreedzame middelen, wil niet de genezing tienduizend maal erger zijn dan de kwaal. Groot-Brittannië heeft zijn woord gegeven om te trachten deze beginselen daadwerkelijk te maken, en wij houden ons aan die verplich ting tot het uiterste van ons vermogen. De linkschen zijn in de buitenwijken van Gandesa doorgedrongen. Tsjang Kai Sjek onderhandelt over den verkoop van een Chineesche spoorlijn aan Engeland. Lord Halifax sprak over de positie van den Volkenbond. Van Duitsche zijde wordt scherpe cri tiek uitgeoefend op hetgeen bekend werd van het statuut van Hodza. Bij een ontploffing aan boord van een Franschen onderzeeër werden twee ma trozen gedood. Het Britsche kabinet besprak de moei lijkheden, gerezen bij het Britsch-Ame- rikaansche handelsoverleg. Het Britsche parlement gaat op 29 Juli tot November op reces. Japan verlangt een definitieve vaststel ling van de Russisch-Mandsjoeriische grenzen. De „Mercury" is te Southampton terug gekeerd. Overeenkomst tusschen Nederland en de Franco-regeering ten aanzien van weder zijdsche vertegenwoordiging. Komt er een maximum-snelheid van 50 K.M. voor alle gemeenten? Interessante juridische paspoortenkwestie voor den Amsterdamschen politierechter. De kazerne te Kampen heet voortaan de „Generaal J. B. van Heutsz-kazerne. Father R. Kemperman, stichter van „Huize Vrijland" bij Arnhem, zal uit de Missie terugikeeren. De Vereeniging van oud-onderofficieren van het Kon. Ned.-Ind. Leger „Madjoe heeft haar algemeene vergadering ge houden. Marcel Kint won de etappe Straatsburg Metz van den Tour de France. New-Yorksche beurs: Nerveuze markt met vrij groote koersverliezen. Het is altijd een weldadige gewaar wording ivanneer men met menschen kan omgaan die zich niet inlaten met „achterommetjes" maar op wier woord en daad men kan vertrouwen. Er is niets ellendigers dan te doen te hebben met personen die met allerlei streken behebt zijn, achter uw rug ageeren en „roddelen"maar niets in uw gezicht durven zeggen: menschen waarvan men nooit weet wat men er aan heeft. Vertrouwen is een der grondslagen voor onze samenleving en daarom moeten we allereerst in onzen persoonlijken omgang verhou wen wekken en vertrouwen ontvan gen. Men moet op ons kunnen reke nen en wij moeten kunnen rekenen op anderen Wie ze achter de mouw heeft, deugt niet voor een gezonde maatschappelijke ontwikkeling. PARIJS, 27 Juli (Havas) De reserves in de antwoordnota van Barcelona betreffende het terugtrekken der vrijwilligers betreffen vooral de volgende punten: 1. De Spaansche regeering is van meening, dat het aantal evacuatiezones in verhouding moet staan tot het aantal buitenlandsche vrij willigers in beide kampen. 2. De door de commissie voor de niet-inmen- ging opgestelde categorieën zijn onvoldoende gedetailleerd. 3. Gewezen wordt op het belang van contröle ter zee, terwijl betreurd wordt, dat niet voorzien is in controle in de lucht. Naar het Zwitsersche telegraaf-agentschap mededeelt, is de Italiaan Dante Severin uit Zwitserland uitgewezen wegens publicatie van irredentistische geschriften. I V Mil IMM1MUIIMU I 1 1 I f 7 1/ i/S? Stand van Donderdag 1 uur vjn.: 761.8 Vorige stand: 763.9

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1938 | | pagina 1